Γιατί υπερασπιζόμαστε τη Ροζάβα. Why we fight for Rojava

In Rojava, Kurds and other groups have succeeded in creating autonomous bottom-up structures that have so far resisted successfully the Islamic State, the Assad regime and the attacks by the Turkish government. According to Graeber, the revolution in Rojava is particularly remarkable because it has developed methods to organize economic and political life from the bottom up, largely avoiding hierarchical bureaucracies.

Την ώρα που γράφω αυτές τις γραμμές ο τουρκικός στρατός έχει αρχίσει τις επιχειρήσεις κατά μήκος των συνόρων της Βόρειας Συρίας, εισβάλλοντας στο έδαφος της Ροζάβα. Η Τουρκία ελπίζει να συντρίψει το κουρδικό κίνημα, το οποίο έχει χαρακτηρίσει «τρομοκρατικό» και να δημιουργήσει μια ευρεία ζώνη «ασφαλείας» υπό τη δικαιοδοσία της στην Β. Συρία, όπου θα εγκαταστήσει τους Σύρους πρόσφυγες, ώστε να εγκαθιδρύσει ένα εκτεταμένο κέντρο επιρροής και ελέγχου εκείθεν των συνόρων της, αναβαθμίζοντας τον στρατηγικό της ρόλο στην περιοχή.

The Kurds are an ancient and noble people who are now the primary “boots on the ground” against ISIS in the Middle East. They are 35 million strong worldwide, the largest people group on earth without their own homeland. In this stirring talk, Stephen Mansfield tells the story of the Kurds and does so, surprisingly, through the lives of three women.

Πριν ληφθεί η επίσημη απόφαση στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση, προηγήθηκε τηλεφώνημα του Ερντογάν με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντ. Τζ. Τραμπ όπου ο τελευταίος έδωσε την «άδειά» του για την επιχείρηση, υποσχόμενος πως τα αμερικανικά στρατεύματα θα αποσυρθούν και δεν θα βοηθήσουν τους, πλέον, αξιόπιστους συμμάχους τους στην μάχη ενάντια στο ISIS, τα αυτόνομα καντόνια της Ροζάβα. Η απόφαση του Τραμπ, μονομερής και δίχως να ενημερώσει κανέναν, προκάλεσε την άμεση αντίδραση και των δύο σωμάτων του Κονγκρέσσου ενάντια στην προδοσία των Κούρδων και μια μικρή ανταρσία στους κόλπους του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, ενώ ακόμη και η πρώην πρεσβευτής του στον ΟΗΕ, Νίκκι Χάλεϊ αντέδρασε με μήνυμα όπου υπογράμμιζε πως «η Τουρκία δεν είναι φίλος μας».

Την ίδια στιγμή ασταθούς ταλάντωσης η Ροζάβα απευθύνει κάλεσμα αλληλεγγύης στις κοινωνίες παγκοσμίως. Αυτό το κάλεσμα δεν μπορούμε να το αγνοήσουμε, δεν μπορούμε παρά να το ακούσουμε, διότι η υπόθεση της Ροζάβα δεν αφορά μόνο τους Κούρδους, ούτε μόνο την Μέση Ανατολή. Η υπόθεση της Ροζάβα αφορά ολόκληρη την καταπιεσμένη ανθρωπότητα.

“The future of the extraordinary feminist and democratic revolution in Rojava is now in danger. The US has announced it will withdraw its military forces from Syria, with whom the Kurdish forces have been fighting against ISIS. This will be a green light for Erdogan’s Turkey to fulfill its threats to attack Rojava and eradicate its nascent democracy. There’s never been a more important time to support Rojava. This clip from Accidental Anarchist shows why it matters.” - Carne Ross

Γιατί όμως; Η σύντομη απάντηση είναι ότι στην Ροζάβα συμβαίνει μια επανάσταση εν κινήσει, που δεν έχει διαφθαρεί, που δεν έχει εκφυλιστεί, που δεν είναι απολίθωμα ή μυθική αφήγηση, μια επανάσταση εν τω γίγνεσθαι. Από την 19^η Ιουλίου του 2012 και επί επτά συναπτά έτη, μέσα στην εμφυλιακή Συρία, τα αυτόνομα καντόνια της Ροζάβα πραγματοποιούν την Δημοκρατική Αυτονομία, πειραματίζονται με τη δημιουργία μιας κοινωνίας δίχως κράτος, γκρεμίζουν στερεότυπα ριζωμένα από αιώνες και τολμούν να συνδημιουργήσουν ένα παρόν που ανοίγει ορίζοντες στο πανανθρώπινο μέλλον.

In the last part of our interview, a special 20 minute discussion with anthropologist David Graeber about anarchism, Syria, building a new kind of democracy, the bureaucracy of activism and his visit to Rojava where the building of a new kind of society is underfoot.

Πώς όμως; Για να δούμε το πεδίο που διανοίγεται στην επικείμενη σύγκρουση, πρέπει να δούμε λίγο την θεσμική και κοινωνική πραγματικότητα της κοινωνικής αυτοθέσμισης στη Ροζάβα, όπως και την χρονικότητά της, το ιστορικό της βάθος. Σε αυτό το σύντομο σημείωμα, μόνο κάποια στοιχεία μπορούμε να αναδείξουμε, που όμως αντανακλούν ένα πλέγμα σημασιών που βασίζονται στο αξιακό πλαίσιο της ισότητας, της ελευθερίας και της άμεσης δημοκρατίας.

Η Ροζάβα αποτελείται από τρία καντόνια, το Αφρίν, το Κομπάνι και το Τζεζιρέ, όπου η πλειονότητα του πληθυσμού είναι κουρδικής καταγωγής, όμως κατοικούν και άλλες πληθυσμιακές ομάδες, όπως Άραβες, Αρμένιοι, Συροϊακωβίτες, κ.α. Όλοι οι πληθυσμοί απολαμβάνουν ισότητα και ισονομία, όπως και θρησκευτική ελευθερία απαράμιλλη όχι μόνο στην Μ. Ανατολή, αλλά και στη Δύση. Στη Ροζάβα κατοικούν άνδρες και γυναίκες, οι οποίοι απολαμβάνουν πλήρη ισότητα δικαιωμάτων και υποχρεώσεων, απαράμιλλη, όχι μόνο στη Μ. Ανατολή, αλλά και στη Δύση. Οι κάτοικοι της Ροζάβα αποκαλούν το πολιτικό τους σύστημα Δημοκρατική Αυτονομία και προσπαθούν να χτίσουν μία κοινωνία δίχως κράτος και μία συνομοσπονδία πέρα από τα στεγανά του εθνο-κράτους, απαράμιλλη, όχι μόνο στη Μ. Ανατολή των θρησκευτικών απολυταρχιών, μα και στη Δύση των φιλελεύθερων ολιγαρχιών.

Η επανάσταση στη Ροζάβα ξεκίνησε από το Κομπάνι το 2012, όταν τα τοπικά συμβούλια κατέλαβαν κρατικά κτίρια και αντικατέστησαν τους κρατικούς θεσμούς με το συμβουλιακό σύστημα. Τα παράνομα συμβούλια είχαν ήδη συσταθεί από το καταδιωκόμενο κούρδικο κίνημα του PKK και του ντόπιου PYD (Κόμμα Δημοκρατικής Ενότητας), εν μέσω της συριακής εξέγερσης που άρχισε το 2011 για να μετακυλίσει σε εμφύλιο τους επόμενους μήνες, σαν ένα δίκτυο αυτοάμυνας των πληθυσμών της Ροζάβα. Η Άισα Αμπντουλά, από την ηγεσία του PYD, περιγράφει πώς οι λαϊκές συνελεύσεις και τα συμβούλια άνοιξαν από τα κάτω τον ορίζοντα προς την δημοκρατική αυτονομία ως έναν τρίτο δρόμο, πέρα από το μπααθικό καθεστώς του Άσαντ ή την ισλαμική αντιπολίτευση (FSA):

[…] ως κόμμα και ως κίνημα είχαμε μείνει μακριά από τις γενικές συνελεύσεις – επιλύαμε τις ιδεολογικές μας διαφορές στα συνέδρια. Όμως, μετά τις συνελεύσεις ακούγαμε τις απόψεις του κόσμου. Γινόταν προτάσεις, λαμβάνονταν αποφάσεις και δημιουργήθηκε ένας ‘οδικός χάρτης’. Στη συνέχεια δημοσιεύσαμε την πρότασή μας για τη Δημοκρατική Αυτονομία’.[i]

Κατά τη διάρκεια του 2011, ιδρύθηκε το Λαϊκό Συμβούλιο του Δυτικού Κουρδιστάν (MGRK), το οποίο συνένωσε τα συμβούλια σε ένα ενιαίο δίκτυο, δίχως να μετατοπιστεί το κέντρο της λήψης αποφάσεων και της πολιτικής εξουσίας προς τα πάνω. Αντιθέτως, ένα πολύπλοκο σύστημα άμεσης δημοκρατίας δημιουργήθηκε εκ του μηδενός προκειμένου η εξουσία των πολιτών να μείνει αναπαλλοτρίωτη και τα δευτεροβάθμια, τριτοβάθμια και τεταρτοβάθμια συντονιστικά όργανα να παραμείνουν απλοί εκτελεστές των αποφάσεων της κοινωνίας.

