Wittgenstein - Fragments

Francis Bacon, Study for a portrait of Van Gogh iii, 1957

Ένας άνθρωπος που βρίσκεται σε φιλοσοφική σύγχυση είναι σαν κάποιον που βρίσκεται μέσα σ' ένα δωμάτιο και θέλει να βγει έξω, αλλά δεν ξέρει πώς. Πάει να βγει απ' το παράθυρο, αλλά είναι πολύ ψηλά. Πάει να βγει απ' την καπνοδόχο, αλλά είναι πολύ στενή. Κι αν γύρναγε μονάχα το κεφάλι του, θα έβλεπε πως η πόρτα ήταν όλη την ώρα ανοιχτή!

~

Όταν φιλοσοφείς, πρέπει να κατεβαίνεις στο αρχέγονο χάος κι εκεί να νιώθεις σαν στο σπίτι σου.

~

Η αρρώστια μας είναι τούτη: θέλουμε να εξηγούμε.

~

Αυτό που ανήκει στην ουσία του κόσμου δεν μπορεί να λεχθεί περί τού κόσμου. Διότι τότε θα μπορούσε να είναι και αλλιώς, αφού κάθε πρόταση είναι επιδεκτική άρνησης.

~

Όλα κυοφορούνται μες στη γλώσσα.

~

Δεν μπορώ να χρησιμοποιήσω τη γλώσσα για να βγω έξω απ' τη γλώσσα.

~

Τα όρια της γλώσσας είναι τα όρια του ανθρώπινου μυαλού. Όσα ξέρω είναι αυτά για τα οποία έχω λέξεις.

~

Πρόβλημα είναι αυτό που μπορείς να αντιμετωπίσεις.

~

Αν η απάντηση δεν μπορεί να μπει σε λόγια, ούτε η ερώτηση μπορεί.

~

Ένα από τα πιο βαθιά ριζωμένα σφάλματα στη φιλοσοφία είναι να φαντάζεσαι τη δυνατότητα σαν τον ίσκιο της πραγματικότητας.

~

Edvard Munch, The Murderess, 1906.

Ο θάνατος δεν είναι περιστατικό της ζωής. Δεν είναι γεγονός του κόσμου.

~

Η λύση του αινίγματος της ζωής σε χώρο και χρόνο βρίσκεται εκτός χώρου και χρόνου.

~

Η μόνη ευτυχισμένη ζωή είναι εκείνη που μπορεί  να παραιτηθεί από τις χαρές της ζωής.

~

Η σοφία σου κρύβει τη ζωή. Η σοφία είναι σαν την ψυχρή, γκρίζα στάχτη, που καλύπτει τη φλόγα.

~

Αν κάποιος μπορούσε να γράψει ένα βιβλίο περί ηθικής, το οποίο θα ήταν πραγματικά βιβλίο περί ηθικής, το βιβλίο αυτό θα κατέστρεφε με μιαν έκρηξη όλα τα άλλα βιβλία του κόσμου.

~

Η ηθική δεν αναφέρεται στον κόσμο. Η ηθική είναι συνθήκη του κόσμου, όπως η λογική.

~

Ηθική και αισθητική είναι ένα και το αυτό.

~

Ο μεγάλος δημιουργός δεν χρειάζεται να έχει γούστο' το παιδί έρχεται στον κόσμο τέλεια διαμορφωμένο.

~

Η κόλαση δεν είναι οι άλλοι. Είναι ο εαυτός σου.

~

Η μελωδία είναι ένα είδος ταυτολογίας: ολοκληρώνεται στον εαυτό της' ικανοποιεί τον εαυτό της.

~

Κάθε μεγάλη τέχνη κλείνει μέσα της ένα άγριο θηρίο: εξημερωμένο.

~

Μεγαλοφυΐα είναι εκείνο που μας κάνει να ξεχνάμε το ταλέντο του τεχνίτη.

~

Οτιδήποτε τελετουργικό (που θυμίζει ιεροτελεστία) πρέπει με κάθε τρόπο να αποφεύγεται γιατί σαπίζει αμέσως. Και το φιλί είναι βέβαια τελετουργία αλλά αυτό δεν σαπίζει. Γι' αυτό και η τελετουργία, τότε μόνο είναι επιτρεπτή,  όταν είναι τόσο γνήσια όσο ένα φιλί.

