Τι θα συμβεί αν ένας ελέφαντας πέσει σε μια μαύρη τρύπα; Black holes may be brick walls that bounce information back out

Η απάντηση του Gerard ’t Hooft στον Hawking σχετικά σχετικά με την απώλεια πληροφοριών από τις μαύρες τρύπες. The elephants left a message (Image: Andrzej Wojcick/SPL)

Αν κάποιο αντικείμενο, είτε πρόκειται για ένα iPhone είτε για ελέφαντα, πέσει μέσα σε μια μαύρη τρύπα μένει για πάντα εκεί. Ο υπόλοιπος κόσμος έξω από τη μαύρη τρύπα χάνει για πάντα τις πληροφορίες που είναι κωδικοποιημένες σ’ αυτά τα αντικείμενα;

Ναι, χάνονται τα πάντα ισχυρίστηκε στην αρχή ο Stephen Hawking (έτσι προέκυψε το περίφημο: «ο Θεός παίζει ζάρια, αλλά πολλές φορές τα ρίχνει εκεί όπου δε μπορούμε να τα δούμε»), ενώ οι Leonard Susskind και Gerard ’t Hooft υποστήριζαν το αντίθετο. Ο John Preskill, το 1997, έβαλε στοίχημα με τον Hawking υπέρ των Susskind και Hooft.  Το 2007 ο Hawking παραδέχθηκε την ήττα του επισήμως.

Αφού ο Stephen Hawking πείστηκε ότι δεν χάνονται οι πληροφορίες όταν καταπίνονται από μια μαύρη τρύπα τον περασμένο Αύγουστο προσπάθησε να αποδείξει ότι αποθηκεύονται – όχι στο εσωτερικό της – αλλά στο όριό της, τον ορίζοντα των γεγονότων σε μια μορφή (super translations) που είναι ολόγραμμα των εισερχομένων σωματιδίων. Έτσι οι πληροφορίες σχετικά με τον ελέφαντα που θα εξαφανιστεί μέσα στη μαύρη τρύπα παραμένουν στην άκρη ως ολογραφικό αποτύπωμα και διαρρέουν προς τα έξω διαμέσου της ακτινοβολίας Hawking, το μόνο «πράγμα που εκπέμπει» μια μαύρη τρύπα.

Η πρόταση του Hawking δημιούργησε πολλά ερωτήματα και μεγάλη συζήτηση. Γι αυτό ο Gerard ’t Hooft επaνεξέτασε μια ιδέα που είχε προτείνει το 1987.

Ο ’t Hooft [Diagonalizing the Black Hole Information Retrieval Process] πιστεύει ότι βαρύτητα μπορεί να δώσει την τελική απάντηση. Καθώς λοιπόν ο ελέφαντας γλιστράει στο όριο της μαύρης τρύπας, το βαρυτικό πεδίο του ζώου μεταβάλλεται. Όταν η εξερχόμενη ακτινοβολία Hawking διέρχεται μέσα από το βαρυτικό πεδίο του δύστυχου ζώου, αλλάζει η πορεία της. Και αυτές οι αλλαγές στην πορεία της ακτινοβολίας Hawking προς τα έξω περιέχουν τις πληροφορίες σχετικά με το καταδικασμένο παχύδερμο. Με λίγα λόγια οι μαύρες τρύπες, καθώς η ύλη πέφτει προς το εσωτερικό τους, ανακλούν στο διάστημα τις πληροφορίες που μεταφέρουν τα σωματίδιά της.

Ελέφαντας πέφτει σε μαύρη τρύπα! What happens when you throw an elephant into a black hole? It sounds like a bad joke, but it’s a question that has been weighing heavily on Leonard Susskind’s mind. Susskind, a physicist at Stanford University in California, has been trying to save that elephant for decades. He has finally found a way to do it, but the consequences shake the foundations of what we thought we knew about space and time. If his calculations are correct, the elephant must be in more than one place at the same time.

