Arts Universe and Philology

Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.

Κυριακή 27 Ιουλίου 2014

Xaime Quessada, To Πάθος για την τέχνη. Xaime Quessada, La Pasión por el arte

Arlequines, 1960












































Estío, 1960

El dictador, 1962

 La Guerra, 1963

La pintura es una ventana abierta al mundo”  «Η ζωγραφική είναι ένα ανοιχτό παράθυρο στον κόσμο» Xaime Quessada.

Καλλιόπη Εξάρχου, « Διαθήκη»

Félicien Rops, La tentation de Saint Antoine, 1878.

 «Έζησε 
και πέθανε»
θα πούνε
όταν δεν θα ‘μαι εδώ 

Τίποτε λιγότερο
Τίποτε περισσότερο

Δεν υπάρχει εξάλλου
κάτι άξιο
από εμένα
που να αφήσει το ίχνος του 

Τα όνειρα 
που έφτιαξα
είναι προσωπική υπόθεση
δεν βαραίνουν κανέναν 

Και οι λέξεις μου
άσφαιρες το πλείστον
κάτι μεταξύ 
συνύπαρξης και συνεννόησης
παρατάσεις ζωής
με στόχο το ανείπωτο 

  Pierre Bonnard, Femme étendue sur un lit, 1899.

Μόνο 
το ερωτοχτυπημένο 
σώμα μου
ίσως
αφήσει διαθήκη
προς αποκατάσταση
της αληθείας του
αυτήν που δεν τόλμησε
να κατονομάσει
στο ανικτοίρμον τώρα 

Δεν θα την καταθέσει
σε συμβολαιογράφους
και τα τοιαύτα
μαζί του θα την πάρει 
να γίνει ένα με το χώμα
να γίνει λίπασμα
να βγάλει λουλούδια
να μυρίσει ο αγέρας
να σαρκωθούν οι άνθρωποι
να μην υπάρξει ξανά
παρεξηγημένο σώμα
του πάθους και της απωλείας 

«Έζησε, ερωτεύτηκε
και πέθανε»
θα πούνε 
όταν δεν θα ‘μαι εδώ 

Τίποτε λιγότερο
Τίποτε περισσότερο.

Marc Chagall, Blue Lovers, 1914.

(Πρώτη δημοσίευση, Τα Ποιητικά, τεύχος 14, Ιούνιος 2014)

Καλλιόπη Εξάρχου




«Αυτή η Γη είναι Δική μου». “This Land is Mine”

Εκπληκτικό animation μας δείχνει τι συμβαίνει στη Μέση Ανατολή. A brief history of the land called Israel/Palestine/Canaan/the Levant.

Θέλετε να μάθετε πώς ξεκίνησε ο κύκλος βίας; Το εκπληκτικό animation της Nina Paley θα σας λύσει τις απορίες. Όπως εύστοχα σχολιάζεται από το κοινό που το παρακολούθησε: «Αυτή η γη ανήκει δικαιωματικά πλέον στο θάνατο…».

"This Land is Mine" is a video from Nina Paley, originally posted on Vimeo.

It tells the story of the wars in the land called Israel/Palestine/Canaan/the Levant, since the cavemen until today, all so musical and poetic.

LYRIC: The Exodus Song, "This Land is Mine" (Lyrics by Pat Boone. Sung by Andy Williams).

This land is mine
God gave this land to me

This brave and ancient land to me
And when the morning sun
Reveals her hills and plains
Then I see a land
Where children can run free.

So take my hand
And walk this land with me
And walk this lovely land with me
Tho' I am just a man

When you are by my side

With the help of God
I know I can be strong.

Tho' I am just a man

When you are by my side

With the help of God
I know I can be strong.

To make this land our home

If I must fight

I'll fight to make this land our own.
Until I die this land is mine!

Σάββατο 26 Ιουλίου 2014

Κουρσάροι και πειρατές στην Ανατολική Μεσόγειο. Corsairs and Pirates in the Eastern Mediterranean

Στα αριστερά του πίνακα διακρίνεται ελληνική φελούκα που χρησιμοποιούσαν Έλληνες πειρατές τον 19ο αιώνα. In the left of panel we see a Greek ship used by Greek pirates in the 19th century. Corsairs and Pirates in the Eastern Mediterranean, 15th–19th c.” is the title of the 2nd International Scientific Conference on The Greek World in Travel Accounts and Maps organized by the Sylvia Ioannou Foundation.