~

Η μεγαλύτερη βλακεία μας μπορεί να είναι πολύ σοφή.

~

Οι άνθρωποι σήμερα πιστεύουν πως οι επιστήμονες υπάρχουν για να τους διαφωτίζουν, ενώ οι μουσικοί, οι ποιητές κτλ, για να τους διασκεδάζουν. Το ότι αυτοί έχουν κάτι να τους διδάξουν ούτε που περνάει απ' το μυαλό τους.

~

Πάνω στις σκέψεις μου, όπως στου κάθε ανθρώπου, έχουν κολλήσει τα μαραμένα λείψανα των παλαιότερων σκέψεών μου.

~

Επαναστάτης είναι εκείνος που μπορεί και επαναστατεί ενάντια στον ίδιο του τον εαυτό.

Λούντβιχ Βίτγκενσταϊν ( 1889-1951)

Η Πραγματική Ιστορία της Τροίας, The true story of Troy - The History Channel

Ο Αχιλλέας κακοποιεί τον Έκτορα, Αχίλλειο, Κέρκυρα, 19ος αιώνας - Triumph of Achilles, Achilleion,  Corfu 

Ήταν μύθος, παραμύθι, ή μήπως όχι;  Η Ομηρική Τροία, η πόλη με τα άπαρτα τείχη, που χρειάσθηκαν δέκα χρόνια πολιορκίας για να πέσει, βρέθηκε από Γερμανούς ερευνητές.  Το 1280 π.Χ. ήταν μια τειχισμένη μεγαλούπολη κάπου 10.000 κατοίκων και εκτεινόταν κάτω από τον γνωστό ώς τώρα μικρό οχυρό λόφο του Χιτσαρλίκ σε έκταση δεκαπλάσια από ό,τι ήταν γνωστό μέχρι σήμερα, ήτοι 270.000 τ.μ.  Με την βοήθεια ιστορικών, μελετητών και με την χρήση Η/Υ το History Channel αναζητά την αλήθεια...

The truth behind a tale so powerful, it inspired 3,000 years of myth and legend, and may have changed the course of history.  It's the site of the most legendary war in history and the Western world's oldest adventure story. It begins with a beauty contest and ends with a giant wooden horse unleashing death and destruction. Now, archaeologists, literary detectives, and military analysts are uncovering evidence that the mythological Trojan War and the legendary city of Troy is real. From archaeological trenches at ancient Troy and the citadel fortress of King Agamemnon, to Homer and Hollywood, we search for the true story of Troy.  The story of Troy--the exploits of the nearly invincible Achilles, valiant Hector, the beautiful Helen, and the king of kings, Agamemnon--addresses many aspects of history and the human condition including questions particularly relevant today: When is war justified? And at what point is war made senseless by its awful cost?  Vivid 3-D animation, re-enactments of battles, interviews with the world's leading experts, and exclusive film footage from sites of archaeological digs, bring the history of Troy to life.

Νομπέλ Χημείας για τους υποδοχείς «κλειδοκράτορες των αισθήσεων», Cell receptor work wins Nobel prize for chemistry

Οι G πρωτεϊνικοί υποδοχείς είναι οι «κλειδοκράτορες των αισθήσεών μας». Beta-adrenergic receptor (red) with G protein bound to it determined by Brian Kobilka's lab (green, blue and yellow complex) (Image: Wikipedia commons)

Το εφετινό βραβείο Νομπέλ Χημείας δόθηκε στον 69χρονο καθηγητή ιατρικής του αμερικανικού Πανεπιστημίου Duke, Ρόμπερτ Λέφκοβιτς, και στον 57χρονο καθηγητή βιοχημείας του Πανεπιστημίου Stanford, Μπράιαν Κομπίλκα, επίσης Αμερικανό, για την αποκωδικοποίηση των «G πρωτεϊνικών υποδοχέων».

