Η επιληψία την έκανε ξαφνικά... ποιήτρια. A Woman’s Epilepsy Medication Turned Her Into a Compulsive Poet

Portrait of a Poetess by Italian (Florentine) School. Στα 76 χρόνια της, αφού διαγνώστηκε με επιληψία των κροταφικών λοβών και έλαβε την κατάλληλη θεραπεία, άρχισε να γράφει 10-15 ποιήματα την ημέρα ενώ πριν δεν είχε κανένα ενδιαφέρον για την ποίηση. Introducing what appears to be the exact opposite of writer’s block: After starting a new medication for epilepsy, a 76-year-old woman was suddenly stricken with an unstoppable urge to write poetry, according to a case study in the journal Neurocase.

Στα 76 της χρόνια ανέπτυξε μια άκρως σπάνια διαταραχή η οποία της χάρισε αστείρευτη επιθυμία να γράφει ποίηση. Η γυναίκα αυτή δεν σταματά να δημιουργεί ποιήματα και τώρα ο εγκέφαλός της μελετάται εξονυχιστικά από επιστήμονες οι οποίοι προσπαθούν να κατανοήσουν περισσότερα σχετικά με τη νευρολογική βάση της δημιουργικότητας.

Η ασθενής κατέφυγε σε ένα βρετανικό νοσοκομείο το 2013 με προβλήματα μνήμης και προσανατολισμού. Τα δύο προηγούμενα έτη εμφάνιζε σποραδικές επιληπτικές κρίσεις.

Διαγνώστηκε με επιληψία του κροταφικού λοβού και έλαβε το φάρμακο λαμοτριγίνη, το οποίο έβαλε τέλος στις επιληπτικές κρίσεις. Καθώς όμως οι κρίσεις υποχωρούσαν, ο ποιητικός οίστρος έβγαινε στην επιφάνεια. Η ηλικιωμένη γυναίκα άρχισε να γράφει «ψυχαναγκαστικά» ποίηση   είναι αξιοσημείωτο ότι η ποίηση δεν την ενδιέφερε ποτέ στη ζωή της μέχρι τότε.

15 ποιήματα την ημέρα

The Tragic Poetess by Frederic Leighton. Suddenly, the woman was writing 10 to 15 poems a day, becoming annoyed if she was disrupted. Her work rhymed but the content was banal if a touch wistful – a style her husband described as doggerel (see "Unstoppable creativity"). About six months after her seizures stopped, the desire to write became less strong, although it still persists to some extent. Doctors call the intense desire to write hypergraphia. It typically occurs alongside schizophrenia and an individual's output is usually rambling and disorganised. "It was highly unusual to see such highly structured and creative hypergraphia without any of the other behavioural disturbances," says the woman's neurologist, Jason Warren at University College London.

Ξαφνικά «γεννούσε» 10 ως 15 ποιήματα την ημέρα και μάλιστα ενοχλούνταν πολύ αν κάποιος τη διέκοπτε. Τα ποιήματά της είχαν ομοιοκαταληξία και μια «πινελιά» μελαγχολίας - η θεματολογία ήταν σχετικώς κοινότοπη και το στυλ άτεχνο. Περίπου έξι μήνες μετά το τέλος των επιληπτικών κρίσεων η επιθυμία για την ποίηση μειώθηκε, αν και συνεχίζει να υπάρχει ως έναν βαθμό.

Οι ειδικοί ονομάζουν την έντονη επιθυμία ενός ατόμου να γράφει «υπεργραφία». Η υπεργραφία εμφανίζεται συνήθως μαζί με τη σχιζοφρένεια και τις περισσότερες φορές η γραφή του ατόμου είναι ανοργάνωτη και χαοτική. «Ηταν πάρα πολύ ασυνήθιστο να βλέπουμε τόσο καλά δομημένη και δημιουργική υπεργραφία χωρίς τα άλλα προβλήματα συμπεριφοράς» εξήγησε ο Τζέισον Γουόρεν, νευρολόγος από το University College του Λονδίνου που παρακολουθεί την 76χρονη.

Αναδιοργάνωση των εγκεφαλικών κυκλωμάτων

The connection between temporal lobe epilepsy and creativity is well known. Lewis Carroll, Fyodor Dostoyevsky, Edgar Allan Poe, and Vincent van Gogh all likely experienced the condition. And the relationship between verse and unusual temporal lobe activity isn’t just noticeable in people with a diagnosed neurological disorder: A 1985 study of students who enjoyed writing poetry in their free time showed that they had many more spikes in temporal lobe activity, as recorded by an EEG, than their non-poet peers.

Τι ακριβώς συνέβη λοιπόν σε αυτή τη γυναίκα; Η ομάδα του δρος Γουόρεν εκτιμά, όπως αναφέρει και στο επιστημονικό έντυπο «Neurocase», ότι οι χρόνιες επιληπτικές κρίσεις της οδήγησαν σε «αναδιοργάνωση» κυκλωμάτων του εγκεφάλου - στη συγκεκριμένη περίπτωση επρόκειτο για τα συστήματα της γλώσσας τα οποία συνδέθηκαν με εκείνα που προκαλούν συναισθηματική απόκριση και αίσθημα επιβράβευσης, εξηγώντας έτσι τον ψυχαναγκασμό για γράψιμο. Τα κυκλώματα αυτά βρίσκονται σχετικά κοντά το ένα στο άλλο στους κροταφικούς λοβούς του εγκεφάλου. «Ίσως αυτά τα αναδιοργανωμένα κυκλώματα βρίσκονταν σε ύπνωση όταν οι κρίσεις λάμβαναν χώρα. Όταν οι επιληπτικές κρίσεις σταμάτησαν, βγήκαν στο προσκήνιο και έτσι εμφανίστηκε η νέα συμπεριφορά».

