Arts Universe and Philology

Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.

Τετάρτη 12 Νοεμβρίου 2014

Βρέθηκε ασύλητος τάφος στη Βεργίνα. Not only in Amphipolis - Spectacular discoveries in looted tomb found in Vergina!

Νέα, εντυπωσιακά ευρήματα συνεχίζει να φέρνει στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη από τα σπλάχνα της μακεδονικής γης. Πρόκειται για έναν, ασύλητο, τάφο που βρέθηκε στην Βεργίνα. Στον τάφο, ο οποίος φέρεται να ανήκε σε άνδρα που πέθανε την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, βρέθηκαν αρκετά ταφικά δώρα, που αποτελούν σημαντικά ευρήματα. Asylitos cist tomb with offerings, which belongs to a man who died during the reign of Alexander the Great, was allegedly found in Vergina. According to reports, among others found and gilded bronze wreath.

Ένα νέο σημαντικό αρχαιολογικό εύρημα έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη της προϊσταμένης της ΙΖ' Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Αγγελικής Κοτταρίδη στον αρχαιολογικό χώρο της Βεργίνας.

«Στο νεκροταφείο των τύμβων των Αιγών βρέθηκε ένας αρκετά μεγάλος κτιστός τάφος (κιβωτιόσχημος όχι ναόσχημος δηλ. "μακεδονικός") που μάλιστα είναι ασύλητος, μια ευχάριστη εξαίρεση, αφού η νεκρόπολη των Αιγών λεηλατήθηκε άγρια από τους Γαλάτες μισθοφόρους του Πύρρου το 276 π.Χ... και σπάνια έχουμε την ευκαιρία να βρίσκουμε αδιατάρακτες ταφές» αναφέρει χαρακτηριστικά η κ. Κοτταρίδη. Related post on Facebook made the Angelic Kottaridi, director of Q EPCA (Prehistoric and Classical Antiquities) and the archaeologist responsible for the excavations in the necropolis of Aiges.

Πρόκειται για έναν ασύλητο κιβωτιόσχημο τάφο ο οποίος βρέθηκε στον χώρο του νεκροταφείου των τύμβων, όπου η αρχαιολόγος και υπεύθυνη του αρχαιολογικού χώρου της Βεργίνας συνεχίζει την ανασκαφή που είχε ξεκινήσει από το 1949 ο αείμνηστος Μανόλης Ανδρόνικος.

Το εύρημα επιβεβαίωσε η ίδια η αρχαιολόγος, προσθέτοντας ότι πρόκειται για ένα ακόμη εύρημα από τα πολλά και σημαντικά που έχει δώσει μέχρι τώρα το μακεδονικό νεκροταφείο των τύμβων και όπως είπε, η εκτίμησή της είναι πως χρονολογείται στον 4ο αιώνα π.Χ.

Σκεύος συμποσίου που βρέθηκε στο δάπεδο του τάφου. «Για να πάρετε μια μικρή εντύπωση της εικόνας που αντικρίσαμε σήμερα μια φωτογραφία με τον κάδο (σκεύος συμποσίου στο οποίο ανακάτευαν τον οίνο με νερό) στη θέση που βρέθηκε, πεσμένος στο δάπεδο του τάφου.... τα διάφορα "σκουπίδια" που φαίνονται γύρω του είναι υπολείμματα από οργανικά υλικά, ξύλα κ.λ.π. που σχετίζονται με το ανάκλιντρο του νεκρού... Και μια λεπτομέρεια από τη διακόσμηση του αγγείου για να χαρείτε το εξαιρετικό επίπεδο της μακεδονικής μεταλλουργίας». To get a small impression of the image that we saw today with a photo of the bucket (pan symposium in which wine was mixed with water) in the position found, sprawled on the floor of the grave, various “trash” that appear around residual organic materials, wood etc. associated with daybed dead…”

Μέσα στον κιβωτιόσχημο τάφο που ανοίχθηκε χθες το πρωί βρέθηκαν ένα επίχρυσο χάλκινο στεφάνι, πολλά χάλκινα σκεύη καθώς και πολλά πήλινα. Η Αγγελική Κοτταρίδη αναφέρθηκε σε χαμηλούς τόνους στο νέο εύρημα, τονίζοντας ότι πρόκειται για μία ευχάριστη εξαίρεση, αφού η νεκρόπολη των Αιγών λεηλατήθηκε από τους Γαλάτες μισθοφόρους του Πύρρου το 276 π.Χ. και σπάνια βρίσκονται αδιατάρακτες ταφές.

Σύμφωνα με την εκτίμησή της, ο νεκρός είναι άνδρας που πέθανε στα χρόνια του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ενώ αν όλα πάνε καλά τα ευρήματα θα παρουσιαστούν στην πρώτη μεγάλη έκθεση για τα εγκαίνια του νέου μουσείου των Αιγών.

Ο χώρος όπου βρέθηκε ο κιβωτιόσχημος τάφος στο νεκροταφείο των τύμβων στον αρχαιολογικό χώρο των Αιγών στη Βεργίνα.

Το νεκροταφείο των τύμβων βρίσκεται στον ευρύτερο αρχαιολογικό χώρο των Αιγών (Βεργίνα), ανάμεσα στα χωριά Βεργίνα και Παλατίτσια, και καλύπτει μια μεγάλη έκταση σχεδόν 500 στρεμμάτων. Όπως σημειώνει η Αγγ. Κοτταρίδη, 540 ταφικοί τύμβοι συνθέτουν την καρδιά του αρχαιολογικού χώρου των Αιγών και προσφέρουν μια μοναδική άποψη για τη αυθεντική μορφή που είχε ένα μακεδονικό νεκροταφείο στην αρχαιότητα.

Ο Μ. Ανδρόνικος ήταν αυτός που ξεκίνησε τις ανασκαφές στο νεκροταφείο των τύμβων και το 1961 δημοσίευσε τα πορίσματά του. Οι παλαιότεροι τύμβοι ανάγονται στον 11ο αιώνα π.Χ., ενώ η κύρια χρήση του τμήματος αυτού της νεκρόπολης χρονολογείται στην Πρώιμη Εποχή του Σιδήρου (10ος - 7ος αιώνας π.Χ.), την εποχή που συντίθενται τα ομηρικά έπη. Επίσης ένα μεγάλο μέρος των τάφων χρονολογείται στον 4ο και τον 3ο αιώνα π.Χ.

Η Αγγελική Κοτταρίδη στον χώρο της ανασκαφής. The deceased is a man who died during the reign of Alexander the Great (336-323 BC). There is an interesting set of funerary gifts, if all goes well will be presented in the first major exhibition to prepare for the inauguration of the new museum of Vergina.”

