Το ιστολόγιο "Τέχνης Σύμπαν και Φιλολογία" είναι ένας διαδικτυακός τόπος που αφιερώνεται στην προώθηση και ανάδειξη της τέχνης, της επιστήμης και της φιλολογίας. Ο συντάκτης του ιστολογίου, Κωνσταντίνος Βακουφτσής, μοιράζεται με τους αναγνώστες του τις σκέψεις του, τις αναλύσεις του και την αγάπη του για τον πολιτισμό, το σύμπαν και τη λογοτεχνία.
Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.
Το
διαστημικό σκάφος Dawn
της NASA συνέλεξε στοιχεία
δείχνουν ότι ο πλανήτης νάνος είναι πλούσιος σε πάγο νερού κάτω από την
επιφάνειά του. Τα ίχνη κατολισθήσεων στους κρατήρες της Δήμητρας θυμίζουν
αντίστοιχα γεωλογικά φαινόμενα στη Γη. Massive landslides,
similar to those found on Earth, are occurring on the asteroid Ceres. That's
according to a new study adding to the growing evidence that Ceres retains a
significant amount of water ice. Type I landslides on Ceres are relatively
round, large and have thick "toes" at their ends. They look similar
to rock glaciers and icy landslides in Earth's arctic. Credit:
NASA/JPL-Caltech/UCLA/MPS/DLR/IDA, taken by Dawn Framing Camera
Μεγάλες
κατολισθήσεις, παρόμοιες με αυτές στη Γη, συμβαίνουν στο νάνο πλανήτη Δήμητρα,
ενισχύοντας τις ενδείξεις ότι αυτό το σώμα στη Ζώνη των Αστεροειδών, ανάμεσα
στις τροχιές του Άρη και Δία, διαθέτει μεγάλες ποσότητες πάγου νερού λίγο κάτω
από την επιφάνεια.
Ερευνητική
ομάδα με επικεφαλής την Μπρίτνεϊ Σμιντ του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Τζόρτζια
(GeorgiaTech) στην Ατλάντα δημοσιεύουν στο NatureGeoscience την
ανάλυση δεδομένων από το σκάφος Dawn της NASA.
Type II features
are the most common of Ceres’ landslides and look similar to deposits left by
avalanches on Earth. This one also looks similar to TV's Bart Simpson. Credit:
NASA/JPL-Caltech/UCLA/MPS/DLR/IDA, taken by Dawn Framing Camera
Στην
επιφάνεια της Δήμητρας, που έχει μέγεθος περίπου όσο η πολιτεία του Τέξας,
φαίνεται ότι συμβαίνουν τρία είδη κατολισθήσεων, ανάλογα με την κίνησης των
παγετώνων και των χιονοστιβάδων στη Γη. Ίχνη κατολισθήσεων εντοπίστηκαν στο 20%
με 30% των κρατήρων διαμέτρου άνω των δέκα χιλιομέτρων.
Τα
γεωλογικά φαινόμενα δείχνουν πως η Δήμητρα καλύπτεται από ένα μείγμα βράχων και
πάγων, κάτι που έχει παρατηρηθεί μόνο στη Γη και στον Άρη.
Οι
εκτιμήσεις για τις ποσότητες πάγου στη Δήμητρα κυμαίνονται μεταξύ 10% και 50%
του συνολικού όγκου του ανώτερου γεωλογικού στρώματος.
Pablo Picasso, Garçon au chien, Boy with the dog, 1905. Τα
παιδιά που μεγαλώνουν με κατοικίδιο από μικρή ηλικία εμφανίζουν ενισχυμένο
ανοσοποιητικό σύστημα με αποτέλεσμα να έχουν μικρότερη πιθανότητα εμφάνισης
αλλεργιών αλλά και παχυσαρκίας. A study at the University of Alberta
in Canada found that being exposed to pets early in life may reduce the risk of
developing allergies and obesity. Researchers found that babies from families
with pets, especially dogs, had higher levels of two types of microbes that are
known to lower risks of allergies and obesity.
Πέρα
από τεράστιο ψυχικό όφελος, τα παιδιά που μεγαλώνουν με τη συντροφιά ενός
σκύλου κερδίζουν τη... θωράκιση του οργανισμού τους, καθώς σύμφωνα με νέα
μελέτη από το καναδικό Πανεπιστήμιο της Αλμπέρτα αντιμετωπίζουν μικρότερο
κίνδυνο αλλεργιών και παχυσαρκίας.
