Νέα αποτελέσματα σχετικά με την αντιύλη, Antimatter results emerge at LHC - but puzzle abides

Συγκρούσεις πρωτονίων παράγουν, για παράδειγμα, μεσόνια Bs , πιόνια και καόνια. Collided protons turn into, for example, Bs mesons, pions and kaons.

Η υπεροχή της ύλης έναντι της αντιύλης στο ορατό σύμπαν αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα άλυτα μυστήρια της φυσικής. Νέα στοιχεία που θα βοήθησουν στην κατανόηση αυτού του μυστηρίου προέκυψαν από πρόσφατα πειράματα του Μεγάλου Επιταχυντή Αδρονίων του CERN.

Στο πείραμα LHCb, ένα από τα επτά που διεξάγονται στο Μεγάλο Επιταχυντή, παρατηρήθηκε για πρώτη φορά η διάσπαση σωματιδίων, γνωστών ως μεσόνια Bs, να καταλήγει σε σωματίδια ύλης (καόνια) με μεγαλύτερη συχνότητα από ότι στα αντιυλικά «δίδυμά» τους. Ωστόσο η διαφορά δεν είναι τόσο μεγάλη ώστε να εξηγεί τη συντριπτική υπεροχή της ύλης στο σύμπαν.

Κάθε σωματίδιο που γνωρίζουμε έχει ένα αντιυλικό «δίδυμο», πανομοιότυπο από κάθε άποψη εκτός του ότι διαθέτει αντίθετο ηλεκτρικό φορτίο. Για παράδειγμα τα αντισωμάτια του ηλεκτρονίου και του πρωτονίου είναι το ποζιτρόνιο και το αντιπρωτόνιο αντίστοιχα.

Σύμφωνα με την ισχύουσα θεωρία, μετά τη Μεγάλη Έκρηξη θα πρέπει να δημιουργήθηκαν ίσες ποσότητες ύλης και αντιύλης. Όμως όταν η ύλη (πρωτόνια, ηλεκτρόνια, νετρόνια κ.ο.κ) συναντά την αντιύλη (αντιπρωτόνια, ποζιτρόνια, αντινετρόνια) τότε αλληλοεξουδετερώνονται και το μόνο που απομένει είναι ένα πλήθος φωτονίων. Αυτό σημαίνει ότι κάποιοι φυσικοί νόμοι είχαν διαφορετική επιρροή πάνω στην ύλη από ότι στην αντιύλη, προκειμένου να υπάρξει πλεόνασμα ύλης και να σχηματιστεί το σύμπαν όπως το ξέρουμε.

LHCb, one of six experiments at the LHC, is dedicated to these kinds of studies.

Προηγούμενα πειράματα στο LHCb είχαν υποδείξει υποψίες πλεονασμού ύλης σε συνδυασμούς των θεμελιωδών σωματιδίων κουαρκς. Σε πειράματα άλλων εργαστηρίων είχαν βρεθεί παρόμοια πλεονάσματα σε δύο τύπους μεσονίων χωρίς ηλεκτρικό φορτίο. Το τωρινό πείραμα επικεντρώθηκε στην παρατήρηση των μεσονίων Bs και στο πώς αυτά διασπώνται σε καόνια ή αντικαόνια.

«Αν κάποιο μεσόνιο διασπάται πιο συχνά σε μία από τις δύο τελικές καταστάσεις, τότε αυτό δείχνει μια θεμελιώδη διαφορά μεταξύ ύλης και αντιύλης», δήλωσε ο Κρις Παρκς του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ, εκπρόσωπος του LHCb. «Ακριβώς αυτό έχουμε παρατηρήσει να συμβαίνει σε ποσοστό 25%», πρόσθεσε.

Matter makes up much of our universe but just after the Big Bang, a mysterious counterpart to matter known as antimatter is thought to have also existed in large quantities. Scientists at CERN are using the Large Hadron Collider to try to find out what anti-matter is and why very little of it exists in today's world.

Τα ευρήματα είναι ενθαρρυντικά αλλά το πλεόνασμα που παρατηρείται δεν αρκεί για να αποτελέσει εξήγηση της βαρυονικής ασυμμετρίας. Σύμφωνα με τον Παρκς, η επιστημονική ομάδα θα χρειαστεί να σκεφτεί νέες προσεγγίσεις για τα επόμενα πειράματα, αλλά τα αποτελέσματα δείχνουν πως βρίσκονται στο σωστό δρόμο.