Οι «κλειδοκράτορες των αισθήσεων»

Οι εν λόγω υποδοχείς (G-protein coupled receptors στα Αγγλικά) είναι μάλλον άγνωστοι στον καθένα από εμάς, αλλά είναι κυριολεκτικά οι «κλειδοκράτορες των αισθήσεών μας»: Σχεδόν κάθε λειτουργία του ανθρώπινου σώματος, από το οπτικό πεδίο και την οσμή ως τον ρυθμό της καρδιάς και τη νευρωνική επικοινωνία, εξαρτάται από το έργο που επιτελούν αυτοί οι υποδοχείς.

Φωλιασμένοι στη λιπώδη μεμβράνη που περιβάλλει τα κύτταρα, ανιχνεύουν τις ορμόνες, τις οσμές, τους χημικούς νευροδιαβιβαστές και άλλα σήματα που έρχονται «απ’ έξω» και στη συνέχεια μεταφέρουν τα μηνύματά τους στο εσωτερικό των κυττάρων, ενεργοποιώντας κάποιον από τους διάφορους τύπους πρωτεΐνης G. Η πρωτεΐνη αυτή, με τη σειρά της, πυροδοτεί μια πληθώρα άλλων αντιδράσεων στο σώμα μας. Λόγω ακριβώς της καταλυτικής για τις αισθήσεις μας δράσης τους, οι υποδοχείς αυτοί συνιστούν στόχο των μισών σχεδόν φαρμακευτικών ερευνών, που διεξάγονται παγκοσμίως. Αλλά, πριν φθάσουμε στην τωρινή πυρετώδη ανάλυση της ατομικής δομής τους και της προσπάθειας κατανόησης αυτού του κεντρικού κυτταρικού συστήματος επικοινωνίας, χρειάστηκε ένας πολύχρονος αγώνας εκ μέρους των βραβευθέντων σήμερα δύο ερευνητών.

Η πορεία ως το Νομπέλ

Two American scientists won the 2012 Nobel Prize for chemistry on Wednesday for research into how cells respond to external stimuli that is helping to develop better drugs to fight diseases such as diabetes, cancer and depression.

Ο Μπράιαν Κομπίλκα (Brian K. Kobilka) ήταν γιος και εγγονός αρτοποιών, από ένα χωριό της Μινεσότας. Σπούδασε Βιολογία και έπειτα Ιατρική. Το 1984, έγινε δεκτός ως υπότροφος ερευνητής στο εργαστήριο του καθηγητή Ρόμπερτ Λέφκοβιτς (Robert J. Lelfkowiz), στο Πανεπιστήμιο Duke της Βόρειας Καρολίνας. Το συγκεκριμένο εργαστήριο ήταν πρωτοπόρο στη διερεύνηση των υποδοχέων της αδρεναλίνης και, εκείνη την εποχή, έψαχνε να βρει τον τρόπο να κλωνοποιήσει το γονίδιο του υποδοχέα β2AR και να προσδιορίσει τη γενετική ακολουθία του.

Ο Κομπίλκα πρότεινε στην ομάδα των ερευνητών μία εξαιρετικά καινοτόμο ιδέα: να κατασκευάσουν μια βιβλιοθήκη των γονιδιακών ακολουθιών των θηλαστικών και να την αντιπαραβάλουν με τα αποκόμματα των ακολουθιών που είχαν στα χέρια τους. Από αυτό θα προέκυπταν  οι αναγκαίες «λωρίδες» για να συρράψουν την πλήρη ακολουθία. Το σχέδιο λειτούργησε και προέκυψε ολόκληρη οικογένεια υποδοχέων, που ήταν «γαζωμένοι επτά φορές» στη μεμβράνη των κυττάρων. Στη συνέχεια των 28 ετών που μεσολάβησαν από τότε, έχουμε βρει 800 τέτοια μέλη της πολύτιμης αυτής οικογένειας στους ανθρώπους.