Συγκεκριμένα,
οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα παιδιά που εκτίθονταν σε κατοικίδια τόσο
προγεννητικά, μέσω της μητέρας τους, όσο και μεταγεννητικά «κουβαλούσαν» δύο
επιπλέον τύπους βακτηρίων στο εντερικό τους σύστημα από μικρή ηλικία, με
αποτέλεσμα να εμφανίζουν ενισχυμένο ανοσοποιητικό σύστημα.
Τα
κατοικίδια τονώνουν το ανοσοποιητικό
Ένας
τετράποδος φίλος χαρίζει προστασία στον οργανισμό των μικρών παιδιών, αναφέρουν
οι επιστήμονες. Dog ownership can help prevent allergy and obesity problems,
according to new study. Pixabay
Στοπλαίσιοτηςμελέτηςτους, οικαναδοίερευνητέςεξέτασαντιςπεριπτώσειςπερίπου 700 βρεφώνπουείχανκαταγραφείκατάτηνέρευνα «Canadian Healthy
Infant Longitudinal Developmental Study», τηνπερίοδο 2009-2012. Οι μητέρες είχαν ερωτηθεί τότε να δηλώσουν
αν είχαν κατοικίδιο κατά την εγγραφή τους στη μελέτη, δηλαδή στην αρχή της
κύησής τους, ή αν απέκτησαν ένα ζωάκι κατά το δεύτερο, τρίτο τρίμηνο ή ακόμα
τρεις μήνες μετά τον τοκετό.
Όπως
αναφέρουν με δημοσίευσή τους στο επιστημονικό έντυπο «Microbiome»,
οι καναδοί ειδικοί μελέτησαν δεδομένα που αφορούσαν το μικροβίωμα του εντέρου
των βρεφών από δείγματα που είχαν συλλεχθεί στην ηλικία των τριών μηνών. Στη
συνέχεια συνέκριναν τα στοιχεία παιδιών που είχαν εκτεθεί στη συντροφιά ενός
κατοικιδίου ενόσω βρίσκονταν στην κοιλιά της μαμάς τους, εκείνων που είχαν
εκτεθεί πριν και μετά τον τοκετό, αλλά
και εκείνων που δεν είχαν έρθει ποτέ σε επαφή με ένα κατοικίδιο.
Διαπίστωσαν
λοιπόν ότι περισσότερα από τα μισά παιδιά που έλαβαν μέρος στη μελέτη είχαν
εκτεθεί τουλάχιστον σε ένα κατοικίδιο πριν ή μετά τη γέννησή τους, και μάλιστα
το 70% των περιπτώσεων αυτών αφορούσε σκύλο. Κάτι τέτοιο φάνηκε να ευθύνεται
για τον εντοπισμό δύο επιπλέον τύπων βακτηρίων στο εντερικό τους σύστημα το
οποίο θωράκιζε το ανοσοποιητικό τους.
Researchers Hein
Min Tun (left) and Anita Kozyrskyj found that babies from families with pets
had more of two types of gut bacteria that may protect them from allergies and
obesity. Credit: University of Alberta
Τα
βακτήρια Ruminococcus και Oscillospira έχουν
συνδεθεί με μειωμένο κίνδυνο αλλεργιών και παχυσαρκίας, υποστηρίζουν οι
επιστήμονες. «Και τα δύο αυτά βακτήρια
εντοπίζονταν σε διπλάσια επίπεδα στις περιπτώσεις των παιδιών που είχαν
μεγαλώσει με ένα ζωάκι στο σπίτι» προσθέτει η παιδίατρος-επιδημιολόγος δρ
Ανίτα Κοζίρσκι από το Πανεπιστήμιο της Αλμπέρτα. «Δεν αποκλείεται μάλιστα οι φαρμακοβιομηχανίες να προσπαθήσουν να
δημιουργήσουν το διατροφικό συμπλήρωμα των συγκεκριμένων μικροβιωμάτων, που θα
λαμβάνεται όπως τα προβιοτικά».
Τα
βακτήρια κλειδί κατά των αλλεργιών
Σε
μια δεύτερη μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Σαν Φρανσίσκο,
φάνηκε ότι η μεταβολή του βακτηριακού προφίλ του στομάχου των παιδιών ήδη από
τους πρώτους μήνες της ζωής τους θα μπορούσε να φρενάρει την εκδήλωση
αλλεργιών. Τα αποστειρωμένα περιβάλλοντα, όπου τα παιδιά έρχονται σε ελάχιστη
έως μηδαμινή επαφή με ένα φυσιολογικό επίπεδο βακτηρίων, έχουν οδηγήσει στην
έξαρση των αλλεργιών κατά τα τελευταία χρόνια, υπογραμμίζουν οι επιστήμονες.
