Φήμες για ένα νέο είδος βαρυτικών κυμάτων από συγκρούσεις άστρων νετρονίων. Rumours swell over new kind of gravitational-wave sighting

Ο γαλαξίας NGC 4993 (η μεγαλύτερη φωτεινή κηλίδα στην εικόνα) στον αστερισμό της Ύδρας, όπου οι ανιχνευτές εντόπισαν την πηγή των βαρυτικών κυμάτων από συγχώνευση άστρων νετρονίων. The galaxy NGC 4993 (fuzzy bright spot) in the constellation Hydra, where detectors are rumoured to have spotted gravitational waves from a neutron star merger. Credit: Digitized Sky Survey

Κυκλοφορούν φήμες πως οι αστροφυσικοί ανίχνευσαν την περασμένη εβδομάδα βαρυτικά κύματα που προκλήθηκαν από την σύγκρουση δυο άστρων νετρονίων σε έναν μακρινό γαλαξία – ένα γεγονός που πιθανόν να εντοπίστηκε και από τα κλασικά τηλεσκόπια. Μια τέτοια διπλή ανίχνευση θα σηματοδοτήσει νέα εποχή στην αστρονομία.

Οι επιστήμονες που εργάζονται στους ανιχνευτές των βαρυτικών κυμάτων δεν σχολίασαν τις φήμες, αφού τα δεδομένα είναι ακόμα υπό ανάλυση. Επίσης, τηλεσκόπια απ’ όλο τον κόσμο έχουν εξετάσει τον ίδιο γαλαξία, πρόκειται για τον NGC 4993 στον αστερισμό της Ύδρας που βρίσκεται 130 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά, όμως οι αστρονόμοι προειδοποιούν ότι θα μπορούσαν να πάρουν σήματα από μια άσχετη πηγή.

Ποια είναι η φήμη;

Οι ανιχνευτές βαρυτικών κυμάτων LIGO (Laser Interferometer Gravitation Wave Observatory) στις ΗΠΑ ανίχνευσαν τρεις φορές μέχρι σήμερα βαρυτικά κύματα, που προκλήθηκαν από συγκρούσεις μαύρων τρυπών. Όμως οι επιστήμονες ελπίζουν να ανιχνεύσουν βαρυτικά κύματα και από άλλα κοσμικά γεγονότα, όπως η συγχώνευση άστρων νετρονίων ή υπολείμματα μεγάλων άστρων που εξερράγησαν αλλά δεν είχαν αρκετή μάζα ώστε να καταρρεύσουν προς μια μαύρη τρύπα. Τέτοιου είδους γεγονότα εκπέμπουν επίσης ακτινοβολία στο ηλεκτρομαγνητικό φάσμα – από ραδιοκύματα μέχρι τις ακτίνες γ – την οποία μπορούν να ανιχνεύσουν τα αντίστοιχα τηλεσκόπια.

Στις 18 Αυγούστου ο αστρονόμος J. Craig Wheeler από το Πανεπιστήμιο του Τέξας αναφέρθηκε στην ανίχνευση βαρυτικού κύματος από το LIGO, που συνοδεύεται και από οπτική παρατήρηση. Την ίδια ώρα ο αστρονόμος Peter Yoachim, από το Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον στο Σιάτλ, έγραφε για ένα οπτικό σήμα που εντόπισαν τα τηλεσκόπια από τον γαλαξία NGC 4993.

Πάντως τα αρχεία παρατηρήσεων που δημοσιεύονται στο διαδίκτυο από διάφορα τηλεσκόπια – όπως, τηλεσκόπιο ακτίνων X Chandra, Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο του Νότιου Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου και το ραδιοτηλεσκόπιο Atacama Large Millimeter / Submillimeter Array (ALMA) στη Χιλή – δείχνουν πως στις 18 και 19 Αυγούστου υπήρξαν σήματα από τον γαλαξία NGC 4993.

Αν αληθεύουν οι φήμες, τι καινούργιο θα μπορούσαμε να μάθουμε από μια συγχώνευση άστρων νετρονίων;

Προσομοίωση της συγχώνευσης άστρων νετρονίων. Οι λευκές γραμμές παριστάνουν τις μαγνητικές δυναμικές γραμμές. A simulation of the merger of a binary neutron star: magnetic field lines are in white. Simulations by M. Ruiz, R. N. Lang, V. Paschalidis and S. L.Shapiro at the University of Illinois at Urbana-Champaign, with visualization assistance from the Illinois Relativity REU team

Τα βαρυτικά κύματα που οφείλονται σε συγχώνευση μαύρων τρυπών είναι πολύ σύντομα, διαρκούν ένα δευτερόλεπτο ή και λιγότερο.  Τα άστρα νετρονίων έχουν μικρότερη μάζα από τις μαύρες τρύπες και εκπέμπουν λιγότερο ισχυρά βαρυτικά κύματα. Όμως μια συγχώνευση άστρων νετρονίων θα μπορούσε να δώσει ένα σήμα που διαρκεί μέχρι ένα λεπτό. Μεγαλύτερης διάρκειας γεγονότα επιτρέπουν ακριβέστερους ελέγχους της γενικής σχετικότητας του Αϊνστάιν.