Αν λοιπόν ένας ελέφαντας πέσει σε μια μαύρη τρύπα, τότε οι πληροφορίες σχετικά μ’ αυτόν, σύμφωνα με τον Hawking αποθηκεύονται στον ορίζοντα των γεγονότων, ενώ σύμφωνα με τον ‘t Hooft αναπηδούν προς τα πίσω. Βέβαια, και οι δύο προτάσεις εμφανίζουν προβλήματα που πρέπει να επιλυθούν και προς το παρόν καμία δεν αποτελεί την οριστική λύση. Το μόνο σίγουρο είναι πως ο ελέφαντας αφήνει κάποιο «μήνυμα» πριν χαθεί οριστικά και αμετάκλητα στην ερεβώδη μαύρη τρύπα!

Πηγή: Black holes may be brick walls that bounce information back out

Ο Δίας σε νέες εικόνες υψηλής ευκρίνειας και η ανεξήγητη συρρίκνωση της «κόκκινης κηλίδας». Hubble's 4K images of Jupiter reveal mysterious wispy thread in Great Red Spot

Νέα στοιχεία από παρατηρήσεις του Hubble επιβεβαιώνουν το φαινόμενο χωρίς ωστόσο να μπορούν να το εξηγήσουν. The sharp new photos were captured using the Hubble Space Telescope's Wide Field Camera 3. (Credit: NASA/ESA/Goddard/UCBerkeley/JPL-Caltech/STScI)

Πριν από έναν χρόνο διαπιστώθηκε ότι η περίφημη «κόκκινη κηλίδα» του Δία, μια γιγάντια σε εύρος και ένταση καταιγίδα, έχει αρχίσει να συρρικνώνεται. Νέες παρατηρήσεις από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble επιβεβαιώνουν ότι το φαινόμενο βρίσκεται πράγματι σε διαδικασία ύφεσης.

Δείτε το βίντεο της NASA για τον Δία. October 13, 2015 4:47 PM EDT - New imagery from NASA’s Hubble Space Telescope reveals details never before seen on Jupiter. The high-resolution maps and spinning globes are the first products to come from a program to study the solar system’s outer planets each year using the Hubble Space Telescope. (NASA/YouTube)

Η «κόκκινη κηλίδα» εμφανίστηκε πριν από περίπου 300 χρόνια. Πρόκειται για μια μόνιμη καταιγίδα, ένα αντικυκλώνα, που βρίσκεται 22 μοίρες νότια του ισημερινού του γίγαντα του ηλιακού μας συστήματος. Είναι τόσο μεγάλη ώστε θα μπορούσαν να «χωρέσουν» μέσα σε αυτή 2-3 πλανήτες σαν τη Γη. Υπάρχουν πολλά αναπάντητα ερωτήματα για αυτό το εντυπωσιακό φαινόμενο με αποτέλεσμα να αποτελεί μόνιμο στόχο των επιστημόνων. 

The scientists also noticed a rare wave just north of the planet’s equator. The phenomenon was first spotted by the Voyager 2 spacecraft during its historic flyby in 1979, but hasn’t been seen since. The wave is situated in an area replete with cyclones and anticylones. Similar waves, called baroclinic waves, have been seen in Earth’s atmosphere where cyclones are forming. This false-color close-up of Jupiter shows cyclones (arrows) and the elusive wave (vertical lines). (Image and caption credits: NASA/ESA/Goddard/UCBerkeley/JPL-Caltech/STScI)

Στο τέλος του 19ου αιώνα η κηλίδα υπολογιζόταν ότι είχε διάμετρο σχεδόν 41.000 χιλιομέτρων. Οι παρατηρήσεις των Voyager 1 και 2 όταν πέρασαν κοντά από τον Δία το 1979 και το 1980 επέτρεψαν στους ειδικούς να μετρήσουν την διάμετρό της κηλίδας. Η κηλίδα είχε διάμετρο 22.500 χιλιομέτρων. Οι προηγούμενες παρατηρήσεις του Hubble πριν από ένα περίπου χρόνο έδειξαν ότι η κηλίδα έχει πλέον διάμετρο σχεδόν 16.500 χιλιομέτρων αλλά και ότι είναι πιο στρογγυλή και όχι οβάλ.

