Ταξίδι στο κέντρο του Εγκέλαδου. Journey to the Center of Icy Moons

Jules Verne enthralled generations of readers with the science fiction classic Journey to the Center of the Earth. In this epic tale, Professor Otto Lidenbrock and crew descend into an Icelandic volcano in the name of science. Now, a team of researchers from NASA’s Jet Propulsion Laboratory propose that spelunking robots could similarly explore the subsurface oceans of icy moons. Image: NASA

Ο Εγκέλαδος έχει διάμετρο 500 χιλιομέτρων και είναι ο έκτος κατά σειρά μεγέθους δορυφόρος του Κρόνου. Το διαστημικό σκάφος Cassini έχει εντοπίσει στην επιφάνειά του την ύπαρξη πιδάκων ή κρυο-ηφαιστείων όπως αποκαλούνται. Οι πίδακες αυτοί έχουν πρόσβαση στους υπόγειους ωκεανούς του δορυφόρου των οποίων η σύνθεση αποτελεί ένα ερώτημα με τεράστιο επιστημονικό ενδιαφέρον. Υπολογίζεται πως ο Εγκέλαδος εκτοξεύει 200 κιλά υλικού στο διάστημα ανά δευτερόλεπτο. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τη διαρροή θερμότητας και την έλλειψη κρατήρων στο νότιο πόλο του δορυφόρου αποτελούν σημάδια πως ο Εγκέλαδος παραμένει ιδιαίτερα ενεργός ακόμη και σήμερα.

Icy-moon Cryovolcano Explorer (ICE) consists of three modules: Descent Module (DM), Surface Module (SM), and autonomous underwater vehicles (AUVs). DM descends into a vent by using a combination of roving, climbing, rappelling, and hopping, while SM stays on the surface to generates power and communicate with Earth. Once DM reaches the subsurface ocean, it launches the AUVs to explore the exotic environment that potentially harbors life. Credits: JPL/Caltech

Μια ενδιαφέρουσα πρόταση για την εξερεύνηση του εσωτερικού του Εγκέλαδου είναι η εξής: το διαστημικό σκάφος Icy-Moon Cryovolcano Explorer (ICE για συντομία) προσγειώνεται στον νότιο πόλο του παγωμένου δορυφόρου. Το ICE συνίσταται από τρεις διαστημοσυσκευές – η μία περιέχεται στην άλλη σαν τις ρώσικες κούκλες. Η πρώτη διαστημοσυσκευή (Surface Module – SM) θα προσγειωθεί κοντά σε έναν πίδακα και θα απελευθερώσει μια δεύτερη ρομποτο-συσκευή (Descent Module – DM) η οποία θα παίξει το ρόλο του αλπινιστή εισχωρώντας στο εσωτερικό του κρυο-ηφαιστείου.

Οι ερευνητές που σχεδίασαν την αποστολή υπολόγισαν ότι η εκτόξευση υλικού προς τα έξω δεν θα εμποδίσει την κατάβαση της ρομποτο-συσκευής DM, η οποία όταν φτάσει στον υπόγειο ωκεανό θα απελευθερώσει ένα αυτόνομο υποβρύχιο όχημα (AUV) για να εξερευνήσει τα αλμυρά βάθη των ωκεανών του Εγκέλαδου.

Ραδιοχρονολόγηση-αστραπή! Optical approach offers faster, less expensive method for carbon dating

Τα άλογα του σπηλαίου Σοβέ στη Γαλλία, μια από τις παλαιότερες τοιχογραφίες που έχουν ανακαλυφθεί ως σήμερα, ραδιοχρονολογήθηκαν από το κάρβουνο της χρωστικής τους στα 30.000 χρόνια. Researchers have demonstrated a new compact spectroscopic instrument that offers a highly sensitive optical method for detecting radiocarbon dioxide concentration, which can be used to carbon date fossils and archaeological artifacts.

Μια συσκευή που μπορεί να κάνει επί τόπου και σε χρόνο... dt ραδιοχρονολόγηση σε απολιθώματα και άλλα αρχαιολογικά ευρήματα παρουσιάστηκε από ομάδα ιταλών επιστημόνων και αναμένεται να φέρει επανάσταση στην αρχαιολογική έρευνα. Η ραδιοχρονολόγηση με άνθρακα-14 αποτελεί την κατ' εξοχήν μέθοδο που διαθέτουν οι αρχαιολόγοι για να προσδιορίσουν την ηλικία υλικών βιολογικής προέλευσης, αλλά ως διαδικασία είναι χρονοβόρα και ακριβή. Η επαναστατική συσκευή, η οποία εισάγει μια νέα, οπτική τεχνική, υπόσχεται να μειώσει δραματικά τον χρόνο και το κόστος της συγκεκριμένης μεθόδου, ενώ παράλληλα μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για άλλες, πιο «σύγχρονες» εφαρμογές, όπως η μέτρηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα από τα ορυκτά καύσιμα ή ο προσδιορισμός της ποσότητας των βιογενών παραγόντων στα βιοκαύσιμα. Προς το παρόν το πρωτότυπο δείγμα της έχει διαχειρίσιμο μέγεθος που χωράει σε έναν πάγκο εργαστηρίου. Οι δημιουργοί της ωστόσο φιλοδοξούν να αναπτύξουν σύντομα μία ακόμη πιο ευέλικτη φορητή εκδοχή.