Επιπλέον, μια σύντομη ισχυρή έκλαμψη ακτίνων γάμα που φημολογείται ότι παρατηρήθηκε, αν συσχετίζεται με τα βαρυτικά κύματα, θα επιβεβαίωνε την άποψη – διατυπωμένη εδώ και δεκαετίες – ότι οι εκλάμψεις ακτίνων γάμα συνδέονται με τις συγκρούσεις άστρων νετρονίων.

Οι λεπτομέρειες των βαρυτικών κυμάτων από την σύγκρουση θα μπορούσαν επίσης να μας αποκαλύψουν άγνωστες πληροφορίες σχετικά με την δομή των άστρων νετρονίων, αλλά και το αν η συγχώνευσή τους είχε ως αποτέλεσμα ένα νέο άστρο νετρονίων ή τον σχηματισμό μιας νέας μαύρης τρύπας.

Πέρα από τις διαδόσεις μέσω Twitter, τις τελικές απαντήσεις θα δώσουν σύντομα οι επίσημες ανακοινώσεις από τους επιστήμονες των βαρυτικών ανιχνευτών LIGO και Virgo, που θα επιβεβαιώσουν (ή όχι) τις φήμες.

Πηγές: http://www.nature.com/news/rumours-swell-over-new-kind-of-gravitational-wave-sighting-1.22482 - https://physicsgg.me/2017/08/25/φήμες-για-ένα-νέο-είδος-βαρυτικών-κυμά/

Τι πρέπει να κάνουμε μόλις ανακαλύψουμε τους εξωγήινους; What Happens Next If We Find Proof of Space Aliens?

Έχουν δημιουργηθεί πρωτόκολλα για το τι πρέπει να γίνει μόλις ανακαλύψουμε την ύπαρξη εξωγήινης νοημοσύνης, αλλά μάλλον δεν θα εφαρμοστούν. Protocols for responding to the discovery of extraterrestrial intelligence have been created, but they might not be followed. A recent survey indicated that 55 percent of the population figure that the discovery of extraterrestrials would be squelched. Credit: Cosmin4000 / Getty Images

Πρώτα εμφανίστηκε η «εξωγήινη μεγα-δομή» γύρω από το άστρο KIC 8462852, που έγινε γνωστό ως άστρο της Tabby. Μήνες αργότερα, κυκλοφόρησε η είδηση σχετικά με ένα σήμα πιθανής εξωγήινης προέλευσης που κατέγραψε ένα ρωσικό τηλεσκόπιο. Και λίγο μετά, η κυκλώπεια κεραία του Αρεσίμπο στο Πουέρτο Ρίκο ανίχνευσε παράξενα σήματα με πηγή προέλευσης το άστρο Ross 128, που βρίσκεται 11 έτη φωτός μακριά από τη Γη.

Μάλλον καμία από αυτές τις τρεις περιπτώσεις δεν σημαίνουν την ύπαρξη εξωγήινων, κανείς όμως δεν αποκλείει την περίπτωση στο μέλλον να ανακαλύψουμε κάποιο ραδιοφωνικό ή φωτεινό σήμα που θα μας αποδείξει πέραν κάθε αμφιβολίας ότι έχουμε κοσμικούς ανταγωνιστές. Σε μια τέτοια περίπτωση υπάρχει κάποιο σχέδιο για το πώς θα έπρεπε να ενεργήσουμε;

Είναι πολλοί αυτοί που θεωρούν ότι υπάρχει κάποιο σχέδιο. Και μάλιστα μυστικό. Μια πρόσφατη έρευνα έδειξε πως η πλειοψηφία του κόσμου πιστεύει ότι η ανακάλυψη των εξωγήινων θα αποκρυφτεί [ή αποκρύβεται] για να αποφευχθεί ο πανικός. Μόνο ένα μικρό ποσοστό πιστεύει ότι θα ανακοινωθεί επίσημα η ανακάλυψη.

Όμως ένα τέτοιο εύρημα θα ήταν πολύ δύσκολο να αποσιωπηθεί. Δεν υπάρχει πολιτική μυστικότητας δεδομένου ότι η επαλήθευση ενός εξωγήινου σήματος πρέπει να γίνει από πολλές ερευνητικές ομάδες ανά τον κόσμο.

Πώς πρέπει να ενεργήσουν οι επιστήμονες όταν στ’ αλήθεια θα ανακαλύψουν ευφυείς εξωγήινους; Πηγαίνοντας πίσω στο 1989, βρίσκει κανείς πρωτόκολλα που δημιουργήθηκαν τότε και περιγράφουν τις βέλτιστες πρακτικές σε περίπτωση επιτυχίας στην αναζήτηση εξωγήινων. Αυτά στη συνέχεια διορθώθηκαν και βελτιώθηκαν από την Διεθνή Ακαδημία Αστροναυτικής SETI. [διαβάστε τα ΕΔΩ: http://avsport.org/IAA/protocols_rev2010.pdf]

Στην πραγματικότητα υπάρχουν τρία σημαντικά στοιχεία σ’ αυτό το κείμενο δυο σελίδων. Πρώτον, η ανίχνευση της εξωγήινης ζωής πρέπει να επαληθευθεί προσεκτικά από επανειλημμένες παρατηρήσεις. Δεύτερον, η ανακάλυψη πρέπει να δημοσιοποιηθεί, και τρίτον, δεν πρέπει να αποσταλεί απάντηση χωρίς διεθνή διαβούλευση.