Το 2ο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο Περιήγησης και Χαρτογράφησης του Ελληνικού Χώρου, με θέμα «Κουρσάροι και Πειρατές στην Ανατολική Μεσόγειο, 15ος-­19ος αι.», που διοργανώνει το Sylvia Ioannou Foundation θα πραγματοποιηθεί στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης στην Αθήνα, από τις 17 έως και τις 19 Οκτωβρίου 2014.

Περισσότεροι από 20 διεθνούς κύρους πανεπιστημιακοί και ερευνητές, από έξι χώρες, θα ρίξουν φως στο πολυδιάστατο φαινόμενο της πειρατείας και των κουρσάρικων καταδρομών στον ευρύτερο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου. The aim of the Conference is to highlight the historical dimensions of a phenomenon that has recurred in the Mediterranean history up to the end of the 19th century.

Τις εργασίες του Συνεδρίου θα εγκαινιάσει ο Διευθυντής του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης Νικόλαος Χρ. Σταμπολίδης, Καθηγητής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, και η εναρκτήρια ομιλία θα πραγματοποιηθεί από τον David J. Starkey, Καθηγητή Ιστορίας στο University of Hull.

Aert Anthonisz, A French Ship and Barbary Pirates, c. 1615. More than 20 scientists and scholars of international repute from six countries (Greece, Cyprus, USA, UK, Malta, Turkey) will shed light to the multidimensional phenomenon of piracy and corsair raids in the Eastern Mediterranean.

Περισσότεροι από 20 διεθνούς κύρους πανεπιστημιακοί και ερευνητές, από έξι χώρες (Ελλάδα, Κύπρο, Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, Ηνωμένο Βασίλειο, Μάλτα, Τουρκία) θα ρίξουν φως στο πολυδιάστατο φαινόμενο της πειρατείας και των κουρσάρικων καταδρομών στον ευρύτερο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου. Ξεκινώντας από τον 15ο αιώνα και καταλήγοντας στον 19ο, έμφαση θα δοθεί επίσης στην παρουσία και τον αντίκτυπο της πειρατείας στη σύγχρονη εποχή και πραγματικότητα.

Pier Francesco Mola, A Barbary pirate, 1650. The conference will open with the welcoming address by the Director of the Museum of Cycladic Art, Nicholas Chr. Stampolidis. The keynote speech will be delivered by David J. Starkey (Department of History, University of Hull).

Οι καινοτόμες προσεγγίσεις των ομιλητών θα καλύψουν έξι θεματικές ενότητες: «Τόποι της Πειρατείας», «Κλίμακα και Είδος επιδρομών σε εμπορικά πλοία», «Πολιτική και Νομιμότητα», «Πειρατεία και Κράτος», «Απεικονίσεις της Πειρατείας», «Πειρατεία: Παρελθόν και Παρόν – Συμπεράσματα Συνεδρίου».

Mulai Ahmed er Raisuli, the last of the Barbary Pirates. At the conference the Proceeding of the 1st International Conference on the Greek World in Travel Accounts and Maps entitled Cyprus on the crossroads of travellers and map-makers from the 15th to 20th century, held in October 18-20, 2012 in Athens, will also be presented.

Στο Συνέδριο θα παρουσιαστεί, επίσης, η έντυπη έκδοση επιλεγμένων ανακοινώσεων από τα Πρακτικά του 1ου Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου Περιήγησης και Χαρτογράφησης του Ελληνικού Χώρου, που οργάνωσε τον Οκτώβριο του 2012 το Sylvia Ioannou Foundation σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου, με θέμα «Η Κύπρος στο σταυροδρόμι των αναζητήσεων χαρτογράφων και περιηγητών από τον 15ο έως τον 20ό αιώνα».

Cornelis Hendriksz Vroom, Spanish Men-of-War Engaging Barbary Corsairs, 1615. Thematic sessions: “Topoi of Piracy”, “Scale and Character of Commerce Raiding”, “Politics and Legitimacy”, “Piracy and the State”, “Images of Piracy” “Piracy: Past and Present – Concluding Remarks”.

