Υδάτινη έκπληξη στον Άρη, Nasa's Curiosity rover finds water in Martian soil

Nasa scientists have confirmed in a paper published in journal Science that Curiosity has found water molecules in Martian soil. Photograph: Nasa/Getty Images

Στο έδαφος του Άρη εντοπίζονται ανεπάντεχα μεγάλες ποσότητες νερού, σύμφωνα με ανάλυση που διεξήχθη στα «σπλάχνα» του ρομποτικού εξερευνητή Curiosity της ΝASA.

Όταν το Curiosity θέρμανε ένα μικρό δείγμα χώματος από την επιφάνεια του Κόκκινου Πλανήτη, τότε, όπως προέκυψε, ο ατμός που ανιχνεύθηκε σε μεγαλύτερη αφθονία ήταν υδρατμός (δηλαδή νερό). Αυτό δείχνει μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Science» - συνολικά στο τελευταίο τεύχος της επιθεώρησης παρουσιάζονται πέντε ερευνητικές εργασίες που αφορούν τα ευρήματα του Curiosity στον Άρη.

Καλά (υδάτινα) νέα για τους αστροναύτες

Τα σημάδια που άφησε το “φαράσι” του Curiosity κατά τη συλλογή δείγματος εδάφους από την επιφάνεια του Άρη. Το δείγμα αναλύθηκε από την συσκευή Sample Analysis at Mars που διαθέτει το Curiosity. Curiosity used its scoop to collect two samples of a small aeolian deposit. The deposit's upper surface is armored by sand grains 0.5 to 1.5 mm in size. These coarse grains are coated with fine dust, giving the deposit an overall light brownish red color. Beneath the coarse sand crust is finer sand, dark brown in color. This Mars Hand Lens Imager image was acquired on sol 84. CREDIT: NASA

Η Λόρι Λέσιν και οι συνεργάτες της από το Πολυτεχνείο Renssealer στη Νέα Υόρκη που ασχολούνται με την ανάλυση των ευρημάτων του Curiosity, αναφέρουν στη μελέτη τους πως το 2% επί του συνολικού βάρους της κόκκινης χωμάτινης επιφάνειας του Άρη αποτελείται από νερό. Ένα τέτοιο νέο είναι πολύ καλό για τους αστροναύτες που πιθανώς θα βρεθούν κάποια ημέρα στον Κόκκινο Πλανήτη.

«Αν κάποιος λάβει ένα δείγμα μόλις 0,02 m3 αυτής της κόκκινης σκόνης και τη θερμάνει – όχι σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες – τότε θα εξαγάγει ποσότητα νερού που χωρά σε δυο μπουκαλάκια» εξήγησε η δρ Λέσιν και προσέθεσε ότι «το πιο ενδιαφέρον εύρημα είναι πως το πλούσιο σε νερό χώμα βρίσκεται οπουδήποτε στον Άρη. Αυτό είναι πολύ καλό νέο για οποιονδήποτε εξερευνητή (όχι ρομπότ αλλά άνθρωπο) βρεθεί στον Κόκκινο Πλανήτη, αφού θα μπορεί να εξαγάγει νερό σχεδόν από οποιαδήποτε περιοχή του».

Οι αποκαλύψεις σχετικά με το πλούσιο υδάτινο παρόν (και όχι μόνο παρελθόν) του Άρη αποτελούν μόνο ένα μέρος των στοιχείων που έρχονται στο φως από την επιθεώρηση «Science» σχετικά με τον Κόκκινο Πλανήτη, μέσα από τα «μάτια» του Curiosity.

Πέντε εργασίες με τα «μάτια» του Curiosity

This artist's concept depicts the rover Curiosity, of NASA's Mars Science Laboratory mission, as it uses its Chemistry and Camera (ChemCam) instrument to investigate the composition of a rock surface. (Reuters/NASA/JPL-Caltech)

Ορισμένα από αυτά τα στοιχεία έχουν ήδη παρουσιαστεί σε επιστημονικές συναντήσεις αλλά και σε συνεντεύξεις Τύπου της NASA, ωστόσο τώρα η επίσημη δημοσίευσή τους προσφέρει σημαντικές ευκαιρίες για περαιτέρω ανάλυση και αξιολόγηση από την επιστημονική κοινότητα.

