Arts Universe and Philology

Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.

Παρασκευή 11 Αυγούστου 2017

Αλόννησος… Το μπαλκόνι του Αιγαίου. Alonnisos… The balcony of the Aegean

Αλόννησος…ένας προορισμός απαράμιλλης φυσικής ομορφιάς, που τα υψώματα των λόφων της ατενίζουν με ποιητική απόσταση το Αιγαίο, προσδίδοντας την αισθητική μιας μακρινής και νοσταλγικής μυθοπλασίας. Η Χώρα κτισμένη με παλιές πέτρινες παρακαταθήκες αποπνέει την μαγεία ενός λησμονημένου παραμυθιού, καθώς οι παραδόσεις του νησιού, θέλουν να περπατούν στα γραφικά σοκάκια της, μάγισσες μιας μοναχικής διαδρομής προς το απροσπέλαστο. Οι θρύλοι και οι ξεχασμένες ιστορίες αγγίζουν μέσα από την αύρα των γεωγραφικών ανέμων τις περιηγήσεις στο τοπίο. Περιηγήσεις που καταλήγουν τις περισσότερες φορές σε πανέμορφες παραλίες με καταγάλανα νερά. Μια ανταμοιβή μακριά από κάθε υλική ματαιοδοξία, που η αλήθεια της ορίζει στιγμιαία το βλέμμα μας και απομακρύνει την κούραση μάταιων αξιών.

Ένα πραγματικό αλλά και εσωτερικό ταξίδι μέσα στην απεραντοσύνη της φυσικής ομορφιάς και της μεταφυσικής αμφισβήτησης. Ζωγραφισμένοι μικροί οικισμοί παρεμβάλλονται μέσα  στο καταπράσινο τοπίο, αγναντεύοντας το πέλαγο καθώς τα βήματα μας απολαμβάνουν φυσικά μονοπάτια εξερευνήσεων. Παραλία Βότση.

Παραλία Βότση

Το ξύλινο «άγαλμα» στου Βότση

Το όνομα Αλόννησος δόθηκε επί Όθωνα, το 1838, με πρόταση του τότε Υπουργείου Εσωτερικών σε αντικατάσταση του προηγουμένου ονόματος Λιαδρόμια ή Ηλιοδρόμια, όπως αναφέρεται στη Διοικητική διαίρεση της Ελλάδας του 1828. Από μετέπειτα έρευνα αυτό διαπιστώθηκε ως λάθος δεδομένου ότι κατά την αρχαιότητα ήταν άλλη η Αλόννησος. Παρά ταύτα αυτό δεν άλλαξε και το όνομα παραμένει ως έχει για τη συγκεκριμένη νήσο, όπου κατά τους αρχαίους Έλληνες λέγονταν «Ίκος».

Το προηγούμενο όνομα (η) Λιαδρόμια πολλοί υποστηρίζουν ότι προέρχεται από παραφθορά του «Διαδρόμια», αντίστοιχο με τα Διαπόρια, με τη διαφορά ότι το πρώτο φέρεται ως θηλυκού γένους, ενώ το δεύτερο ουδέτερου…

Ίχνη προϊστορικής κατοίκησης που ανάγονται στην Παλαιολιθική εποχή έχουν εντοπισθεί στην Αλόννησο. Σε πολλά σημεία της νοτιοανατολικής κυρίως πλευράς της νήσου, μεταξύ των οποίων η χερσόνησος Κοκκινόκαστρο και η νησίδα Μικρό Κοκκινόκαστρο, οι θέσεις Λεπτός Γιαλός, Γλύφα κ.α, διαπιστώνεται η παρουσία ευρημάτων που χρονολογούνται από τη Μέση Παλαιολιθική έως και τη Μεσολιθική εποχή. 

Κατάλοιπα εγκαταστάσεων υπάρχουν στη νησίδα Μικρό Κοκκινόκαστρο και αλλού, ενώ τάφος της γεωμετρικής περιόδου βρέθηκε στη βόρεια πλευρά της νήσου, στη θέση Άγιος Κωνσταντίνος, από τον οποίο πιθανόν προέρχεται μία ακέραιη οινοχόη με γραπτή διακόσμηση. Στους ιστορικούς χρόνους ήταν «δίπολις» σύμφωνα με τον Σκύλακατο τον Καρυανδέα. Η μια πόλη βρισκόταν στη χερσόννησο Κοκκινόκαστρο, όπου σώζεται τμήμα τείχους κλασικών χρόνων. Η άλλη πόλη τοποθετείται στη θέση Άγιος Ιωάννης, κοντά στο Παλιό Χωριό της Αλοννήσου, όπου δεν υπάρχουν ορατά ίχνη κτισμάτων, έχει εντοπιστεί όμως και εν μέρει ανασκαφεί νεκροταφείο κλασικών χρόνων. Αρκετές ακόμα κώμες, οχυρωμένες αγροικίες με στρογγυλούς πύργους και άλλες αγροτικές εγκαταστάσεις κλασικών, κυρίως αλλά και ελληνιστικών χρόνων, εντοπίζονται σε διάφορα σημεία της κεντρικής και βόρειας πλευράς της Αλοννήσου, όπως στις θέσεις Ράχες, Καστράκι, Καρμπίτσες και άλλες. 