Θεαματική πρόσκρουση κομήτη έφερε νερό στον Δία, Herschel links water in Jupiter's stratosphere to 1994 comet impact

Η κατανομή του νερού στη στρατόσφαιρα του Δία σύμφωνα με τις παρατηρήσεις του Herschel. Distribution of water in Jupiter's stratosphere. Credit: Water map: ESA/Herschel/T. Cavalié et al.; Jupiter image: NASA/ESA/Reta Beebe (New Mexico State University)

Τα μόρια νερού που ανακαλύφθηκαν το 1995 στη στρατόσφαιρα του Δία προήλθαν από τον κομήτη Shoemaker-Levy 9, ο οποίος ενθουσίασε τους αστρονόμους σε όλο τον κόσμο όταν προσέκρουσε στον γιγάντιο πλανήτη ένα χρόνο νωρίτερα.

H πορεία του Shoemaker-Levy 9 προς τον Δία σε συρραφή εικόνων από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble. Comet Shoemaker-Levy 9 approaching Jupiter in 1994. Credit: NASA, ESA, H. Weaver and E. Smith (STScI) and J. Trauger and R. Evans (Jet Propulsion Laboratory)

Δεκάδες τηλεσκόπια σε όλο τον κόσμο στράφηκαν προς τον Δία τον Ιούλιο του 1994 για να παρακολουθήσουν τη δραματική πορεία του Shoemaker-Levy 9, ο οποίος είχε σπάσει σε 21 θραύσματα που κατευθύνονταν προς το νότιο ημισφαίριο του πλανήτη.

This mosaic of WFPC-2 images shows the evolution of the G impact site on Jupiter (the 21 comet fragments of Shoemaker-Levy 9 were each assigned a corresponding letter to identify the impact site; G represents the 7th fragment to strike the planet. It was also the largest impact.) Copyright R. Evans, J. Trauger, H. Hammel and the HST Comet Science Team

Ήταν η πρώτη πρόσκρουση στο Ηλιακό Σύστημα που κατέγραψαν οι αστρονόμοι σε πραγματικό χρόνο. Οι γιγάντιες κηλίδες που άφησαν οι προσκρούσεις στην ατμόσφαιρα του Δία παρέμειναν ορατές για εβδομάδες.

Το νερό στην ατμόσφαιρα του Δία ανακαλύφθηκε ένα χρόνο αργότερα και οι πλανητολόγοι υποψιάστηκαν αμέσως ότι επρόκειτο για νερό από τον διαλυμένο κομήτη, ο οποίος πιστεύεται ότι αποτελούνταν κυρίως από πάγο νερού.

Οι υπολογισμοί των ειδικών δείξει εξάλλου ότι τα μόρια νερού δεν θα μπορούσαν να είχαν ανέβει στη στρατόσφαιρα από βαθύτερα στρώματα του Δία. Η υπόθεση της κοσμικής προέλευσης ήταν η πιο ευλογοφανής, ωστόσο μέχρι σήμερα δεν υπήρχαν αξιόπιστες απαντήσεις.

Τη λύση στο μυστήριο προσφέρουν τώρα οι υπέρυθρες παρατηρήσεις του Herschel, ενός διαστημικού τηλεσκοπίου του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA).

Όπως αναφέρει στην επιθεώρηση «Astronomy & Astrophysics» διεθνής ομάδα ερευνητών, τα υπέρυθρα μάτια του Herschel διαπίστωσαν ότι το νερό του νοτίου ημισφαιρίου είναι τρεις φορές περισσότερο από ό,τι στο βόρειο, και μάλιστα συγκεντρώνεται γύρω από τις περιοχές των προσκρούσεων.

Jupiter after the impact of comet Shoemaker-Levy 9 in 1994. Credit: Calar Alto Observatory/Max Planck Institute for Astronomy, Heidelberg, Germany

«Σύμφωνα με τα μοντέλα μας, έως και το 95% του νερού στη στρατόσφαιρα προέρχεται από την πρόσκρουση του κομήτη» λέει ο Τιμπό Καμπαλιέ του Εργαστηρίου Αστροφυσικής του Μπορντώ στη Γαλλία, πρώτος συγγραφέας της δημοσίευσης.

