Το ιστολόγιο "Τέχνης Σύμπαν και Φιλολογία" είναι ένας διαδικτυακός τόπος που αφιερώνεται στην προώθηση και ανάδειξη της τέχνης, της επιστήμης και της φιλολογίας. Ο συντάκτης του ιστολογίου, Κωνσταντίνος Βακουφτσής, μοιράζεται με τους αναγνώστες του τις σκέψεις του, τις αναλύσεις του και την αγάπη του για τον πολιτισμό, το σύμπαν και τη λογοτεχνία.
Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.
Νέα
θεωρία για την μυστηριώδη εξαφάνιση των ζώων που κυριαρχούσαν για περίπου 170
εκ. έτη στην Γη. Dinosaurs were so successful it may have contributed
to their demise, new research has found. The rapid expansion of the huge
reptiles across the globe meant they were running out of space on Earth long
before they went extinct.
Οι
δεινόσαυροι εμφανίστηκαν στην Γη πριν από περίπου 230 εκατ. έτη. Τα πρώτα είδη
ήταν μικρά σε μέγεθος αλλά γρήγορα άρχισαν να επεκτείνονται σε όλα τα μήκη και
πλάτη του πλανήτη και να εξελίσσονται με γοργούς ρυθμούς. Έτσι μερικά εκ. έτη
αργότερα είχαν κάνει την εμφάνιση τους εκατοντάδες είδη που είχαν τεράστια
ποικιλομορφία σε μέγεθος αλλά και χαρακτηριστικά. Υπήρχαν μικρά είδη που είχαν
μέγεθος κατοικίδιων ζώων και φυσικά γιγάντια είδη που έφταναν σε μήκος τα 35
μέτρα και είχαν βάρος 100 τόνων.
Around 65 million
years ago non-avian dinosaurs were wiped out and more than half the world's
species were obliterated. The Chicxulub asteroid is often cited as a potential
cause of the Cretaceous-Paleogene extinction event.
Ενώ
οι δεινόσαυροι κυριαρχούσαν για περίπου 140 εκ. έτη στον πλανήτη εντελώς
ξαφνικά πριν από περίπου 66 εκ. έτη εξαφανίστηκαν. Έχουν αναπτυχθεί διάφορες
θεωρίες για την αιτία της εξαφάνισης των δεινοσαύρων. Η κρατούσα θεωρία
αναφέρει ότι πριν από 66 εκ. έτη έπεσε στην Γη ένας τεράστιος αστεροειδής με
διάμετρο 10 -15 χλμ. Η τρομακτική σύγκρουση του αστεροειδή με τον πλανήτη μας
προκάλεσε αλυσιδωτές επιπτώσεις και ακραία φαινόμενα που οδήγησαν γρήγορα στον
θάνατο τους δεινοσαύρους και ειδικότερα τους μεγαλόσωμους.
Η
νέα θεωρία
Researchers suggest
that the dinosaurs were in decline long before the killer asteroid hit because
they had clogged up every habitat on Earth. This seriously impeded their
ability to produce new species.
Ερευνητές
του Πανεπιστημίου Reading στην Βρετανία με άρθρο τους στην επιθεώρηση «Nature Ecology and Evolution» στην
Βρετανία διατυπώνουν μια νέα θεωρία. Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι για την
εξαφάνιση των δεινοσαύρων ευθύνεται η... επιτυχία τους! Πιο συγκεκριμένα οι
ερευνητές αναφέρουν ότι τα προβλήματα επιβίωσης των δεινοσαύρων είχαν ξεκινήσει
πολύ νωρίτερα από την πτώση του αστεροειδή.
Σύμφωνα
με τους ερευνητές πολύ πριν πέσει στην Γη ο τεράστιος αστεροειδής την επίμαχη
περίοδο, δηλαδή πριν από περίπου 65 εκ. έτη οι δεινόσαυροι είχαν πλέον
κατακτήσει κάθε σπιθαμή γης στον πλανήτη και ήταν παράλληλα τόσο πολλοί που ο
πλανήτης δεν μπορούσε πλέον να τους συντηρήσει. Αυτό είχε σύμφωνα με τους
ερευνητές είχε ως αποτέλεσμα να σταματήσει η εξέλιξη των δεινοσαύρων και η μη
εμφάνιση νέων ειδών θα οδηγούσε όπως υποστηρίζουν έτσι και αλλιώς κάποια στιγμή
στην εξαφάνιση τους και απλά η πτώση του αστεροειδή επιτάχυνε το μοιραίο.
Όποιος
και αν ήταν ο λόγος της εξαφάνισης των δεινοσαύρων το βέβαιο είναι ότι η
εξαφάνιση αυτή επέτρεψε στα πρώτα είδη θηλαστικών που είχαν αρχίσει να κάνουν
την εμφάνιση τους στον πλανήτη να βγουν από τις κρυψώνες που ζούσαν όσο υπήρχαν
οι δεινόσαυροι και να ανοίξει ο δρόμος για να κυριαρχήσουν στην Γη κάτι που οδήγησε
τελικά στην εμφάνιση του ανθρώπου.