Αυτό το σύστημα αποτελεί μια προσπάθεια πραγμάτωσης του Δημοκρατικού Συνομοσπονδισμού σε πραγματικό ιστορικό χρόνο και υλοποίησης της άμεσης δημοκρατίας εν μέσω εμφυλίου. Σημαντική υπήρξε η στροφή που πήρε το κουρδικό κίνημα, εγκαταλείποντας το πεπαλαιωμένο όραμα ενός εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα που θα κατέληγε σε ακόμη ένα εθνοκράτος, στροφή που περιγράφεται σαφώς στα γραπτά του Αμπντουλάχ Οτσαλάν:

‘Σε αντίθεση με τη συγκεντρωτική διοίκηση και τη γραφειοκρατική άσκηση εξουσίας, ο συνομοσπονδισμός προτείνει την πολιτική αυτοδιεύθυνση, στην οποία όλες οι ομάδες της κοινωνίας και όλες οι πολιτισμικές ταυτότητες εκφράζονται στις τοπικές συναντήσεις, τις γενικές συνελεύσεις και τα συμβούλια. Μια τέτοια δημοκρατία δίνει πολιτικό χώρο σε όλα τα κοινωνικά στρώματα και επιτρέπει σε διαφορετικές πολιτικές ομάδες να εκφραστούν. Μ’ αυτό τον τρόπο, προωθεί την πολιτική ολοκλήρωση της κοινωνίας συνολικά. Η πολιτική γίνεται μέρος της καθημερινής ζωής’.[ii]

Ο ίδιος ο Οτσαλάν, φυλακισμένος ηγέτης του κουρδικού κινήματος, δεν λειτουργεί ως παραδοσιακός ηγέτης, δίνοντας άνωθεν εντολές, αλλά ως σύμβολο, δίνοντας παροτρύνσεις και θεωρητικά εργαλεία σε ένα κίνημα που δεν ελέγχει διοικητικά ο ίδιος. Αυτή η συνθήκη βοήθησε το PKK να κάνει την αυτοκριτική του και να προσχωρήσει στο πρόταγμα της άμεσης δημοκρατίας, με αφορμή τον διάλογο Οτσαλάν – Μπούκτσιν μέσα από τη φυλακή.

Έτσι, μέσα από τον διάλογο, την αυτοκριτική και την πραγματικότητα των παράνομων συμβουλίων συντάχθηκε το σχέδιο του Δημοκρατικού Συνομοσπονδισμού, που ‘στοχεύει στην αυτονομία της κοινωνίας, δηλαδή σε μια κοινωνία που διοικεί τον εαυτό της μέσω μικρών, αυτοδιευθυνόμενων αποκεντρωμένων μονάδων. Απαιτεί μια διαρκή κοινωνική επανάσταση, που αντανακλάται σε κάθε όψη της κοινωνικής δομής. Όλοι οι θεσμοί είναι αυτοοργανωμένοι και αυτοδιοικούμενοι.’[iii]

The Democratic Federation of Northern Syria, also known as Rojava, managed to free itself from Syria in 2011 during the upheaval of war. Since this revolution, won by both men and women, a peaceful society is forming where women have taken up leading roles in government and wider society.

Δύο σημαντικά στοιχεία πρέπει να τονίσουμε εδώ: α) Την άρνηση του έθνους- κράτους, το οποίο ταυτίζεται με την καταπίεση και την ιεραρχία και β) Την άρνηση της πατριαρχίας, με την αναγνώριση της κεντρικής σπουδαιότητας των γυναικών. Σύμφωνα με τα λόγια του Οτσαλάν: ‘[…] κανένα κίνημα δεν έχει πιθανότητα να δημιουργήσει μια πραγματική και βιώσιμη ελεύθερη κοινωνία, αν ταυτόχρονα δεν γίνει βασικό κομμάτι της πρακτικής του η απελευθέρωση των γυναικών’, πράγμα που σημαίνει ότι ‘αν θέλουμε να οικοδομήσουμε μια κοινωνία χωρίς κράτος, πρέπει να ξεπεράσουμε την πατριαρχία.’[iv]

Αυτό το όραμα έδωσε έναν νέο, αμεσοδημοκρατικό προσανατολισμό στο κουρδικό κίνημα, το οποίο, ώριμα τόλμησε να τον θέσει σε εφαρμογή, μόλις υπήρξε το κενό εξουσίας που σήμανε ο συριακός εμφύλιος. Από το 2012 και μετά οι μαχητές και μαχήτριες των Μονάδων Προστασίας του Λαού (YPG/YPJ), οργανωμένες από τη βάση σε ανδρικά και γυναικεία τάγματα, συνέτριψαν τους τζιχαντιστές του ISIS και υπερασπίστηκαν τις περιοχές τους, ενώ ο υπόλοιπος πληθυσμός εμπλεκόταν σε μια πρωτοφανούς δημιουργικότητας αυτοθέσμιση.

Η Δημοκρατική Αυτονομία υλοποιήθηκε στο πολιτικό μοντέλο που βασίζεται στην αυτονομία της τοπικής κομμούνας, στην οποία ενσωματώνονται οι συνελεύσεις των γειτονιών. Η κομμούνα είναι το πολιτικό κέντρο της κοινωνικής αυτοδιεύθυνσης, ο τόπος της πολιτικής απόφασης και του αναπαλλοτρίωτου δικαιώματος της πολιτικής ισότητας, της ισονομίας, της ατομικής ελευθερίας και της εξάλειψης της αντιπροσώπευσης.

Συνοπτικά, το αμεσοδημοκρατικό πολιτικό σύστημα της Ροζάβα συναρθρώνεται σε τέσσερα επίπεδα, από τα οποία το πλέον σημαντικό είναι τα συμβούλια των συνοικιών, ο τόπος των πραγματικών πολιτικών αποφάσεων. Από τα κάτω προς τα άνω, τα επίπεδα είναι:

An in-depth look into the inner workings of the commune system of Rojava and how they work in practice; I also call for people to form communes throughout North America and the world.

Α) Η κομμούνα, που περιλαμβάνει τα νοικοκυριά μιας γειτονιάς ή ενός χωριού. Οι ανοιχτές συνελεύσεις κάθε κομμούνας γίνονται στο Σπίτι του Λαού (mala gel) που είναι ανοιχτό για όλους διαρκώς, όπου συζητούνται και επιλύονται τα τοπικά, καθημερινά προβλήματα, μα και οι συνολικές πολιτικές. Επίσης υπάρχει το Σπίτι των Γυναικών (mala jin) ως κέντρο της γυναικείας αυτοδιεύθυνσης.

Β) Η συνοικία, που είναι δευτεροβάθμιο όργανο συντονισμού, αποτελούμενοι από επτά έως τριάντα κομμούνες. Στο συμβούλιο της συνοικίας μετέχουν εκπρόσωποι – όχι αντιπρόσωποι! – των κομμούνων οι οποίοι εκλέγονται ως πρέσβεις, για σύντομο χρονικό διαστημα, με συγκεκριμένες εντολές και υποκείμενοι στην άμεση ανακλητότητά τους και τη λογοδοσία στην συνέλευσή τους.

