Ο άνθρωπος εξόντωσε τον Χόμπιτ της Ινδονησίας; Hobbits In Indonesia Died Out Long Ago - Were Modern Humans To Blame?

Η νέα μελέτη υποδεικνύει τον άνθρωπο ως πιθανό ένοχο της εξαφάνισης των Χόμπιτ της Ινδονησίας. Homo floresiensis (skull pictured), were believed to have outlived the Neanderthals on their island paradise by surviving until just 12,000 years ago, but new excavations suggests they may have disappeared far earlier. The study indicates they died out 50,000 years ago, around the same time Homo sapiens may have arrived.

Ο «Άνθρωπος της Ινδονησίας» (Homo floresiensis), πιο γνωστός ως «Χόμπιτ» λόγω του μικρού ύψους του, που έφθανε περίπου το ένα μέτρο, εξαφανίσθηκε πριν από περίπου 50.000 χρόνια, σύμφωνα με νέες επιστημονικές εκτιμήσεις, και όχι πριν από 11.000 έως 13.000 χρόνια, όπως ήταν η έως τώρα κυρίαρχη άποψη.

Νέα μελέτη για το πότε και πώς εξαφανίστηκε το μυστηριώδες είδος. The hobbit, Homo floresiensis, lived on the island of Flores some 18,000 years ago, and researchers have more evidence (its relatively large brain) the diminutive creature was a unique human species. Halfling-like creatures walked around the Indonesian Island of Flores long ago. Now, it appears our ancestors may have wiped them out. Credit: © National Museum of Nature and Science, Tokyo.

Η εξαφάνισή του δεν αποκλείεται μάλιστα να οφείλεται σε πιέσεις που δέχθηκε από τους ανθρώπους που έφτασαν στις περιοχές που ζούσε.

Όπως οι Νεάντερταλ;

New excavations in Liang Bua cave (pictured) on Flores where the remains of the Hobbits were discovered have suggested the original excavations made mistakes when estimating their age. Instead they have found the fossils and stone tools they used date from between 190,000 years ago to 50,000 years ago. Analysis of the hobbit people remains was detailed in the journal Nature. Credit: REUTERS/LIANG BUA TEAM/HANDOUT VIA REUTERS

Οι «Χόμπιτ» (το όνομά τους παραπέμπει σε μυθικά πλάσματα από τον «Άρχοντα των Δακτυλιδιών») ανακαλύφθηκαν το 2003 στο ασβεστολιθικό σπήλαιο Λιάνγκ Μπούα στη νήσο Φλόρες της Ινδονησίας και η νέα έρευνα ενισχύει την πεποίθηση ότι αποτελούσαν ξεχωριστό είδος από τον άνθρωπο. Η νέα ημερομηνία εξαφάνισης δείχνει ότι αυτή συνέβη λίγο μετά την άφιξη των πρώτων ανθρώπων στην περιοχή, πράγμα που θυμίζει την εξαφάνιση των Νεάντερταλ στην Ευρώπη μετά την εμφάνιση των πρώτων ανθρώπων (Homo sapiens).

Archaeologists have conducted new excavations in parts of Liang Bua cave (pictured) not covered by the original dig. This has provided new information about the age of the fossils and stone tools found. The deposits being examined above were found to contain fossils and artefacts from our own species, Homo sapiens.

Μελέτη διεθνούς ερευνητικής ομάδας αναφέρει ότι τα αρχαιότερα απολιθώματα σκελετών «Χόμπιτ» χρονολογούνται προ 60.000 έως 100.000 ετών, ενώ ίχνη εργαλείων τους συνεχίζουν να υπάρχουν έως πριν από 50.000 χρόνια. Μετά όμως εξαφανίζεται κάθε ίχνος των «Χόμπιτ» και των εργαλείων τους.

The Flores hobbit were far smaller than modern humans (skulls of a hobbit pictured left and Homo sapien pictured right), leading may anthropologists to claim they may have been simply suffering from a form of dwarfism, but recent studies have shown they were a separate species. Credit: Professor Peter Brown, University of New England

Στο μεγάλο σπήλαιο όπου ανακαλύφθηκαν οι «Χόμπιτ», συνεχίζονται οι ανασκαφές, οπότε μπορεί να υπάρξουν νέες ανακαλύψεις στο μέλλον. Ο διακεκριμένος καθηγητής παλαιοανθρωπολογίας Κρις Στρίνγκερ του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου δεν απέκλεισε μερικοί σημερινοί άνθρωποι να έχουν στο DNA τους και μερικά γονίδια από τους «Χόμπιτ»! Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature».

Μια Υπερ-Γη πραγματική κόλαση! Hot Nights, Hotter Days on Super-Earth 55 Cancri e

O 55 Cancri e είναι ένας εξωπλανήτης που κυριολεκτικά καίει. Η θερμοκρασία του κυμαίνεται από 1.100-2.400 Βαθμούς Κελσίου. An artist's depiction of 55 Cancri e as it zips around its Sun-like host star. Credit: ESA / Hubble / M. Kornmesser

Πριν από δύο μήνες ερευνητική ομάδα στη Βρετανία κατέφερε να αναλύσει την ατμόσφαιρα του εξωπλανήτη 55 Cancri e επίτευγμα που συνέβη για πρώτη φορά. Ο πλανήτης αυτός είναι βραχώδης βρίσκεται σε απόσταση περίπου 40 ετών φωτός από εμάς και ανήκει στην κατηγορία των «Υπερ-Γαιών», πλανητών δηλαδή με μέγεθος λίγο μεγαλύτερο από αυτό του πλανήτη μας. Οι επιστήμονες συνεχίζουν να μελετούν τον 55 Cancri e που βρίσκεται σε πολύ κοντινή απόσταση από το μητρικό του άστρο.