Η δημοσίευση της δρος Λέσιν και των συνεργατών της αφορά την ανάλυση ενός δείγματος που ελήφθη στο «Rocknest», μια περιοχή όπου σχηματίζονται λόφοι άμμου μόνο λίγες εκατοντάδες μέτρα μακριά από το σημείο όπου το Curiosity προσεδαφίστηκε στον Κρατήρα Γκέιλ τον Αύγουστο του 2012.

«Μαγείρεμα» στα… σπλάχνα του ρομποτικού εξερευνητή

The rock's high sulfur content and softness are probably evidence of past alteration by water. Image Credit: NASA/JPL/Cornell

Ο ρομποτικός βραχίονας του οχήματος έλαβε από το σημείο ένα μικρό δείγμα άμμου, το οποίο και μετέφερε στο όργανο Sam το οποίο βρίσκεται στα «σπλάχνα» του. Το συγκεκριμένο εργαλείο έχει την ικανότητα να… μαγειρεύει τα δείγματα και να ανιχνεύει τα αέρια που εκλύονται από αυτά. Με τον τρόπο αυτόν εντοπίζονται τα διαφορετικά συστατικά του εδάφους.

Τα κακά νέα

NASA's Mars Exploration Rover Opportunity used its panoramic camera (Pancam) to acquire this view of "Solander Point" during the mission's 3,325th Martian day, or sol (June 1, 2013). Credit: NASA/JPL-Caltech/Cornell Univ./Arizona State Univ.

Η ανάλυση του δείγματος έδειξε ύπαρξη σημαντικής ποσότητας διοξειδίου του άνθρακα. Αυτό μεταφράζεται σε ύπαρξη ανθρακικών μετάλλων που σχηματίζονται παρουσία νερού. Έδειξε επίσης παρουσία οξυγόνου και χλωρίου. «Εκτιμούμε ότι αυτά αποτελούν υποπροϊόντα της διάσπασης ενός μετάλλου που ονομάζεται υπερχλωρικό άλας και ανευρίσκεται σε ποσοστό της τάξεως του 0,5% στο έδαφος του Άρη» σημείωσε η δρ Λέσιν και συμπλήρωσε: «Αν το νερό αποτελεί το καλό νέο για τους αστροναύτες, τότε η ύπαρξη υπερχλωρικού άλατος αποτελεί το κακό νέο. Και αυτό διότι το συγκεκριμένο μέταλλο παρεμβαίνει στη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα, γεγονός που σημαίνει ότι θα υπήρχε πρόβλημα αν κάποιος άνθρωπος κατάπινε έστω και μικρή ποσότητα της λεπτής άμμου του Άρη. Πρέπει να μελετήσουμε αυτήν την παράμετρο περισσότερο τώρα για να σχεδιάσουμε καταλλήλως τις αποστολές του μέλλοντος».

Άλλα τρία άρθρα που παρουσιάζονται στο Science και αφορούν τα ευρήματα του Curiosity επικεντρώνονται στη σύσταση του εδάφους του Άρη. Εξαίρεση αποτελεί ένα άρθρο το οποίο περιγράφει τον εντοπισμό ενός βράχου με σχήμα πυραμίδας επάνω στον οποίο έπεσε τυχαία ο ρομποτικός εξερευνητής κατά την εξερεύνησή του. Ο βράχος αυτός έλαβε το όνομα Jake Matijevic, στη μνήμη ενός μηχανικού της NASA που απεβίωσε πρόσφατα.

«Γήινος» βράχος

This handout provided March 30, 2013 by NASA shows holes drilled into rock by NASA's Mars rover Curiosity in the "Yellowknife Bay" area of Gale Crate (AFP Photo / NASA)

Η ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον καθηγητή Εντ Στόπλερ από το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Καλιφόρνιας (Caltech) στην Πασαντίνα επιβεβαίωσε τώρα με τη μελέτη της ότι το είδος του συγκεκριμένου βράχου δεν έχει εντοπιστεί ποτέ ξανά στον Κόκκινο Πλανήτη. Το πέτρωμα αυτό μοιάζει περισσότερο με τους μουγεαρίτες (ηφαιστειακά πετρώματα με χαρακτηριστικά βασάλτη), που εντοπίζονται σε νησιά και σε ηφαιστειογενείς ζώνες της Γης.