Έχουν υπάρξει και προηγούμενες αναφορές σχετικά με την εμφάνιση αλλαγών στη συμπεριφορά ασθενών όταν οι επιληπτικές κρίσεις τους άρχιζαν να υποχωρούν. Μάλιστα ο δρ Γουόρεν και οι συνεργάτες του έχουν ασχοληθεί και με μια άλλη περίπτωση επιληπτικού ασθενούς ο οποίος παρουσίασε έντονη, άσβεστη επιθυμία για τη μουσική όταν απαλλάχθηκε από τις κρίσεις του. Σε κάθε περίπτωση πάντως, τέτοιου είδους περιπτώσεις παραμένουν σε μεγάλο βαθμό στο σκοτάδι σε ό,τι αφορά την κατανόησή τους. «Τελικώς το να αποκαλυφθούν οι μηχανισμοί του εγκεφάλου που εμπλέκονται σε αυτό το φαινόμενο απαιτεί χρήση λειτουργικών απεικονιστικών τεχνικών όπως η λειτουργική μαγνητική τομογραφία» σημειώνει ο ειδικός.

Υπάρχει επίσης η πιθανότητα να υπήρξε αλληλεπίδραση μεταξύ των νευρικών αλλαγών που προκάλεσε στον εγκέφαλο της ασθενούς η λαμοτριγίνη και των αλλαγών που προκάλεσαν οι επιληπτικές κρίσεις, δημιουργώντας προδιάθεση σε κυκλώματα για αναδιοργάνωση.

Πληροφορίες για την ανθρώπινη συμπεριφορά

Ο δρ Γουόρεν συνιστά προσοχή σε ό,τι αφορά αυτές τις μεμονωμένες περιπτώσεις ασθενών υπογραμμίζοντας ότι πολλές φορές δεν μπορούμε να εξάγουμε από αυτές γενικευμένα συμπεράσματα. Σε κάθε περίπτωση όμως όπως λέει, αυτά τα περιστατικά μπορούν να μας προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες για την ανθρώπινη συμπεριφορά.

Για παράδειγμα, όταν σκεφτούμε το πώς γράφεται η ποίηση, θεωρούμε ότι αποτελεί «προϊόν» συνειδητής σκέψης και προσπάθειας. Η περίπτωση της 76χρονης όμως δείχνει ότι το γράψιμο άρχισε αυθόρμητα. Απεικονιστικές εξετάσεις του εγκεφάλου αποκάλυψαν ότι εμφανιζόταν ασυνήθιστη δραστηριότητα στον αριστερό κροταφικό λοβό, ο οποίος θεωρείται «κλειδί» σε ό,τι αφορά την παραγωγή της γλώσσας και τη λεκτική σκέψη. «Θα μπορούσαμε λοιπόν να υποθέσουμε ότι υπάρχουν κυκλώματα του εγκεφάλου που δημιουργούν μια άκρως οργανωμένη συμπεριφορά και τα οποία με κάποιον τρόπο ανάβουν όπως ένας υπολογιστής οδηγώντας ξαφνικά στην παραγωγή στίχων. Είναι πολύ εντυπωσιακό» καταλήγει ο δρ Γουόρεν.

Πηγή: New Scientist 

Tο μυστήριο με τους βράχους που «γλιστράνε μόνοι τους». Mystery of how rocks move across Death Valley lake bed solved

Σε μια ερημική περιοχή στην Καλιφόρνια που ονομάζεται κοιλάδα του θανάτου, βράχοι που ζυγίζουν μέχρι και 400 κιλά, φαίνονται σαν να έχουν συρθεί εκατοντάδες μέτρα. Newly published findings resolve the mystery of the moving rocks like this one that have left trails on the Racetrack playa in Death Valley National Park. Credit: Louis Sahagun / Los Angeles Times

Grooves in the dry mud trace the paths of the moving rocks. Credit: Don Bartletti / Los Angeles Times

Στις εικόνες βλέπουμε τα ίχνη που αφήνει αυτή η μυστηριώδης κίνηση των βράχων. Rocks on the Racetrack playa in Death Valley National Park. Credit: Don Bartletti / Los Angeles Times

Το φαινόμενο αυτό έχει παρατηρηθεί από το 1940 και πολλές ερμηνείες δόθηκαν από διάφορους ερευνητές και μη. 

The source of motion for the rocks on Death Valley's Racetrack playa had long puzzled geologists. Credit: Louis Sahagun / Los Angeles Times

Πρόκειται για ένα φαινόμενο που εξιτάρει τους λάτρεις των «υπερφυσικών» φαινομένων ή των UFO.

