Το Σύμπαν είναι πιο... πυκνοκατοικημένο από ό,τι νομίζαμε. The Universe Has 10 Times More Galaxies Than Scientists Thought

Οι αστρονόμοι υπολόγισαν ότι στο ορατό Σύμπαν υπάρχουν δέκα φορές περισσότεροι γαλαξίες από όσους πιστεύαμε. This Hubble Space Telescope view reveals thousands of galaxies stretching back into time across billions of light-years of space. The image covers a portion of a large galaxy census called the Great Observatories Origins Deep Survey (GOODS). Besides the myriad of galaxies visible in this image, only 10 percent of the total number of galaxies in the universe are observable for the current generation of telescopes, according to a new analysis of the GOODS and other Hubble deep-field surveys. The study's researchers concluded that at least 10 times more galaxies exist in the observable universe than previously thought. According to the research, about 90 percent of galaxies in the observable universe are too faint and too far away to be seen with present-day telescopes. Credit: NASA, ESA, the GOODS Team, and M. Giavialisco (University of Massachusetts, Amherst)

Το Σύμπαν είναι τελικά πολύ πιο πυκνοκατοικημένο από όσο πιστεύαμε! Οι αστρονόμοι έκαναν τον αναπάντεχο υπολογισμό ότι στο ορατό Σύμπαν υπάρχουν τουλάχιστον δέκα φορές περισσότεροι γαλαξίες από ό,τι νομίζαμε.

Μπορεί να φθάνουν τα δύο τρισεκατομμύρια!

Ο συνολικός αριθμός τους στο Σύμπαν (στο ορατό και μη ορατό από τη Γη) μπορεί να φθάνει τα δύο τρισεκατομμύρια, δηλαδή είναι 20πλάσιος έναντι της προηγούμενης εκτίμησης, που ήταν περίπου 100 δισεκατομμύρια γαλαξίες.

Οι «φουσκωμένες» εκτιμήσεις βασίζονται σε μια νέα ανάλυση των δεδομένων από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble και άλλα τηλεσκόπια. Η σχετική διεθνής δημοσίευση, με επικεφαλής τον καθηγητή Κρίστοφερ Κονσελάις, του βρετανικού πανεπιστημίου του Νότιγχαμ, έγινε στο περιοδικό The Astrophysical Journal.

Εξέλιξη του Σύμπαντος, συγχώνευση γαλαξιών

Η νέα μελέτη δείχνει ότι όσο το Σύμπαν εξελισσόταν στην πορεία των 13,7 δισεκατομμυρίων ετών που υπάρχει, τόσο μειωνόταν ο αριθμός των γαλαξιών μέσω συγχωνεύσεων.

Όμως οι αστρονόμοι συνειδητοποιούν πλέον, ότι μόνο στο ορατό Σύμπαν -δηλαδή στο τμήμα εκείνο που είναι παρατηρήσιμο από τη Γη- ένα 90% των γαλαξιών είναι υπερβολικά αχνοί και πολύ μακρινοί για να γίνουν αντιληπτοί από τα υπάρχοντα τηλεσκόπια.

Το υπό κατασκευή ισχυρότερο διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb, ο διάδοχος του Hubble, θα μπορεί να δει περισσότερους γαλαξίες από ό,τι τώρα βλέπει το Hubble.

Πηγή: hubblesite.org

Τζέημς Τζολ, «Οι αναρχικοί». James Joll, “The Anarchists”

Στα τελευταία εκατό χρόνια ο αναρχισμός ανακίνησε με τη θεωρία και την πράξη του μια σειρά από αποφασιστικά πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά ζητήματα και αναζήτησε λύσεις που αποτέλεσαν πρόκληση για την κατεστημένη κοινωνική τάξη, και γι αυτό καταδιώχτηκαν και καταπιέστηκαν απ αυτή με όλα τα μέσα. 

Ο Τζέημς Τζολ ασχολείται στο βιβλίο του αυτό λεπτομερειακά με το αναρχικό κίνημα και την ιστορία του, παρουσιάζει τους θεωρητικούς του και σκιαγραφεί τα πορτρέτα των σημαντικότερων εκπροσώπων του· κλείνει την περιγραφή του με ένα δραματικό κεφάλαιο για τον αναρχοσυνδικαλισμό στην Ισπανία, όπου το 1936 η "ολοκληρωτική επανάσταση" πλησίασε χειροπιαστά στην έμπρακτη εδραίωσή της. Αυτή η θεμελιακή και περιεκτική εργασία του άγγλου ιστορικού συμβάλλει όσο λίγα άλλα έργα του τομέα αυτού στη δικαίωση ενός πολιτικού κινήματος, που κατά τη γνώμη του έχει βλαφτεί ιδιαίτερα από τις προκαταλήψεις του πλατύ κοινού και την παραμέληση από την πλευρά των ιστορικών.