Γ) Άμεση ανακλητότητα και κοινωνικός έλεγχος είναι τρόποι αυτοπεριορισμού και αναχώματα σε οποιαδήποτε μετατόπιση της εξουσίας προς τα πάνω, που ισχύουν φυσικά και για τους διακόσιους εκπροσώπους των συνοικιών που συνθέτουν το συντονιστικό συμβούλιο της περιφέρειας.

Δ) Τέλος το Λαϊκό Συμβούλιο του Δυτικού Κουρδιστάν (MGRK) αποτελείται από το σύνολο των περιφερειακών συμβουλίων και είναι υπεύθυνο για την χάραξη και την πρόταση συνολικών πολιτικών, οι οποίες μπορούν να επικυρωθούν μόνο από τις κομμούνες βάσεις.

Σε αυτά τα τέσσερα επίπεδα σχηματίζονται επίσης επιτροπές αυτοδιεύθυνσης με τους ίδιους όρους (ανοιχτότητα, κοινωνικός έλεγχος, άμεση ανακλητότητα) σε οκτώ επιμέρους τομείς, που είναι οι εξής:

1. Η γυναικεία χειραφέτηση.
2. Η Άμυνα (οι μονάδες άμυνας βρίσκονται αποκλειστικά υπό την άμεση δικαιοδοσία των κομμούνων βάσης).
3. Η οικονομία.
4. Η πολιτική.
5. Η κοινωνία των πολιτών, δηλαδή οι οργανώσεις επαγγελματικών και κοινωνικών ομάδων.
6. Η ελεύθερη κοινωνία, δηλαδή οι οικογένειες, οι νέοι, οι άνεργοι.
7. Η Δικαιοσύνη, που προτείνει την αμοιβαία συναίνεση και όχι την τιμωρία ως μέσο επίλυσης των διαφορών σε συνοικιακό επίπεδο.
8. Η παιδεία, που λαμβάνει χώρα και ως επιμόρφωση στο πρόταγμα του δημοκρατικού συνομοσπονδισμού και ως εκμάθηση της δημοκρατίας μέσω της δημοκρατίας, αφού υπάρχουν ακαδημίες για κάθε έναν από τους οκτώ τομείς του πλέγματος.

Αυτή είναι η αμεσοδημοκρατική πολιτική θέσμιση που λαμβάνει χώρα στη Ροζάβα. Δίπλα σε αυτούς τους θεσμούς, σύντομα τα καντόνια βρέθηκαν στην αναγκαιότητα να στήσουν και θεσμούς πιο συναφείς με τα δυτικά εθνοκράτη, για λόγους άμυνας και διπλωματίας. Όπως περιγράφουν οι συγγραφείς του βιβλίου «Η Επανάσταση στη Ροζάβα», ‘το MGRK συνειδητοποίησε ότι ένα μοντέλο άμεσης δημοκρατίας βασισμένο σε συνελεύσεις, όπως αυτό της Ροζάβα, δύσκολα θα αποκτούσε συμπάθειες διεθνώς […] Δυστυχώς, μια κυβέρνηση με ένα παραδοσιακό κοινοβούλιο όπου θα συμμετείχαν συμβατικά κόμματα, ήταν πιθανότερο να θεωρείται πιο αποτελεσματικό διεθνώς’, καθώς το διεθνές πολιτικό σύστημα είναι δομημένο αποκλειστικά με όρους εθνοκρατικούς.

Έτσι συντάχθηκε το Κοινωνικό Συμβόλαιο της Ροζάβα, ως συνταγματικό πλαίσιο ενός πιο αντιπροσωπευτικού κοινοβουλίου. Το 2014, βάσει αυτού του χάρτη, ανακηρύχθηκε η Δημοκρατική Αυτονομία της Ροζάβα, με την απόρριψη του έθνους-κράτους, την απόρριψη της συγκεντρωτικής διοίκησης, την αποδοχή της ισότητας των φύλων, της πολιτισμικής ελευθερίας, της δημοκρατίας, των κοινωνικών δικαιωμάτων και της οικολογίας. Παρόλο που αυτό το πρώιμο σύνταγμα είναι πιο εξισωτικό από τα επίσημα εθνοκρατικά συντάγματα, παραμένει συντηρητικό εν σχέσει προς την κοινωνική πραγματικότητα της αμεσοδημοκρατικής (συμβουλιακής) αυτοδιεύθυνσης που συμβαίνει στην καθημερινότητα. Παρείχε ωστόσο στα καντόνια τη δυνατότητα διπλωματικών συμμαχιών στο πλαίσιο του τριπλού αγώνα τους διασυνοριακά ενάντια στην Τουρκία, εξωτερικά ενάντια στον ISIS και εσωτερικά ενάντια στις κατεστημένες παραδοσιακές σημασίες και ρόλους.

Έτσι δημιουργήθηκε ένα μοναδικό πολιτικό περιβάλλον πειραματισμού και υλοποίησης της άμεσης δημοκρατίας. Οι πολεμικές και διπλωματικές ανάγκες οδήγησαν σε αυτό που ο Ντέιβιντ Γκρέμπερ ονομάζει μια ‘κατάσταση [επαναστατικής] δυαδικής εξουσίας: απ’ τη μια είναι η δημοκρατική αυτοδιεύθυνση, που μοιάζει πολύ με κυβέρνηση, με υπουργεία, κοινοβούλιο και ανώτερα δικαστήρια […] Απ’ την άλλη υπάρχουν οι δομές βάσης […] όπου η πρωτοβουλία ξεκινά εξ ολοκλήρου από τις λαϊκές συνελεύσεις.’[v] Όμως ανάμεσα στις δύο αυτές θεσμικές συναρθρώσεις, η πραγματική εξουσία βρίσκεται στις δομές βάσης, τις συνελεύσεις. Όπως ο ίδιος ο ανθρωπολόγος παραδέχεται, ‘το ιδιαίτερο στοιχείο συνίσταται στο ότι φαίνεται να είναι η μόνη περίπτωση δυαδικής εξουσίας όπου οι δύο πλευρές δεν είναι μόνο συμμαχικές όπως στη Βολιβία, αλλά έχουν ιδρυθεί από το ίδιο κίνημα και πολλές φορές από τα ίδια άτομα.’

YPJ fighters in Kobani, December 8, 2014 (Biji Kurdistan / Flickr)

Αυτό το ιδιαίτερο στοιχείο οφείλουμε να το προσέξουμε. Ο θεσμικός μηχανισμός δεν είναι ούτε αυτονομημένος ούτε υπεράνω των πολιτικών δομών της κοινωνίας. Αντιθέτως, είναι κατασκευασμένος από αυτές ως εργαλείο για να υπηρετεί συγκεκριμένους σκοπούς, ουσιαστικά της διεθνούς διπλωματίας, και όχι για να λαμβάνει πολιτικές αποφάσεις ανεξάρτητα από τη βούληση της βάσης, ούτε για να διευθύνει τη βάση συγκεντρωτικά. Είναι ένα έκτακτο εργαλείο στην υπηρεσία της δημοκρατικής αυτονομίας και όχι μηχανισμός συγκέντρωσης της εξουσίας αποκομμένος από την κοινωνία. Είναι ένας μηχανισμός συνδιαλλαγής με τη ‘διεθνή κοινότητα’, περιορισμένος στα διεθνή πρότυπα, κατασκευασμένος υπό την πίεση της ανάγκης  να συναφθούν διεθνείς συμφωνίες για ανθρωπιστική και υλική βοήθεια. Ωστόσο, φαίνεται ότι παραμένει αυτό, ένας τεχνικο-διπλωματικός μηχανισμός και όχι μια δομή αποκλειστικής πολιτικής εξουσίας, όπως είναι τα σύγχρονα κράτη. Οι ένοπλες δυνάμεις της Ροζάβα δεν λογοδοτούν σε αυτό τον μηχανισμό, καθώς βρίσκονται υπό την άμεση δικαιοδοσία των αμεσοδημοκρατικών συνελεύσεων βάσης, όπως και οι δομές παιδείας, δικαιοσύνης, οικονομίας.

Τι θα συνέβαινε αν η περιοχή ειρήνευε; Θα υπήρχε κάποια διεκδίκηση εξουσίας από το κεντρικό συριακό καθεστώς; Θα μπορούσε το παράδειγμα της Ροζάβα να είναι η αφετηρία μιας χειραφετημένης ανθρωπότητας; Θα ανθούσε ή θα μαραινόταν; Κάποιοι θέλουν απλώς να την ξεριζώσουν.