Το Sylvia Ioannou Foundation ιδρύθηκε το 2009 από την Σύλβια Ιωάννου με στόχο να θέσει στη διάθεση των ερευνητών, των επιστημόνων και των συλλεκτών σε ολόκληρο τον κόσμο μια από τις μεγαλύτερες ιδιωτικές συλλογές βιβλίων και χαρτών αφιερωμένη στο νησί της Κύπρου: περισσότερα από 2.000 χειρόγραφα και σπάνια βιβλία για την Κύπρο, ένα ιδιαίτερα σημαντικό σύνολο περιηγητικών κειμένων, καθώς και πάνω από 600 άτλαντες και χάρτες της Κύπρου και της ευρύτερης γεωγραφικής περιοχής, που χρονολογούνται από τον 15ο αιώνα έως τη σύγχρονη εποχή.

Περισσότερες πληροφορίες και οδηγίες για την εγγραφή στο Συνέδριο παρέχονται εδώ. For further information / Registration click here.


Χαρτογραφώντας ένα από τα πιο μακρινά γαλαξιακά σμήνη. New mass map of a distant galaxy cluster is the most precise yet

Πρόκειται για το σμήνος MCS J0416.1-2403 το οποίο έχει μάζα 160 τρισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου και καταλαμβάνει μία περιοχή με διάμετρο 650.000 ετών φωτός. This image from the NASA/ESA Hubble Space Telescope shows the galaxy cluster MCS J0416.1–2403. This is one of six being studied by the Hubble Frontier Fields programme. This programme seeks to analyse the mass distribution in these huge clusters and to use the gravitational lensing effect of these clusters, to peer even deeper into the distant Universe. A team of researchers used almost 200 images of distant galaxies, whose light has been bent and magnified by this huge cluster, combined with the depth of Hubble data to measure the total mass of this cluster more precisely than ever before. Credit: ESA/Hubble, NASA, HST Frontier Fields. Acknowledgement: Mathilde Jauzac (Durham University, UK and Astrophysics & Cosmology Research Unit, South Africa) and Jean-Paul Kneib (École Polytechnique Fédérale de Lausanne, Switzerland)

Μία ομάδα αστρονόμων με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου Χαμπλ χαρτογράφησε την κατανομή της μάζας ενός μακρινού γαλαξιακού σμήνους με τη μεγαλύτερη ακρίβεια που έχει επιτευχθεί ποτέ μέχρι σήμερα.

Πρόκειται για το σμήνος MACS J0416.1-2403 το οποίο έχει μάζα 160 τρισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου και καταλαμβάνει μία περιοχή με διάμετρο 650.000 ετών φωτός.

Το Χαμπλ μελέτησε το συγκεκριμένο αντικείμενο στο πλαίσια του προγράμματος Frontier Fields του οποίου ο βασικός στόχος είναι οι μελέτη έξι γαλαξιακών σμηνών που βρίσκονται στις παρυφές του ορατού Σύμπαντος, οι οποίοι εξέπεμψαν το φως που λαμβάνουμε την εποχή της δημιουργίας των πρώτων γαλαξιών.

This image shows the galaxy MCS J0416.1–2403, one of six clusters targeted by the Hubble Frontier Fields programme. The varying intensity of blue haze in this image is a mass map created by using new Hubble observations combined with the magnifying power of a process known as gravitational lensing. Strong lensing gives a much more precise indication of the mass at the cluster’s core whilst weak lensing provides valuable information about the mass surrounding the cluster core. Credit: ESA/Hubble, NASA, HST Frontier Fields. Acknowledgement: Mathilde Jauzac (Durham University, UK and Astrophysics & Cosmology Research Unit, South Africa) and Jean-Paul Kneib (École Polytechnique Fédérale de Lausanne, Switzerland)

Για τη λεπτομερή μέτρηση της μάζας τόσο μακρινών αντικειμένων οι αστρονόμοι χρησιμοποιούν τις δυνατότητες των ισχυρότερων υφιστάμενων τηλεσκοπίων σε συνδυασμό με μια βοήθεια από τη φύση που ονομάζεται φαινόμενο του βαρυτικού φακού.

Το φαινόμενο αυτό περιγράφει πώς μία μεγάλη μάζα μπορεί να παραμορφώσει τις ακτίνες φωτός που περνούν γύρω της, συγκεντρώνοντάς τες προς μία κατεύθυνση όπως και ένας μεγεθυντικός φακός μπορεί να συγκεντρώσει τις ακτίνες του Ήλιου.

