Βρέθηκε η χαμένη ύλη του Σύμπαντος. Half the universe’s missing matter has just been finally found

Δύο ερευνητικές ομάδες υποστηρίζουν ότι εντόπισαν «γέφυρες» αερίων που ενώνουν τους γαλαξίες. Two separate teams of astronomers find evidence of missing Baryonic matter. Discoveries seem to back up many of our ideas about how the universe got its large-scale structure. Credit: Andrey Kravtsov (The University of Chicago) and Anatoly Klypin (New Mexico State University). Visualisation by Andrey Kravtsov

Σύμφωνα με την κρατούσα θεωρία το Σύμπαν αποτελείται σε ποσοστό περίπου 96% από μη ορατή ύλη, την μυστηριώδη σκοτεινή ύλη καθώς και την σκοτεινή ενέργεια. Αυτά που βλέπουμε στο Σύμπαν δηλαδή η ορατή ύλη αποτελεί μόλις το 4%. Οι επιστήμονες αναφέρουν την ορατή ύλη ως «βαρυονική ύλη» και αυτή περιλαμβάνει τα πρωτόνια, τα νετρόνια και τα ηλεκτρόνια, όλα δηλαδή τα συστατικά από τα οποία αποτελούνται τα άτομα της ύλης που είναι τα «δομικά στοιχεία» των κοσμικών σωμάτων (άστρων, πλανητών, αερίων, σκόνης κλπ).

Η εκτίμηση των επιστημόνων όμως είναι ότι στα άστρα, στα αέρια και στη σκόνη μέσα στους γαλαξίες του Σύμπαντος βρίσκεται μόλις το 40% της εκτιμώμενης βαρυονικής ύλης. Έτσι εδώ και χρόνια οι επιστήμονες ψάχνουν να βρουν πού βρίσκεται η υπόλοιπη, η «χαμένη βαρυονική ύλη».

Supercomputer simulations model how galaxies and galactic clusters grow in long filamentary structures known as the cosmic web. Credit: ANDREW PONTZEN AND FABIO GOVERNATO/WIKIMEDIA COMMONS

Δύο ανεξάρτητες ερευνητικές ομάδες μια από το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου και μια από το Ινστιτούτο Διαστημικής Αστροφυσικής στο Παρίσι υποστηρίζουν ότι εντόπισαν την χαμένη βαρυονική ύλη. Σύμφωνα με τους ερευνητές οι γαλαξίες συνδέονται μεταξύ τους με νήματα καυτών αερίων που αποτελούνται από βαρυονική ύλη. Οι δύο ομάδες συμφωνούν στην ύπαρξη αυτών των κοσμικών «καλωδίων» που συνδέουν τους γαλαξίες μεταξύ τους αλλά διαφωνούν στα επίπεδα της πυκνότητας τους. Η μια ομάδα υποστηρίζει τα νήματα αυτά είναι τρεις φορές πυκνότερα από την υπόλοιπη ορατή ύλη ενώ η άλλη ομάδα έξι φορές πυκνότερα. Όσον αφορά την θερμοκρασία αυτών των νημάτων οι ερευνητές εκτιμούν ότι κάποια από αυτά έχουν θερμοκρασία από 100 χιλιάδες βαθμούς Κελσίου και σε κάποια η θερμοκρασία αγγίζει τα δέκα εκ. βαθμούς Κελσίου! Η ιδέα της ύπαρξης αέριων «γεφυρών» που ενώνουν τους γαλαξίες του Σύμπαντος έπεσε πριν από λίγο καιρό στο τραπέζι αλλά βρισκόταν μέχρι σήμερα στο επίπεδο της θεωρίας. Είναι η πρώτη φορά που υπάρχουν ευρήματα που υποδεικνύουν την ύπαρξη τους.

Πηγές: A Search for Warm/Hot Gas Filaments Between Pairs of SDSS Luminous Red Galaxies, arXiv:1709.05024 [astro-ph.CO] arxiv.org/abs/1709.05024 - Missing baryons in the cosmic web revealed by the Sunyaev-Zel'dovich effect, arXiv:1709.10378 [astro-ph.CO] arxiv.org/abs/1709.10378v1 - http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500167241

Η χαμένη ατμόσφαιρα της Σελήνης. New NASA study shows moon once had an atmosphere

Νέα ευρήματα δείχνουν ότι στο φεγγάρι υπήρχαν ισχυροί άνεμοι. Artistic impression of the Moon, looking over the Imbrium Basin, with lavas erupting, venting gases, and producing a visible atmosphere. Credit: NASA MSFC

Μέχρι πρότινος νομίζαμε ότι ο δορυφόρος μας ήταν πάντοτε ξηρός και γυμνός, χωρίς ίχνος προστατευτικής ατμόσφαιρας. Τα τελευταία χρόνια ωστόσο η εικόνα αυτή ανατρέπεται από νέες μελέτες οι οποίες φέρνουν στο φως απρόσμενες πτυχές από το παρελθόν του. Η πιο πρόσφατη από αυτές ανακάλυψε ότι στα... νιάτα της η Σελήνη ήταν σκεπασμένη από έναν ωκεανό από λάβα ο οποίος της χάρισε ισχυρούς ανέμους και μια ατμόσφαιρα η οποία διατηρήθηκε για 70 εκατομμύρια χρόνια.