Τα ερωτήματα που γεννώνται στη Ροζάβα ξεπερνούν το στενό χωρικό πλαίσιο της Συρίας και το στενό χρονικό πλαίσιο των τελευταίων ετών. Είναι ερωτήματα που αφορούν συνολικά την ανθρωπότητα και την ιστορία, γιατί φέρνουν στον ορίζοντα του πραγματικού το πιο όμορφο όνειρο: την δυνατότητα μιας ελεύθερης, αυτόνομης κοινωνίας. Αν κάτι βλέπουμε ζωντανό και ακτινοβόλο στις κουρδικές περιοχές της Βόρειας Συρίας, είναι το ρητό πρόταγμα της ατομικής και κοινωνικής αυτονομίας.

Απέναντί του ορθώνεται το τουρκικό ολιγαρχικό κράτος, μια μηχανή τρόμου, καταπίεσης και σκοταδισμού.

Το 2018 η Τουρκία εισέβαλλε στο δυτικότερο καντόνι, το Αφρίν, το οποίο και κατέχει με στρατό έκτοτε. Σήμερα εισβάλλει στην υπόλοιπη Ροζάβα, αλλά συμβολικά εισβάλλει και σε όλες τις κοινωνίες που αγωνίζονται. Εισβάλλει στα δικά μας σπίτια, εισβάλλει στο δικό μας παρόν και μέλλον. Γι’ αυτό υπερασπιζόμαστε το παρόν της Ροζάβα, γιατί θέλουμε ένα άλλο, ελεύθερο, ισότιμο, δημοκρατικό παρόν και μέλλον.

[i] Μίχαελ Κναπ, Άνγια Φλαχ και Ερτζάν Αϊμπογά, Η Επανάσταση στη Ροζάβα, εκδ. Άπατρις, 2017, σ. 88.

[ii] A. Öcalan, Democatic Confederalism, Cologne, 2011, σ. 26.

[iii] Η Επανάσταση στη Ροζάβα, σ. 80.

[iv] Ό.π. σ. 79.

[v] Ό.π. σ. 17.

του Αλέξανδρου Σχισμένου

Πηγές: https://thepressproject.gr/giati-yperaspizomaste-ti-rozava/ - https://info-war.gr/david-graeber-from-occupy-wall-street-to-the-revolution-in-rojava/ - https://riseup4rojava.org

Αρχαία όαση στον Άρη ανακάλυψε το Curiosity της NASA. Curiosity finds an ancient oasis on Mars

Tο Curiosity ανακάλυψε στον κρατήρα Gale αρχαία λίμνη, στον βυθό της οποίας εντοπίστηκαν πολλά «ασυνήθιστα άλατα». Μάλιστα, δεν αποκλείστηκε το ενδεχόμενο η συνέχεια της έρευνας να φέρει στο φως τον εντοπισμό μικροβίων ή άλλων μικροοργανισμών. Possible mud cracks preserved in Martian rock. Earthly scientists call this Martian rock slab Old Soaker. It might have formed from the drying of a mud layer more than 3 billion years ago. The view spans about 4 feet (1.2 meters) left-to-right and combines three images taken by the Mars Hand Lens Imager (MAHLI) camera on the arm of NASA’s Curiosity Mars rover. Image credit: NASA/JPL-Caltech/MSSS

Πώς έμοιαζε ο Άρης πριν από 3,5 δισεκατομμύρια χρόνια; Οι επιστήμονες που επιβλέπουν την αποστολή του οχήματος Curiosity στον Άρη έχουν μια σχετικά καλή εικόνα, η οποία βελτιώνεται όλο και περισσότερο, χάρη στα στοιχεία που στέλνει το «ακούραστο» ρόβερ.

This animation illustrates the Sutton Island model of drying lakes on Mars. Sutton Island is a 500-foot-tall (150-meter-tall) section of sedimentary rocks on Mount Sharp – the central mountain in Gale Crater – where Curiosity has been exploring since 2012. The model suggests stream flow from Mount Sharp to the floor of Gale Crater. Salty ponds might have been left behind as the region dried out over time. The rocks enriched with mineral salts, found here by Curiosity, suggest that water vanished slowly, and they suggest a possible, persistent cycle of drying and overflow. Image via ASU Knowledge Enterprise Development/Michael Northrop/NASA.

Η εικόνα αυτή, πλέον, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει λιμνούλες στον πυθμένα του κρατήρα Γκέιλ, πλάτους 150 χλμ, τον οποίο εξερευνά το Curiosity. Στα τοιχώματα του κρατήρα εκτιμάται πως έτρεχαν ρέματα, τα οποία κατέληγαν στον πυθμένα. Με το πέρασμα του χρόνου αυτά τα ρέματα γίνονταν μεγαλύτερα και μετά στέγνωναν, στο πλαίσιο ενός κύκλου που πιθανότατα επαναλήφθηκε πολλές φορές μέσα σε διάστημα εκατομμυρίων ετών.

Αυτό είναι το τοπίο που περιγράφουν οι επιστήμονες του Curiosity σε επιστημονικό άρθρο τους που δημοσιεύτηκε στο Nature Geoscience. Οι ερευνητές εξέλαβαν βράχους πλούσιους σε ορυκτά άλατα που ανακαλύφθηκαν από το ρόβερ ως αποδείξεις για την ύπαρξη ρηχών λιμνών με αλμυρό νερό που βίωσαν επανειλημμένες υπερχειλίσεις και αποξηράνσεις. Τα «κοιτάσματα» αυτά αποτελούν σημάδια διακυμάνσεων στο κλίμα, καθώς το περιβάλλον του Άρη μετατρεπόταν από υγρό στην παγωμένη έρημο που γνωρίζουμε σήμερα.

View as panorama. | This self-portrait of NASA’s Mars rover Curiosity combines 66 exposures taken by the rover’s MAHLI imaging system during the 177th Martian day, or sol, of Curiosity’s work on Mars (February 3, 2013). Credits: NASA/JPL-Caltech

Στόχος των επιστημόνων είναι να εξακριβωθεί πόσο κράτησε αυτή η μετάβαση και πότε έγινε ακριβώς. Τα νέα αυτά ευρήματα ίσως να αποτελούν προάγγελο αυτών που θα προκύψουν καθώς το Curiosity κινείται πως μια περιοχή (“sulfate- bearing unit”- μονάδα παραγωγής θειικού άλατος) η οποία εκτιμάται πως σχηματίστηκε μέσα σε ένα ακόμα πιο ξηρό περιβάλλον- σε αντίθεση με περιοχές χαμηλότερα, όπου το Curiosity ανακάλυψε ίχνη λιμνών νερού.

Ο κρατήρας Γκέιλ αποτελεί το απομεινάρι μιας μεγάλης πρόσκρουσης. Ιζήματα που μεταφέρθηκαν από νερό και ανέμους γέμισαν τον πυθμένα του, στρώμα με στρώμα. Όταν τα ιζήματα σκλήρυναν και στερεοποιήθηκαν, ο άνεμος συνέβαλε στον σχηματισμό του Όρους Σαρπ, στο οποίο ανεβαίνει σήμερα το Curiosity. Το κάθε στρώμα της πλαγιάς του βουνού αποκαλύπτει στοιχεία για μια διαφορετική περίοδο της ιστορίας του Άρη- και για τη μορφή του περιβάλλοντός της.

The video above provides concise background on insights obtained so far via NASA’s Curiosity rover, which has been exploring Gale crater on Mars since 2012. Curiosity has joined other Mars explorers in providing evidence that the red planet must once have been warmer and wetter, likely with liquid water on its surface. Could life have gotten a foothold there? Maybe, and that’s part of what has scientists so intrigued. Credits: NASA/JPL-Caltech

«Πήγαμε στον κρατήρα Γκέιλ επειδή διατηρεί αυτό το μοναδικό ιστορικό ενός μεταβαλλόμενου Άρη» είπε ο Γουίλιαμ Ρέιπιν του Caltech, lead author της έρευνας. «Η κατανόηση του πότε και πώς το κλίμα του πλανήτη άρχισε να εξελίσσεται είναι ένα κομμάτι ενός άλλου παζλ: Πότε και για πόσο ήταν ικανός ο Άρης να υποστηρίξει μικροβιακή ζωή στην επιφάνειά του;».