Το ρολόι των ζωντανών οργανισμών

Η πιο πάνω περιγραφή προέρχεται από το βιβλίο της Φυσικής Γενικής Παιδείας Γ′ τάξης του Γενικού Λυκείου.

Η χρονολόγηση με άνθρακα-14 ή ραδιοάνθρακα, όπως λέγεται επίσης, χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό της ηλικίας αρχαιολογικών ευρημάτων από υλικά που ήταν κάποτε ζωντανοί οργανισμοί, όπως π.χ. τα οστά, το δέρμα, οι τρίχες ή τα κέρατα ζώων, το ξύλο, τα φύλλα, οι καρποί και τα υπολείμματα φυτών, τα όστρεα, τα κοράλλια, ο πάπυρος, τα υφάσματα από φυσικές ίνες κ.τ.λ. Η μέθοδος μπορεί να φθάσει πίσω στο παρελθόν περίπου 50.000 χρόνια, ενώ η ακρίβειά της είναι συνήθως 50-100 έτη (ή ενδεχομένως 30-40 αν υπάρχουν οι συνθήκες για να εφαρμοστούν νεότερες μέθοδοι ανάλυσης που βασίζονται στην μπεϊζιανή ανάλυση).

Η διαδικασία που ακολουθείται αυτή τη στιγμή απαιτεί τη λήψη δείγματος από το αντικείμενο που πρέπει να χρονολογηθεί και την αποστολή του σε κάποιο εργαστήριο που διαθέτει τον ειδικό επιταχυντή φασματομετρίας μάζας (AMS). Η προετοιμασία και η ανάλυση του δείγματος στο εργαστήριο απαιτεί το λιγότερο έναν μήνα. Ωστόσο το διάστημα που θα μεσολαβήσει μέχρι να βγουν τα αποτελέσματα μπορεί να είναι πολύ μεγαλύτερο αν προστεθεί σε αυτό η αναμονή λόγω τήρησης σειράς προτεραιότητας, καθώς τα εργαστήρια που διαθέτουν τον απαραίτητο εξοπλισμό είναι μόλις γύρω στα 100 σε όλον τον κόσμο. Για παράδειγμα, στην Ελλάδα, στο Εργαστήριο Ανθρακα-14 του ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος, τα αποτελέσματα βγαίνουν συνήθως σε διάστημα περίπου τριών μηνών από την παραλαβή του δείγματος.

Αποτελέσματα σε δύο ώρες!

Η νέα τεχνική μετράει τις συγκεντρώσεις του άνθρακα-14 μέσα σε μια οπτική κοιλότητα με τη βοήθεια μιας ακτίνας λέιζερ. A new spectroscopic technique offers ultra-sensitive optical detection of radiocarbon dioxide. The approach shows promise as a measurement tool in many fields, including carbon dating and greenhouse gas detection. Credit: Saverio Bartalini, CNR

Η μέθοδος που χρησιμοποιείται σήμερα για την ανάλυση των ισοτόπων του άνθρακα-14 είναι, όπως προαναφέραμε, η φασματομετρία μάζας. Ωστόσο οι ερευνητές από το Εθνικό Ινστιτούτο Οπτικής του Εθνικού Συμβουλίου Ερευνών της Ιταλίας, με επικεφαλής τον Πάολο Ντε Νατάλε, βάζουν στο παιχνίδι την οπτική φασματοσκοπία υιοθετώντας μια εντελώς νέα προσέγγιση. Την περιγράφουν στο τελευταίο τεύχος της επιθεώρησης «Optica» και την ονομάζουν SCAR (Saturated-absorption cavity ring-down, φασματοσκοπία κοιλότητας απόσβεσης κεκορεσμένης απορρόφησης).

Όπως αναφέρουν στη σχετική δημοσίευση, στις ως τώρα δοκιμές η συσκευή μπορεί να ανιχνεύει τις συγκεντρώσεις διοξειδίου ραδιοάνθρακα με ακρίβεια 0,4% όταν η ακρίβεια των καλύτερων επιταχυντών φασματομετρίας μάζας που διαθέτουμε είναι 0,2%. Τα αποτελέσματα βγαίνουν σε δύο ώρες, ενώ το κόστος για κάθε ανάλυση είναι περίπου το μισό από εκείνο που απαιτεί η ανάλυση στον επιταχυντή. Οι ερευνητές τονίζουν επίσης ότι η πρωτότυπη συσκευή SCAR είναι 100 φορές μικρότερη και 10 φορές φθηνότερη από τον εξοπλισμό που απαιτείται για τη φασματομετρία μάζας στον επιταχυντή και εκτιμούν ότι σύντομα θα επιτύχουν να μειώσουν περισσότερο τόσο το κόστος όσο και το μέγεθος ώστε να παρουσιάσουν μια εύχρηστη φορητή εκδοχή έτοιμη να κυκλοφορήσει στο εμπόριο.

