Αϊνστάιν ο αναρχοκομμουνιστής. Einstein the Anarcho-Communist

«Υπάρχει μόνον ένας τρόπος για να εξαλειφθούν τα δεινά (της κοινωνίας)… Μέσω της εγκαθίδρυσης μιας σοσιαλιστικής οικονομίας» Άλμπερτ Αϊνστάιν. Einstein, 1947. Age 68. Photograph by Oren Jack Turner, Princeton, N.J. "I am convinced there is only one way to eliminate these grave evils, namely through the establishment of a socialist economy, accompanied by an educational system which would be oriented toward social goals. In such an economy, the means of production are owned by society itself and are utilized in a planned fashion. A planned economy, which adjusts production to the needs of the community, would distribute the work to be done among all those able to work and would guarantee a livelihood to every man, woman, and child. The education of the individual, in addition to promoting his own innate abilities, would attempt to develop in him a sense of responsibility for his fellow-men in place of the glorification of power and success in our present society." Albert Einstein, Why Socialism?, 1949.

Τα αρχεία του FBI για τον Αϊνστάιν κρύβουν μαργαριτάρια που θα ζήλευε και ο πιο παρανοϊκός συνωμοσιολόγος. Πίσω όμως από την ηλιθιότητα των ομοσπονδιακών αρχών των ΗΠΑ, κρυβόταν ο φόβος για τον αληθινό επαναστάτη, που έφυγε σαν σήμερα πριν από 60 χρόνια.

Ο Αϊνστάιν ήταν αναρχικός, κομμουνιστής, πράκτορας της Κομιντέρν και είχε κατασκευάσει ένα ρομπότ που διάβαζε τη σκέψη, ενώ συνεργαζόταν με επιστήμονες, πρώην συμβούλους των ναζί για την κατασκευή ενός λέιζερ το οποίο θα κατέστρεφε ολόκληρες πόλεις. Οι συγκεκριμένες «πληροφορίες» δεν προέρχονται από κάποιον παρανοϊκό λάτρη των «θεωριών συνωμοσίας» αλλά από διαβαθμισμένα αρχεία του FBI, που αποχαρακτηρίστηκαν πριν από αρκετά χρόνια.

Στη δεκαετία του 1940 και του 1950, ο Χούβερ θα έμενε γνωστός για την αντικομουνιστική του ρητορεία αλλά και τα διαβόητα μέτρα και τις παρασκηνιακές ενέργειες για την περιστολή των αντιαμερικανικών ενεργειών. Κανείς δεν ήταν πια ασφαλής από την έκνομη πολλές φορές δράση του μεγάλου αφεντικού του Ομοσπονδιακού Γραφείου.

Στον «φάκελο» του μεγάλου επιστήμονα θα βρει κάποιος 1.427 σελίδες που προέκυψαν από 23 χρόνια παρακολουθήσεων. Τεράστιος όγκος ανακριβών πληροφοριών, που εξυπηρέτησαν το πνεύμα του μακαρθισμού αλλά και τις προσωπικές εμμονές του διευθυντή του FBI, Έντγκαρ Χούβερ.

Μεταξύ άλλων ο Αϊνστάιν είχε κατηγορηθεί από πληροφοριοδότες ότι τον «Μάιο του 1948 συναντήθηκε μυστικά με 10 πρώην συμβούλους των ναζί για να μελετήσουν ένα νέο όπλο, το οποίο με μία ακτίνα φωτός θα μπορούσε να καταστρέψει ολόκληρες πόλεις». Σε άλλο έγγραφο αναφερόταν ότι «είχε ανακαλύψει ένα ρομπότ, το οποίο με τη βοήθεια διάφορων ηλεκτρικών συσκευών» ήταν σε θέση να διαβάζει τη σκέψη του ανθρώπου, «ανεξαρτήτως του αν αυτοί το επιθυμούν ή όχι». Το γεγονός ότι ο πληροφοριοδότης της υπηρεσίας που έκανε τη σχετική αναφορά αποδείχτηκε τελικά σχιζοφρενής και είχε νοσηλευτεί και σε ψυχιατρική κλινική, δεν απέτρεψε τους αξιωματούχους του FBI από το να καταχωρίσουν τις αναφορές του στα επίσημα αρχεία.

Ο Αϊνστάιν ήταν ένας ακάματος υπερασπιστής των αδυνάτων και συχνά υπερασπιζόταν μέλη Κομμουνιστικών Κομμάτων που διώκονταν σε όλο τον κόσμο.

Στα κείμενα του FBI διαφαίνεται η αγωνιώδης προσπάθεια των υπαλλήλων της υπηρεσίας να ενοχοποιήσουν τον Αϊνστάιν για «απόπειρα διάλυσης του κράτους», χρησιμοποιώντας αποσπάσματα από κείμενα του Λένιν αλλά και του Στάλιν. «Ποιος είναι ο αδιαμφισβήτητος διεθνής ηγέτης -αναρωτιόταν ο συντάκτης μιας έκθεσης- ο οποίος μέσω των επαφών του με κομμουνιστικές και αναρχοκομμουνιστικές ομάδες επιχειρεί να αποσυνθέσει “τον στρατιωτικό μηχανισμό” που στηρίζει τους κυβερνώντες -πράξη που κατά τον Μαρξ αποτελεί το πρώτο στάδιο μιας λαϊκής επανάστασης»; Και ο συντάκτης έδινε μόνος του την απάντηση: «Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν είναι αυτός ο ηγέτης, αφού ούτε ο ίδιος ο Στάλιν δεν ερχόταν σε επαφή με τόσες διεθνείς αναρχοκομμουνιστικές οργανώσεις, προκειμένου να προετοιμάσει αυτό το πρώτο στάδιο της επανάστασης και της απόλυτης αναρχίας».