Analysis of the Great Red Spot shows that it’s getting smaller and more circular. The spot, which is now more orange than red, measures 150 miles (240 km) along its long axis. The NASA scientists noticed an unusual wispy filament within the spot, which has never been seen before. This filamentary streamer is being tossed around by winds reaching upwards of 330 mph (150 meters/second). Close-ups of the Great Red Spot reveals a unique filamentary feature not previously seen. (Image and caption credit: NASA/ESA/Goddard/UCBerkeley/JPL-Caltech/STScI)

Οι νέες παρατηρήσεις του Hubble δείχνουν ότι η συρρίκνωση της κηλίδας συνεχίζεται. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι η κηλίδα συρρικνώνεται κατά περίπου 1.000 χιλιόμετρα κάθε χρόνο χωρίς ωστόσο να μπορούν να δώσουν κάποια εξήγηση για αυτή την εξέλιξη. Ταυτόχρονα η NASA έδωσε στη δημοσιότητα ένα βίντεο από τις τελευταίες παρατηρήσεις του Hubble στον Δία, εικόνες ανάλυσης 4Κ που είναι εξαιρετικής ποιότητας και λεπτομέρειας.

Πηγή: svs.gsfc.nasa.gov

Χώκινγκ: Δεν πρέπει να φοβόμαστε τα ρομπότ αλλά τον καπιταλισμό. Stephen Hawking Says We Should Really Be Scared Of Capitalism, Not Robots

Ο βραβευμένος θεωρητικός φυσικός προβλέπει ότι οι οικονομικές ανισότητες στο μέλλον θα ενταθούν, αφού πολλές από τις δουλειές στις οποίες απασχολούνται σήμερα εκατομμύρια άνθρωποι θα καταργηθούν εξαιτίας της αυτοματοποίησης που θα φέρει η εξέλιξη της τεχνολογίας. Stephen Hawking: "If machines produce everything we need, the outcome will depend on how things are distributed."

Ο Στήβεν Χώκινγκ προέβλεψε ότι οι ανισότητες θα ενταθούν στο μέλλον οδηγώντας σε μια «οικονομική Αποκάλυψη», αφού πολλές από τις δουλειές στις οποίες απασχολούνται σήμερα εκατομμύρια άνθρωποι θα καταργηθούν εξαιτίας της αυτοματοποίησης που θα φέρει η εξέλιξη της τεχνολογίας.

Το ανθρώπινο είδος δεν κινδυνεύει τόσο από υπερεξελιγμένα ρομπότ με τεχνητή νοημοσύνη, όσο από τους ιδιοκτήτες των μηχανικών μέσων παραγωγής, εκτίμησε ο βραβευμένος επιστήμονας Στήβεν Χώκινγκ, κατά τη διάρκεια μιας διαδικτυακής συνεδρίας που είχε με το κοινό μέσω της πλατφόρμας Reddit, την προηγούμενη Πέμπτη. 

Ο θεωρητικός φυσικός προέβλεψε ότι η οικονομική ανισότητα θα ενταθεί στο μέλλον, καθώς πολλές από τις δουλειές στις οποίες απασχολούνται σήμερα εκατομμύρια άνθρωποι θα καταργηθούν με την αυτοματοποίηση που φέρνει σταδιακά η εξέλιξη της τεχνολογίας.

Stephen Hawking wrote on Thursday that if machine-produced wealth is not shared, technology will drive "ever-increasing inequality." KIRSTY WIGGLESWORTH/ASSOCIATED PRESS

Όταν οι μηχανές θα φτάσουν να παράγουν όλα όσα χρειαζόμαστε, η κοινωνική διαστρωμάτωση θα εξαρτηθεί από τον τρόπο διανομής του παραγόμενου πλούτου. Στο καλύτερο σενάριο για το μέλλον, η διανομή αυτή γίνεται δίκαια και όλοι οι κάτοικοι του πλανήτη απολαμβάνουν μία πλουσιοπάροχη ζωή μακριά από κάθε υποχρέωση για εργασία.