Spitzer created a thermal map of 55 Cancri e by staring at the system as the planet passed in front of, next to, and behind its host star. By looking at the combined light of star and planet as they alternately blocked each other, astronomers were able to pick out how much infrared radiation comes from the planet alone. Credit: NASA / JPL-Caltech / University of Cambridge

Ερευνητές, με επικεφαλής τον αστρονόμο Μπράις Ντέμορι του Εργαστηρίου Κάβεντις του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ κατάφεραν να υπολογίσουν την θερμοκρασία του 55 Cancri e και διαπίστωσαν ότι έχει κάτι περισσότερο από καυτές νύχτες και ακόμη πιο καυτές μέρες, που θα μπορούσαν να λιώσουν ακόμη και το σίδερο.

Καυτός

This animated illustration shows one possible scenario for the rocky exoplanet 55 Cancri e: magma pools on the dayside surface. Credit: NASA / JPL-Caltech / University of Cambridge

Η φωτεινή πλευρά του εξωπλανήτη, ο οποίος ανακαλύφθηκε το 2011 και βρίσκεται στον αστερισμό του Καρκίνου, είναι σχεδόν λιωμένη και η σκοτεινή στερεά. Η διαφορά ανάμεσά τους είναι ανάμεσα στην «τελείως κόλαση» και στη «σκέτη κόλαση». Οι ερευνητές υπολόγισαν με τη βοήθεια του υπέρυθρου διαστημικού τηλεσκοπίου Spitzer της NASA ότι οι θερμοκρασίες στην επιφάνεια του 55 Cancri e κυμαίνονται από 1.100 βαθμούς Κελσίου στη σκοτεινή πλευρά που δεν βλέπει το άστρο του ως 2.400 βαθμούς Κελσίου στη φωτεινή πλευρά του.

Πρώτη φορά

55 Cancri e, a super-Earth that might have a molten surface (left) could occasionally be covered by giant volcanic plumes (right), which would dim the planet's infrared emission. Credit: NASA / JPL-Caltech / R. Hurt

Είναι η πρώτη φορά που οι επιστήμονες μελετούν με ακρίβεια τις θερμοκρασιακές αποκλίσεις σε έναν σχετικά μικρό εξωπλανήτη, ο οποίος κινείται γύρω από ένα άστρο που μοιάζει με τον Ήλιο μας. Ο 55 Cancri e περιφέρεται τόσο κοντά στο άστρο του που το «έτος» του (δηλαδή η πλήρης περιφορά γύρω από το άστρο) διαρκεί μόλις 18 ώρες. Ο 55 Cancri e είναι βαρυτικά «κλειδωμένος» κατά την περιφορά του (όπως η Σελήνη με τη Γη), δηλαδή μονίμως η ίδια πλευρά του «ψήνεται» από την ακτινοβολία του άστρου του.

Ο Cancri e είναι ο πρώτος εξωπλανήτης που ανιχνεύθηκε από το φως του και εκτιμάται ότι έχει διπλάσια διάμετρο από τη Γη και εννιαπλάσια μάζα. Η αραιή ατμόσφαιρά του περιέχει κυρίως υδρογόνο και ήλιο, ενώ στο σχεδόν λιωμένο έδαφός της φωτεινής και πιο καυτής πλευράς του εκτιμάται ότι καθημερινά ρέουν τεράστιες ποσότητες καυτής λάβας.

Όπως είπε ο Ντέμορι, οι επιστήμονες εξακολουθούν να μην κατανοούν από τι είναι φτιαγμένος ο πλανήτης (είχε, μεταξύ άλλων, προταθεί ότι μπορεί να είναι σχεδόν διαμαντένιος!). Φως στο μυστήριο θα ρίξει η νέα γενιά ισχυρότερων τηλεσκοπίων όπως το James Webb της NASA, που θα εκτοξευθεί το 2018. H νέα μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature».

Ένα σύγχρονο Ψηφιακό Αρχείο για τον Ιωάννη Καποδίστρια. Ioannis Kapodistrias Digital Archive

Η πολυσχιδής προσωπικότητα του πρώτου Κυβερνήτη της Ελλάδας Ιωάννη Καποδίστρια παρουσιάζεται μέσα από ένα σύγχρονο ψηφιακό αρχείο, ανοιχτό στο ευρύ κοινό.

Τη Δευτέρα 21 Μαρτίου, πραγματοποιήθηκε ημερίδα στο Ιστορικό Αρχείο του Πανεπιστημίου Αθηνών, με τίτλο «Πέραν του έθνους: Εξετάζοντας τον Καποδίστρια εντός διεθνικών και αυτοκρατορικών πλαισίων. Ημερίδα με αφορμή το Ψηφιακό Αρχείο Καποδίστρια». Στόχος ήταν να παρουσιαστεί η πολυσχιδής δράση του πρώτου Κυβερνήτη της Ελλάδας, του Ιωάννη Καποδίστρια, παρουσιασμένη σε ευρύτερα γεωγραφικά, πολιτισμικά και νοηματικά πλαίσια που υπερβαίνουν τα παραδοσιακά δίπολα όπως ελληνικό-δυτικοευρωπαϊκό, ελληνικό-οθωμανικό, έθνος-αυτοκρατορία, οικουμενισμός-εθνικισμός, θρησκεία-εκκοσμίκευση, κ.ά.. Επιπλέον μέσα από αυτήν την προσέγγιση, η Ελληνική Επανάσταση του 1821 εξετάζεται στην ευρωπαϊκή της διάσταση.

Προσωπογραφία του Ιωάννη Καποδίστρια, άγνωστου καλλιτέχνη, μέσα 19ου αιώνα.