Στο τέλος των ελληνιστικών χρόνων φαίνεται ότι η Ίκος έχει περιπέσει σε μαρασμό. Σύμφωνα με μαρτυρία του Φιλόστρατου, γύρω στα τέλη του 2ου και στις αρχές του 3ου αι. μ. Χ. ολόκληρη η νήσος αποτελούσε έναν απέραντο αμπελώνα που βρισκόταν στην κατοχή του Πεπαρήθιου αμπελουργού Ύμναιου.


Στην Αλόννησο ο επισκέπτης έχει το προνόμιο να βρεθεί κάθε μέρα και σε διαφορετική παραλία. Πανέμορφες και περήφανες δεσπόζουν και στις δύο πλευρές του νησιού, προσφέροντας ανάλογα με την διάθεση του ταξιδευτή άλλες στιγμές ησυχία και απόλυτη επαφή με την πλούσια σε βλάστηση φύση και άλλες μια κοσμοπολίτικη ατμόσφαιρα για κάθε επιλογή.











Κύριο χαρακτηριστικό της Αλοννήσου είναι ότι η βορειοανατολική πλευρά της περιβάλλεται από μικρά νησάκια άλλα βραχώδη κι άλλα με πυκνή βλάστηση. Στις θαλάσσιες σπηλιές τους βρίσκουν καταφύγιο οι μεσογειακές φώκιες και άλλα σπάνια είδη ζώων και πουλιών. Τα περισσότερα από αυτά τα νησιά μπορείτε να τα επισκεφθείτε με καΐκι.



Καταγάλανα νερά κυριαρχούν μέσα σε αμμουδιές και βραχώδεις σπηλιές. Η είσοδος στη Μπλε Σπηλιά.

Στο στενό που σχηματίζεται ανάμεσα στην Αλόννησο και τη νήσο Περιστέρα στη νοτιοανατολική πλευρά του νησιού, βρίσκεται η απόκοσμης ομορφιάς Μπλε Σπηλιά. Η πρόσβαση είναι δυνατή μόνο από τη θάλασσα, με πλοιάριο, στη διαδρομή που πηγαίνει προς Κυρά Παναγιά.



Γύρω από τη Μπλε σπηλιά το θαλασσινό νερό έχει μια καταπληκτική πρασινογάλαζη διαύγεια, ενώ το γαλάζιο γίνεται πιο έντονο γύρω και μέσα στη σπηλιά.











Άγιος Δημήτριος 

Κοκκινόκαστρο


Παραλία Γέρακας


















































Το Κοκκινόκαστρο θεωρείται μια από τις πιο εντυπωσιακές παραλίες του νησιού με τη βαθιά γαλάζια θάλασσα, τους απότομους βράχους, την κίτρινη άμμο, τις πολύχρωμες πέτρες και τα πράσινα πεύκα. 


Προσεγγίζοντας την παραλία από ψηλά, μπορείτε να απολαύσετε τη θέα του τεράστιου κόκκινου γκρεμού που συνεχίζει μέχρι βαθιά μέσα στη θάλασσα σχηματίζοντας ένα μικρό ακρωτήρι. Ανασκαφές στην περιοχή έδειξαν ότι στους αρχαίους χρόνους υπήρχε οικισμός εκεί, γεγονός που ίσως δικαιολογεί το δεύτερο συνθετικό «κάστρο» στην ονομασία του.










Παραλία Τσουκάλια

Στο σημείο αυτό θα δείτε δεκάδες διασκορπισμένα θραύσματα από αγγεία , καθώς κατά την αρχαιότητα υπήρχε εδώ εργαστήρι κεραμικής που κατασκεύαζε αμφορείς για το κρασί και άλλα κεραμικά.












