Βηματοδότης εγκεφάλου ίσως επιβραδύνει τη νόσο Αλτσχάιμερ. Brain Pacemaker Shows Promise in Slowing Alzheimer’s Progression

Dr. Douglas Scharre examines Alzheimer’s patient LaVonne Moore. She was part of a pilot study at The Ohio State University Wexner Medical Center to test how deep brain stimulation may help slow the progression of Alzheimer’s symptoms. LaVonne and Tom Moore look at family photo albums together. After 65 years of marriage, Tom is now taking care of LaVonne, who has Alzheimer’s Disease. However, the progression of the disease has been slower than a typical Alzheimer’s patient after she received deep brain stimulation in the frontal lobes of her brain during a pilot study at The Ohio State University Wexner Medical Center. Dr. Douglas Scharre reviews a brain scan of an Alzheimer’s patient. He co-led a study at The Ohio State University Wexner Medical Center to explore how deep brain stimulation may help slow the progression of Alzheimer’s symptoms and allow patients to retain functionality longer. Credit: The Ohio State University Wexner Medical Center

Αμερικανοί ερευνητές πραγματοποίησαν μικρού εύρους κλινική μελέτη για τη δοκιμή μικροσυσκευής που κάνει εν τω βάθει εγκεφαλική διέγερση σε άτομα με νόσο Αλτσχάιμερ με στόχο την επιβράδυνση της φθοράς γνωστικών δεξιοτήτων, όπως η επίλυση προβλημάτων και η λήψη αποφάσεων.

Σύμφωνα με άρθρο του επιστημονικού εντύπου Journal of Alzheimer's Disease, ερευνητές του Νευρολογικού Ινστιτούτου του Ιατρικού Κέντρου του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Οχάιο, με επικεφαλής τον καθηγητή Ντάγκλας Σαρ, ανέπτυξαν μια μικροσυσκευή που ουσιαστικά λειτουργεί όπως οι βηματοδότες που τοποθετούνται στους καρδιοπαθείς. Με μικρές ηλεκτρικές ώσεις ενεργοποιεί ζωτικές περιοχές του εγκεφάλου, με την ελπίδα ότι αυτό θα αντισταθμίσει ως ένα βαθμό τις βλάβες που συνεπάγεται η άνοια.

Η εμφύτευση του βηματοδότη σε τρεις ασθενείς με νόσο Αλτσχάιμερ έδειξε ότι οι δυο εξ αυτών είχαν εμφανείς βελτιώσεις, καθώς η μια μπορούσε πλέον να μαγειρέψει, να ντυθεί μόνη της και να βγεί έξω, αλλά παραμένει ασαφές κατά πόσο όντως αυτό οφείλεται στη θεραπεία ή σε κάτι άλλο.

Η συσκευή, εμφυτεύεται στο εγκέφαλο δια χειρουργικής διαδικασίας και φέρει δύο μόνιμα μικροσκοπικά καλώδια, τα οποία συνδέονται με μια γεννήτρια ηλεκτρικών παλμών (βηματοδότη) κάτω από το δέρμα του στήθους. Αυτός ο τύπος βηματοδότη έχει ήδη δοκιμασθεί σε χιλιάδες ασθενείς με νόσο Πάρκινσον.

While most treatments for Alzheimer’s disease focus on improving memory, researchers at The Ohio State University Wexner Medical Center conducted a study aimed at slowing the decline of problem solving and decision-making skills in these patients. For the first time ever, thin electrical wires were surgically implanted into the frontal lobes of the brains of patients with Alzheimer’s disease to determine if using a brain pacemaker could improve cognitive, behavioral, and functional abilities in patients with this form of dementia. Credit: Ohio State Wexner Medical Center

Αν και η εξέλιξη αυτή θεωρείται ελπιδοφόρος δεν είναι λίγοι οι επιστήμονες που τονίζουν ότι η συσκευή βρίσκεται σε πειραματικό στάδιο και είναι ακόμη πολύ νωρίς να πει κανείς πόσο η νέα μέθοδος μπορεί όντως να αποτελέσει αντίβαρο στην έκπτωση των νοητικών λειτουργιών των ασθενών με νόσο Αλτσχάιμερ.

Σε κάθε περίπτωση, οι ερευνητές δεν ευελπιστούν σε μια θεραπεία που θα αναστρέφει τις βλάβες, αλλά σε μια επανενεργοποίηση περιοχών του εγκεφάλου, έτσι ώστε να αμβλυνθούν οι επιπτώσεις της νευροεκφυλιστικής νόσου.

Πηγές: Journal of Alzheimer's Disease - https://wexnermedical.osu.edu/mediaroom/pressreleaselisting/dbs-alzheimers-mmr - http://www.tovima.gr/science/article/?aid=938545

Η κλιματική αλλαγή κάνει τις θαλάσσιες χελώνες να γίνονται θηλυκές. Climate Change Is Turning Green Sea Turtles Female

Τα αρσενικά τείνουν να εκλείψουν σε έναν από τους μεγαλύτερους πληθυσμούς πράσινων θαλάσσιων χελωνών της Γης. Females in a Great Barrier Reef population of green sea turtles were found to make up 99.1% of juveniles, 99.8% of subadults and 86.8% of adults. ‘Complete feminisation’ of northern population is possible in near future, researchers find. Photograph: Christine Hof / WWF-Aus