Η διοργάνωση ήταν μέρος  της διάχυσης των αποτελεσμάτων της έρευνας που εκπονήθηκε  κατά τα έτη 2013 και 2014 με τίτλο «Ψηφιακό Αρχείο Ιωάννη Καποδίστρια» και  χρηματοδοτήθηκε αποκλειστικά από το Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση. Στόχος του έργου ήταν η δημιουργία ενός ψηφιακού αρχείου/κόμβου σχετικά με τη ζωή, το έργο και την προσωπικότητα του Ιωάννη Καποδίστρια (1776-1831), μέσα από την καταγραφή, συγκέντρωση και ψηφιακή παρουσίαση αρχειακών συλλογών και τεκμηρίων που βρίσκονται διάσπαρτα στις διαφορετικές πόλεις και χώρες στις οποίες έζησε και έδρασε. Για τον λόγο αυτόν η επιστημονική ομάδα, πέρα από τη διαδικτυακή έρευνα, επισκέφθηκε βιβλιοθήκες και αρχεία σε Κέρκυρα, Αθήνα, Γενεύη, Ζυρίχη, Φλωρεντία, Μπολόνια, Πάβια, Αγία Πετρούπολη και Μόσχα. Η επιστημονική επιτροπή του προγράμματος απαρτιζόταν από διακεκριμένους ιστορικούς και ειδικευμένους στο πεδίο της ψηφιακής παρουσίασης της ιστορίας.

Το ψηφιακό αρχείο, αξιοποιώντας τις δυνατότητες που προσφέρουν οι νέες τεχνολογίες στο αναδυόμενο πεδίο των Digital Humanities (Ψηφιακές Ανθρωπιστικές Επιστήμες), επιχειρεί να υπερβεί τις δυσκολίες που παρουσιάζει μέχρι τώρα η συγκέντρωση των τεκμηρίων που αφορούν στο έργο του Ιωάννη Καποδίστρια. Ξεφεύγοντας από τους περιορισμούς ενός παραδοσιακού αρχείου, ο ψηφιακός κόμβος που δημιουργήθηκε προσφέρει μια ολοκληρωμένη εικόνα για την πολλαπλότητα και διαφορετικότητα των τεκμηρίων που αφορούν στον Ι. Καποδίστρια, τη γεωγραφική διασπορά τους καθώς και τη γλωσσική τους ποικιλία, αποτελώντας, ταυτόχρονα ερευνητικό και εκπαιδευτικό εργαλείο για τη μελέτη της εποχής, της ζωής και του έργου του. Στο πλαίσιο του έργου, μεταξύ άλλων, ψηφιοποιήθηκαν 13.000 τεκμήρια της αρχειακής συλλογής του Ιωάννη Καποδίστρια που φιλοξενείται στα Γενικά Αρχεία του Κράτους στην Κέρκυρα, αναρτήθηκαν 276 τεκμήρια όπως προσωπογραφίες, πίνακες ζωγραφικής, φωτογραφίες προσωπικών αντικειμένων, ντοκιμαντέρ, τηλεοπτικές εκπομπές κ.ά., παρουσιάστηκε η πλούσια βιβλιοθήκη που είχε ο Καποδίστριας και συγκεντρώθηκαν 714 τίτλοι επιστημονικών μελετών που έχουν συγγραφεί περί τον Καποδίστρια από το 1831 έως το 1996. Επιπλέον διοργανώθηκε ημερίδα στην Αίγινα για εκπαιδευτικούς σε σχέση με τις δυνατότητες αξιοποίησης του Αρχείου μέσα στην εκπαιδευτική διαδικασία.

Μπορείτε να επισκεφτείτε τον κόμβο του προγράμματος στην παρακάτω διεύθυνση: http://kapodistrias.digitalarchive.gr/index.php.

Που είναι όλοι οι εξωγήινοι; Where are all the aliens?

Ένα από τα μεγαλύτερα ερωτήματα της σύγχρονης επιστήμης είναι εάν είμαστε μόνοι ή όχι στο σύμπαν.

Η υπηρεσία SETI (Search for Extraterrestrial Intelligence) προσπερνάει τους επιστημονικούς κλάδους και φτάνει στην καρδιά αυτών των φιλοσοφικών ερωτημάτων, όπως γιατί είμαστε εδώ και τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος.

If aliens exist, the galaxy should be crawling with them. We've been looking and so far, no dice. Why?

Το 1960, το Πρόγραμμα Ozma ξεκίνησε μία σοβαρή έρευνα για σήματα από άλλους πολιτισμούς. Ο ερευνητής Frank Drake επινόησε λίγο αργότερα την εξίσωση Drake προκειμένου να προσδιορίζει ποσοτικά πόσοι προηγμένοι -τεχνολογικά- πολιτισμοί ενδεχομένως να υπάρχουν στο γαλαξία μας. Όσο προχωράει η έρευνα για εξωγήινη ζωή, παραμένει ένα βασανιστικό ερώτημα: που είναι όλοι αυτοί;

Italian physicist Enrico Fermi posed a troubling question in 1950. He asked, if life was so abundant, why has no one made contact with us? No-one has been able to solve the Fermi Paradox to date. In a new video (still image shown), experts took at look at what the answer might be.

Το 1950, ο φυσικός Enrico Fermi διατύπωσε το λεγόμενο παράδοξο Fermi. Ουσιαστικά, αυτό που είπε ήταν, εάν η ζωή είναι θεωρητικά τόσο κοινή στον γαλαξία μας, τότε γιατί δεν έχουμε βρει ακόμα αποδεικτικά στοιχεία;

The universe is unbelievably big – trillions of stars and even more planets. Soo… there just has to be life out there, right? But where is it? Why don’t we see any aliens? Where are they? And more importantly, what does this tell us about our own fate in this gigantic and scary universe?

Where are all the aliens? The universe is too big and too old, why have we not met aliens yet? Do they live in computers? Were they wiped out by an ancient super intelligence? Or are we just to primitive to understand their motives? Whatever the answer is, it is incredibly important for our own future.

Παρακάτω παρατίθενται οι 12 λόγοι για τους οποίους ενδεχομένως να μην έχουμε βρει ακόμα εξωγήινη ζωή.

Humanity has advanced in the last one hundred years, a blink of an eye in the 14.6 billion-year-old universe, so it’s not inconceivable to think that we might start visiting other stars in the future (artist's impression shown). But it seems unlikely that we would be the first civilisation to reach this stage, so where is everyone?