Οι
επιστήμονες συνεχίζουν να μελετούν το σύστημα του Trappist-1 για να εντοπίσουν πιο συγκεκριμένα ποιος
ή ποιοι από τους πλανήτες του έχουν τις μεγαλύτερες πιθανότητες να είναι
κατοικήσιμοι. This artist’s impression shows the view just above the
surface of one of the middle planets in the TRAPPIST-1 system, with the glare
of the host star illuminating the rocky surface. At least seven planets orbit
this ultracool dwarf star 40 light-years from Earth and they are all roughly
the same size as the Earth. They are at the right distances from their star for
liquid water to exist on the surfaces of several of them. This artist’s
impression is based on the known physical parameters for the planets and stars
seen, and uses a vast database of objects in the Universe. Credit: ESO/N.
Bartmann
Πρόσθετα
στοιχεία για τους επτά εξωπλανήτες που είχαν ανακαλυφθεί πέρυσι γύρω από το
κοντινό άστρο Trappist-1
σε απόσταση 40 ετών φωτός, έχουν πλέον στα χέρια τους οι επιστήμονες με τη
βοήθεια και του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble. Τα νέα δεδομένα αυξάνουν ακόμη
περισσότερο τις πιθανότητες τουλάχιστον τρεις από τους πλανήτες να διαθέτουν
συνθήκες φιλόξενες για ζωή.
This artist's
concept shows what the TRAPPIST-1 planetary system may look like, based on
available data about the planets' diameters, masses and distances from the host
star, as of February 2018. The new analysis concludes that the seven planets of
TRAPPIST-1 are all rocky, and some could contain significant amounts of water.
TRAPPIST-1 is an ultra-cool dwarf star in the constellation Aquarius, and its
planets orbit very close to it. Image credit: NASA/JPL-Caltech
Με
βάση τα νέα στοιχεία, τα οποία παρουσιάσθηκαν σε τέσσερις μελέτες που
δημοσιεύθηκαν στα περιοδικά αστρονομίας και αστροφυσικής «NatureAstronomy» και «AstronomyandAstrophysics»,
εκτιμάται ότι και οι επτά εξωπλανήτες είναι βραχώδεις, ενώ έως το 5% της μάζας
τους είναι νερό, μια σημαντική ποσότητα σε σχέση με τη Γη, όπου όλοι οι ωκεανοί
αποτελούν μόνο το 0,02% της μάζας της.
Astronomers used
Hubble to analyze light from the nearby star TRAPPIST-1 that passed through the
atmospheres of four Earth-sized planets in the star’s habitable zone. The
graphic at top shows a model spectrum containing the signatures of gases the
astronomers would expect to see if the exoplanets’ atmospheres were puffy and
dominated by primordial hydrogen from the distant worlds’ formation. The Hubble
Space Telescope observations, however, revealed that the planets do not have
hydrogen-dominated atmospheres. The flat spectrum shown in the illustration at
bottom indicates that Hubble did not spot any traces of water or methane, which
are abundant in hydrogen-rich atmospheres. NASA, ESA, and Z. Levy (STScI)
Η
μορφή που βρίσκεται το νερό στους εξωπλανήτες εξαρτάται από το πόση θερμότητα
δέχονται από το άστρο τους, το οποίο έχει μάζα μόλις το 9% του Ήλιου. Πάντως,
και οι επτά πλανήτες φαίνεται να έχουν σχετικά ήπιες επιφανειακές θερμοκρασίες,
συνεπώς -υπό ορισμένες γεωλογικές και ατμοσφαιρικές συνθήκες- είναι πιθανό όλοι
να διαθέτουν νερό σε υγρή μορφή.
These spectra show
the chemical makeup of the atmospheres of four Earth-size planets orbiting
within or near the habitable zone of the nearby star TRAPPIST-1. To obtain the
spectra, astronomers used the Hubble Space Telescope to collect light from
TRAPPIST-1 that passed through the exoplanets’ atmospheres as the alien worlds
crossed the face of the star. The purple curves show the predicted signatures
of gases such as water and methane that absorb certain wavelengths of light.
These gases would be found in a puffy hydrogen-dominated atmosphere similar to
gaseous planets such as Neptune. The Hubble results, noted by the green
crosses, reveal no evidence of an extended atmosphere in three of the
exoplanets (TRAPPIST-1 d, f, and e). Additional observations are needed to rule
out a hydrogen-dominated atmosphere for the fourth planet (TRAPPIST-1 g). NASA,
ESA, and Z. Levy (STScI)
Επιπροσθέτως, οι πέντε τουλάχιστον από τους επτά εξωπλανήτες φαίνεται να στερούνται ατμόσφαιρας από υδρογόνο και ήλιο, όπως συμβαίνει με τον Ποσειδώνα ή τον Ουρανό, κάτι που ενισχύει τις ομοιότητες με το δικό μας ηλιακό σύστημα.