Περισσότερα στοιχεία για τη σύσταση της ατμόσφαιρας τόσο του γιγάντιου πλανήτη όσο και των παγωμένων φεγγαριών του αναμένεται να προσφέρει η ευρωπαϊκή αποστολή JUICE, η οποία προγραμματίζεται να αναχωρήσει για το σύστημα του Δία το 2022.

Εντοπίστηκε δομικό υλικό του Ηλιακού Συστήματος, Grains of sand from ancient supernova found in meteorites

Composite Spitzer, Hubble, and Chandra image of supernova remnant Cassiopeia A, a star that exploded over 300 years ago. Silica was identified within this cloud of cast-off star-stuff. (NASA/JPL-Caltech/STScI/CXC/SAO)

Μια ενδιαφέρουσα ανακάλυψη έκαναν ερευνητές στις ΗΠΑ. Εντόπισαν κοσμική σκόνη η οποία είναι πιθανό να προέρχεται από την πηγή από την οποία προέκυψαν τα δομικά υλικά της δημιουργίας του ηλιακού μας συστήματος.

Η πολύτιμη σκόνη 

A 3.5-cm chondrite meteorite found in Antarctica in Nov. 1998. Dark meteorites show up well against the icy terrain of Antarctica. (Carnegie Mellon University)

Μελετώντας δείγματα ύλης που έχει φτάσει στη Γη με μετεωρίτες, ερευνητές του Κέντρου Διαστημικών Επιστημών McDonell ανακάλυψαν κόκκους διοξειδίου του πυριτίου. Η θαλάσσια άμμος αποτελείται κυρίως από διοξείδιο του πυριτίου η κρυσταλλική μορφή του οποίου είναι ο χαλαζίας.

How small is small? Presolar silicates typically run 250 nanometers in diameter, slightly larger than a virus — and nowhere near visible. ILLUSTRATION ADAPTED FROM ONE BY THE NANOSCALE INFORMAL SCIENCE EDUCATION NETWORK

Η μελέτη κοσμικής σκόνης που έχει φτάσει στη Γη με μετεωρίτες αποτελεί ερευνητικό εργαλείο για τους ειδικούς. Η μελέτη αυτής της σκόνης αποκαλύπτει στοιχεία για άστρα που έχουν σβήσει πολύ πριν τη γέννηση του ηλιακού μας συστήματος. Στοιχεία που δεν είναι δυνατόν να αναδειχθούν με τα υπάρχοντα τεχνικά μέσα - είτε με τηλεσκόπια είτε με προσομοιώσεις.

Οι αρχέγονοι κόκκοι

Οι κόκκοι που ανακάλυψαν οι ερευνητές φαίνεται ότι προέρχονται από μια έκρηξη υπερκαινοφανούς αστέρα. Σε άρθρο τους που θα δημοσιευθεί στην επιθεώρηση «Astrophysical Journal Letters» οι επιστήμονες πιθανολογούν ότι οι κόκκοι αυτοί προέρχονται από το σουπερνόβα Κασσιόπεια Α.

The layered structure of a star about to go supernova; different layers contain different elements. (Wikimedia)

Το συγκεκριμένο σουπερνόβα πιστεύεται ότι εμπλούτισε τα νεφελώματα αερίων και σκόνης που υπήρχαν στη διαστημική μας γειτονιά με τα συστατικά εκείνα που ήταν απαραίτητα για να ξεκινήσει η διεργασία της γέννησης αρχικά του Ήλιου και στη συνέχεια των πλανητών.

Ο κομήτης του αιώνα, Comet of the Century

These images of Comet ISON were taken by NASA's Hubble Space Telescope on April 10, 2013, when the comet was 386 million miles from the sun. The image at right has been computer-processed to reveal the structure of ISON's inner coma. Credit: NASA, ESA, and Z. Levay (STScI)

Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα μια νέα φωτογραφία του κομήτη ISON. Πρόκειται για την πιο «καθαρή» εικόνα του κομήτη που έχουν στην διάθεση τους οι επιστήμονες.

From now through October, comet ISON tracks through the constellations Gemini, Cancer and Leo as it falls toward the sun. Credit: NASA's Goddard Space Flight Center/Axel Mellinger

Την φωτογραφία τράβηξε το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble στις 10 Απριλίου όταν ο ISON κινούνταν σε σε απόσταση περίπου 630 εκατομμυρίων χλμ από τη Γη, κάπου ανάμεσα στον Ήλιο και τον Δία.

