Το χρώμα του Πιτ Τέρνερ. The color of Pete Turner

Ο Τurner σπούδασε φωτογραφία στο Rochester Institute of technology, συμμαθητής με τον Bruce Davidson. Kαι παρόλο που όπως λέει κρυφοκοίταγε τη δουλειά του, στο τέλος πήρε τελείως διαφορετική κατεύθυνση επηρεαζόμενος στα πρώτα του βήματα από ζωγράφους, κυρίως το σουρεαλιστή Ρενέ Μαγκρίτ. 

 

Παίζοντας με φίλτρα, διπλοεκθέσεις και διάφορα είδη φιλμ ο Turner εντυπωσιάζει και ξεκινώντας από φωτογράφος του στρατού αρχίζει και παίρνει δουλειές στα περιοδικά National Geographic, Life και Look.  

Ακόμα κι αν δεν αναγνωρίζετε το όνομα το πιθανότερο είναι ότι κάποια φωτογραφία του θα έχετε δει σε περιοδικό ή διαφήμιση. Έχοντας ταξιδέψει όλο τον κόσμο φωτογραφίζοντας, ο Turner είναι γεμάτος ιστορίες τις οποίες μοιράζει απλόχερα. Πολύ ενδιαφέρον αυτό το άρθρο που περιγράφει με λεπτομέρεια πώς δημιούργησε κάποιες από τις πιο διάσημες φωτογραφίες του καθώς και την ευρύτερη τεχνική της δουλειάς του.

Ο Turner είναι βασικά για την έγχρωμη εμπορική φωτογραφία περίπου το ίδιο που είναι οι Ramones για το punk rock: κάπου εκεί ξεκίνησαν όλα. Και φυσικά αντιγράφονται ξεδιάντροπα μέχρι και σήμερα.

Τα έργα του αποτελούν μόνιμα εκθέματα σε πολλά μουσεία όπως το MEP στο Παρίσι, το Μητροπολιτικό Μουσείο Φωτογραφίας του Τόκυο, το ICS στη Νέα Υόρκη καθώς και από το 2007 μόνιμη έκθεση στο George Eastman House της Kodak. Δείγμα του πόσο δημοφιλής είναι το δημοψήφισμα του περιοδικού Photo District News που τον ανέδειξε στους 20 πιο σημαντικούς φωτογράφους του αιώνα. 

Επίσης έχει εκδώσει διάφορα βιβλία όπως το African Journey και το Color of Jazz, μια συλλογή από εξώφυλλα δίσκων Jazz με φωτογραφίες του Turner από το 1959 έως το 1982.

Σήμερα εξακολουθεί να κάνει εμπορικές δουλειές αν και δεν το επιδιώκει πια. Όπως λέει ο ίδιος «ξεκίνησα φωτογραφία για ταξιδεύω, τώρα έχω την πολυτέλεια να επιλέγω εγώ πού θα πάω και τι θα φωτογραφίσω. Κάθε φορά όμως που σηκώνω την κάμερα είναι το ίδιο δύσκολο με την πρώτη φορά. Ειδικά όταν επισκέπτομαι ένα μέρος για δεύτερη φορά ξέρω ότι τώρα πρέπει να μπω πιο βαθιά και να ξεπεράσω την επιφάνεια, κι αυτό είναι δύσκολο».

Πηγή: DPGR

Επετειακή έκθεση για την ιστορική «Ομάδα Τέχνη»

Κωνσταντίνος Παρθένης, «Λουόμενες», πριν το 1919. Λάδι σε μουσαμά, 114x130 εκ. Δωρεά Σοφίας Παρθένη. Εθνική Πινακοθήκη (Αρ. έργου: Π.6504).

Πόσο πρωτοπόρα υπήρξε η ελληνική ζωγραφική στις αρχές του 20ού αιώνα στο ευρωπαϊκό πλαίσιο του μοντερνισμού; Γιατί ο Ελευθέριος Βενιζέλος υποστήριξε την πρωτοβουλία των Ελλήνων μοντερνιστών;

Η επετειακή έκθεση για τα 100 χρόνια της «Ομάδας Τέχνη» που είχε προαναγγείλει η Εθνική Πινακοθήκη, εγκαινιάζεται στις 7 Ιουνίου, φιλοξενείται στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο και είναι πολλαπλής σημασίας – ιστορικής, αισθητικής, πολιτικής.

Κυρίως, όμως, επειδή απηχεί τις ελπίδες μιας ομάδας νέων καλλιτεχνών που στην εποχή τους τόλμησαν να έρθουν σε ρήξη με το παρελθόν και την πολύχρονη κυριαρχία της Σχολής του Μονάχου στην πρωτεύουσα. Εμπνεύστηκαν από την ελπίδα για την πολυπόθητη αναγέννηση της βαθιάς διχασμένης ελληνικής κοινωνίας.

Δημήτριος Γαλάνης (1882-1966) Το ανοιχτό παράθυρο, 1916 Λάδι σε μουσαμά, 80 x 100 εκ. Ιδιωτική συλλογή.