«Στη Γη έχουμε μια πολύ καλή ιδέα σχετικά με το πώς σχηματίζονται οι μουγεαρίτες» ανέφερε ο Μαρτιν Φισκ από το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Όρεγκον που συμμετείχε στη μελέτη. «Η διαδικασία ξεκινά όταν μάγμα που βρίσκεται βαθιά μέσα στη Γη κρυσταλλοποιείται παρουσία 1%-2% νερού. Οι κρύσταλλοι αποχωρίζονται από το μάγμα και ό,τι δεν κρυσταλλοποιείται είναι το μάγμα του μουγεαρίτη το οποίο τελικώς μπορεί να φθάσει ως την επιφάνεια μέσω ηφαιστειακής έκρηξης».

Ο πρώτος μουγεαρίτης εντοπίστηκε στη Γη από τον Βρετανό γεωλόγο Αλφρεντ Χαρκερ στο Νησί Skye, λίγο έξω από την ηπειρωτική Σκωτία. Το όνομα αναφέρεται στην ομώνυμη περιοχή του νησιού (Mugeary) στην οποία βρέθηκε το πέτρωμα.

Αυτή τη στιγμή το Curiosity, το οποίο έχει ήδη παράσχει τόσα πολύτιμα στοιχεία στους επιστήμονες, εργάζεται σκληρά στον Κρατήρα Γκέιλ. Από τις αρχές Ιουλίου προχωρά κατά δεκάδες μέτρα ημερησίως προσπαθώντας να φθάσει στους πρόποδες του Sharp, μεγάλου αρειανού βουνού.

Νέα «φωτεινή» μορφή ύλης. Seeing Light in a New Light: Scientists Create Never-Before-Seen Form of Matter

Light sabers (stock image). "Photonic molecules" behave less like traditional lasers and more like something you might find in science fiction -- the light saber. (Credit: © Yana / Fotolia)

Επιστήμονες στις ΗΠΑ έφεραν τα πάνω κάτω στις γνώσεις μας για το φως, δημιουργώντας από αυτό μια νέα μορφή ύλης, η οποία ως τώρα δεν είχε ποτέ παρατηρηθεί στη φύση, αλλά είχε προταθεί μόνο θεωρητικά. Συγκεκριμένα, κατάφεραν να «χειραγωγήσουν» με τέτοιο τρόπο τα φωτόνια, ώστε αυτά να σχηματίσουν μόρια.

Εντυπωσιακή εξέλιξη

Χρησιμοποιώντας λέιζερ οι ερευνητές δημιούργησαν τη νέα «εξωτική» μορφή ύλης.

Το επίτευγμα των ερευνητών των πανεπιστημίων Χάρβαρντ και ΜΙΤ, με επικεφαλής τους καθηγητές φυσικής Μιχαήλ Λούκιν και Βλάνταν Βούλετιτς, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στην επιθεώρηση «Nature», ανατρέπει δεκαετίες συμβατικής σοφίας σχετικά με τη φύση του φωτός. Τα φωτόνια θεωρούνται σωματίδια χωρίς μάζα που δεν αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, γι’ αυτό π.χ. δύο ακτίνες λέιζερ που θα διασταυρωθούν, απλώς θα περάσει η μία μέσα από την άλλη.

Όμως τα «φωτονικά μόρια», που δημιούργησαν οι ερευνητές, όπως είπε ο Μιχαήλ Λούκιν, συμπεριφέρονται διαφορετικά και αλληλεπιδρούν μεταξύ τους τόσο ισχυρά, που αρχίζουν να δρουν σαν να έχουν μάζα και έτσι προσδένονται μεταξύ τους σχηματίζοντας μόρια.

Πως τα κατάφεραν

Photons with strong mutual attraction in a quantum nonlinear medium. Credit: Nature.