Ο Μ. Ανδρόνικος ήταν αυτός που ξεκίνησε τις ανασκαφές στο νεκροταφείο των τύμβων και το 1961 δημοσίευσε τα πορίσματά του. Οι παλαιότεροι τύμβοι ανάγονται στον 11ο αιώνα π.Χ., ενώ η κύρια χρήση του τμήματος αυτού της νεκρόπολης χρονολογείται στην Πρώιμη Εποχή του Σιδήρου (10ος - 7ος αιώνας π.Χ.), την εποχή που συντίθενται τα ομηρικά έπη. Επίσης ένα μεγάλο μέρος των τάφων χρονολογείται στον 4ο και τον 3ο αιώνα π.Χ.

«Ο χώρος οργανώνεται με αρχαίους δρόμους και μονοπάτια, στις δύο πλευρές των οποίων υψώνονται οι χαμηλοί τύμβοι που πολλές φορές σχηματίζουν ομάδες, δηλώνοντας ίσως συγγενικές ή ευρύτερες σχέσεις. Ορισμένοι τύμβοι επαναχρησιμοποιούνται τον 4ο αιώνα π.Χ.», όπως σημειώνει η αρχαιολόγος.

Πολλές ταφές

«Και μια λεπτομέρεια από τη διακόσμηση του αγγείου για να χαρείτε το εξαιρετικό επίπεδο της μακεδονικής μεταλλουργίας...». And a detail of the decoration of the vase to enjoy the excellent level of Macedonian metallurgy “.

Κάθε τύμβος σ' αυτό το μεγάλο νεκροταφείο καλύπτει συνήθως περισσότερες από μία ανδρικές και γυναικείες ταφές, που πιθανότατα ανήκαν σε μέλη της ίδιας οικογένειας. Οι νεκροί συνοδεύονται συνήθως από διάφορα κτερίσματα -όπλα από σίδηρο σε αντρικές ταφές, κοσμήματα από χαλκό ή άλλα πολύτιμα ή ημιπολύτιμα υλικά σε γυναικείες, και ντόπια χειροποίητη ακόσμητη και τροχήλατη γεωμετρική κεραμική.

Ο μεγάλος πλούτος και ορισμένα αντικείμενα-σύμβολα, όπως ένα χάλκινο διάδημα με το ηλιακό σύμβολο και οι τριπλοί δίδυμοι χάλκινοι πελέκεις που βρέθηκαν σε μερικές γυναικείες ταφές, δείχνουν ότι εδώ τάφηκαν και πρόσωπα με ιδιαίτερα σημαντικά, ίσως ιερατικά αξιώματα. Μερικοί τύμβοι καλύπτουν και ταφές του 4ου αι. ή των ελληνιστικών χρόνων, που ανήκαν σε νεκρούς προερχόμενους από τις φτωχότερες τάξεις. Οι ευπορότεροι θάβονταν τα χρόνια αυτά σε κτιστούς κιβωτιόσχημους τάφους, ενώ οι ευγενείς και οι βασιλιάδες στους μεγάλους μακεδονικούς τάφους.


Θα ρυθμίζουμε τα γονίδια μας με… τηλεπάθεια! Controlling genes with your thoughts!

Πρωτοποριακή μέθοδος κατευθύνει τα γονίδια μέσω εγκεφαλικών κυμάτων. Researchers have constructed the first gene network that can be controlled by our thoughts. Scientists have developed a novel gene regulation method that enables thought-specific brainwaves to control the conversion of genes into proteins (gene expression). The inspiration was a game that picks up brainwaves in order to guide a ball through an obstacle course. Thoughts control a near-infrared LED, which starts the production of a molecule in a reaction chamber. Credit: Martin Fussenegger et al., Copyright ETH Zurich

Ακούγεται βγαλμένο από επιστημονική φαντασία, αλλά ερευνητές στην Ελβετία ανέπτυξαν μια πρωτοποριακή μέθοδο, η οποία τους επιτρέπει να κατευθύνουν τη ρύθμιση των γονιδίων μέσω των εγκεφαλικών κυμάτων. Πρόκειται για μια εντυπωσιακή τεχνική ελέγχου των γονιδίων μέσω του νου, η οποία ακόμη βρίσκεται σε αρχικό στάδιο, αλλά θα μπορούσε να έχει σημαντικές επιπτώσεις στο μέλλον.

Η μέθοδος

Ερευνητές με επικεφαλής τον Μάρτιν Φουσενέγκερ, καθηγητή βιοτεχνολογίας και εμβιομηχανικής του Τμήματος Βιοσυστημάτων του Ομοσπονδιακού Ινστιτούτου Τεχνολογίας (ΕΤΗ) της Ζυρίχης, ανέπτυξαν μια μέθοδο που χρησιμοποιεί τα εγκεφαλικά κύματα της σκέψης για να ελέγξει την μετατροπή των γονιδίων σε πρωτεΐνες, δηλαδή τη λεγόμενη «έκφραση» των γονιδίων.

«Για πρώτη φορά μπορέσαμε να απομονώσουμε τα εγκεφαλικά κύματα, να τα μεταφέρουμε ασύρματα σε ένα δίκτυο γονιδίων και, στη συνέχεια, να ρυθμίσουμε την έκφραση ενός γονιδίου ανάλογα με το είδος της σκέψης. Η ικανότητα να ελέγχουμε την έκφραση των γονιδίων μέσω της δύναμης της σκέψης, είναι ένα όνειρο που κυνηγούμε εδώ και πάνω από μια δεκαετία» δήλωσε ο Μάρτιν Φουσενέγκερ.

Η κάσκα

Protein production of genes in mice can be altered by human thought. In humans, the ability to regulate the expression of genes through thoughts alone could open up an entirely new avenue for medicine.

Η αξιοποίηση των εγκεφαλικών κυμάτων γίνεται με τη βοήθεια μιας ειδικής ηλεκτρονικής «κάσκας», που φοριέται στο κεφάλι και λειτουργεί ως συσκευή καταγραφής ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος. Τα εγκεφαλικά κύματα που «συλλαμβάνει» η συσκευή - κάσκα, αναλύονται και μετά μεταδίδονται με ασύρματο τρόπο μέσω Bluetooth σε μια ηλεκτρονική διάταξη, που γεννά ένα ηλεκτρομαγνητικό πεδίο και η οποία εμφυτεύεται στο εσωτερικό του οργανισμού. Το εμφύτευμα περιέχει επίσης έναν ενσωματωμένο μικροσκοπικό λαμπτήρα LED, που εκπέμπει φως στο εγγύς υπέρυθρο τμήμα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος.