Στον αντίποδα, προβάλλει η πιθανότητα μιας δυστοπίας όπου το λόμπυ των «ιδιοκτητών των μηχανών» συνασπίζεται επιτυχώς κατά της απαραίτητης αναδιανομής, καταδικάζοντας τους πολλούς στην εξαθλίωση και τη φτώχεια. Οι έως τώρα εφαρμοζόμενες πρακτικές και τάσεις, προκρίνουν το δυσάρεστο σενάριο ως το πιο πιθανό, με την πρόοδο της τεχνολογίας να οδηγεί σε ακόμα μεγαλύτερες ανισότητες, εκτίμησε ο θεωρητικός φυσικός.

Πηγές: skai.gr – huffingtonpost.com

Τηλεσκόπιο γίγας θα αναζητήσει εξωγήινους. China enters the search for alien life with the construction of the world's biggest radio telescope

Το τηλεσκόπιο FAST κατασκευάζεται στην Κίνα και αναμένεται να ξεκινήσει την εξερεύνηση του Σύμπαντος σε ένα περίπου χρόνο. Τhe FAST telescope in Pingtang, shortly after assembly began. STR/AFP/Getty Images

Ξεκίνησε στην Κίνα η κατασκευή του FAST, του μεγαλύτερου ραδιοτηλεσκοπίου στον πλανήτη. Το κάτοπτρο του τηλεσκοπίου θα έχει διάμετρο 500 μέτρων και κατασκευάζεται σε μια περιοχή όπου δεν θα υπάρχουν παρεμβολές από ραδιοσήματα που παράγονται στη Γη και έτσι οι ερευνητές θα μπορούν να συλλέξουν και να αναλύσουν ακόμη και ασθενή ραδιοσήματα από πολύ μακρινές αποστάσεις του Σύμπαντος.

In Pingtang County, Chinese engineers are building the Five-Hundred-Meter Aperture Spherical Radio Telescope, or FAST. The telescope is under construction and is expected to be completed in 2016. It will be the world's largest telescope, outdoing Puerto Rico's Arecibo Observatory by 200 meters.

Σήματα που οι επιστήμονες ευελπιστούν ότι κάποια εξ αυτών θα προέρχονται από κάποιο προηγμένο εξωγήινο πολιτισμό. Σύμφωνα με τον προγραμματισμό η κατασκευή του FAST θα ολοκληρωθεί το καλοκαίρι του 2016 και το φθινόπωρο θα είναι έτοιμο να ξεκινήσει την λειτουργία του.

Λίμνη φιλική στη ζωή υπήρχε στον Άρη. Ancient Mars Had Long-Lasting Lakes, Boosting Chances for Life

Καλλιτεχνική απεικόνιση της ήρεμης λίμνης που είχε σχηματιστεί κάποτε στον κρατήρα Γκέιλ του Άρη. Illustration depicting a lake of fresh water partially filling Mars' Gale Crater. Gale hosted a series of such lakes that each persisted for hundreds to tens of thousands of years at a time, a new study suggests. Credit: NASA/JPL-Caltech/ESA/DLR/FU Berlin/MSSS

Λίγες μέρες μετά την ανακάλυψη νερού σε υγρή μορφή στην επιφάνεια του Άρη η NASA επανέρχεται στο θέμα νερό στον Άρη με μια νέα ιδιαίτερα σημαντική ανακοίνωση. Ο ρομποτικός εξερευνητής Curiosity που εξερευνά τον γιγάντιο κρατήρα Γκέιλ από το 2012 είχε εντοπίσει ίχνη της παρουσίας νερού εκεί στο μακρινό παρελθόν. Τα μέλη της αποστολής ανακοίνωσαν ότι τα τελευταία δεδομένα που έστειλε το ρομπότ αποκαλύπτουν το υδάτινο παρελθόν του κρατήρα. Υπήρχε εκεί μια τεράστια ήρεμη λίμνη στην οποία υπήρχαν όλες οι προϋποθέσεις να αναπτυχθεί ζωή.