Οι επιπτώσεις από την άνοδο της θερμοκρασίας του πλανήτη έχουν αρχίσει να γίνονται αισθητές σε αρκετά είδη και ένα από αυτά είναι οι θαλάσσιες χελώνες. Μελέτη που έγινε πρόσφατα σε μια από τις μεγαλύτερες αποικίες θαλάσσιων χελωνών στον κόσμο, στον Μεγάλο Κοραλλιογενή Ύφαλο της Αυστραλίας, διαπίστωσε ότι οι πληθυσμοί που ζουν στις πιο ζεστές περιοχές είναι πλέον σχεδόν εξ ολοκλήρου θηλυκοί και θεωρείται εξαιρετικά αμφίβολο αν θα μπορέσουν να επιβιώσουν τις επόμενες δεκαετίες. Πέραν του ότι αποκαλύπτει έναν απρόσμενο - και πολύ σοβαρό - επιπρόσθετο παράγοντα που μπορεί να οδηγήσει ένα ήδη κινδυνεύον είδος πιο γρήγορα στην εξαφάνιση, η ανακάλυψη έχει προεκτάσεις: όχι μόνο για τις χελώνες που ζουν σε άλλες θάλασσες της Γης αλλά και για άλλα είδη που επηρεάζονται κατά με ανάλογο τρόπο από τη θερμοκρασία.

Η ζέστη... γεννάει θηλυκά

Όσο πιο ζεστή είναι η άμμος όπου γεννούν τα αβγά τους οι θαλάσσιες χελώνες τόσο πιο πιθανό είναι τα μικρά που θα γεννηθούν να είναι θηλυκά. Over 99 percent of turtle hatchlings in northern Australia are female due to increasing sand and sea temperatures. (mattwicks via iStock)

Εδώ και καιρό οι επιστήμονες γνωρίζουν ότι η θερμοκρασία της άμμου, όπου οι χελώνες αφήνουν τα αβγά τους για να επωαστούν, καθορίζει το φύλο των μικρών που θα γεννηθούν, με τις υψηλότερες θερμοκρασίες να ευνοούν τη γέννηση θηλυκών απογόνων. Παρ' όλα αυτά μέχρι σήμερα η επίδραση αυτή δεν είχε καταγραφεί συστηματικά και σε μεγάλα δείγματα πληθυσμών. Στη νέα μελέτη οι επιστήμονες από το Τμήμα Αλιείας της Εθνικής Υπηρεσίας Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των Ηνωμένων Πολιτειών (NOAA) και το υπουργείο Περιβάλλοντος και Προστασίας της Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Κουίνσλαντ της Αυστραλίας υιοθέτησαν μια καινοτόμο προσέγγιση. Συνδύασαν την ενδοκρινολογία με τη γενετική προκειμένου να προσδιορίσουν την αναλογία των φύλων τόσο σε σεξουαλικά ώριμες όσο και σεξουαλικά ανώριμες χελώνες από διαφορετικές ακτές και για χρονικό διάστημα πολλών ετών.

Η ανάλυση αποκάλυψε διαφορετικές αναλογίες φύλων και διαφορετικές τάσεις στους πληθυσμούς που ζουν στα δύο άκρα του Μεγάλου Κοραλλιογενούς Υφάλου. Οι πράσινες θαλάσσιες χελώνες από τις ψυχρότερες νότιες ακτές ήταν κατά 65-69% θηλυκές ενώ οι πράσινες θαλάσσιες χελώνες από τις θερμότερες βόρειες ακτές ήταν θηλυκές σε εντυπωσιακά μεγαλύτερο ποσοστό: 86,8% στα ενήλικα άτομα, 99,8% σε εκείνα που βρίσκονταν λίγο πριν την ενηλικίωση και 99,1% στα νεαρά άτομα. Αυτό, όπως σημειώνουν οι ερευνητές στο σχετικό άρθρο τους στην επιθεώρηση «Current Biology», δείχνει ότι οι αυξημένες θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων δεκαετιών στα νησιά του βόρειου τμήματος του Μεγάλου Κοραλλιογενούς Υφάλου έχουν φθάσει πλέον σε τέτοιο σημείο ώστε «στην ουσία στις ακτές τους δεν γεννιούνται πλέον αρσενικές χελώνες».

Ανησυχητικά δείγματα

Green sea turtles are among species with temperature dependent sex-determination. Photograph: Alamy

Οι πράσινες θαλάσσιες χελώνες είναι προστατευόμενο είδος - περιλαμβάνονται στα κινδυνεύοντα είδη στην Κόκκινη Λίστα της IUCN και προστατεύονται από διεθνείς συνθήκες - και ο Μεγάλος Κοραλλιογενής Ύφαλος φιλοξενεί μερικούς από τους μεγαλύτερους πληθυσμούς τους στον πλανήτη. Εκτιμάται ότι περίπου 200.000 θηλυκά γεννούν τα αβγά τους σε ακτές στο βόρειο τμήμα του Μεγάλου Υφάλου, κυρίως σε δύο μικρά κοραλλιογενή νησάκια.

Εκτός από τις χελώνες, η άνοδος της θερμοκρασίας των νερών στο βόρειο τμήμα του Μεγάλου Υφάλου έχει επηρεάσει αρνητικά και τα κοράλλια, τα οποία αποχρωματίζονται και νεκρώνονται σε ολοένα και μεγαλύτερα ποσοστά. «Τα ευρήματά μας προσθέτουν ακόμη μία διάσταση στον ολοένα και μεγαλύτερο όγκο των στοιχείων που δείχνουν ότι οι αυξανόμενες θερμοκρασίες πλήττουν ευρέως τα οικοσυστήματα του Μεγάλου Κοραλλιογενούς Υφάλου» σημειώνουν οι συγγραφείς της μελέτης. Οι θαλάσσιες χελώνες είναι από τα αρχαιότερα είδη των θαλασσών της Γης.

