Στο φως απολιθώματα από τη μέρα της «Αποκάλυψης» πριν 66 εκατ. χρόνια. 66 million-year-old deathbed linked to dinosaur-killing meteor

Ανασκαφές στην περιοχή Μπάουμαν στη Βόρεια Ντακότα των ΗΠΑ έφεραν στο φως μια εντυπωσιακή συλλογή απολιθωμάτων, τα οποία είχαν σκεπαστεί από πολλαπλά θραύσματα που είχαν πέσει από τον ουρανό, προφανώς μετά την εκτίναξη τους στον αέρα μετά την πρόσκρουση. A meteor impact 66 million years ago generated a tsunami-like wave in an inland sea that killed and buried fish, mammals, insects and a dinosaur, the first victims of Earth’s last mass extinction event. The death scene from within an hour of the impact has been excavated at an unprecedented fossil site in North Dakota. (Graphics and photos courtesy of Robert DePalma)

Για πρώτη φορά Αμερικανοί και Ευρωπαίοι επιστήμονες πιστεύουν ότι βρήκαν ίχνη -απολιθώματα ψαριών, δέντρων και ζώων- αμέσως μετά την κατακλυσμική πρόσκρουση στη Γη πριν περίπου 66 εκατομμύρια χρόνια ενός μεγάλου αστεροειδούς που οδήγησε στην εξαφάνιση των έως τότε κυρίαρχων δεινοσαύρων, αλλά και του 75% όλης της πανίδας και της χλωρίδας εκείνης της εποχής.

Fossilized fish piled one atop another, suggesting that they were flung ashore and died stranded together on a sand bar after the seiche withdrew. Credit: Photo courtesy of Robert DePalma

Ανασκαφές στην περιοχή Μπάουμαν στη Βόρεια Ντακότα των ΗΠΑ έφεραν στο φως μια εντυπωσιακή συλλογή απολιθωμάτων, τα οποία είχαν σκεπαστεί από πολλαπλά θραύσματα που είχαν πέσει από τον ουρανό, προφανώς μετά την εκτίναξη τους στον αέρα μετά την πρόσκρουση. Τα απολιθώματα έφεραν επίσης ενδείξεις ότι είχαν κατακλυστεί από το νερό, πιθανώς εξαιτίας ενός τεράστιου τσουνάμι που προκάλεσε η πτώση του αστεροειδούς με διάμετρο γύρω στα 12 χιλιόμετρα.

Paleontologists have found a fossil site in North Dakota that contains animals and plants killed and buried within an hour of the meteor impact that killed the dinosaurs 66 million years ago. This is the richest K-T boundary site ever found, incorporating insects, fish, mammals, dinosaurs and plants living at the end of the Cretaceous, mixed with tektites and rock created and scattered by the impact. The find shows that dinosaurs survived until the impact. Walter Alvarez and Robert DePalma at the Tanis outcrop in North Dakota.

Οι 12 ερευνητές, με επικεφαλής τον παλαιοντολόγο Ρόμπερτ ΝτεΠάλμα του Πανεπιστημίου του Κάνσας, που θα κάνουν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), εκτιμούν ότι για πρώτη φορά οι επιστήμονες έχουν την ευκαιρία να πάρουν μια ιδέα των τρομερών γεγονότων που συνέβησαν μερικά λεπτά έως ώρες μετά την πρόσκρουση του αστεροειδούς σε μια περιοχή στο σημερινό Κόλπο του Μεξικού.

‘Tsunamis from the Chicxulub impact are certainly well-documented, but no one knew how far something like that would go into an inland sea,’ DePalma said. The team determined  there were at least two massive waves, which battered the land with about 20 minutes in between.

Η πρόσκρουση δημιούργησε στη χερσόνησο Γιουκατάν τον κρατήρα Τσιξουλούμπ, με διάμετρο σχεδόν 200 χιλιομέτρων, ο οποίος είναι σήμερα σε μεγάλο βαθμό υποθαλάσσιος, θαμμένος 600 μέτρα κάτω από το βυθό. Οι επιστήμονες χρονολόγησαν τα απολιθώματα της Β. Ντακότα ότι έχουν ηλικία 65,76 εκατομμύρια χρόνια, η οποία ταιριάζει με την χρονολόγηση για την πτώση του αστεροειδούς.

Stranded on the sand bar, fish were pelted by high-speed glass beads called tektites (pictured) that rained down from the sky as a product of rock melted during the impact. Credit: Photo courtesy of Robert DePalma

Η πρόσκρουση, η οποία θα ταρακούνησε τη Γη όσο ένας σεισμός 10 έως 11 βαθμών, θα εκτόξευσε δισεκατομμύρια τόνους λιωμένων και διαλυμένων πετρωμάτων προς κάθε κατεύθυνση σε απόσταση χιλιάδων χιλιομέτρων. Τα απολιθωμένα ψάρια που βρέθηκαν, έχουν βράγχια γεμάτα από τέτοια θραύσματα (υαλώδεις τηκτίτες), διαμέτρου έως πέντε χιλιοστών, τα οποία θα είχαν κατακλύσει το νερό, όπου θα έπεσαν μαζικά σαν πύρινες βολίδες με ταχύτητες 150 έως 300 χιλιομέτρων την ώρα. Ανάλογα τέτοια θραύσματα, που θα είχαν προκαλέσει τεράστιες πυρκαγιές στα δάση, βρέθηκαν εγκλωβισμένα μέσα σε απολιθώματα ρητίνης δέντρων.