Richard Norris surveys one of several hundred rocks that have left trails as they moved across the surface of Racetrack Playa in Death Valley National Park. (Louis Sahagun / Los Angeles Times)

Όμως από τον χειμώνα του 2011 δυο ξαδέρφια, οι Richard D. Norris και James M. Norris, μαζί με τους συνεργάτες τους αποφάσισαν να μελετήσουν τον φαινόμενο τοποθετώντας 15 βράχους στην περιοχή, τους οποίους θα παρακολουθούσαν με σύστημα GPS. Επρόκειτο για το πιο βαρετό πείραμα στον κόσμο δήλωνε ο Ralph Lorenz, ένας από τους συνεργάτες της ομάδα.

Ένας από τους βράχους που παρακολουθούσαν με GPS οι πειραματιστές.

Και τον Δεκέμβριο του 2013, η τύχη χαμογέλασε στους Richard και James Norris Norris. Φτάνοντας στην κοιλάδα του θανάτου διαπίστωσαν ότι είχε καλυφθεί από πάγο, που το μεσημέρι έλιωσε δημιουργώντας ένα λεπτό στρώμα νερού επτά εκατοστών. Και οι πέτρες άρχισαν να κινούνται με ταχύτητες 2 έως έξι μέτρα ανά λεπτό. Να πως εξήγησαν την κίνηση των βράχων:

1. Η βροχή δημιουργεί ένα ρηχό στρώμα νερού 2. Το νερό παγώνει κατά τη διάρκεια της νύχτας και το πρωί ο πάγος σπάει σε λεπτά φύλλα 3. Ο άνεμος σπρώχνει τον πάγο που επιπλέει και ο πάγος τους ογκόλιθους. Ο πάγος δρα σαν ένα “πανί” που κάνει τους βράχους να γλιστράνε πάνω στο υγρό έδαφος με την βοήθεια του ανέμου.

Η ερμηνεία των Norris et al για την ολίσθηση των βράχων δημοσιεύεται με τίτλο “Sliding Rocks on Racetrack Playa, Death Valley National Park: First Observation of Rocks in Motion” στο plosone.org. Πρόκειται για την πρώτη άμεση επιστημονική παρατήρηση της κίνησης των βράχων με χρήση GPS, σε συνδυασμό με μετεωρολογικό σταθμό και κάμερες time-lapse.

Συγκλονιστική αναφορά σε ποίημα του 2ου αιώνα π.Χ. για το μυστικό της Αμφίπολης! Poem of the 2nd century BC for the secret of Amphipolis!

Εἰπέ, λέον, φθιμένοιο τίνος τάφον ἀμφιβέβηκας, βουφάγε; τίς τᾶς σᾶς ἄξιος ἦν ἀρετᾶς; Tell, lion, whose tomb do you guard, you slayer of cattle? And who was worthy of your valour? Anthologia Palatina 7.426.1-2 (Trans. M. Fantuzzi & R. Hunter). The lines above, by Hellenistic poet Antipater of Sidon, are as much of a tease today as they were when Oscar Broneer quoted them in The Lion Monument at Amphipolis in 1941. The Lion of Amphipolis, 1962. Photo ASCSA Archaeological Photographic Collection.

Μία απίστευτη αναφορά κάνει ο Αντίπατρος ο Σιδώνιος, ποιητής του 2ου αιώνα π.Χ., δηλαδή μόλις 200 χρόνια μετά την κατασκευή του τύμβου της Αμφίπολης, για το λιοντάρι του τύμβου.

Σε ποίημα του το οποίο υπάρχει και στην εισαγωγή του βιβλίου του αρχαιολόγου Όσκαρ Μπρόνεερ με θέμα "The Lion Monument of Amphipolis" που γράφτηκε το 1941, o αρχαίος ποιητής αναρωτιέται: «Εἰπέ, λέον, φθιμένοιο τίνος τάφον ἀμφιβέβηκας, βουφάγε; τίς τᾶς σᾶς ἄξιος ἦν ἀρετᾶς;»

Μετάφραση: "Πες, λέοντα, ποιανού τον τάφο φυλάς, εσύ που τρως τα βουβάλια; Ποιος ήταν άξιος των αρετών σου;" 

Η συγκεκριμένη αναφορά που χρονικά είναι πολύ κοντά στην πηγή και έχει καλύτερη πληροφόρηση κατά... 2.200 χρόνια, φέρνει στο φως μία πάρα πολύ σημαντική πληροφορία, που δένει με όσα σενάρια έχουν γραφτεί κατά καιρούς.

Τι δείχνει η αναφορά αυτή; 

The tomb so far...

1) Ότι ακόμα και τον 2ο αιώνα , δεν γνώριζαν τι υπάρχει μέσα στον τύμβο και το περιεχόμενο ήταν μυστικό.

2) Ότι οι πηγές είχαν χαθεί από τότε και όχι στα μετέπειτα χρόνια που κάηκε η βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας. Άρα κάποιος ήθελε να εξαφανίσει τις συγκεκριμένες αναφορές στον τύμβο και αυτές δεν χάθηκαν απλά στην μεγάλη καταστροφή της Αλεξάνδρειας.

In 2012 Greek archaeologists unearthed northeast of Amphipolis (location: 40.8394°N 23.8628°E) at a location called the Casta Hill, a vast tomb, the biggest burial tomb ever unearthed in Greece. The perimeter is 497 meters long and is made of limestone covered with marble. Until today there are three sections revealed by the excavation, each closed with a stone wall. There are two sphinxes just outside the entrance to the tomb. Two of the columns supporting the roof in the first section are in the form of Karyatids, apparently mimicking the fourth ce. BC style. The large size of the tomb indicates the prominence of the burial made there. The identity of the burial remains unknown, since the excavation is still going on. Dr. Katerina Peristeri, the archaeologist currently heading the excavation of the tomb, dates the tomb to the late period of the 4th Century BC, which is the period after the death of Alexander the Great (323 BC). Latest findings (2 October 2014).