Με τον τρόπο αυτό, μεγάλοι γαλαξίες ή και γαλαξιακά σμήνη κατά μήκος μίας διαδρομής μπορούν να λειτουργήσουν ως φυσικοί ενισχυτές του αμυδρού σήματος που εκπέμπουν ορισμένα από τα πιο μακρινά αντικείμενα στο Σύμπαν.

Μέσω των βαρυτικών φακών οι επιστήμονες κατόρθωσαν να παρατηρήσουν 51 νέους γαλαξίες εντός του σμήνους MACS J0416.1-2403 ανεβάζοντας το συνολικό αριθμό των γαλαξιών στους 68.

Το σμήνος γαλαξιών MACS J0416.1–2403 (arxiv.org).

Ο αριθμός αυτός επέτρεψε στους ερευνητές να υπολογίσουν την κατανομή της ορατής και της σκοτεινής ύλης στο σμήνος και να παράξουν ένα λεπτομερή χάρτη της μάζας του με τη διπλάσια ακρίβεια από αυτή που είχαν επιτύχει άλλα υπάρχοντα μοντέλα.

Η ομάδα θα συνεχίσει να μελετάει το σμήνος κάνοντας χρήση των οργάνων του Χαμπλ προσπαθώντας να εντοπίσει μικρότερες δομές στα περίχωρά του.

Σύντομα θα προχωρήσουν και παρατηρήσεις σε άλλα μήκη κύματος, όπως τη διερεύνηση των εκπομπών ακτινών Χ από τα θερμά αέρια της περιοχής, οι οποίες θα τους βοηθήσουν στην περαιτέρω βελτίωση των μοντέλων τους και στην κατανόηση της ιστορίας και της εξέλιξης του συγκεκριμένου γαλαξιακού σμήνους.

Τα αποτελέσματα θα δημοσιευθούν στο επιστημονικό περιοδικό Monthly Notices of the Royal Astronomical Society.

Παρασκευή 25 Ιουλίου 2014

Ο ανθρώπινος πολιτισμός σώθηκε στο παρά 5! The solar storm of 2012 that almost sent us back to a post-apocalyptic Stone Age

Αν μας χτυπούσε η ηλιακή καταιγίδα το 2012 ο ανθρώπινος πολιτισμός θα είχε δεχθεί ισχυρό πλήγμα. While you didn’t see it, feel it, or even read about it in the newspapers, Earth was almost knocked back to the Stone Age on July 23, 2012. It wasn’t some crazed dictator with his finger on the thermonuclear button or a giant asteroid that came close to wiping out civilization as we know it, though — no, what nearly ended us was a massive solar storm. Almost two years ago to the day, our most bounteous and fantastical celestial body — the Sun — kicked out one of the largest solar flares and coronal mass ejections ever recorded. And it missed Earth by a whisker. “If it had hit, we would still be picking up the pieces,” says Daniel Baker, who led the research into the massive solar storm.

Μερικά πράγματα είναι καλύτερα να τα μαθαίνεις εκ των υστέρων - αν και όταν τα μαθαίνεις. Η Γη γλύτωσε παρατρίχα μια σοβαρή καταστροφή το 2012, όταν μια τεράστια ηλιακή "καταιγίδα" πέρασε ξυστά από τον πλανήτη μας, όπως αποκάλυψαν τώρα οι επιστήμονες. Αν είχε "χτυπήσει" τη Γη, η ζωή δεν θα ήταν πια αυτή που ξέρουμε και ο ανθρώπινος πολιτισμός θα είχε γυρίσει στον 18ο αιώνα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις επιστημόνων της NASA.

Το συμβάν

This handout image provided by Nasa, taken Sunday night, Jan. 22, 2012, shows a solar flare erupting on the Sun's northeast hemisphere.

Στις 23 Ιουλίου 2012, ο Ήλιος, μετά από μία εκτίναξη στεμματικής μάζας, έστειλε προς την κατεύθυνση του πλανήτη μας μια πανίσχυρη μαγνητική "καταιγίδα", με ταχύτητα 3.000 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο, η οποία στο «τσακ» δεν βρήκε τον στόχο της. Η NASA ανακοίνωσε ότι επρόκειτο για την ισχυρότερη ηλιακή καταιγίδα των τελευταίων 150 ετών και είχε τη δυνατότητα να «ταρακουνήσει» για τα καλά τον σύγχρονο πολιτισμό. Στην πραγματικότητα επρόκειτο για δύο διαδοχικές εκτινάξεις στεμματικής μάζας με χρονική απόσταση μόλις δέκα έως 15 λεπτών, με αποτέλεσμα το φαινόμενο να έχει ασυνήθιστη συνδυασμένη ένταση.