Ο κύκλος του νερού

Νέα στοιχεία που εντόπισε το ρομπότ Curiosity επιβεβαιώνουν προηγούμενα ευρήματα. The mountain-climbing rover heads for Mount Sharp, rising 3 miles (5 kilometers) above Gale Crater. See our full look at Curiosity's Gale Crater on Mars in this infographic. Credit: Karl Tate, SPACE.com Contributo

Ο κρατήρας Γκέιλ έχει διάμετρο 94 χλμ και η κορυφή του έχει απόσταση τον πυθμένα του περίπου πέντε χλμ. Σύμφωνα με τα μέλη της αποστολής Curiosity πριν από 3,8 έως 3,3 δισεκατομμύρια χρόνια οι γεωατμοσφαιρικές συνθήκες στον Άρη ανάμεσα στα άλλα δημιουργούσαν μεγάλα αποθέματα νερού σε παγωμένη μορφή στα ανώτερα τμήματα του κρατήρα.

Τα αποθέματα αυτά έλιωναν περιοδικά με αποτέλεσμα να δημιουργούνται πολλοί χείμαρροι που δημιουργούσαν κατά τόπους στον κρατήρα μικρότερες ή μεγαλύτερες λίμνες. Οταν ο κλιματικός κύκλος πάγωνε τα αποθέματα οι λίμνες ξεραίνονταν και αργότερα όταν ξεκινούσε και πάλι το λιώσιμο ξαναγέμιζαν με νερό. Τα νέα ευρήματα δείχνουν ότι στο μεσοδιάστημα αυτής της διαδικασίας στο υπέδαφος του κρατήρα είχαν παραμείνει για μεγάλο διάστημα αποθέματα νερό.

Η πιο ενδιαφέρουσα παράμετρος της νέας ανακάλυψης είναι κάποια στιγμή σε αυτό το πήγαινε έλα του νερού στον κρατήρα σχηματίστηκε μια μεγάλη λίμνη με ήρεμα νερά η οποία διατηρήθηκε για χρονικό διάστημα τέτοιο ώστε να είναι φιλική στην εμφάνιση και ανάπτυξη της ζωής. Η νέα μελέτη προστίθεται σε όλες τις προηγούμενες που δείχνουν ότι είναι εξαιρετικά πιθανό να υπήρχαν κάποιες μορφές ζωής στον Άρη στο μακρινό παρελθόν και ίσως κάποιες από αυτές ίσως να εξακολουθούν να υπάρχουν στον Κόκκινο Πλανήτη με τους επιστήμονες να εικάζουν ότι έχουν βρει καταφύγιο σε μεγάλα βάθη στο υπέδαφος του. Η νέα μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Science».

Η πρωτοποριακή παράσταση του Jan Fabre στη Θεσσαλονίκη. 24hr Mt. Olympus by blind Belgian Jan Fabre at Thessaloniki

Ο Γιαν Φαμπρ παρουσίασε την 24ωρη σε διάρκεια παράσταση «Mount Olympus». An innovative 24-hour performance, titled “Mount Olympus”, will be the highlight of the Dimitria Festival at the Thessaloniki Music Hall on October 10, the largest cultural event in northern Greece. The work is by blind Belgian artist Jan Fabre and takes a modern look at ancient tragedy using 28 performers.

Ο φλαμανδός εικαστικός καλλιτέχνης και θεατρικός δημιουργός Γιαν Φαμπρ επιστρέφει στην Ελλάδα με ένα μνημειακό και τολμηρό σκηνικό εγχείρημα που αντλεί θέματα, μοτίβα και έμπνευση από την αρχαία ελληνική μυθολογία και την τελετουργική διάσταση της τραγωδίας.