Around 10,000 sightings of UFOs are reported in the U.S. each year. Could it be that all these witnesses, some of whom are pilots and astronauts, are wrong? Credit: LPETTET / Getty Images

Όλα αυτά ακούγονται σωστά και λογικά. Αλλά εδώ υπάρχει μια σιωπηρή υπόθεση: ότι δηλαδή η ανακάλυψη σημάτων από έναν εξωγήινο πολιτισμό θα συμβεί με κάποιο χολιγουντιανό τρόπο. Στις ταινίες επιστημονικής φαντασίας οι πρωταγωνιστές επιστήμονες, ξαφνικά, μετά από μια ή δυο δεκαετίες αναζήτησης ανακαλύπτουν εμβρόντητοι κάποιο εξωγήινο σήμα στα όργανα του εξοπλισμού τους. Μέσα σε τρελό ενθουσιασμό ελέγχουν τα μηχανήματά τους για μερικά λεπτά, φωνάζοντας ο ένας στον άλλο, επιβεβαιώνουν την γνησιότητα του σήματος.

Όμως στο τέλος, ποτέ δεν βγάζουν από το συρτάρι κάποιου γραφείου … τα πρωτόκολλα που περιγράφουν τις επόμενες κινήσεις που πρέπει να κάνουν. Και δεν θα το έκαναν ούτε στην πραγματική ζωή.

Στις πολύχρονες προσπάθειες του SETI, υπήρξαν πολλοί ψευδείς συναγερμοί, εκτός των τριών που αναφέρθηκαν στην αρχή του άρθρου. Κι αυτό που συμβαίνει κάθε φορά είναι ότι τα μέσα ενημέρωσης αρχίζουν αμέσως να διαδίδουν την ιστορία. Η είδηση κυκλοφορεί μέσα σε ενθουσιασμό – και πολλές φορές παραποιημένη – πολύ πριν οι ερευνητές προλάβουν να επαληθεύσουν το σήμα, όπως καθορίζουν τα πρωτόκολλα. Έτσι συμβαίνει στην πραγματικότητα.

Αλλά εδώ υπάρχει και μια πιο σημαντική ερώτηση, η οποία μάλιστα είναι πολύ δύσκολο να απαντηθεί: ποια θα είναι η μακροπρόθεσμη επίδραση της ανακάλυψης ότι δεν είμαστε μόνοι στο σύμπαν;

Θα εγκαταλείψουμε την θρησκεία; Θα σταματήσουμε τους πολέμους; Θα πάψουμε να εμπιστευόμαστε καθυστερημένους πολιτικούς; Θα φοβόμαστε για μια πιθανή επίθεση εξωγήινων;

Όταν αντιμετωπίζουμε τέτοιες ερωτήσεις συνήθως ψάχνουμε κάποιες ιστορικές αναλογίες. Για παράδειγμα, ποιες ήταν οι συνέπειες από την ανακάλυψη της αμερικανικής ηπείρου ή την ανακάλυψη της Ανταρκτικής ή την πηγή του Νείλου;

Δυστυχώς όμως αυτές οι αναλογίες δεν είναι κατάλληλες. Δεν μπορούν να μας καθοδηγήσουν σωστά για το πως πρέπει να προετοιμαστούμε όσον αφορά την ανακάλυψη εξωγήινων πολιτισμών ή να προβλέψουμε τα αποτελέσματά της.

Πάντως, υπάρχει και μια ελάχιστη βεβαιότητα σχετικά με τις συνέπειες της ανακάλυψης ενός εξωγήινου πολιτισμού, και είναι η εξής: Θα μάθουμε αμέσως κάτι πολύ σημαντικό – θα αντιληφθούμε πως δεν είμαστε ούτε μοναδικοί ούτε ξεχωριστοί.

Αλλά αν αναρωτιέστε, ποιος θα είναι ο απόηχος μιας τέτοιας ανακάλυψης μετά από εκατοντάδες ή χιλιάδες χρόνια, απλά δεν υπάρχει τρόπος να φτάσετε σε μια απάντηση που να είναι επωφελής ή ακριβής.