Η κεφαλή του ISON έχει διάμετρο λίγο μεγαλύτερη από πέντε χιλιάδες χλμ, μεγαλύτερη από τη διάμετρο της Αυστραλίας ενώ η ουρά του έχει έκταση περίπου 90 χιλιάδων χλμ.

Ο ISON έχει ονομαστεί από την επιστημονική κοινότητα «κομήτης του αιώνα» επειδή στις 28 Νοεμβρίου θα κάνει το κοντινότερο πέρασμα της από τον Ήλιο και σύμφωνα με τους ειδικούς για λίγη ώρα θα είναι το πιο λαμπρό αντικείμενο στον ουρανό, πιο λαμπρό ακόμη και από την πανσέληνο.

Comet Nevski-Novichonok (ISON) as it may appear at sunset on Nov. 29, if it survives its close encounter with the sun the day before. Credit: Starry Night Software

Είναι μάλιστα πιθανό ο κομήτης να είναι ορατός ακόμη και στο φως της ημέρας.

Χάπια από λαχανικά,... 2.000 ετών! First-aid Kit in 2000 Year Old Shipwreck Reveals Millennia-Old Medical Practices

Τα φιαλίδια με τα αρχαία χάπια όπως βρέθηκαν. Ανασύσταση του χώρου εύρεσης σε ενυδρείο. The pills are the oldest-known archaeological remains of ancient pharmaceuticals.

Χάπια από λαχανικά περιείχε τελικά ένα κουτί πρώτων βοηθειών ηλικίας πάνω από 2.000 ετών που είχαν ανασύρει από τον βυθό της θάλασσας αρχαιολόγοι το 1989.

The ship was discovered off the port of Piombino in 1974 and the wooden medicine box was found in 1989, but it is only now that scientists have been able to use DNA-sequencing technology to analyse the contents of the pills.

Το ξύλινο κιβώτιο είχε βρεθεί στο εσωτερικό ναυαγίου μήκους 15 μ. που είχε εντοπιστεί στις ακτές της Τοσκάνης το 1974 και χρονολογείται από το 130 π.Χ.

Όταν το κιβώτιο ανοίχτηκε, οι αρχαιολόγοι αποκάλυψαν τα χάπια, φυλαγμένα προσεκτικά σε φιαλίδια από κασσίτερο.

Μόλις σήμερα όμως στάθηκε δυνατόν να αναλυθεί η σύστασή τους. Κάθε χάπι είναι κατασκευασμένο από τριμμένα βότανα και λαχανικά – σέλινο, κρεμμύδια, καρότα, λάχανο, ρεβίθια και κάστανα, σέλινο, μαϊντανό, νεροκάρδαμο, ραπανάκια και ιβίσκο – όλα γνωστά από κλασικά κείμενα για τις θεραπευτικές τους ιδιότητες.

Ψήγματα πηλού περιλαμβάνονταν επίσης στα χάπια, καθώς βοηθούσαν στην θεραπεία των γαστρεντερικών προβλημάτων. Το κιβώτιο περιείχε, εκτός από τα χάπια, και ιατρικά εργαλεία: σπάτουλες, κύπελλα για βεντούζες και λαβίδες, ένδειξη για τους αρχαιολόγους ότι κάποιος ειδικός ταξίδευε στο πλοίο μαζί με τους ναυτικούς.

Ενδέχεται επίσης ότι μέλη του πληρώματος του εμπορικού αυτού πλοίου να ήταν εκπαιδευμένα στην παροχή πρώτων βοηθειών. Σύμφωνα με τον δρα Alain Touwaide, του Smithsonian Conservation Biology Institute της Ουάσινγκτον, το εύρημα είναι μοναδικό λόγω τόσο της φύσης του όσο και της άριστης διατήρησης που εξασφάλισε η σφράγισή του.