Η πορεία της έρευνας του Κομπίλκα δεν ήταν διόλου ρόδινη, καθώς αντιμετώπισε αρκετή δυσπιστία από τους συναδέλφους του. Μάλιστα, το 2001, ο κύριος χρηματοδότης των ερευνών του, το Howard Hughes Medical Institute, του ανακοίνωσε ότι δεν θα του διέθετε πόρους μετά το 2003. Όμως εκείνος επέμεινε στην εργασία του και, από το 2004, άρχισε να έχει σωρεία νέων ανακαλύψεων στον τομέα των αντισωμάτων. Οπότε, το εφετινό Νομπέλ δεν είναι μόνο η μέγιστη επιβράβευση για την καινοτόμο έρευνα των δύο ιατρών-βιοχημικών αλλά και η μέγιστη δικαίωση για την αφοσίωση του Kομπίλκα στον στόχο του.

today's art: Sir Lawrence Alma-Tadema, In the Tepidarium (1881), oil on canvas, 33 cm x 24.2 cm, Lady Lever Art Gallery, Port Sunlight, United Kingdom

Ένα από τα ερωτικότερα έργα του Ολλανδού, ως συνήθως σε ρωμαϊκό μπάνιο, κάτι μεταξύ δημοσίων λουτρών-σάουνας-χαμάμ. Ξαπλωμένη σε ημιάγριο αρκουδοτόμαρο, καλύπτεται με φτερό στρουθοκαμήλου, κρατά ένα φαλλικό σύμβολο εν είδει εργαλείου καθαριότητας και η νωχέλεια κατακτά το σύμπαν της των ατμών, των αρωμάτων και των φαντασιώσεων.

Αντώνιος και Κλεοπάτρα, Antony and Cleopatra  (1885, 65,5 x 92 cm.)

Οι γυναίκες της Άμφισσας, The Women of Amphissa (1887, 182.8 x 121.8 cm.)

Ολλανδός και προορισμένος για συμβολαιογράφος ο Άλμα Ταντέμα (Lawrence Alma-Tadema 1836-1912) γλύτωσε. Και από τη σκόνη των υποθηκοφυλακείων αλλά και από την υγρασία των Κάτω Χωρών. Φιλάσθενο παιδί έπεισε τη μητέρα του να του επιτρέψει να ασχοληθεί με ό,τι αγαπούσε περισσότερο, κι η μάνα φοβούμενη πως δεν είχε ζωή ο γιος της, συναίνεσε. Ο μικρός Laurens και πάλι τη γλύτωσε κι έγινε τελικά ένας από τους πλέον διάσημους ζωγράφους του 19ου αιώνα. Στα 1863 πήγε γαμήλιο ταξίδι στη Ρώμη και το μεσογειακό φως μπλεγμένο στα ρωμαϊκά ερείπια τον μέθυσε ανεξίτηλα. Το άρωμα της ξενοιασιάς σε βαθμό χαύνωσης τον ενέπνευσε ακλόνητα στο έργο του και μας παρέδωσε σε ήπια αισθησιακά χρώματα  τις πιο ράθυμες σκηνές της αιωνιότητας.

Αν το Λάτιο ήταν ο σπόρος, η Αίγυπτος κι η αρχαία Ελλάδα έγιναν οι καρποί που τον έτρεφαν ζωγραφικά και τον ανέδειξαν σε έναν από τους σημαντικότερους  Προραφαηλίτες  καλλιτέχνες. Σειρές βραβεύσεων, διακρίσεις από τα τέσσερα σημεία της Ευρώπης, μέλος της Βρετανικής Βασιλικής Ακαδημίας.

The Apodyterium

Το δικό του γυμνό, απαραίτητο σχεδόν σε κάθε καμβά που ιδιότροπα απολάμβανε την ειδική λατινική αρίθμηση του Ταντέμα, δεν ήταν ποτέ επιθετικό, καμία αισχύνη ή υποψία προστυχιάς. Προβάλει αιθέρια μια εξιδανικευμένη ομορφιά, όπως αρμόζει στα κλασικά του θέματα, έτσι ώστε να επιτευχθεί η συμβατότητα με την απόλυτη, την μαστιγωτικά αυστηρή ηθική του κοινού της Βικτωριανής εποχής.

