Πρώτη έγχρωμη εικόνα από τον κομήτη του Rosetta. The first true color image of comet 67P taken by the Rosetta spacecraft

Στις 15 Δεκεμβρίου, στο πλαίσιο του συνεδρίου της Αμερικανικής Ένωσης Φυσικής πρόκειται να παρουσιαστεί επίσημα η έγχρωμη φωτογραφία του κομήτη 67P. True colours? The image, due to be released at the American Geophysical Union meeting in San Francisco on December 15, was taken by the taken by a Rosetta instrument dubbed Osiris. Up until now, most of the spectacular images of the comet have been released in gray-scale.

Σχεδόν πέντε μήνες μετά την άφιξη της αποστολής Rosetta στον κομήτη 67P, και ενάμιση μήνα μετά την ιστορική προσεδάφιση του ρομπότ Philae, η πρώτη έγχρωμη εικόνα της σκονισμένης χιονόμπαλας βλέπει το φως της δημοσιότητας.

Ερευνητές της αποστολής πρόκειται να παρουσιάσουν την εικόνα σε συνέδριο της Αμερικανικής Ένωσης Φυσικής στις 15 Δεκεμβρίου, αναφέρουν λάτρεις της αστρονομίας στο δικτυακό τόπο Reddit. Η περίληψη της παρουσίασης και η εικόνα σε πλήρη ανάλυση είναι διαθέσιμες εδώ.

Μέχρι στιγμής η ευρωπαϊκή διαστημική υπηρεσία ESA δεν έχει παρουσιάσει έγχρωμες εικόνες από την κάμερα Osiris του Rosetta. Η δημοσιοποίηση της εικόνας δεν αποκλείεται τώρα να αναζωπυρώσει την διαμάχη για τα «μυστικά» δεδομένα της αποστολής, τα οποία οι ερευνητές θέλουν να κρατήσουν για τον εαυτό τους μέχρι να δημοσιεύσουν τα αποτελέσματα.

Νέα δεδομένα αποκαλύπτονται

'Darker than coal: In September, the Alice instrument on Rosetta mapped the comet's surface, recording the first far-ultraviolet light spectra of the comet's surface. From the data, the Alice team said the comet is unusually dark - darker than charcoal-black - when viewed in ultraviolet wavelengths. Pictured is an artist's impression of what they believed it may look like.

Μέχρι σήμερα η υπηρεσία έχει δώσει στη δημοσιότητα εικόνες μόνο από την ασπρόμαυρη κάμερα πλοήγησης του Rosetta, η οποία προσφέρει πολύ χαμηλότερη ανάλυση.

Χρήστης του Reddit διαχώρισε τα κανάλια του κόκκινου, πράσινου και μπλε χρώματος και δημιούργησε αυτό το animation. The reason why the image is blurred is because the comet moved between exposures, as a Reddit user showed by separating the RGB (Red, Green, and Blue) channels in the composite color image and making this animated GIF.

H νέα εικόνα του Osiris φαίνεται θολή επειδή ο κομήτης κινούνταν ανάμεσα στις διαδοχικές εκθέσεις. Τα χρώματά της περιγράφονται ως πραγματικά, αυτό όμως απέχει από την πραγματικότητα. Στο ανθρώπινο μάτι, έχουν ξεκαθαρίσει οι επιστήμονες, ο κομήτης θα φαινόταν πιο μαύρος από κάρβουνο.

Η γερμανική κάμερα Osiris χρησιμοποιεί φίλτρα που βλέπουν σε 11 μήκη κύματος, ορισμένα πέρα από τις δυνατότητες της ανθρώπινης όρασης. Όλα δείχνουν ότι η εικόνα συνδυάζει τα επιμέρους μήκη κύματος και έχει υποστεί επεξεργασία για να αναδείξει καλύτερα τα χαρακτηριστικά της επιφάνειας.

Στο συνέδριο, «θα συζητηθεί η χρωματική ποικιλότητα της επιφάνειας του κομήτη και η σχέση της με την επιφανειακή μορφολογία και δραστηριότητα» λένε οι συντάκτες της μελέτης.

An orange (red), green and near-UV colour filter composite image of Mars; the UV channel (the blue color) has been enhanced. The enhanced UV signal clearly shows the presence of the cloud system covering most of the Martian disk. The image was acquired on 24 February at 19:28 CET from a distance of about 240 000 km; image resolution is about 5 km/pixel. Higher resolution images of Mars will be made available later. Credit: ESA © 2007 MPS for OSIRIS Team MPS/UPD/ LAM/IAA/ RSSD/ INTA/ UPM/ DASP/ IDA

Σίγουρα πάντως η κάμερα Osiris μπορεί να συλλάβει εικόνες που πλησιάζουν τα πραγματικά χρώματα. 