Στη δημοσιότητα δόθηκε σήμερα σχέδιο από τη μαρμάρινη δίφυλλη πόρτα που βρέθηκε στον τρίτο διαφραγματικό τοίχο του τάφου της Αμφίπολης η οποία σύμφωνα με την εκτίμηση της ανασκαφικής - διεπιστημονικής ομάδας οδηγεί σε κλίμακα (σκάλα) που κατεβαίνει σε βάθος ίσως και 2 μέτρων. Η θύρα είναι κατασκευασμένη από μάρμαρο Αλυκής Θάσου- όπως είναι κατασκευασμένο και όλο το ταφικό συγκρότημα- με εφηλίδες, οι οποίες μιμούνται την κεφαλή καρφιών, όπως είθισται στις ξύλινες πόρτες και έχει την τυπική μορφή αυτών που βρίσκονται σε μακεδονικούς τάφους. Στη δυτική πλευρά της πόρτας διαπιστώθηκε ότι υπάρχει στροφέας, το σημείο κρέμασης της θύρας από την παραστάδα, κάτι σαν τους σημερινούς μεντεσέδες. Latest findings (2 October 2014).

3) Έχει δίκιο η Περιστέρη και ο Λεφαντζής που λένε ότι ο Λέων της Αμφίπολης ήταν στην κορυφή του τύμβου

4) Το μνημείο δεν ήταν επισκέψιμο στο εσωτερικό του, αλλά φύλαγε κάποιο μυστικό, επιβεβαιώνοντας την Περιστέρη που λέει πως οι επιχωματώσεις δεν έχουν προέλθει από φυσικά αίτια (πχ βροχές κτλ) αλλά ήταν από την κατασκευή του για να μην συληθεί το μνημείο.

Ποιος ήταν ο Αντίπατρος ο Σιδώνιος 

The original/traditional list of the Seven Wonders of the Ancient World comes from Greek Poet Antipater of Sidon (~140 BC).

Ο Αντίπατρος ήταν Έλληνας συγγραφέας και ποιητής του 2ου αιώνα π.Χ.. Είναι γνωστός για τον κατάλογο που συνέταξε για τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου. Μάλιστα λέγεται ότι τα επισκέφτηκε όλα για να διαπιστώσει ιδίοις όμμασι αν άξιζε να συμπεριληφθούν στον κατάλογό του. Από σωζόμενα γραπτά που υπάρχουν φαίνεται να μαγεύτηκε από την μεγαλοπρέπεια του Ναού της Αρτέμιδος στην Έφεσο όπου και τον παρομοίασε με τον Όλυμπο. Πιθανολογείται ότι ο ίδιος μαζί με τον μαθηματικό και αρχιτέκτονα Φίλωνα τον Βυζαντινό (γεννημένο το 280 π.Χ. περίπου) ήταν παρατηρητές των επτά θαυμάτων.

Ρομποτικό χταπόδι από έλληνες ερευνητές. Robot Octopus Takes to the Sea

Early last year, we wrote up some betentacled research from Greece that explored what gaits were most effective at propelling a robotic octopus through water. The researchers commented that they were working on adding another physical feature flaunted by the biological version of the octopus: a web between their tentacles, which they hypothesized might help swimming speed or efficiency. Now the researchers report that the addition of a soft and supple silicone web has nearly doubled the speed of the roboctopus, and not satisfied with that, the scientists have also taught it to crawl, carry objects, and swim free in the Aegean Sea. Image: FORTH

Ρομποτικό χταπόδι το οποίο αναπτύχθηκε από έλληνες ερευνητές του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ) βρέθηκε στο επίκεντρο δημοσιευμάτων του IEEE Spectrum και του Mashable, με αφορμή την πρόσφατη παρουσίασή του στην IEEE International Conference on Intelligent Robots and Systems (IROS) 2014 στο Σικάγο.

Το χταπόδι των ελλήνων ερευνητών είναι μία από τις ρομποτικές πλατφόρμες του ΕΥΟΡ (Εργαστήριο Υπολογιστικής Όρασης και Ρομποτικής) και αποτελεί ένα οκτάποδο ρομπότ εμπνευσμένο από τη μορφολογία και τις ικανότητες κίνησης του χταποδιού. Είναι κατασκευασμένο κυρίως από ελαστικά υλικά και, όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα του ΙΤΕ, «πειράματα στο νερό έδειξαν έναν καινοτόμο μηχανισμό υποβρύχιας κίνησης με κατάλληλο συνδυασμό κίνησης των βραχιόνων και του ʽδικτύουʼ», καθώς και την αποδοτικότητά του.