The team has identified fish, burned tree trunks, conifer branches, dead mammals, mosasaur bones, insects, a Triceratops, marine microorganisms called dinoflagellates, and ammonites in the Cretaceous graveyard. Fish carcasses and two logs tossed together are shown above. Credit: Photo courtesy of Robert DePalma

Πιθανώς χρειάστηκαν έως 17 ώρες εωσότου το γιγάντιο τσουνάμι από τον Μεξικό διασχίσει μια απόσταση 3.000 χιλιομέτρων και φθάσει στη Βόρεια Ντακότα, σε μια περιοχή όπου τότε υπήρχε θάλασσα και σήμερα είναι ξηρά, όπου βρέθηκαν τα απολιθώματα. Το τσουνάμι θα συμπαρέσυρε οτιδήποτε ζωντανό και άψυχο βρήκε στο δρόμο του. Γι’ αυτό, στο «νεκροταφείο» απολιθωμάτων στη Βόρεια Ντακότα βρέθηκαν στοιβαγμένα σε διαδοχικούς σωρούς ψάρια, κλαδιά δέντρων, θηλαστικά, έντομα, οστά δεινοσαύρων και άλλα αρχαία ζώα όπως αμμωνίτες.

Ανάμεσα στους ερευνητές είναι ο καθηγητής γεωλογίας Γουόλτερ Αλβάρεζ του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια-Μπέρκλεϊ, ο οποίος, μαζί με τον νομπελίστα πατέρα του Λούις, ανέπτυξαν από το 1979 τη διάσημη πλέον θεωρία της πρόσκρουσης ως αιτίας εξαφάνισης των δεινοσαύρων.

When the asteroid struck thousands of miles way, it birthed a tsunami-like wave that temporarily reversed the flow of a nearby river and tossed hundreds or thousands of sturgeon and paddlefish onto land. A fish tail from Tanis deposit can be seen above. Credit: Photo courtesy of Robert DePalma

Ο συνεργάτης του Ντέηβιντ Μπέρνχαμ δήλωσε ότι «είχαμε καταλάβει πως άσχημα πράγματα συνέβησαν αμέσως μετά την πρόσκρουση, αλλά έως τώρα κανένας δεν είχε βρει την ‘κάνη που καπνίζει’. Έτσι, μας έλεγαν ‘ακούμε για την έκρηξη που σκότωσε τους δεινόσαυρους, αλλά γιατί δεν υπάρχουν πτώματα παντού;’. Τώρα έχουμε πια και νεκρά σώματα. Δεν είναι δεινόσαυροι, αλλά τελικά θα βρεθούν και αυτοί». Ήδη στον «υγρό τάφο» της Βόρεια Ντακότα, σύμφωνα με τον ΝτεΠάλμα, βρέθηκαν και απολιθωμένα απομεινάρια δεινοσαύρων.

Άλλοι επιστήμονες πάντως θεωρούν πιθανό ότι η πρόσκρουση του αστεροειδούς δεν ήταν η μοναδική αιτία για την εξαφάνιση των δεινοσαύρων, στην οποία πιθανώς συνέβαλαν επίσης κατακλυσμικές και μακρόχρονες εκρήξεις ηφαιστείων, καθώς και η κλιματική αλλαγή.

Πηγές: https://news.berkeley.edu/2019/03/29/66-million-year-old-deathbed-linked-to-dinosaur-killing-meteor/ -  https://www.tovima.gr/2019/04/01/science/sto-fosapolithomata-apo-ti-mera-tis-apokalypsis-prin-66-ekat-xronia/

Αυτά είναι τα 21 επαγγέλματα της επόμενης δεκαετίας. 21 Jobs of the Future

Μέσα από έρευνες που έγιναν σε διάφορες μητροπόλεις αναδείχθηκαν οι ανάγκες που θα υπάρχουν. Η έρευνα και η καινοτομία είναι οι κλάδοι που έχουν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Concern about a “jobless future” has never been greater. Seemingly every day, an academic, researcher or technology leader suggests that in a world of automation and artificial intelligence (AI), workers will increasingly be a surplus to what businesses need. For many people, the future of work looks like a bleak place, full of temporary jobs, minimum wage labor and a ruling technocracy safely hidden away in their gated communities.

Ποια είναι τα 21 επαγγέλματα του μέλλοντος; Είναι το ερώτημα που θα απασχολήσει τις επόμενες γενιές, αλλά που δεν μπορούν να φανταστούν ορισμένα απίθανα επαγγέλματα που θα έχουν μεγάλη ζήτηση. Στο 2nd Youth Summit του Economist στην Αθήνα παρουσιάστηκε κατάλογος με τα 21 επαγγέλματα του μέλλοντος, τα οποία και έχουν προκύψει από σχετικές έρευνες που έχουν γίνει στις μητροπόλεις της έρευνας και της καινοτομίας ανά τον κόσμο.

Το ενδιαφέρον είναι ότι ορισμένα από αυτά δεν θα μπορούσε να τα φανταστεί κανείς καθώς αναδύονται μέσα σε ένα πλαίσιο διαρκούς τεχνολογικής εξέλιξης.