Σήμερα η Σελήνη δεν διαθέτει ατμόσφαιρα – ή μάλλον για να είμαστε περισσότερο ακριβείς, έχει μόλις κάποια σχεδόν ανεπαίσθητα ίχνη ατμόσφαιρας. Μέχρι πρόσφατα οι αστροφυσικοί πίστευαν ότι βρισκόταν σε αυτήν την κατάσταση εξ αρχής, όμως τον περασμένο Ιούνιο μια μελέτη αποκάλυψε ότι αμέσως μετά τη γέννησή του, πριν από 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια, ο δορυφόρος μας διέθετε για ένα σύντομο χρονικό διάστημα μια αραιή ατμόσφαιρα, αποτελούμενη κυρίως από νάτριο, χάρη στους ωκεανούς από μάγμα που κάλυπταν αρχικά την επιφάνειά του.

Τώρα μια νέα ερευνητική δουλειά έρχεται να δείξει ότι κάτι τέτοιο δεν συνέβη μόνο μια φορά και ότι η Σελήνη στα νεανικά της χρόνια, πριν από 3,5 δισεκατομμύρια έτη, πέρασε ξανά μια περίοδο ηφαιστειακής δραστηριότητας η οποία μάλιστα ήταν αρκετά έντονη ώστε να σχηματίσει γύρω της μια αρκετά «στιβαρή» ατμόσφαιρα η οποία διατηρήθηκε για 70 εκατομμύρια χρόνια.

Κλεισμένη σε σεληνιακό γυαλί

Map of basaltic lavas that emitted gases on the lunar nearside. Credit: Debra Needham

Την τελευταία δεκαετία μελέτες που διεξάγονται με νέα και πιο ευαίσθητα όργανα έχουν εντοπίσει πτητικά υλικά κλεισμένα μέσα σε ηφαιστειακή ύαλο που συνέλεξαν από τη Σελήνη οι αστροναύτες των αποστολών Apollo. Τα κομμάτια του ηφαιστειακού γυαλιού προέρχονται από τις σκοτεινές λεκάνες της Σελήνης και οι νέες αναλύσεις που έγιναν υποδηλώνουν ότι δημιουργήθηκαν από μεγάλες ηφαιστειακές εκρήξεις οι οποίες σημειώθηκαν πριν από 3,8 ως 3,1 δισεκατομμύρια χρόνια και, εκτός από την ύαλο, παρήγαγαν επίσης τεράστιες ποσότητες αερίων.

Τώρα, με μια μελέτη η οποία δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Earth and Planetary Science Letters», η Ντέμπρα Νίνταμ και ο Ντέιβιντ Κινγκ από το Σεληνιακό και Πλανητικό Ινστιτούτο στο Χιούστον του Τέξας υπολόγισαν αυτές τις εκπομπές αερίων με βάση τον εκτιμώμενο όγκο των ροών λάβας που παρήγαγαν οι ηφαιστειακές εκρήξεις. Σύμφωνα με τα αποτελέσματά τους η μεγαλύτερη ποσότητα ανερχόταν σε περίπου 10 εκατομμύρια τόνους αερίων που εκλύθηκαν μαζί με 5,3 εκατομμύρια κυβικά χιλιόμετρα λάβας τα οποία γέμισαν τη λεκάνη της Θάλασσας των Βροχών (Mare Imbrium), την τεράστια πεδιάδα που είναι ορατή από τη Γη στο βόρειο ημισφαίριο της Σελήνης. Το γεγονός αυτό, σύμφωνα με τους επιστήμονες, θα πρέπει να αύξησε την πίεση του σεληνιακού αέρα ανεβάζοντάς την στο 1% της σημερινής ατμοσφαιρικής πίεσης της Γης – ή με άλλα λόγια, θα πρέπει να δημιούργησε στη Σελήνη μια ατμόσφαιρα κατά 1,5 φορές πιο πυκνή από τη σημερινή ατμόσφαιρα του Αρη.

Οι ερευνητές από το Χιούστον θεωρούν ότι υπό αυτές τις συνθήκες στην επιφάνεια της Σελήνης θα πρέπει να έπνεαν ισχυροί άνεμοι, οι οποίοι θα σήκωναν σκόνη, ενισχύοντας την ατμόσφαιρα. Εκτιμούν ωστόσο ότι ύστερα από 70 εκατομμύρια χρόνια η σεληνιακή ατμόσφαιρα δεν υπήρχε πια: όλα τα ατμοσφαιρικά αέρια, αναφέρουν, θα πρέπει να είχαν διαφύγει στο Διάστημα ή να είχαν παγώσει στις περιοχές των πόλων, γι’ αυτό και σήμερα δεν βλέπουμε κανένα ίχνος τους στον δορυφόρο μας.