Όπως σημειώνεται στο δημοσίευμα του IEEE Spectrum, οι ερευνητές τόνισαν ότι η δουλειά τους επικεντρώνεται στην πρόσθεση στο ρομπότ του συγκεκριμένου χαρακτηριστικού του πραγματικού χταποδιού: του «δικτύου» μεταξύ των πλοκαμιών, που θεωρείται ότι βοηθά στην ταχύτητα κολύμβησης και την αποδοτικότητα. Η εισαγωγή ενός μαλακού και εύκαμπτου δικτύου σιλικόνης έχει διπλασιάσει την ταχύτητά του, ενώ παράλληλα οι ερευνητές το προίκισαν και με τη δυνατότητα να έρπει, να μεταφέρει αντικείμενα και να κολυμπά ελεύθερο.

Όπως επεσήμαναν οι ερευνητές, το ρομπότ θα μπορούσε να αποτελέσει μια καλή πλατφόρμα παρατήρησης της θαλάσσιας ζωής χωρίς να παρενοχλούνται τα πλάσματα, τα οποία σε βίντεο φάνηκαν να μην αντιδρούν αρνητικά στην παρουσία του- αρκεί βέβαια να μην γίνει απόπειρα παρακολούθησης οργανισμών που στοχοποιούνται από τα κεφαλόποδα. 

Scientists at the Foundation for Research and Technology-Hellas (FORTH) in Greece have created a robot octopus that swims and crawls. "Multi-arm Robotic Swimming With Octopus-Inspired Compliant Web," by Michael Sfakiotakis, Asimina Kazakidi, Avgousta Chatzidaki, Theodoros Evdaimon, and Dimitris P. Tsakiris from the Foundation for Research and Technology-Hellas (FORTH) in Greece, was presented last week at the IEEE International Conference on Intelligent Robots and Systems (IROS) 2014 in Chicago.

Το paper «Multi-arm Robotic Swimming With Octopus-Inspired Compliant Web» συνέταξαν οι Μιχαήλ Σφακιωτάκης, Ασημίνα Καζακίδη, Αυγούστα Χατζιδάκη, Θεόδωρος Ευδαίμων και Δημήτρης Τσακίρης του ΙΤΕ.

Στις υπόλοιπες ρομποτικές πλατφόρμες του ΕΥΟΡ περιλαμβάνονται το ρομπότ κυματοειδούς κίνησης «Νηρηίς», ρομποτικές ενδοσκοπικές κάψουλες, τα ρομπότ «ΛΕΥΚΟΣ», Plato και Peleas, το FLYBOT (ελικόπτερο που ανήκει στην κατηγορία των Rotorcraft Unmanned Aerial Vehicles- RUAV), μια ρομποτική αναπηρική καρέκλα εξοπλισμένη με αισθητήρες σόναρ και πανοραμική όραση και ο «ΤΑΛΩΣ» - μια ρομποτική πλατφόρμα RWI B21, εξοπλισμένη με σόναρ, υπέρυθρούς και bumper αισθητήρες και ένα TRC στερεοσκοπικό σύστημα.

Πηγή: spectrum.ieee.org

Η όσφρηση δείκτης της διάρκειας ζωής. Your nose knows death is imminent

Τα άτομα που είχαν τα χαμηλότερα σκορ στα τεστ... μυρωδιάς αντιμετώπιζαν πολύ αυξημένο κίνδυνο θανάτου στην πενταετία, σύμφωνα με τη μελέτη. Losing the sense of smell predicts death within five years, according to new research. A visitor smells the aroma of a rose at the Hampton Court Palace Flower Show. Photograph: David Levene

Με τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου συνδέεται η σταδιακή απώλεια της όσφρησης στους ηλικιωμένους, σύμφωνα με αμερικανική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημoνικό έντυπο PLoS One. Οι ερευνητές του Ιατρικού Κέντρου του Πανεπιστημίου του Σικάγου, πιστεύουν ότι η όσφρηση μπορεί να αποτελέσει αξιόπιστο προγνωστικό δείκτη της πρόωρης θνησιμότητας. 

Η... μυρωδάτη δοκιμή 

The inability of older adults to identify scents is a strong predictor of death within five years. Almost 40% of those who failed a smelling test died during that period, compared to 10% of those with a healthy sense of smell. Olfactory dysfunction predicted mortality better than a diagnosis of heart failure or cancer. Jayant Pinto, M.D., is shown with one of the Sniffin' Sticks used to test a patient's ability to identify scents for his research on olfactory dysfunction and aging. Credit: Robert Kozloff/The University of Chicago

Η επιστημονική ομάδα του καθηγητή Χειρουργικής δρα Τζαγιάντ Πίντο, μελέτησε στοιχεία από ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα 3.000 ατόμων ηλικίας 57 - 85 ετών. Η μελέτη έγινε σε δύο στάδια. Στο πρώτο, οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να αναγνωρίσουν διάφορες μυρωδιές (μέντας, ψαριού, πορτοκαλιού, τριαντάφυλλου και δέρματος). Στο δεύτερο στάδιο, μετά από μια πενταετία, οι ερευνητές έλεγξαν ποιοι συμμετέχοντες είχαν στο μεταξύ πεθάνει (430 ή το 12,5%) και συσχέτισαν τους θανάτους με την ικανότητα όσφρησης.

Το 45% αναγνώρισε και τις πέντε μυρωδιές, ενώ το 29% τις τέσσερις από τις πέντε. Το 20% βρήκε δύο ή τρεις από τις πέντε, ενώ το 3,5% ανήκε στους λεγόμενους «ανοσμικούς», καθώς το 2,4% βρήκε μόνο μια οσμή και το 1,1% δεν πέτυχε σωστά ούτε μια μυρωδιά. Όπως αναμενόταν, η ικανότητα όσφρησης μειώνεται με την ηλικία: το 64% των 57χρονων αναγνώρισε και τις πέντε μυρωδιές, ενώ μεταξύ των 85χρονων το ποσοστό αυτό ήταν μόνο 25%.