Αυτό που ερευνούν όμως σήμερα οι επιστήμονες είναι το αν τα αρχαία αυτά χάπια καταπίνονταν ή τοποθετούνταν ως κατάπλασμα στο δέρμα των ασθενών. Μεγαλύτερο μυστήριο όμως παραμένει και η ταυτότητα του πλοίου. Ήταν ρωμαϊκό, ελληνικό ή φοινικικό; Δύσκολο να καταλάβει κανείς, δεδομένου του ενδεχόμενου των μικτών πληρωμάτων και των ταξιδιών που ένωναν παρά χώριζαν πολιτισμούς. Πιο λογικό λοιπόν εδώ είναι να στηριχθεί ότι η ιατρική γνώση ήταν κοινό κτήμα εκείνων που αντάλλασσαν εμπορεύματα και ιδέες στη μεγάλη «λίμνη» της αρχαιότητας, τη Μεσόγειο.

Τρεις μοναχικοί γαλαξίες «δεμένοι» με σκοτεινή ύλη, Void galaxy trio aligns with dark filament

Clusters like this are a dime a dozen - which is one reason why the rare trio in the void is so valuable for study. (Image: NASA/ESA/STScI/SPL)

Ερευνητική ομάδα στην Ολλανδία εντόπισε τρεις μοναχικούς γαλαξίες που δεν ανήκουν σε κάποιο γαλαξιακό σμήνος αλλά ζουν μόνοι τους σε μια απομονωμένη, κρύα και σκοτεινή περιοχή του Σύμπαντος. Μάλιστα οι τρεις γαλαξίες σύμφωνα με τους ερευνητές βρίσκονται μέσα σε ένα νέφος αερίου (υδρογόνου) και είναι πιθανό να είναι δεμένοι με ένα κοσμικό σχοινί που αποτελείται από σκοτεινή ύλη.

Το γαλαξιακό τρίο

Υπάρχουν γαλαξίες που ζουν απομονωμένοι στο Διάστημα έξω από γαλαξιακά σμήνη.

Την ανακάλυψη έκαναν ερευνητές του Ινστιτούτου Αστρονομίας Kapteyn του Πανεπιστημίου του Γκρόνιγκεν. Η συγκεκριμένη ερευνητική ομάδα ασχολείται με την αναζήτηση απομονωμένων γαλαξιών στο Σύμπαν. Το ερευνητικό πρόγραμμα ονομάζεται VGS (Void Galactic Survey) και μέχρι στιγμής έχουν εντοπιστεί 60 τέτοιοι γαλαξίες. Είναι η πρώτη φορά όμως που εντοπίζεται μια γαλαξιακή τριπλέτα αυτού του είδους.

Το γαλαξιακό τρίο ονομάστηκε VGS_31 και βρίσκεται 42 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά από το κοντινότερο γαλαξιακό σμήνος. «Δεν έχω ξαναδεί ένα τέτοιο σύστημα στο διαγαλαξιακό κενό» αναφέρει ο Μπουρτσού Μπειγιού, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας. Η συντριπτική πλειοψηφία των γαλαξιών βρίσκεται σε σμήνη που αποτελούνται από εκατοντάδες ή και χιλιάδες γαλαξίες. Μάλιστα πριν από λίγα χρόνια διαπιστώθηκε ότι τα γαλαξιακά σμήνη ενώνονται μεταξύ τους με «γέφυρες» ύλης, πιθανώς σκοτεινής ύλης, δημιουργώντας έτσι έναν κοσμικό ιστό μέσα στο Σύμπαν.

Η «διατροφή» τους

Μια γραφιστική απεικόνιση του VGS_31. Most galaxies huddle together in clusters, both large and small. Our own Milky Way, for example, is part of the so-called Local Group of a few dozen galaxies and is "only" two and a half million light-years away from its nearest large neighbor (Andromeda, M31). But not all galaxies live in clusters. Some exist in the immense "voids" of the cosmos, alone or in tiny groups of two or three, tens of millions of light-years away from any other galaxy. Such is the case with VGS_31, a trio of stunted galaxies, possibly aligned with a small dark matter filament.

Σύμφωνα με τους ερευνητές οι τρεις γαλαξίες μοιάζουν με ένα παράξενο «οικοδόμημα» που στέκει μόνο του μέσα σε μια ερημική περιοχή.  Υπήρξε στασιμότητα στην ανάπτυξη τους αφού στην περιοχή που βρίσκονται δεν υπήρχε αρκετή κοσμική τροφή, κυρίως αέρια. Για αυτό και η ανάπτυξη τους, ειδικά στα πρώιμα στάδια της, έχει χαρακτηριστικά που σπάνια βλέπουμε σε γαλαξίες που βρίσκονται σε σμήνη. Το περιβάλλον μέσα στο οποίο αναπτύχθηκαν και υπάρχουν τα «μέλη» του καθιστά το VGS_31 ιδανικό για να μελετηθεί το πώς  αναπτύσσονται και εξελίσσονται οι γαλαξίες. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Astrophysical Journal».