Οι ερευνητές έβαλαν άτομα ρουβιδίου σε ένα θάλαμο κενού και μετά, μέσω λέιζερ, έψυξαν το νέφος των ατόμων σε θερμοκρασία λίγων μόνο βαθμών πάνω από το απόλυτο μηδέν. Στη συνέχεια, χρησιμοποιώντας ασθενείς παλμούς λέιζερ, έστειλαν μεμονωμένα φωτόνια να περάσουν μέσα από αυτό το ατομικό νέφος, το οποίο επιβράδυνε σημαντικά την κίνηση των διερχομένων φωτονίων. Τελικά, τα φωτόνια εξέρχονταν από την άλλη μεριά του νέφους σαν ένα ενιαίο μόριο.

Η ανακάλυψη, πέραν του να ωθεί παραπέρα τα σύνορα της επιστημονικής γνώσης, μπορεί να έχει και πρακτικές επιπτώσεις, καθώς τα φωτόνια αποτελούν το καλύτερο μέσο για την μεταφορά κβαντικών πληροφοριών, θα μπορούσε συνεπώς να αξιοποιηθεί σε ένα μελλοντικό κβαντικό υπολογιστή.

Ο Μιχαήλ Λούκιν είπε επίσης ότι κάποια μέρα θα μπορούσαν να δημιουργηθούν και πολύπλοκες τρισδιάστατες δομές, όπως κρύσταλλοι, μόνο από φως. «Σε τι ακριβώς θα αποβεί χρήσιμη, δεν ξέρουμε ακόμα, όμως είναι μια νέα κατάσταση της ύλης, συνεπώς ελπίζουμε ότι νέες εφαρμογές θα ξεπηδήσουν, καθώς θα συνεχίσουμε να μελετούμε τις ιδιότητες των φωτονικών μορίων», πρόσθεσε.

Εντυπωσιακές εικόνες από το Πόδι της Γάτας. The star-forming Cat’s Paw Nebula through ArTeMiS’s eyes

This image of the star formation region NGC 6334 is one of the first scientific images from the ArTeMiS instrument on APEX. The picture shows the glow detected at a wavelength of 0.35 millimetres coming from dense clouds of interstellar dust grains. The new observations from ArTeMiS show up in orange and have been superimposed on a view of the same region taken in near-infrared light by ESO’s VISTA telescope at Paranal. Credit: ArTeMiS team/Ph. André, M. Hennemann, V. Revéret et al./ESO/J. Emerson/VISTA Acknowledgment: Cambridge Astronomical Survey Unit

Νέες εντυπωσιακές εικόνες από το Νεφέλωμα Πόδι της Γάτας (NGC 6334) δόθηκαν στη δημοσιότητα από το Ευρωπαϊκό Νότιο Αστεροσκοπείο (ESO).

This chart shows the location of NGC 6334, the Cat’s Paw Nebula, in the constellation of Scorpius (The Scorpion). This map shows most of the stars visible to the unaided eye under good conditions, and NGC 6334 itself is highlighted with a red circle on the image. Although this stellar nursery is prominent in images, it is faint visually and needs a large telescope for a glimpse of the brighter parts. Credit: ESO, IAU and Sky & Telescope

Οι εικόνες, οι οποίες ελήφθησαν με τη νέα κάμερα ArTeMIS του τηλεσκοπίου APEX (The Atacama Pathfinder Experiment), αποκαλύπτουν με πρωτοφανή λεπτομέρεια το νεφέλωμα, το οποίο βρίσκεται στον αστερισμό του Σκορπιού, απέχει 5.500 έτη φωτός από τη Γη και αποτελεί ένα δραστήριο μαιευτήριο νέων άστρων.

Η ArTeMIS είναι μια ευρυγώνια φωτογραφική μηχανή που «βλέπει» σε μήκη κύματος κάτω του χιλιοστού. Εγκαταστάθηκε μόλις στο APEX και οι υπεύθυνοι του Ευρωπαϊκού Νότιου Αστεροσκοπείου θεωρούν ότι θα δώσει νέα, ισχυρότερη «όραση» στο τηλεσκόπιο APEX για την ταχύτερη και λεπτομερέστερη χαρτογράφηση του ουρανού.