Πώς λειτουργεί

Σχηματικά η πειραματική διάταξη SCAR (Saturated-absorption CAvity Ring-down) που ανιχνεύει μέσα σε δυο ώρες τη συγκέντρωση του διοξειδίου του άνθρακα-14. Η μέθοδος αυτή είναι φθηνότερη και κυρίως φορητή.

Η συσκευή SCAR ανιχνεύει με τη βοήθεια μιας ακτίνας λέιζερ τα επίπεδα του άνθρακα-14 που υπάρχουν στο διοξείδιο του άνθρακα που παράγεται όταν καίγεται ένα οργανικό υλικό. Το διοξείδιο του άνθρακα που προκύπτει από την καύση ενός δεδομένου δείγματος εισάγεται στον θάλαμο κενού της συσκευής. Εκεί ένα κβαντικό λέιζερ καταρράκτη εκπέμπει μια ακτίνα σε μήκος κύματος 4 μικρομέτρων, το οποίο θεωρείται ιδανικό για την ανίχνευση αερίων. Η ακτίνα αλληλεπιδρά με το διοξείδιο του άνθρακα μέσα σε μια οπτική κοιλότητα μήκους 1 μέτρου η οποία έχει σε κάθε άκρο της κάτοπτρα υψηλής ανακλαστικότητας. Το φως ανακλάται διαδοχικά από το ένα άκρο στο άλλο διατρέχωντας την κοιλότητα και σε κάθε «πέρασμα» τα μόρια του ραδιοάνθρακα απορροφούν ένα μέρος του. Η συγκέντρωση του ραδιοάνθρακα υπολογίζεται με βάση τον χρόνο που απαιτείται για τη μετάπτωση του φωτός. Η υψηλή ακρίβεια επιτυγχάνεται χάρη στα ισχυρά κάτοπτρα τα οποία κάνουν την ακτίνα του φωτός να διανύει ουσιαστικά απόσταση μεγαλύτερη των 5 χιλιομέτρων περνώντας χιλιάδες φορές πέρα-δώθε. Έτσι η αλληλεπίδραση του φωτός με το δείγμα πολλαπλασιάζεται και η απορρόφηση που επιτυγχάνεται επιτρέπει να ανιχνευθούν ακόμη και απειροελάχιστα ίχνη ραδιοάνθρακα.

«Αναπτύξαμε μια πολύ γενική φασματοσκοπική τεχνική και δείξαμε ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ανίχνευση διοξειδίου του ραδιοάνθρακα» δήλωσε σε δελτίο Τύπου ο Τζοβάνι Τζουσφρέντι, μέλος της ερευνητικής ομάδας, υπογραμμίζοντας ότι η συσκευή SCAR μπορεί να βρει στο μέλλον πολλές ακόμη εφαρμογές. «Θεωρητικά μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να ανιχνεύσει πολλά άλλα μόρια, όπως το μεθάνιο, τα οξείδια του αζώτου και άλλα αέρια του θερμοκηπίου, καθώς και χημικά που ενδιαφέρουν την εθνική ασφάλεια και την εγκληματολογία».

Το χρονόμετρο του άνθρακα-14

Τα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας της Γης περιέχουν το ισότοπο του άνθρακα-14, το οποίο δημιουργείται εκεί από τη δράση της κοσμικής ακτινοβολίας. Με τη λειτουργία της φωτοσύνθεσης το ισότοπο απορροφάται από τα φυτά και από αυτά εισάγεται σε όλη τη διατροφική αλυσίδα περνώντας στα ζώα και στον άνθρωπο. Επειδή είναι ραδιενεργός, ο άνθρακας-14 διασπάται με τον χρόνο (έχει χρόνο ημιζωής περίπου 5.700 έτη). Όσο ένας οργανισμός είναι ζωντανός τα άτομα που διασπώνται αντικαθίστανται από νέα, τα οποία συνεχίζει να προσλαμβάνει μέσω της τροφής, με αποτέλεσμα η συγκέντρωση του άνθρακα-14 στους ιστούς του να διατηρείται σταθερή. Με τον θάνατό του όμως τα ισότοπα παύουν να αντικαθίστανται από νέα και έτσι η συγκέντρωση του άνθρακα-14 αρχίζει να μειώνεται σταδιακά και σταθερά με το πέρασμα του χρόνου. Για να χρονολογήσουν ένα αρχαιολογικό εύρημα οργανικής προέλευσης (να εξαγάγουν, δηλαδή, τον χρόνο που έχει περάσει από τη στιγμή του θανάτου του οργανισμού από τον οποίο προέρχεται) οι επιστήμονες μετρούν τη συγκέντρωση του άνθρακα-14 σε ένα δείγμα από αυτό και τη συγκρίνουν με ένα διεθνές πρότυπο. Το αποτέλεσμα που παίρνουν τοποθετείται στο ανθρώπινο ημερολόγιο με τη βοήθεια της λεγόμενης «καμπύλης βαθμονόμησης», η οποία «μετράει» τις συγκεντρώσεις του άνθρακα-14 στην ατμόσφαιρα τις περασμένες χρονικές περιόδους. Σχετικά πρόσφατα (το 2009) χάρη στη συμπλήρωση της καμπύλης βαθμονόμησης η ραδιοχρονολόγηση κατόρθωσε να «μετρήσει» ως τα 50.000 χρόνια πριν από το σήμερα.