Αντίθετα,
η εισαγωγή ωφέλιμων βακτηρίων στο πεπτικό σύστημα μικρών παιδιών με αυξημένη
πιθανότητα εκδήλωσης αλλεργιών ή άσθματος θα μπορούσε να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο
ή να οδηγήσει σε μέτρο πρόληψης.
Όπως
αναφέρουν οι επιστήμονες με δημοσίευσή τους στην επιθεώρηση «NatureMedicine», στο
πλαίσιο της μελέτης τους εντόπισαν συγκεκριμένα μοτίβα στομαχικών βακτηρίων σε
βρέφη ηλικίας ενός μήνα τα οποία συνδέονταν με υψηλό κίνδυνο εκδήλωσης κοινών
αλλεργιών ως την ηλικία των 24 μηνών και οι οποίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε
άσθμα ως την ηλικία των τεσσάρων ετών.
«Αν θέλουμε να απροτρέψουμε την εκδήλωση μιας
νόσου, τότε θα πρέπει να δράσουμε νωρίς» εξηγεί η καθηγήτρια Ιατρικής, δρ
Σούζαν Λιντς. Η ίδια πιστεύει ότι η συγκεκριμένη ανακάλυψη αντιπροσωπεύει την
ευκαιρία για την ανάπτυξη νέων θεραπειών οι οποίες θα μπορούσαν να
καταπολεμήσουν εγκαίρως τις αλλεργίες και το άσθμα πριν καν από την εκδήλωσή
τους.
Μέχρι
σήμερα ήταν γνωστό μόνο από το κέλυφός του, μακρύ και άσπρο σαν χαυλιόδοντας.
Τώρα, ερευνητές στις Φιλιππίνες βρήκαν και έπιασαν ζωντανό το μακρύτερο δίθυρο
μαλάκιο του κόσμου, έναν συγγενή των μυδιών που θυμίζει σκουλήκι και ξεπερνά σε
μήκος το ενάμισι μέτρο.
Η
ερευνητική ομάδα χρειάστηκε να σκάψει τρία μέτρα βαθιά κάτω από το βυθό ενός
κόλπου στο Μιντανάο για να βρουν το χαρακτηριστικό κέλυφος του ακριβοθώρητου
ζώου, έναν σωλήνα από ανθρακικό ασβέστιο, το υλικό της κιμωλίας.
Όταν
η μία άκρη του σωλήνα κόπηκε προσεκτικά, ένα μαύρο, γλοιώδες και ταυτόχρονα
μυώδες πλάσμα γλίστρησε έξω -είναι το πρώτο ζωντανό δείγμα του μαλακίου Kuphuspolythalamia,
αναφέρει η διεθνής ομάδα στην επιθεώρηση PNAS.
To μαλάκιο προσλαμβάνει τροφή από μια βαλβίδα
(V) και έχει στο πίσω
μέρος του δύο σίφωνες (S)
για να ρουφά και να αποβάλλει νερό (Πηγή: DanielL. Disteletal. / PNAS)
Ο
γίγαντας του βυθού ανήκει στην οικογένεια των τερεδινίδων, η οποία περιλαμβάνει
δίθυρα μαλάκια που ανοίγουν τρύπες σε βυθισμένα δέντρα ή βάρκες και τρέφονται
με ξύλο.
Το
K.polythalamia
διαφέρει, και όχι μόνο λόγω του μεγέθους του. Το μαλάκιο βρέθηκε σε έναν κόλπο
που χρησιμοποιούνταν παλαιότερα για τη συντήρηση και αποθήκευση κορμών, στους
οποίους αναπτύσσονταν μικρόβια που διασπούν το ξύλο και απελευθερώνουν αέριο
υδρόθειο.
Άλλα
μικρόβια που αναπτύσσονται ειδικά στα βράγχια του K.polythalamia
καταναλώνουν αυτό το δύσοσμο αέριο ως πηγή ενέργειας και παράγουν οργανικά
μόρια με τα οποία τρέφεται το μαλάκιο.
Όπως
φαίνεται το K.polythalamia
εγκατέλειψε την παραδοσιακή δίαιτα της ξυλοφαγίας για χάρη της εύκολης τροφής
που προσφέρουν τα συμβιωτικά μικρόβια. Ίσως αυτός είναι και ο λόγος που το
συγκεκριμένο είδος φτάνει σε αυτό το εντυπωσιακό μήκος.
Το
Kuphuspolythalamia
κερδίζει μεν τον τίτλο του μακρύτερου δίθυρου μαλακίου, όχι όμως και του
βαρύτερου -αυτή η πρωτιά ανήκει στο απειλούμενο γιγάντιο μύδι (Tridacnagigas), το οποίο
μπορεί να ξεπεράσει σε βάρος τα 200 κιλά.
