Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα, «Όταν σε δαγκώνω»

Edvard Munch, Le baiser sur la plage au clair de lune, 1914

—

Όταν σε δαγκώνω, το αίμα σου έρχεται στο στόμα μου·

κι έπειτα εξανεμίζεται στις γαλάζιες σου φλέβες.

Από το βιβλίο «χίλιες ερωτικές στιγμές στο έργο του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα» σε μετάφραση-επιλογή-σημειώσεις της Αγαθής Δημητρούκα, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη.

Ξύπνησαν οι «Νέοι Ορίζοντες» και προετοιμάζονται για την προσέγγιση της Θούλης! New Horizons comes out of hibernation ahead of January MU69 flyby

Artist’s rendering of New Horizons flying by 2014 MU69, or Ultima Thule. Credit: NASA/Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory/Southwest Research Institute/Steve Gribben

Το μη επανδρωμένο διαστημικό σκάφος «Νέοι Ορίζοντες» εκτοξεύθηκε από τη Γη στις 19 Ιανουαρίου 2006 με στόχο την εξερεύνηση του πιο μακρινού πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος, τον Πλούτωνα. Όμως, μερικούς μήνες μετά, στις 24 Αυγούστου 2006, ο Πλούτωνας έπαψε να θεωρείται πλανήτης. Οι αστρονόμοι για τους δικούς τους λόγους τον είχαν υποβιβάσει στην κατηγορία των «νάνων-πλανητών»!

Το «Νέοι Ορίζοντες», αφού διάνυσε απόσταση 6 δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων, τον Ιούλιο του 2015 πέρασε κοντά από τον Πλούτωνα, στέλνοντας στην Γη πρωτόγνωρες εικόνες και πληροφορίες για τον πλανήτη-νάνο και τους δορυφόρους του.

The discovery images of 2014 MU69 (Left) and 2014 MT69 (Right) – a fourth possible target for the flyby – from the Hubble Space Telescope. Credits: NASA, ESA, SwRI, JHU/APL, and the New Horizons KBO Search Team

Όμως το έργο της διαστημοσυσκευής «Νέοι Ορίζοντες» δεν ολοκληρώθηκε ακόμα. Μετά την εξερεύνηση του Πλούτωνα οι επιστήμονες της NASA επέλεξαν έναν νέο στόχο εξερεύνησης που βρίσκεται στην ζώνη Κάιπερ: ένα μικρό σώμα που είχε ως προσωρινό όνομα «2014 MU₆₉» αλλά μετά από δημόσια διαβούλευση(!) ονομάστηκε Έσχατη Θούλη (Ultima Thule). Μέχρι σήμερα έχουν ανακαλυφθεί πάνω από 100.000 αντικείμενα στην ζώνη Κάιπερ (Kuiper Belt Objects – KBO), τα οποία μάλλον έχουν παραμείνει αναλλοίωτα από τότε που δημιουργήθηκε το ηλιακό μας σύστημα.

Το διαστημικό σκάφος New Horizons απέχει από την Γη 6,11 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα και κινείται με ταχύτητα 14,15 km/s (περίπου 51.000 km/h). Θα προσεγγίσει το αντικείμενο 2014 MU69 (Έσχατη Θούλη) αφού διανύσει επιπλέον 2,61 εκατομμύρια χιλιόμετρα. Model of New Horizons’ trajectory on its way to KBO 2014 MU69. Credits: NASA/Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory/Southwest Research Institute

Μετά την διέλευσή του από τον Πλούτωνα το διαστημικό σκάφος τέθηκε σε κατάσταση προσωρινής νάρκης για εξοικονόμηση ενέργειας και πριν από δύο ημέρες οι επιστήμονες της NASA έδωσαν την εντολή για την επαναλειτουργία των οργάνων και των συστημάτων του. Η φάση προσέγγισης του 2014 MU69 θα ξεκινήσει από τις 16 Αυγούστου 2018 έως τις 24 Δεκεμβρίου 2018. Σε περίπτωση που όλα πάνε καλά την 1η Ιανουαρίου 2019, η διαστημοσυσκευή «Νέοι Ορίζοντες» θα περάσει 3500 χιλιόμετρα περίπου πάνω από την επιφάνεια του 2014 MU69!