Σαν να μην έφτανε το ολοκληρωτικό κομφούζιο που επικρατούσε στο μυαλό των πρακτόρων του FBI για τον κομμουνισμό και την αναρχία, ορισμένοι επιχείρησαν να προσθέσουν και την άποψή τους για τη θεωρία της σχετικότητας. «Ακόμη και αν είναι αληθινή -διαβάζουμε σε μια αναφορά- δεν έχει μεγαλύτερη πρακτική σημασία από την απάντηση στην παλιά σοφιστεία που λέει: “Πόσοι άγγελοι χωράνε στην άκρη μιας καρφίτσας, αν οι άγγελοι δεν έχουν μάζα και δεν καταλαμβάνουν χώρο”.

The Cold War ushered in a period of intense rivalry and suspicion between the United States and the Soviet Union. Domestically, formal and unofficial probes into an individual’s political reliability became commonplace. The era of the loyalty oath and the security-clearance boards had arrived. Given Einstein’s propensity to speak his mind and his fearless association with organizations under suspicion he presented a tempting target for those who viewed expressions of sympathy for the wartime Russian ally, however measured, as treasonable.

Ενώ, όμως, οι θρησκευτικές και “σχετικιστικές” θεωρίες του δεν μπορούν να επηρεάσουν την πραγματική επιστήμη -συνεχίζει η αναφορά- δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αυτός ο ξένος, περισσότερο από κάθε άλλον επαναστάτη στη Γη, προωθεί τη σύγχυση και την απιστία και την αμφιβολία και διδάσκει την ανυπακοή προς τις Αρχές».

Τι είχε κάνει λοιπόν ο Αϊνστάιν για να θεωρείται ηγέτης της επερχόμενης αναρχοκομμουνιστικής επανάστασης; Οι πράκτορες του FBI μπορεί να μην καταλάβαιναν τις πραγματικές κοινωνικές προεκτάσεις της θεωρίας της σχετικότητας, γνώριζαν όμως πολύ καλά ότι ο Αϊνστάιν ήταν ένας ακάματος υπερασπιστής των αδυνάτων και συχνά υπερασπιζόταν μέλη Κομμουνιστικών Κομμάτων που διώκονταν σε όλο τον κόσμο. Ήδη από την εποχή του Ελευθερίου Βενιζέλου είχε καταδικάσει το περίφημο ιδιώνυμο της ελληνικής κυβέρνησης, ενώ στα χρόνια του Εμφυλίου εξέφραζε τη συμπαράστασή του στους αντιστασιακούς του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ και όλους τους κομμουνιστές που σάπιζαν στις φυλακές και τα ξερονήσια.

Πριν από τον Β’ Παγκόσμιο, όταν οι ΗΠΑ και ολόκληρη η Δυτική Ευρώπη φλέρταραν ακόμη με το ναζιστικό καθεστώς του Χίτλερ, αυτός έριχνε όλο του το βάρος στο να στηρίξει τη μάχη των διεθνών ταξιαρχιών στον ισπανικό εμφύλιο. Συγκεκριμένα συμμετείχε ενεργά στο κίνημα ενίσχυσης της περίφημης ταξιαρχίας Αβραάμ Λίνκολν με Αμερικανούς εθελοντές που πολέμησαν τους φαλαγγίτες του Φράνκο.

Ουδέποτε έκρυψε φυσικά και το όραμά του για μια σοσιαλιστική κοινωνία, το οποίο συνόψισε στο περίφημο κείμενό του με τίτλο «Γιατί Σοσιαλισμός».

Φυσικά τίποτα δεν παρεξηγήθηκε και δεν «κακοποιήθηκε» περισσότερο από την πιο επαναστατική ιδέα που παρουσίασε στη ζωή του, τη θεωρία της σχετικότητας. «Δεν υπάρχει πιο “κακοποιημένη” θεωρία από τη θεωρία της σχετικότητας» έλεγε ο ίδιος. «“Σχετικότητα”, έτσι όπως την εννοώ εγώ, σημαίνει απλώς ότι ορισμένα φυσικά ή μηχανικά φαινόμενα που κάποτε θεωρούνταν σταθερά και ακλόνητα είναι σχετικά ως προς άλλα φαινόμενα της φυσικής και της μηχανικής. Αυτό δεν σημαίνει ότι όλα στη ζωή είναι σχετικά, ότι μπορούμε να ισοπεδώνουμε τα πάντα σε αυτό τον κόσμο».

Πηγή: Άρης Χατζηστεφάνου για την Εφημερίδα των Συντακτών 19/4/2015

Πόσα μαθηματικά για το σπίτι; How much math, science homework is too much?