Επί εκατομμύρια χρόνια έχουν κατορθώσει να προσαρμόζονται στις κλιματικές αλλαγές επιβιώνοντας ως τις μέρες μας. Εκείνο όμως που ανησυχεί σήμερα τους επιστήμονες είναι ότι η μεταβολή που φαίνεται να συντελείται είναι υπερβολικά γρήγορη ώστε να μπορέσουν να προσαρμοστούν. «Ο ρυθμός της αλλαγής που υφίστανται αυτοί οι πληθυσμοί μάλλον δεν μοιάζει με τίποτε από ό,τι έχουν βιώσει στο παρελθόν» δήλωσε σε δελτίο Τύπου η Κάμριν Άλεν από τη NOAA, εκ των συγγραφέων της μελέτης. «Γνωρίζουμε ότι τα είδη εξελίσσονται ανταποκρινόμενα σε κλιματικές και άλλες περιβαλλοντικές μεταβολές, όμως χρειάζονται χρόνο για κάτι τέτοιο. Δυστυχώς στην παρούσα περίπτωση αυτό μπορεί να είναι κάτι που δεν έχουν».

Πηγές: Current Biology - http://www.tovima.gr/science/article/?aid=938788

Μαφία: Ίσως την δημιούργησε η θεραπεία του σκορβούτου. Origins of the Sicilian Mafia: The Market for Lemons

Η ιστορία της αποτελεί προϊόν έρευνας. A new study argues that a rise in demand for lemons during the Napoleonic wars led to the emergence of the Sicilian mafia. Pictured right is Al Pacino as Michael Corleone in The Godfather (1972).

Η Μαφία ξεκίνησε από την Σικελία και με τα μεταναστευτικά κύματα των αρχών του 20ου αιώνα εξαπλώθηκε και τελικά γιγαντώθηκε στις ΗΠΑ. Η κινηματογραφική τριλογία του Φράνσις Φορντ Κόπολα (Ο Νονός) περιέγραψε με ρεαλισμό και γλαφυρότητα τον κόσμο των μαφιόζων στην παγκόσμια κοινή γνώμη. Η ιστορία της Μαφίας, το πώς και το γιατί δημιουργήθηκε αποτελεί ακόμη προϊόν ιστορικής έρευνας. Μια νέα μελέτη έρχεται να ταράξει τα νερά συνδέοντας την γέννηση της Μαφίας με το ταπεινό… λεμόνι. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.

Φραντσέσκο Χάγιεζ, Από την σειρά «Σικελικός Εσπερινός», σκηνή 3^η. Francesco Hayez, Sicilian Vespers, 1846.

Η μυθολογία της Μαφίας δείχνει ως εποχή της γέννησης της τον 13ο αιώνα και συγκεκριμένα την επανάσταση των Σικελών γνωστή ως Σικελικοί Εσπερινοί. Οι Σικελοί επαναστάτησαν το 1282 ενάντια στο καθεστώς του Καρόλου του Ανδεγαυού, Γάλλου ευγενούς βασιλέα ο οποίος με παπική συναίνεση είχε καταλάβει το Βασίλειο της Σικελίας και εμφανιζόταν ως ο επίδοξος κατακτητής της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Για να αντιμετωπιστεί ο Κάρολος αποφασίστηκε να σχηματιστούν διάφορες ομάδες αντίστασης οι οποίες μετεξελίχθηκαν στην συνέχεια σε συμμορίες η δράση των οποίων έλαβε προοδευτικά τον χαρακτήρα του οργανωμένου εγκλήματος. Όμως όλοι οι ειδικοί και ιστορικοί που ασχολούνται με το θέμα αυτό έχουν απορρίψει αυτές τις ιστορίες και τονίζουν ότι είναι στην κυριολεξία απλοί μύθοι.

Οι γαιοκτήμονες

A map marking towns with Mafia activity in Sicily in 1900. Towns with Mafia activity are marked with red dots. Towns with no Mafia activity are marked with black dots. Each province is shaded according to its agricultural productivity (intensita produttiva del suolo). Source: Antonino Cutrera - La Mafia e i Mafiosi: Origini E Manifestazioni (The Mafia and the Mafiosi: Origins and Manifestations)

Η δημοφιλέστερη θεωρία για την γέννηση της Μαφίας αναφέρει ότι η αρχή έγινε το 1812 από ένα διάταγμα του βασιλιά της Νάπολης. Ο βασιλιάς ήθελε να περιορίσει τη δύναμη των τοπικών αρχόντων που συχνά εναντιώνονταν στις αποφάσεις του. Οι τελευταίοι, με μερικούς χωρικούς, σχημάτισαν αμέσως ομάδες κρούσης για να αντισταθούν στη Νάπολη. Αυτές οι ομάδες σύμφωνα με αυτή την θεωρία πήραν γρήγορα την μορφή συμμοριών που αποτέλεσαν τους πρώτους μαφιόζικους πυρήνες.