Ανάλογα με το τι σκέπτεται κανείς, τα εγκεφαλικά κύματά του καταλήγουν να ανάβουν ή να σβήνουν το φως του εμφυτεύματος, κάτι που, με τη σειρά του, ενεργοποιεί ή απενεργοποιεί τα γονίδια στα κύτταρα, με τελικό αποτέλεσμα αυτά να παράγουν περισσότερη ή λιγότερη από κάποια συγκεκριμένη πρωτεΐνη. Η πολύπλοκη αυτή οπτογενετική τεχνολογία δοκιμάστηκε με επιτυχία τόσο σε καλλιέργειες ανθρωπίνων κυττάρων στο εργαστήριο, όσο και σε πειραματόζωα (ποντίκια). Η πρωτεΐνη - στόχος που έπρεπε να ρυθμιστεί με τη σκέψη, ήταν η SEAP.

Τα ευρήματα

By thinking in a certain way, they were able to wirelessly turn on the gene chip (pictured), causing it to emit near infra-red LED light. This activated light-sensitive cells and triggered signals that turned on on the gene for a protein called Seap. Implanted into mice, the chip released the protein into the animals' bloodstreams. The findings are published in the journal Nature Communications.

Τα πειράματα έδειξαν ότι όσο πιο συγκεντρωμένοι ήσαν οι εθελοντές (π.χ. αν έκαναν διαλογισμό), τόσο μεγαλύτερη ήταν η ποσότητα της εν λόγω πρωτεΐνης, που καταγραφόταν στο αίμα των πειραματόζωων. Η χρήση του εγγύς (σχεδόν) υπερύθρου φωτός προτιμήθηκε, επειδή θεωρείται γενικά ότι δεν είναι επιβλαβές για τα ανθρώπινα κύτταρα, ενώ παράλληλα μπορεί να διεισδύσει βαθιά στους ιστούς και επιτρέπει την οπτική παρακολούθηση της λειτουργίας του εμφυτεύματος.

Όπως είπε ο Μάρτιν Φουσενέγκερ, στο μέλλον ίσως ένα τέτοιο εμφύτευμα ελεγχόμενο από τη σκέψη να μπορεί να θεραπεύσει νευρολογικές παθήσεις, όπως χρόνιους πονοκεφάλους, πόνους στη μέση, επιληψίες κ.α. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature Communications».

Με «τραγούδια» υποδέχεται το Rosetta o κομήτης. Listen to This: Comet's Eerie 'Song' Captured by Rosetta Spacecraft

Τα όργανα του σκάφους καθώς πλησιάζουν τον 67P εντόπισαν μυστηριώδεις ήχους που πηγάζουν από αυτόν. Scientists have picked up on the "sound" of Comet 67P/Churyumov-Gerasimenko speeding through space. Credit: ESA/Rosetta/NavCam

Σε απόσταση αναπνοής βρίσκεται πλέον το σκάφος Rosetta από τον κομήτη 67P και στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA) έχει ξεκινήσει η αντίστροφη μέτρηση για την ιστορική απόπειρα της αποστολής να στείλει πάνω στον κομήτη μια διαστημοσυσκευή που θα πραγματοποιήσει σειρά μελετών. Σύμφωνα με τον προγραμματισμό το μεσημέρι της Τετάρτης το Rosetta θα απελευθερώσει τη συσκευή Φίλαι (Philae) η οποία αν όλα πάνε καλά το απόγευμα της Τετάρτης θα προσεδαφιστεί σε ένα προεπιλεγμένο σημείο του κομήτη.

Ακούστε το τραγούδι του κομήτη λίγο πριν την προσπάθεια προσεδάφισης της αποστολής Rosetta.

Λίγες ώρες πριν την ιστορική προσεδάφιση τα όργανα του Rosetta καθώς πλησίαζαν τον κομήτη συνέλαβαν μυστηριώδεις ήχους, το οποίο τα μέλη της αποστολής χαρακτήρισαν ως ένα «τραγούδι» που λέει ο κομήτης. Πρόκειται για μια αναπάντεχη εξέλιξη, ένα φαινόμενο την ύπαρξη του οποίου δεν γνώριζαν και δεν ανέμεναν οι ειδικοί. Η πρώτη εκτίμηση των μελών της αποστολής είναι ότι το «τραγούδι» αυτό είναι ήχοι που παράγονται από ένα ρεύμα ηλεκτρικά φορτισμένων σωματιδίων που απελευθερώνονται από τον κομήτη καθώς αυτός διασχίζει το διαστημικό κενό.



Λίγη ώρα μετά την ανακοίνωση ότι η διαστημοσυσκευή Philae προσεδαφίστηκε ομαλά στον κομήτη 67P ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA έδωσε στη δημοσιότητα τρία βίντεο της αποστολής Rosetta με μουσική του κορυφαίου Έλληνα συνθέτη Βαγγέλη Παπαθανασίου. Η ESA ζήτησε από τον Vangelis να γράψει τρία ξεχωριστά μουσικά θέματα για τρεις από τις φάσεις της αποστολής. Το αποτέλεσμα είναι όπως αναμενόταν ιδιαίτερα εντυπωσιακό.

Εδώ μπορείτε να παρακολουθήσετε ζωντανά την ιστορική προσπάθεια προσεδάφισης στον κομήτη. Read more from ESA: http://new.livestream.com/esa/cometlanding

Έλληνας μαθητής στο κέντρο ελέγχου της αποστολής

Ο Έλληνας μαθητής που «ξύπνησε»τη Ροζέτα. Copyright © 2014 euronews

Ένας Έλληνας μαθητής της Στ’ τάξης Δημοτικού της Ελληνογερμανικής Αγωγής, θα παρακολουθήσει σήμερα Τετάρτη 12 Νοεμβρίου, από το Κέντρο Ελέγχου Διαστημικών Επιχειρήσεων (ESOC) της ESA στο Ντάρμσταντ της Γερμανίας συνοδεία Ελλήνων και ξένων επιστημόνων. Η Rosetta, η διαστημική συσκευή που επί 31 μήνες ταξίδευε απενεργοποιημένη στο διάστημα, «ξύπνησε» στις 20 Ιανουαρίου 2014, μετά από τους 31 μήνες αδρανοποίησης, από τις φωνές των μαθητών της Ελληνογερμανικής Αγωγής που κέρδισε το πρώτο βραβείο, σε έναν διασκεδαστικό ευρωπαϊκό διαγωνισμό βίντεο. Η συμμετοχή της Ελληνογερμανικής Αγωγής στον ευρωπαϊκό διαγωνισμό, κέρδισε 10.508 ψήφους, με αποτέλεσμα να κατακτήσει την πρώτη θέση ανάμεσα σε 218 συμμετοχές.  Οι κριτές της ESA κάλεσαν έτσι, έναν από τους μαθητές συνοδευόμενο φυσικά από έναν εκπαιδευτικό του σχολείου στο Κέντρο Ελέγχου Διαστημικών Επιχειρήσεων (ESOC) της ESA στο Ντάρμσταντ της Γερμανίας, να παρακολουθήσει τη διαδικασία και να συμμετάσχει στην VIP εκδήλωση για τον εορτασμό της πρώτης προσεδάφισης που έγινε ποτέ σε έναν κομήτη.