Η έκθεση συγκεντρώνει 147 έργα της «Ομάδας Τέχνη», από τις συλλογές της Εθνικής Πινακοθήκης και άλλα, άγνωστα έργα, από ιδιωτικές συλλογές, φορείς και από τη Λέσχη Φιλελευθέρων, όπου ακόμα φιλοξενούνται έργα τα οποία είχαν αγοραστεί κατ’ εντολή του Ελευθέριου Βενιζέλου, από την έκθεση της Ομάδας στο Παρίσι, το 1919, που ο ίδιος είχε εγκαινιάσει.

Πώς συμβάλλει η επετειακή αυτή έκθεση της Εθνικής Πινακοθήκης στην πρόσληψη, 100 χρόνια μετά, της θρυλικής «Ομάδας Τέχνη»; Σύμφωνα με τη διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης, Μαρίνα Λαμπράκη Πλάκα και την Όλγα Μαντζαφού, επίτιμη διευθύντρια Συλλογών της Πινακοθήκης, «σκοπός της έκθεσης είναι να ανασυστήσει, στο μέτρο του δυνατού, τις τρεις εκθέσεις που αποτέλεσαν τις κορυφαίες εκδηλώσεις της Ομάδας: την πρώτη έκθεση της «Ομάδας Τέχνη», που εγκαινιάστηκε από τον Ελευθέριο Βενιζέλο και τον βασιλέα Αλέξανδρο, τον Δεκέμβριο του 1917, μια δεύτερη, στις αρχές του 1919, και την εξαιρετικά σημαντική, καλλιτεχνικά και πολιτικά, τελευταία έκθεση της ομάδας, που οργανώθηκε στο Παρίσι και εγκαινιάστηκε από τον ίδιο τον Ελευθέριο Βενιζέλο, ο οποίος βρισκόταν εκεί για το Συνέδριο της Ειρήνης (1919)».

Νικόλαος Λύτρας (1883-1927) Σπουδή (Ο ζωγράφος Ουμβέρτος Αργυρός) Λάδι σε χαρτόνι, 50 x 34 εκ. Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου Ίδρυμα Ευριπίδη Κουτλίδη.

Οι τρεις ενότητες της έκθεσης ξεκινούν από την ανθρώπινη μορφή και ιστορικά από τον Νικόλαο Λύτρα (1883-1927), ο οποίος είχε την πρωτοβουλία για τη δημιουργία της Ομάδας.

Λυκούργος Κογεβίνας (1887-1940) Κερκυραϊκό τοπίο (Παλαιοκαστρίτσα), πριν το 1917 Λάδι σε μουσαμά, 89 x 130 εκ. Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου Ίδρυμα Ευριπίδη Κουτλίδη.

Συνεχίζουν με έργα που απηχούν την ερμηνεία του τοπίου και της φύσης – Κωνσταντίνος Μαλέας (1879-1928), Λυκούργος Κογεβίνας (1887-1940), Νικόλαος Οθωναίος (1877-1949) και άλλα λαμπρά ονόματα που συσπείρωσε η Ομάδα.

Κωνσταντίνος Παρθένης (1878-1967) Τοπίο ονείρου, [1907] Λάδι σε χαρτόνι, 36,5 x 43 εκ. Ίδρυμα Ιστορίας Ελευθερίου Βενιζέλου και της Αντίστοιχης Εθνικής Περιόδου, Αθήνα.

Η τρίτη ενότητα είναι αφιερωμένη στον Κωνσταντίνο Παρθένη (1878-1967) και στο συμβολισμό. Δύο γλύπτες συμπλήρωναν την Ομάδα: ο Μιχάλης Τόμπρος (1889-1974) και ο Γρηγόριος Ζευγώλης (1886-1950). «Η ομάδα δεν είχε κάποιο θεωρητικό μανιφέστο, λειτουργούσε με αρκετά χαλαρούς δεσμούς και με πίστη στην ατομικότητα» εξήγησε η Όλγα Μαντζαφού στη δημοσιογραφική ξενάγηση.

Όθων Περβολαράκης (1887-1974) Παπαρούνες, [1918] Τέμπερα σε χαρτί, 29,5 x 47 εκ. Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου.

«Διαπιστώνουμε τα πρώτα δειλά βήματα των Ελλήνων προς το μοντερνισμό, την προσπάθειά τους να μη μείνουν στο γραφικό στοιχείο αν και τα έργα τους στο Παρίσι δεν έτυχαν της αναμενόμενης υποδοχής από τους κριτικούς, αφού τα μεταϊμπρεσιονιστικά κινήματα –Φωβ, Ναμπί κ.ά.– είχαν ήδη κάνει την εμφάνισή τους στη γαλλική πρωτεύουσα. Οι κριτικοί αντιμετώπισαν τα έργα των Ελλήνων με επιφύλαξη, γιατί δεν ήταν ριζοσπαστικά και επειδή οι προσδοκίες τους από την Ελλάδα ήταν ο οριενταλισμός» τόνισε η Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα.