Winslow Homer, Homework, 1874. Μια ώρα μελέτης την ημέρα αρκεί για τους εφήβους αλλά για να έχει αποτελέσματα θα πρέπει να την κάνουν χωρίς βοήθεια. When it comes to adolescents with math and science homework, more isn't necessarily better -- an hour a day is optimal -- but doing it alone and regularly produces the biggest knowledge gain, according to research. The research is published in American Psychological Association‘s Journal of Educational Psychology.

Πόσα μαθηματικά, φυσική και χημεία θα πρέπει να παίρνουν οι μαθητές του Γυμνασίου για το σπίτι; Οι οπαδοί της εντατικοποίησης προφανώς θα απαντήσουν «όσο το δυνατόν περισσότερη ύλη». Μια επιστημονική μελέτη έρχεται όμως να τους διαψεύσει δείχνοντας ότι, τουλάχιστον όσον αφορά τα μαθήματα της θετικής κατεύθυνσης, «ουκ εν τω πολλώ το ευ». Αντιθέτως, αυτό φαίνεται να βρίσκεται μάλλον «εν τω τρόπω»: μία ώρα την ημέρα, σύμφωνα με τα αποτελέσματα, είναι αρκετή για να μάθει ένας έφηβος και να έχει καλές επιδόσεις, αρκεί να μελετά μόνος, χωρίς βοήθεια από τρίτους.

Δημόσια και ιδιωτικά σχολεία

Vida Gabor (Hungarian, 1937-1999), "The disappointing school report".

Οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Οβιέδο στην Ισπανία εξέτασαν τις επιδόσεις 7.725 μαθητών από δημόσια, επιδοτούμενα από το κράτος και ιδιωτικά σχολεία στην περιοχή της Αστούριας στη Βόρεια Ισπανία. Η μέση ηλικία των μαθητών ήταν τα 13,78 έτη ενώ το 47,2% ήταν κορίτσια. Οι μαθητές απάντησαν σε ερωτηματολόγια σχετικά με το πόσο συχνά οι καθηγητές τούς έδιναν δουλειά για το σπίτι και πόση ώρα χρειάζονταν για να ολοκληρώσουν τη μελέτη που τους είχε ανατεθεί σε διάφορα μαθήματα. Ανέφεραν επίσης αν μελετούσαν μόνοι ή με βοήθεια και, στη δεύτερη περίπτωση, πόσο συχνά είχαν βοήθεια.

Παράλληλα, οι επιστήμονες μέτρησαν τις επιδόσεις τους στα μαθηματικά και στα άλλα θετικά μαθήματα χρησιμοποιώντας ένα τυποποιημένο τεστ και προσάρμοσαν τα αποτελέσματα με βάση το φύλο και την κοινωνικο-οικονομική τάξη του καθενός. Επίσης έλαβαν υπόψη την προηγούμενη πορεία τους εξετάζοντας τους παλαιότερους βαθμούς τους στα συγκεκριμένα μαθήματα.

Σύστημα, όχι ποσότητα

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι μαθητές είχαν εργασία για το σπίτι κατά μέσο όρο μιάμιση ώρα την ημέρα σε όλα τα μαθήματα. Οι μαθητές στους οποίους οι καθηγητές ανέθεταν συστηματικά εργασία για το σπίτι είχαν κατά περίπου 50 μονάδες υψηλότερες επιδόσεις με βάση το τεστ. Όσοι διάβαζαν τα μαθηματικά στο σπίτι μόνοι τους είχαν 54 μονάδες παραπάνω σε σχέση με εκείνους που μελετούσαν με βοήθεια ή ζητούσαν συχνά βοήθεια. Αντίστοιχα αποτελέσματα παρατηρήθηκαν και στη φυσικοχημεία.

Οι εργασίες που ανέθεταν οι καθηγητές για το σπίτι απαιτούσαν, όπως είδαν οι επιστήμονες, κατά μέσο όρο 70 λεπτά μελέτης την ημέρα. Η δουλειά που ανέθεταν ορισμένοι καθηγητές για το σπίτι απαιτούσε ενασχόληση 90-100 λεπτών, όμως οι ερευνητές είδαν ότι σε αυτές τις «ποσότητες» οι επιδόσεις των μαθητών στα μαθηματικά, στη φυσική και στη χημεία άρχιζαν να πέφτουν. Αν και παρατηρήθηκε μια μικρή αύξηση των επιδόσεων ανάμεσα στα 70 και στα 90 λεπτά, οι επιστήμονες θεωρούν ότι η αύξηση αυτή, η οποία ισοδυναμεί με δύο ώρες επιπλέον μελέτη την εβδομάδα, δεν είναι τέτοια ώστε να δικαιολογεί την επιβάρυνση των εφήβων.

Μία ώρα την ημέρα, και μόνοι

Sarah Blakeslee, Homework. Στα μαθηματικά, στη φυσική και στη χημεία μια ώρα μελέτης στο σπίτι την ημέρα αρκεί για να μάθει ένας έφηβος, φθάνει να μελετά μόνος. More than 70 minutes is too much for adolescents, researchers find.

«Τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι δεν είναι απαραίτητο να αναθέτει κανείς τεράστιες ποσότητες δουλειάς για το σπίτι, αλλά είναι σημαντικό η ανάθεση αυτή να είναι συστηματική και τακτική, και να έχει ως στόχο να ενσταλάξει στους εφήβους τη συνήθεια της μελέτης και να προωθήσει την αυτόνομη μάθηση» δήλωσε σε δελτίο Τύπου ο Χαβιέρ Σουάρθ-Αλβαρεθ, κύριος συγγραφέας, μαζί με τον Ρούμπεν Φερνάντεθ Αλόνσο, της μελέτης που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Journal of Educational Psychology». «Τα δεδομένα μας δείχνουν ότι τα 60 λεπτά μελέτης στο σπίτι την ημέρα είναι ένας λογικός και αποτελεσματικός χρόνος».

Τα αποτελέσματα έδειξαν επίσης ότι οι επιδόσεις των μαθητών που μελετούσαν στο σπίτι με βοήθεια επί 70 λεπτά την ημέρα ήταν μέτριες ενώ αντιθέτως εκείνων που διάβαζαν το ίδιο διάστημα μόνοι ήταν πολύ υψηλότερες (οι επιδόσεις των πρώτων ήταν εκείνες του μέσου όρου ενώ των δεύτερων ήταν εκείνες που είχε μόλις το 30% του δείγματος). Μια πιθανή εξήγηση για το εύρημα αυτό ενδέχεται να είναι, σύμφωνα με τους επιστήμονες, το ότι η ανάπτυξη της ικανότητας της «αυτορυθμιζόμενης» μάθησης συνδέεται με τις ακαδημαϊκές επιδόσεις και την επιτυχία. «Το συμπέρασμα είναι ότι όσον αφορά τη δουλειά στο σπίτι το πώς είναι πιο σημαντικό από το πόσο» υπογραμμίζει ο κ. Σουάρεθ-Αλβαρεθ. «Αν εξετάσουμε το ζήτημα με βάση την ατομική προσπάθεια και την αυτόνομη δουλειά ο χρόνος που αφιερώνει ένας έφηβος στη μελέτη φαίνεται να μην έχει σημασία».

Ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά εμφανίζει απομονωμένη φυλή του Αμαζονίου. Yanomami, An Amazon Tribe, Could Provide Answers To Antibiotic Resistance

Οι Γιανομάμι βρέθηκε ότι διαθέτουν 60 γονίδια που προσφέρουν ανθεκτικότητα στα περισσότερα γνωστά αντιβιοτικά. Human bacteria from an isolated tribe of Yanomami Indians in the Amazonian jungles of southern Venezuela is about 40 percent more diverse than that of Westerners. © Reuters

Τα μέλη μιας απομονωμένης φυλής του Αμαζονίου που ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με τον έξω κόσμο το 2009 φέρουν το πλουσιότερο μικροβίωμα που έχει ανακαλυφθεί ποτέ σε ανθρώπους. Το περίεργο όμως είναι ότι τα βακτήρια που ζουν στο δέρμα και το έντερό τους είναι ανθεκτικά τόσο στα φυσικά όσο και στα συνθετικά αντιβιοτικά.

Η μελέτη επιβεβαιώνει τις υποψίες ότι ο σύγχρονος τρόπος ζωής μειώνει την ποικιλία των μικροβίων που ζουν μέσα και πάνω μας. Πολλοί ερευνητές πιστεύουν μάλιστα ότι η μειωμένη αυτή ποικιλότητα σχετίζεται με σύγχρονες ασθένειες όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης και ο καρκίνος.

Απομονωμένοι εδώ και 11.000 χρόνια 

H φυλή των Γιανομάμι πιστεύεται ότι ζει απομονωμένη εδώ και 11.000 χρόνια. Davi Kopenawa, Yanomami leader and shaman surrounded by children, Demini, Brazil. © Fiona Watson/Survival

Οι ασθένειες αυτές απουσίαζαν από τη μικρή κοινότητα της φυλής των Γιανομάμι που εντοπίστηκε από ελικόπτερο το 2008 στη ζούγκλα της Βενεζουέλας. Οι Γιανομάμι πιστεύεται ότι ζουν σχεδόν τελείως απομονωμένοι από τον υπόλοιπο κόσμο εδώ και 11.000 χρόνια, και η συγκεκριμένη κοινότητα δεν είχε εκτεθεί ποτέ στη σύγχρονη δίαιτα και τα δυτικά φάρμακα.

A Yanomami maloca. The Yanomami live in large, circular, communal houses called yanos or shabonos. Some can house up to 400 people. The central area is used for activities such as rituals, feasts and games. © Dennison Berwick/Survival

«Ήταν μια ιδανική ευκαιρία για να μελετήσουμε το πώς οι συνδέσεις ανάμεσα στα μικρόβια και τους ανθρώπους εξελίσσονται χωρίς τις επιδράσεις της σύγχρονης κοινωνίας» σχολιάζει ο Γκάουταμ Ντάντας του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον, μέλος της ομάδας που παρουσιάζει τη μελέτη στην επιθεώρηση Scientific Reports.

H διεθνής ερευνητική ομάδα συνέλεξε δείγματα δέρματος, σάλιου και κοπράνων από 34 μέλη της κοινότητας των 54 ανθρώπων. Γενετικές αναλύσεις αποκάλυψαν ότι το μικροβίωμα των Γιανομάμι περιλαμβάνει πολύ περισσότερα είδη από ό,τι τα μικροβιώματα σύγχρονων Αμερικανών, άλλων κυνηγών-τροφοσυλλεκτών από την Κολομβία και αγροτών στο Μαλάουι της Αφρικής.