Όπως αποδεικνύει το εντυπωσιακό αποτέλεσμα της εικόνας από το Πόδι της Γάτας, δεν έχουν άδικο. Η φωτογραφία αποτελεί συνδυασμό δυο «λήψεων»: αυτή της ArTeMIS, η οποία συλλαμβάνει την ψυχρή λάμψη της σκόνης του διαστρικού κενού, απεικονίζεται με πορτοκαλί χρώμα με φόντο μια παρατήρηση της ίδιας περιοχής από το τηλεσκόπιο υπερύθρων VISTA, το οποίο ανήκει επίσης στο Ευρωπαϊκό Νότιο Αστεροσκοπείο.

Μαύρες τρύπες στους ωκεανούς. Scientists find 'black holes' at sea: The ocean whirlpools from which nothing can ever escape - not even water

Μιλώντας μαθηματικά οι δίνες στους ωκεανούς μοιάζουν με τις μαύρες τρύπες. Some of the largest ocean eddies in the world are mathematically equivalent to the mysterious black holes of space, according to researchers from ETH Zurich and the University of Miami. Illustration: G. Haller / ETH Zurich

Ορισμένες από τις μεγαλύτερες δίνες που σχηματίζονται στους ωκεανούς είναι μαθηματικά ισοδύναμες με τις μαύρες τρύπες, υπολογίζουν ερευνητές στην Ελβετία και τις ΗΠΑ. Μέχρι σήμερα αθέατοι, οι σχηματισμοί αυτοί φαίνεται ότι μεταφέρουν νερό σε μεγάλες αποστάσεις και δεν αποκλείεται να επηρεάζουν το παγκόσμιο κλίμα.

Η ύπαρξη αυτών των γιγάντιων δινών, οι οποίες μπορούν να φτάσουν σε διάμετρο τα 150 χιλιόμετρα, ήταν γνωστή από προηγούμενες παρατηρήσεις. Ο ρόλος τους όμως στην ωκεάνια κυκλοφορία ήταν δύσκολο να μελετηθεί, καθώς τα όρια αυτών των περιστρεφόμενων υδάτινων όγκων ήταν σχεδόν αδύνατο να εντοπιστούν.

Τα νέα ευρήματα

Γιγάντιες θαλάσσιες δίνες-«μαύρες τρύπες» σχηματίζονται στους ωκεανούς και φτάνουν σε διάμετρο τα 150 χλμ. Scientists believe they have found features of black holes in space here on Earth in ocean eddies. The reflected sunlight in this image illuminates eddies in the Gulf Stream current.

Σε νέα μελέτη που δημοσιεύεται στο «Journal of Fluid Mechanics», η ελβετο-αμερικανική ομάδα παρουσιάζει μια νέα μαθηματική τεχνική που επιτρέπει τον εντοπισμό και την παρακολούθηση τέτοιων δινών σε δορυφορικές εικόνες.

Προς έκπληξη των ερευνητών, οι γιγάντιες δίνες είναι κλειστοί σχηματισμοί που συμπεριφέρονται όπως οι μαύρες τρύπες στη μαθηματική περιγραφή τους.

A black hole is a tear in the fabric of space-time that pulls in everything that comes too close to it. Nothing that gets sucked in can escape, not even light.

Οι μαύρες τρύπες είναι αντικείμενα με τόσο μεγάλη μάζα ώστε τίποτα, ακόμα και το φως, δεν μπορεί να δραπετεύσει αν πλησιάσει πέρα από μια συγκεκριμένη απόσταση. Όπως φαίνεται, και οι γιγάντιες δίνες συγκρατούν μέσα τους το όλο το νερό που έχουν παγιδεύσει -είναι δηλαδή κλειστοί όγκοι παγιδευμένου νερού, όπως οι μαύρες τρύπες είναι κλειστοί σχηματισμοί παγιδευμένης μάζας.

Στις μαύρες τρύπες, το όριο πέρα από το οποίο δεν υπάρχει επιστροφή ονομάζεται ορίζοντας των γεγονότων (επειδή κανένα γεγονός δεν μπορεί να γίνει αντιληπτό πέρα από αυτό το όριο). Μια ακτίνα φωτός που περνά αυτό τον ορίζοντα ακολουθεί μια σπειροειδή τροχιά πριν χαθεί για πάντα μέσα στο κοσμικό τέρας.