Πηγή: Iacopo Galli, Saverio Bartalini, Riccardo Ballerini, Marco Barucci, Pablo Cancio, Marco De Pas, Giovanni Giusfredi, Davide Mazzotti, Naota Akikusa, Paolo De Natale. Spectroscopic detection of radiocarbon dioxide at parts-per-quadrillion sensitivity. Optica, 2016; 3 (4): 385 DOI: 10.1364/optica.3.000385

Διατρητικό βλήμα θα αναζητήσει ζωή στην Ευρώπη. European scientists set eyes on ice moon Europa

Στην εικόνα, η κατεψυγμένη επιφάνεια της Ευρώπης. Ευρωπαίοι ερευνητές σχεδιάζουν να τρυπήσουν τους πάγους του δορυφόρου του Δία. European scientists are meeting this week to consider their best option for exploring Europa, the moon of Jupiter. Europa is a promising place to look for micro-organisms beyond Earth. Credit: NASA

Το μεγάλο ερώτημα του εάν ο δορυφόρος του Δία Ευρώπη φιλοξενεί μικροβιακή ζωή θα μπορούσε ίσως να απαντηθεί χάρη σε ένα βλήμα με το οποίο ευρωπαίοι ερευνητές σχεδιάζουν να τρυπήσουν τους πάγους του φεγγαριού.

Η αποστολή

Too good an opportunity to pass up. Credit: AIRBUS DS

Οραματιστές της πλανητολογίας συναντώνται αυτήν την εβδομάδα στο Παρατηρητήριο του Παρισιού αναζητώντας την καλύτερη προσέγγιση για την εξερεύνηση του υποσχόμενου δορυφόρου, ο οποίος κρύβει έναν παγκόσμιο ωκεανό κάτω από ένα παχύ παγωμένο κέλυφος.

Η λύση στην οποία θα καταλήξουν θα μπορούσε να προστεθεί στην αποστολή της NASA που προγραμματίζεται να εκτοξευτεί τη δεκαετία του 2020 -η αμερικανική υπηρεσία έχει προσκαλέσει την ευρωπαϊκή ESA να συμμετάσχει στην προσπάθεια. Η ESA θα μπορούσε να συνεισφέρει ένα όργανο για το αμερικανικό σκάφος ή μια συσκευή που θα απελευθερωθεί από το σκάφος αυτό και θα τεθεί σε τροχιά γύρω από την Ευρώπη.

Όπως αναφέρει ρεπορτάζ του BBC, η ιδέα που έχει μελετηθεί περισσότερο μέχρι σήμερα είναι ένα βλήμα, γεμάτο επιστημονικά όργανα, που θα πέσει στην επιφάνεια της Ευρώπης με μεγάλη ταχύτητα και θα χωθεί μέσα στον πάγο σε μεγάλο βάθος. Εκεί, θα μπορούσε να λειτουργήσει ως σεισμογράφος για να μελετήσει τη γεωλογία του δορυφόρου, ή να ανιχνεύσει τη χημική υπογραφή της ζωής, πολύ κάτω από την επιφάνεια του δορυφόρου όπου η ακτινοβολία θα κατέστρεφε κάθε βιολογικό μόριο.

Τα πειράματα

Στο βίντεο, δοκιμή πειραματικού διατρητικού βλήματος το 2013. The "Penetrator mission" will explore Jupiter's moon Europa in the future. Therefore, Astrium's planetary penetrator concept was tested in July 2013 at the Pendine range in Wales. Two penetrators were fired at nearly the speed of sound - one into a 2.5 metre cube of ice, and one into a sand target. Both penetrators survived the impacts. The impact speed of the Europa penetrator into the ice surface is 300 m/s -- about 670 mph or just below the speed of sound at sea level on Earth.

Η ιδέα είχε εξασφαλίσει και παλαιότερα χρηματοδότηση της ESA για προκαταρκτικές δοκιμές: το 2013, η ευρωπαϊκή αεροδιαστημική βιομηχανία Airbus εκτόξευσε ένα πειραματικό βλήμα που χτύπησε ένα μεγάλο μπλοκ πάγου με ταχύτητα 300 μέτρων το δευτερόλεπτο, ή 1.080 χιλιόμετρα την ώρα.