Ο James Joll (1918-1994) μεγάλωσε και σπούδασε στην Αγγλία και στη Γαλλία. Κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου υπηρέτησε στις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες (SOE). Μετά τον πόλεμο έγινε καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στην Οξφόρδη και στη συνέχεια εργάστηκε σε πανεπιστήμια των ΗΠΑ, της Ιαπωνίας και της Αυστραλίας. 

Το 1977 έγινε μέλος της Βρετανικής Ακαδημίας. Από τα σημαντικότερα έργα του είναι τα "The Second International, 1889-1914" (1955), "Intellectuals in Politics: Three Biographical Essays” (1960) και "The Origins of the First World War" (1984). Στα ελληνικά έχει εκδοθεί το "Οι αναρχικοί" (Επίκουρος, 1975).

Άγνωστος κομήτης άνοιξε τον δρόμο στην ανθρωπότητα. Comet impact 'linked' to rise of mammals

Ένας κομήτης που έπεσε στη Γη μετά από τον αστεροειδή που εξαφάνισε τους δεινοσαύρους βοήθησε τα θηλαστικά να κυριαρχήσουν στον πλανήτη. A new study conducted by a team of American researchers has outlined new evidence for the theory that links a comet impact to an ancient rapid phase of global warming and rise of mammals. SCIENCE PHOTO LIBRARY

H κρατούσα θεωρία αναφέρει ότι οι δεινόσαυροι εξαφανίστηκαν μετά την πτώση ενός μεγάλου αστεροειδούς στην αμερικανική ήπειρο πριν από περίπου 66 εκ. έτη. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τα λίγα είδη θηλαστικών που είχαν κάνει την εμφάνιση τους στον πλανήτη να ζούνε φοβισμένα, κρυμμένα και να κυκλοφορούν μόνο τις νυχτερινές ώρες. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι η εξαφάνιση των δεινοσαύρων επέτρεψε στα θηλαστικά να βγουν στο… ξέφωτο του πλανήτη και γρήγορα να κυριαρχήσουν σε αυτόν οδηγώντας τελικά στην εμφάνιση του ανθρώπου.

Νέα ευρήματα υποδεικνύουν την πτώση ενός μεγάλου κομήτη δέκα εκ. έτη μετά την πτώση του αστεροειδή που εξαφάνισε τους δεινοσαύρους. Σύμφωνα με τους ερευνητές ο κομήτης αυτός δημιούργησε ένα ακόμη πιο ευνοϊκό για τα θηλαστικά περιβάλλον επιτρέποντας τους να εδραιώσουν την κυριαρχία τους στη Γη.

Η ανακάλυψη

The Eocene period saw the evolution of mammals known as brontotheres, related to present-day rhinos. SCIENCE PHOTO LIBRARY

Ερευνητές, με επικεφαλής τον γεωχημικό Μόργκαν Σάλερ, επίκουρο καθηγητή γεωεπιστημών του Πολυτεχνικού Ινστιτούτου Ρενσελάερ της Νέας Υόρκης πιστεύουν ότι ανακάλυψαν τα γεωλογικά «αποτυπώματα» μιας πρόσκρουσης κομήτη στον πλανήτη μας πριν από περίπου 56 εκατομμύρια χρόνια.

Η πρόσκρουση αυτή πιθανώς συνέβη σε μια περιοχή του Ατλαντικού ωκεανού - αν και δεν έχει βρεθεί κάποιος κρατήρας- και αφορούσε ένα κομήτη εξίσου μεγάλο με τον αστεροειδή που εξαφάνισε τους δεινοσαύρους.