60 βακτηριακά γονίδια «ανθεκτικότητας»

Yanomami of Demini prepare timbó poison from a vine, used to stun fish, Demini, Brazil. © Fiona Watson/Survival

Αυτό ήταν εν πολλοίς αναμενόμενο. Αυτό που δεν περίμεναν να βρουν οι ερευνητές ήταν περίπου 60 βακτηριακά γονίδια που προσφέρουν ανθεκτικότητα στα περισσότερα γνωστά αντιβιοτικά.

Παραμένει άγνωστο πώς εμφανίστηκε η ανθεκτικότητα στα μικρόβια αυτής της απομονωμένης κοινότητας του Αμαζονίου, αφού τα μέλη της δήλωσαν ότι δεν είχαν χρησιμοποιήσει ποτέ αντιβιοτικά.

Το πιθανότερο είναι ότι τα εν λόγω γονίδια προστατεύουν τα μικρόβια από φυσικά αντιβιοτικά που παράγουν τα βακτήρια του εδάφους για να σκοτώσουν τον ανταγωνισμό. Ίσως επίσης τα προστατεύουν από φυσικές τοξίνες που έχουν δομή παρόμοια με αυτή των συνθετικών αντιβιοτικών.

«Η λίστα των αντιβιοτικών περιλαμβάνει για παράδειγμα τις κεφαλοσπορίνες τρίτης και τέταρτης γενιάς, τις οποίες χρησιμοποιούμε μόνο στις χειρότερες λοιμώξεις» αναφέρει ο δρ Ντάντας.

Η καλή υγεία των Γιανομάμι δείχνει να συνηγορεί υπέρ της θεωρίας ότι ο σύγχρονος τρόπος ζωής επηρεάζει το μικροβίωμα με τρόπο που βλάπτει την υγεία. Όμως ένα άλλο συμπέρασμα που προκύπτει από τη μελέτη είναι ότι το πρόβλημα της ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά θα είναι πολύ δύσκολο να αντιμετωπιστεί.

Οι πίδακες του Εγκέλαδου "τρέφουν" με υλικό δαχτυλίδι του Κρόνου. Enceladus's Ice Volcanoes Are Feeding Saturn's Rings

Αριστερά εικόνα που κατέγραψε το Cassini στην οποία φαίνεται ότι ύλη που εκτοξεύουν οι πίδακες του Εγκέλαδου κατευθύνονται προς τον Κρόνο. Δεξιά εικόνα από τις προσομοιώσεις του φαινομένου στις οποίες αποτυπώθηκε με ακρίβεια η κίνηση της ύλης από τον Εγκέλαδο προς τον Κρόνο. This collage of Cassini spacecraft images and computer simulations shows how long, sinuous features from Enceladus can be modeled by tracing the trajectories of tiny, icy grains ejected from the moon's south polar geysers. Credits: NASA/JPL-Caltech/SSI

Όπως φαίνεται ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών του ηλιακού μας συστήματος, ο Κρόνος, επιβεβαιώνει τον… μύθο του. Όπως ο Κρόνος έτρωγε τα παιδιά του έτσι και ο πλανήτης που φέρει το όνομα του φαίνεται ότι «τρώει» έναν από τους δορυφόρους του. Νέες παρατηρήσεις δείχνουν ότι ο Κρόνος ρουφάει την ύλη που εκτοξεύουν στο Διάστημα οι δεκάδες πίδακες του Εγκέλαδου, του μικρού παγωμένου δορυφόρου του.

Μέλη της αποστολής του διαστημικού σκάφους Cassini που από το 2004 εξερευνά το σύστημα του Κρόνου σε συνεργασία με επιστήμονες αμερικανικών Πανεπιστημίων διαπίστωσαν ότι τα γιγάντια δαχτυλίδια του Κρόνου τραβούν πάνω τους την ύλη που εκτοξεύουν τα γκέιζερ του Εγκέλαδου. Το Cassini κατέγραψε μια σειρά εικόνων στις οποίες εντοπίστηκε το εντυπωσιακό φαινόμενο.

Οι πίδακες και ο ωκεανός

Like a proud peacock displaying its tail, Enceladus shows off its beautiful plume to the Cassini spacecraft's cameras. Enceladus (504 km, or 313 miles across) is seen here illuminated by light reflected off Saturn. This view looks toward the Saturn-facing side of Enceladus. North on Enceladus is up and rotated 45 degrees to the right. The image was taken in visible light with the Cassini spacecraft narrow-angle camera on 18 Jan. 2013. The view was acquired at a distance of approximately 777,000 km (483,000 miles) from Enceladus and at a sun-Enceladus-spacecraft, or phase, angle of 173 degrees. Image scale is 5 km (3 miles) per pixel. Credit: NASA/JPL-Caltech/Space Science Institute

Το Cassini ανακάλυψε πριν από λίγα χρόνια ότι από το νότιο ημισφαίριο του δορυφόρου πίδακες υλικού ξεπηδούσαν με ορμή στο Διάστημα. Εκτοτε το Cassini συνέχισε να κάνει τακτικές επισκέψεις στον Εγκέλαδο αποκαλύπτοντας την παρουσία γκέιζερ που λειτουργούν με τρόπο παρόμοιο με τα γκέιζερ της Γης. Οι επιστήμονες της αποστολής του Cassini συγκέντρωσαν και ανέλυσαν όλα τα δεδομένα που έχει συλλέξει όλα αυτά τα χρόνια από τον Εγκέλαδο το Cassini. Εντόπισαν την ύπαρξη 101 γκέιζερ στο νότιο ημισφαίριο του δορυφόρου τα οποία και χαρτογράφησαν.