Στον πολύτιμο κατάλογο που συνοδεύει την έκθεση, ιστορικοί και ιστορικοί συμβάλλουν με κείμενά τους στη συζήτηση που έχει έρθει στο προσκήνιο τα τελευταία χρόνια για την ιστορία των εκθέσεων, ως επιστημονικό πεδίο και κριτική μελέτη.

Νικόλαος Οθωναίος (1877-1950) Τοπίο – Βράδυ, πριν το 1917 Λάδι σε μουσαμά, 64,5 x 96 εκ. Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου.

Η επετειακή για τα εκατό χρόνια της «Ομάδας Τέχνη» έκθεση συνδέει το παρελθόν με το σήμερα και αναβλύζει Ελλάδα, χαιρέτισε η υπουργός Πολιτισμού Λυδία Κονιόρδου: «Ο αμίλητος κριτής, ο χρόνος, άλλους τους ανέβασε στον Όλυμπο κι άλλους τους καταδίκασε στη λήθη. Η αντιπαράθεση των έργων στην έκθεση θα μας βοηθήσει να κρίνουμε εμείς στην εποχή μας τα έργα» πρόσθεσε η Λυδία Κονιόρδου.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Επιστήμονες «διάβασαν» το DNA αιγυπτιακών μουμιών. The first genome data from ancient Egyptian mummies

Είναι η πρώτη γενετική μελέτη που θεωρείται αξιόπιστη. Σαρκοφάγος από την αρχαία Αίγυπτο. An international team of scientists, led by researchers from the University of Tuebingen and the Max Planck Institute for the Science of Human History in Jena, successfully recovered and analyzed ancient DNA from Egyptian mummies dating from approximately 1400 BCE to 400 CE, including the first genome-wide nuclear data from three individuals, establishing ancient Egyptian mummies as a reliable source for genetic material to study the ancient past. Sarcophagus of Tadja, Abusir el-Meleq. Credit: bpk/Aegyptisches Museum und Papyrussammlung, SMB/Sandra Steiss

Τη γενετική σύνθεση του αρχαίου αιγυπτιακού πληθυσμού αποκαλύπτει η ανάλυση γενετικού υλικού (DNA) από αρχαίες μούμιες, την οποία έκαναν επιστήμονες από τη Γερμανία και άλλες χώρες, μεταξύ των οποίων μια διακεκριμένη Ελληνίδα παλαιοανθρωπολόγος.

Map of Egypt, showing the archaeological site of Abusir-el Meleq (orange X), and the location of the modern Egyptian samples used in the study (orange circles). Credit: Graphic: Annette Guenzel. Credit: Nature Communications, DOI: 10.1038/NCOMMS15694

Τα δείγματα αφορούσαν μιτοχονδριακό DNA από 90 μούμιες που βρίσκονταν σε γερμανικά μουσεία, καθώς και πυρηνικό DNA από άλλες τρεις μούμιες που βρέθηκαν στην ίδια περιοχή, στο Αμπουσίρ ελ-Μελέκ στη Μέση Αίγυπτο.

Οι μούμιες χρονολογούνταν περίπου μεταξύ του 1400 π.Χ. και του 400 μ.Χ., καλύπτοντας έτσι μια μεγάλη χρονική περίοδο: προ-πτολεμαϊκή, πτολεμαϊκή-ελληνιστική και ρωμαϊκή.

Οι ερευνητές συνέκριναν το DNA από τις μούμιες με το γενετικό υλικό των σύγχρονων Αιγύπτιων και άλλων γειτονικών πληθυσμών. Η βασική διαπίστωση είναι ότι οι σύγχρονοι Αιγύπτιοι έχουν περισσότερα κοινά γενετικά χαρακτηριστικά με τους κατοίκους της υπο-Σαχάριας Αφρικής από ό,τι είχαν στο παρελθόν. Αντίθετα, οι αρχαίοι Αιγύπτιοι είχαν στενότερη γενετική συγγένεια με αρχαίους λαούς από την Εγγύς Ανατολή (Μέση Ανατολή και Δυτική Ασία) από ό,τι με την Αφρική.

Η Κατερίνα Χαρβάτη είναι παλαιοανθρωπολόγος, με ειδίκευση στην εξέλιξη του Νεάντερταλ και της προέλευσης του σύγχρονου ανθρώπου. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, στο City University της Νέας Υόρκης και στο Αμερικανικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας. Πριν μεταβεί στο Ινστιτούτο Εξελικτικής Ανθρωπολογίας Μαξ Πλανκ (2004), εργαζόταν ως βοηθός καθηγήτρια στο Τμήμα Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης. Επίσης, είναι επίκουρη καθηγήτρια της Ανθρωπολογίας στο Κέντρο Μεταπτυχιακών Σπουδών του City University της Νέας Υόρκης. Στις ερευνητικές μελέτες της περιλαμβάνεται η εξελικτική θεωρία, η σχέση μεταξύ της μορφολογικής ποικιλότητας και των περιβαλλοντικών παραγόντων και της εξέλιξης των πρωτευόντων οργανισμών με την ανθρώπινη βιολογική ιστορία. Σήμερα, διεξάγει έρευνα πεδίου στην Αφρική και την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας. Η ανάλυση της Χαρβάτη και της ερευνητικής ομάδας της σε ένα ανθρώπινο κρανίο της ύστερης Πλειστοκαίνου που βρέθηκε στην επαρχία του Ανατολικού Ακρωτηρίου της Νότιας Αφρικής ανακηρύχθηκε από το περιοδικό Τime ως μία από τις σοβαρότερες δέκα επιστημονικές ανακαλύψεις του 2007, εφόσον έφερε στο φως "το πρώτο απολίθωμα που πιστοποιεί ότι ο σύγχρονος άνθρωπος έφυγε από την Αφρική κάπου μεταξύ πέντε και είκοσι πέντε χιλιάδες χρόνια πριν".