Πηγές: https://www.nbcnews.com/mach/science/what-happens-next-if-we-find-proof-space-aliens-ncna788511 - physicsgg

Φιλικός στη ζωή πλανήτης στη... γειτονιά μας. Astronomers Believe Earth-Like Planet May Exist in GJ 832 System

Gliese 832: Φιλοξενεί 3 δυνητικά κατοικήσιμους πλανήτες σε απόσταση 16 ετών φωτός. An international team of researchers from the Kiepenheuer Institute for Solar Physics and the University of Texas at Arlington has spotted signs of an additional exoplanet in the Gliese 832 planetary system. A three-planet system. Image credit: NASA

Σε απόσταση 16 ετών φωτός από εμάς βρίσκεται το άστρο GJ 832, ένας ερυθρός νάνος με μάζα 50% μικρότερη από αυτήν του Ήλιου. Μέχρι στιγμής οι αστρονόμοι έχουν εντοπίσει δύο πλανήτες να βρίσκονται σε τροχιά γύρω από το άστρο.

Οι δύο πλανήτες έλαβαν την ονομασία Gliese 832b and Gliese 832c. Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Τέξας παρατήρησαν το πλανητικό σύστημα και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι υπάρχει ένας ακόμα πλανήτης που βρίσκεται ανάμεσα στους άλλους δύο και ανήκει στην κατηγορία της «Υπερ-Γαίας».

Είναι δηλαδή ένας πλανήτης με μέγεθος λίγο μεγαλύτερο από αυτό της Γης. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι ο πλανήτης αυτός είναι 1-15 φορές μεγαλύτερος από τον δικό μας. Ωστόσο πιο σημαντική είναι η δεύτερη εκτίμηση που κάνουν, η οποία αναφέρει ότι ο πλανήτης αυτός βρίσκεται εντός της λεγόμενης κατοικήσιμης ζώνης.

Astrophysicists have predicted that an Earth-like planet may be lurking in a star system just 16 light years away. The team investigated the star system Gliese 832 for additional exoplanets residing between the two currently known alien worlds in this system. Their computations revealed that an additional Earth-like planet with a dynamically stable configuration may be residing at a distance ranging from 0.25 to 2.0 astronomical unit (AU) from the star. This is the GJ832 system. Credit: Suman Satyal

Είναι δηλαδή σε απόσταση τέτοια από το μητρικό του άστρο ώστε να έχουν αναπτυχθεί σε αυτόν συνθήκες ευνοϊκές στην παρουσία της ζωής. Ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης η μέθοδος που χρησιμοποίησαν οι ερευνητές για να εντοπίσουν τον πλανήτη.

Όπως αναφέρουν στην επιθεώρηση «The Astrophysical Journal», οι ερευνητές εντόπισαν τον πλανήτη από το ηλεκτρομαγνητικό του φάσμα. Απομένει τώρα να επιβεβαιωθεί η ύπαρξη του πλανήτη ώστε η μέθοδος αυτή να προστεθεί στις υπόλοιπες που έχουν αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια για την ανακάλυψη εξωπλανητών.

Ως σήμερα έχουν εντοπιστεί περίπου 3.500 εξωπλανήτες, ενώ έχει υποδειχθεί η παρουσία άλλων περίπου 5.000 που πρέπει να πιστοποιηθεί η ύπαρξή τους. Οι τελευταίες μελέτες αναφέρουν ότι στον γαλαξία μας υπάρχουν τουλάχιστον 110 δισ. πλανήτες και 1 δισ. εξ αυτών έχουν μέγεθος παρόμοιο με αυτό της Γης.

Το μέγεθος ενός πλανήτη πιστεύεται ότι παίζει σημαντικό ρόλο στο αν θα είναι φιλικός στη ζωή ή όχι και όσο πιο κοντινό είναι το μέγεθος σε αυτό της Γης τόσο περισσότερο αυξάνονται αυτές οι πιθανότητες (σε συνδυασμό με τη θέση του φυσικά σε σχέση με το άστρο του) σύμφωνα με τους ειδικούς.

Πηγές: S. Satyal, J. Griffith, Z. E. Musielak. Dynamics of a Probable Earth-mass Planet in the GJ 832 System. The Astrophysical Journal, 2017; 845 (2): 106 DOI: 10.3847/1538-4357/aa80e2 - http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500158551

Δείτε την ολική έκλειψη ηλίου. Watch Live Transcontinental Total Solar Eclipse

Το φαινόμενο θα αρχίσει να γίνεται ορατό στην Πολιτεία Όρεγκον, στις δυτικές ΗΠΑ, από τις 09:05 (τοπική ώρα, 19:05 ώρα Ελλάδας). Η έκλειψη θα είναι ολική 75 λεπτά αργότερα, ενώ στη μικρή πόλη Μάντρας του Όρεγκον ο ουρανός θα σκοτεινιάσει για 2 λεπτά και 4 δευτερόλεπτα.

Η Νότια Καρολίνα στις ακτές του Ατλαντικού είναι η τελευταία Πολιτεία των ΗΠΑ όπου θα είναι ορατή η ολική έκλειψη του ηλίου στις 21:48 (ώρα Ελλάδας), κοντά στην πόλη Τσάρλεστον.