Αυτοί οι πυρήνες βρήκαν φιλόξενο περιβάλλον στο Παλέρμο και από εκεί άρχισαν να επεκτείνουν την δράση τους αρχικά σε όλο τον ιταλικό Νότο αλλά σιγά σιγά και σε άλλες περιοχές της ιταλικής επικράτειας. Ένας οικονομολόγος του ΜΙΤ με πρόσφατη του μελέτη υποστηρίζει ότι το κομβικό σημείο ή αν προτιμάτε το Big Bang για την Μαφία ήταν η διετία 1892-1893. Το 1892 ήταν μια χρονιά κακής συγκομιδής για τους Σικελούς αγρότες οι οποίοι στην μεγάλη τους πλειοψηφία ήταν φτωχοί εργάτες που νοίκιαζαν μικρά αγροκτήματα από τους πλούσιους γαιοκτήμονες. Το 1893 είναι μια χρονιά έντονης ξηρασίας η οποία καταστρέφει σε μεγάλο ποσοστό τις σοδειές και σε συνδυασμό με την κακή συγκομιδή της προηγούμενη χρονιάς η κατάσταση για τους αγρότες είναι τραγική. Υπολογίζεται ότι το 1893 οι αγρότες είχαν κατά 65% μειωμένη παραγωγή σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές. Παρόλα αυτά οι γαιοκτήμονες απαιτούν εκείνη την εποχή από τους αγρότες να λάβουν κανονικά το μερίδιο τους από την παραγωγή οδηγώντας τους αγρότες και τις οικογένειες τους κυριολεκτικά σε κατάσταση λιμοκτονίας. Παράλληλα η τοπική οικονομία ακολουθεί την καταστροφική πορεία των καλλιεργειών και έτσι η ανεργία εκτοξεύεται προκαλώντας ένα εκρηκτικό κοκτέιλ. Αγρότες και άνεργοι εξεγείρονται απέναντι στην οικονομική ελίτ και κυρίως τους γαιοκτήμονες που ζητούν προστασία από την ιταλική κυβέρνηση η οποία όμως αρνείται να τους την παράσχει με αποτέλεσμα οι απειλούμενοι να στραφούν στην Μαφία. Έτσι η Μαφία μετατρέπεται σε ένα βράδυ σε ένα υβρίδιο πολιτοφυλακής και σεκιούριτι διαφυλάσσοντας με κάθε τρόπο τόσο την ειρήνη στις περιοχές όσο και την ασφάλεια των γαιοκτημόνων. Όταν τελικά η εξέγερση σταματά η Μαφία έχει αποκτήσει τεράστια ισχύ στον ιταλικό Νότο και αρχίζει να απλώνει τα πλοκάμια και την ισχύ της σε κάθε δραστηριότητα της περιοχής για να γίνει τελικά απόλυτη κυρίαρχος αρχικά εκεί και γρήγορα στην υπόλοιπη Ιταλία.

Τα λεμόνια

A surge in demand for Sicilian lemons during the Napoleonic wars provided the ideal conditions for the mafia’s emergence. Credit: The Times

Μια νέα μελέτη από ερευνητές του Βασιλικού Πανεπιστήμιου του Μπέλφαστ δίνει μια νέα διαφορετική εξήγηση για την γέννηση της Μαφίας. Σύμφωνα με τους ερευνητές όλα ξεκίνησαν από μια ιατρική γνωμάτευση που έγινε από τον Σκοτσέζο γιατρό Τζέημς Λιντ στην διάρκεια των Ναπολεόντειων Πολέμων (1803-1815).

James Lind (1716-1794), Scottish physician whose recommendation that fresh citrus fruit and lemon juice be included in the diet of seamen, resulted in the reduction of scurvy cases in the British Navy.

Ο Λιντ που ασχολούνταν επισταμένα με τα θέματα υγείας των ναυτικών κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα κιτρώδη φρούτα θεραπεύουν το σκορβούτο, ασθένεια που αποτελούσε μάστιγα για την ναυτική κοινότητα που ήταν τεράστια εκείνη την εποχή. Ο Λιντ μάλιστα υπέδειξε το λεμόνι ως ιδανικό «φάρμακο». Το λεμόνι μέχρι εκείνη την στιγμή αποτελούσε ένα είδος πολυτελείας αφού χρησιμοποιούνταν βασικά στην παραγωγή αρωμάτων ή για διακοσμητικούς λόγους.

Lemon trees have a poor tolerance for extreme climates, and require temperatures between 13-30°. The average temperature in Sicily is between 10–22°C, making the island one of the few places in Europe where lemons can grow. Pictured is a lemon grove near Syracuse, Sicily.

Το κλίμα της Σικελία είναι ίσως ιδανικότερο στην Ευρώπη για την καλλιέργεια λεμονιών αλλά η μικρή ζήτηση που είχε μέχρι τότε δεν είχε οδηγήσει τους αγρότες της Σικελίας στην παραγωγή του. Τα στοιχεία δείχνουν ότι μέχρι την στιγμή που έκανε την ανακοίνωση ο Λιντ οι εξαγωγές λεμονιών από την Σικελία ήταν της τάξης των 800 βαρελιών ετησίως. Αμέσως μετά την ανακοίνωση υπήρξε ζήτηση για περισσότερα από 20 χιλιάδες βαρέλια! Από την μια στιγμή στην άλλη τα λεμόνια μετατράπηκαν σε χρυσό για την Σικελία και οι καλλιεργητές άρχισαν να αντιμετωπίζουν διαφόρων προβλήματα με κλοπές και επιθέσεις τόσο στα χωράφια όσο και στους ίδιους.

Areas slightly above the coastline are more suitable for growing lemons because of the relatively low variation in daily (and annual) temperature. As demand for lemons surged, the mafia were seen as a force that protected small-scale farmers.

Έτσι οι παραγωγοί λεμονιών ζήτησαν προστασία από τους… παλικαράδες της κάθε περιοχής και σύμφωνα με την θεωρία αυτοί άρπαξαν την ευκαιρία. Εκτός από προστασία έγιναν και μεσάζοντες ανάμεσα στους αγρότες και τους εμπόρους. Αυτή η κίνηση αποδείχτηκε σύμφωνα με την θεωρία ιδιαίτερα επικερδής με τους παλικαράδες να αντιλαμβάνονται ότι πρέπει να σχηματίσουν πιο οργανωμένη δομή για να έχουν την δυνατότητα να έχουν οφέλη από κάθε ανάλογη ευκαιρία που παρουσιάζεται και κάπως έτσι γεννήθηκε η Μαφία.

A new study argues that a rise in demand for lemons during the Napoleonic wars led to the emergence of the Sicilian mafia. The surge in demand for lemons arose in the late 18th century after James Lind, a pioneer of naval hygiene, discovered that citrus fruits cured scurvy.