«Για μερικά χιλιοστά του δευτερολέπτου, τα όργανα [στο εσωτερικό του βλήματος] δέχτηκαν μεγάλο σοκ» λέει ο Ζερέντ Τζόουνς του University College του Λονδίνου, μέλος της ερευνητικής ομάδας. «Παρόλα αυτά, κάποια από τα όργανα έχουν δοκιμαστεί σε αυτές τις ταχύτητες και επέζησαν» επισημαίνει. Η πρόσκληση της ESA για υποβολή προτάσεων αναμένεται στα τέλη Απριλίου, σίγουρα όμως θα περάσουν χρόνια μέχρι να ληφθούν οι τελικές αποφάσεις και να εγκριθεί η πρόταση από τη NASA. Η ευρωπαϊκή διαστημική υπηρεσία σχεδιάζει εξάλλου μια ανεξάρτητη, σύντομη επίσκεψη στην Ευρώπη με την αποστολή Juice, η οποία προγραμματίζεται να αναχωρήσει το 2020 με προορισμό τον Γανυμήδη, ένα διαφορετικό φεγγάρι του Δία.

Πηγή: http://www.bbc.com/news/science-environment-36079069

Την Παρασκευή κορυφώνεται η βροχή των Λυρίδων. Everything you need to know: Lyrid meteor shower

Η πρώτη ανοιξιάτική βροχή από «πεφταστέρια» έκανε την εμφάνιση της. Lyrids and others via NASA/MSFC/D. Moser

Οι Λυρίδες, η πρώτη βροχή από «πεφταστέρια» της άνοιξης, έκαναν ήδη την εμφάνισή τους στον ουρανό του βόρειου ημισφαιρίου, όπου ανήκει και η Ελλάδα. Οι πτώσεις των συγκεκριμένων διαττόντων αστέρων θα αποκορυφωθούν το βράδυ της Παρασκευής 22 Απριλίου και τα χαράματα του Σαββάτου 23 Απριλίου, ενώ θα είναι ορατές έως τις 25 του μηνός, εφόσον ο καιρός επιτρέψει τις νυχτερινές παρατηρήσεις. Δυστυχώς όμως, επειδή την ακριβώς προηγούμενη μέρα, την Πέμπτη, θα υπάρξει πανσέληνος, ο ουρανός δεν θα είναι αρκετά σκοτεινός και κατάλληλος για παρατήρηση.

Το φαινόμενο

A fireball meteor falling earthward, courtesy of NASA/George Varros

Στο αποκορύφωμα του φαινομένου εκτιμάται ότι εισέρχονται στη γήινη ατμόσφαιρα και πυρακτώνονται έως 20 μετέωρα ανά ώρα με ταχύτητα έως 50 χιλιομέτρων. Οι Λυρίδες μερικές φορές μάλιστα δημιουργούν φωτεινά πεφταστέρια με μακριές ουρές, οι οποίες παραμένουν ορατές στον ουρανό επί αρκετά δευτερόλεπτα. Κάποιες χρονιές, τα «πεφταστέρια» τους έφθασαν ακόμη και τα 100 ανά ώρα.

The radiant point of the Lyrid meteor shower is near the bright star Vega in the constellation Lyra the Harp.

Η συγκεκριμένη βροχή διαττόντων, που καταγράφηκε για πρώτη φορά το 687 π.Χ. από τους Κινέζους,  φαινομενικά προέρχεται από τον αστερισμό της Λύρας, από όπου πήρε το όνομά της, και ιδίως από τον αστέρα Βέγα (Άλφα Λύρας), ο οποίος είναι το πιο λαμπρό άστρο του συγκεκριμένου αστερισμού και το δεύτερο φωτεινότερο άστρο του νυχτερινού ουρανού του βορείου ημισφαιρίου.

Η πηγή

Simon Waldram in the Canary Islands caught this Lyrid meteor on the night of April 20-21, 2014.

Η πραγματική όμως πηγή προέλευσης είναι ο κομήτης C/1861 G1 «Θάτσερ», τον οποίο ανακάλυψε το 1861 ο αμερικανός Α.Θάτσερ. Ο κομήτης αυτός αφήνει στο πέρασμά του μια μακριά ουρά σκόνης και σωματιδίων, η οποία διασταυρώνεται κάθε χρόνο με την τροχιά του πλανήτη μας. Ο κομήτης θα ξαναπεράσει πολύ κοντά από τη Γη το 2276, καθώς η τροχιά του γύρω από τον Ήλιο διαρκεί περίπου 415 χρόνια. Τα απομεινάρια από την ουρά του κομήτη, μετά το τελευταίο κοντινό πέρασμά του κατά τον 19ο αιώνα, αιωρούνται ακόμα στο διάστημα και συνεχίζουν να προκαλούν τη «βροχή» των Λυρίδων κάθε χρόνο.