Πηγές: Debra H. Needham et al. Lunar volcanism produced a transient atmosphere around the ancient Moon, Earth and Planetary Science Letters (2017). DOI: 10.1016/j.epsl.2017.09.002 - http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500166870

Αστεροειδής σε μέγεθος σπιτιού θα περάσει ξυστά από τη Γη. Asteroid 2012 TC4 To Zip Past Earth This Week

The close pass of near-Earth asteroid 2012 TC₄ this week will give NASA a chance to test planetary defense coordination. A simulation of asteroid 2012 TC₄ passing by Earth. Credit: NASA / JPL

Ο αστεροειδής 2012 TC₄, που έχει μέγεθος σπιτιού, θα περάσει το πρωί της Πέμπτης 12 Οκτωβρίου (στις 08:40 ώρα Ελλάδας) πολύ κοντά από τη Γη, σε ύψος κάτω των 44.000 χιλιομέτρων, σχεδόν στο επίπεδο που οι γεωσύγχρονοι δορυφόροι κινούνται γύρω από τον πλανήτη μας (36.000 χλμ).

Στην εικόνα βλέπουμε το πέρασμα του αστεροειδούς 2012 TC₄ κοντά από τη Γη (μπλέ-πράσινη τροχιά). Ο μωβ δακτύλιος δείχνει την τροχιά των γεωστατικών δορυφόρων και η λευκή τροχιά την κίνηση της Σελήνης. An animation showing the passage of 2012 TC₄ past Earth (blue), versus the ring of geostationary satellites (purple) and the Moon (white). Credit: Tony873004/Wikimedia Commons

Η απόσταση αυτή είναι περίπου το ένα όγδοο της απόστασης Γης-Σελήνης. Ο αστεροειδής δεν θα είναι ορατός με γυμνά μάτια ή με κιάλια, αλλά το βράδυ της Τετάρτης θα μπορούν να τον δουν τα τηλεσκόπια από την Ευρώπη.

Η Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία (NASA) διαβεβαίωσε ότι ο διαμέτρου 15 έως 30 μέτρων αστεροειδής δεν αποτελεί κίνδυνο να πέσει στον πλανήτη μας, ούτε να απειλήσει τους δορυφόρους.

Όμως, αποτελεί καλή ευκαιρία να δοκιμαστεί το παγκόσμιο σύστημα προειδοποίησης για κινδύνους εξ ουρανού. Ένα δίκτυο από αστεροσκοπεία και πανεπιστήμια θα παρακολουθούν στενά την προσέγγιση του αστεροειδούς, ώστε να δουν κατά πόσο είχαν κάνει σωστές προβλέψεις για την τροχιά του.

Near-Earth asteroid 2012 TC₄ appears as a dot (center) in this composite of 37 individual 50-second exposures obtained with the FORS2 instrument on ESO’s Very Large Telescope. Credit: ESO / ESA NEOCC

Όπως δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο εκπρόσωπος της NASA Μάικλ Κέλι, «παρακολουθούμε τον 2012 TC₄ εδώ και δύο μήνες, έτσι έχουμε πολύ ακριβείς πληροφορίες για τη θέση του και έχουμε κάνει πολύ ακριβείς υπολογισμούς για την τροχιά του. Δεν υπάρχει κίνδυνος, ούτε καν για τους δορυφόρους».

Ο αστεροειδής είχε ανακαλυφθεί πριν πέντε χρόνια, όταν το 2012 είχε περάσει πάλι από τη Γη, σε διπλάσια απόσταση από ό,τι θα κάνει τώρα. Θα επιστρέψει στη γειτονιά μας το 2050 και το 2079, σύμφωνα με τους υπολογισμούς των επιστημόνων του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA).

Asteroid 2012 TC₄ imaged during its 2012 pass near Earth. This view combines ten 15-second exposures made as the telescope tracked the asteroid (dot in center). Credit: Gianluca Masi / Virtual Telescope Project

Ο Ρούντιγκε Γιεν της ESA δήλωσε: «Από σήμερα γνωρίζουμε ότι δεν πρόκειται να χτυπήσει τη Γη ούτε το 2050, όμως δεν μπορούμε να αποκλείσουμε ότι το κοντινό πέρασμά του τότε μπορεί να αλλάξει κάπως την τροχιά του αστεροειδούς, έτσι ώστε να πέσει πάνω στη Γη το 2079».

Η πιθανότητα να συμβεί κάτι τέτοιο το 2079 υπολογίζεται σε μία στις 750, γι’ αυτό ο 2012 TC₄ έχει ταξινομηθεί στην 13η θέση στον κατάλογο των πιθανών μελλοντικών κινδύνων από ουράνια σώματα.

Περίπου τρεις αστεροειδείς με το μέγεθος του 2012 TC₄ περνούν κοντά από τον πλανήτη μας κάθε χρόνο. Πολλοί επιστήμονες θεωρούν θέμα χρόνου να πέσει στη Γη ένας αστεροειδής και το θέμα αρχίζει να «σηκώνεται» όλο και περισσότερο στη διεθνή ατζέντα.