Τα επαγγέλματα της δεκαετίας

■ Αναλυτής κβαντικής μηχανικής μάθησης

■ Ειδικός στην πληροφορική αιχμής

■ Τεχνικός ιατροφαρμακευτικών συστημάτων ΤΝ

■ Στέλεχος γενετικής ποικιλομορφίας

■ Αναλυτής «κυβερνοπόλεων»

■ Ερευνητής δεδομένων

■ Διευθύνων σύμβουλος για θέματα εμπιστοσύνης

■ Υπεύθυνος «χαρτοφυλακίου» γονιδιωματικής

■ Βroker προσωπικών δεδομένων

■ Ειδικός «διασύνδεσης» ανθρώπων - ρομπότ

■ Ελεγκτής λεωφόρων

■ Συντηρητής «προσωπικής μνήμης»

■ Διαχειριστής ανάπτυξης επιχειρήσεων τεχνητής νοημοσύνης

■ Υπεύθυνος δεοντολογίας και ηθικής σε θέματα τεχνητής νοημοσύνης

■ Σύμβουλος «δέσμευσης» σε θέματα υγιεινής και ευεξίας

■ Σύμβουλος οικονομικής διαχείρισης

■ Δημιουργός «ταξιδιών» εικονικής πραγματικότητας

■ Δημιουργός ηλεκτρονικών υπηρεσιών για την προπαρασκευή συνεδρίων

■ Συνοδός - βοηθός σε ειδικές ομάδες πολιτών

■ Δημιουργός ιστοσελίδων

■ Σύμβουλος δημιουργίας προσωπικών εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης

Πηγές: https://www.cognizant.com/perspectives/21-jobs-of-the-future?utm_source=Youtube&utm_medium=Cards&utm_content=Cards+Desc&utm_campaign=ThoughtLeadership - https://www.tanea.gr/2019/03/29/greece/employment/ayta-einai-ta-21-apithana-epaggelmata-tis-epomenis-dekaetias-lista/

Ένα δισ. χρόνια πριν ο Άρης είχε ποτάμια διπλάσια σε πλάτος από αυτά της Γης. Rivers raged on Mars late into its history

Ο Άρης διέθετε ποτάμια πολύ μεγαλύτερα σε πλάτος από αυτά του δικού μας πλανήτη και, μάλιστα, είναι πιθανό ότι είχαν νερό έως πριν από ένα δισεκατομμύριο χρόνια, δηλαδή, σχετικά πρόσφατα, σύμφωνα με νέες επιστημονικές εκτιμήσεις. Scientists have catalogued these rivers to conclude that significant river runoff persisted on Mars later into its history than previously thought. According to the study, the runoff was intense -- rivers on Mars were wider than those on Earth today -- and occurred at hundreds of locations on the red planet. A photo of a preserved river channel on Mars, taken by an orbiting satellite, with color overlaid to show different elevations (blue is low, yellow is high). Credit: NASA/JPL/Univ. Arizona/UChicago

Ο Άρης διέθετε ποτάμια πολύ μεγαλύτερα σε πλάτος από αυτά του δικού μας πλανήτη και, μάλιστα, είναι πιθανό ότι είχαν νερό έως πριν από ένα δισεκατομμύριο χρόνια, δηλαδή, σχετικά πρόσφατα, σύμφωνα με νέες επιστημονικές εκτιμήσεις.

Οι επιστήμονες από τις ΗΠΑ, τη Γαλλία και τη Βρετανία, με επικεφαλής τον επίκουρο καθηγητή Έντγουιν Κάιτ του Πανεπιστημίου του Σικάγο, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Science Advances», ανέλυσαν τα έως τώρα δορυφορικά και άλλα δεδομένα για τη γεωμορφολογία του Άρη και κατέληξαν ότι ο «κόκκινος» πλανήτης διέθετε ποτάμια με πλάτος έως περίπου διπλάσιο από αυτά της Γης.

Τα αρειανά ποτάμια ήταν εξαπλωμένα σε όλο τον πλανήτη και δεν ήσαν ούτε βραχύβια, ούτε τοπικό φαινόμενο. Τα εκατοντάδες αυτά ποτάμια πιθανώς κυλούσαν για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, πριν από 3,6 έως ένα δισεκατομμύριο χρόνια, ίσως, και πιο πρόσφατα. Μάλιστα, εκτιμάται ότι υπήρχε σημαντική και συνεχής απορροή στα αρειανά ποτάμια, που έφθανε τα τρία έως 20 κιλά ανά τετραγωνικό μέτρο καθημερινά.

Οι επιστήμονες εικάζουν ότι λόγω του υγρού κλίματος του Άρη κάποτε, έπεφταν έντονες βροχές ακόμη και στη διάρκεια της εποχής που ο γειτονικός πλανήτης σταδιακά έχανε την ατμόσφαιρά του και ξεραινόταν.

Dotted lines mark where the preserved river channel is. (Courtesy of NASA/JPL/Univ. Arizona/UChicago)

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των επιστημόνων, τα αρειανά ποτάμια είχαν ισχυρή απορροή σχεδόν έως την τελευταία (γεωλογική) στιγμή, προτού το υγρό κλίμα του Άρη γίνει ξηρό. Απλώς, αντί να έχουν μήκος χιλιάδων χιλιομέτρων όπως πριν, είχαν πια μήκος εκατοντάδων χιλιομέτρων.