12. Οι εξωγήινοι βρίσκονται στη Γη, απαρατήρητοι

Αυτή είναι η αγαπημένη λύση σε κάθε συνωμοσιολογική θεωρεία γύρω από τα ΑΤΙΑ: οι εξωγήινοι βρίσκονται ανάμεσά μας, αλλά είτε περνούν απαρατήρητοι είτε συγκαλύπτονται από κυβερνητικούς αξιωματούχους. Εκτός από την ανικανότητα των κυβερνήσεων να αποσιωπήσουν ακόμα και τα πιο ανούσια μυστικά, δεν υπάρχουν αδιάσειστα στοιχεία που να αποδεικνύουν αυτή τη θεωρεία. Ενδεχομένως, να μπορεί κάποιος να υποθέσει πως κάποια στιγμή στο παρελθόν είχαν επισκεφτεί τη Γη οι εξωγήινοι, αλλά και πάλι, δεν υπάρχουν στοιχεία που να το αποδεικνύει.

11. Φοβούνται την τεχνολογική μας ανωριμότητα

Ίσως οι νέοι πολιτισμοί, όπως ο δικός μας, να θεωρούνται ιδιαίτερα επικίνδυνοι για οποιαδήποτε επαφή. Είμαστε ένα άκρως αρπακτικό είδος και χρησιμοποιούμε αυτή την ικανότητά μας για να εκμεταλλευτούμε τον πλανήτη μας και τα αποθέματά του. Ενδεχομένως, αυτό να προκαλεί σε οποιοδήποτε ώριμο είδος απροθυμία ώστε να μας εντάξει στη γαλαξιακή κοινότητα μέχρι να αποδείξουμε πως μπορούμε να φτάσουμε σε ένα επίπεδο αειφόρου ανάπτυξης. Φυσικά, αυτό προϋποθέτει ότι γνωρίζουν για την εμφάνισή μας.

We have been searching in earnest for planets outside the solar system for decades using telescopes like Kepler (illustrated) but, so far, no sign of life has been found. In addition, we have been sending our own signals out for more than a century but, again, no one seems to have taken notice.

10. Η επικοινωνία τους είναι πολύ εξωγήινη για να την κατανοήσουμε

Στη Γη υπάρχουν ευφυή όντα, όπως τα δελφίνια και οι φάλαινες, και το γεγονός ότι δεν έχουμε καταφέρει να ανοίξουμε σημαντικό διάλογο μαζί τους, ίσως να σημαίνει πως η επικοινωνία με μία πραγματικά εξωγήινη μορφή ζωής είναι μάταιη. Θα έχουμε, όμως, κοινή τη γλώσσα της επιστήμης. Οι νόμοι της φυσικής έχουν εφαρμογή σε όλο το σύμπαν που μπορούμε να παρατηρήσουμε και έτσι έχουμε τη δυνατότητα μίας κοινής γλώσσας.

The Rare Earth hypothesis argues that planets with complex life, like Earth, are exceptionally rare. "The Blue Marble" is a famous photograph of the Earth taken on December 7, 1972, by the crew of the Apollo 17 spacecraft en route to the Moon at a distance of about 29,000 kilometres (18,000 mi). It shows Africa, Antarctica, and the Arabian Peninsula.

9. Η νοήμων ζωή είναι σπάνια στον Κόσμο

Το 2000, οι Peter Ward και Donald Brownlee δημοσίευσαν ένα βιβλίο με τίτλο The Rare Earth Hypothesis, το οποίο θεωρούσε πως, αν και η εμφάνιση της απλής ζωής είναι κοινή, εντούτοις η ανάπτυξη της νοημοσύνης ήταν ίσως ένα μεμονωμένο γεγονός.

Στη Γη, η ζωή ήταν αποτέλεσμα μίας ευνοϊκής συγκυρίας γεγονότων – η ύπαρξη της Σελήνης μας, οι τεκτονικές πλάκες, ακόμα και ο πλανήτης Δίας θεωρούνται ως κάποιοι από λόγους για τους οποίους βρισκόμαστε σε αυτή τη σταθερή θέση ενός επικίνδυνου σύμπαντος.

Η ανθρωπότητα σχεδόν εξαφανίστηκε στο τέλος της τελευταίας Εποχής των Παγετώνων και όλα τα στοιχεία δείχνουν πως οι ελάχιστοι Homo sapiens που επέζησαν αυτής της γενετικής δυσχέρειας διέθεταν τα απαραίτητα εκείνα στοιχεία για να δημιουργήσουν τον πολιτισμό των τελευταίων μερικών χιλιάδων χρόνων. Το πόσο, όμως, συχνά, παίζεται αυτού του είδους το δράμα εκεί έξω στον Κόσμο είναι πολύ δύσκολο για κάποιον να το πει με ένα μόνο δείγμα.

8. Είμαστε το πρώτο ευφυές είδος που εμφανίστηκε

Κάποιος πρέπει να είναι πρώτος, τουλάχιστον σε αυτή τη γειτονιά του Κόσμου. Γνωρίζουμε πως το Σύμπαν δημιουργήθηκε πριν από 13,7 δισεκατομμύρια χρόνια και η Γη σχηματίστηκε πριν από 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια, ενώ χρειάστηκαν περίπου 1 δισεκατομμύριο χρόνια για να δημιουργηθεί ζωή. Ο Ήλιος μας είναι ένας αστέρας 3ης γενιάς, πράγμα που σημαίνει πως το πρωτο-ηλιακό νεφέλωμα από το οποίο συμπυκνώθηκε το ηλιακό μας σύστημα έφερε αρκετά βαρέα στοιχεία ώστε να ξεκινήσει η ζωή. Η διαδρομή από τα άτομα υδρογόνου στα ραδιοτηλεσκόπια ήταν μακριά και ίσως να είμαστε το πρώτο ευφυές είδος που εμφανίστηκε, αν και αυτή η ξεχωριστή «μοίρα» μάλλον είναι απίθανη.