Πηγή: www.amna.gr – www.skyandtelescope.com

Α. Σίμωσι: «Θα βρεθούν κι άλλα αγάλματα στο Ναυάγιο των Αντικυθήρων». More statues will be found in the Antikythera Shipwreck

Χάλκινο δεξί χέρι, που σώζεται από τον ώμο μέχρι τα δάχτυλα (φωτ. ΥΠΠΟΑ). Bronze right arm, intact from shoulder to fingers (photo: Ministry of Culture and Sports)

Εντυπωσιακά είναι τα ευρήματα που εντοπίστηκαν φέτος στην περιοχή του Ναυαγίου των Αντικυθήρων, όπου συνεχίστηκε μια από τις σημαντικότερες αρχαιολογικές υποβρύχιες έρευνες όλων των εποχών και μία από τις πολλά υποσχόμενες ανασκαφές της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων (ΕΕΑ).

Ευρήματα από την ανασκαφική έρευνα στο Ναυάγιο των Αντικυθήρων (φωτ. ΥΠΠΟΑ). Finds from the excavation at the site of the Shipwreck of Antikythera (photo: Ministry of Culture and Sports)

Μεταξύ αυτών είναι χάλκινα τμήματα αγαλμάτων, μια ορθογώνια ακέραιη μαρμάρινη πλάκα που χρησιμοποιούνταν ως τραπέζι, ένα ξύλινο τμήμα του πλοίου, καρφιά, μικροαντικείμενα, κομμάτια σπασμένων αγγείων και μια ενσφράγιστη λαβή αμφορέα. Επίσης, ένα αινιγματικό αντικείμενο, που προκάλεσε αμέσως το ενδιαφέρον των αρχαιολόγων.

Χάλκινο δισκοειδές αντικείμενο, με τέσσερις διάτρητες αποφύσεις, πάνω στο οποίο, όπως έδειξε η ραδιογραφία, υπάρχει παράσταση ζώου, πιθανόν βοοειδούς (φωτ. ΥΠΠΟΑ). Bronze, disc like object with four perforated appendages, on which,as shown by radiography, there is the image of an animal, probably a bull (photo: Ministry of Culture and Sports)

«Η φετινή ερευνητική χρονιά στο Ναυάγιο των Αντικυθήρων ήταν πολύ σημαντική, γιατί έχουν βρεθεί πραγματικά αξιοσημείωτα ευρήματα. Εμείς ως αρχαιολόγοι δίνουμε μεγαλύτερη έμφαση σε ένα δισκόμορφο αντικείμενο, που εκ πρώτης όψεως δεν φαινόταν να έχει κάποια ιδιαίτερη σημασία, λόγω της επικάλυψής του με τον θαλάσσιο επίπαγο. Όταν όμως έγινε ακτινογράφηση από το Αττικό Νοσοκομείο, βγήκε η παράσταση ενός ζώου, ενός βοοειδούς. Η όλη μορφή του αντικειμένου, παρόλο που δεν έχει μελετηθεί γιατί είναι σε φάση αφαλάτωσης, δείχνει να είναι κάποιο εξάρτημα, ίσως από κάποιο μηχανισμό του πλοίου» δηλώνει στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η προϊσταμένη της ΕΕΑ, δρ Αγγελική Σίμωσι, για το εύρημα, που όμοιό του δεν έχει ξαναβρεθεί.

Χάλκινο δεξί χέρι, που σώζεται από τον ώμο μέχρι τα δάχτυλα (φωτ. ΥΠΠΟΑ). Bronze right arm, intact from shoulder to fingers (photo: Ministry of Culture and Sports)

Το ενδιαφέρον των αρχαιολόγων εστιάζεται φυσικά και στα υπόλοιπα αντικείμενα. Όπως στα δύο χάλκινα τμήματα αγαλμάτων, το ένα από πτυχώσεις ενδύματος και το άλλο από χέρι, που σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα μαρμάρινα και χάλκινα θραύσματα τα οποία εντοπίστηκαν στον βυθό, φέρουν στην επιφάνεια ελπίδες για την ανεύρεση νέων εντυπωσιακών ευρημάτων.

Συσσωμάτωμα σιδερένιου αντικειμένου, μέσα στο οποίο, όπως έδειξε η ραδιογραφία, υπάρχει μία μεσόμφαλη μεταλλική φιάλη, το είδος μετάλλου της οποίας θα φανεί μετά την απελευθέρωσή της από τον επίπαγο (φωτ. ΥΠΠΟΑ). Aggregate of metal object inside which , as shown by radiography, there is an omphalos bowl/phiale made of a metal whose type will be discovered when released from the limestone formation. (photo: Ministry of Culture and Sports)

Ανελκύστηκε επίσης ένα συσσωμάτωμα, που δημιουργήθηκε γύρω από κάποιο σιδερένιο αντικείμενο, το οποίο έχει πλήρως οξειδωθεί και έχει αφήσει το αποτύπωμά του. Στο ίδιο συσσωμάτωμα παρατηρήθηκαν εγκλωβισμένα φύλλα μολύβδου, όστρακα και κομμάτια ξύλου. Μέσα στο συσσωμάτωμα, όπως έδειξε η ραδιογραφία, υπάρχει και μία μεσόμφαλη μεταλλική φιάλη, το είδος μετάλλου της οποίας θα φανεί μετά την απελευθέρωσή της από τον επίπαγο. 