The LHCb experiment
finds intriguing anomalies in the way some particles decay. If confirmed, these
would be a sign of new physics phenomena not predicted by the Standard Model of
particle physics. The observed signal is still of limited statistical significance,
but strengthens similar indications from earlier studies. Forthcoming data and
follow-up analyses will establish whether these hints are indeed cracks in the
Standard Model or a statistical fluctuation. The LHCb cavern (Image: Maximilien
Brice/CERN)
Tο
πείραμα LHCb βρήκε ενδιαφέρουσες ανωμαλίες στον τρόπο με τον οποίο διασπώνται
ορισμένα σωματίδια. Εάν επιβεβαιωθεί αυτός ο τρόπος διάσπασης, θα είναι μια
ένδειξη για νέα φαινόμενα στην φυσική που δεν προβλέπονται από το Καθιερωμένο
Πρότυπο της σωματιδιακής φυσικής.
Το
παρατηρούμενο σήμα είναι μέχρι στιγμής περιορισμένης στατιστικής σημασίας, αλλά
συμφωνεί με παρόμοιες ενδείξεις προηγούμενων πειραμάτων. Η επιπλέον συλλογή και
ανάλυση των δεδομένων θα καθορίσει αν πρόκειται για αληθινή ρωγμή του
Καθιερωμένου Προτύπου ή είναι απλά μια στατιστική διακύμανση.
Σήμερα,
σε ένα σεμινάριο στο CERN, οι ερευνητές του LHCb παρουσίασαν τα νέα
πολυαναμενόμενα αποτελέσματα για μια διάσπαση των μεσονίων B0, που
παράγονται στον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων. Το Καθιερωμένο Πρότυπο των
στοιχειωδών σωματιδίων προβλέπει την πιθανότητα των διαφόρων τρόπων διάσπασης
του εν λόγω μεσονίου, και οι πιθανές διαφοροποιήσεις με τα πειραματικά δεδομένα
θα σηματοδοτήσουν νέα φυσική.
Το
πείραμα LHCb εξέτασε τις διασπάσεις των μεσονίων B0 προς ένα
διεγερμένο καόνιο και σε ένα ζεύγος ηλεκτρονίων ή μιονίων. Το μιόνιο είναι 200
φορές βαρύτερο από το ηλεκτρόνιο, αλλά στο Καθιερωμένο Πρότυπο οι
αλληλεπιδράσεις του είναι κατά τα άλλα πανομοιότυπες με εκείνες του ηλεκτρονίου
(μια ιδιότητα που είναι γνωστή ωςlepton universality).
Η
θεωρητική πρόβλεψη είναι ότι, εκτός από μια μικρή και υπολογίσιμη διαφορά λόγω
διαφοράς μαζών μιονίων-ηλεκτρονίων, τα ηλεκτρόνια και τα μιόνια θα πρέπει να
παράγονται με την ίδια πιθανότητα σε αυτή τη συγκεκριμένη διάσπαση μεσονίων B0.
Όμως τα πειραματικά δεδομένα του LHCb δείχνουν πως οι διασπάσεις που δίνουν
μιόνια συμβαίνουν σπανιότερα.
Ας
σημειωθεί πως η στατιστική των δεδομένων (2,2 έως 2,5 σ) δεν είναι αρκετή για
την οριστική αποδοχή του φαινομένου. Οι
νέες μετρήσεις που θα ακολουθήσουν θα δώσουν μεγαλύτερο δείγμα δεδομένων και η
στατιστική θα είναι επαρκής για την επιβεβαίωση (ή μη) της φυσικής πέραν του
Καθιερωμένου Προτύπου.
Ενδείξεις
υδροθερμικής δραστηριότητας στον ωκεανό του Εγκέλαδου. ΜοριακόυδρογόνοανιχνεύτηκεστονδορυφόροτουΚρόνου. This
graphic illustrates how Cassini scientists think water interacts with rock at
the bottom of the ocean of Saturn's icy moon Enceladus, producing hydrogen gas.
Credit: NASA/JPL-Caltech
Το
σκάφος Cassini της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA) ανίχνευσε μοριακό
υδρογόνο στον δορυφόρο Εγκέλαδο του Κρόνου. Το υδρογόνο αυτό κατά πάσα
πιθανότητα προέρχεται από υδροθερμική δραστηριότητα στο βυθό του τεράστιου
υδάτινου ωκεανού, ο οποίος εκτιμάται ότι υπάρχει κάτω από την παγωμένη
επιφάνεια του δορυφόρου.