Η έκλειψη δυστυχώς δεν θα είναι ορατή στην Ελλάδα, αλλά στις ΗΠΑ. Όμως, μπορούμε να «μεταφερθούμε» στις ΗΠΑ και να παρακολουθήσουμε ζωντανά το εντυπωσιακό φαινόμενο της ολικής έκλειψης μέσω youtube:

Δείτε επίσης και ΕΔΩ:https://eclipse2017.nasa.gov/

Πηγή: physicsgg

Μπορούμε να δημιουργήσουμε σκοτεινή ύλη; Could we create dark matter?

Σε μια δημόσια διάλεξη αστρονομίας που έδωσε κάποτε ο Bertrand Russell, εξήγησε μεταξύ άλλων το πως η γη περιστρέφεται γύρω από τον ήλιο, ο οποίος με την σειρά του περιστρέφεται γύρω από το κέντρο του γαλαξία μας. Στο τέλος της διάλεξης μια κάπως ηλικιωμένη κυρία σηκώθηκε λέγοντας: «Αυτά που μας είπατε είναι βλακείες. Ο κόσμος μας στην πραγματικότητα είναι επίπεδος και στηρίζεται στο καβούκι μιας γιγαντιαίας χελώνας». Ο Russell με ένα συγκαταβατικό χαμόγελο της απάντησε: «Και που στηρίζεται η χελώνα;» –«Είστε πολύ έξυπνος νεαρέ, πολύ έξυπνος», απάντησε η γηραιά κυρία. «Αλλά υπάρχει μια συνεχόμενη σειρά από χελώνες προς τα κάτω!». A well-known scientist (some say it was Bertrand Russell) once gave a public lecture on astronomy. He described how the earth orbits around the sun and how the sun, in turn, orbits around the center of a vast collection of stars called our galaxy. At the end of the lecture, a little old lady at the back of the room got up and said: “What you have told us is rubbish. The world is really a flat plate supported on the back of a giant tortoise.” The scientist gave a superior smile before replying, “What is the tortoise standing on?” “You’re very clever, young man, very clever,” said the old lady. “But it’s turtles all the way down!”

Οι φυσικοί ελπίζουν μέσα από τις συγκρούσεις των πρωτονίων στον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων να παραχθούν άγνωστα σωματίδια. Σωματίδια που θα μπορούσαν να είναι τα συστατικά της μυστηριώδους σκοτεινής ύλης που αποτελεί το 27% του σύμπαντος, αλλά θα μπορούσαν ασφαλώς να είναι και κάτι άλλο. Κάτι που πιθανόν να αποδείκνυε πως αντιλαμβανόμαστε με εντελώς λάθος τρόπο το σύμπαν. Σαν την γηραιά κυρία που πίστευε ότι ο κόσμος στηρίζεται στο καβούκι μιας χελώνας.

Το βίντεο που ακολουθεί φιλοδοξεί να μας διαφωτίσει σχετικά με την δυνατότητα δημιουργίας σκοτεινής ύλης στον LHC:

Eighty-five percent of the matter in our universe is dark matter. We don’t know what dark matter is made of, and we’ve yet to directly observe it, but scientists theorize that we may actually be able to create it in the Large Hadron Collider, the most powerful particle collider in the world. So how would that work? CERN scientist Rolf Landua explains how to discover a new particle. Lesson by Rolf Landua, animation by Lazy Chief.

Όμως, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ταυτόχρονα εξελίσσονται κι άλλα φιλόδοξα πειράματα με στόχο, όχι την δημιουργία σκοτεινής ύλης, αλλά την ανίχνευση των σωματιδίων της σκοτεινής ύλης που (πιθανόν να) κυκλοφορούν γύρω μας.

Ένα τέτοιο πείραμα περιλαμβάνει τον ανιχνευτή LUX-ZEPLIN ή LZ την λειτουργία του οποίου περιγράφει το επόμενο βίντεο:

Researchers at the Department of Energy’s SLAC National Accelerator Laboratory are on a quest to solve one of physics’ biggest mysteries: What exactly is dark matter – the invisible substance that accounts for 85 percent of all the matter in the universe but can’t be seen even with our most advanced scientific instruments? Most scientists believe it’s made of ghostly particles that rarely bump into their surroundings; that’s why billions of dark matter particles might zip right through our bodies every second without us even noticing. Leading candidates for dark matter particles are WIMPs, or weakly interacting massive particles. Now SLAC is helping to build and test one of the biggest and most sensitive detectors ever designed to catch a WIMP – the LUX-ZEPLIN or LZ detector. Animation: Greg Stewart/SLAC National Accelerator Laboratory.

Πηγή: physicsgg

Πώς μπορεί να ήταν το πρώτο λουλούδι της Γης; What did the mother of all flowers look like?