Ορθογώνια πρακτικώς ακέραιη πλάκα από πολύχρωμο ερυθρωπό μάρμαρο, από επίστεψη τράπεζας με περιχείλωμα στην κυρία όψη, διαστάσεων 68x35 εκ., πάχους 5 εκ. (φωτ. ΥΠΠΟΑ). Rectangular, practically intact slab of multicoloured reddish marble from a table top with a rim on its obverse side, measuring 68x35 cm and 5cm thick (photo: Ministry of Culture and Sports)

Ενσφράγιστη λαβή αμφορέα (φωτ. ΥΠΠΟΑ). Stamped handle of an amphora (photo: Ministry of Culture and Sports)

Βρέθηκαν επίσης μια ορθογώνια, πρακτικώς ακέραιη πλάκα από πολύχρωμο ερυθρωπό μάρμαρο, από επίστεψη τράπεζας με περιχείλωμα στην κυρία όψη, διαστάσεων 68×35 εκ. και πάχους 5 εκ., καθώς και μία ακόμα ενσφράγιστη λαβή αμφορέα, παρόμοια με δύο άλλες που είχαν βρεθεί σε παλαιότερες έρευνες.

Χάλκινο δεξί χέρι, που σώζεται από τον ώμο μέχρι τα δάχτυλα (φωτ. ΥΠΠΟΑ). Bronze right arm, intact from shoulder to fingers (photo: Ministry of Culture and Sports)

«Έχουμε ένα χάλκινο χέρι που σώζεται από τον ώμο ως και τα δάχτυλα, από το οποίο λείπουν τα δύο δάχτυλα, κι ένα τμήμα από ένα ρούχο, για το οποίο δεν ξέρουμε αν είναι από ιμάτιο ή από κάτι άλλο. Πρόκειται για πολύ σημαντικά ευρήματα, γιατί συμπληρώνουν αν θέλετε το παζλ της ολοκλήρωσης κάποιων αγαλμάτων. Το σίγουρο πάντως είναι ότι μέσα στον βυθό υπάρχουν κι άλλα αγάλματα που θα πρέπει την επόμενη χρονιά, με τη συνέχεια της έρευνας, να ανελκυστούν» σημειώνει η κα Σίμωσι.

Χάλκινο τμήμα με πτυχώσεις ενδύματος, προερχόμενο από άγαλμα (φωτ. ΥΠΠΟΑ). Bronze detail of folds from a garment, belonging to a statue (photo: Ministry of Culture and Sports)

Κάτι που δεν θα είναι πολύ εύκολο, καθώς τα χάλκινα και μαρμάρινα θραύσματα «βρίσκονται κάτω από βράχους. Είναι πολύ δύσκολη η ανέλκυσή τους και θέλει ειδικά μέσα. Όμως χρόνο με τον χρόνο η ανασκαφή μάς μαθαίνει τι πρέπει να κάνουμε, έτσι τώρα γνωρίζουμε ακριβώς πού βρίσκονται, ώστε να προχωρήσουμε στην ανέλκυσή τους» τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η προϊσταμένη της ΕΕΑ, συμπληρώνοντας ότι πολύ σημαντικά είναι και τα εξαρτήματα του πλοίου.

«Έχουν βρεθεί πολλά τμήματα από το ξύλο του πλοίου, επίσης φύλλα από την επιμολύβδωση στο κάτω μέρος του, καρφιά. Όλα είναι πολύ σπουδαία ευρήματα» συμπληρώνει. Όσο για την πιθανή παρουσίαση των αρχαιοτήτων στο κοινό, όπως έγινε πέρσι στο Ίδρυμα Λασκαρίδη, η ίδια τονίζει ότι «είναι κάτι που θα το θέλαμε πολύ, αρκεί να έχουμε την έγκριση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου».

Ευρήματα από την ανασκαφική έρευνα στο Ναυάγιο των Αντικυθήρων (φωτ. ΥΠΠΟΑ). Finds from the excavation at the site of the Shipwreck of Antikythera (photo: Ministry of Culture and Sports)

Η Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων διεξήγαγε φέτος, για τρίτη συνεχή χρονιά, υποβρύχια ανασκαφή στον χώρο του Ναυαγίου των Αντικυθήρων, που διήρκεσε από τις 4 ως τις 20 Σεπτεμβρίου, κάτω από ιδιαίτερα ευνοϊκές καιρικές συνθήκες. Η έρευνα διενεργήθηκε υπό τη διεύθυνση της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων, διά της προϊσταμένης της, Α. Σίμωσι, ενώ επιστημονικοί υπεύθυνοι και διεξάγοντες στο πεδίο, είναι οι αρχαιολόγοι της ΕΕΑ, Θ. Θεοδούλου και Δ. Κουρκουμέλης.

Με την ερευνητική ομάδα συνεργάζεται ο δρ Μπρένταν Φόλεϊ, αρχαιολόγος-τεχνολόγος από το πανεπιστήμιο του Λουντ. Η έρευνα του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού τελεί υπό την αιγίδα της Προεδρίας της Ελληνικής Δημοκρατίας και η χρηματοδότηση της έγινε από πόρους που εξασφάλισε ο δρ Φόλεϊ και διέθεσε διά μέσου του πανεπιστημίου του Lund ή διά μέσου της μη κερδοσκοπικής εταιρείας «Αργώ».