This image composite is based on near-infrared, green and near-ultra-violet colour information obtained by the OSIRIS Narrow Angle Camera. At the southern part of the planet, the southern spring polar cap is clearly seen. At this time of the Martian year, a large fraction of Mars' atmosphere is evaporating from the southern polar cap and will migrate to the northern polar cap during nothern winter. Over most of the Martian disk one can see large cloud systems. The image was acquired on 24 February at 19:28 CET from a distance of about 240 000 km; image resolution is about 5 km/pixel. Higher resolution images of Mars will be made available later. Credit: ESA © 2007 MPS for OSIRIS Team MPS/UPD/ LAM/IAA/ RSSD/ INTA/ UPM/ DASP/ IDA

Αυτό φαίνεται από το παραπάνω πορτρέτο του Άρη το οποίο μετέδωσε το Rosetta καθώς ταξίδευε προς τον τελικό προορισμό του.

Πάχνη ξηρού πάγου καλύπτει την Ελλάδα του Άρη. Frost-covered chaos on Mars

H εντυπωσιακή εικόνα που κατέγραψε ο Mars Express. Hellas Chaos, in the southern central part of the giant Hellas basin, stretches roughly 200 km north–south and for about 500 km in an east–west direction. It shows a variety of landforms, from large impact craters containing wind-blown dunes or flat-topped mesas, to ridges and troughs with rough knobs of material protruding from the surface. The region is also dusted with carbon dioxide frost. In the right-hand portion of the image, the curved outlines of large sublimation pits are interspersed with polygonal-patterned terrain. These features are typical of ‘periglacial’ terrain, and develop as a result of contraction and relaxation during freeze–thaw cycles as the seasons change. The image was acquired by the High Resolution Stereo Camera on ESA’s Mars Express on 23 January 2014 during orbit 12 785. The image is centred on 46ºS / 69ºE. The ground resolution is about 18 m per pixel. North is to the right and west is at the top. Credit: ESA/DLR/FU Berlin

Χάρη σε ένα διάλειμμα καθαρής ατμόσφαιρας πάνω από τη λεκάνη της Ελλάδας του Άρη, ο ευρωπαϊκός δορυφόρος Mars Express μπόρεσε να κοιτάξει κάτω σε αυτό τη γιγάντια κοιλότητα βάθους επτά χιλιομέτρων.

Η Λεκάνη Ελλάδας βρίσκεται στα υψίπεδα του νοτίου ημισφαιρίου του Άρη και είναι ουσιαστικά ο μεγαλύτερος ορατός κρατήρας του Ηλιακού Συστήματος, με διάμετρο 2.300 χιλιόμετρα. Σχηματίστηκε πριν από περίπου τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια στη διάρκεια του λεγόμενου Όψιμου Μεγάλου Βομβαρδισμού, όταν οι πλανήτες του εσώτερου Ηλιακού Συστήματος δεχόταν μια βροχή αστεροειδών και κομητών.

Από το σχηματισμό της στα πρώτα στάδια της ζωής του Άρη, η λεκάνη της Ελλάδας σμιλεύτηκε από τον άνεμο, το νερό, τον πάγο και την ηφαιστειακή δραστηριότητα. Αυτή είναι εξάλλου η περιοχή όπου ξεκινούν οι παγκόσμιες αμμοθύελλες του πλανήτη, επισημαίνει σε ανακοίνωσή της η ευρωπαϊκή διαστημική υπηρεσία ESA.

Εικόνα ψύχους

Close-up of a trough-like depression that runs in an east–west direction through Hellas Chaos on the floor of the vast Hellas Basin in the southern hemisphere of Mars. The trough is punctuated with small raised knobs of rough-textured material. This region was imaged by the High Resolution StereoCamera on ESA’s Mars Express on 23 January 2014 during orbit 12 785. The main image is centred on 46ºS / 69ºE with a ground resolution of about 18 m per pixel. Credit: ESA/DLR/FU Berlin

Η εικόνα που έλαβε η στερεοσκοπική κάμερα του Mars Express στις 23 Ιανουαρίου εστιάζεται στην περιοχή Χάος, σχεδόν στο κέντρο της λεκάνης. Μεγάλο μέρος του τοπίου καλύπτεται από πάχνη ξηρού πάγου - χιόνι από παγωμένο διοξείδιο του άνθρακα, το οποίο σχηματίζει μεγάλα καλύμματα στους πόλους του πλανήτη.

Στα δεξιά της εικόνας, το «γλάσο» του ξηρού πάγου σημαδεύεται από «λάκκους εξάχνωσης», σχηματισμούς που δημιουργούνται από την εξάχνωση του διοξειδίου του άνθρακα, δηλαδή τη μετατροπή του από στερεό απευθείας σε αέριο.