Πηγές: An interval of high salinity in ancient Gale crater lake on Mars - https://earthsky.org/space/curiosity-rover-ancient-oasis-mars-sutton-island - https://www.naftemporiki.gr/story/1521736/arxaia-oasi-ston-ari-anakalupse-to-curiosity-tis-nasa

Ντα Βίντσι : Αυτή είναι η γέφυρα που είχε σχεδιάσει για να ενώσει την Πόλη με τον Γαλατά. Da Vinci's Forgotten Design for the Longest Bridge in the World Proves What a Genius He Was

Στις αρχές του 16ου αιώνα ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι είχε σχεδιάσει μια πέτρινη γέφυρα μήκους 280 μέτρων για την Οθωμανική Αυτοκρατορία, που θα ένωνε την Κωνσταντινούπολη με τον Γαλατά πάνω από τον Βόσπορο. Leonardo Da Vinci's original drawing of the bridge included a sailboat passing underneath it. Next to the original drawing, are models created by graduate students Karly Bast and Michelle Xie at MIT that they later 3D-printed.(Image: © Karly Bast and Michelle Xie)

Ο Ντα Βίντσι έγινε διάσημος για τη «Μόνα Λίζα» και τον «Μυστικό Δείπνο», όμως στις αρχές του 16ου αιώνα είχε σχεδιάσει μια πέτρινη γέφυρα μήκους 280 μέτρων για την Οθωμανική Αυτοκρατορία, που θα ένωνε την Κωνσταντινούπολη με τον Γαλατά πάνω από τον Βόσπορο.

Η γέφυρα όχι μόνο θα ήταν η μεγαλύτερη στον κόσμο εκείνη την εποχή (περίπου δεκαπλάσια σε μήκος από τις τυπικές γέφυρες εκείνου του καιρού), αν είχε υλοποιηθεί, κάτι που τελικά δεν έγινε, αλλά θα ήταν και απίστευτα σταθερή, όπως ανακοίνωσε ομάδα μηχανικών του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών και Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου του ΜΙΤ, που μελέτησε τα σχέδια του Ντα Βίντσι.

Το 1502 ο Σουλτάνος Βαγιαζήτ ο 2ος ζήτησε να του υποβληθούν προτάσεις για μια τέτοια μακριά γέφυρα και ο Λεονάρντο ήταν ανάμεσα σε αυτούς που με επιστολή του παρουσίασε την ιδέα του. Αν και ήδη ήταν πολύ γνωστός καλλιτέχνης και εφευρέτης, δεν πήρε τη δουλειά.

Κατασκευάστηκε μια μικρογραφία

Masters of engineering student Karly Bast shows off the scale model of a bridge designed by Leonardo da Vinci that she and her co-workers used to prove the design’s feasibility. Photo: Gretchen Ertl (MIT)

Οι ερευνητές του ΜΙΤ εξέτασαν τα σχέδια του Ντα Βίντσι, φτιάχνοντας σε μικρογραφία ένα ομοίωμα της γέφυρας και παίρνοντας υπόψη τους τα υλικά (βασικά πέτρες) και τον κατασκευαστικό εξοπλισμό που ήσαν διαθέσιμα πριν 500 χρόνια. Επίσης εκτύπωσαν τρισδιάστατα 126 λίθους (μπλοκ), αντιπροσωπευτικούς των χιλιάδων παρόμοιων που θα απαιτούσε μια τέτοια φιλόδοξη κατασκευή.

Είναι αξιοσημείωτο ότι η γέφυρα που οραματιζόταν ο Ντα Βίντσι, παρά το τεράστιο μήκος της, ήταν μια ενιαία αψίδα (καμάρα), επίπεδη στην κορυφή της, χωρίς καθόλου υποστυλώματα, αρκετά ψηλή για να περνάνε πλοία από κάτω της. Οι μηχανικοί του ΜΙΤ εντυπωσιάστηκαν από το ότι -όπως έδειξε και το ομοίωμα τους- η μονότοξη γέφυρα ήταν πολύ σταθερή χάρη στη γεωμετρία της και μόνο.

Τα μόνα υποστηρίγματα σταθεροποίησης ήσαν στις δύο άκρες της γέφυρας, πιθανώς επειδή ο Λεονάρντο γνώριζε ότι η περιοχή είναι επιρρεπής σε σεισμούς. Τα πειράματα του ΜΙΤ, με την πρόκληση τεχνητών σεισμών στο ομοίωμα, έδειξαν ότι η γέφυρα άντεξε το ταρακούνημα, εμφανίζοντας μόνο μια μικρή παραμόρφωση.

Είναι άγνωστο πόσο είχε μελετήσει ο Ντα Βίντσι το σχέδιο της γέφυρας ή αν, όπως είπε η επικεφαλής Κάρλι Μπλαστ, «ήταν κάτι που σκιτσάρισε μέσα σε 50 δευτερόλεπτα». Το πιθανότερο είναι πάντως το πρώτο, όπως είπε η ερευνήτρια, η οποία παρουσίασε τα πορίσματα της ομάδας της σε διεθνές συνέδριο στη Βαρκελώνη αυτή την εβδομάδα (η μελέτη δεν έχει ακόμη δημοσιευθεί σε επιστημονικό περιοδικό).

Ορισμένοι σύγχρονοι μηχανικοί έχουν δημιουργήσει ανάλογες γέφυρες, αλλά με σύγχρονα υλικά (χάλυβα και τσιμέντο), πράγμα που έκανε πολύ πιο εύκολο το έργο τους. Πριν 500 χρόνια, η γέφυρα στο Βόσπορο θα είχε χτισθεί με ξύλινες σκαλωσιές, οι οποίες όμως τελικά θα αφαιρούνταν και η λίθινη κατασκευή θα στηριζόταν μόνη της.

Πηγές: http://news.mit.edu/2019/leonardo-da-vinci-bridge-test-1010 - https://www.livescience.com/da-vinci-bridge-never-made.html - https://www.tovima.gr/2019/10/11/world/nta-vintsi-ayti-einai-i-gefyra-pou-eixe-sxediasei-gia-na-enosei-tin-poli-me-ton-galata/

Όλγα Τοκάρτσουκ και Πέτερ Χάντκε οι νικητές των Νόμπελ Λογοτεχνίας 2018 και 2019. Olga Tokarczuk and Peter Handke win Nobel prizes in literature

Το Νόμπελ Λογοτεχνίας για το 2018 απονέμεται στην Πολωνή Όλγκα Τοκάρτσουκ για το Νόμπελ Λογοτεχνίας για το 2019 στον αυστριακό Πέτερ Χάντκε. The winners of the 2018 and 2019 Nobel prizes in literature, Olga Tokarczuk and Peter Handke. Composite: Roberto Ricciu; Barbara Gindll/Getty

Ο Αυστριακός Πέτερ Χάντκε τιμήθηκε σήμερα με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας 2019, ενώ εκείνο του 2018, που δεν είχε δοθεί πέρυσι, δόθηκε στην Πολωνή συγγραφέα Όλγκα Τοκάρτσουκ, ανακοινώθηκε από τη Σουηδική Ακαδημία στη Στοκχόλμη. Πρόκειται για το έκτο Νόμπελ Λογοτεχνίας της Πολωνίας και το δεύτερο της Αυστρίας.

Φέτος δόθηκαν δύο Νόμπελ Λογοτεχνίας καθώς η απονομή του περυσινού βραβείου ακυρώθηκε έπειτα από ένα σκάνδαλο που είχε ως αποτέλεσμα την καταδίκη του συζύγου ενός μέλους της Ακαδημίας για βιασμό.

Στο μεταξύ, ο οργανισμός έχει διορίσει νέα μέλη και αναμόρφωσε μερικούς από τους κανονισμούς του έπειτα από μια σπάνια παρέμβαση του προϊσταμένου της Ακαδημίας, του βασιλιά της Σουηδίας.

Peter Handke was honored for “influential work that with linguistic ingenuity has explored the periphery and the specificity of human experience.” Credit: Francisco Leong/Agence France-Presse — Getty Images

Ο Χάντκε, 76 ετών, κέρδισε το Νόμπελ Λογοτεχνίας 2019 για «μια επιδραστική εργασία η οποία με γλωσσική επινοητικότητα διερεύνησε την περίμετρο και την ιδιαιτερότητα της ανθρώπινης εμπειρίας», ανέφερε σε ανακοίνωσή της η Ακαδημία.