Πέρα από την ιστορία: Η Θεσσαλονίκη μέσα από τη φωτογραφία. Μέρος Α’, Από την Απελευθέρωση μέχρι το Μεσοπόλεμο. Beyond History: Thessaloniki through photography. Part A', From Liberation to the Interwar period

Η έκθεση, που επιμελούνται ο Βαγγέλης Ιωακειμίδης και η Αλίκη Τσιρλιάγκου, αποτελεί την πρώτη από τρεις εκθέσεις που αναφέρονται στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Θα ακολουθήσουν το Μέρος Β’,  Από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο μέχρι τη Μεταπολίτευση (Μάρτιος-Απρίλιος 2013) και το Μέρος Γ’,  Από τη Μεταπολίτευση μέχρι Σήμερα (Μάιος-Ιούνιος 2013).

Το σύνολο των τριών εκθέσεων εντάσσονται στον κύκλο του Μουσείου «Ματιές στην πόλη», ανήκουν στο Παράλληλο Πρόγραμμα της  PhotoBiennale και αποτελούν τη συμβολή του ΜΦΘ στον εορτασμό των 100 χρόνων από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης.

Στόχος αυτών των εκθέσεων δεν είναι η εικονογράφηση των ιστορικών γεγονότων που εκτυλίχθηκαν στη διάρκεια ενός αιώνα, παρόλο που περιλαμβάνουν πολλά από αυτά, αλλά η ανάδειξη των θεματικών που προσέλκυσαν το ενδιαφέρον των φωτογράφων – επωνύμων και ανωνύμων – της κάθε περιόδου. Φωτογραφία δρόμου, φωτορεπορτάζ της εποχής που δημοσιευόταν στον ελληνικό και διεθνή τύπο, εικόνες στούντιο, καρτ ποστάλ, οπτικοακουστικό υλικό, συνθέτουν μια δική τους ιστορία, παράλληλη με αυτή των γνωστών αφηγημάτων, αλλά όχι ταυτόσημη.

Το πρώτο μέρος της έκθεσης Πέρα από την ιστορία: Η Θεσσαλονίκη μέσα από τη φωτογραφία, επιχειρεί να μας μεταφέρει μέσα από 500 έργα, το κλίμα της πόλης από την Απελευθέρωση μέχρι το Μεσοπόλεμο.

Στο εισαγωγικό κομμάτι της έκθεσης ο θεατής μπορεί να δει ορισμένες φωτογραφίες της Οθωμανικής Θεσσαλονίκης πριν την απελευθέρωση, ενδεικτικές της πολυπολιτισμικότητας της περιόδου.

Από τη συλλογή Γιάννη Μέγα.

Στην ενότητα Ο Αχός του Πολέμου οι εικόνες μας περιγράφουν μια πόλη σε συνεχή αναβρασμό, λίγο πριν από μία σύρραξη ή στο κατώφλι της επόμενης, δίνοντάς μας παράλληλα στοιχεία της καθημερινής ζωής των στρατιωτών. Η έλευση στρατευμάτων από την εποχή της απελευθέρωσης μέχρι και το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου μετατρέπουν για πολλά χρόνια την πόλη σε ένα απέραντο στρατόπεδο. Από εδώ περνούν Ιταλοί, Γάλλοι, Άγγλοι, Σέρβοι, Ρώσοι, Βούλγαροι, Σενεγαλέζοι, Ινδοί, Ινδοκινέζοι. Δεν παρακολουθούμε σκηνές πολέμου – βρισκόμαστε πάντα στο περιθώριο από κάτι που έγινε ή πρόκειται να γίνει.

Η δεύτερη ενότητα, Η Βοή της Πυρκαγιάς, αναφέρεται στην μεγάλη πυρκαγιά του 1917, η οποία άλλαξε ολοκληρωτικά τη μορφή της πόλης, καταστρέφοντας ολοσχερώς ένα μεγάλο μέρος της αρχιτεκτονικής της κληρονομιάς.

Από τη συλλογή Άρη Παπατζήκα.