Οι λάκκοι εξάχνωσης εναλλάσσονται με πολυγωνικούς σχηματισμούς στο έδαφος, αποτέλεσμα της συστολής και της διαστολής στους κύκλους ψύξης-απόψυξης. Οι λόφοι που διατρέχουν το κέντρο της εικόνας φαίνονται χρυσαφένιοι, πιθανότατα επειδή ο Ήλιος βρισκόταν χαμηλά στον ορίζοντα όταν ελήφθη η εικόνα.

Ψάξτε στα δεδομένα του LHC για νέα σωματίδια. Uncover the building blocks of the universe

Help search for unknown exotic particles in the LHC data. In 2012, the world of Particle Physics rejoiced with the discovery of the long sought after Higgs boson particle. But this is just the beginning. In our search for answers to the most fundamental questions about the nature of reality, we are looking for your help in finding evidence of new physics beyond our current understanding. Through searching for exotic decays (particles falling apart in unexpected ways) in the Large Hadron Collider’s particle collisions, you can be a part of the next great revolution in Physics. The LHC’s computer programs were not designed to look for these decays, but we are willing to bet that a keen pair of human eyes can. So how about it, are you ready to change our understanding of the world? Image from the Higgs Hunters database 

Επιστήμονες από τα Πανεπιστήμια της Νέας Υόρκης, της Οξφόρδης, του Birmingham και του πειράματος ATLAS στο CERN, σε συνεργασία με τους ερευνητές του προγράμματος Zooniverse και δημιούργησαν το Higgs Hunters.

Ανακαλύψτε τα δομικά στοιχεία του σύμπαντος ΕΔΩ: HIGGS HUNTERS. Installing the ATLAS calorimeter. Photo Courtesy of CERN

Το νέο αυτό πρόγραμμα επιτρέπει στον καθένα – χωρίς να απαιτούνται γνώσεις φυσικής, μαθηματικών ή προγραμματισμού – μετά από απλή παρατήρηση εικόνων που καταγράφηκαν κατά τη διάρκεια των πειραμάτων στον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων (LHC), να εντοπίζει νέα σωματίδια.

Στο βίντεο δίνονται περαιτέρω επεξηγήσεις για το Higgs Hunters.

Διδακτική πρόταση στις Αρχές Φιλοσοφίας: Η σκεπτικιστική πρόκληση - Διαφορετικά είδη σκεπτικισμού

Ρενέ Μαγκρίτ, Το βέλος του Ζήνωνα, 1964. Ως σόφισμα του βέλους χαρακτηρίζεται η αρχαία φράση "βέλος φερόμενον έστηκε", (= βέλος που εκτοξεύτηκε ακινητεί), του φιλόσοφου Ζήνωνα του Ελεάτη. Ο Ζήνωνας μ΄ αυτή την «αφορισματική» του φράση προσπάθησε ν΄ αποδείξει δια της λογικής ότι η "κίνηση" ενός ριπτόμενου βέλους, από ένα τοξότη, σε στιγμιαίο χρόνο, είναι αδύνατη. Για την απόδειξη αυτού, ο Ζήνωνας έκανε τον ακόλουθο συλλογισμό που οδηγούσε στην εις άτοπον απαγωγή: «Το βέλος που κινείται ανά χρονική στιγμή κατέχει ορισμένο χώρο. Αλλά το να κατέχει αυτό χώρο, σημαίνει ότι τούτο ηρεμεί (ακινητεί). Φανερό λοιπόν είναι ότι, το βέλος που φαίνεται ότι κινείται στην πραγματικότητα αυτό ηρεμεί, και δεν κινείται αφού δεν μπορεί το ίδιο πράγμα σε ορισμένη χρονική στιγμή να ηρεμεί και να κινείται ταυτόχρονα». Ο Αριστοτέλης εξετάζοντας τον συλλογισμό του Ζήνωνα τον χαρακτήρισε παραλογισμό, σημειώνοντας ότι ο Ζήνων στη πρότασή του αυτή έλαβε το χρόνο ως συγκείμενο από αδιαίρετες χρονικές στιγμές. Έτσι οι νεώτεροι χαρακτήρισαν την παραπάνω αφορισματική φράση σόφισμα όμοιο με εκείνο "περί του Αχιλλέα και της χελώνας".

Διδακτική πρόταση - Παρουσίαση με διαφάνειες του Κεφαλαίου 3: Αναζητώντας τη γνώση. Ενότητα 1. Το ερώτημα για τη δυνατότητα της γνώσης 1. Η σκεπτικιστική πρόκληση-Διαφορετικά είδη σκεπτικισμού. α) Αμφισβήτηση της δυνατότητας γνώσης και επιδίωξη της αταραξίας (αρχαίος σκεπτικισμός), στο μάθημα της Φιλοσοφίας της  Β’ τάξης Ημερησίου Γενικού Λυκείου με βάση το σχολικό βιβλίο Αρχές Φιλοσοφίας των Σ. Βιρβιδάκη, Β. Καρασμάνη, Χ. Τουρνά.