Η νέα μελέτη δημιουργεί, πάντως, ακόμη περισσότερα ερωτηματικά για το αρχαίο κλίμα του Άρη, για το οποίο οι επιστήμονες δεν έχουν σαφή εικόνα μέχρι στιγμής.

Πηγές: Persistence of intense, climate-driven runoff late in Mars history. Science, 2019 DOI: 10.1126/sciadv.aav7710 - https://news.uchicago.edu/story/rivers-raged-mars-late-its-history - https://www.tovima.gr/2019/03/28/science/ena-dis-xronia-prin-o-aris-eixe-potamia-diplasia-se-platos-apo-ayta-tis-gis/

Ο ανθρώπινος εγκέφαλος δεν το βάζει κάτω – Αναπτύσσει νέα κύτταρα και μετά τα 80! Signs of new nerve cells spotted in adult brains

Νέα εγκεφαλικά κύτταρα (νευρώνες) αναπτύσσονται έως την ένατη δεκαετία της ζωής ενός ανθρώπου, σύμφωνα με μια νέα ισπανική επιστημονική έρευνα. A study adds evidence to the ongoing debate over human neurogenesis. A microscope image of a hippocampus from a healthy adult shows signs of nerve cell birth in a certain spot called the dentate gyrus (box). E.P. MORENO-JIMÉNEZ ET AL/NATURE MEDICINE 2019

Ο ανθρώπινος εγκέφαλος δεν το βάζει κάτω ακόμη κι αν έχει περάσει τα 80. Νέα εγκεφαλικά κύτταρα (νευρώνες) αναπτύσσονται έως την ένατη δεκαετία της ζωής ενός ανθρώπου, σύμφωνα με μια νέα ισπανική επιστημονική έρευνα.

Όμως, σύμφωνα με τους επιστήμονες, η δημιουργία νέων νευρώνων μειώνεται σημαντικά στους ασθενείς με νόσο Αλτσχάιμερ.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τη δρα Μαρία Λόρενς-Μάρτιν του Τμήματος Μοριακής Βιολογίας του Αυτόνομου Πανεπιστημίου της Μαδρίτης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο ιατρικό περιοδικό «Nature Medicine», ανέλυσαν δείγματα εγκεφαλικών ιστών από 58 ανθρώπους.

Zooming in on a section of the hippocampus, researchers found some nerve cells that contained a protein called doublecortin (red) believed to mark new neuron growth. E.P. MORENO-JIMÉNEZ ET AL/NATURE MEDICINE 2019

Διαπιστώθηκε ότι παρόλο που με το πέρασμα του χρόνου υπάρχει μια μείωση στο ρυθμό της νευρογένεσης, η δημιουργία νευρώνων μπορεί να παρατηρηθεί στον ιππόκαμπο, μια ζωτική περιοχή του εγκεφάλου, καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής, π.χ. από 40.000 νέους νευρώνες ανά χιλιοστόλιτρο εγκεφαλικού ιστού στην ηλικία των 40 ετών σε 30.000 στα 70 έτη.

Μειώνεται όμως ακόμη πιο δραματικά στην περίπτωση Αλτσχάιμερ, ακόμη και στο αρχικό στάδιο της νόσου, από 30.000 σε 20.000 νέους νευρώνες ανά χιλιοστόλιτρο εγκεφαλικού ιστού, δηλαδή μια μείωση πάνω από 30%.

Η πλειονότητα των νευρώνων έχουν δημιουργηθεί στον εγκέφαλο έως τη στιγμή της γέννησης. Όμως ο σχηματισμός νέων κυττάρων συνεχίζεται στον εγκέφαλο των ενηλίκων κυρίως σε μερικές περιοχές όπως ο ιππόκαμπος. Προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει ότι αυτό συμβαίνει στα ζώα, αλλά τώρα επιβεβαιώνεται ότι κάτι ανάλογο ισχύει και για τους ανθρώπους, ακόμη και προχωρημένης ηλικίας.

Πηγές: E.P. Moreno-Jiménez et al. Adult hippocampal neurogenesis is abundant in neurologically healthy subjects and drops sharply in patients with Alzheimer’s disease. Nature Medicine. Published online March 25, 2019. doi:10.1038/s41591-019-0375-9. - https://www.sciencenews.org/article/new-nerve-cells-adult-brains - https://www.tovima.gr/2019/03/27/science/o-anthropinos-egkefalos-den-to-vazei-kato-anaptyssei-nea-kyttara-kai-meta-ta-80/

Βρέθηκαν απολιθώματα από τα πρώτα ζώα της Γης. Newfound fossils in China highlight a dizzying diversity of Cambrian life

Έναν τεράστιο αριθμό απολιθωμάτων, που προέρχονται από τα πρώτα ζώα της Γης, τα οποία έζησαν πριν από 490 έως 530 εκατομμύρια χρόνια, κατά τη λεγόμενη Κάμβρια περίοδο, ανακάλυψαν Κινέζοι και Αμερικανοί επιστήμονες, στην Κίνα. Πολλά από τα απολιθώματα είναι εντυπωσιακά καλοδιατηρημένα και έχουν τελείως παράξενη μορφή. Half of these amazingly well-preserved kinds of creatures have never been seen before. The newly described Qingjiang biota, a rich fossil site dating to about 518 million years ago, helps document a rapid flourishing of diverse invertebrate life known as the Cambrian explosion. The fossils include abundant jellyfish (left) and comb jellies (middle), as well as a segmented, spiny animal that may be a kinorhynch (right). D. FU ET AL/SCIENCE 2019

Κινέζοι και Αμερικανοί επιστήμονες βρήκαν σε μια τοποθεσία της Κίνας έναν τεράστιο αριθμό απολιθωμάτων που προέρχονται από τα πρώτα ζώα της Γης, τα οποία έζησαν πριν από 490 έως 530 εκατομμύρια χρόνια, κατά τη λεγόμενη Κάμβρια περίοδο. Πολλά από αυτά είναι εντυπωσιακά καλοδιατηρημένα και έχουν τελείως παράξενη μορφή, ενώ παρόμοια δεν έχουν βρεθεί σε κανένα άλλο μέρος του πλανήτη μας.