Κάποιοι από τους ειδικούς που ασχολούνται με την ιστορία της Μαφίας αναφέρουν ότι η Μαφία είχε δημιουργηθεί πριν από την απότομη αύξηση στην παραγωγή των λεμονιών και ότι η ενασχόληση της με την παραγωγή λεμονιών ήταν μια από τις δραστηριότητες της η οποία σίγουρα την ευνόησε και την ενίσχυσε σημαντικά αλλά δεν ήταν το γεγονός που οδήγησε στην δημιουργία της.

Πηγές: https://pure.qub.ac.uk/portal/files/128795793/mafia_complete.pdf - http://www.tovima.gr/world/article/?aid=938743

Η πρώτη όρκα που... μιλάει. The killer whale that can 'speak'

Οι όρκες αποδεικνύονται ιδιαίτερα ευφυή πλάσματα. Βγάζουν ήχους που μιμούνται ανθρώπινες λέξεις. Killer whales able to copy words such as ‘hello’ and ‘bye bye’ as well as sounds from other orcas, study shows. Wikie, a 16-year-old female. Credit: MARINELAND

Μια όρκα που μπορεί να βγάζει ήχους, οι οποίοι μιμούνται ορισμένες ανθρώπινες λέξεις, είναι η πρώτη που έχει καταφέρει κάτι τέτοιο, όπως ανέφεραν επιστήμονες που έκαναν τη σχετική εκπαίδευση και τις ηχογραφήσεις σε ενυδρείο στην Αντίμπ της Γαλλίας.

Orcas have been heard mimicking human speech. A study found that when prompted the marine mammal could replicate the sounds. In some instances the animal can be heard sounding the words "hello" "Amy" and even blowing a raspberry. The research aims to understand how different pods of killer whale have distinct dialects. Credit: Guardian News

Η 14χρονη θηλυκή όρκα Ουίκι «λέει» αγγλικές λέξεις όπως "hello" και "bye bye", ενώ μετρά και ένα-δύο-τρία ("one, two, three"). Μερικές φορές μάλιστα, καταφέρνει να μιμηθεί μια λέξη με την πρώτη κιόλας προσπάθεια. 

Οι φάλαινες είναι ένα από τα λίγα ζώα, πέρα από τον άνθρωπο, που μαθαίνουν να παράγουν νέους ήχους απλώς ακούγοντάς τους. Από τα ζώα, τα πιο ικανά σε αυτό είναι τα θαλάσσια θηλαστικά, τα δελφίνια και ορισμένες φάλαινες όπως οι μπελούγκα. Το ίδιο κάνουν μερικά πουλιά όπως οι παπαγάλοι, κάποια κοράκια, οι ελέφαντες και οι ουρακοτάγκοι.

Killer whales in the wild live in pods with distinct dialects. GETTY IMAGES

Οι όρκες αναφέρονται και ως «φάλαινες δολοφόνοι», αλλά στην πραγματικότητα είναι το μεγαλύτερο είδος δελφινιού και όχι φάλαινες. Ζουν σε ομάδες, κάθε μία από τις οποίες έχει τη δική της ξεχωριστή «διάλεκτο», καθώς η μία όρκα μιμείται την άλλη στην παρέα. Οι ήχοι τους δημιουργούνται από τις οπές που έχουν για να αναπνέουν και να φυσούν το νερό προς τα έξω. Οι επιστήμονες δεν είναι σίγουροι αν και άλλες όρκες θα μπορούσαν να «μιλήσουν» ανθρώπινα όπως η Ουίκι.

Wikie (left) a 16-year-old female orca in a French marine theme park, is able to copy words such as 'hello', 'bye bye' and 'Amy', as well as count to three. The sounds emerge as parrot-like squawks, shrill whistles or raspberries, but most are easily understandable as words.

Ένας από τους ερευνητές, ο δρ Χοσέ Άμπραμσον του Πανεπιστημίου Κομπλουτένσε της Μαδρίτης, δήλωσε ότι κάποιες στοιχειώδεις «συνομιλίες» με την Ουίκι μπορεί κάποια μέρα να είναι δυνατές. «Δεν είναι αδιανόητο. Έχει γίνει στο παρελθόν με ένα διάσημο γκρί παπαγάλο και με δελφίνια, χρησιμοποιώντας την αμερικανική νοηματική γλώσσα», ανέφερε.

Οι ερευνητές από τέσσερις χώρες (Βρετανία, Γερμανία, Ισπανία και Χιλή), με επικεφαλής τον καθηγητή Τζόζεπ Κολ του Πανεπιστημίου Σεντ Άντριους της Σκωτίας, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό βιολογίας Proceedings of Royal Society B της Βασιλικής Εταιρείας επιστημών της Βρετανίας.

Ο Κολ ξεκαθάρισε ότι αποκλείεται οι όρκες να καταλαβαίνουν τις ανθρώπινες λέξεις. «Δεν έχουμε καμία ένδειξη τι σημαίνει π.χ. το γειά», δήλωσε στη «Γκάρντιαν».

Πηγές: Proceedings of the Royal Society B - https://www.theguardian.com/science/2... - http://www.tovima.gr/science/medicine-biology/article/?aid=938542

Δεινόσαυρος-λεωφορείο ζούσε στην Σαχάρα. Lost history of African dinosaurs revealed

Καλλιτεχνική απεικόνιση του Μανσουρόσαυρου που έκανε όπως είναι ευνόητο πολύ αισθητή την παρουσία του στην αφρικανική ήπειρο. When it comes to the final days of the dinosaurs, Africa is something of a blank page. Fossils found in Africa from the Late Cretaceous, the time period from 100 to 66 million years ago, are few and far between. That means that the course of dinosaur evolution in Africa has largely remained a mystery. But in the Egyptian Sahara Desert, scientists have discovered a new species of dinosaur that helps fill in those gaps. Even though it was discovered in Egypt, Mansourasaurus shahinae had more in common with dinosaurs uncovered in Europe than it did with dinosaurs found in southern Africa. Credit: Andrew McAfee/Carnegie Museum of Natural History

Στην Αίγυπτο είναι συνηθισμένο να βρίσκει κανείς πυραμίδες, μούμιες και άλλα αρχαία, όμως όχι δεινόσαυρους. Αλλά και όλη η Αφρική γενικότερα θεωρείται μία «άγραφη σελίδα», όσον αφορά τα πλάσματα που κάποτε κυριαρχούσαν στη Γη, με αποτέλεσμα η εξέλιξη των δεινοσαύρων στη «μαύρη» ήπειρο να αποτελεί εν πολλοίς ένα μυστήριο.