Σημαντικός κίνδυνος πρόωρου θανάτου

Η σταδιακή απώλειά της όσφρησης στους ηλικιωμένους συνδέεται με κίνδυνο πρόωρου θανάτου. The health of your nose may predict a five-year death sentence.

Η στατιστική ανάλυση έδειξε ότι μέσα στην πενταετία που είχε μεσολαβήσει, απεβίωσε το 39% όσων είχαν αποτύχει στο τεστ όσφρησης, το 19% όσων τα είχαν πάει μέτρια στη δοκιμασία και μόνο το 10% όσων είχαν τις καλύτερες επιδόσεις. Επίσης, αν κάποιος βρίσκεται σε ομάδα υψηλού κινδύνου λόγω υγείας και παράλληλα η όσφρησή του φθίνει, τότε ο κίνδυνος πρόωρου θανάτου είναι υπερδιπλάσιος.

Οι επιστήμονες δεν έχουν κατανοήσει πλήρως γιατί η όσφρηση σχετίζεται με τη θνησιμότητα. Είναι όμως αξιοσημείωτο ότι η δυσλειτουργία της όσφρησης αποτελεί καλύτερο δείκτη πρόγνωσης για πρόωρη θνησιμότητα σε σύγκριση με τη διάγνωση καρδιοπάθειας, καρκίνου ή πνευμονοπάθειας. Μόνο η σοβαρή ηπατοπάθεια είναι πιο ισχυρός δείκτης πιθανού θανάτου.

Προς χρήσιμο κλινικό τεστ

«Η απώλεια της αίσθησης της όσφρησης δεν αποτελεί άμεση αιτία θανάτου, αλλά έναν προάγγελο, ένα πρώιμο προειδοποιητικό σήμα ότι κάτι έχει ήδη πάει στραβά, ότι κάποια ζημιά έχει γίνει. Τα ευρήματά μας μπορεί να οδηγήσουν σε ένα χρήσιμο κλινικό τεστ, έναν γρήγορο και φθηνό τρόπο να εντοπίζουμε τους ασθενείς που κινδυνεύουν περισσότερο», σχολιάζει ο Δρ Πίντο.

Τεράστια ορθογώνια τάφρος στη Σελήνη. 'Strikingly Geometric' Shapes Hidden on Moon's Surface

Με κόκκινο έχει σημειωθεί το γεωλογικό σχήμα που αποτελεί την τάφρο. The full moon as seen from the Earth, with the Ocean of Storms (Procellarum) border structures superimposed in red. Scientists now think this huge feature on the moon was formed by lunar lava early in the moon's formation, and not a cataclysmic impact. Credit: Kopernik Observatory/NASA/Colorado School of Mines/MIT/JPL/Goddard Space Flight Center

Ένα τεράστιο γεωλογικό σχηματισμό με σχήμα ορθογωνίου παραλληλογράμμου, θαμμένο λίγο κάτω από την επιφάνεια στη φωτεινή πλευρά της Σελήνης, ανακάλυψαν οι επιστήμονες με τη βοήθεια των ευρημάτων των «δίδυμων» δορυφόρων της αποστολής Grail της NASA. 

Οι δορυφόροι το 2012 είχαν χαρτογραφήσει τις ανωμαλίες του βαρυτικού πεδίου του φεγγαριού, οι οποίες εξαρτώνται από τις διακυμάνσεις της επιφανειακής και υπόγειας γεωμορφολογίας.

This series of images show the moon as seen in visible light (left), its topography (center; red is high terrain, blue is low), and NASA's GRAIL gravity measurements (right). The moon's Ocean of Storms is a broad region of low topography covered in dark mare basalt, with gravity measurements revealing a giant rectangular pattern of structures around the area. Credit: NASA/Colorado School of Mines/MIT/JPL/Goddard Space Flight Center

Ο μυστηριώδης γεωλογικός σχηματισμός βρίσκεται κάτω από τη μεγαλύτερη «θάλασσα» της Σελήνης (τον λεγόμενο «Ωκεανό των Καταιγίδων») και ήταν άγνωστος έως τώρα. Η ανακάλυψη σημαίνει ότι ο «Ωκεανός» δεν προέρχεται από πτώση μεγάλου αστεροειδούς, όπως πίστευαν ως τώρα οι επιστήμονες, αλλά από τις τεκτονικές διεργασίες του ίδιου του φεγγαριού.

Η πρώτη σεληνιακή τάφρος

A view of Earth's moon looking south across Oceanus Procellarum, representing how the western border structures may have looked while active. The gravity anomalies along the border structures are interpreted as ancient, solidified, lava-flooded rifts that are now buried beneath the surface of the dark volcanic plains, or maria, on the near side of the moon. This artist's concept combines gravity gradients from NASA's Gravity Recovery and Interior Laboratory (GRAIL) mission, an image mosaic from the Lunar Reconnaissance Orbiter's (LRO) Wide Angle Camera, and topography data from LRO's Lunar Orbiter Laser Altimeter. Image credit: NASA/Colorado School of Mines/MIT/JPL/GSFC.