Ο Χάντκε καθιερώθηκε ως ένας από τους πιο επιδραστικούς συγγραφείς στην Ευρώπη μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, ανέφερε η Ακαδημία, με ένα έργο που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων μυθιστορήματα, δοκίμια και θεατρικά έργα. Είναι επίσης γνωστός ως συν-σεναριογράφος της πολυβραβευμένης από τους κριτικούς ταινίας «Τα φτερά του έρωτα» (1987) του Βιμ Βέντερς.

Γεννημένος το 1942 στην Καρινθία της Αυστρίας, από μητέρα σλοβενικής καταγωγής και πατέρα Γερμανό στρατιώτη, ο Πέτερ Χάντκε σπούδασε νομικά στο Γκρατς, αλλά διέκοψε τις σπουδές του το 1966, όταν δημοσίευσε το πρώτο του μυθιστόρημα με τίτλο «Σφήκες». Την ίδια χρονιά ανέβηκε στη Φρανκφούρτη σε σκηνοθεσία Κλάους Πάιμαν το θεατρικό του «Βρίζοντας το κοινό».

Παραγωγικός συγγραφέας, ο Χάντκε δημοσίευσε έκτοτε δεκάδες μυθιστορήματα, νουβέλες και θεατρικά έργα και θεωρείται ένας από τους «κλασικούς μοντέρνους συγγραφείς» του 20ού αιώνα. Μετέφρασε επίσης ξένους συγγραφείς στα γερμανικά, μεταξύ άλλων τραγωδίες του Αισχύλου, του Σοφοκλή και του Ευριπίδη. Τάχθηκε κατά της διάλυσης της πρώην Γιουγκοσλαβίας και κυρίως κατά της αποκλειστικής ενοχοποίησης των Σέρβων για τον πόλεμο. Για το έργο του τιμήθηκε με τα βραβεία Μπύχνερ (1973) και Κάφκα (1979).

Ο Χάντκε αγαπήθηκε στη χώρα μας και πολλά έργα του μεταφράστηκαν ή μεταφέρθηκαν στη σκηνή. Η παρουσία του στα ελληνικά είναι αδιάλειπτη από τη δεκαετία του 1980. Κυκλοφορούν περίπου είκοσι έργα του, από διάφορους εκδότες, με τελευταία τη νουβέλα «Η μεγάλη πτώση» (Εστία, 2018).

The Polish writer Olga Tokarczuk won the 2018 Nobel Prize for Literature “for a narrative imagination that with encyclopedic passion represents the crossing of boundaries as a form of life.” Credit: Maciek Nabrdalik for The New York Times

Το βραβείο για το 2018 κέρδισε η Τοκάρτσουκ για μια «αφηγηματική φαντασία η οποία με βαθύ πάθος συμβολίζει την υπέρβαση των ορίων ως μορφή ζωής».

Η Τοκάρτσουκ, 57 ετών, σπούδασε ψυχολογία και εργάστηκε ως ψυχολόγος και ψυχοθεραπεύτρια προτού εκδώσει το πρώτο της μυθιστόρημα το 1993. Από τότε έχει γράψει μια σειρά από στέρεα και ποικίλα έργα και το μυθιστόρημά της «Flights» της χάρισε πέρυσι το βραβείο Man Booker International Prize. Ήταν η πρώτη συγγραφέας από την Πολωνία που κέρδισε το βραβείο αυτό.

Προκάλεσε αντιπαράθεση στην Πολωνία αγγίζοντας τις σκοτεινές πλευρές του παρελθόντος της χώρας που είναι αντίθετες με την εκδοχή της ιστορίας την οποία προωθεί το κυβερνών στην Πολωνία εθνικιστικό κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS).

Η γραφή της συνδυάζει ιστορία και μυθοπλασία, αξιοποιεί αφηγηματικά στοιχεία της λαϊκής παράδοσης και αντανακλά την προσήλωσή της στον Καρλ Γιουνγκ. Ως ακτιβίστρια των Πρασίνων και αντεθνικίστρια, έγινε στόχος ακραίων στοιχείων με αφορμή το πολυσέλιδο μυθιστόρημα της, «Τα βιβλία του Ιακώβ» (2014).

Στα ελληνικά κυκλοφορεί το μυθιστόρημά της «Το Αρχέγονο και άλλοι καιροί» (μτφ. Αλεξάνδρα Δ. Ιωαννίδου, Καστανιώτης, 2017).

Πηγές: https://www.nobelprize.org - https://www.nytimes.com/2019/10/10/books/nobel-literature.html - https://www.kathimerini.gr/1046478/article/epikairothta/kosmos/olga-tokartsoyk-kai-peter-xantke-oi-nikhtes-twn-nompel-logotexnias-2018-kai-2019

Βραβείο Νόμπελ Χημείας 2019 στους δημιουργούς των μπαταριών ιόντων λιθίου. Nobel prize in chemistry awarded for work on lithium-ion batteries

Το Νόμπελ Χημείας 2019 κέρδισαν οι Τζον Γκούντιναφ, Στάνλει Γουίτινγχαμ και Ακίρα Γιοσίνο για τις μπαταρίες λιθίου. The 2019 Nobel Prize in Chemistry laureates (from left to right): Akira Yoshino, John B. Goodenough, and M. Stanley Whittingham.

Το Βραβείο Νόμπελ Χημείας 2019 μοιράζονται ο φυσικός John B. Goodenough (97 ετών, είναι πλέον ο μεγαλύτερος σε ηλικία στην ιστορία που κερδίζει το βραβείο), και οι χημικοί M. Stanley Whittingham, Akira Yoshino «για τη ανάπτυξη των μπαταριών ιόντων λιθίου».

Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Ακαδημίας, το φετινό Νόμπελ «επιβραβεύει την ανάπτυξη της μπαταρίας ιόντων λιθίου. Αυτή η ελαφριά, επαναφορτιζόμενη και ισχυρή μπαταρία χρησιμοποιείται πλέον στα πάντα: Από τα κινητά τηλέφωνα και τα laptop μέχρι τα ηλεκτρικά οχήματα. Μπορεί, επίσης, να αποθηκεύσει σημαντικές ποσότητες ηλιακής και αιολικής ενέργειας, καθιστώντας εφικτή μια κοινωνία χωρίς ορυκτά καύσιμα.»

Ποιοι είναι οι τρεις φετινοί νικητές

John B Goodenough, M Stanley Whittingham and Akira Yoshino are the Nobel laureates in chemistry for 2019. Photograph: Niklas Elmehed/Royal Swedish Academy of Sciences

Ο Stanley Whittingham στην δεκαετία του 1970 ενώ άρχισε να ερευνά τους υπεραγωγούς, ανακάλυψε ένα εξαιρετικά πλούσιο-ενεργειακά υλικό, που το χρησιμοποίησε για την δημιουργία μιας νέας καθόδου σε μια μπαταρία λιθίου. Χρησιμοποίησε διθειούχο τιτάνιο και μέταλλο λιθίου ως ηλεκτρόδια. Όμως, αυτή η επαναφορτιζόμενη μπαταρία λιθίου δεν μπόρεσε ποτέ να γίνει πρακτική. Το διθειούχο τιτάνιο ήταν φτωχή επιλογή, επειδή θα πρέπει να συντεθεί κάτω από πλήρως στεγανοποιημένες συνθήκες και αυτό ήταν πολύ δαπανηρό. Όταν εκτίθεται στον αέρα, το διθειούχο τιτάνιο αντιδρά για να σχηματίσει ενώσεις του υδροθείου, που έχουν δυσάρεστη οσμή. Γι΄αυτό, καθώς και για άλλους λόγους σταμάτησε η ανάπτυξη της μπαταρίας διθειούχου τιτανίου-λιθίου του Whittingham. Οι μπαταρίες με ηλεκτρόδια μεταλλικού λιθίου παρουσίασαν προβλήματα ασφαλείας, επειδή το λίθιο είναι πολύ δραστικό χημικό στοιχείο, καίγεται σε κανονικές ατμοσφαιρικές συνθήκες λόγω της παρουσίας νερού και οξυγόνου. Ως αποτέλεσμα, η έρευνα μετακινήθηκε στην ανάπτυξη μπαταριών όπου, αντί για μεταλλικό λίθιο, υπάρχουν μόνο ενώσεις του λιθίου, που μπορούν να δέχονται και να ελευθερώνουν ιόντα λιθίου.