Πηγή: http://earthsky.org/astronomy-essentials/everything-you-need-to-know-lyrid-meteor-shower

Εκπληκτικό βίντεο της NASA με το Βόρειο Σέλας. Nasa captures incredible Aurora Borealis from the ISS

Δημιουργήθηκε σε ανάλυση Ultra High Definition, ποιότητα των σύγχρονων κινηματογραφικών ταινιών. With 16 sunrises and sunsets every day, ISS crew members are often treated to the sight of dazzling auroras dancing across our planet. Now, Nasa has released a ultra-high definition 4k timelapse of the Auroras Borealis and Australis as seen from 250 miles above Earth.

Την τελευταία λέξη της τεχνολογίας όσον αφορά την ποιότητα της εικόνας χρησιμοποίησε η NASA για να δημιουργήσει μια σειρά από νέα βίντεο.

'Harmonic produced this show exclusively for Nasa TV UHD, using time-lapses shot from the International Space Station, showing both the Aurora Borealis and Aurora Australis,' Nasa wrote. '[These] occur when electrically charged electrons and protons in the Earth's magnetic field collide with neutral atoms in the upper atmosphere'.

Το πρώτο από αυτά δείχνει το Βόρειο Σέλας όπως το έχουν καταγράψει οι κάμερες του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού.

There are two types of Aurora - Aurora Borealis, which means 'dawn of the north', and Aurora Australis, 'dawn of the south.' In this image, part of the ISS can be seen against the stunning backdrop of an aurora.

Τα βίντεο είναι τεχνολογίας Ultra High Definition η οποία προσφέρει μέγιστη καθαρότητα εικόνας, ακόμη περισσότερες λεπτομέρειες, μεγαλύτερη γκάμα χρωμάτων, πιο έντονο δυναμικό contrast και ομαλότερα frame rates.

 Δείτε το εντυπωσιακό βίντεο UHD της NASA.

Ουσιαστικά το «Ultra High Definition» είναι μία παραλλαγή του 4Κ κινηματογραφικού στάνταρ, της ποιότητας εικόνας δηλαδή που προσφέρεται στο σύγχρονο σινεμά.

Στ.Χόκινγκ: «Δεν είναι αιώνιες φυλακές οι μαύρες τρύπες». Stephen W. Hawking, "Quantum Black Holes"

Ο διάσημος αστροφυσικός παρουσίασε νέα δεδομένα για τις μυστηριώδεις μελανές οπές. At packed Sanders Theatre, theoretical physicist and cosmologist tackles the contradictory qualities of black holes. This annotated image labels several features in the simulation, including the event horizon of the black hole. Credit: NASA's Goddard Space Flight Center/J. Schnittman, J. Krolik (JHU) and S. Noble (RIT)

Τα φώτα της δημοσιότητας έπεσαν την Δευτέρα στο πανεπιστήμιο Χάρβαρντ όπου ο διάσημος αστροφυσικός Στίβεν Χόκινγκ έδωσε μια διάλεξη για τι άλλο; Τις μαύρες τρύπες οι οποίες αποτελούν το βασικό ερευνητικό του αντικείμενο εδώ και δεκαετίες.

Stephen Hawking, a theoretical cosmologist who holds the Stephen W. Hawking chair of cosmology at Cambridge University, was the long-serving Lucasian Professor of Mathematics at Cambridge, the same post held by Sir Isaac Newton. Stephen’s 50-year academic career, centered on black holes and the origins of the universe, has been exceptionally distinguished, with too many honours and prizes to name them all. The list includes Companion of Honour to Queen Elizabeth II, member of the Pontifical Academy of Sciences, holder of The Copley Medal, the Albert Einstein Medal, the Eddington Medal, the Presidential Medal of Freedom and the Fundamental Physics Prize. A prolific commentator on important public, cultural and scientific issues, Stephen has used his high profile to highlight the dangers faced by the human race, including global warming, overpopulation of planet Earth and caution over Artificial Intelligence.

Ο βρετανός επιστήμονας με τον δικό του πάντοτε ξεχωριστό από κάθε άποψη τρόπο αναφέρθηκε στα όσα γνωρίζουμε σήμερα για τις μελανές οπές αλλά και σε όσα πιστεύει πλέον ο ίδιος για αυτές με βάση τα νέα δεδομένα που έχουν προκύψει από τις παρατηρήσεις και τα ευρήματα των τελευταίων ετών.

Πως είναι και τι κάνουν

"If determinism — the predictability of the universe — breaks down in black holes, it could break down in other situations. Even worse, if determinism breaks down, we can’t be sure of our past history either. The history books and our memories could just be illusions. It is the past that tells us who we are. Without it, we lose our identity," said Stephen Hawking. Credit: Stephanie Mitchell/Harvard Staff Photographer

«Οι μαύρες τρύπες δεν είναι οι αιώνιες φυλακές που κάποτε πιστεύαμε ότι ήταν. Η ύλη μπορεί να διαφύγει από μια μαύρη τρύπα και ίσως να καταλήγει σε κάποιο άλλο Σύμπαν. Αν λοιπόν νιώθεις ότι είσαι μέσα σε μια μαύρη τρύπα μην εγκαταλείψεις την προσπάθεια, υπάρχει δρόμος διαφυγής» ανέφερε ο Χόκινγκ με την μηχανική του φωνή στην κατάμεστη αίθουσα.