Αόρατη «ασπίδα» αγκαλιάζει τη Γη. Invisible shield found thousands of miles above Earth blocks 'killer electrons'

Αόρατο πέπλο που περιβάλλει τον πλανήτη μας στα 11.500 χλμ. τον προστατεύει από τα «ηλεκτρόνια-δολοφόνους». An invisible shield has been discovered some 7,200 miles above Earth that blocks so-called 'killer electrons,' which whip around the planet at near-light speed and have been known to threaten astronauts, fry satellites and degrade space systems during intense solar storms. Credit: Andy Kale, University of Alberta

Tα επικίνδυνα ηλεκτρόνια που βρίσκονται στα εξωτερικά όρια των ζωνών Βαν Αλεν μπλοκάρει μια αόρατη  «ασπίδα» που περιβάλλει τη Γη, υποστηρίζουν αμερικανοί επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Κολοράντο στο Μπόλντερ και από το Τεχνολογικό Ινσιτούτο της Μασαχουσέτης (MIT).

Σύμφωνα με τους ειδικούς, το αόρατο πέπλο της Γης δεν επιτρέπει στα επικίνδυνα σωματίδια να απειλήσουν τη ζωή των αστροναυτών που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη μας ή να προκαλέσουν βλάβες σε δορυφόρους ή άλλα διαστημικά συστήματα.

Όπως εξηγούν οι ερευνητές με δημοσίευσή τους στην επιθεώρηση «Nature», τα ηλεκτρόνια «φρενάρονται» σε υψόμετρο που αγγίζει τα 11.500 χλμ. από την επιφάνεια της Γης. «Είναι σαν να πέφτουν πάνω σε έναν γυάλινο διαστημικό τοίχο. Μοιάζει λίγο με τις ασπίδες πεδίων του Σταρ Τρεκ, οι οποίες χάριζαν προστασία ενάντια στα εξωγήινα όπλα – βλέπουμε δηλαδή μια αόρατη ασπίδα η οποία μπλοκάρει τα συγκεκριμένα ηλεκτρόνια. Πρόκειται για ένα εξαιρετικά μυστηριώδες φαινόμενο» αναφέρουν χαρακτηριστικά.

Τα νέα ευρήματα

The Earth has its own "Star Trek"-like force shield protecting it from potentially dangerous radiation, scientists discover. Shield like a "glass wall" in space holds back radiation that could damage satellites or put astronauts at risk, they report. The scientists, writing in the journal Nature, say they believe the waves protect us by deflecting incoming high-energy electrons, pushing them to collide with neutral gas atoms in the upper atmosphere and eventually disappear. Photo: NASA

Μελετώντας μια σειρά από πιθανά σενάρια, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το «φρενάρισμα» δεν οφείλεται στο γήινο μαγνητικό πεδίο, αλλά στα ηλεκτρομαγνητικά κύματα χαμηλής συχνότητας που αναπτύσσονται στην πλασμόφαιρα - ένα στρώμα με πυκνό και χαμηλής ενέργειας πλάσμα.

H κίνηση φορτισμένων σωματιδίων γύρω από τη Γη. This animated gif shows how particles move through Earth’s radiation belts, the large donuts around Earth. The sphere in the middle shows a cloud of colder material called the plasmasphere. New research shows that the plasmasphere helps keep fast electrons from the radiation belts away from Earth. Image Credit: NASA/Goddard/Scientific Visualization Studio

Τα συγκεκριμένα κύματα φαίνεται να προστατεύουν τον πλανήτη μας από τα ταχέως κινούμενα ηλεκτρόνια, αφού τα εκτρέπουν από την πορεία τους. Έτσι, τα σωματίδια συγκρούονται με ουδέτερα άτομα αερίων στα ανώτερα όρια της ατμόσφαιρας, με αποτέλεσμα να απορροφώνται.

Οι ζώνες Βαν Άλεν

This image shows a color-coded geographic representation of ultra-relativistic electron fluxes, based on orbital tracks of the Van Allen Probe B spacecraft projected onto the geographical equatorial plane. As the spacecraft precesses in its elliptical orbit around the Earth, it forms a “spirograph” pattern in the Earth-centered coordinate system. Inside of this radial distance is an almost complete absence of electrons, forming the “slot” region. The superimposed circle shows a sharp, distinctive inner boundary for ultra-relativistic electrons, and how generally symmetric this boundary is around Earth. Credit: Courtesy of the reasearchers/Haystack Observatory

Οι ζώνες ακτινοβολίας Βαν Άλεν ανακαλύφθηκαν το 1958 από τον Τζέιμς Βαν Άλεν, από τον οποίο και πήραν το όνομά τους. Πρόκειται για δυο δαχτυλίδια που σχηματίζονται από σωματίδια υψηλής ενέργειας – τα «ηλεκτρόνια-δολοφόνους», όπως αποκαλούνται – τα οποία παγιδεύονται στο μαγνητικό πεδίο της Γης.