Copyright © 2014 euronews

Τυχερός ήταν ο μαθητής Δημήτρης Γρύλλης, που φοιτά στην ΣΤ' τάξη του δημοτικού και είναι αυτός που τελικά θα εκπροσωπήσει τους μαθητές της Ελληνογερμανικής Αγωγής που πήραν μέρος στο διαγωνισμό της ESA. Ο Δημήτρης συμμετείχε σε ομαδική διαθεματική εργασία της τάξης του για τη μελέτη, το σχεδιασμό και την κατασκευή καταφυγίου στον πλανήτη Άρη.

Βρέθηκε ο σκελετός του νεκρού στην Αμφίπολη! The dead resident of Amphipolis was found!

Ο σκελετός είναι σχεδόν ακέραιος - Το γενετικό υλικό θα εξεταστεί από ειδικό εργαστήριο - Βρέθηκε σε φέρετρο που εντοπίστηκε σε τάφο εντός του ταφικού μνημείου του λόφου Καστά. Curiosity is peaked about the impressive findings in Amphipolis. An announcement was made during the press briefing, where it was stated that an almost intact skeleton was discovered! The genetic material will be transferred to a special lab in order to find out the identity and establish the age.

Κορυφώνεται η αγωνία για τα εντυπωσιακά ευρήματα που εντοπίστηκαν στο ταφικό μνημείο της Αμφίπολης. Στην ενημέρωση των δημοσιογράφων ανακοινώθηκε ότι βρέθηκε σκελετός, σχεδόν ακέραιος! Το γενετικό υλικό θα μεταφερθεί σε ειδικό εργαστήριο για έλεγχο προκειμένου να προκύψουν τα πρώτα στοιχεία σχετικά με την ταυτότητα αλλά και την διακρίβωση της ακριβούς ηλικίας του.

Οι εξωτερικές διαστάσεις του τάφου είναι 3,23 μ. μήκος, 1,56 μ. πλάτος και σωζόμενο ύψος 1 μ. As announced, in the third chamber, a large makeshift tomb made of porous stones was discovered 1.6m under the floor of the chamber.

1. Ειδικότερα, σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση συνεχίστηκαν οι εργασίες από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Σερρών, στον λόφο Καστά και συγκεκριμένα στον τρίτο θάλαμο. Σε βάθος 1,60μ. από τους σωζόμενους λίθους του δαπέδου, αποκαλύφθηκε μεγάλος κιβωτιόσχημος τάφος, κατασκευασμένος από πωρόλιθους.

2. Οι εξωτερικές διαστάσεις του τάφου είναι μήκους 3,23μ., πλάτους 1,56μ. και σωζόμενου ύψους 1 μ. Ωστόσο, βρέθηκαν, κατά την ανασκαφή, ορθοστάτες από την ανωδομή του τάφου, που μας επιτρέπουν να θεωρήσουμε ότι το ύψος του έφτανε τουλάχιστον στο 1,80μ.

Στον τάφο βρέθηκαν, διάσπαρτα, σιδερένια και χάλκινα καρφιά, καθώς και οστέινα και γυάλινα διακοσμητικά στοιχεία του φερέτρου. Also within the tomb was an elongated depression of 0.54m width and 2.35m length. During the press briefing, it was announced that a wooden coffin was found in the tomb, something which is proven by about 20 iron and copper nails, as well as bone and glass decorations of the tomb, found thereabouts.

3. Εντός του τάφου δημιουργήθηκε μια επιμήκης βάθυνση πλάτους 0,54μ.και μήκους 2,35μ. Πρόκειται για τη θέση στην οποία τοποθετήθηκε ξύλινο φέρετρο. Βρέθηκαν, διάσπαρτα, σιδερένια και χάλκινα καρφιά, καθώς και οστέινα και γυάλινα διακοσμητικά στοιχεία του φερέτρου. Επισημαίνεται ότι το συνολικό ύψος του τρίτου θαλάμου από την κορυφή της θόλου έως τον πυθμένα του τάφου είναι 8,90μ.

4. Εντός και εκτός του τάφου, βρέθηκε ο σκελετός του νεκρού. Είναι προφανές ότι το ανθρωπολογικό υλικό θα εξεταστεί από ειδικούς επιστήμονες. Είναι, εξίσου, προφανές ότι θα γίνουν όλες οι έρευνες τις οποίες απαιτεί η σύγχρονη επιστήμη.

Ένα μοναδικό ταφικό συγκρότημα

Mεγάλος κιβωτιόσχημος τάφος, κατασκευασμένος από πωρόλιθους, αποκαλύφθηκε στον τρίτο θάλαμο του μνημείου στο λόφο Καστά. Σχέδιο του αρχιτέκτονα του ΥΠΠΟΑ Μ. Λεφαντζή. Also within the tomb was an elongated depression of 0.54m width and 2.35m length. During the press briefing, it was announced that a wooden coffin was found in the tomb, something which is proven by about 20 iron and copper nails, as well as bone and glass decorations of the tomb, found thereabouts. It should be noted that the total height of the third chamber from the top of the dome until the bottom is 8.9m. The skeleton was discovered within and without the tomb. It is also a given that the anthropological evidence will be investigated by special scientists.