This graphic plots the source locations of geysers scientists have located on Enceladus' south polar terrain, with the 36 most active geyser sources marked and color coded by the behavior of the grains erupting from the geysers. Credits: NASA/JPL-Caltech/SSI

Η ανακάλυψη των γκέιζερ ήταν πολύ σημαντική αφού εκτός των άλλων ενίσχυσε τα μέγιστα τις υποψίες που είχαν πολλοί επιστήμονες ότι βαθιά στο υπέδαφος του Εγκέλαδου υπάρχει νερό σε υγρή μορφή και πιθανώς να υπάρχει μια μεγάλη υπόγεια θάλασσα. Το νερό όπως φαίνεται έχει βρει κάποιο τρόπο να ανεβαίνει στην επιφάνεια και να εκτοξεύεται στο Διάστημα μέσα από τα γκέιζερ.  Η παρουσία του νερού σε υγρή μορφή στον Εγκέλαδο έχει εξάψει το ενδιαφέρον των επιστημόνων για την πιθανότητα ύπαρξης ζωής εκεί. Για αυτό και έχει προταθεί η οργάνωση μιας αποστολής στον Εγκέλαδο με στόχο την αναζήτηση ζωής.

Σωτήρης Παστάκας, ΜΙΑ ΠΡΟΠΟΣΗ

ΜΙΑ ΠΡΟΠΟΣΗ

Αν αγνοεί ο Μπόρχες την ύπαρξη

Της Λάρισας-πόλη που γνωρίζουν

Πολύ καλά Σινόπουλος, Σερένι κι Εγγονόπουλος,

Είναι γιατί έχει και η λογοτεχνία

Το δικό της γεωγραφικό άτλαντα,

Τις δικές της συντεταγμένες,

Με τα πολύχρωμα κρατίδια των –ισμών

Και τα αδιάβλητα σύνορά τους,

Καθώς η κάθε φωνή εκπέμπει

Από το αυστηρώς καθορισμένο στίγμα της

Και δεν επιδέχεται παρενοχλήσεις-

Φυλακή και γοητεία της ποίησης

Μέσα από μεσημβρινούς και παράλληλους.

Φωτογραφίες: © Κωνσταντίνος Βακουφτσής

Από το βιβλίο: Σωτήρης Παστάκας, «Το αθόρυβο γεγονός», Πλανόδιον, Αθήνα 2001, Β΄ έκδοση, σελ. 24.

Δημήτρης Λιαντίνης: ΤΟ ΤΡΑΓΙΚΟ

Μουσείο του Καστέλου, Ρόδος. Η αίθουσα με τις εννέα Μούσες: Η Μούσα Μελπομένη (τραγωδία).

Το τραγικό είναι ένα προϊόν του στοχασμού και της τέχνης των αρχαίων ελλήνων. Είναι μία κατάκτηση πολιτισμού, που σημαδεύει πνευματικά την υψηλότερη στιγμή της παγκόσμιας ιστορίας. Ποτέ ο άνθρωπος δεν έφτασε ψηλότερα. Με την έννοια του τραγικού οι έλληνες έδωσαν στις εποχές και τους λαούς την ύπατη διδαχή και την ύπατη οδηγία βίου, που είναι σύμμετρη προς τη φύση του ανθρώπου.

Αρχαίο θέατρο Δελφών. Τhe theater of Delphi, from above. Copyright © 2004 David Monniaux

Η κατανόηση του τραγικού βιώματος έσπρωξε την πράξη μας ως τα όριά της αναφορικά με όλους τους θεμελιώδεις χαρακτήρες της επιστήμης, της ηθικής και της τέχνης. Αναφορικά με την αλήθεια, δηλαδή με τη βούλησή μας, με το ρεαλισμό, με τη δοκιμασία και τον πόνο, με τον αγώνα, με τη δικαιοσύνη, με την ευγένεια, με την ομορφιά. Εδώ συνοργανίζονται και συλλειτουργούν όλες οι συντεταγμένες του κατορθωμένου ανθρώπου, έτσι όπως τον ορίζει η φυσική του κατασκευή και η φυσική του καθίδρυση.

Cornelis Bloemaert (Dutch, Utrecht 1603–?1684 Rome). Symplegades, 17th century, Engraving.

Το έκκεντρο σημείο του τραγικού βιώματος είναι η κατανόηση ότι η φύση και οι νόμοι της έχουν προορίσει να ταξιδεύσει τη ζωή του ο άνθρωπος στα στενά των Συμπληγάδων. Οι δύο αντικριστοί βράχοι, που μέσα στην απειλούμενη σύμπληξή τους οργανώνεται ο ρυθμός, η εγρήγορση και η αγωνία της ζωής μας, είναι οι δύο ισοσθενείς και αντίρροπες κατηγορίες του θετικού και του αρνητικού.

