Η
ανακάλυψη του Ωκεανού στον δορυφόρου του Δία, διευρύνει τα πεδία για την έρευνα
εξωγήινης ζωής στο ηλιακό σύστημά μας, υπογράμμισε η αμερικανική διαστημική
υπηρεσία NASA. This is
an artist’s concept of the moon Ganymede as it orbits the giant planet Jupiter.
In this artist’s concept, the moon Ganymede orbits the giant planet Jupiter.
NASA’s Hubble Space Telescope observed aurorae on the moon generated by
Ganymede’s magnetic fields. A saline ocean under the moon’s icy crust best
explains shifting in the auroral belts measured by Hubble. Image Credit:
NASA/ESA
Το
διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble
της NASA έχει ακόμη
καλύτερα αποδεικτικά στοιχεία για ένα υπόγειο ωκεανό με αλμυρό νερό στον
Γανυμήδης, το μεγαλύτερο φεγγάρι του Δία. Ο υπόγειος ωκεανός θεωρείται ότι έχει
περισσότερο νερό από ότι το σύνολο του νερού στην επιφάνεια της Γης. Ο
εντοπισμός υγρού νερού είναι κρίσιμο στοιχείο στην αναζήτηση κατοικήσιμων
κόσμων πέρα από τη Γη, καθώς και για την αναζήτηση της ζωής όπως την
γνωρίζουμε.
«Αυτή η ανακάλυψη σηματοδοτεί ένα σημαντικό
ορόσημο, τονίζοντας ότι μόνο το Hubble
μπορεί να πετύχει», δήλωσε
ο John Grunsfeld, της Διεύθυνσης Επιστημονικών Αποστολών της
NASA στα κεντρικά της NASA, στην Ουάσιγκτον. «Στα 25 χρόνια που βρίσκεται σε τροχιά, το Hubble έχει κάνει πολλές επιστημονικές
ανακαλύψεις στο δικό μας ηλιακό σύστημα. Ένας βαθύς ωκεανός κάτω από την
παγωμένη κρούστα του Γανυμήδη ανοίγει περαιτέρω τις συναρπαστικές δυνατότητες
για ζωή πέρα από τη Γη».
This is a sketch of
the magnetic field lines around Ganymede, which are generated in the moon’s
iron core. Hubble Space Telescope measurements of Ganymede’s aurorae, which
follow magnetic field lines, suggest that a subsurface saline ocean also influences
the behaviour of the moon’s magnetosphere. Image credit: NASA, ESA, and A.
Feild (STScI)
Ο
Γανυμήδης είναι το μεγαλύτερο φεγγάρι στο ηλιακό μας σύστημα και το μόνο
φεγγάρι με δικό του μαγνητικό πεδίο. Το μαγνητικό πεδίο προκαλεί σέλας, που
είναι λαμπερές κορδέλες θερμού ηλεκτρισμένου αέριου, σε περιοχές που βρίσκονται
γύρω από τον βόρειο και το νότιο πόλο του φεγγαριού. Επειδή ο Γανυμήδης
βρίσκεται κοντά στον Δία, χώνεται επίσης στο μαγνητικό πεδίο του Δία. Όταν το
μαγνητικό πεδίο του Δία αλλάζει, το σέλας στον Γανυμήδη επίσης αλλάζει, σε ένα χορευτικό
μπρος-πίσω κούνημα.