Rendering of New Horizons flying by MU69 – shown here as a binary system. Credits: NASA/Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory/Southwest Research Institute

Για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας ένα διαστημικό σκάφος θα στείλει εικόνες από την πιο απομακρυσμένη περιοχή του ηλιακού μας συστήματος, την ζώνη Κάιπερ.

Πηγές: https://www.nasaspaceflight.com/2018/06/new-horizons-leave-hibernation-january-mu69-flyby/ - physicsgg

Η Αυγή προσεγγίζει την Δήμητρα. Dawn spacecraft to get up-close and personal with dwarf planet Ceres

Η NASA κατευθύνει το διαστημικό σκάφος Αυγή (Dawn) στην πιο κοντινή επαφή του με τον νάνο πλανήτη Δήμητρα (Ceres). Θα φθάσει σε απόσταση μόλις 35 χιλιομέτρων. This picture is one of the first images returned by Dawn in more than a year, as Dawn moves to its lowest-ever and final orbit around Ceres. Dawn captured this view on May 16, 2018 from an altitude of about 270 miles (440 kilometers). Credits: NASA/JPL-Caltech/UCLA/MPS/DLR/IDA

Το διαστημικό σκάφος Dawn (Αυγή) της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA) ξεκίνησε τους κατάλληλους ελιγμούς για να τεθεί σε λίγες μέρες στην κοντινότερη τροχιά του από το νάνο πλανήτη Δήμητρα, φθάνοντας σε απόσταση μόλις 35 χιλιομέτρων από αυτόν, δέκα φορές πιο κοντά από ό,τι είχε κάνει έως τώρα.

Κάτι τέτοιο, που δεν έχει ξαναγίνει ποτέ, θα επιτρέψει στους επιστήμονες να μελετήσουν τον πλανήτη καλύτερα από κάθε άλλη φορά.

Η Δήμητρα είναι ο μόνος νάνος πλανήτης του εσωτερικού ηλιακού συστήματος, καθώς οι άλλοι νάνοι πλανήτες, όπως ο Πλούτων, βρίσκονται πολύ μακρύτερα. Το Dawn, που διαθέτει μηχανή ιόντων, εκτοξεύθηκε το 2007 και αφού μεταξύ 2011-2012 εξερεύνησε την Εστία -το δεύτερο μεγαλύτερο σώμα στη ζώνη των αστεροειδών μεταξύ Άρη-Δία-, από τον Μάρτιο του 2015 έχει τεθεί σε τροχιά γύρω από τη Δήμητρα, το μεγαλύτερο σώμα στη ζώνη αυτή.

An artistic rendering of Dawn at Ceres. Image: NASA

Στις αρχές Ιουνίου το σκάφος θα κατευθυνθεί στην τελική κοντινή τροχιά του πάνω από το νάνο πλανήτη και αμέσως θα αρχίσει να τραβά φωτογραφίες και να συλλέγει επιστημονικά δεδομένα, έτσι ώστε οι επιστήμονες να μάθουν περισσότερα για τη χημική σύσταση του ανώτερου στρώματος της επιφάνειας της Δήμητρας.

Επίσης αντικείμενο μελέτης θα αποτελέσει ο κρατήρας Occator, στο εσωτερικό του οποίου υπάρχουν παράξενα λαμπερά σημεία, πιθανότατα εναποθέσεις αλάτων άκρως ανακλαστικών στο ηλιακό φως.

Η κόστους 466 εκατομμυρίων δολαρίων αποστολή θα ολοκληρωθεί με αυτές τις πολύ κοντινές διελεύσεις, καθώς το Dawn θα μείνει σε τροχιά γύρω από τη Δήμητρα, όπου και θα τελειώσει τη ζωή του.

Νέα αποστολή ΙΜΑΡ για τον ηλιακό άνεμο

This illustration shows the Interstellar Mapping and Acceleration Probe observing signals from the interaction of the solar wind with the winds of other stars. Credits: NASA

Η NASA ανακοίνωσε εξάλλου ότι αποφάσισε να προχωρήσει στην υλοποίηση μιας ακόμη επιστημονικής αποστολής, του σκάφους ΙΜΑΡ (Interstellar Mapping and Acceleration Probe). Προγραμματίζεται να εκτοξευθεί το 2024, με στόχο να συλλέξει δείγματα και να αναλύσει τα σωματίδια του ηλιακού ανέμου.