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Γιοχάνες Κράουζε, διευθυντή του Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ για την Επιστήμη της Ανθρώπινης Ιστορίας στην Ιένα, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature Communications». Στην έρευνα συμμετείχε η καθηγήτρια παλαιοανθρωπολογίας Κατερίνα Χαρβάτη, του πανεπιστημίου του Τίμπιγκεν (Τυβίγγης) και του Κέντρου Σένκενμπεργκ για την Ανθρώπινη Εξέλιξη και την Παλαιοοικολογία.

Αν και δεν είναι η πρώτη ανάλυση DNA από αιγυπτιακές μούμιες, είναι η πρώτη γενετική μελέτη που θεωρείται αξιόπιστη χάρη στη χρήση των πιο σύγχρονων τεχνικών ανάλυσης παλαιογενετικού υλικού, φωτίζοντας έτσι το πολύπλοκο παρελθόν της Αιγύπτου.

Verena Schuenemann at the Palaeogenetics Laboratory, University of Tuebingen. Credit: Johannes Krause

«Η πιθανότητα διατήρησης DNA σε μούμιες πρέπει να αντιμετωπίζεται με σκεπτικισμό» δήλωσε ο Κράουζε, καθώς, όπως είπε, «το ζεστό αιγυπτιακό κλίμα, τα υψηλά επίπεδα υγρασίας σε πολλούς τάφους και ορισμένες χημικές ουσίες που χρησιμοποιήθηκαν κατά την μουμιοποίηση, συμβάλλουν στην αποσύνθεση του DNA και θεωρείται ότι καθιστούν απίθανη την επιβίωση του DNA των αιγυπτιακών μουμιών σε βάθος χρόνου».

Γι’ αυτό ακριβώς, στο παρελθόν, η όποια ανάλυση DNA από μούμιες είχε θεωρηθεί προβληματική, όμως αυτή τη φορά τα προβλήματα ξεπεράστηκαν.

Στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων (Αφρικής, Ασίας, Ευρώπης), η Αίγυπτος αποτέλεσε τόπο συνάντησης πολλών λαών και κατακτητών, μεταξύ των οποίων και των Ελλήνων. Όπως είπε η ερευνήτρια Βερένα Σοϊένεμαν του πανεπιστημίου του Τίμπιγκεν, «θέλαμε να ελέγξουμε αν η κατάκτηση του Μεγάλου Αλεξάνδρου και άλλων ξένων δυνάμεων έχει αφήσει το γενετικό αποτύπωμά της στον αρχαίο αιγυπτιακό πληθυσμό».

Η γενετική ανάλυση έδειξε ότι οι αρχαίοι Αιγύπτιοι σχετίζονταν περισσότερο με λαούς από το Λεβάντε (Συρία-Λίβανο-Ισραήλ), καθώς και με νεολιθικούς πληθυσμούς από την Ανατολία και την Ευρώπη. Όμως, κατά τα τελευταία 1.500 χρόνια αυξήθηκε η ροή γονιδίων από τον αφρικανικό νότο, καθώς αυξήθηκε το εμπόριο προϊόντων κατά μήκος του Νείλου, αλλά και μαύρων σκλάβων διαμέσου της Σαχάρας, διευρύνθηκε και η παρουσία του αφρικανικού DNA. Έτσι, σύμφωνα με τα ευρήματα, οι σύγχρονοι Αιγύπτιοι έχουν περίπου 8% περισσότερη γενετική συγγένεια με τους υπο-σαχάριους Αφρικανούς από ό,τι είχαν οι αρχαίοι πρόγονοί τους.

Σύμφωνα με τη μελέτη, η περιοχή Αμπουσίρ ελ-Μελέκ γειτνιάζει με την περιοχή του Φαγιούμ, όπου υπήρχε μεγάλη εισροή Ελλήνων και Ρωμαίων αποίκων, γι’ αυτό ήταν συνηθισμένα τα ελληνικά και λατινικά ονόματα των κατοίκων. Πολλοί ελληνικοί πάπυροι έχουν βρεθεί στην περιοχή και αρκετοί κάτοικοι εκτιμάται ότι μιλούσαν ελληνικά και αργότερα λατινικά.

Η ανάλυση του DNA από τις μούμιες δείχνει μια σχεδόν αδιάσπαστη γενετική συνέχεια μεταξύ των πληθυσμών της προ-πτολεμαϊκής, ελληνιστικής και ρωμαϊκής εποχής στην περιοχή Αμπουσίρ ελ-Μελέκ.