A Favourite Custom

Η συγκυρία της αποκάλυψης της θαμμένης Πομπηίας έδωσε άλλες διαστάσεις στις γνώσεις για την ζωή των ελίτ της Ρωμαϊκής κοινωνίας. Όλα όσα διασώθηκαν ακέραια ατόφια και αναλλοίωτα μέσα στην καταστροφική στάχτη του Βεζούβιου, συντήρησαν όλες τις μαγείες μιας αριστοκρατίας που ήξερε να ζήσει. Σίγουρα ο Lawrence  Alma-Tadema ένιωθε και λίγο αυτοκράτορας γα να αποδώσει με τόση ηδυπάθεια τις βασιλικότερες στιγμές της γυναικείας απραξίας. Τελικά πέθανε Άγγλος και με τα διάσημα του Βαρώνου στο στήθος.

Προτάσεις για τη διδασκαλία της Ιστορίας Γ’ Λυκείου: Το ανατολικό ζήτημα κι ο Κριμαϊκός πόλεμος

Το ανατολικό ζήτημα κι ο Κριμαϊκός πόλεμος from Kostas Vakouftsis

Παρουσίαση με διαφάνειες για τη διδασκαλία της πέμπτης ενότητας του σχολικού βιβλίου.

Μυκηναϊκός: O πολιτισμός των Ηρώων, Mycenaeans: the Civilisation of Heroes - The History Channel

Η Πύλη των Λεόντων ήταν η κυρία είσοδος της Ακροπόλεως και το άνοιγμα της έκλεινε με διπλή μπρούντζινη πόρτα. Το ανάγλυφο στο κέντρο απεικονίζει δύο αντιμέτωπα λιοντάρια, τα κεφάλια των οποίων αποτελούντο από διαφορετικό  υλικό. Η κατασκευή χρονολογείται το 1250 π.Χ. The Lion's Gate of Mycenae is a fine example of masonry in Bronze Age Greece.

O Μυκηναϊκός πολιτισμός αναπτύχθηκε από το 1600 - 1200 π.Χ. στην Ελλάδα με κέντρο τις Μυκήνες. Σχετικά με την καταγωγή των Μυκηναίων, μερικοί πιστεύουν ότι κατάγονται από τους Κρήτες, αλλά η πιο ισχυρή άποψη είναι ότι κατάγονται από τους Αχαιούς, λαό πολεμικό που ήρθε από το Βορρά. Το επίθετο «μυκηναϊκός» προέρχεται από την πρώτη αρχαιολογική θέση στην οποία εντοπίστηκε, τις Μυκήνες, που αποτελούν και ένα από τα σημαντικότερα κέντρα του. Κατά την περίοδο ακμής του εξαπλώθηκε και στην Κρήτη, στα νησιά του Αιγαίου και στην Ανατολική Μεσόγειο.

A visit to the cities of Mycenae and Tiryns where archaeological findings have confirmed the existence of Homer's heroes. The Mycenaean World was the world of the heroes who conquered Troy. Those heroes stood at the heart of Greek self-perception for centuries after the fall of their civilization. Since the rediscovery of the remains of the civilization of Mycenae by Heinrich Schliemann in the 1870s, knowledge of these Greeks of the Bronze Age has increased steadily. Stepping into the place of the collapsed civilization of Minoan Crete and the Peloponnese the Mycenaeans dominated mainland Greece and the Greek islands from about 1600-1200 BC. Their exploits became the subject of the legends that were immortalized by Homer.

Nομπέλ στα «ηθικά» βλαστικά κύτταρα - O Βρετανός John Gurdοn και ο Ιάπωνας Shinya Υamanaka μοιράζονται το εφετινό Νομπέλ Ιατρικής. British-Japanese duo win Nobel for stem cell research

O Βρετανός John Gurdοn και ο Ιάπωνας Shinya Υamanaka μοιράζονται το εφετινό Νομπέλ Ιατρικής. Πετυχαίνοντας να μετατρέψουν διαφοροποιημένα κύτταρα σε πολυδύναμα βλαστικά, πραγματοποίησαν μια επιστημονική επανάσταση: άλλαξαν τη θεώρησή μας για την ανάπτυξη των οργανισμών και έθεσαν τις βάσεις για την αναγεννητική ιατρική.