Το θέαμα «Mount Οlympus. To glorify the cult of tragedy (A 24 hour performance)» είναι ένα εκρηκτικό μείγμα από σωματικές δράσεις, χορό, τελετουργίες και σκηνικά ταμπλό. Ένα ολόκληρο εικοσιτετράωρο  μετέχει ο θεατής σε μιαν αλησμόνητη εμπειρία την οποία ο ίδιος μπορεί όποτε θέλει να διακόψει και να ξαναρχίσει ρυθμίζοντας για λογαριασμό του τα διαλείμματα, τις παύσεις της. Τριάντα περφόρμερ, παρόντες μέρα-νύχτα επί σκηνής, μέσα στα λευκά, αρχαΐζοντα σεντόνια τους, είναι σε αυτήν τη μεγαλεπήβολη αλλά και μινιμαλιστική παράσταση, ηθοποιοί-«αθλητές» όπως θα τους ήθελε ο Αντονέν Αρτό. Εκθέτοντας τον μόχθο, το σθένος, τις απίστευτες σωματικές επιδόσεις αλλά και την εξουθένωση, επιδεικνύουν ένα απόλυτο δόσιμο και ξόδεμα του εαυτού τους.

Αυτήν τη σπάνια παράσταση, με το ισχυρό, ενεργειακό ρεύμα ανάμεσα στη σκηνή και στην πλατεία, έχει την ευκαιρία το ελληνικό κοινό να τη δει στη Θεσσαλονίκη, στα «Δημήτρια». 

Μερικούς μονάχα μήνες μετά τη θριαμβευτική παγκόσμια πρώτη στο Βερολίνο στις 26 και 27 Ιουνίου και την εξίσου εντυπωσιακή παρουσίαση που πραγματοποιήθηκε λίγο αργότερα στο Άμστερνταμ.

"Μετά τις σπουδές του στη Σχολή Διακοσμητικών Τεχνών και τη Βασιλική Ακαδημία Καλών Τεχνών της Αμβέρσας, o Jan Fabre στρέφει το ενδιαφέρον του το 1976 στην τέχνη της περφόρμανς. Σίγουρα επηρεασμένος και γοητευμένος  από το έργο του σχεδόν ομωνύμου του Jean-Henri Fabre, του γάλλου εντομολόγου (από τον οποίον ισχυρίζεται ο ίδιος ότι κατάγεται), επικεντρώνεται στην παρατήρηση και την ανάλυση του κόσμου των εντόμων, και ειδικά των σκαθαριών, που αποτελούν γι' αυτόν μία  πηγή έμπνευσης που ανανεώνεται συνεχώς. Γι' αυτό και επέλεξε το έντομο-βασιλιά της αρχαίας Αιγύπτου. Η εμμονή του με την έννοια της μεταμόρφωσης και τις επιπτώσεις που φέρει το πέρασμα του χρόνου πάνω στο ζωντανό ων, τον οδηγεί  στο να δημιουργεί με τα κελύφη των σκαθαριών ανθρωπόμορφα γλυπτά: μυστηριώδεις φιγούρες κενών αγγέλων, ιππότες με πανοπλίες και κεφάλια λαγού, μοναστικά ρούχα,... σχεδόν πάντα μεσαιωνικές εικόνες. Το φως παίζει πάνω στις ιριδίζουσες αποχρώσεις των φτερών, αναδεικνύοντας πράσινο-μπλε τόνους που προέρχονται από τα βάθη των δασών". Πηγή: (Wikipedia) . Φωτ.  Olivia Droeshaut et Yves Dethier (DYOD).

Είχα την τύχη να συνοδεύσω ως σύμβουλος δραματουργίας τις αρχικές συναντήσεις των βασικών συντελεστών και του Γιαν Φαμπρ στην Αμβέρσα, στο πολυεπίπεδο και πολυδιάστατο θεατρικό στέκι του, το Τρούμπλεϊν: μια στέγη στην καρδιά της πόλης, οργανωμένη στην εντέλεια, λειτουργική και με εξαιρετική αρχιτεκτονική αισθητική, όπου συνδυάζεται η ιδέα του θεάτρου και των καλλιτεχνικών εργαστηρίων, της σχολής και του ερευνητικού κέντρου, του μουσείου, της προσωπικής συλλογής και των εκθεσιακών χώρων. 