The left dentary, or lower jaw bone, of the new titanosaurian dinosaur Mansourasaurus shahinae as it was found in rock of the Upper Cretaceous-aged (~80 million-year-old) Quseir Formation of the Dakhla Oasis, Egypt. Photo: Hesham Sallam, Mansoura University

Αυτήν τη φορά, όμως, Αιγύπτιοι και Αμερικανοί επιστήμονες ανακάλυψαν στο αιγυπτιακό τμήμα της ερήμου Σαχάρα τα απολιθώματα ενός νέου είδους δεινοσαύρου. Πρόκειται για έναν μεγάλο φυτοφάγο δεινόσαυρο, που ονομάσθηκε «Μανσουρόσαυρος» (Mansourasaurus shahinae), ο οποίος είχε μήκος λεωφορείου, μακρύ λαιμό και οστέινες πλάκες ενσωματωμένες στην επιφάνεια του δέρματός του.

Expedition leader Dr Hesham Sallam (right), of Mansoura University in Egypt, said: 'The discovery and extraction of Mansourasaurus was such an amazing experience for the team'.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον παλαιοντολόγο δρα Χεσάμ Σαλάμ του Τμήματος Γεωλογίας του αιγυπτιακού Πανεπιστημίου της Μανσούρα (εξ ου και το όνομα του δεινοσαύρου), έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature Ecology and Evolution».

Ο ερευνητής δρ Έρικ Γκόρσακ του Μουσείου Φιλντς των ΗΠΑ, ο οποίος συμμετείχε στην αποστολή, δήλωσε ότι πρόκειται για «μία σημαντική ανακάλυψη για την αιγυπτιακή και γενικότερα για την αφρικανική παλαιοντολογία. Η Αφρική παραμένει ένα γιγάντιο ερωτηματικό, όσον αφορά τα ζώα που την κατοικούσαν στο τέλος της εποχής των δεινοσαύρων», δηλαδή στην Ύστερη Κρητιδική περίοδο.

Ελάχιστα, κακοδιατηρημένα και πολύ απομακρυσμένα μεταξύ τους απολιθώματα δεινοσαύρων έχουν βρεθεί στην Αφρική από εκείνη την εποχή. Ένας λόγος είναι ότι τα όποια απολιθώματα έχουν εξαφανισθεί κάτω από την πλούσια αφρικανική βλάστηση, κάτι που δεν συμβαίνει σε άλλες περιοχές με αφθονία απολιθωμάτων, όπως η Παταγωνία και η έρημος Γκόμπι στη Μογγολία.

A dinosaur as big as a bus that lumbered across what is now the Sahara Desert 80 million years ago offers insight into the end of the reptiles' reign. Skeletal reconstruction of the new titanosaurian dinosaur Mansourasaurus shahinae from the Late Cretaceous of the Dakhla Oasis, Egypt. Bones shown in color are those that are preserved in the original fossil; other bones are based on those of closely related dinosaurs. Credit: Andrew McAfee, Carnegie Museum of Natural History

Αναλύοντας τον Μανσουρόσαυρο, οι επιστήμονες κατέληξαν στην εκτίμηση ότι έχει μεγαλύτερες ομοιότητες με δεινόσαυρους από την Ευρώπη και την Ασία, παρά με τη Νότια Αφρική και τη Νότια Αμερική. Από αυτό συμπεραίνουν ότι τουλάχιστον μερικοί δεινόσαυροι μπορούσαν τότε -πριν 100 έως 66 εκατ. χρόνια- να μετακινηθούν ανάμεσα στην Ευρώπη και στην Αφρική.

Ο Μανσουρόσαυρος ανήκει στην ευρύτερη ομάδα των Τιτανόσαυρων, που ήσαν μακρυλαίμηδες φυτοφάγοι δεινόσαυροι. Στην ίδια οικογένεια ανήκουν τα μεγαλύτερα γνωστά ζώα που περπάτησαν ποτέ στη Γη, όπως ο Αργεντινόσαυρος και ο Παταγωτιτάν.

Πηγές: Hesham M. Sallam, Eric Gorscak, Patrick M. O’Connor, Iman A. El-Dawoudi, Sanaa El-Sayed, Sara Saber, Mahmoud A. Kora, Joseph J. W. Sertich, Erik R. Seiffert, Matthew C. Lamanna. New Egyptian sauropod reveals Late Cretaceous dinosaur dispersal between Europe and Africa. Nature Ecology & Evolution, 2018; DOI: 10.1038/s41559-017-0455-5 - http://www.tovima.gr/science/article/?aid=938188

Αποκρυπτογραφήθηκε το χειρόγραφο Βόινιτς; Computer scientist claims clues to deciphering mysterious Voynich manuscript

To μυστηριώδες βιβλίο Βόινιτς ίσως αρχίσει να αποκαλύπτει τα μυστικά του μέσα από ένα νέο αλγόριθμο. A mysterious ancient text that's defeated generations of human translators might have finally been decrypted by artificial intelligence. Pages from the Voynich Manuscript. Credit: Beinecke Rare Book and Manuscript Library, Yale University

Το χειρόγραφο Βόινιτς είναι εικονογραφημένο βιβλίο με ακατανόητο περιεχόμενο. Το κείμενο είναι γραμμένο από αριστερά προς τα δεξιά και οι περισσότερες από τις σελίδες φέρουν απεικονίσεις ή διαγράμματα. Θεωρείται ότι γράφτηκε πριν από αιώνες (400 έως 800 χρόνια περίπου) από κάποιον άγνωστο συγγραφέα, που χρησιμοποίησε ένα άγνωστο σύστημα γραφής και ακατανόητη γλώσσα.