The Danshui River, in the Yangtze Gorges area of South China, is home to a remarkable Burgess Shale-type site, the Qingjiang biota.  Photo by: Robert Gaines

Η ανακάλυψη έγινε στις όχθες του ποταμού Ντανσούι, στην επαρχία Χουμπέι της νότιας Κίνας, και οι παλαιοντολόγοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Science». 

Συνολικά έως τώρα έχουν βρεθεί 4.351 απολιθώματα από 101 αρχέγονα ζώα, από τα οποία 53 είναι τελείως άγνωστα στους επιστήμονες, ενώ εκτιμάται ότι θα βρεθούν και άλλα στο μέλλον.

Professor Robert Gaines at the Danshui River, site of the Qingjiang biota.

«Αποτελεί τεράστια έκπληξη να βρίσκει κανείς μια περιοχή με τέτοιο απίστευτο πλούτο απολιθωμάτων και με τόσο μεγάλη αναλογία ειδών τελείως άγνωστων στην επιστήμη», δήλωσε ένας από τους ερευνητές, ο καθηγητής Ρόμπερτ Γκέινς του Τμήματος Γεωλογίας του Κολλεγίου Πομόνα της Καλιφόρνια.

Leanchoiliid fossil, undescribed. Photo by X. Zhang

Ορισμένα ζώα μοιάζουν με μέδουσες σχήματος καμπάνας, θαλάσσιες ανεμώνες, σπόγγους, αγκαθωτά σκουλήκια, «αρματωμένα» αρθρόποδα κ.ά. Σε αρκετά έχουν διατηρηθεί λεπτομέρειες της ανατομίας τους, όπως βράγχια, πεπτικό σύστημα και μάτια.

A reconstruction of early Cambrian ocean life in South China. Created by Dongjing Fu.

Μέχρι σήμερα οι σημαντικότερες συλλογές απολιθωμάτων αρχέγονων ζώων από την Κάμβρια περίοδο είχαν βρεθεί στις περιοχές Μπέρτζες Σέιλ του Καναδά (ηλικίας 508 εκατ. ετών) και Τσενγκτζιάνγκ της Κίνας (ηλικίας 518 εκατ. ετών). Κατά την Κάμβρια «έκρηξη» της ζωής, όλα τα ζώα ζούσαν μέσα στη θάλασσα.

Πηγές: D. Fu et al. The Qingjiang biota—A Burgess Shale–type fossil lagerstätte from the early Cambrian of South China. Science. Vol. 363, March 22, 2019, p. 1338.  - A.C. Daley. A treasure trove of Cambrian fossils. Science. Vol. 363, March 22, 2019, p. 1284.  - https://www.pomona.edu/news/2019/03/21-professor-robert-gaines-helps-make-historic-discovery-500-million-year-old-fossil-site-south-china - https://tvxs.gr/news/kosmos/brethikan-apolithomata-apo-ta-prota-zoa-tis-gis-fotografies

Η πίστη στους θεούς ήρθε μετά την δημιουργία πολύπλοκων κοινωνιών. Complex societies gave birth to big gods

Αυτό συνέβη κάθε φορά, περίπου 100 χρόνια αφότου ο πληθυσμός μιας μεγα-κοινωνίας ξεπερνούσε περίπου το ένα εκατομμύριο ανθρώπους. What came first – all-seeing Gods or complex societies? Credit: God the Father and Angel, Guercino Giovan Francesco Barbieri via Wikimedia Commons

Τι ήλθε πρώτο; Η μεγάλη και πολύπλοκη κοινωνία ή ο ισχυρός θεός φορέας της ηθικής; Σε αυτό το ανθρωπολογικό ερώτημα του τύπου «το αυγό έκανε την κότα ή η κότα το αυγό;», η νέα επιστημονική απάντηση είναι ότι συνέβη το πρώτο, δηλαδή προηγήθηκε η επέκταση της ανθρώπινης κοινωνίας και ακολούθησε η πίστη στους παντοδύναμους τιμωρούς θεούς με τις αυστηρές ηθικές αρχές.

Εδώ και χρόνια επιστήμονες διαφόρων ειδικοτήτων συμφωνούν ότι υπάρχει σχέση ανάμεσα στους θεούς και στην κοινωνική πολυπλοκότητα, αλλά διαφωνούν ποιο από τα δύο προηγήθηκε και βοήθησε να εμφανισθεί το άλλο. Η νέα έρευνα, η μεγαλύτερη του είδους της μέχρι σήμερα, με επικεφαλής τον ανθρωπολόγο Πάτρικ Σάβιτζ του ιαπωνικού Πανεπιστημίου Κέιο, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Nature», υποστηρίζει αρκετά πειστικά ότι η πίστη στους θεούς σχεδόν πάντα αναδύθηκε μετά την άνοδο των πολύπλοκων κοινωνιών. Μάλιστα αυτό συνέβη κάθε φορά, περίπου 100 χρόνια αφότου ο πληθυσμός μιας μεγα-κοινωνίας ξεπερνούσε περίπου το ένα εκατομμύριο ανθρώπους.