Οι επιστήμονες θέλουν να μελετήσουν καλύτερα τα σύνορα της ηλιόσφαιρας, της μαγνητικής «φούσκας» που περιβάλλει και προστατεύει το ηλιακό μας σύστημα. Είναι η περιοχή όπου η συνεχής ροή σωματιδίων από τον Ήλιο, ο λεγόμενος ηλιακός άνεμος, συγκρούεται με σωματίδια που έρχονται από το μεσοαστρικό χώρο πέρα από το ηλιακό μας σύστημα.

Αυτή η σύγκρουση - λειτουργώντας ως «κοσμικό φίλτρο»- περιορίζει την ποσότητα της επιβλαβούς κοσμικής ακτινοβολίας που εισέρχεται μέσα στο ηλιακό σύστημα, φθάνοντας και στη Γη. Το ΙΜΑΡ θα μελετήσει αυτά τα σωματίδια που «τρυπώνουν» στο ηλιακό μας σύστημα.

Το σκάφος, κόστους σχεδόν 500 εκατομμυρίων δολαρίων, θα διαθέτει δέκα επιστημονικά όργανα και θα τεθεί σε απόσταση 1,5 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τη Γη στο σημείο «Λαγκράνζ 1» (L1) προς την κατεύθυνση του Ήλιου. Την ευθύνη της αποστολής έχει το Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φυσικής του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς (εκεί όπου ήταν επικεφαλής επί χρόνια ο Έλληνας ακαδημαϊκός Σταμάτης Κριμιζής).

Πηγές: NASA - https://www.space.com/40769-nasa-dawn-closest-to-dwarf-planet-ceres-soon.html - http://www.amna.gr/home/article/263047/I-NASA-kateuthunei-to-Dawn-stin-pio-kontini-epafi-tou-me-ton-nano-planiti-Dimitra - https://www.nasa.gov/press-release/nasa-selects-mission-to-study-solar-wind-boundary-of-outer-solar-system

Είναι ο Πλούτωνας ένας γιγάντιος κομήτης; Is Pluto a giant comet?

Νέα θεωρία αναφέρει ότι ο πλανήτης σχηματίστηκε από ένα δισ. κομήτες. Some researchers have a new theory about the former planet: It's made up of a billion comets at its core. Pluto’s Sputnik Planitia, a vast glacial region packed with nitrogen. Image: NASA/JPL/New Horizons

Οι επιστήμονες πίστευαν ότι ο Πλούτωνας είναι ένας αδιάφορος παγωμένος κόσμος στην άκρη του ηλιακού μας συστήματος. Η μοναδική φορά που ο Πλούτωνας είχε προκαλέσει επιστημονική διαμάχη ήταν όταν η διεθνής αστρονομική κοινότητα αποφάσισε να τον… υποβαθμίσει και από πλανήτη να τον τοποθετήσει στην κατηγορία των πλανητοειδών σωμάτων. Όμως η αποστολή New Horizons, η πρώτη που έφτασε στον Πλούτωνα αποκάλυψε ένα αναπάντεχα εντυπωσιακό από κάθε άποψη (γεωλογικά, ατμοσφαιρικά κλπ) κόσμο. Οι ανακαλύψεις για τον Πλούτωνα αλλά και τους δορυφόρους του πραγματικά δεν έχουν τελειωμό και γίνονται συνεχώς νέες μελέτες για τον πλανήτη βασιζόμενες στα καινούργια δεδομένα που έχουν αναδειχθεί για αυτόν.

Η τελευταία μελέτη έγινε από επιστήμονες του Ινστιτούτου Ερευνών Southwest στις ΗΠΑ και δημοσιεύτηκε και στην επιθεώρηση «Ikarus». Σε αυτή αναφέρεται ότι ο Πλούτωνας δεν σχηματίστηκε από τα υλικά του δίσκου ύλης και αερίων του νεογέννητου Ήλιου αλλά αποτελεί συγχώνευση ενός δισεκατομμυρίου κομητών και άλλων σωμάτων της ζώνης Κάιπερ που βρίσκεται στις εσχατιές του ηλιακού μας συστήματος.