Η τρίτη ενότητα, που αποτελεί και το κύριο μέρος της έκθεσης, είναι Ο  Ήχος της Πόλης. Οικογένειες, εικόνες στο στούντιο φωτογράφων, κτίρια-σύμβολα και γειτονιές της Θεσσαλονίκης, αστοί, ξεριζωμένοι  πρόσφυγες, σκηνές από γάμους και κηδείες, κατασκηνώσεις και σχολεία, περίπατοι φιλενάδων που βγαίνουν βόλτα, άνδρες με κοστούμια σε ταβέρνες, κτίρια-σύμβολα και γειτονιές της, αναβιώνουν τις μικρές ιστορίες μιας πόλης πολύ ζωντανής.

Από τη συλλογή Άγγελου Παπαϊωάννου.

Τέλος, η έκθεση περιλαμβάνει σε διακριτό τμήμα επιλεγμένη βιβλιογραφία και οπτικοακουστικό υλικό για τη Θεσσαλονίκη, τα οποία θα εμπλουτίζονται σε όλη τη διάρκεια των εκθέσεων.

Από τη συλλογή του Κέντρου Ιστορίας Θεσσαλονίκης.

Το υλικό της έκθεσης έχει αντληθεί από τα αρχεία του Μουσείου Φωτογραφίας, όπως επίσης και από τους παρακάτω οργανισμούς και ιδιώτες: Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης, Φωτογραφικό αρχείο, Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης (Φ.Α. ΕΛΙΑ- ΜΙΕΤ), Γενικά Αρχεία του Κράτους-Ιστορικό Αρχείο Μακεδονίας,  Μουσείο-Αρχείο της ΕΡΤ, Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης,  Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα, Musée Albert-Kahn-Département des Hauts-de-Seine, George Eastman House-International Museum of Photography and Film, καθώς και από τους συλλέκτες Γιάννη Μέγα, Άγγελο Παπαϊωάννου, Άρη Παπατζήκα, Α.&Λ. Χαΐτογλου και από τις οικογένειες  Καλφαγιάν, Κονταξιάν, Πισκουλιάν και τον Δημήτριο Ανυπαρίδη.

Έως το 1915 παρουσιάζονται έργα από: Baubin Albert, De Boe-Contaldi G., Ferdinand A., Gamlieh J., Laflotte N., La Macédoine, Pallamari Eugen, Wiesinger Julius, Zepdji Paul, Αλή Σαμή μπέης, Αργυριάδης Α.Π., «Ο Απέλλης», Θεοδωρίδης Περικλής, Καραμπελίδης Χρήστος, Καρκανιάς Σ., Λιόντα Αδελφοί,  Μανάκια Αφοι., Νικολαΐδης Κωνσταντίνος, Παπαδάκης Γεώργιος, Φιλόπουλος Αρ., Χατζέλης Μιχάλης κ.ά.

Fred Boissonnas, Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης.

Μετά των 1915 παρουσιάζονται έργα από ανώνυμους φωτογράφους, από τα φωτογραφικά στούντιο και πλανόδιους φωτογράφους: Φωτο-Μισέλ, Ντόρα Αχειλλά, Δινόπουλος, Φωτο-Τζάρος, Φωτο-Ελεκτρίκ, Φωτο-Κούνιο, Φωτο-Κωφίδης, Φωτο-Μιμόζα Ν. Μαλλιαρός-Ι. Κουριώτης, Φωτο-Μελανίδης, Δάρειος Μεναχέμ, Γ. Νικολαΐδης, Χ. Ασημακόπουλος, Α. Βαφιαδάκης, Φωτο-Αλάμπρα κ.ά., από τους «επώνυμους» φωτογράφους: Nelly’s, Γ. Λυκίδης, F. Boissonnas, L. Hine (Photo League Lewis Hine Memorial Committee; ex-collection of Corydon Hine), L. Busy / A.Leon / S. Passet (Archives de la planète- Musée Albert-Kahn), καθώς και από τα: Πρακτορείο R. Viollet, Φωτογραφικό τμήμα της Στρατιάς της Ανατολής, Φωτογραφικό τμήμα του Αγγλικού Στρατού.

28 Νοεμβρίου 2012 - 28 Ιουνίου 2013 / Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, 28 November 2012 - 28 June 2013 / Museum of Photography, Thessaloniki.