Locations of the 30 sampled regions labelled according to precolonial evidence of moralizing gods. The area of each circle is proportional to social complexity of the earliest polity with moralizing gods to occupy the region or the latest precolonial polity for regions without precolonial moralizing gods. The numbers indicate the date of earliest evidence of such beliefs in thousands of years ago. The circles are colored by type of moralizing gods. Credit: Whitehouse, Francois Savage et al. Nature., Author provided

Οι ερευνητές ανέλυσαν στοιχεία για 414 κοινωνίες που εμφανίστηκαν σε 30 διαφορετικές περιοχές κατά τα τελευταία 10.000 χρόνια στην παγκόσμια ιστορία, από το τέλος της παλαιολιθικής εποχής έως τη βιομηχανική επανάσταση. Αξιολογώντας κάθε κοινωνία με βάση 51 δείκτες κοινωνικής πολυπλοκότητας (μέγεθος πληθυσμού, εμφάνιση ιεραρχίας, γραφειοκρατίας, νομοθεσίας, χρήματος κ.α.) και τέσσερις δείκτες υπερφυσικής πίστης, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι όταν μια κοινωνία υπερέβαινε ένα ορισμένο μέγεθος και ένα βαθμό πολυπλοκότητας, τότε έτεινε να αναπτύσσει την πίστη σε «μεγάλους» θεούς φορείς μιας καθολικής ηθικής.

Αυτή η πίστη σε μια ανώτερη δύναμη ηθικής, γνώσης και δύναμης, που συνήθως ζούσε στον ουρανό, από όπου επέβλεπε τα πάντα, επιβράβευε τις καλές πράξεις και τιμωρούσε τις κακές (π.χ. μέσω του κάρμα στις ασιατικές θρησκείες), συνέβαλε καθοριστικά στο να προωθείται η κοινωνική συνοχή και η συνεργασία ανάμεσα σε διαφορετικούς ανθρώπους.

Social complexity tends to increase more rapidly before the appearance of moralising gods, not after. Credit: Whitehouse, Francois Savage et al. Nature., Author provided

Αντίθετα, σύμφωνα με τους ανθρωπολόγους, οι μικρές κοινωνίες των κυνηγών-τροφοσυλλεκτών, όπου πολλοί ήσαν συγγενείς μεταξύ τους και όλοι ήξεραν όλους, συνεπώς οι αντικοινωνικές παρασπονδίες εύκολα αντιμετωπίζονταν, δεν χρειάζονταν έναν ουράνιο υπερφυσικό «αστυνόμο». Όσο όμως μεγάλωνε μια κοινωνία, ενσωματώνοντας -με ειρηνικά ή πολεμικά μέσα- ολοένα περισσότερες ομάδες διαφορετικές μεταξύ τους από γλωσσική, πολιτισμική και φυλετική άποψη, τόσο το «μάτι στον ουρανό» γινόταν όλο και πιο χρήσιμο ως μηχανισμός αστυνόμευσης και ευταξίας σε μια κοινωνία γεμάτη ανώνυμους και ξένους μεταξύ τους ανθρώπους.

Imentet and Ra from the tomb of Nefertari, 13th century bc

Η νέα έρευνα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι «μεγάλοι» θεοί και οι ηθικοί κώδικες τους, όπως ο Αιγύπτιος θεός-ήλιος Ρα και ο Θεός της Παλαιάς Διαθήκης, αναδύθηκαν σταδιακά ξεκινώντας κατά την τρίτη χιλιετία προ Χριστού. Τις περισσότερες φορές μια κοινωνία έφθανε στο «κατώφλι του Θεού», όταν ο πληθυσμός της έφθανε στο όριο του ενός εκατομμυρίου.

«Είναι εντυπωσιακό με πόση συχνότητα αυτό το φαινόμενο έκανε την εμφάνιση του στο επίπεδο του ενός εκατομμυρίου. Πρώτα εμφανίζονται οι μεγάλες κοινωνίες και μετά ακολουθούν οι πίστεις στους μεγάλους θεούς», ανέφερε ο Σάβιτζ.

«Η έρευνα μας δείχνει ότι η θρησκεία παίζει λειτουργικό ρόλο στην παγκόσμια ιστορία, βοηθώντας τις κοινωνίες να σταθεροποιηθούν και τους ανθρώπους να συνεργασθούν. Αντίθετα με τις πραγματικά μικρές κοινωνίες, στις μεγάλες κοινωνίες που είναι πιο ανώνυμες, μπορεί να μην ξέρεις ποιόν να εμπιστευθείς», πρόσθεσε.

Τελικά, φαίνεται πως οι κοινωνίες δεν χρειάσθηκαν τη θρησκεία για να εξελιχθούν. «Η θρησκεία δεν είναι η κύρια καθοδηγητική δύναμη της κοινωνικής πολυπλοκότητας, όπως μερικές θεωρίες προέβλεψαν», δήλωσε ο ανθρωπολόγος Χάρβεϊ Γουαϊτχάουζ του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, συνεργάτης του Σάβιτζ.