«Οι μαύρες τρύπες είναι πιο παράξενες από οτιδήποτε έχουν φανταστεί οι συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας αλλά παρά το ότι ο Αϊνστάιν αμφισβητούσε την ύπαρξη τους αυτές είναι πλέον επιστημονικά τεκμηριωμένο ότι υπάρχουν. Η πρόσφατη ανακάλυψη των βαρυτικών κυμάτων είναι μια στερεή απόδειξη της ύπαρξης τους» ανέφερε ο 74χρονος επιστήμονας που πάσχει από αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση η οποία τον έχει καθηλώσει σε αναπηρική καρέκλα αλλά συνεχίζει να εργάζεται, να δίνει διαλέξεις σε όλο τον κόσμο και να γράφει βιβλία.

«Το μέγεθος μιας μαύρης τρύπας διαφέρει. Μπορεί να έχει διάμετρο περίπου δύο δισ. χλμ αλλά μπορεί να είναι και πολύ μικρές έχοντας μέγεθος παρόμοιο με εκείνο ενός βουνού. Είναι πιθανό μάλιστα να καταφέρουν οι ερευνητές στο CERN ή σε άλλο επιταχυντή να καταφέρουν να δημιουργήσουν μια μίνι μαύρη τρύπα» ανέφερε ο Χόκινγκ και είπε χαριτολογώντας ότι «αν τα καταφέρουν φυσικά θα πρέπει να μου απονείμουν το βραβείο Νομπέλ».

Ο Χόκινγκ έχει αναθεωρήσει την αρχική του άποψη ότι οι πληροφορίες της ύλης που πέφτουν μέσα σε μια μαύρη τρύπα καταστρέφονται. «Είναι σαν να βάζεις φωτιά σε μια εγκυκλοπαίδεια. Οι πληροφορίες δεν χάνονται αν κρατήσεις τις στάχτες αλλά βέβαια είναι δύσκολο να τις διαβάσεις. Οι μαύρες τρύπες αποτελούν τους πιο αποδοτικούς σκληρούς δίσκους στο Σύμπαν. Το πώς καταφέρνουν να αποθηκεύουν τόσο μεγάλο όγκο δεδομένων είναι μεγάλο μυστήριο που προσπαθούμε σκληρά να φωτίσουμε» ανέφερε Χόκινγκ που στο τέλος της ομιλίας του μίλησε για την ανάγκη του ανθρώπινου είδους να βρει κατοικήσιμους κόσμους στο Σύμπαν και να τους αποικήσει γιατί στη Γη δεν μπορούμε να επιβιώσουμε ως είδος για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Πηγή: http://news.harvard.edu/gazette/story/2016/04/hawking-at-harvard/

Ήταν οι Βίκινγκ οι πρώτοι χίπστερ; Were early Vikings the first Hipsters?

Φορούσαν ιδιαίτερα ξενόφερτα κοσμήματα για να ξεχωρίζουν, αποκαλύπτουν οι επιστήμονες. Women living in Iron Age Norway usually worse jewellery typical of their region but a few may have worn foreign designs to stand out. One brooch found in Skien, Norway, has edging seen in the local jewellery around the rectangular plate, but also carries spiral decorations commonly seen in Denmark or Sweden (pictured).

Μπορεί να είναι κυρίως γνωστοί για τις αιμοσταγείς μάχες και τις λεηλασίες τους. Οι Βίκινγκ, όμως, σύμφωνα με αρχαιολόγους, πέρα από τον γεωγραφικό χάρτη της μεσαιωνικής Ευρώπης - και όχι μόνο - φαίνεται ότι διαμόρφωναν και τις τάσεις της μόδας της εποχής μέσα από τις εξεζητημένες ενδυματολογικές επιλογές τους. Νέα ευρήματα των ειδικών αποκαλύπτουν ότι οι γυναίκες των Βίκινγκ στη Νορβηγία πριν από περίπου 1.500 χρόνια φορούσαν κοσμήματα με ξενόφερτα σχέδια προκειμένου να ξεχωρίζουν από τα πλήθη. Σύμφωνα με τους ερευνητές από το Μουσείο Ιστορίας και Πολιτισμού του Όσλο, η εν λόγω μόδα ακολουθούνταν από γυναίκες ανώτερων ιεραρχικά πολεμιστών οι οποίες επέλεγαν εξεζητημένα κοσμήματα, όπως π.χ. ιδιαίτερες καρφίτσες με ασυνήθιστα για την περιοχή τους μοτίβα, για να περάσουν συγκεκριμένα κοινωνικά μηνύματα.