Simulation showing outer planets and Kuiper belt: a) before Jupiter/Saturn 1:2 resonance, b) scattering of Kuiper belt objects into the Solar System after the orbital shift of Neptune, c) after ejection of Kuiper belt bodies by Jupiter. Image by Wikipedia

Η ζώνη Κάιπερ αποτελείται από δύο ειδών αντικείμενα: μικρά σώματα, παρόμοια με τον Πλούτωνα, σε αργή τροχιά γύρω από τον Ήλιο, και πυρήνες κομητών. Θεωρείται και ως μία δεύτερη ζώνη αστεροειδών, πέρα από την κύρια ζώνη αστεροειδών που βρίσκεται ανάμεσα στον Άρη και τον Δία.

Maps indicating regions rich in methane (CH4), nitrogen (N2), carbon monoxide (CO), and water (H2O) ices. Sputnik Planitia shows an especially strong signature of nitrogen near the equator. Image: NASA/Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory/Southwest Research Institute

Οι ερευνητές μελέτησαν δεδομένα της αποστολής New Horizon και της αποστολής Rosetta που εξερεύνησε τον κομήτη 67/P. Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο Πλούτωνας είναι προϊόν της ένωσης περίπου ενός δισ. κομητών παρόμοιων με τον 67/P και πιθανώς ορισμένων ακόμη παγωμένων σωμάτων της περιοχής. Τα ευρήματα από το New Horizons αλλά και από άλλες παρατηρήσεις έχουν υποδείξει την ύπαρξη ενός υπόγειου ωκεανού στον Πλούτωνα. Οι ερευνητές σημειώνουν στην μελέτη τους ότι πράγματι υπάρχουν αυξημένες πιθανότητες ύπαρξης ενός υπόγειου ωκεανού στον Πλούτωνα.

Πηγές: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S001910351830099X - http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=984665

Η εξωγήινη γλώσσα μοιάζει με τις ανθρώπινες; Decoding Alien Messages Could Be the Biggest Citizen-Science Project Ever

Τι απαντούν γλωσσολόγοι και επιστήμονες. Wanna help decipher messages sent by intelligent aliens? The work of professional linguists, mathematicians and scientists “is probably not going to be enough” to unravel a cosmic mystery missive, said Sheri Wells-Jensen, a linguist at Bowling Green University in Ohio who also serves on the board of METI (Messaging Extraterrestrial Intelligence), a San Francisco-based nonprofit. Credit: Shutterstock

Αν υπάρχουν εξωγήινοι και αν ποτέ έλθουν σε επαφή μαζί μας, ποιά γλώσσα άραγε θα μιλούν (αν μιλούν) και κατά πόσο αυτή θα μοιάζει με τις ανθρώπινες, άρα θα είναι κατανοητή;

Τα ερωτήματα αυτά τέθηκαν στο τραπέζι του διαλόγου από γλωσσολόγους και άλλους επιστήμονες, οι οποίοι συμμετείχαν σε σεμινάριο – εργαστήριο στο Λος Άντζελες με θέμα «Η γλώσσα στον Κόσμο», που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο.

Στην πρωτοβουλία, την οποία είχε ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός METI (Messaging Extraterrestrial Intelligence), συμμετείχε και ο διάσημος γλωσσολόγος του ΜΙΤ Νόαμ Τσόμσκι, ο οποίος, παρά την προχωρημένη ηλικία του των 89 ετών, ήταν ένας από τους συγγραφείς σχετικής μελέτης που παρουσιάσθηκε στο σεμινάριο.

Ένα βασικό ερώτημα που ζητά απάντηση, είναι κατά πόσο η γλώσσα είναι «καθολική» όχι απλώς στη Γη αλλά στο σύμπαν. Με άλλα λόγια, αν η γλώσσα έχει μια εγγενή δομή, που θα έχει αναπαραχθεί και σε εξωγήινους πολιτισμούς. Αν ναι, τότε οι εξωγήινοι θα μπορούν να διαβάσουν κάποιο μήνυμα που στέλνεται από τη Γη ή, αντίστροφα, οι κάτοικοι της Γης έχουν μια ελπίδα να καταλάβουν κάποιο εξωγήινο μήνυμα.