Η εποχή εκείνη πριν από περίπου 55 έως 56 εκατ. χρόνια ονομάζεται Θερμικό Μέγιστο Παλαιοκαίνου-Ηωκαίνου (γνωστό διεθνώς ως ΡΕΤΜ) και υπήρξε μια περίοδος μεγάλης και απότομης ανόδου της θερμοκρασίας στη Γη -κατά πέντε έως οκτώ βαθμούς Κελσίου μέσα σε λίγες χιλιάδες χρόνια- για λόγους που εδώ και χρόνια αποτελούν αντικείμενο επιστημονικής διαμάχης. Οι ενδείξεις για την πτώση ενός ουράνιου σώματος -αν επαληθευθούν- δίνουν μια νέα διάσταση στο ζήτημα.

Οι ομοιότητες και οι εκτιμήσεις

The microtektites could have formed when molten material flung out by the impact solidified mid-air. MEGAN FUNG

Οι επιστήμονες μελετούν εκείνο το θερμικό μέγιστο -που διήρκεσε γύρω στα 200.000 χρόνια- και εμφανίζει ομοιότητες με την εποχή μας, προκειμένου να βγάλουν συμπεράσματα σχετικά με την σημερινή κλιματική αλλαγή. Μεταξύ των πιθανών αιτιών για εκείνη την εκτόξευση» της θερμοκρασίας έχουν προταθεί μια μαζική ηφαιστειακή δραστηριότητα που αύξησε κατακόρυφα τα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα και άλλων «αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα, ή μια πτώση ουρανίου σώματος που είχε αλυσιδωτές επιπτώσεις στο κλίμα, ανεβάζοντας τη θερμοκρασία. Έλιωσαν έτσι σχεδόν τελείως οι πάγοι της Γης και διευκολύνθηκε η γρήγορη εξάπλωση των θηλαστικών, ενώ τότε εμφανίσθηκαν για πρώτη φορά και τα πρωτεύοντα, από όπου προέκυψαν οι πίθηκοι και ο άνθρωπος.

Οι ερευνητές που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στην επιθεώρηση «Science», ανακάλυψαν στο βυθό του Ατλαντικού, στα ανοιχτά της ανατολικής ακτής των ΗΠΑ και στο υπέδαφος του Νιού Τζέρσι, μικροσκοπικά πυριτικά σφαιρίδια υάλου με διακριτή μορφολογία (μικροτηκτίτες και μικροκρύσταλλοι). Αυτά θεωρούνται η «υπογραφή» εκείνων των σπάνιων υλικών του εδάφους, τα οποία λιώνουν από την τεράστια θερμοκρασία λόγω της πρόσκρουσης του αστεροειδούς ή του κομήτη, εκτινάσσονται από το έδαφος και μετά στερεοποιούνται στον αέρα, προτού ξαναπέσουν στη γη.

Η θερμοκρασία και η πίεση στο ηφαιστειακό μάγμα δεν θεωρούνται ικανές να παράγουν τέτοια υλικά, παρά μόνο μια εξ ουρανού πρόσκρουση κατακλυσμικών διαστάσεων. Τα εν λόγω μικροσφαιρίδια βρέθηκαν σε τέσσερις διαφορετικές περιοχές που απέχουν έως 1.000 χιλιόμετρα μεταξύ τους και οι ερευνητές ισχυρίζονται ότι προέρχονται από το ίδιο συμβάν.

Προς το παρόν, παραμένει πάντως ασαφές πού ακριβώς έγινε η πρόσκρουση και ποιες ήσαν οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις της. Και επίσης, δεν φαίνεται να συμφωνούν όλοι οι επιστήμονες ότι όντως συνέβη μια τέτοια πρόσκρουση εκείνη την εποχή και, αν έγινε, κατά πόσο επρόκειτο για κομήτη ή για αστεροειδή. Οι κομήτες διαθέτουν λιγότερα συμπαγή πετρώματα και περισσότερο πάγο σε σχέση με τους αστεροειδείς, είναι όμως έως τρεις φορές ταχύτεροι σε σχέση με τους τελευταίους, οπότε και η πρόσκρουση ενός κομήτη είναι πιο σφοδρή και καταστροφική.