«Αν η ηλιακή έκρηξη είχε συμβεί μόνο μια εβδομάδα νωρίτερα, η Γη θα είχε βρεθεί ακριβώς στη γραμμή του πυρός», δήλωσε ο καθηγητής ατμοσφαιρικής και διαστημικής φυσικής του Πανεπιστημίου του Κολοράντο Ντάνιελ Μπέικερ. Ελάχιστοι κάτοικοι της Γης πήραν τότε είδηση τι συνέβη - ή τι θα μπορούσε να είχε συμβεί.

Οι προηγούμενες εμπειρίες

Η "καταιγίδα" έπληξε τη διαστημοσυσκευή STEREO-A, το ηλιακό παρατηρητήριο της NASA. Στη συνέχεια, οι επιστήμονες ανέλυσαν τα δεδομένα που εστάλησαν στη Γη και συμπέραναν ότι, αν ο πλανήτης μας είχε «χτυπηθεί» τότε, θα επρόκειτο για το χειρότερο συμβάν από την ηλιακή καταιγίδα του 1859 (γνωστή και ως «συμβάν Κάρινγκτον»), όταν το σέλας που είχε προκληθεί, ήταν ορατό νότια μέχρι την Ταϊτή στον Ειρηνικό, ενώ το «διαδίκτυο» της Βικτωριανής εποχής, το τηλεγραφικό δίκτυο, είχε βγει εκτός λειτουργίας. Το συμβάν του 2012 ήταν επίσης διπλάσιας έντασης από αυτήν που έπληξε το Κεμπέκ του Καναδά το 1989, προκαλώντας καθολικό «μπλακ-άουτ».

«Είμαι πεπεισμένος περισσότερο από ποτέ ότι η Γη και οι κάτοικοί της ήταν απίστευτα τυχεροί, όταν συνέβη η ηλιακή έκρηξη του 2012», δήλωσε ο Ντάνιελ Μπέικερ. «Αν είχαμε χτυπηθεί, ακόμη θα μαζεύαμε τα κομμάτια», πρόσθεσε και προειδοποίησε ότι η ανθρωπότητα πρέπει να προετοιμαστεί καλύτερα για ένα τέτοιο ενδεχόμενο.

Οι επιπτώσεις

A less threatening solar storm on the Sun. Photograph: Nasa/AP

Μία μελέτη της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ εκτίμησε πρόσφατα ότι μια "καταιγίδα" ανάλογη εκείνης του 1859 θα είχε κοστίσει πάνω από δύο τρισεκατομμύρια δολάρια στην παγκόσμια οικονομία (20 φορές περισσότερα από τις ζημιές του τυφώνα «Κατρίνα») και θα είχε προκαλέσει εκτεταμένες καταστροφές σε κάθε είδους υποδομές και υπηρεσίες, που θα χρειάζονταν πολλά χρόνια για να αποκατασταθούν.

Μια τέτοια ηλιακή καταιγίδα μπορεί να επιφέρει εκτεταμένες και όχι εύκολα αποκαταστάσιμες διακοπές του ηλεκτρικού ρεύματος (βγαίνουν εκτός λειτουργίας οι μετασχηματιστές των ηλεκτρικών δικτύων), κατάρρευση ζωτικών συστημάτων επικοινωνιών και GPS, ζημιές στα συστήματα ύδρευσης - αποχέτευσης (που βασίζονται συνήθως σε ηλεκτρικές αντλίες), διάφορα επικίνδυνα προβλήματα ασφάλειας κ.α.

Η ηλιακή δραστηριότητα, που επηρεάζει καθοριστικά τον διαστημικό καιρό, είναι ένα σύνθετο φαινόμενο. Περιλαμβάνει τις ηλιακές εκλάμψεις (που στέλνουν ακτίνες-Χ και ισχυρή υπεριώδη ακτινοβολία στη Γη), την εκτόξευση τεράστιων ποσοτήτων φορτισμένων ηλιακών σωματιδίων, ηλεκτρονίων και πρωτονίων (που κάνουν ζημιά στα ηλεκτρονικά συστήματα των δορυφόρων), καθώς και τις εκτινάξεις στεμματικής μάζας, οι οποίες στέλνουν προς τον πλανήτη μας δισεκατομμύρια τόνους μαγνητισμένου νέφους ηλιακού πλάσματος, που πέφτουν πάνω στην "ασπίδα" του γήινου μαγνητικού πεδίου (συνήθως προκαλούν απλώς το θεαματικό σέλας στους πόλους, αλλά ένα απευθείας μαζικό χτύπημα θα ήταν καταστροφικό).