Ο γεννημένος το 1933 Gurdοn, ανακάλυψε το 1962 ότι η κυτταρική διαφοροποίηση δεν είναι μονόδρομος. Με στόχο να διερευνήσει αν τα εξειδικευμένα κύτταρα διατηρούν ή χάνουν το DNA που δεν χρησιμοποιούν, ο φοιτητής τότε Gurdοn αντικατέστησε τον πυρήνα ενός ωαρίου βατράχου με τον πυρήνα εντερικού κυττάρου. Όταν από το ωάριο αυτό προέκυψε γυρίνος, ο  Gurdοn πήρε την απάντησή του: ναι, τα κύτταρα διατηρούν το DNA που δεν χρησιμοποιούν. Επιπλέον διεπίστωσε ότι το ωάριο είχε την ικανότητα να αξιοποιήσει αυτή την πληροφορία.

Σαράντα και πλέον χρόνια αργότερα, το 2006, ο Shinya Υamanaka, κατέδειξε ότι και τα διαφοροποιημένα κύτταρα των θηλαστικών είχαν αντίστοιχες ιδιότητες. Εισάγοντας 4 γονίδια-κλειδιά σε διαφοροποιημένα κύτταρα ποντικού πέτυχε να τα μετατρέψει σε πολυδύναμα βλαστικά κύτταρα, τα οποία με την κατάλληλη μοριακή καθοδήγηση μπορούσαν να μετατραπούν στη συνέχεια σε όλους του κυτταρικούς τύπους του οργανισμού.

Οι ανακαλύψεις των εφετινών τιμώμενων άλλαξαν ριζικά την κατανόησή μας για την ανάπτυξη των οργανισμών και δημιούργησαν νέα επιστημονικά πεδία. Χάρη σε αυτές οι ερευνητές ελπίζουν ότι στο κοντινό μέλλον, πολλές ασθένειες θα αντιμετωπίζονται με τη βοήθεια κυτταρικών θεραπειών.

Από τα αμφίβια στα θηλαστικά

 Δεν είναι συχνό στην ιστορία των Νομπέλ να μοιράζονται ένα βραβείο δύο επιστήμονες των οποίων οι ανακαλύψεις απέχουν χρονικά σχεδόν μισό αιώνα. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι ο Yamanaka γεννήθηκε τη χρονιά που ο Gurdon δημοσίευσε το κλασσικό πια άρθρο του.

Το 1962, λίγα μόλις χρόνια μετά την αποκάλυψη της διπλής έλικας του DNA, ελάχιστα ήταν γνωστά για το μόριο της κληρονομικότητας. Ένα από τα κεντρικά ερωτήματα ήταν πώς με τη βοήθεια του μορίου αυτού ένα γονιμοποιημένο ωάριο δίνει έναν ολόκληρο οργανισμό. Πώς, δηλαδή το αναπτυσσόμενο έμβρυο χρησιμοποιεί διαφορετικά τμήματα γενετικού υλικού προκειμένου να φτιάξει κύτταρα δέρματος, εντέρου, ήπατος κοκ.; Μια ιδέα ήταν ότι κάθε κύτταρο αποβάλλει την γενετική πληροφορία που του είναι άχρηστη και κρατά μόνο αυτή που του επιτρέπει να δημιουργήσει την ταυτότητά του.

Χρησιμοποιώντας γενετικό υλικό από διαφοροποιημένο εντερικό κύτταρο βατράχου για να δημιουργήσει γυρίνους ο Gurdon όχι μόνο απέδειξε ότι η παραπάνω ιδέα ήταν λανθασμένη (τα κύτταρα διατηρούν το σύνολο της πληροφορίας που κληρονομούν από το ωάριο και το σπερματοζωάριο), αλλά και πως η διαφοροποίηση ενός κυττάρου δεν ήταν μονόδρομος: ο πυρήνας του διαφοροποιημένου κυττάρου «ξανάνιωνε» τοποθετούμενος μέσα στο ωάριο.

O John Gurdοn

Μετά τον αρχικό σκεπτικισμό (O Gurdon ήταν νέος και άσημος, ενώ διάσημοι ερευνητές είχαν αποφανθεί διαφορετικά στο παρελθόν), η επιστημονική κοινότητα αποδέχθηκε σύσσωμη ότι το DNA παραμένει ακέραιο σε όλα τα κύτταρα του οργανισμού, τα οποία χρησιμοποιούν μόνο όποιο κομμάτι τους χρειάζεται σε κάθε χρονική στιγμή. Για την κυτταρική διαφοροποίηση όμως υπήρχε η πεποίθηση ότι αυτή δεν θα ήταν δυνατή σε οργανισμούς πιο περίπλοκους από τα αμφίβια.