“As a director I’m blind… I let the performers in the show lead me… They are my guide dogs,” says Fabre, a visual artist, director and author. “I studied the ancient tragedies. Many of them ‘spoke’ to me, not as a set of dramas but individually as characters and meanings that each one of them carries with him. They are the initial concepts of hatred, passions, love, the idea of ‘foreign’, the cultural environment, the violence that are inherent in ancient tragedies as concepts and they are those I dealt with in the show,” he says.

Εκεί μπήκαν οι βάσεις του «Mount Olympus» από τον Γιαν Φαμπρ. Εκεί οι στενοί συνεργάτες και συντελεστές, όπως η δραματουργός Μιτ Μάρτενς, ο συγγραφέας Γερούν Ολισλάγκερς, ο συνθέτης Νταχ Τέλντεμαν και οι επισκέπτες δραματουργοί από το Βέλγιο και τη Γερμανία, πήραν μέρος στην ανάπτυξη του σκηνικού σχεδίου. Εκεί και η ομάδα των περφόρμερ δούλεψε έναν χρόνο, με ατομικούς και συλλογικούς αυτοσχεδιασμούς, μέσα σε ένα πνεύμα ομαδικής δουλειάς το οποίο σαν ίχνος διατρέχει την παράσταση καθηλώνοντας τον θεατή.

Το θέαμα είναι το προϊόν μιας μακράς δημιουργικής διαδικασίας όπου προείχαν η συλλογικότητα και η αλληλεγγύη. Είναι επίσης η έμπρακτη απόδειξη μιας ουτοπικής θεατρικής αναζήτησης όπως αυτή καλλιεργείται μέσα από πολυάριθμες και πολύωρες δοκιμές αλλά και μέσα από την καθημερινή συμβίωση όταν μαγειρεύεται, για παράδειγμα, το κοινό έδεσμα ή όταν γευματίζουν οι καλλιτέχνες μαζί γύρω από το τραπέζι της κουζίνας. Τελικά υπάρχει μια αντιστοιχία ανάμεσα στον εξαιρετικά διευρυμένο χρόνο που απαιτείται για την υλοποίηση του σκηνικού οράματος και στην «αισθητική της μεγάλης διάρκειας» η οποία απασχολεί τον Γιαν Φαμπρ και διέπει βασικές παραστάσεις του από τη δεκαετία του 1980 ως σήμερα.    

Fountain of the world (as a young artist) (II) (2008),  1,01 x 5,45 x 7,15 m. Granite, goldcolor, leather, cloth, silicone, human hair, fluid, electronics. Πηγή: www.lifo.gr

Η κοινότητα των ηθοποιών-χορευτών βρίσκεται στο επίκεντρο της ιερής και άσεμνης μυσταγωγίας με την οποία λατρεύεται εδώ και τώρα η αρχαία ελληνική τραγωδία. Οι περφόρμερ, με τα σώματά τους γυμνά ή ντυμένα το λευκό, επιδίδονται σε εκστατικούς χορούς. Παίζουν σαν παιδιά. Παραπέμπουν σε φιγούρες από αγγεία της αρχαιότητας. Εκτελούν πολεμικούς χορούς. Αποδίδουν τραγικούς μονολόγους και στιχομυθίες. Παίζουν τη Μήδεια, τον Οιδίποδα, τον Αγαμέμνονα και την Κλυταιμνήστρα, τη Φαίδρα και τον Ιππόλυτο. Εμπλέκουν τραγωδία και σατυρικό δράμα. Ενώ ο θεός της τραγωδίας Διόνυσος πρωτοστατεί. Το αίμα και οι σάρκες μνημονεύουν τη θυσία. Τον πόλεμο, τη διχόνοια.