Ο πρόγονος των λουλουδιών, ο οποίος, βεβαίως, δεν έχει όνομα, είχε τόσο το αρσενικό όσο και το θηλυκό μέρος. 3D model of the ancestral flower reconstructed by the new study, showing both female (carpels) and male (stamens) parts, and multiple whorls (concentric cycles) of petal-like organs, in sets of threes. Credit: Hervé Sauquet & Jürg Schönenberger

Πριν 140 εκατομμύρια χρόνια, αυτά τα όντα τα οποία αποκαλούμε σήμερα λουλούδια, μόλις είχαν αρχίσει να αναδύονται στην εξελικτική διαδικασία. Ακριβώς πώς, κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα. Όμως, χάρη σε επιστημονικές έρευνες και προσομοιώσεις σε υπολογιστή, έχουμε πια μια ιδέα του πώς θα μπορούσαν να ήταν. Και – τι έκπληξη – ο μακρινός πρόγονος είναι αναγνωρίσιμος, μοιάζει ακριβώς με αυτό που βλέπουμε σήμερα στα δάση, σε ανθοκομεία, σε κήπους.

Μια διεθνής ομάδα επιστημόνων ένωσαν τις γνώσεις και δεξιότητές τους, έβαλαν πάνω στο τραπέζι ό,τι μπορούσαν για την εξέλιξη των λουλουδιών – DNA συμπεριλαμβανομένου – και «βάδισαν πίσω στον χρόνο» για να φτάσουν σε έναν, θεωρητικά, κοινό πρόγονο.

Ο πρόγονος – ο οποίος, βεβαίως, δεν έχει όνομα – είχε τόσο το αρσενικό όσο και το θηλυκό μέρος. «Αυτά τα αποτελέσματα αμφισβητούν πολλά από όσα, στο παρελθόν, πιστεύαμε και διδάσκαμε για την εξέλιξη των ανθέων», επισήμανε, στην ανακοίνωση Τύπου, ένας εκ των συντονιστών της επιστημονικής ομάδας, ο Juerg Schoenenberger.

All living flowers ultimately derive from a single ancestor (pictured in the centre) that lived about 140 million years ago. To find out what this ancestral flower may have looked like and trace back the evolution of flowers since then, the new study used the evolutionary tree (here simplified) that connects all living species of flowering plants. Credit: Hervé Sauquet & Jürg Schönenberger

Η έρευνα στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης δημοσιεύθηκε στις αρχές της εβδομάδας στο επιστημονικό περιοδικό «Nature Communications». Υπάρχουν πολλά που πρέπει ακόμη να μάθουμε σχετικά με την εξέλιξη των ανθέων, ειδικά για το πώς και κατέληξαν σε αυτή την απίστευτη ποικιλία που έχουμε σήμερα. Κάποια από τα μυστήρια ενδέχεται να λυθούν στην περίπτωση εύρεσης απολιθωμάτων αυτών των τόσο παλιών λουλουδιών.

Παρ’ όλα αυτά, οι επιστήμονες-ερευνητές είναι ευχαριστημένοι με την πρόοδο που έχει γίνει. «Όταν είχαμε τα τελικά αποτελέσματα έμεινα κατάπληκτος, έως ότου συνειδητοποίησα ότι όντως ήταν πολύ λογικά», δήλωσε ο Herve Sauquet, καθηγητής στο Universite Paris-Sud και επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.

Πηγές: Hervé Sauquet et al. The ancestral flower of angiosperms and its early diversification, Nature Communications (2017). DOI: 10.1038/ncomms16047 - ΑΠΕ-ΜΠΕ

Αλόννησος… Το μπαλκόνι του Αιγαίου. Alonnisos… The balcony of the Aegean

Αλόννησος…ένας προορισμός απαράμιλλης φυσικής ομορφιάς, που τα υψώματα των λόφων της ατενίζουν με ποιητική απόσταση το Αιγαίο, προσδίδοντας την αισθητική μιας μακρινής και νοσταλγικής μυθοπλασίας. Η Χώρα κτισμένη με παλιές πέτρινες παρακαταθήκες αποπνέει την μαγεία ενός λησμονημένου παραμυθιού, καθώς οι παραδόσεις του νησιού, θέλουν να περπατούν στα γραφικά σοκάκια της, μάγισσες μιας μοναχικής διαδρομής προς το απροσπέλαστο. Οι θρύλοι και οι ξεχασμένες ιστορίες αγγίζουν μέσα από την αύρα των γεωγραφικών ανέμων τις περιηγήσεις στο τοπίο. Περιηγήσεις που καταλήγουν τις περισσότερες φορές σε πανέμορφες παραλίες με καταγάλανα νερά. Μια ανταμοιβή μακριά από κάθε υλική ματαιοδοξία, που η αλήθεια της ορίζει στιγμιαία το βλέμμα μας και απομακρύνει την κούραση μάταιων αξιών.

Ένα πραγματικό αλλά και εσωτερικό ταξίδι μέσα στην απεραντοσύνη της φυσικής ομορφιάς και της μεταφυσικής αμφισβήτησης. Ζωγραφισμένοι μικροί οικισμοί παρεμβάλλονται μέσα  στο καταπράσινο τοπίο, αγναντεύοντας το πέλαγο καθώς τα βήματα μας απολαμβάνουν φυσικά μονοπάτια εξερευνήσεων. Παραλία Βότση.