5. Το ταφικό συγκρότημα στον λόφο Καστά είναι ένα δημόσιο έργο, που για την κατασκευή του χρησιμοποιήθηκε η μεγαλύτερη ποσότητα μαρμάρου, που έχει ποτέ χρησιμοποιηθεί στη Μακεδονία. Να σας θυμίσω τα στοιχεία της μοναδικότητας του: Τύμβος ύψους 33μ, και επ αυτού το βάθρο με το υπερμέγεθες λιοντάρι, συνολικού ύψους 15,84. Οι σφίγγες, οι καρυάτιδες και το υπέροχο ψηφιδωτό με την αρπαγή της Περσεφόνης, αλλά και τα μαρμάρινα ζωγραφισμένα επιστύλια, τα οποία, αυτή τη στιγμή, συντηρούνται στο εργαστήριο του Μουσείου Αμφίπολης. Επισημαίνεται το πρωτοφανές ύψος του συνόλου της κατασκευής.

6. Επομένως, αυτό το μνημείο αποτελεί μοναδική και πρωτότυπη σύνθεση ποικίλων χαρακτηριστικών. Είναι μια εξαιρετικά ακριβή κατασκευή, το κόστος της οποίας είναι προφανώς απίθανο να είχε αναληφθεί από ιδιώτη.

Μέσα στον τάφο δημιουργήθηκε μια επιμήκης βάθυνση πλάτους 0,54 μ.και μήκους 2,35 μ., στην οποία τοποθετήθηκε ξύλινο φέρετρο.

7. Πιθανότατα, πρόκειται για μνημείο αφηρωϊσμένου νεκρού, δηλαδή, θνητού στον οποίον αποδόθηκαν λατρευτικές τιμές από την κοινωνία της εποχής του. Ο νεκρός ήταν εξέχουσα προσωπικότητα, καθώς μόνον έτσι εξηγείται η κατασκευή αυτού του μοναδικού ταφικού συγκροτήματος.

Περισσότερα από εκατό μέλη του περιβόλου, όπως γείσα, ορθοστάτες και στέψεις, αποκαλύφθηκαν πριν από λίγες μέρες, όταν αποτραβήχτηκαν τα νερά της λίμνης Κερκίνης.

8. Προκειμένου να δρομολογηθούν οι εργασίες αποκατάστασης του μνημείου, μελετώνται συστηματικά τα διάσπαρτα αρχιτεκτονικά μέλη, τα οποία έχουν ταυτιστεί και αποδοθεί στον περίβολο. Πρόκειται για 500 περίπου μαρμάρινα μέλη, που βρίσκονται στην γύρω περιοχή, εκεί όπου σήμερα είναι τοποθετημένο το λιοντάρι, ενώ καθώς αποσύρθηκαν, προ ολίγων ημερών, τα νερά της λίμνης Κερκίνης, αποκαλύφθηκαν περισσότερα από εκατό μέλη του περιβόλου, όπως γείσα, ορθοστάτες και στέψεις. Είχαν μεταφερθεί, το 1936 από την Ούλεν, η οποία είχε αναλάβει την κατασκευή του φράγματος της Κερκίνης.

9. Στο πλαίσιο των αρχαιολογικών ερευνών στον τύμβο έγινε έλεγχος και δειγματοληψία των ιζημάτων, εσωτερικά και εξωτερικά του τάφου, όπως και γεωτρητικός έλεγχος του υπεδάφους του, ώστε να διαπιστωθεί το γεωλογικό υπόβαθρο. Τα ιζήματα αποτελούνται από εναλλαγές άμμου και μάργας, λιμναίας προέλευσης.

10. Για τις επόμενες ημέρες προβλέπεται η ολοκλήρωση του κοσκινίσματος των χωμάτων, η ολοκλήρωση των υποστυλωτικών εργασιών και η συνέχιση των εργασιών συντήρησης στο μνημείο , αλλά και των ευρημάτων στο εργαστήριο του Μουσείου της Αμφίπολης. Ιδαίτερη έμφαση δίνεται στη συντήρηση των τμημάτων του ελλείποντος μέρους του ψηφιδωτού.

Οι εξωτερικές διαστάσεις του τάφου είναι 3,23 μ. μήκος, 1,56 μ. πλάτος και σωζόμενο ύψος 1 μ. Amphipolis: The grave measures 3.23x1.56x1m.

11. Στις 22 Νοεμβρίου, ο υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Κ. Τασούλας θα δώσει συνέντευξη στο Μουσείο της Αμφίπολης, στη μία το μεσημέρι σχετικά με τα ευρήματα και την επόμενη φάση των εργασιών στο τύμβο Καστά.

12. Στις 29 Νοεμβρίου, ημέρα Σάββατο και ώρα 11.00 θα παρουσιαστούν τα αποτέλεσματα της ανασκαφικής περιόδου στον λόφο Καστά, από την έφορο Αρχαιοτήτων Σερρών Κ. Περιστέρη και τους συνεργάτες της, στην Αθήνα, στο Αμφιθέατρο του Υπουργείου Πολιτισμού.

13. Γεωφυσικές διασκοπίσεις

1. Η γεωφυσική διασκόπιση θα γίνει από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, ειδικότερα από το εργαστήριο Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής, το οποίο διευθύνεται από τον καθηγητή Γρηγόρη Τσόκα, μετά από πρόταση του πρυτάνεως καθηγητή Περικλή Μήτκα. Σημειώνεται ότι το ΑΠΘ έθεσε στη διάθεση του Υπουργείου Πολιτισμού όχι μόνον την τεχνογνωσία του αλλά και πόρους του Πανεπιστημίου.

2. Για την διερεύνηση του Τύμβου Καστά θα χρησιμοποιηθεί, κυρίως, η μέθοδος της ηλεκτρικής τομογραφίας, στην ανάπτυξη της οποίας έχει συμβάλλει καθοριστικά το συγκεκριμένο εργαστήριο. Η μέθοδος συνίσταται στην ηλεκτρική απεικόνιση του υπεδάφους, παρόμοια με την ιατρική τομογραφία. Έχει δε αποδώσει σε εξερεύνηση άλλων τύμβων- πχ. Απολλωνία, Κιλκίς, Βεργίνα, Αργολιδα κ.α). Αποτελέσματα από την διερεύνηση του τύμβου Καστά σε επόμενη ενημέρωση.

Πηγή: ΥΠΠΟΑ (Δελτίο Τύπου).

Τρίτη 11 Νοεμβρίου 2014

Η θαυμαστή διδασκαλία της φιλοσοφίας στα λύκεια της Γαλλίας. Why does France insist school pupils master philosophy?

Η «Σχολή των Αθηνών», η περίφημη τοιχογραφία του Ραφαήλ στο Βατικανό (1511) που απεικονίζει αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους. Στο κέντρο δεσπόζουν ο Πλάτωνας (αριστερά) και ο Αριστοτέλης (δεξιά).