Grave of the unknown computer (1993), 70 x 40 x 7 cm (x 300). Bic-ink on wood. Πηγή: www.lifo.gr

Ο Γιαν Φαμπρ έχει βεβαίως ως σημείο εκκίνησης τους αρχαίους ελληνικούς μύθους και το υλικό των τραγωδιών. Όμως, ελευθερωμένος από την υποχρέωση για εξιστόρηση, εικονογράφηση, υπόδυση κατά τους γνωστούς παραδοσιακούς τρόπους, στοχεύει να αποστάξει κάποιες τραγικές στιγμές αναδεικνύοντας την ένταση ανάμεσα στο άτομο και στον Χορό και εκφράζοντας πρωτίστως τη μεταδραματική τραγωδία των σωμάτων. Ο χρόνος του παρόντος με τα ζητήματα της μοναξιάς, του ερωτικού πόθου, της βίας εγγράφεται στα σώματα των περφόρμερ και προβάλλεται πάνω σε αρχαίες θεματικές. Η Τραγωδία είναι για τον Φαμπρ ένα συνώνυμο της τραγωδίας του σώματος με την ομορφιά, τη χάρη, τη δύναμη αλλά και τη φθορά, την αδυναμία, την πτώση του. Ο Γιαν Φαμπρ δεν σκηνοθετεί επικαιροποιημένες τραγωδίες. Αντίθετα, ψάχνει την επικαιρότητα των τραγωδιών μέσα στα πανάρχαια αινίγματα που αυτές μεταφέρουν και διαμορφώνει έναν ακραίο σκηνικό λόγο προκειμένου να εξασφαλίσει στα αινίγματα αυτά φωνή. Πάντοτε ήταν το θέατρο του Γιαν Φαμπρ προσηλωμένο στο παρόν και ταυτόχρονα εκτός χρονικών προσδιορισμών. Αρχαϊκό και συγχρόνως υπερμοντέρνο. Κάτι σαν τα γλυπτά του Τζιακομέτι στα οποία παρέπεμπε μια παλαιότερη δουλειά του με τον τίτλο «Το παλάτι στις τέσσερις το πρωί».

Ελένη Βαροπούλου, θεατρολόγος και μεταφράστρια.

Πηγή : http://mountolympus.be/.

 http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=742839

Έντουαρντ Έστλιν Κάμινγκς , «ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΓΙΑ ΜΕΝΑ ΤΟ ΣΤΟΜΑ ΣΟΥ;»

Τί είναι για μένα το στόμα σου;

Μια κούπα λυπημένο λιβάνι,

ένα δέντρο με φύλλο που κόβουν,

έν’ ανυπόφορο μεγάλο καράβι,

μια φαρέτρα με βέλη υπέροχα.

Ramón Casas y Carbó, Julia.

Τί είναι για μένα το στήθος σου;

Έν’ άνθος μιας καινούργιας προσευχής μου,

ένα ποίημα με φώτα που ποτέ δεν σβήνουν,

ένα πηγάδι με πουλιά αλαζονικά και προπετή,

ένα που δονείται ακόμα τανυσμένο τόξο.

Τί είναι για μένα το κορμί σου;

Θέατρο είναι με ασάλευτη σιγή

και άρμα με ταχύτητα κόκκινη·

κι ακόμα είναι, ω, το δειλό, αβέβαιο βήμα

κάτι πόθων που έχουν ασπρίσει τα μαλλιά τους.

Edvard Munch, Inger in Black and Violet, 1892.

Ο Έντουαρντ Έστλιν Κάμινγκς (Edward Estlin Cummings, 14 Οκτωβρίου 1894 – 3 Σεπτεμβρίου 1962), αναφερόμενος σχεδόν πάντα ως Ε.Ε. Κάμμινγκς (E.Ε. Cummings, με τα δύο αρχικά «Ε» να γράφονται συχνά πεζά κατά το ύφος κάποιων ποιημάτων του ωςe e cummings), ήταν Αμερικανός ποιητής, ζωγράφος, δοκιμιογράφος, μυθιστοριογράφος και θεατρικός συγγραφέας. Το σώμα του έργου του περιλαμβάνει περί τα 2.900 ποιήματα, 2 αυτοβιογραφικά μυθιστορήματα, 4 θεατρικά έργα και αρκετά δοκίμια, όπως και πολυάριθμα σχέδια και ζωγραφιές. Είναι κυρίως γνωστός ως μία εξέχουσα φωνή στη μοντερνιστική ποίηση του 20ού αιώνα.