Στη βόρεια πλευρά του νησιού βρίσκεται το μικρό εκκλησάκι των Αγίων Αναργύρων στην άκρη του γκρεμού, στο οποίο οδηγεί ένα μικρό μονοπάτι μέσα από το δάσος. 

Σύμφωνα με την παράδοση, οι Αλοννησιώτες είχαν επιλέξει άλλο σημείο για να χτίσουν το μοναστήρι, όμως η εικόνα εξαφανιζόταν τα βράδια και την έβρισκαν το πρωί στο σημερινό σημείο. Αυτό έγινε αρκετές φορές και έτσι αποφασίστηκε να χτιστεί στο σημείο αυτό. Αρχικά λειτούργησε ως μοναστικό κέντρο, πράγμα που αποδεικνύεται από ερείπια κελιών και βοηθητικών χώρων και υπαγόταν στη Μονή Μεγίστης Λαύρας. Ο ρυθμός της εκκλησίας είναι μονόκλιτη βασιλική με τρούλο και στις τέσσερις γωνίες υπάρχουν εντοιχισμένες κεραμικές στάμνες για καλύτερη ακουστική. Ο μεγάλος σεισμός δημιούργησε μεγάλες καταστροφές, σε συνδυασμό με τις ιστορίες για κρυμμένους θησαυρούς που ώθησαν κάποιους να καταστρέψουν μεγάλο μέρος του εσωτερικού της ψάχνοντας να τους βρουν. Σήμερα δίπλα από το εκκλησάκι έχει χτιστεί ένας νέος ναός, με έναν χαρακτηριστικό κόκκινο τρούλο που διακρίνεται από μακριά.

































Το γαλαζοπράσινο της θάλασσας σας προσκαλεί να ανακαλύψετε το θαυμαστό κόσμο του βυθού. Η Μηλιά είναι μια παραλία σε έναν μικρό κόλπο κρυμμένη μέσα σε πυκνό πευκοδάσος. Κατηφορίζοντας προς την παραλία μέσα από το δάσος ξαφνικά προβάλλουν τα καταγάλανα νερά να λαμπυρίζουν ανάμεσα στα πεύκα.


Η Στενή Βάλα. «Bάλα» στην αλοννησιώτικη διάλεκτο σημαίνει «στενός όρμος, στον οποίο μπορούν να προσεγγίσουν πλοία». Kαι πραγματικά, η θέση του χωριού βρίσκεται σε ένα από τα λίγα φυσικά καταφύγια για τα αλιευτικά σκάφη. ναι ένα γραφικό λιμάνι που μοιάζει με μικρό φιόρδ. 






















Πατητήρι. Το γραφικό λιμάνι του νησιού κτισμένο πάνω σε βράχους καθρεφτίζεται σε πεντακάθαρα νερά και υποδέχεται τον επισκέπτη με την φιλόξενη ματιά ενός γαληνεμένου τοπίου.




Φωτογραφίες: © Κωνσταντίνος Βακουφτσής



Πέμπτη 10 Αυγούστου 2017

Οι τελευταίες 5 βουτιές στην ατμόσφαιρα του Κρόνου. Cassini to Begin Final Five Orbits Around Saturn

Tο Cassini θα γίνει το πρώτο διαστημικό σκάφος που διείσδυσε και εξερεύνησε την ατμόσφαιρα του Κρόνου. This artist's rendering shows Cassini as the spacecraft makes one of its final five dives through Saturn's upper atmosphere in August and September 2017. Credit: NASA/JPL-Caltech

Το διαστημικό σκάφος της NASA Cassini μπαίνει στην τελευταία φάση της αποστολής του, το μεγάλο φινάλε, καθώς προετοιμάζεται να ξεκινήσει μια σειρά από πάρα πολύ κοντινά περάσματα μέσα από την ανώτερη ατμόσφαιρα του πλανήτη Κρόνου, εκτελώντας τις 5 τελευταίες κοντινές περιφορές του γύρω από τον πλανήτη.

Το πρώτο από τα πέντε περάσματα θα πραγματοποιηθεί το βράδυ της 13ης Αυγούστου. Κατά την διάρκεια αυτών των στενών προσεγγίσεων στον πλανήτη, η πλησιέστερη προσέγγιση θα είναι περίπου 1670 χιλιόμετρα πάνω από τα νέφη του Κρόνου.