Ο Shinya Υamanaka

Όταν ο Yamanaka και οι συνεργάτες του εισήγαγαν τα 4 γονίδια σε ινοβλάστες (διαφοροποιημένα κύτταρα του συνδετικού ιστού) διεπίστωσαν ότι αυτά έχαναν τη διαφοροποίησή τους και επανέρχονταν σε μια αδιαφοροποίητη κατάσταση. Τα κύτταρα του Yamanaka ονομάστηκαν iPS cells (induced pluripotent stem cells) και σε αυτά έχουν εναποτεθεί πολλές ελπίδες, καθώς κατ’ αντιστοιχία με τα εμβρυϊκά βλαστικά κύτταρα μπορούν και αυτά να διαφοροποιηθούν στη συνέχεια σε οποιονδήποτε κυτταρικό τύπο του οργανισμού.

Οι ιατρικές εφαρμογές

Από το 2006 που ο Yamanaka και οι συνεργάτες του δημοσίευσαν τα ευρήματά τους σχετικά με τη δημιουργία των iPS κυττάρων, πολλές ερευνητικές ομάδες ανά τον κόσμο ασχολήθηκαν με το θέμα. Έτσι, έχει καταδειχθεί ότι είναι δυνατή και η αποδιαφοροποίηση ανθρώπινων ενηλίκων κυττάρων, ενώ το όνειρο της αναγεννητικής ιατρικής τείνει ολοένα και περισσότερο να γίνει πραγματικότητα. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι, χάρη στις ανακαλύψεις των δύο εφετινών τιμωμένων, πολύ σύντομα θα δημιουργούνται στο εργαστήριο όργανα και ιστοί για μεταμοσχεύσεις. Τα όργανα αυτά θα έχουν προκύψει από κύτταρα του εκάστοτε ασθενούς και δεν θα απορρίπτονται. Καθώς δε για τη δημιουργία τους δεν θα έχει χρησιμοποιηθεί έμβρυο, δεν θα βαρύνονται από το ηθικό φορτίο που έχουν τα εμβρυϊκά βλαστικά κύτταρα.

Χρειάστηκε η δημιουργία της Ντόλι, του προβάτου που υπήρξε το πρώτο κλωνοποιημένο θηλαστικό, για να καταρριφθεί και αυτή η άποψη. (Η Ντόλι δημιουργήθηκε το 1997 από πυρήνα κυττάρου μαστού που εισήχθη σε ωάριο από το οποίο είχε αφαιρεθεί ο πυρήνας).

Όταν λοιπόν κατέστη σαφές ότι και το DNA των θηλαστικών μπορούσε να «ξανανιώσει» τοποθετούμενο στο κατάλληλο περιβάλλον (στην προκειμένη περίπτωση, στο εσωτερικό του ωαρίου), άρχισε μια πραγματική επανάσταση. Οι ερευνητές τόλμησαν να ονειρευτούν ότι θα μπορούσαν από ένα ώριμο κύτταρο ασθενούς (π.χ. κύτταρο δέρματος) να δημιουργούν αδιαφοροποίητα κύτταρα και από αυτά να δημιουργούν κύτταρα ή ιστούς για μεταμοσχεύσεις.

Την ελπίδα ότι τα επιστημονικά όνειρα δεν ήταν ανεδαφικά έδωσε ο Shinya Υamanaka εργαζόμενος με ποντίκια. Μελετώντας εμβρυϊκά βλαστικά κύτταρα, κύτταρα τα οποία προκύπτουν από τις πρώτες κυτταρικές διαιρέσεις του γονιμοποιημένου ωαρίου και από τα οποία στη συνέχεια παράγονται όλα τα όργανα του αναπτυσσόμενου εμβρύου, ο Ιάπωνας ερευνητής μπόρεσε να εντοπίσει τα 4 γονίδια που χαρίζουν στα εν λόγω κύτταρα τις ιδιότητές τους.