The Voynich manuscript has frustrated would-be translators for more than 100 years. Curiously, many of the plants depicted in the manuscript resemble no known plants or flowers. Known on Earth, anyway. Image courtesy of Beinecke Rare Book and Manuscript Library

Στην διάρκεια των αιώνων έγιναν πολλές προσπάθειες από ειδικούς, από επαγγελματίες και ερασιτέχνες κρυπταναλυτές για να αποκρυπτογραφηθεί έστω και ένα μικρό μέρος του χειρογράφου. Ανάμεσα σε εκείνους που επιχείρησαν να αποκρυπτογραφήσουν το βιβλίο ήταν και η περίφημη ομάδα που έσπασε τον κωδικό των συσκευών Enigma με τις οποίες επικοινωνούσαν οι Ναζί στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

The manuscript is also full of these strange scenes of “nymphs.” Image courtesy of Beinecke Rare Book and Manuscript Library

Όλες οι προσπάθειες όμως απέτυχαν δίνοντας έτσι την ευκαιρία σε κάποιους να υποστηρίξουν την άποψη ότι το βιβλίο δεν είναι τίποτε περισσότερο από μια περίτεχνη απάτη, μια δίχως νόημα εναλλαγή τυχαίων χαρακτήρων. Το βιβλίο φέρει το όνομα του Πολωνοαμερικανού παλαιοβιβλιοπώλη Βίλφριντ Βόινιτς ο οποίος το αγόρασε το 1912. Το βιβλίο βρίσκεται σήμερα σε βιβλιοθήκη του πανεπιστημίου του Γέιλ.

Ο αλγόριθμος

Computer scientists claim to have established the likely language and code used to write the mysterious text known as the Voynich manuscript. AFP/Getty Images

Ερευνητική ομάδα του πανεπιστημίου της Αλμπέρτα στον Καναδά με επικεφαλής τον καθηγητή πληροφορικής Γκρεγκ Κόντρακ υποστηρίζει ότι άρχισε να ξετυλίγει το κουβάρι των γρίφων του βιβλίου. Η ομάδα έχει δημιουργήσει ένα αλγόριθμό ο οποίος κατάφερε να μεταφράσει με ποσοστό επιτυχία 97% την διακήρυξη ανθρωπίνων δικαιωμάτων του ΟΗΕ σε 380 γλώσσες. Οι ερευνητές αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν τον αλγόριθμο τους για να προσπαθήσουν να «μεταφράσουν» το χειρόγραφο Βόινιτς. Οι ερευνητές όταν ξεκίνησαν την προσπάθεια εκτιμούσαν ότι το χειρόγραφο είναι γραμμένο στην αραβική γλώσσα.

Deep inside Yale's Beinecke Rare Book and Manuscript Library lies a 240 page tome. Recently carbon dated to around 1420, its pages feature looping handwriting and hand drawn images seemingly stolen from a dream. It is called the Voynich manuscript, and it’s one of history’s biggest unsolved mysteries. The reason why? No one can figure out what it says. Stephen Bax investigates this cryptic work.

Τα αποτελέσματα της ανάλυσης του αλγόριθμου δείχνουν ότι το χειρόγραφο είναι γραμμένο στα εβραϊκά γεγονός που εξέπληξε τους ερευνητές. Μάλιστα οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι ο αλγόριθμός κατάφερε να μεταφράσει και μια πρόταση του κειμένου η οποία πάντως δεν βγάζει κάποιο νόημα αφού αναφέρει «Αυτός έκανε συστάσεις στον ιερέα, άντρα του σπιτιού και μένα και ανθρώπους». Η προσπάθεια αποκρυπτογράφησης από την ερευνητική ομάδα συνεχίζεται και αναμένουν όλοι να δουν αν θα υπάρξει κάποιο αποτέλεσμα.

Πηγές: Transactions of the Association of Computational Linguistics - CTVNews - http://www.tovima.gr/science/technology-planet/article/?aid=937927

Ολική έκλειψη υπερ-Σελήνης στις 31 Ιανουαρίου. Super Blue Moon eclipse on January 31

The Blue Moon – second of two full moons in one calendar month – will pass through the Earth’s shadow on January 31, 2018, to give us a total lunar eclipse. Total lunar eclipse photo, above, taken in 2004 by Fred Espenak.

Στις 31 Ιανουαρίου το φεγγάρι θα κάνει κάτι ασυνήθιστο, καθώς τρία ξεχωριστά ουράνια φαινόμενα σχεδόν θα συμπέσουν: η πανσέληνος, το πλησίασμα του δορυφόρου μας στη Γη (περίγειο) ώστε να υπάρχει σούπερ-Σελήνη και ταυτόχρονα η ολική έκλειψη της Σελήνης. Συνοπτικά, το φαινόμενο θα μπορούσε να αποκληθεί ολική έκλειψη υπερ-Σελήνης. Θα είναι η δεύτερη πανσέληνος του Ιανουαρίου, καθώς είχε προηγηθεί η πανσέληνος και η σούπερ-Σελήνη της φετινής Πρωτοχρονιάς, αλλά τότε δεν υπήρχε έκλειψη του φεγγαριού. Παρεμπιπτόντως, επειδή ο Ιανουάριος έχει δύο πανσελήνους και ακλουθεί ένας «κολοβός» μήνας με 28 μέρες, ο φετινός Φεβρουάριος δεν θα έχει καθόλου πανσέληνο και αυτό έχει να συμβεί από το 1999. Η επόμενη πανσέληνος θα είναι την 1η Μαρτίου.