Το διαστημικό σκάφος αναμένεται πως θα συναντήσει αρκετά πυκνή ατμόσφαιρα, και θα απαιτηθεί η χρήση των μικρών πυραύλων που διαθέτει για να παραμείνει σταθερό στην τροχιά του. Οι συνθήκες είναι παρόμοιες με αυτές που συνάντησε το Cassini κατά την διάρκεια των κοντινών πτήσεών του στον δορυφόρο του Κρόνου, Τιτάνα, ο οποίος διαθέτει την δική πυκνή ατμόσφαιρα. Οι τεχνικοί της NASA ελπίζουν πως τα επιστημονικά όργανα του Cassini θα καταφέρουν να συλλέξουν πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με την ατμόσφαιρα του πλανήτη.

Μια άποψη της ατμόσφαιρας του Κρόνου στην οποία θα διεισδύσει το διαστημικό σκάφος Cassini. This view from Cassini shows the narrow band of Saturn's atmosphere, which Cassini will dive through five times before making its final plunge into the planet on Sept. 15. Credit: NASA/JPL-Caltech

Μετά από αυτές τις 5 τελευταίες διεισδύσεις στην ατμόσφαιρα του Κρόνου, θα ακολουθήσει τελική πτώση προς τον πλανήτη στις 15 Σεπτεμβρίου.

Κατά την διάρκεια της τελικής πτώσης οι ερευνητές της NASA ελπίζουν πως τα επιστημονικά όργανα του Cassini θα στέλνουν άμεσα τα δεδομένα τους, μέχρι το διαστημικό σκάφος να φτάσει σε ένα υψόμετρο, όπου η ατμοσφαιρική πυκνότητα θα είναι περίπου διπλάσια από αυτή των ανώτερων στρωμάτων. Μόλις το Cassini φτάσει στο σημείο αυτό της ατμόσφαιρας του Κρόνου, δεν θα μπορεί να διατηρηθεί σταθερό ώστε να διατηρεί την κεραία του στραμμένη προς τη Γη και η επαφή θα χαθεί. Λίγες στιγμές μετά το σκάφος θα διαλυθεί στην ατμόσφαιρα σαν ένα μετεωρίτης, ολοκληρώνοντας έτσι μια από τις πιο επικές αποστολές στην ιστορία της εξερεύνησης του διαστήματος.


Τρίτη 8 Αυγούστου 2017

Πειραματικό νανοτσίπ αναγεννά ιστούς και όργανα του σώματος. Breakthrough device heals organs with a single touch

Χάρη στην τεχνολογία Tissue NanoTransfection. Researchers demonstrate a process known as tissue nanotransfection at The Ohio State University Wexner Medical Center. In laboratory tests, this process was able to heal the badly injured legs of mice in just three weeks with a single touch of this chip. The technology works by converting normal skin cells into vascular cells, which helped heal the wounds. Credit: Courtesy The Ohio State University Wexner Medical Center

Αμερικανοί επιστήμονες ανέπτυξαν μια νανοσυσκευή που μπορεί να αναγεννήσει τους τραυματισμένους ή γερασμένους ιστούς, τα αιμοφόρα αγγεία, τα νευρικά κύτταρα, ακόμη και ολόκληρα όργανα, με ένα απλό άγγιγμα στο δέρμα.

Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύονται στο επιστημονικό έντυπο Nature Nanotechnology, το νανοτσίπ μεταφέρει αμέσως νέο DNA ή RNA στα κύτταρα του δέρματος, αλλάζοντας έτσι τη λειτουργία τους και προκαλώντας την αναγέννηση των ιστών και των οργάνων. 

Αυτό καθίσταται εφικτό χάρη στην τεχνολογία Tissue NanoTransfection (TNT) που μεταφέρει το βιολογικό «φορτίο» στο σώμα και αφετέρου στο ίδιο το «φορτίο» που προκαλεί την μετατροπή των κυττάρων από το ένα είδος κυττάρου στο άλλο. Ο ασθενής σχεδόν ούτε που νιώθει τη στιγμιαία λειτουργία της νανοσυσκευής, καθώς αυτή τον αγγίζει, ενώ δεν χρειάζεται να πάρει ανοσοκατασταλτικά φάρμακα.

Το νανοτσίπ, με μέγεθος μικρού κέρματος, μπορεί να αναδημιουργήσει σχεδόν κάθε είδος κυττάρου μέσα στο σώμα του ασθενούς, χωρίς να χρειάζεται πρώτα τα δερματικά κύτταρα να μετατραπούν σε πολυδύναμα βλαστικά κύτταρα και μετά σε άλλα εξειδικευμένα. Η μετατροπή γίνεται απευθείας από δερματικά σε εξειδικευμένα κύτταρα.