Εικόνα
του δορυφόρου του Δία, Γανυμήδη, με τις (χρωματισμένες μπλε) ζώνες σέλαος. NASA
Hubble Space Telescope images of Ganymede's auroral belts (colored blue in this
illustration) are overlaid on a Galileo orbiter image of the moon. The amount
of rocking of the moon's magnetic field suggests that the moon has a subsurface
saltwater ocean. Image Credit:
NASA/ESA
Με
παρακολούθηση της χορευτικής αυτής κίνησης του σέλαος στις δυο περιοχές, οι
επιστήμονες ήταν σε θέση να προσδιορίσουν ότι κάτω από την «κρούστα» του
Γανυμήδη υπάρχει μια μεγάλη ποσότητα αλμυρού νερού που επηρεάζει το μαγνητικό
του πεδίο. Ομάδα επιστημόνων με επικεφαλής τον Joachim Saur του Πανεπιστημίου
της Κολωνίας στη Γερμανία, συνέλαβε την ιδέα της χρησιμοποίησης του Hubble για
να μάθει περισσότερα σχετικά με το εσωτερικό του φεγγαριού.
«Πάντα
είχα ανταλλαγή απόψεων για το πώς θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε ένα
τηλεσκόπιο με άλλους τρόπους», είπε ο Saur. «Υπάρχει τρόπος που θα μπορούσε
κάποιος να χρησιμοποιήσει ένα τηλεσκόπιο για να κοιτάξει στο εσωτερικό ενός
πλανητικού σώματος; Τότε σκέφτηκα το σέλας! Επειδή το σέλας ελέγχεται από το
μαγνητικό πεδίο, αν παρατηρήσεις το σέλας με κατάλληλο τρόπο, μπορείς να μάθεις
κάτι σχετικά με το μαγνητικό πεδίο . Αν γνωρίζεις το μαγνητικό πεδίο, τότε
ξέρεις κάτι για το εσωτερικό του φεγγαριού».
Αν
υπήρχε παρουσία ενός ωκεανού αλμυρού νερού, το μαγνητικό πεδίο θα δημιουργούσε
ένα δευτερεύον μαγνητικό πεδίο στον ωκεανό που θα αντιπαρατίθετο με το πεδίο
του Δία. Αυτή η «μαγνητική τριβή» θα περιόριζε τη χορευτική κίνηση του σέλαος.
Αυτός ο ωκεανός πολεμά το μαγνητικό πεδίο του Δία τόσο ισχυρά που μειώνει την
κίνηση του σέλαος στους 2 βαθμούς, αντί των 6 βαθμών αν ο ωκεανός δεν υπήρχε.
This is an
illustration of the interior of Jupiter’s largest moon, Ganymede. It is based
on theoretical models, in-situ observations by NASA’s Galileo orbiter, and
Hubble Space Telescope observations of the moon’s aurorae, which allows for a
probe of the moon’s interior. The cake-layering of the moon shows that ices and
a saline ocean dominate the outer layers. A denser rock mantle lies deeper in
the moon, and finally an iron core beneath that. Image credit: NASA, ESA, and
A. Feild (STScI)
Η
αποστολή Γαλιλαίος της NASA, μέτρησε το μαγνητικό πεδίο του Γανυμήδη το 2002,
παρέχοντας τα πρώτα στοιχεία που υποστηρίζουν αυτές τις υποψίες. Το διαστημικό
σκάφος Γαλιλαίος, πήρε σύντομες μετρήσεις-«στιγμιότυπα» του μαγνητικού πεδίου
σε διαστήματα των 20 λεπτών, αλλά οι παρατηρήσεις του ήταν τόσο σύντομες για
την ευκρινή σύλληψη του κυκλικού «χορού» του δευτερογενούς μαγνητικού πεδίου
του ωκεανού. Oι νέες παρατηρήσεις έγιναν στο υπεριώδες φως και θα μπορούσαν να
επιτευχθούν μόνο με ένα διαστημικό τηλεσκόπιο, ψηλά πάνω από την ατμόσφαιρα της
Γης, η οποία μπλοκάρει το περισσότερο υπεριώδες φως.
Το
διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble της NASA γιορτάζει τα 25 χρόνια πρωτοπόρου
επιστήμης στις 24 Απριλίου Έχει μετασχηματίσει την κατανόηση του ηλιακού
συστήματος και πέρα από αυτό και μας βοήθησε να βρούμε τη θέση μας ανάμεσα στα
αστέρια.