7. Δεν ενδιαφέρονται για τη Γη

Στα τέλη του 19ου αιώνα, υπήρξε μία πρόταση να μεταβιβαστούν σήματα σε έναν πολιτισμό που υποτίθεται ότι υπήρχε στον Άρη, ανάβοντας μεγάλες πυρκαγιές σε δάση. Αυτή η πρόταση, που σήμερα προκαλεί μόνο γέλιο, δείχνει πως ίσως ακόμα και η σημερινή τεχνολογία να είναι άχρηστη όταν τελικά θα είναι να επικοινωνήσουμε με έναν πολιτισμό ενδεχομένως εκατομμύρια χρόνια πιο μπροστά από τον δικό μας. Επιπλέον, οι εξωγήινοι μπορεί να μην ενδιαφέρονται για εμάς, τουλάχιστον όχι πριν να φτάσουμε σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο ανάπτυξης. Ίσως να επικοινωνούν με λέιζερ υψηλής συχνότητας ή κάποια μέθοδο που εμείς οι άνθρωποι δεν έχουμε ανακαλύψει ακόμα. Ίσως να υπάρχει ένα αντίστοιχο «πλαφόν» για την ένταξή μας στην γαλαξιακή κοινότητα, όπως για παράδειγμα να μπορούμε να στέλνουμε βαρυτικά κύματα μέσω συντονιστικών πάλσαρ ή με άλλες εξωτικές μεθόδους.

One theory for an advanced alien race is that they might harness the power of an entire star, known as a Dyson Sphere (illustrated). However, if such a structure existed, it is theorised that we would be able to detect its infrared signature - but a recent study found no such evidence.

6. Δεν θέλουν να παρέμβουν

Αυτή η εκδοχή είναι οικεία σε πολλούς χάρη στο Star Trek και την Πρώτη Οδηγία, όπου υπήρχε ένα είδος ηθικού κανόνα στον Κόσμο, που απαγόρευε σε οποιοδήποτε μακρινό διαστημικό πολιτισμό να παρέμβει σε έναν άλλο πρωτόγονο. Όπως, όμως, και πολλές άλλες εκδοχές, έτσι και αυτή δεν μπορεί να υποστηριχθεί με σοβαρά επιχειρήματα.

5. Τα ευφυή είδη δεν επιβιώνουν της τεχνολογικής εφηβείας

Αυτή η εκδοχή θα μπορούσε κάλλιστα να στέκει κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, όταν κάποιοι φοβόντουσαν πως η ανθρώπινη φυλή θα εξαφανιστεί σύντομα με την απόκτηση τεχνολογίας (π.χ. πυρηνικές βόμβες) ικανής για την καταστροφή της ανθρωπότητας. Και ακόμα δεν έχουμε ξεφύγει τον κίνδυνο, καθώς έχουμε μπροστά μας την κλιματική αλλαγή, τις ασθένειες και ίσως κάποια άγνωστη απειλή που θα κληθούμε σύντομα να αντιμετωπίσουμε. Ενδεχομένως να αναπτύσσονται συνέχεια ευφυείς πολιτισμοί και να εξαφανίζονται μόνοι τους κάποιους αιώνες μετά, λόγω ασυγκράτητης κατανάλωσης.

A look at the SETI Institute's Allen Telescope Array at Hat Creek Observatory about 290 miles northeast of San Francisco, Calif. Credit: SETI Institute

4. Δεν έχουμε ψάξει αρκετά

Το αρχικό πρόγραμμα Ozma ερευνούσε σε δύο κοντινά αστρικά συστήματα με μία μόνο συχνότητα. Οι σύγχρονες έρευνες του Allen Telescope Array μπορούν να ερευνήσουν μία μεγάλη ζώνη του ουρανού μέσα από εκατομμύρια κανάλια, αλλά θα έπρεπε να ερευνήσουμε κάθε αστέρι του γαλαξία μας σε όλες τις δυνατές συχνότητες τα τελευταία 50 χρόνια, και το μόνο που έχουμε κάνει είναι να μεταδώσουμε υψηλής ισχύος σήματα ραντάρ από την αρχή του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Ένας πολιτισμός, που βρίσκεται σε απόσταση 70 ετών φωτός, με δυσκολία θα μπορούσε να γνωρίζει την ύπαρξή μας.

3. Δεν ενδιαφέρονται για διαστρικά ταξίδια ή επικοινωνία

Όπως είπαμε και πριν, οι φάλαινες είναι ευφυή όντα αλλά δεν μπορούν να φτιάξουν ραδιοτηλεσκόπια. Ίσως αυτό που πυροδοτεί το ενδιαφέρον μας για την εξερεύνηση του διαστήματος να είναι μία μίξη της επιδεξιότητάς μας, της περιέργειας και της επιθυμίας μας να λύσουμε το μυστήριο. Αυτός ο συνδυασμός χαρακτηριστικών μπορεί να μην προκύπτει συχνά με τη νοημοσύνη. Ή, ίσως, όταν ένας πολιτισμός φτιάξει μία εικονική πραγματικότητα πιο ευχάριστη από την πραγματική, χάνει το ενδιαφέρον του για την εξερεύνηση του διαστήματος.

We have now found planets beyond the solar system that could possibly support life, such as Kepler-186f (illustrated), but the chances of visiting one of these planets at the moment with our current forms of propulsion is out of the question - and perhaps true interstellar travel is simply not possible.

2. Ο Γαλαξίας έχει συγκεκριμένες ζώνες που είναι κατοικήσιμες

Καθώς εξερευνούμε τη θέση μας στο ηλιακό σύστημα, συνειδητοποιούμε πως η Γη βρίσκεται σε μία ζώνη όπου η θερμοκρασία είναι στα κατάλληλα επίπεδα και το νερό μπορεί να υπάρχει σε υγρή μορφή. Αρχίζουμε, όμως, να συνειδητοποιούμε και κάτι ακόμα. Πως ο Γαλαξίας μπορεί να έχει παρόμοιες βιώσιμες ζώνες. Ζώνες όπου η ακτινοβολία δεν είναι τόσο έντονη και υπάρχει η σωστή μίξη στοιχείων, απαραίτητων για την ύπαρξη ζωής. Αυτή η προνομιακή ζώνη που περιστοιχίζει το γαλαξία μας μπορεί να μειώνει τον αριθμό των πολιτισμών που βρίσκονται εκεί έξω και περιμένουν να εντοπιστούν.