Για ποιο λόγο το εκπαιδευτικό σύστημα της Γαλλίας επιμένει τόσο πολύ στο να διδάσκονται οι μαθητές λυκείου τις βασικές αρχές της φιλοσοφίας; Αυτό το ερώτημα διατυπώνει ο Βρετανός ανταποκριτής του BBC στο Παρίσι, Χιού Σκόφιλντ.

Όπως σημειώνει ο δημοσιογράφος, η 17χρονη κόρη του, στα πλαίσια της μελέτης για το Baccalaureat (το δικό μας αντίστοιχο απολυτήριο Λυκείου), έχει επιλέξει το Bac Litteraire, δηλαδή την «φιλολογική» κατεύθυνση που δίνει έμφαση σε μαθήματα όπως η Φιλολογία και η Φιλοσοφία.

"I am awe-inspired by the change that has come over my daughter".

«Την έβλεπα με θαυμασμό να κάνει μία τελευταία διανοητική πρόβα καθώς μελετούσε για ένα δύσκολο τεστ φιλοσοφίας». Η πρώτη μου σκέψη ήταν: «Δόξα τω Θεώ που εγώ δεν έζησα αυτό το μαρτύριο». Μπορείτε να φανταστείτε ότι θα περάσετε ένα πρωινό του Ιουνίου, τέσσερις ολόκληρες ώρες, αναπτύσσοντας μία εξαντλητική επιχειρηματολογία για το θέμα: «Είναι η αλήθεια προτιμότερη από την ειρήνη;». 'Η «Υπάρχει εξουσία χωρίς βία;». Ή «Μπορεί κάποιος να έχει δίκιο και όταν τα γεγονότα τον διαψεύδουν;» γράφει ο Σκόφιλντ.

Και τονίζει: «Ίσως να προτιμούσατε την δεύτερη επιλογή. Δηλαδή μία άσκηση που ζητάει να σχολιάσετε γραπτώς ένα κείμενο. Σ' αυτή την περίπτωση, έχετε να διαλέξετε ανάμεσα σ' ένα απόσπασμα από το έργο «Tractatus Theologiko-Politico» που έγραψε το Σπινόζα το 1670, και σε μία άποψη του Σενέκα για τον αλτρουισμό».  

Baruch Spinoza (left) and Plato (right, with Aristotle) are among the philosophers the students study.     

Στη φιλολογική κατεύθυνση μαθητές και μαθήτριες διδάσκονται, επί οκτώ σχολικές ώρες την εβδομάδα, πάρα πολλά στοιχεία για το έργο κορυφαίων στοχαστών όπως ο Πλάτωνας, ο Καντ, ο Σοπενχάουερ, ο Χάιντεγκερ και ο Σαρτρ. Μερικά από τα θέματα που διαπραγματεύονται στην τάξη, στη μελέτη και στις εξετάσεις είναι: η συνείδηση, ο άλλος, η τέχνη, η ύπαρξη και ο χρόνος, η ύλη και το πνεύμα, η κοινωνία, ο νόμος, το καθήκον, η ευτυχία. 

«Υπάρχουν κι άλλες γενικές κατευθύνσεις που μπορεί να επιλέξει ένας μαθητής Λυκείου στη Γαλλία, όπως η επιστημονική. Αλλά ακόμη κι εκεί υπάρχει η φιλοσοφία ως διδασκόμενο μάθημα, αναπόσπαστο τμήμα της διδακτέας ύλης» διαπιστώνει ο Βρετανός ανταποκριτής που ζει οικογενειακώς στο Παρίσι.

There’s nothing good or bad but thinking makes it so”. Shakespeare, Hamlet. The Thinker, by Auguste Rodin, at the California Palace of the Legion of Honor.

Προς τί λοιπόν τόση προσκόλληση στη φιλοσοφία; Ο ίδιος δίνει μία απάντηση. Θεωρεί ότι στόχος του γαλλικού εκπαιδευτικού συστήματος είναι οι μαθητές όχι απλώς «να καταλάβουν» τις πιο σημαντικές φιλοσοφικές ιδέες, αλλά κυρίως «να μπορούν να τις χρησιμοποιήσουν στην ενήλικη ζωή τους, στην περίπτωση μιας συνομιλίας».

Κι αυτό, κατά την άποψή του, συμβαίνει μόνο στη Γαλλία, όπου οι ρίζες της διδασκαλίας της φιλοσοφίας στη μέση εκπαίδευση είναι παμπάλαιες. Το μπακαλορεά της Γαλλίας εισήχθη το 1809 από τον ίδιο τον αυτοκράτορα Ναπολέοντα Βοναπάρτη με τη φιλοσοφία να αποτελεί ένα από τα κύρια μαθήματα. 

 Luca Giordano, A Cynical Philosopher, c. 1660.

«Η χρησιμότητα της διδασκαλίας της φιλοσοφίας ήταν και παραμένει η εξής: να ολοκληρωθεί η μάθηση ενός παιδιού με στόχο αυτό με τη σειρά του να μάθει να σκέφτεται», καταλήγει ο Σκόφιλντ.


Διαβάστε για τη διδασκαλία της φιλοσοφίας στο Ηνωμένο Βασίλειο: Teaching philosophy to children? It's a great idea.

Η διδασκαλία της Φιλοσοφίας στο Ελληνικό Λύκειο

Η θέση της ομάδας φιλοσοφίας της Πανελλήνιας Ένωσης Φιλολόγων για το μάθημα της φιλοσοφίας και την Τράπεζα Θεμάτων:

Η διδασκαλία της Φιλοσοφίας στο Λύκειο, έτσι όπως διαμορφώνεται σήμερα με το βιβλίο της Β΄ τάξης  και τον καθορισμό της διδακτέας-εξεταστέας ύλης από το ΥΠΕΠΘ, διαλύει και καταστρέφει κάθε ίχνος δημιουργικής ανησυχίας και αναζήτησης του μαθητή μπροστά στα φιλοσοφικά προβλήματα.

Το βιβλίο Φιλοσοφίας δεν ορίζει ιστορικά, γενετικά, εξελικτικά, πώς συγκροτούνται τα ερωτήματα για την αρχή, την ουσία και τη δομή του κόσμου, τη γένεση του ανθρώπου, της νόησης και της συνείδησης, των θεμελιωδών εννοιών προσέγγισης του κόσμου, τη σχέση με τη φύση και τις τεχνικές και επιστημονικές ανακαλύψεις. Δεν παρουσιάζει τις απαντήσεις που δόθηκαν από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα  (βλ. σχετικά, πρόταση της Ομάδας Φιλοσοφίας της Π.Ε.Φ., περ. Φιλολογική, τεύχ. 102 και 107).