Κοσμήματα με μηνύματα

Cross-shaped brooches in Iron Age Norway tended to have designs specific to the local area. Those pictured above were typical of Hå in Rogaland County (left), Sogndal in Sogn og Fjordane County, Klepp in Rogaland County, Førde in Sogn og Fjordane County, an unknown location, and Voss in Hordaland County (right).

Οι ειδικοί αναφέρουν ότι πριν από τις επιδρομές των Βίκινγκ στην Ευρώπη γύρω στο 790 μ.Χ. τα κοσμήματα της εποχής εμφάνιζαν κυρίως τοπικά σχέδια. «Οπως φαίνεται, ήταν μια πρώιμη επιθυμία τους να ξεχωρίσουν» σχολιάζει η αρχαιολόγος δρ Ινγκούν Μαρίτ Ρέντσταρ. «Τα προχωρημένα κοσμήματα ανήκαν σε γυναίκες των ανώτερων κοινωνικών τάξεων καθώς εντοπίστηκαν σε μερικούς από τους πιο πλούσιους τάφους της περιόδου εκείνης». Υπήρχαν ωστόσο και οι περιπτώσεις όπου τέτοιου είδους κοσμήματα βρέθηκαν σε τάφους που δεν θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν «αριστοκρατικοί».

«Πιστεύουμε ότι τα ξενόφερτα ή τα "ασυνήθιστα" κοσμήματα έδιναν ένα κοινωνικό status τόσο στις γυναίκες που τα φορούσαν όσο και στις οικογένειές τους» αναφέρει η ειδικός. «Η διαφορά με τους σύγχρονους χίπστερ είναι ότι σήμερα ο καθένας μπορεί να επιλέξει να ακολουθήσει τη μόδα που χαρακτηρίζει τη συγκεκριμένη ομάδα. Χωρίς αμφιβολία όμως τόσο οι Βίκινγκς όσο και οι σύγχρονοι άνθρωποι μπορούσαν και μπορούν να φορέσουν ρούχα και κοσμήματα προκειμένου να ξεχωρίσουν από τους υπολοίπους».

Ξεχωρίζοντας από τα πλήθη

The Vikings (still from the TV series Vikings pictured) who later emerged from the Iron Age Norse cultures were better known for terrorising the coastlines of Europe, but they too wore foreign jewellery for status.

Οι ειδικοί του Mουσείου μελέτησαν συνολικά 1.200 καρφίτσες και άλλα κοσμήματα της εποχής τα οποία εντοπίστηκαν σε διάφορες περιοχές της Νορβηγίας. Ανάμεσα στα κομμάτια αυτά ξεχώρισαν 25 τα οποία ήταν πολύ διαφορετικά από τα υπόλοιπα που έφεραν τοπικά μοτίβα. «Οι ενδυματολογικές επιλογές της εποχής υπόκειντο σε άγραφους νόμους που σχετίζονταν με τους ενδυματολογικούς κώδικες. Οι γυναίκες που φορούσαν ξενόφερτα ή ιδιαίτερα κοσμήματα προφανώς προσπαθούσαν συνειδητά να περάσουν συγκεκριμένα κοινωνικά μηνύματα τα οποία προσέδιδαν status στην οικογένειά τους. Για παράδειγμα, μια ασημένια, επιχρυσωμένη καρφίτσα η οποία εντοπίστηκε στην περιοχή Σκίεν στη Νορβηγία φέρει τοπικά σχέδια αλλά διαθέτει επιπλέον σπειροειδή σχέδια τα οποία συνήθως εντοπίζονται σε περιοχές της Δανίας και της Σουηδίας» εξηγεί η δρ Ρέντσταρ. Σε άλλη περίπτωση, συνεχίζει η ειδικός, βρέθηκε καλούπι στην Ανατολική Σουηδία το οποίο ενδεχομένως να χρησιμοποιούνταν για την κατασκευή κοσμημάτων που παρέπεμπαν στη Ρόγκαλαντ, στη Δυτική Νορβηγία.

The women who wore foreign jewellery obviously did it as a conscious expression of foreign affiliations that gave them and their family status, said the researchers. In one example a gilded silver brooch found in the Skien area of Norway (marked) carries spiral decorations more commonly seen in Denmark or Sweden.

Η δρ Ρέντσταρ πιστεύει ότι o συνδυασμός διαφορετικών μεταξύ τους κοσμημάτων, τύπου mix and match, θα μπορούσε να παραπέμπει μεταξύ άλλων και σε πολιτικές συμμαχίες της εποχής. Κατά τη διάρκεια του 6ου αι. μ.Χ. οι ευγενείς συχνά μεγάλωναν τα παιδιά άλλων ευγενών, γεγονός που ένωνε κατά κάποιον τρόπο μακρινές μεταξύ τους περιοχές. Πιθανώς, κατά την αρχαιολόγο, να ήθελαν μέσω των ενδυματολογικών επιλογών τους να τονίσουν τους δεσμούς αυτούς. «Είμαι πάντως πεπεισμένη ότι κάτι τέτοιο υπογραμμίζει την επιθυμία τους να ξεχωρίσουν».