Αυτό, κατά τους ερευνητές, πιθανώς υποδηλώνει ότι ο τοπικός πληθυσμός είχε επηρεαστεί μόνο σε περιορισμένο βαθμό από την «εισβολή» των Ελλήνων και των Ρωμαίων.

Οι ερευνητές θεωρούν πιθανό ότι το γενετικό αποτύπωμα της ελληνικής και ρωμαϊκής μετανάστευσης θα είναι πιο αισθητό στη βορειοδυτική περιοχή του Δέλτα του Νείλου και στην περιοχή του Φαγιούμ, όπου ήταν συγκεντρωμένοι οι περισσότεροι ελληνικοί και ρωμαϊκοί οικισμοί. Αλλά για να αποδειχθεί αυτό, θα χρειαστεί μια άλλη γενετική έρευνα.

Πηγές: Ancient Egyptian mummy genomes suggest an increase of Sub-Saharan African ancestry in post-Roman periods, Nature Communications (2017). nature.com/articles/doi:10.1038/ncomms15694 - ΑΠΕ-ΜΠΕ

Νίκος Καρούζος, «Θάλασσα: η αρχαιότητα της γεωγραφίας»

Pierre Bonnard, Pleine mer, 1936

Μια μεγάλη θάλασσα στο τετράγωνο είναι μάλλον ένα πέλαγος

μια μεγάλη θάλασσα στον κύβο είναι ο βαθυστέναχτος ωκεανός…

Ο μετάλλινος λυρισμός του γηραλέου αιώνα μας

του μυτερού καιρού μας του ουρανοξύστη

που νυχτερεύει σε ακατέργαστο έρωτα διδάσκοντας

ερημία στην έναστρη γλαφυρότητα της καμπύλης

κι ανεχόρταγα φιλιέται στα νυχτιάτικα κοιμητήρια

με τη ψηλόφλογη κι απαρομοίαστη άλγεβρα

τη στιλπνότατη αραπίνα του Μεσαίωνα –

ο μετάλλινος λυρισμός που διαφεντεύει τα πλήθη και συνταράζει

το γαλαζοπράσινο ροχάλισμα των κυμάτων

εκείνος όπου ποτέ δεν την έμαθε

την αθάμπωτη φωταψία της ακατάκριτης τίγρης

κάνει χιλιάδες την οργή κι αμέτρητη τη θλίψη

βρωμίζοντας τη μεγάλη μας αρχαιότητα: τη θάλασσα

τη λάμπουσα μητέρα της βιολογίας.

Τι σύνολα συνωστίζονται στα ευλύγιστα του Νηρέα τα βάραθρα

τι σύνολα διαπρέπουν έρημα κι αλάλητα

στη μονοκόμματη σιγή στ’ αξήλωτα τα βάθια…

Βλέπεις τον εύοσμο ρυθμό φιλότητας και έριδας

τον άρρητο ρυθμό που δεν αλλάζει

μα όμως ούτε που μεινέσκει μια κατάφορτη στιγμή

στα βρόχια της ασάλευτης ταυτότητας

έσω κι ένα κοιμισμένο δευτερόλεπτο

στην ίδια λάμψη την αλαφρογέννητη

στου γερο-φόβου το χιλιοσκότεινο κάτεργο

μη στέργοντας το ίδιο στασίδι –

μακρόσυρτο κι άναυδο μυστήριο

που ρέπει μ’ άφαντους χορούς απ’ αναρίθμητα

τραγουδιστά κι αμάντευτα ηλεκτρόνια

στη μανιώδη κίνηση τη σκλάβα του νερού με τόσα χρώματα.

Βλέπεις τη φύση και τη λες Αγνούλα μες στη θάλασσα

την ομορφιά στοχάζοντας πιότερο δακρυσμένη

τα ερεβώδη γεγονότα δίχως

του προπάτορα πόνου την αλλόφρονη κραυγή

το άπειρο κοντινότερο στην οικουμένη.

Βλέπεις τη μάνα τρικυμία σαν αρχόντισσα

να συναδράχνει τα δρακόντεια παιδιά της

τα γαλανόστηθα κύματα στον πόλεμο

τον αναμάρτητο με τ’ άστρα.

Βλέπεις την άσπιλη κι ατρέμιστη σιγή

σε γάμο στυγερό με τα ουρλιάσματα

κραδαίνεις ύψη γοερά, την άσωτη χαρά την καταιγιδα

να τους κερνά τους κεραυνούς ωσάν

ξεστήθωτες νεράιδες κι όπως

ο μέγας υετός απ’ του νερού το βάρβαρο φτεράκισμα,

το λάγνο βροντοκόπι, ξεθυμαίνει

ηδονικά ραγίσματα στα λιπόσαρκα σύγνεφα τα ξεθεωμένα

χαρίζουν ένα λιγοστό γαλάζιο βλαστερής ουρανοφάνειας

προβάλλει σώος ο μουγγός ο ήλιος ο μαχαιροβγάλτης

και τη μαυρίλα γύρωθε την κρεουργεί και την πεθαίνει

γιατί είναι αυτός που και τη νύχτα τη γενέτειρα

την έχει στη δική του τυραννίδα

την έχει και του τραγουδά στο βάραθρο

με μια μεγάλη φεγγαρόχαρη κιθάρα.