1. Ο κοντινότερος πολιτισμός στο διάστημα και το χρόνο είναι υπερβολικά μακριά

Ο τελευταίος παράγοντας της εξίσωσης Drake ίσως να είναι και ο πιο σημαντικός, ενώ πολλές πιθανές εξηγήσεις συναγωνίζονται για το βασικό δίλημμα του πόσο διαρκούν οι ευφυείς πολιτισμοί. Εάν η σωστή απάντηση είναι εκατομμύρια χρόνια, τότε μπορεί να έχουμε γείτονες. Αν, όμως, η απάντηση είναι ένα με δύο αιώνες, τότε ενδεχομένως να μην υπάρχει κανείς να μιλήσουμε σε απόσταση 1.000 ετών φωτός. Βεβαίως, είχαμε τη δυνατότητα, χάρη σε πρόσφατες ανακαλύψεις, να επιβεβαιώσουμε κάποιους παράγοντες της εξίσωσης του Drake, όπως η ύπαρξη εξωπλανητών ή απλές μορφές ζωής σε άλλα μέρη του ηλιακού μας συστήματος. Κανένα όμως από τα δύο δεν αποδεικνύει την ύπαρξη εξωγήινων. Ίσως, κάποια στιγμή της ζωής μας, να μπορούμε να δείξουμε ένα αστέρι στον ουρανό και να πούμε ότι υπάρχει ζωή και εκεί.

Η ζωή στο Διάστημα εξασθενεί το ανοσοποιητικό σύστημα. Stressed in space

Είναι μια μοναδική εμπειρία αλλά έχει το δικό της τίμημα για το σώμα του ανθρώπου. Όπως φαίνεται το διαστημικό περιβάλλον εκτός των άλλων επηρεάζει αρνητικά και το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου. NASA astronaut Robert Curbeam during the first of four spacewalks for the Space Shuttle Discovery STS-116 mission, 12 December 2006. Credit: NASA

Όσο κι αν η ζωή στο Διάστημα είναι μια μοναδική εμπειρία, έχει το δικό της τίμημα για το σώμα του ανθρώπου. Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA), οι μισοί αστροναύτες επιστρέφουν από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS) με ασθενέστερο ανοσοποιητικό σύστημα. Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο αστροναύτης της ESA και γιατρός Αντρέ Κάιπερς, που έμεινε έξι μήνες στο διάστημα, «πίσω στη Γη ένιωθα 100 ετών για μερικούς μήνες».

Τα πειράματα

Living in space is a wonderful experience but it can take its toll on an astronaut's body – half of astronauts return with weaker immune systems from the International Space Station. ESA astronaut and medical doctor André Kuipers remembers his six-month mission: "Back on Earth, I felt a hundred years old for a few months." ESA astronaut André Kuipers shortly after returning to Earth on Sunday, 1 July 2012. Credit: ESA–S. Corvaja, 2012

Μια σειρά από επιστημονικά πειράματα της ESA μελετούν γιατί συμβαίνει αυτό, με πιο πρόσφατο το Immuno, που έφερε στο φως εντυπωσιακές αλλαγές στα ανοσοποιητικά συστήματα των αστροναυτών. Ως βασική αιτία θεωρείται το αυξημένο στρες που υφίσταται ο οργανισμός στο διάστημα. Το στρες είναι μια αντίδραση του σώματος σε ένα εχθρικό περιβάλλον. Στρες π.χ. προκαλεί μια ομιλία σε ακροατήριο, ένα τραύμα ή η ζωή σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας σε ένα διαστημικό σκάφος μακριά από τη Γη. Το στρες στο κεντρικό νευρικό σύστημα επηρεάζει το ανοσοποιητικό σύστημα, ενώ ισχύει και το αντίστροφο: οι άνθρωποι με αγχωτικές εργασίες είναι πιθανότερο να αρρωστήσουν.

Strapped to a robotic arm holding 385 kg in space at night. Credit: ESA/NASA

Στο πλαίσιο του πειράματος Immuno, με επικεφαλής τον καθηγητή Αλεξάντερ Τσούκερ το οποίο χρειάστηκε πέντε χρόνια για να ολοκληρωθεί, οι αστροναύτες απάντησαν σε ερωτηματολόγιο για τα δικά τους επίπεδα στρες. Παράλληλα, οι ορμόνες που σχετίζονται με το στρες, μετρήθηκαν μέσω δειγμάτων σάλιου και ούρων. Λήφθηκαν επίσης δείγματα αίματος για την ανάλυση της αντίδρασης των ανοσολογικών κυττάρων στο διαστημικό στρες. Οι αστροναύτες αποδείχθηκαν πολύ καλοί στην εκτίμηση των δικών τους επιπέδων άγχους, καθώς τα ερωτηματολόγια τους συμφωνούσαν με τα επίπεδα των ορμονών του στρες που βρέθηκαν στα δείγματά τους.

ESA astronaut Samantha Cristoforetti using one of ESA’s space freezers on the International Space Station during her Futura mission in 2015. Credit: ESA/NASA

«Αυτό που ήταν εντυπωσιακό και απρόσμενο» δήλωσε ο καθηγητής Chouker, «ήταν η διφορούμενη ανοσολογική απόκριση που είδαμε στο αίμα των αστροναυτών. Είδαμε μια υπερβολική αντίδραση, σε συνδυασμό με μια σοβαρή ανοσοκαταστολή σε ορισμένες περιοχές». «Αυτό που θα δημιουργούσε μια ήπια ανοσολογική απόκριση στο αίμα ενός υγιούς ατόμου στη Γη, φαίνεται να προκαλεί τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος των αστροναυτών να φερθούν χαοτικά, υπερβάλλοντας απέναντι σε μερικές από τις ξένες απειλές» πρόσθεσε. Ο λόγος γι' αυτή την υπερ-αντίδραση του οργανισμού είναι άγνωστος.