Ο John Bannister Goodenough προέβλεψε ότι η κάθοδος θα είχε ακόμη μεγαλύτερες δυνατότητες αν χρησιμοποιούνταν ένα οξείδιο μετάλλου, αντί για θειούχο μέταλλο. Μετά από συστηματική έρευνα του 1980 κατέδειξε ότι το οξείδιο του κοβαλτίου λιθίου με παρεμβαλλόμενα ιόντα μπορεί να παράγει μέχρι και τέσσερα Volt. Αυτό ήταν ένα σημαντικό επίτευγμα και οδήγησε σε πολύ πιο ισχυρές μπαταρίες.

Με βάση την κάθοδο του Goodenough, o Akira Yoshino δημιούργησε το 1986 την πρώτη βιώσιμη εμπορικά μπαταρία ιόντων λιθίου. Αντί να χρησιμοποιούν το δραστικό λίθιο στην άνοδο, χρησιμοποίησαν πετρελαϊκό κοκ, ένα υλικό άνθρακα, που, όπως οξείδιο του κοβαλτίου στην κάθοδο, μπορεί να παρεμβάλλει ιόντα λιθίου. Το αποτέλεσμα ήταν μια ελαφριά και ανθεκτική μπαταρία που θα μπορούσε να φορτιστεί εκατοντάδες φορές. Το πλεονέκτημα των μπαταριών ιόντων λιθίου είναι πως δεν βασίζονται σε χημικές αντιδράσεις στα ηλεκτρόδια, αλλά στην ροή των ιόντων λιθίου μεταξύ ανόδου και καθόδου. Οι μπαταρίες λιθίου άλλαξαν την ζωή μας μπαίνοντας στην αγορά το 1991.

Πηγές: https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/2019/press-release/ - https://www.theguardian.com/science/2019/oct/09/nobel-prize-in-chemistry-awarded-for-work-on-lithium-ion-batteries - https://physicsgg.me/2019/10/09/βραβείο-νόμπελ-χημείας-2019/

Το φετινό βραβείο Νόμπελ στη Φυσική κέρδισαν η Κοσμολογία και η Αστρονομία. Physics Nobel goes to exoplanet and cosmology pioneers

Τρεις επιστήμονες μοιράζονται το Βραβείο Νόμπελ στη Φυσική για τη συνεισφορά τους στην κατανόηση της εξέλιξης του σύμπαντος και της θέσης της Γης στο σύμπαν. Canadian-American cosmologist James Peebles and Swiss astronomers Michel Mayor and Didier Queloz on Tuesday won the Nobel Physics Prize for research that increases the understanding of our place in the Universe. From left to right, Swiss astronomer Michel Mayor, Swiss astrophysicist Didier Queloz, and Canadian-American scientist James Peebles. PHOTO: (L) LAURENT GILLIERON/KEYSTONE/ASSOCIATED PRESS (C) SALVATORE DI NOLFI/SHUTTERSTOCK/EUROPEAN PRESSPHOTO AGENCY (R) PRINCETON UNIVERSITY

Σήμερα ανακηρύχθηκαν οι νικητές του φετινού βραβείου Νόμπελ Φυσικής, με τις ανακαλύψεις των επιστημόνων να έχουν αλλάξει τον τρόπο που σκεφτόμαστε τον κόσμο.

Ο λόγος για τους κοσμολόγους  Τζέιμς Πιμπλς, Μισέλ Μαγιόρ και Ντιντιέ Κελόζ κέρδισαν το Νόμπελ Φυσικής 2019 για την πρωτοποριακή τους εργασία στον τομέα της αστροφυσικής, όπως ανακοινώθηκε από την επιτροπή που απονέμει το βραβείο.

Ο Πίμπλς τιμήθηκε με το μισό βραβείο και το άλλο μισό μοιράζονται οι Μαγιόρ και Κελόζ. Σημειώνεται πως το βραβείο συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 910.000 δολαρίων.

The discoveries of the 2019 Nobel physics laureates: how the universe evolved after the Big Bang and the first planet orbiting a solar-type star outside our solar system.

Από τη μία, οι θεωρητικές αποκαλύψεις του Τζέιμς Πιμπλς συμβάλλουν στην κατανόηση του πώς εξελίχθηκε το διάστημα μετά το Μπιγκ Μπάνγκ, ενώ οι Μαγιόρ και Κελόζ εξερεύνησαν τις γειτονικές στη Γη περιοχές του διαστήματος σε μια προσπάθεια να ανακαλύψουν άγνωστους, μέχρι σήμερα, πλανήτες και πράγματι ανακάλυψαν έναν εξωπλανήτη που κινείται σε τροχιά γύρω από ένα αστέρι ηλιακού τύπου.

Ο Πίμπλς ευχαρίστησε την επιτροπή για το βραβείο, αλλά συμβούλευσε τους νέους να μην επιδιώκουν να ασχοληθούν με την επιστήμη απλά επειδή γοητεύονται από τα βραβεία.

«Τα βραβεία είναι ελκυστικά και χαίρουν μεγάλης εκτίμησης, αλλά ... θα πρέπει να ασχολείστε με την επιστήμη επειδή πραγματικά σας διασκεδάζει. Αυτό έκανα εγώ», δήλωσε σε δημοσιογράφους τηλεφωνικώς μετά την ανακοίνωση του βραβείου.

Από την πλευρά τους, οι Μαγιόρ και Κελόζ είναι οι πρώτοι που ανακάλυψαν έναν πλανήτη έξω από το ηλιακό μας σύστημα ("εξωπλανήτη") ο οποίος κινείται σε τροχιά γύρω από ένα ουράνιο σώμα με χαρακτηριστικά παρόμοια με αυτά του δικού μας Ηλίου. Συγκεκριμένα οι Ελβετοί κοσμολόγοι ερευνώντας τον Γαλαξία ανακάλυψαν το 1995 τον πρώτο πλανήτη έξω από το ηλιακό μας σύστημα. Επρόκειτο για τον εξωπλανήτη 51 Πηγάσου b, ο οποίος βρίσκεται σε τροχιά γύρω από ένα ηλιακού τύπου άστρο.

Σε ανακοίνωση που δημοσίευσε το Πανεπιστήμιο της Γενεύης, οι ερευνητές μίλησαν για τον ενθουσιασμό τους όταν έκαναν αυτή την ανακάλυψη.

«Η απονομή βραβείου Νόμπελ γι' αυτή την ανακάλυψη είναι απλά καταπληκτική» δήλωσαν οι ίδιοι.

Ο πρύτανης του Πανεπιστημίου της Γενεύης Ιβ Φλίκιγκερ τόνισε ότι το βραβείο συνιστά μια φανταστική αναγνώριση της δουλειάς των ερευνητών και θεωρεί πως είναι απόδειξη της ποιότητάς της ερευνητικής τους προσπάθειας, της επιστημονικής πειθαρχίας τους και πως αναδεικνύει την δημιουργικότητά τους και την ικανότητά τους να σκέφτονται και να ερευνούν με τρόπο που δεν ακολουθεί τα συμβατικά μονοπάτια, πράγμα που συνιστά και τον πυρήνα των μεγάλων ανακαλύψεων.

Ο Μαγιόρ εξηγεί ότι για χρόνια κανείς δεν γνώριζε αν οι εξωπλανήτες υπήρχαν ή όχι. Γνωστοί αστρονόμοι τους έψαχναν για χρόνια.

Ο Κελόζ δήλωσε: «Ήμασταν πραγματικά ενθουσιασμένοι με την ιδέα ότι βρήκαμε έναν εξωπλανήτη, αλλά πριν εξηγήσουμε τι ακριβώς βρήκαμε έπρεπε να επιβεβαιώσουμε τις παρατηρήσεις μας».

Η Σουηδική Βασιλική Ακαδημία Επιστημών δήλωσε πως οι ανακαλύψεις αυτές άλλαξαν οριστικά τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε το σύμπαν. Συμπληρώνει, μάλιστα, πώς η ύπαρξη πλήθους προγραμματισμένων εργασιών, που στοχεύουν στην εξερεύνηση εξωπλανητών, μπορεί να δώσει μελλοντικά απάντηση στο αιώνιο ερώτημα της ύπαρξης ζωής στο διάστημα.