Η επίδραση της αρχαιοελληνικής γλυπτικής στα αγάλματα του Πήλινου Στρατού στην Κίνα. Ancient Greeks 'may have inspired China's Terracotta Army'

Η Κίνα και η Δύση ήταν σε επαφή περισσότερα από 1.500 χρόνια πριν την έλευση του Μάρκο Πόλο στην Ασία, σύμφωνα με νέα στοιχεία. Μάλιστα, οι αρχαιολόγοι θεωρούν ότι η έμπνευση για τον περίφημο Πήλινο Στρατό, που βρέθηκε στον τάφο του Πρώτου Αυτοκράτορα, κοντά στην περιοχή Xian, ίσως να προήλθε από την αρχαία Ελλάδα και οι ντόπιοι να εκπαιδεύτηκαν από Έλληνες τεχνίτες του 3ου αι. π.Χ. Some of the 8,000 life-size terracotta figures near the tomb of China’s first emperor. Photograph: Museum of the Terracotta Army/PA

Η είδηση που δημοσιεύτηκε πρόσφατα είναι πράγματι εντυπωσιακή και κάποιοι σημειώνουν πως ίσως "ξαναγράψει" την ιστορία: Τα αγάλματα του περίφημου Πήλινου Στρατού της Κίνας μπορεί να επηρεάστηκαν από την αρχαιοελληνική γλυπτική, οι δε ντόπιοι να διδάχτηκαν τον τρόπο κατασκευής τους από Έλληνες τεχνίτες που έφτασαν στην περιοχή τον 3ο αιώνα π.Χ. Πόσο πιθανή, όμως, είναι μια τέτοια ερμηνεία;

Experts identify these terra-cotta figures as acrobats. Some believe the sculptures' lifelike details are evidence of Greek artistic influence. PHOTOGRAPH BY BROOK LAPPING PRODUCTIONS

Η Λι Σιουζέν (Li Xiuzhen), αρχαιολόγος στο Μουσείο του Μαυσωλείου του Αυτοκράτορα Τσιν Σι Χουάνγκ, με μεγάλη εμπειρία στις ανασκαφές πεδίου, όπως η έρευνα στη θέση όπου βρέθηκαν οι πήλινοι στρατιώτες του 221 π.Χ. μιλά στο ΑΠΕ-ΜΠΕ για την ανατρεπτική θεωρία: «Πριν από δέκα χρόνια δεν πίστευα στην εκδοχή της δυτικής επιρροής. Τα τελευταία χρόνια, όμως, γίνονται έντονες συζητήσεις σχετικά με τις επαφές Δύσης και Ανατολής όσον αφορά στις πήλινες μορφές του Τσιν και η δική μου μελέτη έχει αρχίσει να επικεντρώνεται στο θέμα αυτό. Χρειάζεται περισσότερη έρευνα ως προς την αναζήτηση αδιάσειστων στοιχείων για την τεκμηρίωση μιας τέτοιας επαφής, όπως η εύρεση ελληνικών ονομάτων ή ανθρώπινων σκελετών. Η πιθανότητα μιας τέτοιας επαφής με απασχόλησε σε πρόσφατη ομιλία μου, όπου εστίασα κυρίως στον παραδοσιακό πολιτισμό και στην κινέζικη τέχνη. Στην κινέζικη παράδοση, οι άνθρωποι παρήγαγαν μικρά πήλινα αγαλματίδια ως υποκατάστατα της ανθρώπινης θυσίας, ωστόσο οι πήλινοι στρατιώτες, οι ακροβάτες και τα χάλκινα αγάλματα της περιόδου Τσιν (221-206 π.Χ.) είναι μοναδικά, συγκρινόμενα τόσο με τις προηγούμενες όσο και με τις μεταγενέστερες πήλινες μινιατούρες που χαρακτηρίζουν την κινεζική τέχνη» αναφέρει η αρχαιολόγος. 

  The Terracotta Army discovered in 1974 near Xi’an. Getty Images

Σε πρόσφατη δημοσίευσή της στο περιοδικό «Journal of Anthropological Archaeology», υποστήριξε ότι οι ντόπιοι αγγειοπλάστες που έφτιαξαν τις πήλινες μορφές είχαν τη τάση να χαράζουν σε αυτά τα ονόματά τους. Ως σήμερα, όμως, δεν έχουν βρεθεί χαραγμένα ονόματα Ελλήνων ή άλλων Δυτικών στους πήλινους στρατιώτες. Τι συμπέρασμα μπορεί να συναχθεί από αυτή την παρατήρηση; «Οι πήλινοι στρατιώτες του Τσιν και οι ακροβάτες (τα αγάλματα που συνόδευαν τον Πρώτο Αυτοκράτορα, Τσιν Σι Χουάνγκ, στη μετά θάνατο ζωή του) εμφανίστηκαν στην Κίνα ξαφνικά, σε ένα πλαίσιο που σχετίζεται με τη στρατιωτική κατάκτηση του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην Ανατολή και την Ελληνιστική Περίοδο που ακολούθησε. Επίσης, σύμφωνα με ιστορικά έγγραφα, ο Πρώτος Αυτοκράτορας του Τσιν συνάντησε τους 'γίγαντες' στα δυτικά σύνορα πολύ σύντομα μετά την ενοποίηση της Κίνας. Αν και δεν έχουν βρεθεί ελληνικά ονόματα, ο ρεαλισμός και η λεπτομέρεια των μυών στους πήλινους στρατιώτες και ακροβάτες προκαλούν υπόνοιες επαφής» σημειώνει η Li Xiuzhen. 