Αυτό το κβάζαρ έχει θερμοκρασία 10 τρισ. βαθμούς Κελσίου! To the center of the brightest quasar

Είναι ο πιο φωτεινός ενεργειακός πυρήνας στο Σύμπαν. This image from Hubble’s Wide Field and Planetary Camera 2 (WFPC2) is likely the best of ancient and brilliant quasar 3C 273, which resides in a giant elliptical galaxy in the constellation of Virgo (The Virgin). Its light has taken some 2.5 billion years to reach us. Despite this great distance, it is still one of the closest quasars to our home. It was the first quasar ever to be identified, and was discovered in the early 1960s by astronomer Allan Sandage. The term quasar is an abbreviation of the phrase “quasi-stellar radio source”, as they appear to be star-like on the sky. In fact, quasars are the intensely powerful centres of distant, active galaxies, powered by a huge disc of particles surrounding a supermassive black hole. As material from this disc falls inwards, some quasars — including 3C 273 — have been observed to fire off super-fast jets into the surrounding space. In this picture, one of these jets appears as a cloudy streak, measuring some 200000 light-years in length. Quasars are capable of emitting hundreds or even thousands of times the entire energy output of our galaxy, making them some of the most luminous and energetic objects in the entire Universe. Of these very bright objects, 3C 273 is the brightest in our skies. If it was located 30 light-years from our own planet — roughly seven times the distance between Earth and Proxima Centauri, the nearest star to us after the Sun — it would still appear as bright as the Sun in the sky. WFPC2 was installed on Hubble during shuttle mission STS-125. It is the size of a small piano and was capable of seeing images in the visible, near-ultraviolet, and near-infrared parts of the spectrum. Credit: ESA/Hubble

Διεθνής ομάδα αστρονόμων κατάφερε να μελετήσει την «καρδιά» του φωτεινότερου ενεργού γαλαξιακού πυρήνα (κβάζαρ) στο Σύμπαν κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά. Οι ερευνητές υπολόγισαν ότι η θερμοκρασία της ξεπερνά τα δέκα τρισεκατομμύρια βαθμούς Κελσίου! Πρόκειται φυσικά για μια πραγματικά αδιανόητη θερμοκρασία πολύ μεγαλύτερη από ό,τι θεωρείτο έως τώρα δυνατό.

Η μελέτη

Kαλλιτεχνική άποψη του ραδιοτηλεσκοπίου 10 μέτρων στον Ρωσικό δορυφόρο Spektr-R. Combining an orbiting radio telescope with telescopes on Earth made a system capable of the highest resolution of any observation ever made in astronomy. The super sharp radio 'vision' produced a pair of surprises. Artistic view of the 10-meter space radio telescope on the Russian satellite Spektr-R comprising the space-borne component of the RadioAstron mission. Credit: © Astro Space Center of Lebedev Physical Institute

Ερευνητές του διεθνούς προγράμματος ραδιοαστρονομίας RadioAstron, με επικεφαλής τον Γιούρι Κοβάλεφ του Φυσικού Ινστιτούτου Λεμπέντεφ της Μόσχας, τον Αντρέι Λομπάνοφ του Ινστιτούτου Ραδιοαστρονομίας Μαξ Πλανκ στη Γερμανία και τον Μάικλ Τζόνσον του Κέντρου Αστροφυσικής Χάρβαρντ-Σμιθσόνιαν των ΗΠΑ, έκαναν δύο δημοσιεύσεις στο περιοδικό αστροφυσικής «The Astrophysical Journal Letters», ανέλυσαν την ακτινοβολία του κβάζαρ 3C 273.

Quasar 3C 273, with its jet. Image by Chandra X-ray Observatory.

Το εν λόγω κβάζαρ, σε απόσταση περίπου 2,4 δισεκατομμυρίων ετών από τη Γη, βρίσκεται στην κατεύθυνση του αστερισμού της Παρθένου και είναι το πιο φωτεινό στον ουρανό από όσα έχουν ανακαλυφθεί μέχρι στιγμής.

Το RadioAstron χρησιμοποιεί τον ρωσικό δορυφόρο Spektr-R με κεραία δέκα μέτρων, που βρίσκεται σε ελλειπτική τροχιά γύρω από τον πλανήτη μας. Οι παρατηρήσεις του συνδυάζονται με αυτές μεγάλων επίγειων ραδιοτηλεσκοπίων, όπως του γερμανικού ραδιοτηλεσκοπίου διαμέτρου 100 μέτρων στο Έφελσμπεργκ, του διαμέτρου 110 μέτρων τηλεσκοπίου Green Bank και του τηλεσκοπίου διαμέτρου 300 μέτρων στο Αρεσίμπο. Έτσι το RadioAstron σχηματίζει ένα συμβολόμετρο (ένα εικονικό ραδιοτηλεσκόπιο) μεταξύ Γης και διαστήματος.

Οι πυρήνες

Artistic view of a quasar; a super-massive black hole in the center is being fed by a disk of gas and dust, producing collimated jets of ejected material moving at nearly the speed of light. © Wolfgang Steffen, Institute for Astronomy, UNAM, Mexico

Τα κβάζαρ είναι τεράστιες μαύρες τρύπες με μάζα εκατομμύρια ή και δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από τον Ήλιο μας. Βρίσκονται στο κέντρο μεγάλων γαλαξιών και εκπέμπουν πανίσχυρη ακτινοβολία, συχνά «σβήνοντας» με τη λάμψη τους όλα τα άστρα του γαλαξία τους.