This graph presents
known properties of the seven TRAPPIST-1 exoplanets (labeled b thorugh h),
showing how they stack up to the inner rocky worlds in our own solar system. Credit: NASA/JPL-Caltech
Οι
επιστήμονες συνεχίζουν να μελετούν το σύστημα του Trappist-1 για να εντοπίσουν πιο συγκεκριμένα ποιος
ή ποιοι από τους πλανήτες του έχουν τις μεγαλύτερες πιθανότητες να είναι
κατοικήσιμοι. Μέχρι στιγμής, η εκτίμηση είναι ότι ο τέταρτος σε απόσταση από το
άστρο, ο Trappist-1e, είναι αυτός που μοιάζει περισσότερο με τη
Γη, αν και παραμένει ασαφές προς το παρόν αν διαθέτει ατμόσφαιρα, ποιες
συνθήκες επικρατούν στην επιφάνειά του και αν έχει υγρό νερό.
This chart shows,
on the top row, artist concepts of the seven planets of TRAPPIST-1 with their
orbital periods, distances from their star, radii, masses, densities and
surface gravity as compared to those of Earth. Credit: NASA/JPL-Caltech
Από
τότε που η «επτάδα» ανακαλύφθηκε το Φεβρουάριο του 2017 με τη βοήθεια του τηλεσκοπίου
Trappist στη Χιλή, έχει
εξάψει τη φαντασία επιστημόνων και μη σε όλο τον κόσμο, καθώς, όπως
επιβεβαιώνουν και οι νέες έρευνες, οι επτά εξωπλανήτες μοιάζουν αξιοσημείωτα με
τον Ερμή, την Αφροδίτη, τη Γη και τον Άρη. Τα διαστημικά τηλεσκόπια Hubble, Spitzer και Kepler
της NASA έχουν έκτοτε
μελετήσει το πλανητικό σύστημα του Trappist, ενώ το ίδιο θα κάνει και το μελλοντικό ισχυρότερο διαστημικό
τηλεσκόπιο JamesWebb.
This illustration
shows the seven Earth-size planets of TRAPPIST-1. The image does not show the
planets' orbits to scale, but highlights possibilities for how the surfaces of
these intriguing worlds might look. Image
Credit: NASA/JPL-Caltech
Οι
πλανήτες του άστρου Trappist-1
βρίσκονται τόσο κοντά μεταξύ τους, που ένας παρατηρητής, ο οποίος θα βρισκόταν
στην επιφάνεια ενός από αυτούς, θα είχε θεαματική θέα των γειτονικών πλανητών
στον ουρανό, μερικοί από τους οποίους θα φαίνονταν μεγαλύτεροι και από τη
Σελήνη. Παρ' όλο που και οι επτά βρίσκονται κοντύτερα στο άστρο τους από ό,τι ο
Ερμής στον Ήλιο, δεν «ψήνονται», επειδή ο Trappist-1 είναι ένα πολύ αχνό άστρο.
Προς
το παρόν, σύμφωνα με τους επιστήμονες είναι αδύνατο να γνωρίζουμε πώς ακριβώς
είναι ο κάθε πλανήτης. Με βάση τα έως τώρα δεδομένα, οι καλύτερες εκτιμήσεις
είναι ότι:
Astronomers using
the Hubble Space Telescope have conducted the first spectroscopic survey of
Earth-sized planets in the TRAPPIST-1 system's habitable zone. Hubble reveals
that at least the inner five planets do not seem to contain puffy,
hydrogen-rich atmospheres similar to gaseous planets such as Neptune. This
means the atmospheres may be more shallow and rich in heavier gases like carbon
dioxide, methane, and oxygen. Credit: NASA’s Goddard Space Flight
Center/Katrina Jackson
Ο
Trappist-1b, ο πιο εσωτερικός πλανήτης, έχει
πιθανότατα ένα βραχώδη πυρήνα και περιβάλλεται από μια ατμόσφαιρα πιο πυκνή από
τη γήινη.
Ο
Trappist-1c είναι βραχώδης αλλά με πιο αραιή
ατμόσφαιρα.
Ο
Trappist-1d είναι ο πιο ελαφρύς από όλους, έχοντας
μόνο το 30% της μάζας της Γης. Είναι αβέβαιο αν έχει μεγάλη ατμόσφαιρα, ωκεανό
ή στρώμα πάγου.
Ο
Trappist-1e είναι ο μόνος από τους επτά που είναι
ελαφρώς πυκνότερος από τη Γη, πράγμα που ίσως οφείλεται στο ότι διαθέτει πιο
πυκνό πυρήνα σιδήρου από ό,τι ο πλανήτης μας. Όπως ο 1c, φαίνεται να έχει σχετικά αραιή
ατμόσφαιρα. Από άποψη μεγέθους, πυκνότητας και ακτινοβολίας που δέχεται από το
άστρο του, εμφανίζει την μεγαλύτερη ομοιότητα με τη Γη.
Οι
άλλοι τρεις πλανήτες Trappist-1f, g
και h απέχουν περισσότερο
από το άστρο τους και το νερό σε αυτούς μπορεί να βρίσκεται σε μορφή πάγου. Αν
έχουν αραιές ατμόσφαιρες, είναι απίθανο να περιέχουν γήινα βαριά μόρια όπως το διοξείδιο
του άνθρακα.