Ο Πήλινος Στρατός βρίσκεται στο μαυσωλείο του, στα ανατολικά της πόλης Χσιάν. Το συγκρότημα του τύμβου του Τσιν Σι Χουάνγκ έχει έκταση περίπου 56 τ. χ., από τα οποία έχει ανασκαφτεί μόνο ένα μικρό τμήμα. Ο λάκκος με τα χιλιάδες πήλινα αγάλματα, σε ανθρώπινο μέγεθος, ανακαλύφθηκε τυχαία το 1974 όταν Κινέζοι αγρότες προσπάθησαν να ανοίξουν πηγάδι στην περιοχή τους, ο δε λάκκος με τους ακροβάτες το 1999. 

A metal bolt shot from a crossbow remains lodged in this male skull. He may have been a prince who was murdered in a bloody struggle for his father's throne. PHOTOGRAPH BY BROOK LAPPING PRODUCTIONS

Άλλα ευρήματα περιλαμβάνουν νέες ενδείξεις πως το σύμπλεγμα τάφων του Πρώτου Αυτοκράτορα είναι πολύ μεγαλύτερο από ό,τι πιστευόταν αρχικά και δη 200 φορές μεγαλύτερο από την Κοιλάδα των Βασιλέων στην Αίγυπτο. Επίσης περιλαμβάνουν ακρωτηριασμένα λείψανα γυναικών, που πιστεύεται πως υπήρξαν παλλακίδες του Πρώτου Αυτοκράτορα αλλά και το κρανίο ενός άντρα με περασμένο πάνω του ένα βέλος.

The Terracotta Army found close to the tomb of China's First Emperor, Qin Shi Huang. Qin Shi Huang lived between 259-210BC and became the first emperor of a unified China.

Το κρανίο εικάζεται πως ανήκε στον μεγαλύτερο γιο του Πρώτου Αυτοκράτορα, που φέρεται να σκοτώθηκε μαζί με άλλους κατά τη διάρκεια μάχης μετά τον θάνατο του Αυτοκράτορα. Οι έρευνες συνεχίζονται.

Πηγή: BBC

Το πρώτο διαστημικό έθνος είναι γεγονός. Will you become a citizen of Asgardia, the first nation state in space?

Εκτός από πολίτης του... γήινου κόσμου μπορείτε να γίνετε και πολίτες του Διαστήματος. An artist’s impression of the new space nation’s first satellite. Illustration: James Vaughan

Αν θέλετε μια δεύτερη «εξωτική» υπηκοότητα, εκτός από την ελληνική, ίσως θα έπρεπε να εξετάσετε την πιθανότητα να γίνεται...ασγκαρντιανός. Μια διεθνής ομάδα επιστημόνων, μηχανικών, νομικών και επιχειρηματιών ανακοίνωσε τη δημιουργία του πρώτου «έθνους» στο διάστημα, της Asgardia (Ασγκάρντια).

Η ονομασία παραπέμπει στην ονομασία της ουράνιας πόλης του θεού Οντίν της σκανδιναβικής μυθολογίας. Προς το παρόν, η νέα «χώρα» δεν έχει κάποια εδαφική επικράτεια, αλλά ήδη προσελκύει ενδιαφερόμενους πολίτες που θέλουν τη σχετική υπηκοότητα.

Ο στόχος

An artist’s impression of an Asgardia shield, protecting the Earth from man-made and natural threats ranging from asteroids to space junk. Illustration: James Vaughan

Την πρωτοβουλία για την Ασγκάρντια είχε ο Ρώσος διαστημικός επιστήμονας Ιγκόρ Ασουρμπέϊλι. Στόχος είναι κατ' αρχήν η δημιουργία ενός νέου νομικού πλαισίου για την ειρηνική αξιοποίηση του διαστήματος, χωρίς την εμπλοκή και τον έλεγχο από τις κυβερνήσεις της Γης.