Animation of the 2018 January 31 total lunar eclipse. The moon travels eastward through the Earth’s penumbra (light outside shadow) and umbra (dark inner shadow). The yellow line depicts the ecliptic – Earth’s orbital plane. Although the moon, at least in part, spends a little over 3 and 1/3 hours within the umbra, it is only totally submerged in the umbra (dark shadow) for about one and 1/4 hours.

Η προηγούμενη ολική έκλειψη υπερ-Σελήνης είχε συμβεί το Σεπτέμβριο του 2015. Η προηγούμενη όμως φορά που είχε γίνει κάτι παρόμοιο κατά τη δεύτερη πανσέληνο του ίδιου μήνα, ήταν στις 31 Μαρτίου 1866, δηλαδή πριν σχεδόν 152 χρόνια, αλλά τότε το φεγγάρι βρισκόταν στο απόγειό του, δηλαδή στο πιο απομακρυσμένο σημείο του από τη Γη. Οι δύο επόμενες φορές που η ολική έκλειψη Σελήνης θα συμπέσει με τη δεύτερη πανσέληνο του ίδιου μήνα, θα είναι στις 31 Δεκεμβρίου 2028 (αλλά τότε δεν θα υπάρχει υπέρ-Σελήνη, δηλαδή το φεγγάρι δεν θα βρίσκεται στο περίγειό του) και στις 31 Ιανουαρίου 2037 (τότε θα υπάρχει υπερ-Σελήνη).

In any umbral lunar eclipse, the moon always passes through Earth’s very light penumbral shadow before and after its journey through the dark umbral shadow.

Η προηγούμενη ολική έκλειψη υπερ-Σελήνης είχε συμβεί το Σεπτέμβριο του 2015. Η προηγούμενη όμως φορά που είχε γίνει κάτι παρόμοιο κατά τη δεύτερη πανσέληνο του ίδιου μήνα, ήταν στις 31 Μαρτίου 1866, δηλαδή πριν σχεδόν 152 χρόνια, αλλά τότε το φεγγάρι βρισκόταν στο απόγειό του, δηλαδή στο πιο απομακρυσμένο σημείο του από τη Γη. Οι δύο επόμενες φορές που η ολική έκλειψη Σελήνης θα συμπέσει με τη δεύτερη πανσέληνο του ίδιου μήνα, θα είναι στις 31 Δεκεμβρίου 2028 (αλλά τότε δεν θα υπάρχει υπέρ-Σελήνη, δηλαδή το φεγγάρι δεν θα βρίσκεται στο περίγειό του) και στις 31 Ιανουαρίου 2037 (τότε θα υπάρχει υπερ-Σελήνη).

Blue moons don’t really look blue in color. Greg Hogan created this shot of a Blue Moon (blue in name only!) on July 31, 2015. He wrote: “Having some fun with the blue moon idea……I blended the same image twice one with a blue tint, and one normal. :)”

Οι ολικές εκλείψεις είναι ορατές από κάθε σημείο της Γης που έχει νύχτα και η διάρκεια της ορατής έκλειψης διαφέρει από τόπο σε τόπο. Στη διάρκεια των εκλείψεων το φεγγάρι αποκτά ένα σκούρο κοκκινωπό χρώμα σαν να είναι σκουριασμένο ή ματωμένο, καθώς ο δορυφόρος του πλανήτη μας εισέρχεται στη σκιά της Γης και η γήινη ατμόσφαιρα φιλτράρει το σεληνιακό φως.

Worldwide map via the US Naval Observatory showing the day and night sides of Earth at the instant of the greatest eclipse (2018 January 31 at 13:30 UTC). Greatest eclipse happens at the same instant worldwide; you must be on the night side of the world to witness it. The shadow line at the left depicts sunrise (moonset) January 31, and the shadow line at right represents sunset (moonrise) January 31. Since the total eclipse lasts more than 1 hour, if you live somewhat east (right) of the sunrise line, you can still catch a total or partial eclipse low in the west before sunrise (and before greatest eclipse). Or if you live somewhat west (left) of the sunset line, you can still catch a total eclipse low in the east after sunset (and after greatest eclipse).

Η έκλειψη της 31ης Ιανουαρίου θα είναι ορατή κυρίως από την κεντρική και ανατολική Ασία, την Ινδονησία και την Αυστραλία, που θα έχουν βράδυ στη διάρκεια της έκλειψης. Όμως στην Αθήνα η έκλειψη θα φθάσει στο μέγιστο σημείο της (δηλαδή η Σελήνη θα βρίσκεται στο σημείο εγγύτερα στο κέντρο της σκιάς της Γης) περίπου στις 15:30, όταν το φεγγάρι -που θα ανατείλει λίγο πριν τις 18:00- θα είναι ακόμη κάτω από τη γραμμή του ορίζοντα. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα το φαινόμενο να μην είναι άμεσα ορατό στη χώρα μας. Ευτυχώς θα υπάρχει φέτος μια δεύτερη ολική έκλειψη του φεγγαριού, που θα συμβεί στις 27 Ιουλίου, η οποία θα είναι ορατή και στην Ελλάδα. Αλλά τότε δεν θα υπάρχει υπερ-Σελήνη!

Πηγές: http://www.amna.gr/home/article/225145/Oliki-ekleipsi-uper-Selinis-stis-31-Ianouariou- - http://earthsky.org/?p=270280