Τα
βακτήρια χαίρονται να πολεμούν και μάλιστα αποδεικνύονται εξαιρετικά πολυμήχανα
στην προσπάθεια τους να υπερισχύσουν. Much like animals and to a degree
humans, bacteria enjoy a good fight. They stab, shove and poison each other in
pursuit of the best territory. While this much is clear, little is known about
the tactics and strategy that bacteria use during their miniature wargames. In
a study published in Current Biology,
researchers at the University of Oxford have shed light on this area of
bacterial behaviour, revealing that bacteria approach conflict in much the same
way as an army by responding to a threat with a coordinated, collective
retaliation. Credit: Kevin Foster
Τα
βακτήρια χαίρονται να πολεμούν και μάλιστα αποδεικνύονται εξαιρετικά πολυμήχανα
στην προσπάθεια τους να υπερισχύσουν και να εδραιωθούν, σύμφωνα με βρετανική
μελέτη που δημοσιεύεται στο επιστημονικό έντυπο CurrentBiology.
Οι
ερευνητές, με επικεφαλής τη βιοχημικό Δρ Δέσποινα Μαυρίδου του Κολεγίου Imperial του Λονδίνου και τον καθηγητή Εξελικτικής
Βιολογίας Κέβιν Φόστερ του Τμήματος Ζωολογίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης,
μελέτησαν μάχες κοινών βακτηρίων E.coli, τα οποία φιλοξενούνται και στο ανθρώπινο
σώμα.
Κάθε
στέλεχος του εν λόγω βακτηρίου χρησιμοποιεί μια συγκεκριμένη τοξίνη για να
νικήσει τον ανταγωνιστή του. Κάθε στέλεχος είναι ανθεκτικό στη δική του τοξίνη,
και έτσι μπορεί και επικρατεί μέσα στο ανθρώπινο έντερο, τουλάχιστον προσωρινά.
Τροποποιώντας
κατάλληλα τα βακτήρια, ώστε να φωσφορίζουν με διακριτά χρώματα, οι ερευνητές
μπόρεσαν για πρώτη φορά να παρακολουθήσουν τις βακτηριακές μάχες σε πραγματικό
χρόνο. Αποκαλύφθηκε ότι δεν πολεμούν όλα τα βακτήρια με τον ίδιο τρόπο. Μερικά
είναι άκρως επιθετικά, ενώ άλλα είναι πολύ παθητικά.
Επιπλέον,
μερικά στελέχη βακτηρίων όχι μόνο ανιχνεύουν έγκαιρα μια εχθρική τοξίνη, αλλά
επίσης απαντούν γρήγορα, προειδοποιώντας την υπόλοιπη αποικία τους.
Τα
βακτήρια στις προκεχωρημένες θέσεις της μικροβιακής κοινότητας εντοπίζουν την
εισβολή του εχθρού και μοιράζονται την είδηση με τους «συντρόφους» τους, έτσι
ώστε να οργανωθεί μια συντονισμένη ανταπάντηση.
Είναι
η πρώτη φορά που παρατηρείται σε βακτήρια μια τέτοια οργανωμένη συμπεριφορά, η
οποία έως τώρα είχε παρατηρηθεί μόνο σε εξελιγμένα ζώα.
Σύμφωνα
με τον Δρ Φόστερ, «αυτά που φαίνονται να
είναι απλοί οργανισμοί, μπορούν να λειτουργήσουν με πολύ προχωρημένο τρόπο. Η
συμπεριφορά τους είναι πιο πολύπλοκη από ό,τι είχαμε προηγουμένως θεωρήσει. Με
τρόπο παρόμοιο με τα κοινωνικά έντομα όπως οι μέλισσες και οι σφήκες ή με τα
κοινωνικά ζώα όπως τα πουλιά και τα θηλαστικά που βγάζουν κραυγές συναγερμού
όταν υφίστανται επίθεση, τα βακτήρια είναι ικανά για μια συντονισμένη επίθεση».
Two bacterial
colonies fighting on solid media using toxins. These strains can detect the
attack of the other, and pass the information on within their colony, to launch
massive coordinated attacks on each other. This results in a “no man’s land” in
between the two strains where cells are killed (with the exception of a few
resistant cells that grow into new little colonies). Strains are fluorescently
labelled and they turn green when they are releasing toxins. Video edited with
the help of Dr Patricia Bernal, Imperial College London. Credit: University of Oxford
Με
δεδομένο ότι ο ανθρώπινος οργανισμός φιλοξενεί ένα τεράστιο αριθμό βακτηρίων
αυτό, κατά τους ερευνητές, σημαίνει ότι μέσα στο σώμα μας λαμβάνει χώρα ένας
συνεχής βακτηριακός πόλεμος. Είναι συνεπώς σκόπιμο να μάθουμε περισσότερα
πράγματα γι' αυτές τις μάχες, οι οποίες μπορεί να έχουν ως κατάληξη όχι μόνο
την εξόντωση μιας ομάδας βακτηρίων, αλλά και την πρόκληση λοίμωξης ή άλλης
ασθένειας στον άνθρωπο - αν επικρατήσουν οι «κακοί».