Υπάρχει πιθανότητα 12% μια σούπερ ηλιακή καταιγίδα να χτυπήσει τη Γη μέσα στην επόμενη δεκαετία, σύμφωνα με τον φυσικό Πιτ Ράιλι, ο οποίος έκανε τη σχετική δημοσίευση στην επιθεώρηση «Space Weather». Η εκτίμηση αυτή βασίζεται σε στατιστική ανάλυση των στοιχείων για τις ηλιακές καταιγίδες κατά τα τελευταία 50 χρόνια.


Δεινόσαυροι ή μήπως… φτερόσαυροι; Earliest dinosaurs may have sported feathers

Η ανακάλυψη του K.zabaikalicus προσφέρει νέα ενδιάφεροντα στοιχεία για την εικόνα των δεινοσαύρων. Early birdiness? This dinosaur from the Jurassic period, shown in an artist's reconstruction, had structures on its skin that resemble the feathers of later flying dinos and birds. Credit: Andrey Atuchin

Τα τελευταία χρόνια έχουν ανακαλυφθεί κάποια είδη δεινοσαύρων που αν και δεν πετούσαν διέθεταν φτερά και κάποια είδη που το σώμα τους ήταν καλυμμένο με πούπουλα. Νέα ευρήματα αλλάζουν άρδην την εικόνα που έχουμε για τους δεινοσαύρους ενισχύοντας την άποψη πολλών ειδικών που πιστεύουν ότι όλοι οι δεινόσαυροι είχαν φτερά ή πούπουλα στο σώμα τους - ή έστω μπορούσαν να βγάλουν. Με απλά λόγια οι δεινόσαυροι ήταν κατά βάση… χνουδωτοί!

Η νέα ανακάλυψη

The locality where Kulindadromeus was found. Photo credit: Th. Hubin/RBINS.

Διεθνής ομάδα επιστημόνων που αποτελούνταν από Βέλγους, Ρώσους, Γάλλους και Βρετανούς ερευνητές ανακάλυψαν στην όχθη του ποταμού Ολόφ της Σιβηρίας τα απολιθώματα ενός μικρού φυτοφάγου δεινόσαυρου, μήκους μόλις ενάμισι μέτρου, που έμοιαζε με γιγάντιο κοτόπουλο χωρίς ράμφος. Το σώμα του ήταν σκεπασμένο από φτερά, αλλά δεν μπορούσε να πετάξει.

Ο δίποδος δεινόσαυρος, που ονομάστηκε Kulindadromeus zabaikalicus, είχε μακριά ουρά, μεγάλα πίσω πόδια, κοντά χέρια και πέντε δυνατά δάχτυλα σε αυτά. Οι ερευνητές βρήκαν στην ίδια περιοχή πολλά κρανία και άλλα οστά, που ανήκαν σε αρκετούς δεινόσαυρους του ίδιου φτερωτού είδους. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Science».

Τα συμπεράσματα

Wispy structures that covered part of Kulindadromeus. But are they feathers? From Godefroit et al., 2014.

Ενώ ως τώρα οι επιστήμονες πίστευαν ότι μόνο οι πρώιμοι σαρκοβόροι δεινόσαυροι είχαν φτερά, μετά και τη νέα ανακάλυψη τείνουν πλέον να πιστέψουν ότι όλοι - ή σχεδόν όλοι οι δεινόσαυροι είχαν φτερά, τουλάχιστον όσοι ζούσαν πριν από περίπου 150 έως 160 εκατ. χρόνια. Τώρα αποκαλύπτεται ότι φτερά είχαν και οι φυτοφάγοι δεινόσαυροι (σε αυτή την κατηγορία ανήκουν ο Τρικεράτωψ, ο τεράστιος Στεγόσαυρος κ.α.). Τα επόμενα χρόνια, αρκετοί δεινόσαυροι, καθώς εξελίχτηκαν, έχασαν τα φτερά τους ολικά ή μερικά.

Fluffy juvenile Apatosaurus? It’s not out of the realm of possibility. Art by Niroot Puttapipat.