Ακριβώς έξω από τον ορίζοντα των γεγονότων, όμως, υπάρχει ένα άλλο όριο που αποκαλείται «σφαίρα» φωτονίων». Μια ακτίνα φωτός που πλησιάζει αυτή τη νοητή σφαίρα δεν πέφτει μέσα στην τρύπα -απλά καμπυλώνεται και τίθεται σε τροχιά γύρω της για πάντα.

Οι ερευνητές του Ομοσπονδιακού Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Ζυρίχης (ETH Zürich) ανακάλυψαν ένα αντίστοιχο της σφαίρας φωτονίων σε γιγάντιες ωκεάνιες δίνες. Σε αυτά τα όρια των δινών, τα μόρια νερού κινούνται διαρκώς σε κλειστούς κύκλους. Και, όπως συμβαίνει σε μια μαύρη τρύπα, ό,τι βρίσκεται στο εσωτερικό της δίνης δεν μπορεί να δραπετεύσει σε ήρεμα νερά.

Τα κλειστά όρια των δινών είναι αυτό που επιτρέπει την αναγνώριση και την παρακολούθηση των δινών σε δορυφορικές εικόνες, αναφέρουν οι ερευνητές.

Επισημαίνουν επίσης ότι, από τη στιγμή που οι δίνες είναι κλειστοί και σταθεροί όγκοι νερού, λειτουργούν ουσιαστικά ως οχήματα μεταφοράς νερού σε μεγάλες αποστάσεις.

«Μαύρες» θαλάσσιες δίνες

Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Μαϊάμι κατάφεραν σε επόμενη φάση να αναγνωρίσουν δίνες σαν μαύρες τρύπες στους Δακτυλίους του Αγκούλας, μιας σειράς ωκεάνιων δινών που εμφανίζονται έξω από το νότιο άκρο της Αφρικής και μεταναστεύουν στο Νότιο Ωκεανό έξω από την Ανταρκτική.

Συνολικά καταγράφηκαν επτά τέτοιες δίνες, οι οποίες διατηρήθηκαν για διάστημα σχεδόν ενός έτους χωρίς να εμφανίζουν διαρροή νερού.

Τα ευρήματα επιβεβαιώθηκαν μάλιστα από ανεξάρτητους ερευνητές, επίσης στο Πανεπιστήμιο του Μαϊάμι, οι οποίοι χρησιμοποίησαν τη νέα τεχνική για να ανακαλύψουν μια δίνη τύπου μαύρης τρύπας στον Κόλπο του Μεξικού.

Η ερευνητική ομάδα που υπογράφει τη δημοσίευση υποψιάζεται ότι μαθηματικά ισοδύναμα των μελανών οπών εμφανίζονται και σε άλλα ρευστά εκτός των ωκεανών.

Μια τέτοια περίπτωση δεν αποκλείεται να είναι η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα, μια γιγάντια αλλά σταθερή δίνη που μαίνεται στον Δία εδώ και αιώνες.

Ο λαβύρινθος του Άρη, Two Generations of Windblown Sediments on Mars

O εντυπωσιακός «λαβύρινθος» του Άρη, όπως τον κατέγραψε ο δορυφόρος MRO. This colorful scene is situated in the Noctis Labyrinthus region of Mars, perched high on the Tharsis rise in the upper reaches of the Valles Marineris canyon system. Targeting the bright rimmed bedrock knobs, the image also captures the interaction of two distinct types of windblown sediments. Surrounding the bedrock knobs is a network of pale reddish ridges with a complex interlinked morphology. These pale ridges resemble the simpler “transverse aeolian ridges” (called TARs) that are common in the equatorial regions of Mars. The TARs are still poorly understood, and are variously ascribed to dunes produced by reversing winds, coarse grained ripples, or indurated dust deposits. HiRISE observations of TARs have so far shown that these bedforms are stable over time, suggesting either that they form slowly over much longer time scales than the duration of MRO's mission, or that they formed in the past during periods of very different atmospheric conditions than the present. Dark sand dunes comprise the second type of windblown sediment visible in this image. The dark sand dune seen just below the center of the cutout displays features that are common to active sand dunes observed by HiRISE elsewhere on Mars, including sets of small ripples crisscrossing the top of the dune. In many cases, it is the motion of these smaller ripples that drives the advance of Martian sand dunes. The dark dunes are made up of grains composed of iron-rich minerals derived from volcanic rocks on Mars, unlike the pale quartz-rich dunes typical of Earth. Caption Credit: Paul Geissler. Image Credit: NASA/JPL/University of Arizona