Η
ομάδα της Δρ Μαυρίδου μελετά ήδη πώς τα βακτήρια χρησιμοποιούν τις τοξίνες για
επίθεση ή αυτοάμυνα. «Ο πόλεμος μετά από
πρόκληση μπορεί να είναι επωφελής», ανέφερε. «Πιθανότατα συμβαίνει μέσα στο έντερο, εκεί όπου τα βακτήρια μπορούν να
προκαλέσουν πολλαπλούς αντιπάλους για να τους επιτεθούν και να αλληλοεξοντωθούν»,
εξηγεί.
Οι άνθρωποι εκείνης της εποχής είδαν
ξαφνικά δεκάδες ή εκατοντάδες φλεγόμενες μπάλες να πέφτουν στα κεφάλια τους. According to a new study, Earth was plunged suddenly
into an apocalyptic scene 12,800 years ago; a sudden barrage of fireballs lit
the sky, followed by powerful shock waves and fires that blazed across 10
percent of the planet’s land surface. An artist's impression is pictured.
Οι πυρήνες πάγου είναι δείγματα πάγου
κυλινδρικού σχήματος που προέρχονται από τη διάτρηση ενός στρώματος πάγου ή
ενός παγετώνα. Οι παγετώνες σχηματίζουν στρώματα χιονιού που συσσωρεύονται το
ένα πάνω στο άλλο. Κάθε στρώμα χιονιού είναι διαφορετικό στη χημική σύσταση και
την υφή και για αυτό κάθε στρώμα μπορεί να αποκαλύψει πολύ ενδιαφέροντα
γεωατμοσφαιρικά στοιχεία της Γης για την χρονική περίοδο που σχηματίστηκε.
Ομάδα 25 περίπου ερευνητών με
επικεφαλής επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Κάνσας μελέτησαν πυρήνες από 170
διαφορετικές περιοχές της Γης. Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι στο τέλος της
τελευταίας περιόδου παγετώνων στην Γη, πριν από περίπου 13 χιλιάδες έτη, έλαβε χώρα
ένας... μίνι Αρμαγεδδώνας.
New research suggests fragments of a 62-mile-wide
disintegrating comet struck Earth 12,800 years ago and spurred burning events
larger than those caused by the ‘dinosaur killers.’ Artist'simpression.
Όπως υποστηρίζουν οι ερευνητές εκείνο
το χρονικό σημείο ένας τεράστιος αστεροειδής με διάμετρο περίπου 100 χλμ.
βρισκόταν κοντά στον πλανήτη μας. Για άγνωστο λόγο ο αστεροειδής διασπάστηκε
και πολλά από τα κομμάτια του πήραν τον δρόμο προς την Γη. Οι άνθρωποι εκείνης
της εποχής είδαν ξαφνικά δεκάδες ή εκατοντάδες φλεγόμενες μπάλες να κάνουν την
εμφάνιση τους στον ουρανό και να πέφτουν τελικά κυριολεκτικά πάνω στα κεφάλια
τους.
Οι επιπτώσεις
Five times, a vast majority of the world's life has
been snuffed out in what have been called mass extinctions. The most famous may
be the End-Cretaceous, which wiped out the dinosaurs. Artist'simpression.
Σύμφωνα με τους ερευνητές αυτό είχε ως
αποτέλεσμα να ξεσπάσουν πολλές σε αριθμό αλλά και μεγάλης έντασης πυρκαγιές. Οι
ερευνητές εκτιμούν ότι στο 10% της στεριάς στην Γη ξέσπασαν πυρκαγιές οι οποίες
ήταν μεγαλύτερης έντασης ακόμη και από εκείνες που προκάλεσε ο γιγάντιος
αστεροειδής που έπεσε πριν από περίπου 62 εκατ. έτη στην Γη και προκάλεσε την
εξαφάνιση των δεινοσαύρων.
Οι επιπτώσεις των πυρκαγιών ήταν
πολυεπίπεδες. Ο καπνός από αυτή την παγκόσμια πυρκαγιά δημιούργησε ένα τοξικό
νέφος στην ατμόσφαιρα το οποίος μπλόκαρε για αρκετό καιρό τις ακτίνες του Ήλιου
και έτσι ο πλανήτης κινδύνεψε να παραμείνει εγκλωβισμένος στην εποχή των
παγετώνων η οποία εκείνη την περίοδο βρισκόταν στα τελευταία της στάδια.
Η θερμοκρασία έπεσε πολύ απότομα και οι
παγετώνες που είχαν αρχίσει να υποχωρούν ανέκαμψαν. Οι ερευνητές υποστηρίζουν
επίσης ότι όσες δασικές περιοχές στις οποίες ξέσπασαν οι πυρκαγιές κυριαρχούσαν
τα πεύκα κάηκαν ολοσχερώς και την θέση τους στην συνέχεια πήραν δάση από
λεύκες. Κάποια είδη χλωρίδας και πανίδας δεν κατάφεραν να επιβιώσουν από τις
πυρκαγιές και κάποια που κατάφεραν να γλιτώσουν από τις φλόγες δεν κατάφεραν να
επιβιώσουν στις συνθήκες που επικράτησαν αμέσως μετά.