Πηγές: Harvey Whitehouse et al, Complex societies precede moralizing gods throughout world history, Nature (2019). DOI: 10.1038/s41586-019-1043-4 - https://phys.org/news/2019-03-complex-societies-gave-birth-big.html - https://www.in.gr/2019/03/22/tech/nea-ereyna-pisti-stous-theous-irthe-meta-tin-dimiourgia-polyplokon-koinonion/

Μα που είναι επιτέλους οι εξωγήινοι; Are We In A 'Galactic Zoo' Protected By Aliens? Scientists Meet To Investigate The 'Great Silence'

Στο ερώτημα αυτό επιχείρησαν να δώσουν απάντηση κορυφαίοι επιστήμονες από διάφορα πεδία -αστροφυσικοί, αστρονόμοι, κοινωνιολόγοι, βιολόγοι, ψυχολόγοι, ιστορικοί και άλλοι- που συναντήθηκαν τη Δευτέρα στο Παρίσι, στο μουσείο επιστημών Cite des Sciences et de l’Industrie. Are we alone? Probably not. After all, astronomers have already found 4,001 confirmed exoplanets in our Milky Way galaxy, and expect there to be over 50 billion exoplanets out there. For scientists gathering in Paris, the question is different: why haven’t we made contact with alien civilizations?

Εάν υπάρχουν εξωγήινοι πολιτισμοί στο σύμπαν -και αυτό είναι ένα μεγάλο «εάν»- γιατί δεν έχουμε κάνει ακόμη επαφή μαζί τους, με δεδομένο ότι μερικοί τουλάχιστον από αυτούς θα είναι εύλογα πολύ πιο εξελιγμένοι από την ανθρωπότητα;

Στο ερώτημα αυτό επιχείρησαν να δώσουν απάντηση κορυφαίοι επιστήμονες από διάφορα πεδία -αστροφυσικοί, αστρονόμοι, κοινωνιολόγοι, βιολόγοι, ψυχολόγοι, ιστορικοί και άλλοι- που συναντήθηκαν τη Δευτέρα στο Παρίσι, στο μουσείο επιστημών Cite des Sciences et de l’Industrie. Μεταξύ τους βρέθηκε κι ένας Έλληνας επιστήμονας, ο Νικόλας Πράντζος, διευθυντής ερευνών του Εθνικού Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών (CNRS) της Γαλλίας και του Ινστιτούτου Αστροφυσικής του Παρισιού.

Should we be sending more messages to aliens? GETTY

Η διεπιστημονική συνάντηση διοργανώθηκε από τον διεθνή μη κερδοσκοπικό επιστημονικό οργανισμό METI International (Messaging Extraterrestrial Intelligence), που είναι αφιερωμένος στην προσπάθεια επικοινωνίας με μια εξωγήινη νοημοσύνη μέσω μετάδοσης ραδιοσημάτων σε άλλα άστρα, με την ελπίδα ότι κάποια στιγμή θα έλθει απάντηση. Το ΜΕΤΙ, που εδρεύει στο Σαν Φρανσίσκο των ΗΠΑ και το ευρωπαϊκό κέντρο του βρίσκεται στη γαλλική πρωτεύουσα, υποστηρίζει επίσης την ανάπτυξη ενός παγκόσμιου δικτύου αστεροσκοπείων για την οπτική αναζήτηση εξωγήινης νοημοσύνης (Search for Extraterrestrial Intelligence-SETI).

Illustration of the view from the innermost of the two exoplanets orbiting Gliese 667 C (largest star, a red dwarf) in the Gliese 667 system, which lies around 24 light years from Earth in the constellation Scorpius. GETTY

«Φαίνεται πως μολονότι οι ραδιοεπικοινωνίες παρέχουν ένα φυσικό μέσο για την αναζήτηση εξωγήινων πολιτισμών με ηλικία μικρότερη από λίγες χιλιετίες, οι αρχαιότεροι πολιτισμοί θα έχουν μάλλον αναπτύξει εκτεταμένα προγράμματα διαστρικού αποικισμού, επειδή αυτός είναι ο μόνος τρόπος να αποκτήσουν αδιάψευστα στοιχεία, είτε υπέρ είτε κατά της ύπαρξης εξωγήινης νοημοσύνης, στη διάρκεια της ζωής τους», όπως εκτιμά ο Ν.Πράντζος, σύμφωνα με ανακοίνωση του ΜΕΤΙ.

Κάθε δύο χρόνια το METI International, που δημιουργήθηκε το 2015 από τον Αμερικανό αστροβιολόγο Ντάγκλας Βάκοχ, διοργανώνει μια επιστημονική συνάντηση στο Παρίσι στο πλαίσιο των εργαστηρίων του με τίτλο «Τι είναι ζωή; Μια εξωγήινη προοπτική».

No, there are no aliens watching us from Oumuamua, the first interstellar asteroid that passed through the solar system in late 2018. GETTY

Πολλές διαφορετικές απαντήσεις έχουν δοθεί στο λεγόμενο «Παράδοξο του Φέρμι», στο γιατί δηλαδή οι εξωγήινοι είναι…άφαντοι. Μια πιθανότητα είναι ότι παραμένουν σιωπηλοί φοβούμενοι μήπως η επαφή μαζί τους επηρεάσει αρνητικά την ανθρωπότητα. Μια άλλη ότι η νοημοσύνη τους είναι πολύ διαφορετική από τη δική μας, οπότε είναι αδύνατη η επαφή λόγω ασυμβατότητας.