Η πρώτη «επικράτεια» της Ασγκάρντια θα είναι ένας δορυφόρος που προγραμματίζεται να εκτοξευθεί το 2017. Ανάμεσα στους υπερφιλόδοξους στόχους της είναι «να αποτελέσει μια υπερσύγχρονη προστατευτική ασπίδα όλης της ανθρωπότητας και της ζωής στη Γη από κοσμικές, ανθρωπογενείς και φυσικές απειλές, όπως διαστημικά σκουπίδια, εκρήξεις στεμματικής μάζας του Ήλιου και πτώσεις αστεροειδών». Είναι όμως επιεικώς αμφίβολο αν οι ιδρυτές και υποστηρικτές της Ασγκάρντια, που παρουσίασαν σε συνέντευξη Τύπου το εγχείρημα τους, έχουν τις τεχνικές και οικονομικές δυνατότητες για κάτι τέτοιο.

Η αποδοχή

The first SPACE NATION is revealed: 'Asgardia' will defend the Earth against deadly attacks from asteroids - and now you can sign up to be a citizen. It might seem like an idea taken straight out of science fiction, but a 'space nation' could soon become a reality. At least, that is if plans developed by an international group of scientists, announced today, go ahead.The team has announced it will kick-start the independent nation, which it has dubbed Asgardia, by launching a satellite next year.

Η πρωτοβουλία φαίνεται να έρχεται σε σκόπιμη αντίθεση με τη Συμφωνία των Ηνωμένων Εθνών για το Εξώτερο Διάστημα, η οποία αναθέτει στα κράτη την εποπτεία των όποιων διαστημικών δραστηριοτήτων, οι οποίες ξεκινούν από το έδαφός τους, είτε πρόκειται για δημόσιες είτε για ιδιωτικές δραστηριότητες. Γι' αυτό, άλλωστε, κάθε κυβέρνηση είναι υπεύθυνη για τυχόν καταστροφές που θα προκαλέσει ένας δορυφόρος ή άλλο διαστημικό σκάφος που απογειώθηκε από την επικράτειά της.

Εννοείται ότι μέχρι στιγμής καμία κυβέρνηση, ούτε ο ΟΗΕ, έχουν αναγνωρίσει την Ασγκάρντια, ενώ είναι και ασαφές από πού θα εκτοξευθεί ο δορυφόρος της. Αλλά αυτός δεν είναι λόγος για να μη γίνει κανείς (και) ασγκαρντιανός. Όποιος ενδιαφέρεται να κάνει αίτηση, ας απευθυνθεί στη διεύθυνση http://asgardia.space/. Μέχρι σήμερα σχεδόν 28.000 άνθρωποι από όλο τον κόσμο το έχουν κάνει. Όταν ο αριθμός φθάσει τους 100.000, η «χώρα» θα κάνει αίτηση στον ΟΗΕ για να γίνει μέλος με τη σημαία και τον εθνικό ύμνο της! «Είναι τρελό;», αναρωτήθηκε ο ίδιος ο Ασουρμπέϊλι. «Μόνο ο χρόνος θα δείξει...»

H απίθανη σχέση της Μεγάλης Έκρηξης με τις κουτσουλιές. How Two Pigeons Helped Scientists Confirm the Big Bang Theory

Ένα ζευγάρι περιστέρια που είχε φωλιάσει σε κεραία για την καταγραφή μικροκυμάτων από τον ουρανό, οδήγησε τους ειδικούς στην ηχώ του «Μπιγκ Μπανγκ». Η παγίδα που χρησιμοποιήθηκε για τη σύλληψη των ιπτάμενων καταληψιών έχει ιστορική αξία. For decades, astronomers had debated how the universe began. Then, in 1964, they had their "Eureka!" moment. A pigeon trap, on view at the Air and Space Museum, used by Nobel Prize winners Penzias and Wilson to remove the birds roosting in the radio antenna's large horn. Credit: NASM/SI, Loan from Robert Wilson

Ήταν στις αρχές της δεκαετίας του 1960 όταν δύο αστρονόμοι στις ΗΠΑ προσπαθούσαν να μετρήσουν πόσο φωτεινός είναι στην πραγματικότητα ο «μαύρος» νυχτερινός ουρανός. Αυτό που τελικά θα ανακάλυπταν ήταν η πρώτη άμεση επιβεβαίωση της θεωρίας της Μεγάλης Έκρηξης. Στην αρχή, όμως, οι δύο ερευνητές νόμιζαν ότι το σήμα ερχόταν από τις κουτσουλιές δύο ανεπιθύμητων εισβολέων.