Η κατάσταση αυτή οδήγησε σύμφωνα με
τους ερευνητές σε εξαφάνιση ορισμένα μεγάλα είδη ζώων ενώ υπήρξε μείωση του πληθυσμού
των ανθρώπων. Παράλληλα το στρώμα του όζοντος άρχισε να αντιμετωπίζει σοβαρά
προβλήματα με αποτέλεσμα οι άνθρωποι να αντιμετωπίζουν εκτός των άλλων και
αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου.
Υπάρχουν αμέτρητοι πλανήτες στο Σύμπαν
αλλά είναι η πρώτη φορά που εντοπίζεται η παρουσία κάποιων μακριά από τον
γαλαξία μας. Αν η ανακάλυψη επιβεβαιωθεί θα πρόκειται για ένα ιστορικό γεγονός.
The gravitational lens RX J1131-1231
galaxy with the lens galaxy at the center and four lensed background quasars.
It is estimated that there are trillions of planets in the center elliptical
galaxy in this image. Credit: University of Oklahoma
Μέχρι σήμερα έχουν ανακαλυφθεί χιλιάδες
εξωπλανήτες, αλλά όλοι στο δικό μας γαλαξία. Τώρα, για πρώτη φορά, αμερικανοί
αστροφυσικοί ανακοίνωσαν ότι έχουν τις πρώτες ενδείξεις για εξωπλανήτες σε έναν
άλλο γαλαξία και μάλιστα μακρινό.
Αν και προς το παρόν δεν είναι δυνατό
να μιλά κανείς για πραγματική ανακάλυψη - έστω και έμμεση- του πρώτου
συγκεκριμένου εξωγαλαξιακού εξωπλανήτη, πρόκειται για ένα πρώτο βήμα προς αυτή
την κατεύθυνση.
Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της
Οκλαχόμα, με επικεφαλής τον καθηγητή Σινίου Ντάι του Τμήματος Φυσικής και
Αστρονομίας, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στην επιθεώρηση «Astrophysical Journal Letters»,
χρησιμοποίησαν την τεχνική του «μικροφακού» για αναλύσουν με τη βοήθεια
υπερυπολογιστή στοιχεία που έχει συλλέξει το διαστημικό τηλεσκόπιο Chandra της
NASA.
Με αυτόν τον τρόπο, πιστεύουν ότι
ανίχνευσαν ανάμεσα στα άστρα ενός γαλαξία που βρίσκεται σε απόσταση 3,8
δισεκατομμυρίων ετών, την «υπογραφή» τουλάχιστον 2.000 πλανητών ή άλλων ουρανίων
αντικειμένων. Οι πλανήτες αυτοί εκτιμάται ότι έχουν μέγεθος από αυτό της
Σελήνης έως εκείνο του Δία.
Astrophysicists have discovered a group of planets in
a galaxy 3.8 billion light years away. Microlensing technique allows detection
of distant worlds that could never be observed directly, 'not even with the
best telescope one can imagine in a science fiction scenario'. Getty
«Αυτό
είναι ένα παράδειγμα του πόσο ισχυρές είναι οι τεχνικές ανάλυσης του
εξωγαλαξιακού μικροφακού» δήλωσε ο ερευνητής Εδουάρδο Γκουέρας. «Δεν υπάρχει η παραμικρή πιθανότητα να
παρατηρηθούν αυτοί οι εξωπλανήτες απευθείας, ακόμη και με το καλύτερο
τηλεσκόπιο που μπορεί να φανταστεί κανείς σε ένα σενάριο επιστημονικής
φαντασίας. Παρόλα αυτά, είμαστε σε θέση να μελετήσουμε αυτούς τους πλανήτες, να
αποκαλύψουμε την παρουσία τους, ακόμη και να πάρουμε μια ιδέα για τις μάζες
τους. Αυτή είναι μια πολύ "κουλ" επιστήμη», πρόσθεσε.
Μια
νέα μελέτη αποδεικνύει ότι μάτια και αφτιά λειτουργούν σε συγχρονισμό, και
μάλιστα τα τύμπανα των αφτιών ξεκινούν να δονούνται προτού καν κινήσουμε τα
μάτια μας. According to a new PNAS study, our eyes and ears team up
to process the sites and sounds we experience. Credit:JessiCrugerandDavidMurphy, DukeUniversity
Η
απλή κίνηση των ματιών κάνει τα τύμπανα των αφτιών να κινούνται επίσης! Αυτό
ανακάλυψαν νευροεπιστήμονες του Πανεπιστημίου Ντιουκ στις ΗΠΑ, σύμφωνα με
δημοσίευσή τους στην επιθεώρηση «Proceedings
of the National Academy of Sciences». Συγκεκριμένα, όπως είδαν οι
ερευνητές, το να κρατά κάποιος ακίνητο το κεφάλι του αλλά να κινεί τα μάτια του
προκαλεί δονήσεις στα τύμπανα, ακόμη και όταν δεν υπάρχει κανένας ήχος για να
προκαλέσει τέτοια δόνηση.
Τα
αφτιά αντιδρούν προτού κινηθούν τα μάτια
The right ear and
eye of Barack Obama. Credit: KevinLamarque
/ Reuters
Είναι
μάλιστα αξιοσημείωτο ότι οι δονήσεις στα τύμπανα ξεκινούν λίγο προτού αρχίσει η
κίνηση των ματιών, γεγονός που μαρτυρεί ότι η κίνηση εντός των αφτιών αλλά και
η κίνηση των ματιών ελέγχονται από τα ίδια κέντρα βαθιά μέσα στον εγκέφαλο.