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ (Ελένη Μάρκου) - http://www.archaeology.wiki/blog/2017/10/10/statues-will-found-antikythera-shipwreck/

Έτοιμοι για σεξ με ρομπότ οι άνθρωποι. Robot sex will be common in 2067, half of Americans say

Όπως φαίνεται η εποχή των ερωτικών σχέσεων ανάμεσα στον άνθρωπο και τις μηχανές έφθασε. Romance between humans and robots is a subject that has been repeatedly explored in movies such as the 2014 release Ex Machina, which was written and directed by Alex Garland.

Το αριστουργηματικό Blade Runner έβαλε στο τραπέζι με τον πλέον ρεαλιστικό τρόπο την σχέση των ανθρώπων με τα ρομπότ και ειδικότερα τις ερωτικές σχέσεις που μπορεί να υπάρξουν με τα ανδροειδή. Όταν πριν από 35 χρόνια ο Χάρισον Φορντ ερωτευόταν το ανδροειδές στην πρώτη ταινία, οι ερωτικές σχέσεις ανάμεσα στον άνθρωπο και τα ρομπότ παρέμεναν στην σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας. Όταν όμως εδώ και λίγο καιρό έχουν ανοίξει οίκοι ανοχής στους οποίους «εργάζονται» προηγμένες μηχανικές κούκλες, τα πράγματα παίρνουν άλλη τροπή. Το σίκουελ του Blade Runner που προβάλλεται αυτές τις μέρες στους κινηματογράφους πήγε ένα βήμα παρακάτω από την πρώτη ταινία το θέμα των ερωτικών σχέσεων με τα ρομπότ. Με δεδομένη την εξέλιξη της τεχνολογίας και την δημιουργία ρομπότ που μοιάζουν ολοένα και πιο πολύ στον άνθρωπο, το θέμα των σεξουαλικών σχέσεων ανάμεσα στον άνθρωπο και τα ανδροειδή είναι πλέον υπαρκτό.

Most people wouldn't consider having sex with robots -- for now at least. Data from YouGov survey; chart by Stephen Shankland/CNET

Η πολυθενική εταιρεία ερευνών της κοινής γνώμης YouGov, που εδρεύει στη Μ. Βρετανία, αποφάσισε να πραγματοποιήσει μια μεγάλη έρευνα με αυτό ακριβώς το ερώτημα: «Αν θα έκανε κάποιος σεξ με ένα ρομπότ». Οι απαντήσεις είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες, αφού όπως φαίνεται έχει ήδη σχηματιστεί ένα αξιοσημείωτο ποσοστό ανθρώπων που δηλώνει θετικό στην σεξουαλική συνεύρεση με ένα ρομπότ. Η μόνη προϋπόθεση που θέτουν όσοι δηλώνουν θετικοί στο σεξ με ένα ρομπότ είναι η αίσθηση να προσομοιάζει όσο το δυνατόν περισσότερο με την πραγματική.

Είναι δεδομένο ότι οπτικά είναι θέμα λίγου χρόνου ώστε να δημιουργηθούν ανδροειδή που δεν θα ξεχωρίζουν από τους ανθρώπους. Όμως δεν μπορεί κάποιος αυτή την στιγμή να πει με βεβαιότητα αν και πότε θα δημιουργηθεί ένα ανδροειδές που θα έχει την ικανότητα να μας μιμείται και... αισθητηριακά.

One in three men would be interested in having sex with a robot, if it was technically possible and would feel real, according to a survey conducted by YouGov in Germany.

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στην Γερμανία και τις ΗΠΑ και είναι εντυπωσιακό ότι το 30% των γερμανών και το 25% των αμερικανών ανδρών δηλώνουν έτοιμοι για μια ερωτική συνεύρεση με ένα ανδροειδές. Επιπλέον από τους Αμερικανούς που δηλώνουν θετικοί να κάνουν σεξ με ένα ρομπότ οι μισοί εξ αυτών αναφέρουν ότι δεν έχουν πρόβλημα αν το ρομπότ δεν είναι ανθρωπόμορφο, αρκεί η αίσθηση να μοιάζει πραγματική. Ενδιαφέρον είναι ότι αν και σε μικρότερα ποσοστά σε σχέση με τους άντρες υπάρχουν και αρκετές γυναίκες που δηλώνουν θετικές στην σεξουαλική συνεύρεση με ρομπότ. Μία στις πέντε Γερμανίδες δήλωσαν «ναι» στην έρευνα και αντίστοιχα μία στις δέκα Αμερικανίδες, με τα ποσοστά ενδεχομένως να είναι μεγαλύτερα, αφού εικάζεται ότι κάποιες γυναίκες ίσως να θέλουν να το δοκιμάσουν, αλλά ίσως ντράπηκαν να απαντήσουν θετικά στην έρευνα.