Οι επιστήμονες πίστευαν ότι η θερμοκρασία στο εσωτερικό αυτών των ενεργών γαλαξιακών πυρήνων δεν ξεπερνά τα 100 δισεκατομμύρια βαθμούς Κελσίου, αλλά οι νέοι υπολογισμοί δείχνουν μια ασύλληπτα μεγαλύτερη θερμοκρασία. Οι επιστήμονες προς το παρόν δεν κατανοούν θεωρητικά πώς αυτό μπορεί να συμβεί.

Πηγή: Y. Y. Kovalev, N. S. Kardashev, K. I. Kellermann, A. P. Lobanov, M. D. Johnson, L. I. Gurvits, P. A. Voitsik, J. A. Zensus, J. M. Anderson, U. Bach, D. L. Jauncey, F. Ghigo, T. Ghosh, A. Kraus, Yu. A. Kovalev, M. M. Lisakov, L. Yu. Petrov, J. D. Romney, C. J. Salter, K. V. Sokolovsky. RADIOASTRONOBSERVATIONS OF THE QUASAR 3C273: A CHALLENGE TO THE BRIGHTNESS TEMPERATURE LIMIT. The Astrophysical Journal, 2016; 820 (1): L9 DOI: 10.3847/2041-8205/820/1/L9

Ένας εξωπλανήτης που «παριστάνει» τον κομήτη. Investigating the Mystery of Migrating 'Hot Jupiters'

Καλλιτεχνική απεικόνιση του HD 80606 b που ακολουθεί την πιο παράξενη τροχιά πλανήτη που γνωρίζουμε. Συνήθως κινείται μακριά από το μητρικό του άστρο αλλά ξαφνικά κάνει μια... βουτιά και τον πλησιάζει σε απόσταση αναπνοής και λίγο μετά κυριολεκτικά εκτοξεύεται μακριά από αυτόν. HD 80606 b (rendered here) stands out amid the hundreds of exoplanets discovered recently because of its highly eccentric orbit. Researchers have studied how the planet’s temperature changes as it approaches, sweeps by, and moves away from its star. Credit: Courtesy of the researchers and JPL

Πριν από επτά χρόνια οι αστρονόμοι εντόπισαν σε απόσταση 190 ετών φωτός από τη Γη στον αστερισμό της Μεγάλης Αρκτου ένα  εξωπλανήτη. Ο πλανήτης αυτός ονομάστηκε HD 80606 b και αμερικανοί επιστήμονες κατάφεραν να τον μελετήσουν διαπιστώνοντας ότι πρόκειται για τον πιο παράξενο από τους περίπου δύο χιλιάδες εξωπλανήτες που έχουν εντοπιστεί μέχρι σήμερα. Ο HD 80606 b ακολουθεί μια… ιδιόρρυθμη τροχιά η οποία είναι πρωτοφανής για πλανήτη και θυμίζει εκείνη των κομητών.

Τεράστιος και καυτός

The exoplanet HD80606 b spends most of its time far from its star, but every 111 days it swings in feverishly close. NASA's Spitzer Space Telescope measured the planet's extreme temperature swings using infrared light. This allowed astronomers to simulate its atmosphere. Visuals credit: NASA/JPL-Caltech

Τον εξωπλανήτη μελέτησε με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου Spitzer ομάδα ερευνητών από το ΜΙΤ, το Ινστιτούτο Space Telescope Science Institute και το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια-Σάντα Κρουζ. Πρόκειται για ένα πλανήτη που ανήκει σε μια κατηγορία πλανητών που ονομάζονται «καυτοί Δίες». Είναι πλανήτες με μέγεθος παρόμοιο ή μεγαλύτερο από αυτό του Δία και συνήθως βρίσκονται κοντά στο μητρικό τους άστρο και η θερμοκρασία τους είναι ιδιαίτερα υψηλή. Ο HD 80606 b υπολογίζεται ότι είναι τέσσερις φορές μεγαλύτερος από τον Δία και όταν βρίσκεται πολύ κοντά στο άστρο η θερμοκρασία του ξεπερνάει τους χίλιους βαθμούς Κελσίου.

Η τροχιά

Astronomers watched an exoplanet called HD 80606b heat up and cool off during its sizzling-hot orbit around its star. Image credit: NASA/JPL-Caltech/MIT

Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές ο HD 80606 b ολοκληρώνει μια περιστροφή γύρω από το μητρικό του άστρο σε 111 μέρες. Όμως αυτή η τροχιά του HD 80606 b είναι εκκεντρική και προσομοιάζει αυτή των κομητών. Πιο συγκεκριμένα ο πλανήτης για 100 μέρες ακολουθεί μια πορεία μακριά από το μητρικό του άστρο και ξαφνικά κάνει μια στροφή και πλησιάζει κοντά σε αυτό, μια συμπεριφορά που έχουν οι κομήτες.

Κάποια στιγμή μάλιστα ο HD 80606 b πλησιάζει σε απόσταση αναπνοής το άστρο και πραγματοποιεί μια περιστροφή γύρω από αυτό σε διάστημα μόλις 20 ωρών! «Αν η Γη επρόκειτο να πλησιάσει τόσο κοντά στον Ήλιο, πολύ σύντομα θα έχανε την ατμόσφαιρά της και η επιφάνειά της θα μετατρεπόταν σε λιωμένο μάγμα» αναφέρουν οι ερευνητές στο άρθρο τους στην επιθεώρηση «Astrophysical Journal Letters». Μόλις ολοκληρώσει αυτή την καυτή του βόλτα γύρω από το άστρο ο HD 80606 b κάνει ένα.. άλμα και επιστρέφει στην απομακρυσμένη από το άστρο περιοχή που κινείται τον περισσότερο χρόνο. Επίσης οι ερευνητές  υπολόγισαν την ταχύτητα περιστροφής γύρω από το άξονα του, δηλαδή τη διάρκεια της μέρας του, και βρήκαν ότι είναι περίπου 90 ώρες.