Η τεράστια υπόγεια πεδιάδα πλάτους περίπου 2.600 χιλιομέτρων πιστεύεται ότι αποτελεί απομεινάρι παλαιών τεκτονικών τάφρων, που αργότερα γέμισαν με λάβα. Είναι η πρώτη φορά που ανακαλύπτονται τέτοιες τάφροι στη Σελήνη, ενώ έχουν ήδη βρεθεί στον Άρη και στην Αφροδίτη. Παρόμοια τεκτονική γεωμετρία φαίνεται να υπάρχει στον Εγκέλαδο, το παγωμένο φεγγάρι του Κρόνου.

Topography of Earth's moon generated from data collected by the Lunar Orbiter Laser Altimeter, aboard NASA's Lunar Reconnaissance Orbiter, with the gravity anomalies bordering the Procellarum region superimposed in blue. The border structures are shown using gravity gradients calculated with data from NASA's Gravity Recovery and Interior Laboratory (GRAIL) mission. These gravity anomalies are interpreted as ancient lava-flooded rift zones buried beneath the volcanic plains (or maria) on the nearside of the Moon. Image credit: NASA/Colorado School of Mines/MIT/GSFC/Scientific Visualization Studio

«Είναι εντυπωσιακό πόσο μεγάλος είναι αυτός ο υπόγειος γεωμετρικός σχηματισμός. Καλύπτει περίπου το 17% της επιφάνειας της Σελήνης, μια επιφάνεια ισοδύναμη με τη Β. Αμερική, την Ευρώπη και την Ασία μαζί», δήλωσε ο καθηγητής γεωφυσικής Τζέφρι Άντριους Χάνα της Σχολής Μεταλλειολόγων του Πανεπιστημίου του Κολοράντο, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας, που έκανε τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature».

«Ποτέ κανείς δεν πίστευε ότι θα έβλεπε ένα τετράγωνο ή ένα παραλληλόγραμμο τόσο μεγάλο σε οποιονδήποτε πλανήτη. Αναρωτιέται επίσης κανείς τι μπορεί να κρύβεται κάτω από τις επιφάνειες όλων των άλλων πλανητών του ηλιακού μας συστήματος», πρόσθεσε.

Όσον αφορά τον μηχανισμό που δημιούργησε τον ιδιόμορφο γεωλογικό σχηματισμό, σύμφωνα με τους επιστήμονες, το υπέδαφος αυτής της περιοχής περιέχει πολλά φυσικά ραδιενεργά στοιχεία, όπως ουράνιο, θόριο και κάλιο, τα οποία θα θέρμαναν τον φλοιό του φεγγαριού, όταν αυτό βρισκόταν σε νεαρή ηλικία. Όταν αργότερα ο φλοιός ψύχθηκε, θα δημιουργήθηκαν ρωγμές στην επιφάνειά του, ανοίγοντας έτσι βαθιές τάφρους. Στη Γη η ανάλογη γεωλογική διαδικασία συνήθως παράγει εξάγωνα σχήματα.

This image of the moon shows a view looking east across the northern edge of Mare Frigoris, on the nearside of the moon, showing how the northern border structure may have looked while volcanically active.  Credit: NASA/Colorado School of Mines/MIT/JPL/Goddard Space Flight Center

Η ακριβής ημερομηνία δημιουργίας του βυθισμένου παραλληλογράμμου δεν μπορεί να υπολογιστεί ακόμη, αλλά εκτιμάται ότι οι τάφροι του γέμισαν με βασαλτική λάβα από τα τότε ενεργά ηφαίστεια του δορυφόρου μας, πριν από περίπου 3,5 δισεκατομμύρια χρόνια.

Οι σκούροι «λεκέδες» της λάβας πάνω στο φωτεινότερο φόντο της επιφάνειας του «Ωκεανού των Καταιγίδων» (Oceanus Procellarum) ήταν αυτό που είχε δημιουργήσει ένα πανάρχαιο μυστήριο: την πεποίθηση των ανθρώπων ότι βλέπουν το πρόσωπο ενός ανθρώπου στο φεγγάρι. Οι παλαιοί αστρονόμοι είχαν εξάλλου εσφαλμένα περάσει για «θάλασσες» όλες τις μεγάλες πεδιάδες του φεγγαριού, γι' αυτό τις είχαν ονομάσει έτσι.

O Aντίχριστος: Μια απόπειρα κριτικής του Χριστιανισμού. The Antichrist: A Criticism of Christianity

Antichrist and the Devil. Detail from the Deeds of the Antichrist fresco by Luca Signorelli, c. 1501.

Το βιβλίο αυτό ανήκει στους ελάχιστους. Ίσως να μη ζει πια κανένας απ’ αυτούς. Μπορεί να είναι εκείνοι που κατανοούν τον Ζαρατούστρα μου: πως θα ήταν δυνατόν να με μπερδέψουν με εκείνους για τους οποίους φυτρώνουν αφτιά που τους ακούνε σήμερα; – Εμένα μου ανήκει το μεθαύριο. Μερικοί γεννιούνται μετά θάνατον.