Πηγές: https://www.cnet.com/news/half-of-americans-think-robot-sex-common-in-50-years-survey/ - http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500166467

H NASA θέλει να αλλάξει το DNA των αστροναυτών! Nasa wants to alter DNA of Mars crew

Στόχος είναι να προστατευτούν από την βλαβερή κοσμική ακτινοβολία τα πληρώματα των επανδρωμένων αποστολών στον Άρη. Protecting astronauts from cosmic radiation is one of the key challenges facing future missions to Mars. Nasa, which is planning to send explorers to the red planet in the 2030s, is considering the use of drugs that alter the DNA code of its crews.

Μπορεί τεχνικά να είμαστε πλέον σε θέση να στείλουμε μια επανδρωμένη αποστολή στον Άρη όμως υπάρχουν μια σειρά από προβλήματα που πρέπει να ξεπεραστούν. Προβλήματα όπως η διατροφή των αστροναυτών σε αυτό το μακρινό ταξίδια και η ομαλή διαβίωση του πληρώματος μέσα στο σκάφος για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα και πάνω από όλα. Όμως για την επίλυση αυτών των προβλημάτων οι επιστήμονες και οι διαστημικές υπηρεσίες προσπαθούν εδώ και χρόνια να βρουν λύσεις και έχουν κάνει σημαντικά βήματα προόδου.

Θεωρείται δεδομένο πώς όταν ξεκινήσει η πρώτη επανδρωμένη αποστολή για τον Άρη τα ζητήματα της διατροφής θα έχουν με κάποιο τρόπο λυθεί ενώ επίσης μέσα από τις έρευνες και πειράματα που γίνονται θα έχει αναδειχθεί το καλύτερο δυνατό μείγμα ανθρώπινου δυναμικού που θα κληθεί να φέρει σε πέρας την ιστορική αποστολή. Υπάρχει όμως ένα ακόμη πρόβλημα το οποίο ταλανίζει τις διαστημικές υπηρεσίες και δεν είναι άλλο από την μεγάλη έκθεση των αστροναυτών που θα ταξιδέψουν στον Άρη στην άκρως βλαβερή για τον ανθρώπινο οργανισμό κοσμική ακτινοβολία.

Κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα αν ένα σκάφος όσο εξελιγμένο τεχνολογικά και αν είναι μπορεί να προστατέψει σε απόλυτο βαθμό το πλήρωμα από την κοσμική ακτινοβολία η οποία είναι ως γνωστόν καταστρέφει τα ανθρώπινα κύτταρα προκαλώντας καρκίνο, άνοια και άλλες σοβαρές παθήσεις. 

DNA drugs could repair any damage sustained from the high energy particles that will bombard the bodies of 'Marsonauts', giving rise to greater risks of cancer and other diseases.

Στελέχη της NASA αποκάλυψαν ότι έχουν ξεκινήσει την προσπάθεια φαρμάκων που θα επιδιορθώνουν τις ζημιές στα κύτταρα των αστροναυτών που έχει προκαλέσει η κοσμική ακτινοβολία. Όπως είπαν επόμενος στόχος είναι η ανάπτυξη μεθόδων που θα επεμβαίνουν στο DNA των αστροναυτών και θα το κάνουν ανθεκτικό απέναντι στην κοσμική ακτινοβολία. «Εξετάζουμε μια σειρά από ιδέες. Από φαρμακευτικές θεραπείες οι οποίες δείχνουν στα πρώτα στάδια των ερευνών που διεξάγουμε ότι είναι και οι πιο πολλά υποσχόμενες μέχρι πιο προωθημένες λύσεις όπως η γονιδιακή παρέμβαση. Πιστεύω ότι όλα αυτά έχουν πίσω τους και πολλά ηθικά διλήμματα που πρέπει να συζητηθούν και να λυθούν για αυτό και προς το παρόν βρισκόμαστε ακόμη στο στάδιο των σκέψεων και πειραματισμών» δήλωσε στους Times o Ντάγκλας Τέριερ εκ των επικεφαλής του τομέα ανάπτυξης τεχνολογιών στην NASA.

Πηγές: The Times - http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=906326

Ιδού ο ένοχος που μας κληροδότησε τον έρπητα των γεννητικών οργάνων. This early human ancestor is to blame for genital herpes

Το ανθρωποειδές Paranthropus boisei ήρθε πολύ κοντά με τον μακρινό πρόγονό μας Homo erectus και μας «χάρισε» τον ιό HSV2, σύμφωνα με νέα μελέτη. New research from the University of Cambridge and Oxford Brookes University predicts which species acted as an intermediary between the ancestors of Homo sapiens and those of chimpanzees to carry the herpes simplex virus 2 (HSV2) — a human herpesvirus found worldwide that causes genital lesions and more rarely causes encephalitis — across the species barrier. Paranthropus boisei. Image credit: © Roman Yevseyev

Ήρθε η ώρα να γνωρίσουμε τον… ένοχο που μας κληροδότησε τον ιό του έρπητα των γεννητικών οργάνων. Και το όνομα αυτού: Paranthropus boisei. Επρόκειτο για ένα είδος που περπατούσε όρθιο, διέθετε μικρό εγκέφαλο, πρόσωπο επίπεδο σαν πιάτο και μάλλον ήρθε… πολύ κοντά με τον μακρινό μας πρόγονο Homo erectus πριν από περίπου δύο εκατομμύρια έτη.