Στομώνει ο ύπνος τη ζωή και την υψώνει ως το θάνατο

τη στεφανώνει μ’ ένα έρημο στραφτάλισμα του Άδη

κι αν είναι δόξασμα θωριάς η πικροθάλασσα

κι αν είν’ το πιο ζωγραφιστό και θείο χασομέρι

καθώς απλώνει τον αφρόπλαστο χιτώνα της το τίποτα

στα σεμνόχρωμα βράχια τα ορυχτόζωα

κι αλλάζοντας αμέσως αθωότητα

πισωδρομίζει στα δικά της τρυφερά σκοτάδια

σημάδι της αλήθειας τούτης ας υπάρχει

του ποιήματος ο ήχος.

Claude Monet, The Grotto of Port-Domois, 1886

(Ν. Καρούζος, Τα ποιήματα, τ. Β’, Ίκαρος)

Κι άλλο βαρυτικό κύμα ανίχνευσε το LIGO. LIGO Detects Gravitational Waves for Third Time

The Laser Interferometer Gravitational-wave Observatory has made a third detection of gravitational waves, ripples in space and time, demonstrating that a new window in astronomy has been firmly opened. As was the case with the first two detections, the waves were generated when two black holes collided to form a larger black hole. Artist's conception shows two merging black holes similar to those detected by LIGO. The black holes are spinning in a non-aligned fashion, which means they have different orientations relative to the overall orbital motion of the pair. LIGO found hints that at least one black hole in the system called GW170104 was non-aligned with its orbital motion before it merged with its partner. Credit: LIGO/Caltech/MIT/Sonoma State (Aurore Simonnet)

Το σήμα που ανίχνευσε το LIGO. The upper two panels show a plot of the frequency evolution of the signal measured by each of the Advanced LIGO detectors, over a roughly 0.1 second interval, around the time of the detection of GW170104. The strength, or amplitude, of the signal is represented by the color bar. The third panel compares the best-fitting gravitational waveform model (shown in black) for the black hole merger with the gravitational-wave strain data measured by both LIGO detectors. The data have been adjusted for the 3-millisecond difference in arrival time of the signal at the Hanford and Livingston detectors, and for the different orientation of the detectors’ interferometer arms. The lowest panel shows the difference between these data and the best-fit model; we can see that the difference shows no obvious pattern. 

Χθες, 1η Ιουνίου, ανακοίνωσε το LIGO την ανίχνευση ακόμα ενός βαρυτικού κύματος από την σύγκρουση δύο μελανών οπών. Η ανίχνευση έγινε στις 4 Ιανουαρίου του 2017 και γι αυτό το νέο βαρυτικό γεγονός ονομάστηκε GW170104.

This image shows a numerical simulation of a binary black hole merger with masses and spins consistent with the third and most recent LIGO observation, named GW170104. The strength of the gravitational wave is indicated by elevation as well as color, with blue indicating weak fields and yellow indicating strong fields. The sizes of the black holes are doubled to improve visibility. Image Credit: Numerical-relativistic Simulation: S. Ossokine, A. Buonanno (Max Planck Institute for Gravitational Physics) and the Simulating eXtreme Spacetime project Scientific Visualization: T. Dietrich (Max Planck Institute for Gravitational Physics), R. Haas (NCSA)

Σύμφωνα με την ανακοίνωση της ερευνητικής ομάδας του LIGO, το βαρυτικό κύμα φαίνεται ότι προκλήθηκε από τη σύγκρουση δυο μαύρων τρυπών 31,2 ηλιακών μαζών η μια και 19,4 ηλιακών μαζών η άλλη.

 

Lucy Reading-Ikkanda for Quanta Magazine

Το αποτέλεσμα ήταν ο σχηματισμός μιας μεγαλύτερης μαύρης τρύπας περίπου 48,7 ηλιακών μαζών.

Τα χαρακτηριστικά των τριών βαρυτικών γεγονότων που ανιχνεύθηκαν και ανακοινώθηκαν επίσημα από το LIGO. Το GW170104 που ανακοινώθηκε είναι και το πιο μακρινό. An international team of researchers has made a third detection of gravitational waves, ripples in space and time, in a discovery that provides new insights into the mysterious nature of black holes and, potentially, dark matter. Credit: LSC/OzGrav

Υπενθυμίζεται ότι το LIGO είχε μέχρι τώρα ανιχνεύσει 3 φορές βαρυτικά κύματα μέσα σε 4 μήνες – αλλά το ένα από αυτά τα γεγονότα δεν ικανοποιούσε τις προδιαγραφές για επίσημη ανακοίνωση.