Ο δορυφόρος MRO που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Άρη κατέγραψε νέες λεπτομερείς εικόνες από μια από τις πιο εντυπωσιακές και ενδιαφέρουσες γεωλογικές δομές του. Πρόκειται για τον «Λαβύρινθο της Νύχτας» (Noctis Labyrinthus) που βρίσκεται στο τεράστιο ηφαιστειακό υψίπεδο Tharsis.

Valles Marineris stretches over 4,000 km (2,500 mi) across Mars, mostly east-west just below the equator, as seen in this Viking 1 orbiter image mosaic. The three Tharsis Montes are at left; towards the top, an ancient outflow channel stretches northward from Echus Chasma to Kasei Valles. Similar outflow channels extend from the east end of Valles Marineris towards Mars's northern lowlands. Image Credit: NASA/USGS

Το υψίπεδο εντοπίζεται στο δυτικό άκρο του Valles Marineris , του μεγαλύτερου φαραγγιού του Κόκκινου Πλανήτη που είναι πιθανότατα και το μεγαλύτερο φαράγγι στο ηλιακό μας σύστημα. Ο Λαβύρινθος είναι μια περιοχή με βαθιές, απότομες κοιλάδες. Στη συγκεκριμένη περιοχή έχει εντοπιστεί η παρουσία πλήθους ορυκτών και μεταλλευμάτων. Οι νέες εικόνες θα βοηθήσουν τους ειδικούς να μελετήσουν την περιοχή καλύτερα.

Ο Ήλιος λίγο πριν… σβήσει, Hubble Views a Giant, Smoldering Star

Το άστρο HD 184738 βρίσκεται στα τελευταία στάδια της ζωής του. Παρόμοια εικόνα θα έχει και ο Ήλιος μετά από 5 δισ. Έτη. This new image, snapped by NASA/ESA Hubble Space Telescope, shows the star HD 184738, also known as Campbell’s hydrogen star. It is a Wolf-Rayet star — an evolutionary stage for stars with a mass of over 20 times that of our Sun, when they are rapidly blowing away material and losing mass. This type of star is named after two French astronomers, Charles Wolf and Georges Rayet, who first identified them in the mid-nineteenth century. Stars like HD 184738 are short-lived, very massive, and extremely hot, with surface temperatures of up to 40 times higher than that of our Sun. They are also very luminous, though as they predominantly emit in the ultraviolet and X-ray parts of the spectrum, they may not appear to be exceptionally bright. The star’s distinctive fiery red color is caused by its nitrogen content. Credit: ESA/Hubble & NASA, Acknowledgement: Jean-Christophe Lambry

Το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble κατέγραψε εικόνες από το άστρο HD 184738. Πρόκειται για ένα άστρο παρόμοιο με τον Ήλιο το οποίο βρίσκεται στα τελευταία στάδια της ζωής του. Έτσι οι επιστήμονες έχουν τη δυνατότητα να δουν πώς θα μοιάζει το μητρικό μας άστρο σε περίπου 5 δισεκατομμύρια έτη όταν και αναμένεται να έχουν «σωθεί» τα καύσιμα του και να αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση για το ίδιο αλλά και το ηλιακό μας σύστημα, όπως το γνωρίζουμε σήμερα.

Το τέλος

Learn how stars are engineered by the Universe and how they then go on to engineer everything else in that very universe. How nuclear fusion in the core of these stars keeps them burning for billions of years and what powers our nearest star 'the sun.