Οι Πενζίας και Γουίλσον πάνω στη Holmdel Horn Antenna, με την οποία πραγματοποίησαν τη σημαντικότερη ανακάλυψή τους. The 15 meter Holmdel horn antenna at Bell Telephone Laboratories in Holmdel, New Jersey was built in 1959 for pioneering work in communication satellites for the NASA ECHO I. The antenna was 50 feet in length and the entire structure weighed about 18 tons. It was comprised of aluminum with a steel base. It was used to detect radio waves that bounced off Project ECHO balloon satellites. The horn was later modified to work with the Telstar Communication Satellite frequencies as a receiver for broadcast signals from the satellite. In 1964, radio astronomers Robert Wilson and Arno Penzias discovered the cosmic microwave background radiation with it, for which they were awarded the 1978 Nobel prize in physics. In 1990 the horn was dedicated to the National Park Service as a National Historic Landmark.

Ο Ρόμπερτ Ουίλσον και ο Άρνο Πένζιας, μετέπειτα νομπελίστες, εργάζονταν στο Νιού Τζέρσεϊ με μια γιγάντια κεραία σε σχήμα κέρατου, σχεδιασμένη να καταγράφει μικροκύματα από τον ουρανό.

Το 1964, το ερευνητικό δίδυμο άκουσε για πρώτη φορά το περίεργο σήμα, υπέθεσε όμως ότι επρόκειτο για παρεμβολές από επίγειες πηγές μικροκυμάτων. Μήπως ήταν ραδιοκύματα από τη Νέα Υόρκη; Ίσως ο απόηχος κάποιας πυρηνικής δοκιμής; Μήπως προερχόταν από τις ζώνες ακτινοβολίας Βαν Άλεν που περιβάλλουν τη Γη;

«Είχα μεγάλη εμπειρία στην επίλυση πρακτικών προβλημάτων σε ραδιοτηλεσκόπια» λέει ο Ουίλσον σε άρθρο του Smithsonian.com. «Αρχίσαμε να ψάχνουμε αν υπήρχε κάτι στον εξοπλισμό ή στο περιβάλλον που θα μπορούσε να προκαλεί τον ηλεκτρομαγνητικό θόρυβο».

Και τότε, οι δύο αστρονόμοι ανακάλυψαν έναν νέο ύποπτο. Ή μάλλον δύο: ένα ζευγάρι περιστέρια είχε φωλιάσει μέσα στην κεραία και την είχε γεμίσει κουτσουλιές, οι οποίες θα μπορούσαν να έχουν σχέση με τον περίεργο θόρυβο.

Οι δύο καταληψίες τελικά συνελήφθησαν με ειδική παγίδα και εστάλησαν σε έναν εκτροφέα περιστεριών μακριά από το εργαστήριο, ενώ η ίδια η κεραία καθαρίστηκε προσεκτικά από τις κουτσουλιές.

Κι όμως, τα περίεργα σήματα δεν σταμάτησαν. Και αφού πέρασαν ένα χρόνο αποκλείοντας κάθε πιθανή πηγή παρεμβολών, οι αστρονόμοι κατάλαβαν τι ήταν στην πραγματικότητα το περίεργο σήμα: ήταν κατά κάποιο τρόπο η ηχώς του «Μπιγκ Μπανγκ».

Οι κοσμολόγοι είχαν βάλει στο τραπέζι την ιδέα της Μεγάλης Έκρηξης όταν συνειδητοποίησαν ότι το Σύμπαν διαστέλλεται - κάτι που υποδείκνυε ότι όλα πρέπει να ξεκίνησαν στο παρελθόν από ένα σημείο.

Ψίθυρος από το μακρινό... παρελθόν

The Cosmic Microwave Background (CMB) radiation tells us the age and composition of the universe and raises new questions that must be answered. See how the Cosmic Microwave Background works and can be detected here. Credit: Karl Tate, SPACE.com

Την εποχή που εργάζονταν στο Νιού Τζέρσεϊ οι δύο αστρονόμοι, ο αμερικανός φυσικός Ρόμπερτ Ντικ διατύπωσε τη θεωρία ότι, αν το Σύμπαν είχε γεννηθεί όντως σε μια Μεγάλη Έκρηξη, η έκρηξη αυτή θα είχε αφήσει ένα ίχνος, έναν ψίθυρο από το μακρινό παρελθόν, που θα παρέμενε ορατό μέχρι σήμερα.