Η εσωτερική ζώνη, η οποία βρίσκεται πιο κοντά στον πλανήτη μας, είναι σχετικά σταθερή. Η εξωτερική ζώνη, η οποία αρχίζει να εκτείνεται από ένα υψόμετρο 13.000 ως 40.000 χλμ. από την επιφάνεια της Γης, είναι εξαιρετικά ασταθής και παρουσιάζει τεράστιες διακυμάνσεις. Μέσα σε μερικές ώρες, ή και λεπτά, τα ηλεκτρόνια που την αποτελούν μπορούν να αγγίξουν την ταχύτητα του φωτός ενώ το μέγεθός της μπορεί να γίνει εκατονταπλάσιο.

Αν και η ύπαρξή τους είναι γνωστή εδώ και δεκαετίες, οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν πολλά για αυτές τις ζώνες ακτινοβολίας, πέραν του ότι μπορούν να προκαλέσουν βλάβες σε δορυφόρους και διαστημόπλοια ή και στα ηλεκτρονικά συστήματα εδώ στη Γη. Στις 30 Αυγούστου του 2012 η NASA εκτόξευσε τα δυο ερευνητικά σκάφη Van Allen με στόχο την άντληση περισσότερων πληροφοριών σχετικά με αυτές. Τον Μάρτιο του 2013, τα ερευνητικά σκάφη αποκάλυψαν την παροδική ύπαρξη γύρω από τη Γη μιας τρίτης ζώνης ακτινοβολίας Βαν Άλεν, την οποία οι επιστήμονες αγνοούσαν παντελώς.

«Πιστεύω ότι το κλειδί είναι να συνεχίσουμε να παρατηρούμε λεπτομερώς τη συγκεκριμένη περιοχή, γεγονός που μπορεί να γίνει με τη βοήθεια του εκλεπτυσμένου εξοπλισμού που διαθέτουν τα ερευνητικά σκάφη Van Allen» αναφέρει ο επικεφαλής του Εργαστηρίου Ατμοσφαιρικής και Διαστημικής Φυσικής του Πανεπιστημίου του Κολοράντο στο Μπόλντερ, δρ Ντάνιελ Μπέικερ.

Η Αμφίπολη, ο Μέγας Αλέξανδρος και το Game of Thrones. Behind Tomb Connected to Alexander the Great, Intrigue Worthy of "Game of Thrones"

«Δυναστεία βουτηγμένη στην ίντριγκα η οικογένεια του μακεδόνα βασιλιά». A mysterious royal tomb in Greece may hold a relative or associate of Alexander the Great, portrayed here in a mosaic from Pompeii. PHOTOGRAPH BY ARALDO DE LUCA, CORBIS

Νέο άρθρο για τον αρχαίο τάφο της Αμφίπολης δημοσιεύει το περιοδικό National Geographic, κάνοντας εκτενή αναφορά στον Φίλιππο Β' και τον Μ.Αλέξανδρο και σημειώνοντας χαρακτηριστικά: «Η ανασκαφή της Αμφίπολης προσθέτει άλλο ένα κεφάλαιο στην ιστορία του στρατηλάτη και της οικογένειάς του, μίας δυναστείας βουτηγμένης στην ίντριγκα, τη συνωμοσία και το αίμα, που μοιάζει με αυτή των Λάνιστερ στη διάσημη τηλεοπτική σειρά Game of Thrones».

Some speculate that Alexander's closest friend and lover, Hephaestion (pictured above in a 16th-century fresco, with his hand on the god Hymen’s shoulder) may be buried in the royal tomb at Amphipolis. PHOTOGRAPH BY DEAGOSTINI, GETTY IMAGES

«Η αγωνία κορυφώνεται όσο οι αρχαιολόγοι ψάχνουν στοιχεία για την ταυτότητα του προσώπου που έχει ταφεί με λαμπρότητα στον μυστηριώδη τάφο της Αμφίπολης, στη Βόρεια Ελλάδα» τονίζει η αρθρογράφος Χέδερ Πρινγκλ, επισημαίνοντας πως η ερευνητική ομάδα πιστεύει ότι ο τάφος έχει χτιστεί για κάποιο πολύ κοντινό πρόσωπο στον Μέγα Αλέξανδρο, είτε για τη μητέρα του Ολυμπιάδα, είτε για τη σύζυγό του Ρωξάνη, είτε για έναν από τους αγαπημένους του στρατηγούς, είτε -όπως γράφει η Πρινγκλ- «για τον παιδικό του φίλο και εραστή Ηφαιστίωνα». 