Παραλία Βότση

Το ξύλινο «άγαλμα» στου Βότση

Το όνομα Αλόννησος δόθηκε επί Όθωνα, το 1838, με πρόταση του τότε Υπουργείου Εσωτερικών σε αντικατάσταση του προηγουμένου ονόματος Λιαδρόμια ή Ηλιοδρόμια, όπως αναφέρεται στη Διοικητική διαίρεση της Ελλάδας του 1828. Από μετέπειτα έρευνα αυτό διαπιστώθηκε ως λάθος δεδομένου ότι κατά την αρχαιότητα ήταν άλλη η Αλόννησος. Παρά ταύτα αυτό δεν άλλαξε και το όνομα παραμένει ως έχει για τη συγκεκριμένη νήσο, όπου κατά τους αρχαίους Έλληνες λέγονταν «Ίκος».

Το προηγούμενο όνομα (η) Λιαδρόμια πολλοί υποστηρίζουν ότι προέρχεται από παραφθορά του «Διαδρόμια», αντίστοιχο με τα Διαπόρια, με τη διαφορά ότι το πρώτο φέρεται ως θηλυκού γένους, ενώ το δεύτερο ουδέτερου…

Ίχνη προϊστορικής κατοίκησης που ανάγονται στην Παλαιολιθική εποχή έχουν εντοπισθεί στην Αλόννησο. Σε πολλά σημεία της νοτιοανατολικής κυρίως πλευράς της νήσου, μεταξύ των οποίων η χερσόνησος Κοκκινόκαστρο και η νησίδα Μικρό Κοκκινόκαστρο, οι θέσεις Λεπτός Γιαλός, Γλύφα κ.α, διαπιστώνεται η παρουσία ευρημάτων που χρονολογούνται από τη Μέση Παλαιολιθική έως και τη Μεσολιθική εποχή. 

Κατάλοιπα εγκαταστάσεων υπάρχουν στη νησίδα Μικρό Κοκκινόκαστρο και αλλού, ενώ τάφος της γεωμετρικής περιόδου βρέθηκε στη βόρεια πλευρά της νήσου, στη θέση Άγιος Κωνσταντίνος, από τον οποίο πιθανόν προέρχεται μία ακέραιη οινοχόη με γραπτή διακόσμηση. Στους ιστορικούς χρόνους ήταν «δίπολις» σύμφωνα με τον Σκύλακατο τον Καρυανδέα. Η μια πόλη βρισκόταν στη χερσόννησο Κοκκινόκαστρο, όπου σώζεται τμήμα τείχους κλασικών χρόνων. Η άλλη πόλη τοποθετείται στη θέση Άγιος Ιωάννης, κοντά στο Παλιό Χωριό της Αλοννήσου, όπου δεν υπάρχουν ορατά ίχνη κτισμάτων, έχει εντοπιστεί όμως και εν μέρει ανασκαφεί νεκροταφείο κλασικών χρόνων. Αρκετές ακόμα κώμες, οχυρωμένες αγροικίες με στρογγυλούς πύργους και άλλες αγροτικές εγκαταστάσεις κλασικών, κυρίως αλλά και ελληνιστικών χρόνων, εντοπίζονται σε διάφορα σημεία της κεντρικής και βόρειας πλευράς της Αλοννήσου, όπως στις θέσεις Ράχες, Καστράκι, Καρμπίτσες και άλλες. 

Στο τέλος των ελληνιστικών χρόνων φαίνεται ότι η Ίκος έχει περιπέσει σε μαρασμό. Σύμφωνα με μαρτυρία του Φιλόστρατου, γύρω στα τέλη του 2ου και στις αρχές του 3ου αι. μ. Χ. ολόκληρη η νήσος αποτελούσε έναν απέραντο αμπελώνα που βρισκόταν στην κατοχή του Πεπαρήθιου αμπελουργού Ύμναιου.

Στην Αλόννησο ο επισκέπτης έχει το προνόμιο να βρεθεί κάθε μέρα και σε διαφορετική παραλία. Πανέμορφες και περήφανες δεσπόζουν και στις δύο πλευρές του νησιού, προσφέροντας ανάλογα με την διάθεση του ταξιδευτή άλλες στιγμές ησυχία και απόλυτη επαφή με την πλούσια σε βλάστηση φύση και άλλες μια κοσμοπολίτικη ατμόσφαιρα για κάθε επιλογή.

Κύριο χαρακτηριστικό της Αλοννήσου είναι ότι η βορειοανατολική πλευρά της περιβάλλεται από μικρά νησάκια άλλα βραχώδη κι άλλα με πυκνή βλάστηση. Στις θαλάσσιες σπηλιές τους βρίσκουν καταφύγιο οι μεσογειακές φώκιες και άλλα σπάνια είδη ζώων και πουλιών. Τα περισσότερα από αυτά τα νησιά μπορείτε να τα επισκεφθείτε με καΐκι.

Καταγάλανα νερά κυριαρχούν μέσα σε αμμουδιές και βραχώδεις σπηλιές. Η είσοδος στη Μπλε Σπηλιά.