Με
δεδομένο ότι η αντίστοιχη υδροθερμική δραστηριότητα στους βυθούς της Γης έχει
τροφοδοτήσει την ύπαρξη υποθαλάσσιων μικροοργανισμών εδώ και δισεκατομμύρια
χρόνια (χωρίς μάλιστα να αποκλείεται ότι εκεί ακριβώς πρωτοεμφανίσθηκε η ζωή
στον πλανήτη μας), οι επιστήμονες δεν αποκλείουν πως κάτι ανάλογο μπορεί να
έχει συμβεί στον Εγκέλαδο.
Αν
και προς το παρόν όλα αυτά είναι εκτιμήσεις, η NASA θεώρησε αρκετά σημαντική
την ανακάλυψη, ώστε να διοργανώσει συνέντευξη Τύπου για να την προβάλει και να
αναδείξει τη σημασία της ενόψει και των μελλοντικών διαστημικών αποστολών της.
At the news conference
announcing that NASA’s Cassini mission to Saturn has found hydrogen gas at the
moon Enceladus. From left to right: Chris Glein, Cassini Ion and Neutral Mass
Spectrometer (INMS) team associate at Southwest Research Institute (SWRI);
Hunter Waite, INMS team lead at SWRI; and Linda Spilker, Cassini project
scientist at NASA's Jet Propulsion Laboratory. Credit: NASA/JPL-Caltech
Οι
ερευνητές, με επικεφαλής τον Χάντερ Γουέιτ του Νοτιοδυτικού Ερευνητικού
Ινστιτούτου του Τέξας, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Science» και την ανάλογη ανακοίνωση στη
συνέντευξη της NASA, δήλωσαν ότι είναι πιθανό -αν και δεν υπάρχουν ακόμη
στοιχεία- πως, με τη βοήθεια της υδροθερμικής δραστηριότητας, στο βυθό του
Εγκέλαδου παράγεται μεθάνιο από μικροοργανισμούς.
A masterpiece of
deep time and wrenching gravity, the tortured surface of Saturn's moon
Enceladus and its fascinating ongoing geologic activity tell the story of the
ancient and present struggles of one tiny world. Credit: NASA/JPL-Caltech
Ο
Εγκέλαδος είναι ένας μεσαίου μεγέθους δορυφόρος με διάμετρο 504 χιλιομέτρων.
Κάτω από ένα επιφανειακό στρώμα πάγου πάχους δύο έως 60 χιλιομέτρων, εκτιμάται
ότι υπάρχει ένας τεράστιος παγκόσμιος ωκεανός. Από ρωγμές στην επιφάνεια του
δορυφόρου ξεπηδάνε εντυπωσιακοί πίδακες αερίων και σωματιδίων πάγου, που
εκτινάσσονται σε ύψος δεκάδων χιλιομέτρων στο διάστημα.
Dramatic plumes,
both large and small, spray water ice and vapor from many locations along the
famed "tiger stripes" near the south pole of Saturn's moon Enceladus.
The tiger stripes are four prominent, approximately 84-mile- (135-kilometer-)
long fractures that cross the moon's south polar terrain. Credit:
NASA/JPL-Caltech
Το
Cassini, στην κοντινότερη προσέγγισή του στον Εγκέλαδο στο τέλος του 2015, όταν
έφθασε σε απόσταση μόνο 49 χιλιομέτρων από την επιφάνειά του νότιου πόλου,
διέσχισε έναν τέτοιο πίδακα και με το όργανό του -ένα φασματόμετρο μάζας-
ανίχνευσε μοριακό υδρογόνο. Οι αναλύσεις έδειξαν ότι το μοριακό υδρογόνο
πιθανότατα παράγεται από τις υδροθερμικές αντιδράσεις που συμβαίνουν μεταξύ του
υπόγειου νερού και των καυτών πετρωμάτων του βυθού, κάτι παρόμοιο δηλαδή με
αυτό που συμβαίνει στις υδροθερμικές «καμινάδες» των βυθών της Γης.
Cassini images of
Saturn's moon Enceladus backlit by the sun show the fountain-like sources of
the fine spray of material that towers over the south polar region. Credit:
NASA/JPL/Space Science Institute
Εκτός
από το μεθάνιο που βρέθηκε σε αναλογία έως 1,4% του συνολικού όγκου του πίδακα,
ανιχνεύθηκε διοξείδιο του άνθρακα σε αναλογία έως 0,8%. Και τα δύο αυτά χημικά
στοιχεία είναι ζωτικά για τη διαδικασία της μεθανογένεσης, δηλαδή της
δημιουργίας μεθανίου από μεθανογόνα βακτήρια.