«Ο γρίφος του ταφικού μνημείου στην Αμφίπολη αποτελεί το ελληνικό “Game of Thrones”» σύμφωνα με το δημοσίευμα. As archaeologists dig deeper into the burial mound, ancient sources tell a tale of family drama and palace intrigue. Two guardian sphinxes sit on a marble lintel at the entrance to the tomb at Amphipolis. PHOTOGRAPH BY THE GREEK CULTURE MINISTRY, EPA

«Ο ίδιος ο Μέγας Αλέξανδρος» συνεχίζει η Πρινγκλ «είναι σχεδόν βέβαιο ότι έχει ταφεί στην Αίγυπτο. Αλλά οι τάφοι, με τα πλούσια ιστορικά και γενετικά δεδομένα που μπορεί να περιέχουν, των μελών της οικογένειάς του παραμένουν άγνωστοι. Η ανασκαφή της Αμφίπολης έρχεται να προσθέσει ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία του στρατηλάτη και της οικογένειάς του, μίας δυναστείας βουτηγμένης στην ίντριγκα, τη συνωμοσία και το αίμα, που μοιάζει με αυτή των Λάνιστερ στη διάσημη τηλεοπτική σειρά Game of Thrones».

Χρυσή λάρνακα του τάφου του Φιλίππου Β΄. The Golden Larnax, at the Museum of Vergina, which contains the possible remains of King Philip II (r. 359–336 BC).

Σύμφωνα με την αρθρογράφο, για να αντιληφθεί κάποιος τις ίντριγκες στο παλάτι, «θα πρέπει να ξεκινήσει από τον πατέρα του Μ.Αλεξάνδρου, τον Φίλιππο Β', ο οποίος ανέβηκε στο θρόνο της Μακεδονίας το 359 π.Χ.».

By custom, Macedonia's kings married multiple wives, often for the purposes of sealing political alliances with powerful neighbors. Alexander's mother, Olympias, was a daughter of the king of Molossia, a realm that encompassed part of modern Albania, and she claimed descent from the legendary Greek hero, Achilles. She was one of Philip's many wives, and according to ancient historians, she schemed relentlessly at court to put her son on the Macedonian throne. Some historians even suspect that she poisoned Alexander's older half-brother, impairing his mental faculties.

«Όπως συνηθιζόταν, οι Μακεδόνες βασιλείς παντρεύονταν περισσότερες από μία γυναίκες, συχνά για να αποκτήσουν πολιτικούς δεσμούς και συμμαχίες με ισχυρούς γείτονες. Η μητέρα του Αλέξανδρου, Ολυμπιάδα, ήταν κόρη του βασιλιά της Μολοσσίας, μία χώρα που ήταν τμήμα της σημερινής Αλβανίας» συνεχίζει η Πρινγκλ, σημειώνοντας: «Σύμφωνα με τους αρχαίους ιστορικούς, προχώρησε σε αδυσώπητες σκευωρίες για να ανέβει ο γιος της στον μακεδονικό θρόνο. Ορισμένοι ιστορικοί αναφέρουν ότι δηλητηρίασε τον μεγαλύτερο, ετεροθαλή αδελφό του Μ.Αλεξάνδρου, αλλοιώνοντας τις διανοητικές του ικανότητες».

«Για κάποιο διάστημα, οι δολοπλοκίες της είχαν αποτέλεσμα. Ο Φίλιππος έχρισε διάδοχό του τον Αλέξανδρο, παρέχοντάς του πρώτης τάξεως εκπαίδευση από τον κορυφαίο φιλόσοφο Αριστοτέλη και ενθαρρύνοντας την ανδρεία του ως πολεμιστή. Αλλά σημαντικοί μακεδόνες ευγενείς έβλεπαν τον Αλέξανδρο ως μη γνήσιο Μακεδόνα και συνεπώς παράνομη την άνοδό του στον θρόνο. Όταν ο Αλέξανδρος έφτανε στο τέλος της εφηβείας του, ο Φίλιππος έμοιαζε να συμμερίζεται αυτές τις αμφιβολίες. Έτσι, παντρεύτηκε μία Μακεδόνισσα και κατά τη διάρκεια γιορτής, ο Φίλιππος έθεσε σε δημόσια διαβούλευση την νομιμότητα του Αλέξανδρου» συμπληρώνει η Πρινγκλ.

Portrait of Philip, from Welschbillig (Germany). Rheinisches Landesmuseum, Trier.

«Μετέπειτα» προσθέτει «ο Φίλιππος προσπάθησε να αλλάξει στάση αλλά είχε ήδη δημιουργήσει έναν επικίνδυνο εχθρό. Αυτό που συνέβη μετά αποτελεί θέμα συζήτησης, καθώς λίγα στοιχεία είναι γνωστά. Το 336 π.Χ., ο Φίλιππος έκανε έναν πλούσιο γάμο για μία από τις κόρες του και κάλεσε μέλη από γειτονικούς βασιλικούς οίκους. Ως μέρος των εορτασμών, είχε σχεδιάσει δημόσιους αγώνες στο θέατρο των Αιγών. Ο ίδιος μπήκε στο στάδιο φορώντας ένα λευκό μανδύα στους ώμους του. Στη μία πλευρά βρισκόταν ο Αλέξανδρος και στην άλλη ο σύζυγος της κόρης του. Απομάκρυνε τους φρουρούς του και καθώς στεκόταν στο κέντρο του θεάτρου το πλήθος άρχισε να ζητωκραυγάζει». 