Στο στενό που σχηματίζεται ανάμεσα στην Αλόννησο και τη νήσο Περιστέρα στη νοτιοανατολική πλευρά του νησιού, βρίσκεται η απόκοσμης ομορφιάς Μπλε Σπηλιά. Η πρόσβαση είναι δυνατή μόνο από τη θάλασσα, με πλοιάριο, στη διαδρομή που πηγαίνει προς Κυρά Παναγιά.

Γύρω από τη Μπλε σπηλιά το θαλασσινό νερό έχει μια καταπληκτική πρασινογάλαζη διαύγεια, ενώ το γαλάζιο γίνεται πιο έντονο γύρω και μέσα στη σπηλιά.

Άγιος Δημήτριος 

Κοκκινόκαστρο

Παραλία Γέρακας

Το Κοκκινόκαστρο θεωρείται μια από τις πιο εντυπωσιακές παραλίες του νησιού με τη βαθιά γαλάζια θάλασσα, τους απότομους βράχους, την κίτρινη άμμο, τις πολύχρωμες πέτρες και τα πράσινα πεύκα. 

Προσεγγίζοντας την παραλία από ψηλά, μπορείτε να απολαύσετε τη θέα του τεράστιου κόκκινου γκρεμού που συνεχίζει μέχρι βαθιά μέσα στη θάλασσα σχηματίζοντας ένα μικρό ακρωτήρι. Ανασκαφές στην περιοχή έδειξαν ότι στους αρχαίους χρόνους υπήρχε οικισμός εκεί, γεγονός που ίσως δικαιολογεί το δεύτερο συνθετικό «κάστρο» στην ονομασία του.

Παραλία Τσουκάλια

Στο σημείο αυτό θα δείτε δεκάδες διασκορπισμένα θραύσματα από αγγεία , καθώς κατά την αρχαιότητα υπήρχε εδώ εργαστήρι κεραμικής που κατασκεύαζε αμφορείς για το κρασί και άλλα κεραμικά.

Στη βόρεια πλευρά του νησιού βρίσκεται το μικρό εκκλησάκι των Αγίων Αναργύρων στην άκρη του γκρεμού, στο οποίο οδηγεί ένα μικρό μονοπάτι μέσα από το δάσος. 

Σύμφωνα με την παράδοση, οι Αλοννησιώτες είχαν επιλέξει άλλο σημείο για να χτίσουν το μοναστήρι, όμως η εικόνα εξαφανιζόταν τα βράδια και την έβρισκαν το πρωί στο σημερινό σημείο. Αυτό έγινε αρκετές φορές και έτσι αποφασίστηκε να χτιστεί στο σημείο αυτό. Αρχικά λειτούργησε ως μοναστικό κέντρο, πράγμα που αποδεικνύεται από ερείπια κελιών και βοηθητικών χώρων και υπαγόταν στη Μονή Μεγίστης Λαύρας. Ο ρυθμός της εκκλησίας είναι μονόκλιτη βασιλική με τρούλο και στις τέσσερις γωνίες υπάρχουν εντοιχισμένες κεραμικές στάμνες για καλύτερη ακουστική. Ο μεγάλος σεισμός δημιούργησε μεγάλες καταστροφές, σε συνδυασμό με τις ιστορίες για κρυμμένους θησαυρούς που ώθησαν κάποιους να καταστρέψουν μεγάλο μέρος του εσωτερικού της ψάχνοντας να τους βρουν. Σήμερα δίπλα από το εκκλησάκι έχει χτιστεί ένας νέος ναός, με έναν χαρακτηριστικό κόκκινο τρούλο που διακρίνεται από μακριά.

Το γαλαζοπράσινο της θάλασσας σας προσκαλεί να ανακαλύψετε το θαυμαστό κόσμο του βυθού. Η Μηλιά είναι μια παραλία σε έναν μικρό κόλπο κρυμμένη μέσα σε πυκνό πευκοδάσος. Κατηφορίζοντας προς την παραλία μέσα από το δάσος ξαφνικά προβάλλουν τα καταγάλανα νερά να λαμπυρίζουν ανάμεσα στα πεύκα.

Η Στενή Βάλα. «Bάλα» στην αλοννησιώτικη διάλεκτο σημαίνει «στενός όρμος, στον οποίο μπορούν να προσεγγίσουν πλοία». Kαι πραγματικά, η θέση του χωριού βρίσκεται σε ένα από τα λίγα φυσικά καταφύγια για τα αλιευτικά σκάφη. Eίναι ένα γραφικό λιμάνι που μοιάζει με μικρό φιόρδ. 

Πατητήρι. Το γραφικό λιμάνι του νησιού κτισμένο πάνω σε βράχους καθρεφτίζεται σε πεντακάθαρα νερά και υποδέχεται τον επισκέπτη με την φιλόξενη ματιά ενός γαληνεμένου τοπίου.

Φωτογραφίες: © Κωνσταντίνος Βακουφτσής

Πηγές: http://plateia2310.gr/?p=96 - https://alonissos.gr/ - https://www.taxidologio.gr/alonnisos-todo-agioi-anargyroi.html