Το ίχνος αυτό είναι η λεγόμενη Μικροκυματική Ακτινοβολία Υποβάθρου, ή CMB, την οποία είχαν καταγράψει για πρώτη φορά οι Ουίλσον και Πένζιας.

Η ακτινοβολία αυτή, η οποία καταφθάνει διαρκώς στη Γη από ολόκληρο τον ουράνιο θόλο, είναι ουσιαστικά το απόφωτο μιας λάμψης που γέμισε τα πάντα όταν το Σύμπαν έγινε ξαφνικά διαφανές περίπου 380.000 χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη.

Το 1978, οι Ουίλσον και Πένζιας τιμήθηκαν με το Νόμπελ Φυσικής για τη μεγάλη ανακάλυψη, η οποία έθεσε τις βάσεις της σύγχρονης κοσμολογίας.

Arno Penzias (left) and Robert Wilson in 1978 outside the Holmdel horn antenna. Credit: Physics Today Collection/AIP/SPL

Σήμερα, η γιγάντια κεραία που χρησιμοποίησαν οι δύο αστρονόμοι παραμένει στη θέση της στο Χόλμντελ Ρόουντ του Νιου Τζέρσεϊ.

Λόγω της ιστορικής αξίας της, η παγίδα με την οποία συνελήφθησαν τα δύο περιστέρια εκτίθεται στον πρώτο όροφο του Μουσείο Αέρος και Διαστήματος του Ιδρύματος Smithsonian στην Ουάσινγκτον.

Βρέθηκε και άλλος πλανήτης νάνος στο ηλιακό σύστημα. New Dwarf Planet Found in Our Solar System

Έχει διάμετρο περίπου 530 χιλιομέτρων και βρίσκεται πέρα από τον Πλούτωνα. Καλλιτεχνική απεικόνιση του νέου πλανήτη νάνου. An artist's concept of a Kuiper Belt Object (KBO). A newly discovered object (2014 UZ224) located beyond Pluto's orbit may be large enough to qualify as a dwarf planet. Credit: NASA/JPL-Caltech/T. Pyle (SSC)

Αστρονόμοι στις ΗΠΑ ανακάλυψαν έναν νέο νάνο πλανήτη στο ηλιακό μας σύστημα. Λέγεται «2014 UZ224», έχει διάμετρο περίπου 530 χιλιομέτρων και κινείται σε απόσταση 13,7 δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων από τον Ήλιο, στην περιοχή πέρα από τον Πλούτωνα.

Τα χαρακτηριστικά του

Based on observations over the past three years, astronomers know that the Kuiper Belt object known as 2014 UZ224 has a highly elliptical, 1,140-year-long orbit that stretches nearly four times farther from the Sun than Pluto can ever be. Credit: NASA / JPL / Horizons

Χρειάζεται γύρω στις 1.100 γήινα έτη (το έτος του) για να διαγράψει μια πλήρη τροχιά γύρω από το μητρικό άστρο μας, έναντι 248 γήινων ετών που διαρκεί το έτος του Πλούτωνα. Πιθανώς ο «2014 UZ224» είναι το τρίτο πιο μακρινό αντικείμενο στο ηλιακό μας σύστημα. Η ανακάλυψη του νάνου πλανήτη, με επικεφαλής τον καθηγητή αστρονομίας Ντέιβιντ Γκέρντις του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, έγινε το 2014 με την Κάμερα Σκοτεινής Ενέργειας (DECam), αλλά χρειάσθηκαν δύο χρόνια, εωσότου υπάρξει η αναγκαία επιβεβαίωση.

Meet the dwarf planets of our solar system, Pluto Eris, Haumea, Makemake and Ceres. Credit: Karl Tate, SPACE.com contributor

Μένει τώρα η επίσημη «σφραγίδα» από τη Διεθνή Αστρονομική Ένωση ότι όντως ο νέος πλανήτης πρέπει να θεωρηθεί νάνος και να συμπεριληφθεί στην οικογένεια των νάνων, που ήδη περιλαμβάνει τέσσερα αναγνωρισμένα σώματα στο ηλιακό μας σύστημα, αν και μπορεί στην πραγματικότητα να υπάρχουν πάνω από 100.