Οι παλαιοντολόγοι εκτιμούν ότι τα φτερά χρησίμευαν στους αρχαίους δεινόσαυρους όχι τόσο για να πετούν, όσο για να διατηρούν ζεστό το σώμα τους, αλλά και για λόγους επίδειξης στο άλλο φύλο (όπως τα σημερινά παγώνια). Χάρη στη θερμομόνωση των φτερών, οι δεινόσαυροι θα μπορούσαν να λειτουργήσουν σε πιο κρύα περιβάλλοντα και τις νύχτες. Όταν όμως το σώμα τους μεγάλωσε υπερβολικά, τα φτερά αυτά μετατράπηκαν από πλεονέκτημα σε μειονέκτημα, ζεσταίνοντάς τους υπερβολικά, γι’ αυτό σε μεγάλο βαθμό απαλλάχτηκαν από αυτά.

Τα σημερινά πουλιά εξελίχτηκαν πολύ αργότερα από μία κατηγορία σαρκοβόρων δεινοσαύρων. Το αξιοσημείωτο, όπως είπε ο βέλγος επιστήμων, είναι ότι τα φτερά στον σιβηρικό δεινόσαυρο ανήκουν σε ένα είδος που απέχει πολύ εξελικτικά από εκείνη την ομάδα που «γέννησε» τα πουλιά.

Ουσιαστικά είναι η πρώτη φορά που ανακαλύπτονται φτερά σε δεινόσαυρο, ο οποίος δεν σχετίζεται εξελικτικά με τα μετέπειτα πουλιά. Αυτό ακριβώς οδηγεί στην εκτίμηση ότι τελικά τα φτερά ήσαν πολύ περισσότερο διαδεδομένα από ό,τι πίστευαν ως τώρα οι επιστήμονες. Πάντως θα πρέπει να βρεθούν και άλλα είδη δεινοσαύρων με φτερά για να επιβεβαιωθεί ότι όντως αυτά αποτελούσαν κοινό χαρακτηριστικό τους.

Τα πρώτα ευρήματα

Please welcome the latest member of the growing club of flying dinosaurs, Changyuraptor yangi, pictured here in an artist’s reconstruction. This latest specimen, found in 125-million-year-old sediments in northeastern China, was about 1.2 meters long and is related to a noted group of flying dinosaurs called Microraptor, which has provided important insights into the evolution of powered flight. Credit: STEPHANIE ABRAMOWICZ, DINOSAUR INSTITUTE, NHM

Οι πρώτοι δεινόσαυροι με φτερά είχαν ανακαλυφθεί στην Κίνα στα μέσα της δεκαετίας του ’90 και όλοι ανήκαν στην κατηγορία των σαρκοβόρων θηροπόδων, που περιλαμβάνει τον τρομερό Τυραννόσαυρο Ρεξ και τον Βελοσιράπτορα, οι οποίοι, κατά πιθανότητα, είχαν και αυτοί φτερά και πούπουλα (γεγονός που έρχεται να αμβλύνει κάπως το τρομερό με λίγη δόση γελοίου…).

The Velociraptor was one of the most cunning dinosaurs to walk the earth. This is the theory of scientists who have studied the fossil remains the creature left behind.  Most Velociraptor skeletons have been determined to date back to the Upper Cretaceous period; however more fossils are found every year from different time periods.  The first Velociraptor dinosaur fossil was discovered by Henry. F. Osborn in Mongolia in 1924; with many more Velociraptor fossils being found in dry desert regions such as China, Russia, and Mongolia.  There have been over 12 full fossil structures discovered as well as over 50 partial fossils found allowing extensive research by thousands of paleontologists and scientists since the first discovery. The Velociraptor is a most fascinating dinosaur due to its start in evolution, its body structure, and its hunting abilities.

Εκτιμάται πλέον ότι ο κοινός πρόγονος όλων των δεινοσαύρων, φυτοφάγων και σαρκοβόρων, ο οποίος έζησε πριν από περίπου 220 έως 240 εκατ. χρόνια, διέθετε φτερά. Οι δεινόσαυροι -χνουδωτοί και μη- εξαφανίστηκαν πριν από 66 εκατ. χρόνια, πιθανώς λόγω πρόσκρουσης ενός μεγάλου αστεροειδούς στη Γη. Τα πουλιά ήταν τελικά οι μόνοι δεινόσαυροι που γλίτωσαν από την μαζική καταστροφή.