 The human herpes simplex virus (Dr_Microbe/Getty Images)

Ομάδα ερευνητών από το Πανεπιστήμιο του Cambridge και το Πανεπιστήμιο Oxford Brookes αναφέρει με μελέτη της στην επιθεώρηση «Virus Evolution» ότι πιθανότατα ο P. boisei μολύνθηκε με τον ιό HSV2 που προκαλεί έρπητα των γεννητικών οργάνων μετά από κατανάλωση κρέατος που προερχόταν από μολυσμένους προγόνους των χιμπατζήδων. Στη συνέχεια, «κληροδότησε» το παθογόνο στον άνθρωπο μέσω του μακρινού προγόνου μας Homo erectus.

Αργή αλλά σταθερή η διείσδυση

Ο P.boisei ήταν ένα είδος που περπατούσε στα δύο πόδια, διέθετε μικρό εγκέφαλο και πρόσωπο επίπεδο σαν πιάτο. Paranthropus boisei, whose skull cast is shown here, roamed across East Africa 1.4 million to 2..4 million years ago. Credit: Louise Walsh

Σύμφωνα με τους ερευνητές, η στενή επαφή μεταξύ του P.boisei και του H.erectus πιθανότατα ήταν συχνή γύρω από πηγές νερού, όπως η λίμνη Τουρκάνα στην Κένυα. Έτσι ο ιός του έρπητα των γεννητικών οργάνων βρήκε την ευκαιρία να… μεταπηδήσει στον άνθρωπο και να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες του οργανισμού του ώστε να τον μολύνει.

«Μόλις ο ιός αυτός καταφέρει να βρει την… πύλη εισόδου σε ένα είδος είναι εύκολη πια η μετάδοσή του, από τη μητέρα στο μωρό της καθώς και μέσω του αίματος, του σάλιου και της σεξουαλικής επαφής» εξηγεί μια από τις κύριες συγγραφείς της μελέτης, η δρ Σάρλοτ Χούλντκροφτ, από το Πανεπιστήμιο του Cambridge. «Ο ιός του έρπητα των γεννητικών οργάνων διείσδυσε σε ολόκληρη την Αφρική με τον ίδιο τρόπο που διεισδύει στις νευρικές απολήξεις των γεννητικών οργάνων – αργά αλλά σταθερά» σημειώνει η δρ Χούλντκροφτ.

Εκτιμάται ότι πριν από τρία ως 1,4 εκατομμύρια χρόνια, ο ιός του έρπητα των γεννητικών οργάνων πέρασε το φράγμα των ειδών από τους αφρικανικούς πιθήκους στους προγόνους του ανθρώπου. Οι επιστήμονες υποπτεύονταν επί μακρόν ότι αυτό το «πέρασμα» από το ένα είδος στο άλλο έγινε με έναν… μεσάζοντα, ένα ανθρωποειδές που δεν συνδεόταν όμως με τους ανθρώπους.

Τώρα, η νέα μελέτη δείχνει για πρώτη φορά τον «ένοχο» στο… επίπεδο πρόσωπο του P.boisei. Και όπως υπογραμμίζει η δρ Χούλντκροφτ, «προκειμένου να περάσουν τέτοιοι ιοί το φράγμα μεταξύ διαφορετικών ειδών χρειάζονται μια «τυχερή» γενετική μετάλλαξη σε συνδυασμό με σημαντική ανταλλαγή υγρών. Στην περίπτωση των πρώτων ανθρωποειδών αυτό έγινε είτε μέσω κατανάλωσης κρέατος είτε μέσω σεξουαλικής επαφής – είτε και των δύο».

Η μοντελοποίηση των δεδομένων

Προκειμένου να καταλήξουν στα συμπεράσματά τους οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν δεδομένα που αφορούσαν τόσο απολιθώματα, όσο και το γενετικό υλικό του ιού του έρπητα αλλά και το αρχαίο αφρικανικό κλίμα. Τα στοιχεία αυτά εισήχθησαν σε ένα πρόγραμμα σε υπολογιστή το οποίο μοντελοποιούσε τις πιθανότητες μετάδοσης του HSV2 για τα ανθρωποειδή που ζούσαν στην Αφρική πριν από τρία εκατομμύρια έτη. Όπως αποκάλυψε αυτή η ανάλυση, το είδος με τις μεγαλύτερες πιθανότητες μετάδοσης ήταν ο P. boisei.

Η ερευνήτρια καταλήγει, αναφέροντας ότι «η μοντελοποίηση των διαθέσιμων δεδομένων, από τα αρχεία απολιθωμάτων ως το γενετικό προφίλ του ιού, μας κάνει να πιστεύουμε ότι ο P.boisei ήταν το είδος που βρέθηκε στο κατάλληλο μέρος την κατάλληλη στιγμή τόσο σε ό,τι αφορούσε το να μολυνθεί με HSV2 από προγόνους των χιμπατζήδων όσο και να μεταδώσει τον ιό στους μακρινούς προγόνους μας, πιθανότατα στον Homo erectus».

Πηγές: Virus Evolution - http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500165852