«Είναι σαν ο εγκέφαλος να λέει "Θα
κινήσω τα μάτια, καλύτερα να το πω και στα τύμπανα των αφτιών"»
ανέφερε η Τζένιφερ Γκροχ, καθηγήτρια Ψυχολογίας και Νευροεπιστήμης στο Ντιουκ.
Τα
ευρήματα τα οποία προέκυψαν μετά από μελέτη τόσο σε ανθρώπους όσο και σε
πιθήκους ρέζους ρίχνουν νέο φως στον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος συντονίζει
αυτά που ακούμε με αυτά που βλέπουμε. Ελπίζεται επίσης ότι θα οδηγήσουν σε
καλύτερη κατανόηση των διαταραχών της ακοής, όπως η δυσκολία να παρακολουθήσει
κάποιος μια συζήτηση σε έναν πολύβουο χώρο.
Δεν
είναι μυστικό ότι μάτια και αφτιά συνεργάζονται ώστε να αντιληφθούν τους ήχους
και τις εικόνες που μας περιβάλλουν. Οι περισσότεροι άνθρωποι βρίσκουν
ευκολότερο το να κατανοήσουν κάποιον που τους μιλά αν τον κοιτάζουν και βλέπουν
τα χείλη του να κινούνται. Ωστόσο οι επιστήμονες δεν έχουν ακόμη κατανοήσει
πλήρως πού και πώς ο εγκέφαλος συνδυάζει αυτούς τους δύο τόσο διαφορετικούς
τύπους αισθητηριακών πληροφοριών.
«Το οπτικό σύστημα και το ακουστικό σύστημα
ανακαλύπτουν πού βρίσκονται τα διαφορετικά ερεθίσματα με δύο εντελώς
διαφορετικούς τρόπους» εξήγησε η δρ Γκροχ. «Τα μάτια δίνουν ένα καρέ της σκηνής ενώ σε ό,τι αφορά τους ήχους
υπολογίζεται η πηγή προέλευσής τους με βάση τις διαφορές στον συγχρονισμό και
στην έντασή τους μεταξύ των δύο αφτιών». Καθώς τα μάτια συνήθως κινούνται
πολύ γρήγορα μέσα στο κεφάλι μας, ο οπτικός και ο ακουστικός... κόσμος μας
βρίσκονται σε συνεχή επικοινωνία, προσέθεσε η καθηγήτρια.
Το
πείραμα
Για
να καταλήξει η ερευνητική ομάδα της καθηγήτριας Γκροχ στα συμπεράσματά της
διεξήγαγε ένα πείραμα στο πλαίσιο του οποίου ζήτησε από 16 εθελοντές να
καθίσουν σε ένα σκοτεινό δωμάτιο και να ακολουθούν με το βλέμμα τους φώτα LED
τα οποία αναβόσβηναν. Στον κάθε εθελοντή τοποθετήθηκε επίσης ένα μικρό
μικρόφωνο στο ακουστικό κανάλι, το οποίο ήταν πολύ ευαίσθητο και μπορούσε να
λαμβάνει τις μικρές δονήσεις που κάνει το τύμπανο του αφτιού καθώς κινείται
μπρος και πίσω.
Όπως
προέκυψε, όταν τα μάτια των εθελοντών κινούνται και τα δύο τύμπανα των αφτιών
τους κινούνται επίσης, σε συγχρονισμό μάλιστα το ένα με το άλλο. Τα τύμπανα
συνέχιζαν μάλιστα να δονούνται ακόμη και για ένα μικρό διάστημα μετά το τέλος
της κίνησης των ματιών. Μάλιστα όσο πιο μεγάλη κίνηση έκαναν τα μάτια τόσο
μεγαλύτερη ήταν και η δόνηση στα τύμπανα των αφτιών.
Η
ομάδα στην οποία επίσης συμμετείχαν ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Νότιας
Καλιφόρνιας καθώς και από το Πανεπιστήμιο της Φλόριδας συνεχίζει να διερευνά
πώς οι δονήσεις των τυμπάνων των αφτιών επιδρούν στο πώς ακούμε, καθώς και τι
ρόλο παίζουν στις διαταραχές της ακοής. Σε μελλοντικά πειράματα οι επιστήμονες
θα διερευνήσουν επίσης αν οι κινήσεις των ματιών από πάνω προς τα κάτω και
αντίστροφα βάζουν διαφορετική μοναδική «υπογραφή» στις δονήσεις των τυμπάνων
των αφτιών. «Οι δονήσεις των τυμπάνων στα αφτιά κυριολεκτικώς περιλαμβάνουν
πληροφορίες σχετικά με το τι κάνουν τα μάτια. Αυτό αποδεικνύει ότι τα δύο
συγκεκριμένα αισθητηριακά μονοπάτια αποτελούν "ζευγάρι"» κατέληξε η
δρ Γκροχ.