Στον
πλανήτη μας, ορισμένοι θερμόφιλοι μεθανογόνοι μικροοργανισμοί που ζουν δίπλα
στις καυτές υδροθερμικές πηγές στα σκοτεινά βάθη των θαλασσών, δεν μπορούν να
δεχθούν ηλιακή ενέργεια, ούτε να φωτοσυνθέσουν. Αξιοποιούν όμως τη χημική
ενέργεια από τα έγκατα της Γης και έχουν αναπτύξει έναν ιδιαίτερο ενεργειακό
«μεταβολισμό»: χρησιμοποιούν το μοριακό υδρογόνο και το διοξείδιο του άνθρακα
για να παράγουν μεθάνιο.
Όπως
ανέφεραν οι επιστήμονες, «η παρουσία μοριακού υδρογόνου στον πίδακα του
Εγκέλαδου μπορεί να υποδηλώνει την ύπαρξη θερμοκρασιών και πηγών χημικής
ενέργειας, που είναι αναγκαίες για να υπάρξουν συνθήκες κατάλληλες για ζωή στο
εσωτερικό του δορυφόρου».
Τόνισαν
ότι εάν λαμβάνει χώρα η διαδικασία της μεθανογένεσης στο βυθό του Εγκέλαδου,
τότε αυξάνεται η πιθανότητα αυτό το μεθάνιο να έχει βιολογική προέλευση. Όμως
προσέθεσαν ότι, προς το παρόν, δεν μπορεί να είναι κανείς σίγουρος ότι όντως
κάτι τέτοιο συμβαίνει.
These composite
images show a suspected plume of material erupting two years apart from the
same location on Jupiter's icy moon Europa. Image Credit: NASA/ESA/W. Sparks
(STScI)/USGS Astrogeology Science Center
Οι
εξωπλανήτες και οι δορυφόροι με μεγάλους επιφανειακούς ή υπόγειους ωκεανούς
θεωρούνται από τους αστροβιολόγους οι κατ’ εξοχήν στόχοι για την ανακάλυψη
μορφών ζωής. Στο ηλιακό μας σύστημα, εκτός από τον Εγκέλαδο, σε αυτή την ομάδα
ανήκει επίσης ο δορυφόρος Ευρώπη του Δία.
NASA's Cassini
spacecraft discovered hydrogen in the plume of gas and icy particles spraying
from Saturn's moon Enceladus. The discovery means the small, icy moon — which
has a global ocean under its surface — has a source of chemical energy that
could be useful for microbes, if any exist there. The finding also provides
further evidence that warm, mineral-laden water is pouring into the ocean from
vents in the seafloor. On Earth, such hydrothermal vents support thriving
communities of life in complete isolation from sunlight. Enceladus now appears
likely to have all three of the ingredients scientists think life needs: liquid
water, a source of energy (like sunlight or chemical energy), and the right
chemical ingredients (like carbon, hydrogen, nitrogen, oxygen). Cassini is not
able to detect life, and has found no evidence that Enceladus is inhabited. But
if life is there, that means life is probably common throughout the cosmos; if
life has not evolved there, it would suggest life is probably more complicated
or unlikely than we have thought. Either way the implications are profound.
Future missions to this icy moon may shed light on its habitability. Credit:
NASA/JPL-Caltech
Για
να αναπτυχθεί ζωή -γήινη ή εξωγήινη- πρέπει, εκτός από νερό, να υπάρχει κάποια
πηγή ενέργειας (ηλιακή ή χημική), καθώς και ορισμένα βασικά χημικά συστατικά
(άνθρακας, υδρογόνο, άζωτο κ.ά.). Οι επιστήμονες εικάζουν ότι, χάρη στην
υδροθερμική δραστηριότητα, στο βυθό του άκρως αλκαλικού ωκεανού του Εγκέλαδου
(με εκτιμώμενο pH 9 έως 11) υπάρχει η αναγκαία χημική ενέργεια για να
υποστηρίξει την ανάπτυξη ζωής.
Αλλά
αυτό πρέπει να επιβεβαιωθεί από τις μελλοντικές διαστημικές αποστολές που
σχεδιάζουν τόσο η NASA όσο και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA), με
στόχο να πραγματοποιήσουν τις πρώτες εξερευνήσεις εξωγήινων ωκεανών.
Ο χαμένος κρίκος. Teleocrater
and other recently discovered dinosaur cousins show that these animals were
widespread during the Triassic Period and lived in modern day Russia, India,
and Brazil. Furthermore, these cousins existed and went extinct before
dinosaurs even appeared in the fossil record. This is the new species Teleocrater rhadinus hunting a cynodont,
a close relative of mammals. Credit: Artwork by Gabriel Lio, and courtesy of
Museo Argentino de Ciencias Naturales
Εδώ
και δεκαετίες οι επιστήμονες αναρωτιόταν πώς έμοιαζαν οι αρχαιότεροι συγγενείς
των δεινοσαύρων. Οι περισσότεροι παλαιοντολόγοι υπέθεταν ότι θα ήταν σαν
δίποδοι μίνι-δεινόσαυροι, σε μέγεθος κοτόπουλου. Αλλά η ανακάλυψη ενός
απολιθώματος ανατρέπει αυτές τις εκτιμήσεις, καθώς δείχνει ότι οι «ξάδερφοι»
των δεινοσαύρων είχαν μια απρόσμενα κροκοδειλίσια εμφάνιση.