«Αυτό ήταν το τελευταίο πράγμα που άκουσε» δηλώνει στην Πρινγκλ ο Ίαν Γουόρθινγκτον, συγγραφέας του βιβλίου «By the Spear: Philip II, Alexander the Great, and the Rise and Fall of the Macedonian Empire». 

«Ένας δολοφόνος» συνεχίζει το άρθρο «ξεπήδησε από το πλήθος και μαχαίρωσε τον Φίλιππο μπροστά στα έκπληκτα μάτια των παρευρισκομένων. Μέσα στην αναταραχή που προκλήθηκε, ο δολοφόνος, ονόματι Παυσανίας, προσπάθησε να διαφύγει, αλλά δεν τα κατάφερε. Καθώς έτρεχε, σκόνταψε και έπεσε και έτσι τρεις φρουροί του Φίλιππου τον έπιασαν και τον σκότωσαν».

Archaeologists excavate a female figure on a wall leading to the second room of the ancient tomb. PHOTOGRAPH BY THE GREEK CULTURE MINISTRY, AP

«Έδρασε μόνος του ο Παυσανίας;» διερωτάται η Πρινγκλ, αναφέροντας ότι «σύμφωνα με αρχαία κείμενα δολοφόνησε τον Φίλιππο σε μία κρίση ζηλοτυπίας», αφού «πολλοί Μακεδόνες ευγενείς ήταν αμφισεξουαλικοί και ο Φίλιππος δεν αποτελούσε εξαίρεση». «Ο Παυσανίας ήταν εραστής του και όταν τον βαρέθηκε, τον απέρριψε και τον άφησε στα χέρια άλλων. Έτσι, ίσως ο Παυσανίας να τον σκότωσε για εκδίκηση» συνεχίζει.

The tomb at Amphipolis, shown here at the top of Kasta Hill, is the largest ancient tomb ever discovered in Greece. PHOTOGRAPH BY ATHANASIOS GIOUMPASIS, GETTY

Σύμφωνα με τον Γουόρθινγκτον, στην υπόθεση της δολοφονίας του Φίλιππου υπάρχουν στοιχεία συνωμοσίας. «Νομίζω ότι ο Παυσανίας είχε εντολή να σκοτώσει τον Φίλιππο» τονίζει ο Γουόρθινγκτον, ο οποίος υποψιάζεται ότι η Ολυμπιάδα και ο Αλέξανδρος έπαιξαν ρόλο-κλειδί, ωθώντας τον Παυσανία στην αποτρόπαιη πράξη. «Άλλοι ιστορικοί» υπογραμμίζει στο σημείο αυτό η Πρινγκλ «δεν είναι σίγουροι ότι ο Αλέξανδρος είναι ένοχος πατροκτονίας».

Πηγή: National Geographic

Αναστενάρια: στην ιερή έκσταση της παράδοσης. Anastenaria - Fire walking ceremonies: At the holy ecstasy of tradition

Φωτογραφία του Δημήτρη Λουζικιώτη που θα παρουσιαστεί στην έκθεση «Αναστενάρια. Στην ιερή έκσταση της παράδοσης». The personal photo exhibition of Demetris Louzikiotis with title “Anastenaria- Fire walking ceremonies: At the holy ecstasy of tradition” in cooperation with the Cultural Center “Aristotle the Stageiritis” and Thessaloniki European Youth Capital 2014.

Τα Αναστενάρια είναι μια πανήγυρις που γίνεται κάθε χρόνο τον μήνα Μάιο –για τρεις μέρες– με αφετηρία τη γιορτή των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης. Θεωρείται μια ιερή τελετουργία, η οποία πηγάζει από τα βάθη του χρόνου ως μια αρχετυπική διαδικασία μεταφυσικής επικοινωνίας με το Θείο και εκφράζεται με υπερβατική συμπεριφορά όσων συμμετέχουν, καθώς δεν καίγονται πατώντας στα πυρωμένα κάρβουνα.

«Αναστενάρια. Στην ιερή έκσταση της παράδοσης» είναι ο τίτλος της ατομικής έκθεσης φωτογραφίας του Δημήτρη Γ. Λουζικιώτη που θα παρουσιάζεται στον εκθεσιακό χώρο του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων από το Σάββατο 22 Νοεμβρίου 2014.

Photographs were taken at the communes of Agia Helene near Serres and at Lagadas near Thessaloniki (2011-2013) and present the ceremony of fire walking that is taking place in May on the occasion of the name-day celebrations of Saint Constantine and Helene. The photographer has depicted the intense feelings of men and women who participate in the fire walking ceremony: dancers are calm during the lighting of the fire and are in a trance while they dance barefooted on red-hot coals. The ceremony which is expressing the transcendental behavior of participating dancers (who are not burnt even if they dance barefooted on hot coals) steps back in time and aims at the dancer’s communication with God.