Bronze statue of a Greek actor. The half-mask over the eyes and nose identifies the figure as an actor. He wears a man's conical cap but female garments, following the Greek custom of men playing the roles of women. 150-100 BCE.

Είναι η φθορά και η αύξηση, η λύπη και η χαρά, το σκοτάδι και το φως, το άδικο και η αρετή, το μοιρολόι και το τραγούδι μας, ο έρωτας και ο θάνατος, η Ύβρις και η Δίκη, για να το ειπώ φιλοσοφικά, το Μηδέν και το Είναι, τα δύο αναγκαία ημίση, που μας δίνουν το όλο, τόσο μέσα στη φύση όσο και μέσα στη ζωή μας.

Διάγραμμα της Κόλασης, έργο του Μποτιτσέλι (1480-1490).

Η ζωή μας, όπως μας δόθηκε από τη φύση, και όπως την τροποποιεί αέναα με κριτήριο την προσαρμογή στο περιβάλλον το ευγενικό εργαλείο του νου μας, είναι να ζούμε ταυτόχρονα την πάλη ανάμεσα στην Κόλαση και στον Παράδεισο, ανάμεσα στην απελπισία και στην ευφροσύνη. Να ζούμε στην καθημερινή μας πράξη την παλίντροπον αρμονία της φύσης που είπε ο Ηράκλειτος. Ο φυσικός χώρος διαμονής μας είναι το καθαρτήριο του Δάντη.

Οι Ερινύες πλήττουν τον Ορέστη. William-Adolphe Bouguereau (1825-1905), The Remorse of Orestes, 1862.

Η σύγχρονη επιστήμη με τη γλώσσα της κβαντομηχανικής, το τραχύ και το χαλεπό αυτής της οργάνωσης το ονόμασε «δαιμονική ή σχιζοφρενική» κατάσταση του ανθρώπου που αναδύεται μέσα στην αρχή της απροσδιοριστίας. Ο Ορέστης του Αισχύλου είναι το αρχέτυπο αυτής της φυσικής σχιζοφρένειας. Γι’ αυτό είναι ανάμεσα στα τραγικά και το πιο τραγικό πρόσωπο της αττικής τραγωδίας.

Ένας άντρας πέφτει στο έδαφος για να κάνει στοματικό έρωτα σε μια γυναίκα. Πρόκειται για μια τοιχογραφία που διασώθηκε σε αποδυτήριο σε χώρο λουτρών της Πομπηίας. Αρχαιολόγοι εκτιμούν ότι ανάλογες εικόνες αναπαριστούνταν πάνω από τα ράφια, στα οποία όσοι χρησιμοποιούσαν τα λουτρά άφηναν τα ρούχα τους. Το προκλητικό περιεχόμενο δεν τους προκαλούσε ντροπή ή αμηχανία, αλλά λειτουργούσε ως σημάδι για το πού είχαν αφήσει τους χιτώνες τους.

Ωστόσο, ενώ είμαστε ταγμένοι από τη φύση να ζούμε αυτή την αντινομία ανάμεσα στην ηδονή και την αλγηδόνα, να ζούμε το «δακρυόεν γελάν» όπως το λέει ο Όμηρος, από την άλλη πλευρά η φυσική μας ορμή μας φέρνει να αναζητούμε μονόπλευρα τη χαρά και ν’ αποφεύγουμε σταθερά τη λύπη. Ακούστε σε πόσο παιδαγωγική γλώσσα, αλλά και μαθηματική ταυτόχρονα, το λέει αυτό ο Δημόκριτος: «Ο άνθρωπος φυσικώς και αδιδάκτως φεύγει μεν την αλγηδόνα, διώκει δε την ηδονήν». Από τη φύση μας ζητάμε το ευχάριστο και αποστρέφουμε το πρόσωπο στη λύπη.

Joshua Reynolds, “Mrs. Siddons as the Tragic Muse”, 1784. Sarah Siddons was an 18th and 19th century British actress. Indeed she was among the most famous actresses of her time. However, her personal life was difficult. She outlived five of her seven children and eventually separated from her husband. This portrait is considered the best and defining portrait of the famous actress. Today, it hangs in the Huntington Art Gallery on the grounds of the Huntington Library.

Η τάση αυτή, η οντολογικά λανθασμένη και αντιφατική, περισσότερο παρά ποτέ, στην εποχή μας ονομάζεται ευδαιμονισμός. Και δυστυχώς συνιστά το ιδεώδες τόσο της ζωής, όσο και της παιδείας. Εδώ εντοπίζω την αιτία της παρακμής του σύγχρονου πολιτισμού. Ο άνθρωπος έγινε σήμερα μισός και μισερός. Έγινε μονοσήμαντος, ανισοσκελής, ανισόρροπος. Έχασε την ισορροπία.

Ο Παν και οι Νύμφες, μαρμάρινο αναθηματικό ανάγλυφο, υπό του Νεοπτόλεμου του Μελιτέως, 330 π.Χ. (Στοά του Αττάλου - Αθήνα). Βρέθηκε κατά τις αρχαιολογικές ανασκαφές στην Αρχαία Αγορά της Αθήνας.

Και όλα αυτά επειδή έδιωξε από τη ζωή του την τραγική αίσθηση. Το να λέει δηλαδή ναι ακόμη και στην καταστροφή. Εσκότωσε το Διόνυσο και το μεγάλο Πάνα. εσκότωσε το θεό, καθώς είπε αλληγορικά ο Νίτσε.