Το βιβλίο Φιλοσοφίας περιορίζεται σε μια επιλεκτική προβληματική, που βασίζεται   στα ερωτήματα της Αναλυτικής Φιλοσοφίας για την αμφιβολία της ύπαρξης και γνώσης του εξωτερικού κόσμου, μονόπλευρα, υποθέσεις ‘προχωρημένες’ για τους μαθητές. Τα ερωτήματα είναι αυθαίρετα επιλεγμένα, αποσπασματικά, χωρίς συστηματική προσέγγιση. Ταιριάζουν  περισσότερο σε μια  «θεματική» φιλοσοφία.  Οι επιλογές αυτές οδηγούν σε αναπαραγωγή και απομνημόνευση του περιεχομένου.

Μεγαλύτερο πρόβλημα προκύπτει με την εφαρμογή της τράπεζας θεμάτων, η οποία, στην πραγματικότητα είναι ένα όργανο το οποίο καθορίζει τη μεθοδολογία και ερμηνευτική του περιεχομένου και της εξέτασης ενός μαθήματος. Η παιδαγωγική και διδακτική ελευθερία περιορίζεται αφάνταστα. Υπάρχει ο κίνδυνος να διαμορφώνονται οι ερωτήσεις  στις εξετάσεις τυπικά κατά 50% από την τράπεζα θεμάτων, αλλά 100% στο ίδιο πνεύμα και την ίδια μέθοδο.

Rembrandt, Deux philosophes en conversation, Two philosophers in conversation, 1628, 72,5x59,5 cm. Melbourne National Gallery of Victoria.

Κατά την άποψή μας, οι ερωτήσεις πρέπει να διαμορφώνονται από τους διδάσκοντες ως αποτέλεσμα της δημιουργικής διαδικασίας μέσα στην τάξη, όπου έχουν λάβει μέρος και οι μαθητές.

Αυτή η Ιστορία της Αρχαίας Φιλοσοφίας δεν είναι μια ακόμη ιστορία της αρχαίας φιλοσοφίας, λιγότερο ή περισσότερο συνοπτική ή αναλυτική, φιλικά ή εχθρικά διακείμενη προς το τάδε ή το δείνα φιλοσοφικό ρεύμα κλπ. Σκοπός της είναι να αναδείξει τους στενούς δεσμούς των κύριων χαρακτηριστικών (θέματα, επεξεργασίες, απαντήσεις) των φιλοσοφιών που εμφανίστηκαν κατά τις διάφορες φάσεις της αρχαίας ελληνικής και ρωμαϊκής κοινωνικής ιστορίας με τα βασικά γνωρίσματα (πολιτική πραγματικότητα, εκπαιδευτικοί θεσμοί, ιδεολογικά ζητούμενα) αυτών των φάσεων και να δείξει με τρόπο ανάγλυφο το ρίζωμα της αρχαίας φιλοσοφίας και επιστήμης στην κοινωνικο-πολιτική ιστορία της εποχής της. Οι φιλοσοφίες παρουσιάζονται, όπως θα έλεγε ο Χέγκελ, ως "παιδιά της εποχής τους", αλλά με ταυτόχρονη ανάδειξη των θεμελιωδών οντολογικών, κοσμολογικών, ανθρωπολογικών, γνωσιολογικών και ηθικών γραμμών τους, καθώς και με έμφαση στην καθαρά θεωρητική συμβολή τους στην ανάδυση και στην αντιμετώπιση των μεγάλων φιλοσοφικών και πολιτικών προβλημάτων κάθε περιόδου. Η απολύτως κατανοητή, και στον αμύητο αναγνώστη, ανάδειξη των τρόπων που η φιλοσοφία διαπλέκεται με τη ζωή αποτελεί το μεγάλο προτέρημα αυτού του κειμένου και αυτό που πάρα πολύ συχνά λείπει από τη σχετική βιβλιογραφία. Αυτό και μόνο θα αρκούσε για να καταστήσει το βιβλίο του Mario Vegetti κείμενο με ειδικό βάρος. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).

Ειδικά στο συγκεκριμένο μάθημα πρέπει να διδάσκεται Ιστορία της Φιλοσοφίας, η οποία περιλαμβάνει τη γέννηση και την εξέλιξη των φιλοσοφικών ρευμάτων από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, στο πλαίσιο της οικονομικής, κοινωνικής, πολιτικής και επιστημονικοτεχνικής διαδικασίας. Η ερμηνευτική αυτή προσέγγιση βοηθάει το μαθητή να αντιληφθεί ποια ερωτήματα απαντήθηκαν στη διαδρομή της ιστορίας και ποια μένουν ανοιχτά  μέχρι σήμερα.  

ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΤΗΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ ΕΝΩΣΗΣ ΦΙΛΟΛΟΓΩΝ: Βατούγιου  Στέλλα, Δουλκέρης  Μιχάλης, Κύρκος  Χρήστος, Μανοπούλου  Εύη, Σπυράλατος  Γιάννης,Τουλιάτος Σπύρος.

Πηγή: Alfa Vita


Βρήκαν πώς η αγριόγατα έγινε... ψιψίνα. The cat’s meow: Genome reveals clues to domestication

Pierre-Auguste Renoir, Woman with a Cat, c.1875. Επιστήμονες «διάβασαν» το DNA της γάτας που εξημερώθηκε πριν από 9.500 χρόνια. Researchers at Washington University School of Medicine in St. Louis led an international team that sequenced and analyzed the cat genome to better understand the animal's domestication. Cats and humans have shared the same households for at least 9,000 years, but we still know very little about how our feline friends became domesticated. An analysis of the cat genome by researchers at Washington University School of Medicine in St. Louis reveals some surprising clues.

Διεθνής ερευνητική ομάδα αποκωδικοποίησε το γονιδίωμα της γάτας, ρίχνοντας έτσι φως στον τρόπο που η αγριόγατα έγινε οικόσιτο ζώο και ένα από τα πιο αγαπημένα κατοικίδια. Οι άνθρωποι έχουν στα σπίτια τους γάτες εδώ και περίπου 9.500 χρόνια, περίπου παράλληλα με την εμφάνιση της γεωργίας στην Εγγύς και Μέση Ανατολή, όμως λίγα πράγματα ήσαν έως τώρα γνωστά για το πώς ξεκίνησε αυτή η συμβιωτική σχέση.