Οι συνεργαζόμενοι ερευνητές του Ιατρικού Κέντρου και του Κολεγίου Μηχανικής του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Οχάιο, με επικεφαλής τους καθηγητές Τσάνταν Σεν και Τζέημς Λι αντίστοιχα, σπεύδουν να τονίζουν ότι προς το παρόν, η μέθοδος έχει δοκιμασθεί με επιτυχία σε ποντίκια και χοίρους.

«Χρησιμοποιώντας μια νέα τεχνολογία νανοτσίπ, τα τραυματισμένα ή δυσλειτουργικά όργανα μπορούν να αντικατασταθούν. Δείξαμε ότι το δέρμα αποτελεί γόνιμο έδαφος, όπου μπορούμε να αναπτύξουμε τα συστατικά οποιουδήποτε οργάνου έχει πρόβλημα» εξηγεί ο Δρ Σεν.

Χάρη στο νέο τσιπ, οι επιστήμονες κατάφεραν να αναπρογραμματίσουν κύτταρα του δέρματος, ώστε να μετατραπούν σε κύτταρα αιμοφόρων αγγείων μέσα στα πόδια των πειραματόζωων με σοβαρά τραύματα, όπου δεν υπήρχε πλέον κυκλοφορία του αίματος. Μέσα σε μια εβδομάδα, είχαν αναγεννηθεί νέα αγγεία και τη δεύτερη εβδομάδα είχε αποκατασταθεί η κυκλοφορία του αίματος και τα τραυματισμένα κάτω άκρα σώθηκαν.

Επίσης, οι ερευνητές αναπρογραμμάτισαν δερματικά κύτταρα με τη βοήθεια του νανοτσίπ, ώστε να μετατραπούν σε νευρικά κύτταρα. Στη συνέχεια αυτά τα νέα νευρικά κύτταρα εμφυτεύθηκαν στον εγκέφαλό των πειραματόζωων και τα βοήθησαν να ανακάμψουν μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο.

«Αν και είναι δύσκολο να το φανταστεί κανείς, είναι εφικτό και ‘δουλεύει' στο 98% των περιπτώσεων. Με αυτή την τεχνολογία, μπορούμε να μετατρέψουμε κύτταρα του δέρματος σε συστατικά κάθε οργάνου με ένα και μόνο άγγιγμα. Η όλη διαδικασία απαιτεί λιγότερο από ένα δευτερόλεπτο και είναι μη επεμβατική», συμπληρώνει ο Δρ Σεν.

Οι ερευνητές σχεδιάζουν κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους, με στόχο να ξεκινήσουν εντός του 2018. Ευελπιστούν ότι η μέθοδος μελλοντικά θα αξιοποιηθεί σε πολλές περιπτώσεις που σήμερα απαιτούν πολύπλοκες χειρουργικές επεμβάσεις, σε νευροεκφυλιστικές παθήσεις (όπως η νόσος Αλτσχάιμερ και η νόσος Πάρκινσον, αλλά και κατά της πρόωρης γήρανσης.

Πηγές: Daniel Gallego-Perez, Durba Pal, Subhadip Ghatak, Veysi Malkoc, Natalia Higuita-Castro, Surya Gnyawali, Lingqian Chang, Wei-Ching Liao, Junfeng Shi, Mithun Sinha, Kanhaiya Singh, Erin Steen, Alec Sunyecz, Richard Stewart, Jordan Moore, Thomas Ziebro, Robert G. Northcutt, Michael Homsy, Paul Bertani, Wu Lu, Sashwati Roy, Savita Khanna, Cameron Rink, Vishnu Baba Sundaresan, Jose J. Otero, L. James Lee, Chandan K. Sen. Topical tissue nano-transfection mediates non-viral stroma reprogramming and rescueNature Nanotechnology, 2017; DOI: 10.1038/nnano.2017.134 - http://www.tovima.gr/science/article/?aid=896201




Κυριακή 6 Αυγούστου 2017

Νίκος-Αλέξης Ασλάνογλου, «Τι μένει λοιπόν»

Giorgio de Chirico, Bathers on the beach, 1934

Τι μένει λοιπόν μες στο πικρό μεσοκαλόκαιρο
μες στο μυχό ενός κόλπου ξαπλωμένος
και η θάλασσα ευτυχισμένη, αδιάφορη
δέντρα και βότσαλα και φύκια κι ο καινούργιος άνεμος

Και συ, φωνή ελπίδας, ταξιδιώτη που έρχεσαι
με τους ατμούς ενός μεσημεριού στα συνεργεία
φωνή που χρόνια έχτιζα, πεθαίνεις

Eric Fischl, The Beginning and the End, 1988