To LIGO αποκαλύπτει μια νέα κατηγορία μαύρων τρυπών που έχουν μεγαλύτερες μάζες από τις μαύρες τρύπες που είχαν ανακαλυφθεί παλαιότερα από έρευνες με ακτίνες Χ (μωβ). Φαίνονται οι τρεις επίσημα επιβεβαιωμένες ανιχνεύσεις από το LIGO, GW150914, GW151226, GW170104, και η LVT151012 που δεν ικανοποιούσε τις προδιαγραφές για επίσημη ανακοίνωση. LIGO has discovered a new population of black holes with masses that are larger than what had been seen before with X-ray studies alone (purple). The three confirmed detections by LIGO (GW150914, GW151226, GW170104), and one lower-confidence detection (LVT151012), point to a population of stellar-mass binary black holes that, once merged, are larger than 20 solar masses—larger than what was known before. Image credit: LIGO/Caltech/MIT/Sonoma State (Aurore Simonnet)

Η πηγή του συγκεκριμένου σήματος βρίσκεται σε απόσταση περίπου 880 Mpc. Σύμφωνα με τον Vagelford, ένα από τα ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά του σήματος αυτού είναι ότι τα σπιν των αρχικών μελανών οπών μάλλον δεν ήταν προσανατολισμένα στην ίδια κατεύθυνση. Άλλο ένα επιπλέον αποτέλεσμα από την ανίχνευση του GW170104 είναι ότι το σήμα αυτό θέτει ισχυρότερους περιορισμούς στη μάζα του βαρυτονίου.

The video shows a numerical simulation of o a binary black-hole coalescence with masses and spins consistent with the GW170104 observation. The strength of the gravitational wave is indicated by elevation as well as color, with blue indicating weak fields and yellow indicating strong fields. We rescale the amplitude of the gravitational wave during the simulation to show the signal during the entire animation not only close to merger, where it is strongest. The sizes of the black holes are increased by a factor of two to improve visibility. The bottom panel in the video shows the gravitational waveform starting at frequency of 25Hz. The fade in of the video corresponds to a frequency of about 30Hz. © Numerical-relativistic simulation: S. Ossokine, A. Buonanno (Max Planck Institute for Gravitational Physics) and the Simulating eXtreme Spacetimes project; scientific visualization: T. Dietrich (Max Planck Institute for Gravitational Physics), R. Haas (NCSA)

Το βαρυτόνιο είναι ο φορέας της βαρυτικής αλληλεπίδρασης, όπως το φωτόνιο είναι ο φορέας της ηλεκτρομαγνητικής αλληλεπίδρασης. Η δημοσίευση αναφέρει ότι τώρα η μάζα του βαρυτονίου υπολογίζεται ≤ 7,7×10⁻²³ eV/c². Το βαρυτικό κύμα GW170104 σε κάθε περίπτωση είναι σύμφωνο με την γενική θεωρία της σχετικότητας.

Στο βίντεο γίνεται σύγκριση των βαρυτικών γεγονότων GW150914 και GW170104. The video contrasts the two events GW150914 (top) and GW170104 (bottom). The strength of the gravitational wave is indicated by elevation and color. We rescale the amplitude of the gravitational wave during the simulation to show the signal during the entire animation and not only close to merger, where it is strongest. The sizes of the black holes are increased by a factor of two to improve visibility. The two animations for GW150914 and GW170104 start at the same gravitational wave frequency of about 25Hz, but because of the different total mass of the binaries, GW150914 merges earlier and has a smaller number of orbits until merger. © Numerical-relativistic simulation: S. Ossokine, A. Buonanno (Max Planck Institute for Gravitational Physics) and the Simulating eXtreme Spacetimes project; scientific visualization: T. Dietrich (Max Planck Institute for Gravitational Physics), R. Haas (NCSA)

Η επιστημονική δημοσίευση έχει τίτλο: «GW170104: Observation of a 50-Solar-Mass Binary Black Hole Coalescence at Redshift 0.2» .

Πηγές: www.ligo.caltech.edu, www.quantamagazine.org, ligo.org/science, physicsgg

Η μουσική είναι η απάντηση. Music Is The Answer

Image of the Perseus cluster taken by Nasa's Chandra X-ray satellite, overlaid with data taken by Hitomi, outlined by an orange box, showing X-rays emitted by iron and nickel in hot gas between the galaxies. Credit: HITOMI COLLABORATION/JAXA, NASA, ESA, SRON, CSA

Το ‘Music Is The Answer‘ είναι ένα τραγούδι του Joe Goddard. Αν και κυκλοφόρησε πριν από 4 μήνες, μάλλον θα το ακούμε πολύ συχνά όλο το καλοκαίρι που ξεκίνησε σήμερα.

Σύμφωνα με τον Joe Goddard, πρόκειται για μια σύνθεση εμπνευσμένη από τον χαμένο δορυφόρο Hitomi και το απίστευτο ολόγραμμα του Pinchas Gutter (ήταν επτά ετών όταν ξέσπασε ο 2ος Παγκόσμιος Πόλεμος, έζησε στο γκέτο της Βαρσοβίας για τρεισήμισι χρόνια, έλαβε μέρος στην εξέγερση και επιβίωσε από έξι στρατόπεδα συγκέντρωσης των ναζί).