Οι εικόνες που εκτίθενται ελήφθησαν από το 2011 έως το 2014 στην Αγία Ελένη Σερρών και στον Λαγκαδά Θεσσαλονίκης και αποτελούν τμήμα πολύχρονης εργασίας του φωτογράφου με πρόθεση την αποτύπωση και την καλλιτεχνική απόδοση της εξέλιξης της ιεροπραξίας, μέσα από την ένταση των συναισθημάτων που εκφράζονται στα πρόσωπα και τα σώματα των ιερουργών καθ’ όλη τη διάρκεια της τελετουργίας: από την αρχική ηρεμία και την ευλάβεια, στο άναμμα της φωτιάς, από την άντληση δύναμης διαμέσου του χορού στο «κονάκι» –όπως ονομάζουν τον χώρο του ιερού τους– έως την έκσταση που βιώνουν οι χορευτές πάνω στα κάρβουνα. Οι φωτογραφίες προσπαθούν να αποδώσουν όσο το δυνατό πιο παραστατικά το στίγμα της γιορτής, δίχως εντυπωσιασμό αλλά με την απαιτούμενη «ζεστασιά», συγκίνηση και ιερότητα, έτσι όπως ενυπάρχει στο δρώμενο.

«Ο Δημήτρης Λουζικιώτης δημιουργεί ευκρινείς και πυκνές εικόνες που φλερτάρουν με το σινεμά και που λένε ιστορίες για τα πρόσωπα, την πίστη ή το φόβο τους και για την υπέρβαση που δικαιούται ο καθένας αφήνοντας στο θεατή το προνόμιο να μαντέψει το τέλος όλων αυτών. Ανήσυχες οπτικές γωνίες, αιφνίδια instantantès, πανοραμικές όψεις, λεπτομέρειες εκφράσεων, το στιγμιαίο που φιλοδοξεί να γίνει αιώνιο, ο τρόμος του κενού και το χρώμα ως αποκάλυψη. Σπουδαία πράγματα δηλαδή για μια εποχή που θεωρεί σπουδαίο το σοβαροφανές και που φοβάται ό,τι ακριβώς αγνοεί. Σπουδαία πράγματα, τέλος, για όσους ακόμα επιμένουν να πιστεύουν σε εκείνα που δεν φαίνονται κι όμως υπάρχουν…» γράφει για τις φωτογραφίες του Δ. Λουζικιώτη ο Μάνος Στεφανίδης, επίκουρος καθηγητής στη Φιλοσοφική σχολή του ΕΚΠΑ και επί 25 χρόνια επιμελητής της Εθνικής Πινακοθήκης.

He was born in Stratoniki, Halkidiki, he lives and works in Thessaloniki. His photographs have been published in print and digital media, have been presented in galleries and many are now part of private collections. He has participated in many exhibitions and at BIENNALE:1 in 2007. He is the owner of a graphic design and photo studio, is cooperating with many firms and organizations, and works as a professional graphic designer, photographer and communication consultant.  In addition, his articles about culture and art have been published in print and digital media and he has founded the Cultural Center “Aristotle the Stageiritis” where he also presides.

Ο Δημήτρης Γ. Λουζικιώτης γεννήθηκε στη Στρατονίκη Χαλκιδικής. Ζει και εργάζεται στη Θεσσαλονίκη. Φωτογραφικά έργα του έχουν δημοσιευτεί σε έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα, έχουν παρουσιαστεί σε gallery και αρκετά πλέον ανήκουν σε ιδιωτικές συλλογές. Μεταξύ άλλων συμμετείχε στην BIENNALE:1 Σύγχρονης Τέχνης (Θεσσαλονίκη 2007). Διατηρεί δημιουργικό γραφείο και studio φωτογραφίας. Συνεργάζεται ως επαγγελματίας γραφίστας, φωτογράφος και σύμβουλος επικοινωνίας με πολλές επιχειρήσεις και οργανισμούς. Έχει δημοσιεύσει πολλά άρθρα, πολιτιστικού και καλλιτεχνικού περιεχομένου, σε έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα. Είναι ο ιδρυτής και πρόεδρος του Κέντρου Πολιτισμού «Αριστοτέλης ο Σταγειρίτης» (www.perix.org).

Πληροφορίες

Διάρκεια έκθεσης: 22 έως 30 Νοεμβρίου 2014. Εκθεσιακός χώρος: Κτήριο Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, Πεζόδρομος Ερμού 134-136, Πλατεία Ασωμάτων, Αθήνα. Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα-Παρασκευή 11:00-16:00, Σάββατο-Κυριακή 11:00-20:00.