Πολύ μετά τους σκύλους

Οι γάτες άργησαν να εξημερωθούν και ακόμη και τώρα διατηρούν κάποια χαρακτηριστικά του... άγριου παρελθόντος τους. Researchers at Washington University School of Medicine in St. Louis led an international team that sequenced and analyzed the cat genome to better understand the animal's domestication. Pictured is a blue Abyssinian. (Photo Credit: Wikimedia Commons)

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Γουέσλι Γουόρεν, αναπληρωτή καθηγητή γενετικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ουάσιγκτον - Σεντ Λιούις, ανέφεραν ότι οι γάτες (μισο)εξημερώθηκαν πολύ πιο πρόσφατα από τους σκύλους, οι οποίοι προήλθαν από τους λύκους πριν από περίπου 30.000 χρόνια.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, οι πρώτες γάτες εξημερώθηκαν πριν από 9.000 έως 10.000 χρόνια στην Εγγύς Ανατολή από μοναχικές αγριόγατες που ακόμη τριγυρνούν σήμερα στη Μέση Ανατολή. Έχουν ανακαλυφθεί αρχαιολογικά στοιχεία για εξημέρωση γατών στην Κύπρο προ 9.000 ετών, ενώ στην Κίνα τα αρχαιότερα ανάλογα στοιχεία χρονολογούνται πριν από 5.000 χρόνια. Οι ερευνητές ανέλυσαν γενετικό υλικό από 22 εξημερωμένες γάτες από όλο τον κόσμο, καθώς και από ευρωπαϊκές και μεσανατολικές αγριόγατες. Έτσι, συνέκριναν το DNA της αγριόγατας και της οικιακής γάτας, εντοπίζοντας διαφορές και ομοιότητες.

Μικρές μεταβολές

Cats and humans have shared the same households for at least 9,000 years, but we still know very little about how our feline friends became domesticated. Credit: © Alta Oosthuizen / Fotolia

Το DNA της εξημερωμένης γάτας έχει αλλάξει σχετικά λίγο από τότε που διαχωρίστηκε από την αγριόγατα (γι’ αυτό, άλλωστε, οι σπιτικές γάτες συνεχίζουν να σκοτώνουν ποντίκια και πουλιά, παρόλο που έχουν εξασφαλισμένη άφθονη τροφή από τα αφεντικά τους). Οι κυριότερες διαφορές αφορούν 13 γονίδια, κυρίως στον εγκέφαλο, που σχετίζονται με την μνήμη, τον φόβο και την αναζήτηση των ανταμοιβών.

Όπως είπε ο Γουέσλι Γουόρεν, «κατά πάσα πιθανότητα οι άνθρωποι ήθελαν τις γάτες τριγύρω τους για να ελέγχουν τα τρωκτικά που κατέστρεφαν τις καλλιέργειες των σιτηρών τους. Έτσι, μάλλον άρχισαν να δίνουν στις γάτες φαγητά για να τις δελεάσουν προκειμένου να μείνουν κοντά τους». Αυτό αντανακλάται στο γονιδίωμά τους από ένα σημείο και μετά, καθώς χάρη στις γενετικές αλλαγές οι έως τότε άγριες γάτες φοβούνταν λιγότερο και ανταποκρίνονταν με μεγαλύτερη ευχαρίστηση στις περιποιήσεις των ανθρώπων.

Pierre Carrier-Belleuse, Young Ballerina Holding A Black Cat, 1895. 

Σταδιακά, χάρη αρχικά στα φαγητά και μετά στα χάδια των ανθρώπων, μερικές γάτες προτίμησαν να εγκαταλείψουν την άγρια και μοναχική ζωή, ενώ οι άνθρωποι προτιμούσαν να κρατούν κοντά τους όσες γάτες ήσαν πιο ήμερες και φιλικές. Σιγά σιγά οι ήμερες γάτες μίκρυναν ελαφρώς σε μέγεθος σε σχέση με τις αγριόγατες και απέκτησαν μια ποικιλία από χρωματισμούς και τριχώματα. Αρκετές από τις σημερινές ράτσες των γατών έχουν προέλθει από διασταυρώσεις που σκόπιμα έκαναν οι πρόγονοί μας για να προωθήσουν διάφορα επιθυμητά χαρακτηριστικά στα ζώα τους.

Το DNA

The Birman breed has characteristic white paws. Comparing the Birman to other breeds' genomes reveals that humans likely bred cats for this quality. (Photo Credit: Wikimedia Commons)

Η αλληλούχιση του γονιδιώματος της γάτας ξεκίνησε το 2007 με αρχικό στόχο να μελετηθούν καλύτερα ορισμένες γενετικές παθήσεις των γατών που μοιάζουν με αυτές των ανθρώπων, όπως κάποιες νευρολογικές διαταραχές, λοιμώδεις και μεταβολικές νόσοι.

Οι ερευνητές συνέκριναν επίσης το γονιδίωμα της γάτας με αυτό άλλων ζώων (τίγρης, αγελάδας, σκύλου). Μεταξύ άλλων, διαπιστώθηκε ότι οι γάτες έχουν λιγότερα γονίδια όσφρησης (γύρω στα 700) από ό,τι οι σκύλοι (πάνω από 800), πράγμα που εξηγεί γιατί οι τελευταίοι βασίζονται περισσότερο στη μύτη τους για να βρουν την τροφή τους.

Από την άλλη, οι γάτες έχουν περισσότερα γονίδια από ό,τι οι σκύλοι για τις χημικές ουσίες φερομόνες, πράγμα που τους επιτρέπει να βρίσκουν καλύτερα με την μύτη το ταίρι τους για να ζευγαρώσουν. Αυτό δικαιολογείται από το γεγονός ότι οι γάτες είναι μοναχικά ζώα και δυσκολεύονται πιο πολύ να βρουν σύντροφο, ενώ οι σκύλοι ζουν συχνά σε κοπάδια, οπότε δεν έχουν ανάγκη τόσο «γερή» όσφρηση στο θέμα του ζευγαρώματος.

Ακόμη, οι γάτες έχουν καλύτερη ακοή από τα περισσότερα άλλα σαρκοβόρα ζώα, καθώς είναι ικανές να ακούνε ακόμη και στη συχνότητα των υπερήχων. Επίσης είναι εντυπωσιακά καλές στο να βλέπουν σχεδόν στο σκοτάδι, πράγμα που εξηγεί γιατί είναι ιδιαίτερα δραστήριες μόλις έχει φέξει και λίγο πριν δύσει. Για όλες αυτές τις ικανότητες, οι επιστήμονες ανακάλυψαν τις μεταλλάξεις των σχετικών γονιδίων. Η νέα μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «PNAS».