The Allan Telescope Array, a radio telescope for combined radio astronomy and the search for extraterrestrial intelligence. (SETI)

«Γνωρίζουμε ότι μια συνάντηση πρόσωπο με πρόσωπο μεταξύ ανθρώπων και εξωγήινων είναι πολύ απίθανη δεδομένων των μεσοαστρικών αποστάσεων. Δεν περιμένουμε να υπάρχει ένα σύμπαν τύπου ‘Σταρ Τρεκ’, όπου οι περισσότεροι εξωγήινοι είναι ανθρωποειδείς και πολλοί από αυτούς ήδη διαθέτουν ένα ‘καθολικό μεταφραστή’. Το ερώτημα είναι αν υπάρχει πιθανότητα να καταλάβουμε ο ένας τον άλλο στέλνοντας ραδιο-μηνύματα», αναρωτήθηκε η γλωσσολόγος Σέρι Ουέλς-Τζένσεν, υπεύθυνη του σεμιναρίου και διευθυντικό στέλεχος του METI.

Εδώ και δεκαετίες ο Τσόμσκι έχει υποστηρίξει ότι υπάρχει μια «καθολική γραμματική» που συνδέει τις διάφορες γλώσσες του πλανήτη μας.

«Ο Τσόμσκι έχει συχνά πει ότι αν ένας Αρειανός επισκεπτόταν τη Γη, θα νόμιζε ότι όλοι μιλάμε διαλέκτους της ίδιας γλώσσας, επειδή όλες οι γήινες γλώσσες μοιράζονται μια κοινή υποκείμενη δομή. Αν όμως οι εξωγήινοι έχουν γλώσσα, θα είναι παρόμοια με τη δική μας; Ιδού το μεγάλο ερώτημα», δήλωσε ο πρόεδρος του ΜΕΤΙ Ντάγκλας Βάκοχ.

Δύο από τις μελέτες που παρουσιάσθηκαν στο σεμινάριο (ανάμεσά τους και αυτή που συμμετείχε ο Τσόμσκι), εξέφρασαν αισιοδοξία ότι ακόμη και οι εξωγήινες γλώσσες μπορεί να έχουν μια «καθολική γραμματική», με την ίδια ουσιαστικά αρχιτεκτονική που υπάρχει στις γλώσσες της Γης.

Page 1 of the 1999 Evaptoria Message (Yvan Dutil and Stéphane Dumas)

Το σημείο αυτό αποτελεί αιτία διαμάχης μεταξύ του παλαιότερου προγράμματος αναζήτησης εξωγήινης νοημοσύνης SETI και του νεότερου ΜΕΤΙ. Οι επιστήμονες του SETI ανέκαθεν κοροΐδευαν την ιδέα ότι έχει νόημα να σταλούν στο σύμπαν μηνύματα εμπνευσμένα από τις φυσικές γήινες γλώσσες, επειδή ποτέ δεν πίστεψαν ότι είναι δυνατό να γίνουν κατανοητά από τους εξωγήινους. Γι’ αυτό, έστελναν μηνύματα κωδικοποιημένα με βάση τις αρχές των μαθηματικών και της φυσικής, που ελπίζουν ότι θα έχουν συμπαντική ισχύ και θα μπορούσαν να είναι αναγνωρίσιμα από τους εξωγήινους.

Από την άλλη, επιστήμονες στο σεμινάριο του METI εξέφρασαν την άποψη ότι ακόμη και μηνύματα όπως ο οπτικός και ακουστικός «χρυσός δίσκος» που ταξιδεύει στο διάστημα με τα «Βόγιατζερ» 1 και 2 της NASA από το 1977, μπορεί εύκολα να παρερμηνευθεί από τους εξωγήινους (αν βέβαια έχουν μάτια και αυτιά…).

Το γλωσσολογικό επιστημονικό σεμινάριο ήταν το τρίτο του ΜΕΤΙ. Είχε προηγηθεί το 2016 σύναξη ειδικών που συζήτησαν για τη φύση της εξωγήινης νοημοσύνης, ενώ το 2017 το εργαστήριο εστίασε σε δύο ερωτήματα:

«Μπορεί να μας έχουν ήδη ανιχνεύσει οι εξωγήινοι;» και «πώς μπορούμε να ζυγίσουμε τους κινδύνους και τα οφέλη της αποστολής εξωγήινων σημάτων;».