A vast,
interconnected network of ancient cities was home to millions more people than
previously thought. Laser technology known as LiDAR digitally removes the
forest canopy to reveal ancient ruins below, showing that Maya cities such as
Tikal were much larger than ground-based research had suggested. COURTESY WILD
BLUE MEDIA/NATIONAL GEOGRAPHIC
Πρόκειται
για μία σημαντική πρόοδο, τόσο στην τεχνολογία, όσο και στην αρχαιολογία,
ειδικότερα η εφαρμογή της πρώτης στην δεύτερη και συγκεκριμένα αναφερόμαστε
στην ευρύτερη περιοχή των Μάγιας. Οι ερευνητές έχουν εντοπίσει πάνω από 60.000
σπίτια, παλάτια, υπερυψωμένους δρόμους και άλλα χαρακτηριστικά που έχουν
κρυφτεί εδώ και αιώνες κάτω από τις ζούγκλες της βόρειας Γουατεμάλας.
Laser technology
known as LiDAR digitally removes the forest canopy to reveal ancient ruins
below, showing that Maya cities such as Tikal were much larger than ground-based
research had suggested. COURTESY WILD BLUE MEDIA/NATIONAL GEOGRAPHIC
Χρησιμοποιώντας
μια επαναστατική τεχνολογία γνωστή ως LiDAR, οι μελετητές απομάκρυναν ψηφιακά το θόλο των δέντρων από τις
εναέριες εικόνες του πλέον άθικτου τοπίου, αποκαλύπτοντας τα ερείπια ενός
εκτεταμένου προ-Κολομβιανού πολιτισμού που ήταν πολύ πιο σύνθετος και
διασυνδεδεμένος από αυτό που έως τώρα οι ειδικοί των Μάγιας είχαν υποθέσει γι
αυτούς.
Laser scans
revealed more than 60,000 previously unknown Maya structures that were part of
a vast network of cities, fortifications, farms, and highways. COURTESYWILDBLUEMEDIA/NATIONALGEOGRAPHIC
Το
έργο χαρτογράφησε περισσότερα από 800 τετραγωνικά μίλια (2,100 τετραγωνικά
χιλιόμετρα) των Μάγια στην περιφέρεια Petén της
Γουατεμάλας, φέρνοντας στο φως το μεγαλύτερο σύνολο δεδομένων LiDAR που αποκτήθηκε ποτέ για την αρχαιολογική
έρευνα.
The unaided eye
sees only jungle and an overgrown mound, but LiDAR and augmented reality
software reveal an ancient Maya pyramid. COURTESY WILD BLUE MEDIA/NATIONAL
GEOGRAPHIC
Τα
αποτελέσματα δείχνουν ότι η Κεντρική Αμερική υποστήριξε έναν προηγμένο
πολιτισμό, ο οποίος ήταν στην κορυφή του πριν από 1200 περίπου χρόνια,
περισσότερο συγκρίσιμος με τους εκλεπτυσμένους πολιτισμούς της αρχαίας Ελλάδας
ή της Κίνας, παρά με τις διάσπαρτες και αραιοκατοικημένες πολιτείες της γύρω
περιοχής.
Artist’s representation of what the Maya world may
have once looked like (artist unknown).
Εκτός
από εκατοντάδες προηγουμένως άγνωστες δομές, οι εικόνες LiDAR δείχνουν υπερυψωμένους δρόμους που
συνδέουν αστικά κέντρα και λατομεία. Επίσης, πολύπλοκα συστήματα άρδευσης
υποστήριζαν την εντατική γεωργία ικανά να τροφοδοτούν μάζες εργατών που
αναμόρφωσαν δραματικά το τοπίο.
Hidden deep in the
jungle, the newly-discovered pyramid rises some seven stories high but is nearly
invisible to the naked eye. PHOTOGRAPHBYWILDBLUEMEDIA/NATIONALGEOGRAPHIC
Οι
αρχαίοι Μάγια δεν χρησιμοποίησαν ποτέ τον τροχό ή τα ζώα του φορτίου, αλλά «αυτός ήταν ένας πολιτισμός που κυριολεκτικά
μετέφερε βουνά», δήλωσε ο MarcelloCanuto,
ένας αρχαιολόγος του Πανεπιστημίου Tulane και ερευνητής του NationalGeographicExplorer που συμμετείχε στο έργο.
«Είχαμε αυτή τη δυτική αντίληψη ότι οι
πολύπλοκοι πολιτισμοί δεν μπορούν να ανθίσουν στις τροπικές περιοχές, ότι οι
τροπικές περιοχές είναι εκεί που οι πολιτισμοί πεθαίνουν», δήλωσε ο Canuto, ο οποίος διεξάγει αρχαιολογικές έρευνες
σε μια περιοχή της Γουατεμάλας, γνωστή ως LaCorona. «Ωστόσο,
με τα νέα στοιχεία που βασίζονται στο LiDAR από την Κεντρική Αμερική και το AngkorWat της Καμπότζης, πρέπει τώρα να λάβουμε
υπόψη ότι σύνθετες κοινωνίες μπορεί να έχουν σχηματιστεί σε τροπικές περιοχές
και να «βγουν έξω» από εκεί».