Κηφισιά 12 /1/΄97

Πηγή: http://www.liantinis.gr/index.php…

Κενή είναι η πιο κρύα περιοχή του Σύμπαντος; Astronomers solve Cold Spot mystery

Στον χάρτη της μικροκυματικής ακτινοβολίας σημειώνεται με κύκλο κάτω δεξιά η γιγάντια περιοχή του Σύμπαντος στην οποία υπάρχει το Ψυχρό Σημείο και η οποία σύμφωνα με τη νέα μελέτη είναι κενή. The Cold Spot area resides in the constellation Eridanus in the southern galactic hemisphere. The insets show the environment of this anomalous patch of the sky as mapped by Szapudi’s team using PS1 and WISE data and as observed in the cosmic microwave background temperature data taken by the Planck satellite. The angular diameter of the vast supervoid aligned with the Cold Spot, which exceeds 30 degrees, is marked by the white circles. The study is being published online on April 20 in Monthly Notices of the Royal Astronomical Society by the Oxford University Press. Graphics by Gergő Kránicz. Image credit: ESA Planck Collaboration.

Ονομάστηκε «Ψυχρό Σημείο» αφού σύμφωνα με τους επιστήμονες πρόκειται για το πιο κρύο σημείο του Σύμπαντος. Μέχρι τώρα οι ειδικοί δεν είχαν σχεδόν κανένα δεδομένο για αυτό το απόκοσμο μέρος του Διαστήματος στο οποίο η θερμοκρασία  κυμαίνεται πέριξ των –270 Κελσίου, τρεις μόλις βαθμούς Κελσίου πάνω από το απόλυτο μηδέν. Διεθνής ομάδα επιστημόνων υποστηρίζει ότι βρήκε την εξήγηση. Σύμφωνα με τους ερευνητές η περιοχή στην οποία βρίσκεται το Ψυχρό Σημείο είναι μάλλον εντελώς κενή για αυτό και οι θερμοκρασίες εκεί είναι ακραία χαμηλές.

Η ανακάλυψη

Υπάρχει μια τεράστια πιθανώς απόλυτα κενή περιοχή του Σύμπαντος στην οποία επικρατούν οι πλέον χαμηλές θερμοκρασίες σε αυτό. Location of the Cold Spot on CMB map. Image: NASA Blueshift

Το 2004, οι αστρονόμοι, μελετώντας τον «χάρτη» της ακτινοβολίας μικροκυμάτων, η οποία διαπερνά μέχρι σήμερα το Σύμπαν ως «απόηχο» της αρχικής «Μεγάλης Έκρηξης» ανακάλυψαν μια… ανωμαλία: μια ασυνήθιστα μεγάλη «έρημη» περιοχή του Σύμπαντος, στην κατεύθυνση του αστερισμού του Ηριδανού. Η περιοχή αυτή απέχει τρία δισεκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη και εκτιμάται ότι εκτείνεται σε έκταση 1,8 δισεκατομμυρίων ετών φωτός. Στην περιοχή αυτή υπάρχει ένα σημείο που έλαβε την ονομασία «Ψυχρό Σημείο» αφού πρόκειται για το πιο κρύο σημείο του Σύμπαντος. Από την πρώτη στιγμή του εντοπισμού του συγκεκριμένου σημείου οι επιστήμονες κατέβαλλαν μέχρι σήμερα μεγάλη προσπάθεια για να δοθεί μια εξήγηση για την ύπαρξη του Ψυχρού Σημείου αλλά μέχρι σήμερα δεν είχαν βρεθεί κάποια στοιχεία που να βοηθούν προς αυτή την κατεύθυνση.

Η εξήγηση

The Cold Spot as mapped by Szapudi's team using PS1 and WISE. Credit: NASA 

Διεθνής ομάδα αστρονόμων από τις ΗΠΑ, την Ιταλία και την Ουγγαρία, με επικεφαλής τον δρ. Ίστβαν Σζαπουντί του Ινστιτούτου Αστρονομίας του Πανεπιστημίου της Χαβάης πιστεύουν ότι βρήκαν την εξήγηση για το Ψυχρό Σημείο. Εκτιμούν ότι η περιοχή στην οποία βρίσκεται το Ψυχρό Σημείο είναι σχεδόν κενή και κατ’ επέκταση… κατεψυγμένη.

Όπως είπε ο Σαζπουντί, πρόκειται «για την μεγαλύτερη ατομική δομή, που έχει εντοπιστεί ποτέ από την ανθρωπότητα». Η εντυπωσιακή ανακάλυψη έγινε με τον συνδυασμό στοιχείων από το επίγειο οπτικό τηλεσκόπιο Pan-STARRS1 στη Χαβάη και το διαστημικό τηλεσκόπιο υπερύθρων ακτίνων WISE της NASA.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, δεν μπορεί να είναι σύμπτωση η ανακάλυψη αυτής της τόσο μεγάλης, σχεδόν κενής, περιοχής εκεί όπου βρίσκεται και το Ψυχρό Σημείο. Όμως θα χρειαστούν περαιτέρω παρατηρήσεις για να επιβεβαιωθεί η συγκεκριμένη εξήγηση. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Monthly Notices of the Royal Astronomical Society».