Πηγές: http://www.kathimerini.gr/966508/article/epikairothta/episthmh/h-e3wghinh-glwssa-moiazei-me-tis-an8rwpines-ti-apantoyn-glwssologoi-kai-episthmones - https://www.space.com/40717-decoding-alien-messages-citizen-science.html

Η Γη ήταν ένας υδάτινος κόσμος που δημιουργήθηκε πριν 4,5 δισ. έτη. Land rising above the sea 2.4 billion years ago changed planet Earth

Νέα μελέτη δείχνει την γεωλογική εξέλιξη του πλανήτη. Shale study sees evidence of rain on the first supercontinent. The composition of ancient shales shows that about 2.4 billion years ago, the pattern of precipitation changed as rainwater fell over larger continents and higher mountains. Photo by Basil Greber

Η Γη είναι ένας ενεργός γεωατμοασφαιρικά κόσμος που έχει μετασχηματιστεί πολλές φορές με διαφόρους τρόπους. Έχει διαπιστωθεί ότι οι ήπειροι έκαναν σχετικά αργά την εμφάνιση τους στον πλανήτη και για μεγάλο χρονικό διάστημα που διήρκεσε περίπου 1,5 δισ. έτη οι ήπειροι πέρασαν από πολλά στάδια μορφοποίησης, ενώσεων μεταξύ τους και διαχωρισμών μέχρι να σταθεροποιηθεί η κατάσταση σε αυτή που γνωρίζουμε σήμερα.

Ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου του Όρεγκον πραγματοποίησαν μια νέα μελέτη για την γεωλογική εξέλιξη του πλανήτη μας. Σύμφωνα με την κρατούσα θεωρία η Γη δημιουργήθηκε πριν από περίπου 4,5 δισ. έτη και όπως αναφέρει η νέα μελέτη για περίπου δύο δισ. έτη ήταν ένας υδάτινος κόσμος.

Ο μανδύας της Γης ήταν πολύ θερμός και μαλακός και για αυτό δεν μπορούσε να υποστηρίξει την παρουσία ξηράς και πολύ περισσότερο την ύπαρξη οροσειρών. Όμως κάποια στιγμή η θερμοκρασία του μανδύα μειώθηκε επιτρέποντας τα πρώτα κομμάτια ξηράς να αναδυθούν από την θάλασσα. Οι συγκρούσεις αυτών των πρώτων κομματιών ξηράς μεταξύ τους προκάλεσαν την δημιουργία των πρώτων οροσειρών και οροπεδίων στον πλανήτη..

Chemical signatures in shale, the Earth's most common sedimentary rock, point to a rapid rise of land above the ocean 2.4 billion years ago that possibly triggered dramatic changes in climate and life. A conceptual rendering suggests how Earth's land elevations and oceans may have appeared during the assembly of Kenorland, left, and later, right, after the Great Oxygenation Event. A University of Oregon-led study has potentially narrowed the window on when significant amounts of land emerged from under the ocean's surface. Credit: Graphic by Ilya Bindeman

Σύμφωνα με την νέα μελέτη τα πρώτα κομμάτια ξηράς έκαναν την εμφάνιση τους πριν από 2,4 δισ. έτη και 300 εκ. έτη μετά τα κομμάτια αυτά ενώθηκαν σχηματίζοντας την πρώτη παγκόσμια ήπειρο που έλαβε την ονομασία Kenorland.

Η παρουσία της ηπείρου προκάλεσε μια σειρά γεωατμοσφαιρικών διεργασιών που οδήγησαν στην απομάκρυνση μεγάλων ποσοτήτων διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα και την ταυτόχρονη αύξηση των επιπέδων οξυγόνου. Έτσι άνοιξε ο δρόμος για να κάνουν την εμφάνιση τους στον πλανήτη πιο σύνθετες μορφές ζωής από τις βακτηριακές που υπήρχαν μέχρι τότε μέσα στο νερό. Έκαναν την εμφάνιση τους τα πρώτα άλγη, τα πρώτα φυτά και οι πρώτοι μύκητες και όλα μετά πήραν τον δρόμο τους για να δημιουργηθούν νέες ήπειροι αλλά και να ανθίσει η ζωή στον πλανήτη.