Το HD 184738 είναι γνωστό και ως άστρο υδρογόνου Campbell. Βρίσκεται στο κέντρο ενός πλανητικού νεφελώματος και είναι στη φάση κατά την οποία το άστρο «ξεφορτώνεται» τα εξωτερικά του στρώματα. Στην εικόνα που κατέγραψε το Hubble το άστρο περιβάλλεται από δέσμες αερίων (κυρίως υδρογόνο, άζωτο). Το HD 184738 αρχικά θα διογκωθεί και θα μεταβληθεί σε έναν κόκκινο γίγαντα και τελικά αυτό που θα μείνει θα είναι ένας μικρός πυκνός πυρήνας που οι ειδικοί ονομάζουν λευκό νάνο. Το ίδιο θα συμβεί και με τον Ήλιο.

H Σελήνη είναι 100 εκατομμύρια χρόνια νεώτερη, The Moon Is 100 Million Years Younger Than Thought

Η Σελήνη είναι προϊόν μιας τρομερής σύγκρουσης της Γης με ένα γιγάντιο ουράνιο σώμα πριν μερικά δισεκατομμύρια έτη. This artist's conception of a planetary smashup whose debris was spotted by NASA's Spitzer Space Telescope in 2009 gives an impression of the carnage that would have been wrecked when a similar impact created Earth's moon. Credit: NASA/JPL-Caltech

Νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα έρχεται να αλλάξει τα δεδομένα σχετικά με την ηλικία της Σελήνης.

Οι νέες εκτιμήσεις αναφέρουν πως το φεγγάρι είναι νεώτερο τουλάχιστον κατά 100 εκατ. χρόνια, σε σχέση με ό,τι πίστευαν μέχρι σήμερα οι επιστήμονες, δηλ. έχει ηλικία 4,4 έως 4,45 δισεκατομμυρίων ετών και όχι 4,56 δισεκατομμυρίων.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Ρίτσαρντ Κάρλσον του Ινστιτούτου Επιστήμης Κάρνεγκι της Ουάσιγκτον, έκαναν τη σχετική ανακοίνωση σε συνέδριο στο Λονδίνο, που διοργάνωσε η Βασιλική Εταιρεία επιστημών της Βρετανίας με θέμα «Η προέλευση της Σελήνης», σύμφωνα με το Space.com.

An artist's rendering shows a planetary collision near the star Vega. The Earth's moon may have formed from the debris of such an impact between Earth and another body. (NASA)

Σύμφωνα με την κυρίαρχη επιστημονική θεωρία, το φεγγάρι δημιουργήθηκε όταν ένα άλλο μεγάλο ουράνιο σώμα, στο μέγεθος τουλάχιστον του Άρη, έπεσε πάνω στη Γη και από την πρόσκρουση εκτινάχθηκαν στο διάστημα τεράστιες ποσότητες ύλης, που σταδιακά και υπό την πίεση της βαρύτητας σχημάτισαν τον δορυφόρο του πλανήτη μας.

Το ηλιακό μας σύστημα σχηματίστηκε πριν από 4,56 δισεκατομμύρια χρόνια. Η ακριβής χρονολόγηση των πλανητών και δορυφόρων είναι δύσκολη, αλλά βελτιώνεται σταδιακά λόγω και της προόδου της τεχνολογίας.

Σύμφωνα με τον Κάρλσον, στη Γη έχουν βρεθεί ενδείξεις ότι η επιφάνειά της είχε λιώσει πριν από περίπου 4,45 δισεκατομμύρια χρόνια, όταν κατά πάσα πιθανότητα είχε συμβεί η καταστροφική πρόσκρουση που «γέννησε» το φεγγάρι.

Νεώτερη ή όχι η Σελήνη δεν παύει να είναι γοητευτική … όπως φαίνεται να “στροβιλίζεται” στο παρακάτω βίντεο, κάτι που είναι αδύνατον να δούμε από τη Γη. Η “περιστρεφόμενη Σελήνη’ δημιουργήθηκε από τις φωτογραφίες που συνέλεξε το διαστημικό σκάφος της NASA, LRO (Lunar Reconnaissance Orbiter). To LRO περιστρέφεται γύρω από τη Σελήνη, 50 χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνειά της.