One of the most interesting responses to the Fermi paradox is known as the Zoo Hypothesis. The theory was proposed in 1973 by the radio astronomer John A Ball. Ball suggested that it is possible that aliens are deliberately avoiding contact with human beings, despite having the means to do so, because of some universal code.

Υπάρχει και η λεγόμενη «υπόθεση του ζωολογικού κήπου», που επίσης εξετάσθηκε στο Παρίσι. «Ίσως οι εξωγήινοι παρακολουθούν τους ανθρώπους στη Γη, όπως εμείς κάνουμε με τα ζώα στο ζωολογικό κήπο. Το θέμα είναι πώς μπορούμε να κάνουμε τους γαλαξιακούς φύλακες να αποκαλύψουν τον εαυτό τους», όπως είπε ο Βάκοχ, ο οποίος είναι και πρόεδρος του ΜΕΡΙ.

If a zebra started pounding out a series of prime numbers in a zoo, would we re-evaluate their intelligence? That's how some scientists are characterizing the search for extraterrestrial intelligence. GETTY

Ο ίδιος πρότεινε μια πιο ενεργητική πρωτοβουλία, πέρα από την παθητική αναζήτηση και αναμονή τύπου SETI, που έχει γίνει όλα αυτά τα χρόνια χωρίς αποτέλεσμα. Όπως ανέφερε, «αν πηγαίναμε στο ζωολογικό κήπο και ξαφνικά μια ζέβρα γυρνούσε προς το μέρος μας, μας κοιτούσε στα μάτια και άρχιζε να σχηματίζει μια σειρά από πρώτους αριθμούς με την οπλή της, αυτό θα εγκαθίδρυε μια ριζικά διαφορετική σχέση ανάμεσα σε μας και στη ζέβρα, οπότε θα νιώθαμε υποχρεωμένοι να ανταποκριθούμε. Μπορούμε να κάνουμε το ίδιο με τους εξωγήινους, μεταδίδοντας στα γειτονικά άστρα μια σειρά από ισχυρά, εσκεμμένα και πλούσια από πληροφορίες ραδιοσήματα».

The Robert C. Byrd Green Bank Telescope (GBT) at the Green Bank Observatory, West Virginia, is the world's largest fully steerable radio telescope. GETTY

Όμως η Ντανιέλ Μπριό, αστροφυσικός του Αστεροσκοπείου του Παρισιού, αντέτεινε ως «η εμπειρία του παρελθόντος δείχνει ότι οποιαδήποτε συνάντηση ανάμεσα σε δύο πολιτισμούς είναι επικίνδυνη και για τους δύο. Γνωρίζοντας κάτι τέτοιο, οι πολιτισμένοι εξωγήινοι δεν θα προσπαθήσουν να επικοινωνήσουν μαζί μας».

«Φαίνεται πιθανό πως οι εξωγήινοι έχουν επιβάλει μια «γαλαξιακή καραντίνα», επειδή συνειδητοποιούν ότι θα ήταν πολιτισμικά καταστροφικό για μας το να μάθουμε για την ύπαρξη τους», εκτίμησε ο Ζαν-Πιέρ Ροσπάρ, επίτιμος διευθυντής ερευνών του Εθνικού Ινστιτούτου Αγρονομικών Ερευνών της Γαλλίας. «Δεν υπάρχει λόγος να νομίζουμε ότι οι άνθρωποι έχουν φθάσει το υψηλότερο δυνατό γνωσιακό επίπεδο. Ακόμη υψηλότερα επίπεδα μπορεί να εξελιχθούν στη Γη στο μέλλον και ήδη μπορεί να είναι πραγματικότητα αλλού στο σύμπαν», πρόσθεσε.

In 1960, Dr. Frank Drake at the National Radio Astronomy Observatory in Green Bank, West Virginia used the 25-meter dish for his Project Ozma, in which he searched two nearby stars called Epsilon Eridani (an artist's impression pictured here) and Tau Ceti for signs of alien life. GETTY

Ο αστροφυσικός Ρολάν Λεούκ της γαλλικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας και ο παλαιοντολόγος Ζαν-Σεμπαστιάν Στεγέρ του γαλλικού Εθνικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας εξέφρασαν τον σκεπτικισμό τους κατά πόσο οι άνθρωποι θα έχουν πολλά κοινά με τις εξωγήινες μορφές ζωής. Όπως είπε ο πρώτος, «το περιβάλλον ενός εξωπλανήτη θα επιβάλει τους δικούς του κανόνες, συνεπώς υπάρχει μια τεράστια γκάμα πιθανών μορφολογιών», που θα μπορούσαν να έχουν οι εξωγήινοι. Όπως τόνισε, «έχουμε ένα μόνιμο ανθρωποκεντρισμό στην κατανόηση και περιγραφή της εξωγήινης ζωής».

Πηγές: https://www.forbes.com/sites/jamiecartereurope/2019/03/18/are-we-in-a-galactic-zoo-protected-by-aliens-scientists-meet-to-investigate-the-great-silence/#a4e2e2b1ce79 - https://www.in.gr/2019/03/19/tech/ma-pou-einai-epitelous-oi-eksogiinoi/