Πηγές: Rapid emergence of subaerial landmasses and onset of a modern hydrologic cycle 2.5 billion years ago. Nature, 2018; 557 (7706): 545 DOI: 10.1038/s41586-018-0131-1 - http://www.tovima.gr/science/article/?aid=982768

Ανακαλύφθηκαν τρία τεράστια φαράγγια κάτω από τα χιόνια στην Ανταρκτική. Giant canyons discovered in Antarctica

Έχουν μήκος εκατοντάδων χιλιομέτρων και ελίσσονται ανάμεσα στα βουνά. Researchers have discovered mountain ranges and three huge, deep subglacial valleys from data collected during the first modern aerogeophysical survey of the South Pole region. Credit: University of Northumbria at Newcastle

Βρετανοί γεωεπιστήμονες ανακάλυψαν κάτω από τους πάγους της Ανταρκτικής τρία τεράστια και βαθιά φαράγγια, καθένα από τα οποία έχει μήκος εκατοντάδων χιλιομέτρων και ελίσσεται ανάμεσα σε ψηλά βουνά, χωρίς να είναι ορατά πάνω από την καλυμμένη με χιόνια και πάγους επιφάνεια.

Οι ερευνητές του πολικού ερευνητικού προγράμματος PolarGAP, με επικεφαλής τη Δρ Κέιτ Γουίντερ του Τμήματος Γεωγραφίας και Περιβαλλοντικών Επιστημών του βρετανικού Πανεπιστημίου Νορθάμπρια, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο επιστημονικό έντυπο Geophysical Research Letters, πραγματοποίησαν την ανακάλυψη με τη βοήθεια ιπτάμενου ραντάρ, σύμφωνα με το BBC.

Όπως ανέφεραν, αν οι πάγοι της Ανταρκτικής λιώσουν κι άλλο λόγω της κλιματικής αλλαγής, τότε τα υπόγεια φαράγγια θα επιταχύνουν την μετακίνηση των λιωμένων πάγων προς τη θάλασσα, με συνέπεια την άνοδο της στάθμης των υδάτων.

It was thought that a gap in the Transantarctic Mountains could provide a route for ice to escape from the east of the continent to the west. TOM JORDAN

«Τα φαράγγια αυτά λειτουργούν ως κανάλια του πάγου από το κέντρο της ηπείρου προς την ακτή. Συνεπώς, αν οι κλιματικές συνθήκες αλλάξουν στην Ανταρκτική, θα πρέπει να περιμένουμε τον πάγο να κυλήσει πολύ πιο γρήγορα προς τη θάλασσα. Αυτό τα κάνει πραγματικά σημαντικά και, παρόλα αυτά, δεν γνωρίζαμε την ύπαρξή τους έως τώρα», δήλωσε η Γουίντερ.

Το μεγαλύτερο από τα φαράγγια (Foundation Trough) έχει μήκος άνω των 350 χιλιομέτρων και πλάτος 35 χιλιομέτρων. Το δεύτερο (Patuxent Trough) έχει μήκος πάνω από 300 χιλιόμετρα και πλάτος πάνω από 15 χιλιόμετρα, ενώ το τρίτο φαράγγι (Offset Rift Basin) έχει μήκος άνω των 150 χιλιομέτρων και πλάτος περίπου 30 χιλιομέτρων.

Τα φαράγγια είναι θαμμένα κάτω από πολλές εκατοντάδες μέτρα πάγου. Έτσι, για να φθάσει κανείς στον πάτο του μεγαλύτερου φαραγγιού, θα πρέπει να κάνει γεώτρηση βάθους άνω των δύο χιλιομέτρων.

Airborne instruments were flown out from the South Pole, including over the area (red rectangle) where the troughs are sited. Credit: University of Northumbria at Newcastle

Το πρόγραμμα PolarGAP χρηματοδοτείται κυρίως από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA), που θέλει να συλλέξει στοιχεία για μια περιοχή του πλανήτη, την οποία οι δορυφόροι δεν μπορούν να δουν. Έτσι, ο μόνος τρόπος για να μην μείνει «τυφλή» αυτή η περιοχή, είναι να γίνει συλλογή στοιχείων από αεροπλάνα.

Αυτό έκανε η ομάδα της Γουίντερ, που χρησιμοποίησε αερομεταφερόμενο ραντάρ ικανό να δει κάτω από τον πάγο. Είναι πιθανό ότι αυτά τα γιγάντια φαράγγια κοντά στο Νότιο Πόλο δημιουργήθηκαν στη διάρκεια μιας προηγούμενης εποχής παγετώνων.

Πηγές: Kate Winter et al. Topographic Steering of Enhanced Ice Flow at the Bottleneck Between East and West Antarctica, Geophysical Research Letters (2018). DOI: 10.1029/2018GL077504 - http://www.tovima.gr/science/article/?aid=982702