Ποιοι είναι οι τρεις φετινοί νικητές

Mini-profiles of the winners of the Nobel prize for physics 2019: James Peebles (Canada-US) and and Michel Mayor and Didier Queloz (Switzerland).

Ο Καναδο-Αμερικανός James Peebles (Πανεπιστήμιο Princeton, ΗΠΑ) είναι ένας από τους φυσικούς που με την έρευνά τους μετέτρεψαν την Κοσμολογία από συνονθύλευμα εικασιών σε ένα από τα πιο σημαντικά επιστημονικά πεδία της φυσικής. Το θεωρητικό του πλαίσιο αναπτύχθηκε από τα μέσα της δεκαετίας του 1960 και αποτελεί την βάση των σημερινών ιδεών μας σχετικά με το σύμπαν. To 1965 δημοσιεύθηκαν δυο ιστορικά άρθρα στο περιοδικό Astrophysical Journal: το άρθρο των Penzias – Wilson «Α measurement of excess antenna temperature at 4080 Mc/s», στο οποίο περιγράφουν πως μέτρησαν μια μικροκυματική ακτινοβολία που αντιστοιχεί σε θερμοκρασία περίπου 3 Κ. Επρόκειτο για την θερμοκρασία του σύμπαντος. Ακριβώς πάνω απ’ αυτό το άρθρο, όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα οι Dicke, Peebles, Roll και Wilkinson δημοσίευαν το δικό τους άρθρο με τίτλο “Cosmic black body radiation”, στο οποίο «προέβλεπαν» την θερμοκρασία μικροκυματικής ακτινοβολίας ως κατάλοιπο της Μεγάλης Έκρηξης.

Στη συνέχεια ο Peebles είχε σημαντικές συνεισφορές στον τομέα της αρχέγονης νουκλεοσύνθεσης (σύνθεση πυρήνων στα πρώτα λεπτά της Μεγάλης Έκρηξης), στην έρευνα για την σκοτεινή ύλη και ενέργεια, και για τον σχηματισμό των γαλαξιών, ομάδων γαλαξιών και μεγαλύτερων δομών εξαιτίας μικρών διακυμάνσεων πυκνότητας του αρχέγονου σύμπαντος.

Τον Οκτώβριο του 1995, οι Ελβετοί Michel Mayor (Πανεπιστήμιο Γενεύης) και Didier Queloz (Πανεπιστήμιο Γενεύης και Κέμπριτζ στο Ηνωμένο Βασίλειο) ανακοίνωσαν την πρώτη ανακάλυψη ενός πλανήτη έξω από το ηλιακό μας σύστημα, έναν εξωπλανήτη που περιφέρεται γύρω από ένα άστρο σαν τον Ήλιο μας, σε απόσταση μόλις 50 έτη φωτός από τη Γη [A Jupiter-mass companion to a solar-type star]. Στο αστεροσκοπείο Haute-Provence της νότιας Γαλλίας, με τη χρήση ειδικής τεχνικής, μπόρεσαν να δουν τον πλανήτη 51 Πηγάσου b (γνωστός και ως Βελλεροφόντης και σπάνια ως Dimidium), που είναι συγκρίσιμος σε μέγεθος με τον δικό μας πλανήτη Δία.

Η ανακάλυψη ήταν πρωτοποριακή, καθώς χρησιμοποιήθηκε μια νέα μέθοδος εντοπισμού εξωπλανητών, η οποία  έδωσε το έναυσμα για μια επανάσταση στην αστρονομία. Έκτοτε βρέθηκαν πάνω από 4.000 εξωπλανήτες στον Γαλαξία μας και συνεχίζουν να ανακαλύπτονται σε διάφορα μεγέθη, μορφές και τροχιές. Με τα νέα προγράμματα αναζήτησης εξωπλανητών θα μπορέσουμε μάλλον να βρούμε μια απάντηση στο αιώνιο ερώτημα: «υπάρχει εξωγήινη ζωή;».

Πηγές: https://phys.org/news/2019-10-nobel-prize-physics-awarded-scientists.html - https://www.newsbeast.gr/world/arthro/5476755/nompel-fysikis-2019-oi-treis-kosmologoi-poy-moirastikan-to-vraveio - https://physicsgg.me/2019/10/07/βραβείο-νόμπελ-φυσικής-2019/

Κατακλυσμική έκρηξη στο κέντρο του γαλαξία μας συνέβη πριν από 3,5 εκατ. χρόνια. Not long ago, the center of our Milky Way galaxy exploded

Δύο τεράστιες κωνικού σχήματος εκρήξεις ενέργειας και ακτινοβολίας εξαπολύθηκαν και προς τους δύο πόλους του γαλαξία μας και τελικά πολύ πέρα από τα γαλαξιακά σύνορα στο βαθύ διάστημα. Researchers have found evidence of a cataclysmic flare that punched outward in both directions from our galaxy’s center, reaching so far into intergalactic space that its impact was felt 200,000 light-years away. Artist’s concept of cone-shaped bursts of ionizing radiation, extending tens of thousands of light-years above and below our Milky Way galaxy’s disk. These bursts of radiation must have exploded from the center of our Milky Way. Their effect is seen today as elevated H-alpha emission along a section of the Magellanic Stream. Image via James Josephides/ASTRO 3D.

Όχι πριν πολύ καιρό για τα αστρονομικά δεδομένα, το κέντρο του γαλαξία μας είχε εκραγεί και είχε εξαπολύσει τρομακτικές ακτίνες ενέργειας σε τεράστιες αποστάσεις, έως 200.000 ετών φωτός. Απτές ενδείξεις για ένα τέτοιο κατακλυσμικό συμβάν που συνέβη πριν περίπου 3,5 εκατομμύρια χρόνια και έγινε αισθητό πολύ πέρα από τα σύνορα του γαλαξία μας, ανακάλυψαν οι επιστήμονες.

A schematic diagram showing the ionizing radiation field over the south galactic hemisphere of the Milky Way, disrupted by the Seyfert flare event. Image via Bland-Hawthorne, et al./ASTRO 3D.

Μια ομάδα Αυστραλών και Αμερικανών αστροφυσικών και αστρονόμων, με επικεφαλής τον καθηγητή Τζος Μπλαντ-Χόθορν του Κέντρου Αστροφυσικής ASTRO 3D της Αυστραλίας, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "The Astrophysical Journal", εκτιμούν ότι το φαινόμενο, γνωστό ως «έκλαμψη Seyfert", ξεκίνησε από μια περιοχή κοντά στην κεντρική υπερμεγέθη τρύπα του γαλαξία μας. Από εκεί, δύο τεράστιες κωνικού σχήματος εκρήξεις ενέργειας και ακτινοβολίας εξαπολύθηκαν και προς τους δύο πόλους του γαλαξία μας και τελικά πολύ πέρα από τα γαλαξιακά σύνορα στο βαθύ διάστημα.

Artist’s concept of the Fermi bubbles. Hints of their edges were first observed in X-rays (blue) by ROSAT, which operated in the 1990s. The gamma rays associated with these vast bubbles – mapped by the Fermi Gamma-ray Space Telescope (magenta) – extend much farther from the galaxy’s plane. Image via NASA’s Goddard Space Flight Center.

Ξεκινώντας από μια περιοχή με σχετικά μικρή διάμετρο, οι δέσμες ακτινοβολίας απέκτησαν ολοένα μεγαλύτερες διαστάσεις, καθώς έβγαιναν από τον γαλαξία μας. Ήταν τόσο ισχυρή η έκλαμψη, που άφησε τα ίχνη της στους κοντινούς νάνους γαλαξίες του Μεγάλου και του Μικρού Μαγγελανικού Νέφους σε απόσταση 200.000 ετών φωτός από το δικό μας γαλαξία, σύμφωνα με την ανάλυση στοιχείων από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble. Η έκλαμψη πιθανώς διήρκεσε επί 300.000 χρόνια, ένα σύντομο διάστημα για τα γαλαξιακά δεδομένα.

Πηγές: The Large-Scale Ionisation Cones In The Galaxy - https://earthsky.org/space/explosion-milky-way-center-seyfert-flare-magellanic-stream - https://www.skai.gr/news/technology/anakalyfthike-kataklysmiki-ekriksi-sto-kentro-tou-galaksia-mas-pou-egine-35-ekat-xronia