Ο Λαβύρινθος της Πύλου, Αρχαιολογικό μουσείο Αθηνών. Reverse of a clay tablet from Pylos bearing the motif of the Labyrinth. The tablet, the earliest datable representation of the 7-course classical labyrinth, was recovered from the remains of the Mycenaean palace of Pylos, destroyed by fire ca 1200 BCE (Kern, Through the Labyrinth, Prestel, 2000, p. 73, catalog item 103–104). There is no evidence for a connection between the labyrinth design and the legend of Theseus at this early date.

Τους όρους κάτω από τους οποίους με καταλαβαίνουν και με καταλαβαίνουν αναγκαστικά – τους γνωρίζω πολύ καλά. Πρέπει να είναι κανείς έντιμος μέχρι σκληρότητας στα πνευματικά πράγματα, προκειμένου να αντέξει τη σοβαρότητά μου, το πάθος μου. Πρέπει να είναι κανείς ασκημένος να ζει στα βουνά – να βλέπει κάτω του την αξιοθρήνητη, εφήμερη πολυλογία της πολιτικής και της φιλαυτίας των λαών. Πρέπει να έχει γίνει κανείς αδιάφορος, πρέπει να μη ρωτά αν η αλήθεια ωφελεί, αν αποβαίνει μοιραία… Μια προτίμηση του δυνατού ανθρώπου για ερωτήματα τα οποία κανένας δεν έχει σήμερα το θάρρος να θέσει· το θάρρος για το απαγορευμένο· ο προορισμός για τον λαβύρινθο. Μια εμπειρία που βγαίνει από επτά μοναξιές. Καινούρια αφτιά για καινούρια μουσική. Καινούρια μάτια για το απώτατο. Μια καινούρια συνείδηση για αλήθειες που έμειναν άλαλες μέχρι τώρα. Και, η θέληση για οικονομία μεγάλου στιλ: να κρατήσουμε ενωμένα μαζί τη ρώμη του, τον ενθουσιασμό του… Τον σεβασμό προς τον εαυτό του· την αγάπη για τον εαυτό του· τη μη εξαρτώμενη από όρους ελευθερία απέναντι στον εαυτό του…

Lou Salomé, Paul Rée and Nietzsche, 1882.

Εντάξει! Μόνον αυτοί είναι αναγνώστες μου, σωστοί αναγνώστες μου, προκαθορισμένοι για αναγνώστες μου: τι σημασία έχουν οι υπόλοιποι; – Οι υπόλοιποι είναι απλώς η ανθρωπότητα. – Πρέπει να υπερέχει κανείς της ανθρωπότητας μέσω της ρώμης, μέσω του ύφους της ψυχής – μέσω της περιφρόνησης…

(από τον πρόλογο της έκδοσης)

God the Father by Ludovico Mazzolino (1480 – c. 1528).

18. Η χριστιανική έννοια του θεού-ο θεός ως θεός των αρρώστων, ο θεός ως αράχνη, ο θεός ως πνεύμα είναι μια από τις πιο διεφθαρμένες έννοιες για το θεό που εμφανίστηκαν ποτέ στη γη’ ίσως να εκπροσωπεί τον χαμηλότερο δείκτη στάθμης στην καθοδική εξέλιξη των τύπων του θεού. Ο θεός εκφυλισμένος σε αντίφαση προς τη ζωή, αντί να είναι λάμπρυνσή της και αιώνιο Ναι της! ο θεός να εκφράζει την έχθρα προς τη ζωή, τη φύση, τη θέληση για ζωή! Ο θεός να είναι η φόρμουλα για κάθε κατασυκοφάντηση του ”εντεύθεν”, για κάθε ψέμα σχετική με το ”εκείθεν”! Ο θεός ως θεοποίηση του μηδενός, ως θέληση για μηδέν που εκφράζεται με άγια λόγια! . . .

Le Jugement Dernier, 1495-1510. Fresque. Cathédrale Sainte-Cécile, Albi.

19. Το γεγονός ότι οι ισχυρές φυλές της βόρειας Ευρώπης δεν πέταξαν από πάνω τους το χριστιανικό θεό δεν τιμά ασφαλώς το θρησκευτικό τους χάρισμα-για να μη μιλήσω για το γούστο τους. Θα έπρεπε να είχαν τελειώσει με ένα τέτοιο νοσηρό και γεροντικά αδύναμο έκτρωμα της παρακμής. Υπάρχει όμως μια κατάρα πάνω τους, σχετικά με αυτό το θέμα: έχουν περιλάβει την αρρώστια, το γήρας, την αντίφαση σε όλα τα ένστικτά τους-από τότε δεν δημιούργησαν πια άλλο θεό! Δύο χιλιετίες σχεδόν κι ούτε ένας νέος θεός! Ακόμη όμως εξακολουθεί να υπάρχει, σαν να ήταν δικαιολογημένη η ύπαρξη του και σαν να ήταν ένα ultimatum και maximum [έσχατο και μέγιστο] της θεοπλαστικής ικανότητας, του creator spiritus [δημιουργικού πνεύματος] του ανθρώπου αυτός ο αξιοθρήνητος θεός του χριστιανικού μονοθεϊσμού! Αυτό το υβριδικό παρακμιακό κατασκεύασμα το φτιαγμένο από το μηδέν, την έννοια και την αντίφαση, στο οποίο βρίσκουν την καθαγίασή τους όλα τα παρακμιακά ένστικτα, όλες οι δειλίες και οι κοπώσεις της Ψυχής! . . .

Φρίντριχ Βίλχελμ Νίτσε