Έτσι, προέκυψε η ιστορία ενός δορυφόρου που χάθηκε στην απέραντο διάστημα μεταδίδοντας το μήνυμα ελπίδας που ακολουθεί:

“The message of this track really resonated with us coming off the back of what for most people was a dispiriting year,” said director Richard Kenworthy. “We’d recently been reading about the AWOL Hitomi satellite, and also the incredible Pinchas Gutter hologram and that lead to imagine a story about a satellite lost in the vastness of space, broadcasting a recorded message of hope.”

Πηγή: physicsgg

Το ισχυρότερο αντιβιοτικό τώρα 25.000 φορές πιο δυνατό. New antibiotic packs a punch against bacterial resistance

Η βανκομυκίνη χρησιμοποιείται εδώ και περίπου 60 χρόνια ενάντια σε υπερανθεκτικούς μικροοργανισμούς, όπως ο MRSA, όμως τα βακτήρια είχαν αρχίσει σταδιακά να της αντιστέκονται. H νέα τροποποίησή της την καθιστά και πάλι «υπερόπλο», λένε οι ερευνητές. A team of researchers at the Scripps Research Institute has structurally modified vancomycin to make an already-powerful version of the antibiotic even more potent. A colorized scanning electron micrograph of MRSA. Credit: National Institute of Allergy and Infectious Diseases

Η βανκομυκίνη, αντιβιοτικό που θεωρείται η «ύστατη λύση», όταν όλα τα άλλα έχουν αποτύχει να αντιμετωπίσουν κάποιον παθογόνο μικροοργανισμό, τροποποιήθηκε και έγινε έως 25.000 φορές ακόμη πιο ισχυρή, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσαν στο Proceedings of the National Academy of Sciences αμερικανοί ερευνητές.  

Πρόκειται για μια άκρως ενθαρρυντική εξέλιξη, καθώς τα τελευταία χρόνια ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προειδοποιεί για μια διαφαινόμενη σοβαρή απειλή ενάντια στη δημόσια υγεία, επειδή τα μικρόβια μεταλλάσσονται και αναπτύσσουν ολοένα μεγαλύτερη αντίσταση ακόμη και στα πιο ισχυρά αντιβιοτικά, συμπεριλαμβανομένης της ίδιας της βανκομυκίνης.

Χωρίς φόβο αντίστασης

This digitally-colorized scanning electron microscopic image depicts Enterococcus faecalis. Image credit: Pete Wardell / CDC

Όμως, οι επιστήμονες του Τμήματος Χημείας του Ινστιτούτου Ερευνών Scripps στην Καλιφόρνια, με επικεφαλής τον Ντέιλ Μπόγκερ, δήλωσαν ότι «οι γιατροί μπορούν να χρησιμοποιούν τη νέα τροποποιημένη μορφή βανκομυκίνης χωρίς να φοβούνται ότι θα εμφανισθεί αντίσταση σε αυτή».

Η βανκομυκίνη χρησιμοποιείται εδώ και περίπου 60 χρόνια ενάντια σε υπερανθεκτικούς μικροοργανισμούς, όπως ο MRSA, όμως τα βακτήρια είχαν αρχίσει σταδιακά να της αντιστέκονται. Είχαν προηγηθεί δύο τροποποιήσεις του εν λόγω αντιβιοτικού από τους επιστήμονες και τώρα έγινε μία τρίτη και καθοριστική, που φαίνεται να αποκαθιστά το ρόλο της ως «υπερόπλο» κατά των μικροβίων.

Στα εργαστηριακά τεστ η νέα βανκομυκίνη εξόντωσε εντερόκοκκους VRE που ήταν ανθεκτικοί στις προηγούμενες μορφές της. Το αντιβιοτικό διατήρησε σχεδόν την ίδια αποτελεσματικότητα μετά από 50 «γύρους» έκθεσης στο συγκεκριμένο επικίνδυνο βακτήριο. Τα περισσότερα από τα υπόλοιπα αντιβιοτικά συνήθως εξασθενούν μετά από λίγους «γύρους».

Διαθέσιμο σε μια πενταετία

Structure of CBP C1-aminomethylene vancomycin, summary of activity, and mechanisms of action. Image credit: Okano et al, doi: 10.1073/pnas.1704125114

Θα πρέπει να ακολουθήσουν δοκιμές σε ζώα και ανθρώπους και οι ερευνητές εκτιμούν ότι, αν όλα πάνε καλά, το νέο αντιβιοτικό θα είναι διαθέσιμο σε περίπου πέντε χρόνια. Προηγουμένως, όμως, θα πρέπει να βρεθεί ένας πιο γρήγορος και πιο φθηνός τρόπος για να παράγεται η νέα μορφή του αντιβιοτικού, καθώς η τωρινή μέθοδος περιλαμβάνει 30 διαδοχικά βήματα.

Πηγές: Akinori Okano el al., "Peripheral modifications of [Ψ[CH2NH]Tpg4]vancomycin with added synergistic mechanisms of action provide durable and potent antibiotics," PNAS (2017). www.pnas.org/cgi/doi/10.1073/pnas.1704125114 - http://www.tovima.gr/science/medicine-biology/article/?aid=882913