A life
reconstruction of the new species Teleocrater
rhadinus, a close relative of dinosaurs, feasting on an ancient mammal
relative, Cynognathus, in the
Triassic of Tanzania. The large dicynodont Dolichuranus
is seen in the background. Credit: Natural History Museum, London, artwork by
Mark Witton
Οι
ερευνητές από πολλές χώρες, με επικεφαλής τον παλαιοβιολόγο Στέρλινγκ Νέσμπιτ,
του Πολυτεχνικού Ινστιτούτου και του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Βιρτζίνια
(Virginia Tech), που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό Nature, ανακάλυψαν στη νότια Τανζανία της Αφρικής, το απολίθωμα
ενός στενού συγγενούς των δεινοσαύρων, του Teleocrater
rhadinus.
Life model of the
new species Teleocrater rhadinus, a
close relative of dinosaurs, preying upona juvenile cynodont, a distant
relative of mammals. Credit:
Museo Argentino de Ciencias Naturales
Το
σαρκοβόρο πλάσμα ζούσε πριν από 245 εκατ. χρόνια, στη διάρκεια της Τριαδικής
Περιόδου, περίπου δέκα εκατομμύρια χρόνια προτού εμφανισθούν οι πρώτοι
δεινόσαυροι. Είχε μήκος δύο έως τριών μέτρων, ύψος 60 εκατοστών, βάρος δέκα έως
30 κιλών, μακρύ λαιμό και ουρά. Δεν περπατούσε σε δύο πόδια, αλλά σε τέσσερα
που έμοιαζαν με αυτά του κροκόδειλου.
Η
ανακάλυψη συμπληρώνει ένα σημαντικό κενό στο αρχείο των απολιθωμάτων, καθώς ο
Teleocrater μπορεί να θεωρηθεί ο «χαμένος κρίκος» ανάμεσα στους δεινοσαύρους
και στον κοινό πρόγονο δεινοσαύρων και κροκοδείλων.
A simplified
depiction of phylogenetic relationships within Archosauria, including Teleocrater rhadinus. Credit: Credit: Dr Richard Butler,
University of Birmingham
Ο
Teleocrater εμφανίσθηκε λίγο αφότου η μεγάλη ομάδα των ερπετών, γνωστών ως
αρχόσαυροι, είχε διασπασθεί σε δύο κλάδους, περίπου πριν από 250 εκατ. χρόνια:
ο ένας εξελικτικός κλάδος οδήγησε στους δεινόσαυρους, στους πτερόσαυρους και
στα πουλιά, ενώ ο άλλος στους κροκόδειλους και στους αλλιγάτορες.
Life reconstruction
of the new species Teleocrater rhadinus, a close relative of
dinosaurs. Credit: MuseoArgentinodeCienciasNaturales
Ο
Teleocrater είναι το αρχαιότερο γνωστό μέλος του πρώτου κλάδου των αρχόσαυρων
και παρόλο που συγγενεύει περισσότερο με τους δεινόσαυρους, ήταν μάλλον
κροκοδειλόμορφος ή σαυρόμορφος. Δεν θεωρείται άμεσος πρόγονος των δεινοσαύρων,
αλλά ο αρχαιότερος γνωστός «ξάδερφός» τους.
«Η ανακάλυψη του Teleocrater αλλάζει εκ
θεμελίων τις ιδέες μας για την πρώιμη ιστορία των συγγενών των δεινοσαύρων.
Εγείρει επίσης περισσότερα ερωτήματα από όσα απαντά» δήλωσε ο Νέσμπιτ.
Τα
«ξαδέρφια» των δεινοσαύρων εκτιμάται ότι είχαν εξαπλωθεί από τη σημερινή
Βραζιλία έως τη σημερινή Ρωσία και την Ινδία, ενώ εξαφανίσθηκαν τελείως πριν την
εμφάνιση των δεινοσαύρων.
Vincent van Gogh, Three Pairs of Shoes, 1886. Για πρώτη φορά οι επιστήμονες δίνουν
απάντηση στο γιατί τα κορδόνια μας λύνονται πάντα, όσο σφιχτά και αν τα δέσουμε.
Δύοδυνάμειςσυνωμοτούνκαιως «αόρατα» χέριαταλύνουν. A new study by mechanical
engineers at UC Berkeley finally shows why your shoelaces may keep coming
untied. It’s a question that everyone asks, often after stopping to retie their
shoes, yet one that nobody had investigated until now. The answer, the study
suggests, is that a double whammy of stomping and whipping forces acts like an
invisible hand, loosening the knot and then tugging on the free ends of your
laces until the whole thing unravels.
Την
επόμενη φορά που θα σκοντάψετε επειδή λύθηκαν τα κορδόνια σας, παρηγορηθείτε με
τη σκέψη ότι έχετε να αντιμετωπίσετε ανώτερες δυνάμεις της φύσης.
Αυτό
είναι το μήνυμα νέας μελέτης αμερικανών επιστημόνων, οι οποίοι πιστεύουν ότι
έλυσαν το μυστήριο του γιατί τα κορδόνια των παπουτσιών, ακόμη και αν τα δέσεις
καλά, θα βρουν τρόπο να λυθούν.
Δύο
δυνάμεις «αόρατα χέρια»
Σύμφωνα
με την μελέτη -την πρώτη του είδους της- επί το έργον βρίσκονται δύο δυνάμεις,
που συνωμοτούν για να σας εκνευρίσουν ή να σας κάνουν να παραπατήσετε. Από τη
μία, είναι η δύναμη του ποδιού που πιέζει το έδαφος και σταδιακά χαλαρώνει τον
κόμπο και, από την άλλη, μια δεύτερη δύναμη που προκαλείται από την κίνηση του
ποδιού μπρος-πίσω και η οποία δρα στις άκρες των κορδονιών. Από κοινού, οι δύο
δυνάμεις, σαν ένα αόρατο χέρι, μπορούν να λύσουν τους κόμπους ακόμη και μέσα σε
μερικά δευτερόλεπτα.
Οι
ερευνητές της Σχολής Μηχανολόγων Μηχανικών του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας
στο Μπέρκλεϊ, με επικεφαλής τον Κρίστοφερ Ντέϊλι-Ντάϊαμοντ, εξηγούν στο Proceedings of the Royal Society A [The
roles of impact and inertia in the failure of a shoelace knot], μια
επιθεώρηση της Βασιλικής Εταιρείας επιστημών της Βρετανίας, πώς χρησιμοποίησαν
μια κάμερα αργής κίνησης για να μελετήσουν μια σειρά από πειράματα με κόμπους
κορδονιών. Ένας ερευνητής φορούσε αθλητικά παπούτσια και έτρεχε σε διάδρομο
γυμναστικής, ενώ οι άλλοι βιντεοσκοπούσαν σε υψηλή ταχύτητα τα κορδόνια.
Η
διαδικασία... λυσίματος
UC Berkeley
mechanical engineers have shown why your shoelaces keep coming untied. It’s a
question that everyone asks themselves, often after stopping to retie their
shoes, yet no one had investigated. The answer, the study suggests, is that a
double whammy of stomping and whipping forces act like an invisible hand,
loosening the knot and then tugging on the free ends of your laces until the
whole thing unravels. Using a slow-motion camera and a series of experiments,
the study shows that shoelace knot failure happens in a matter of seconds,
triggered by a complex interaction of forces. The study is more than an example
of science answering a seemingly obvious question. A better understanding of
knot mechanics is needed for sharper insight into how knotted structures fail
under a variety of forces. Produced
by Roxanne Makasdjian and Stephen McNally.
Διαπιστώθηκε
ότι όταν κάποιος περπατά γρήγορα ή τρέχει, το πόδι του χτυπά το έδαφος με
δύναμη επταπλάσια της βαρύτητας. Αντιδρώντας σε αυτή τη δύναμη, ο κόμπος των
κορδονιών αρχικά τεντώνεται και μετά χαλαρώνει. Αφού ο κόμπος έχει χαλαρώσει,
το πόδι που πηγαίνει πέρα-δώθε καθώς κινείται, ασκεί μια δεύτερη δύναμη
αδράνειας στις ελεύθερες άκρες των κορδονιών, πράγμα που οδηγεί στο γρήγορο
λύσιμό τους ακόμη και με δύο δρασκελιές.
Τα
πειράματα έδειξαν ότι μερικά κορδόνια είναι δυσκολότερο από άλλα να λυθούν, όλα
όμως μπορεί να λυθούν από τις ίδιες δυνάμεις. Εννοείται ότι όσο πιο σφιχτά
δέσει κανείς τα κορδόνια του, τόσο πιο δύσκολα αυτά θα λυθούν. Αλλά τελικά θα
λυθούν.