Το τηλεσκόπιο ALMA καταγράφει τον σχηματισμό πλανητών, ALMA telescope shows how young star and planets grow simultaneously

Καλλιτεχνική άποψη του συστήματος HD142527. Artist's conception of HD142527 system: Gas streamers cross gap in protoplanetary disk. Credit: Bill Saxton, NRAO/AUI/NSF

Μια άκρως εντυπωσιακή αλλά και ενδιαφέρουσα κοσμική καταγραφή πραγματοποιεί διεθνής επιστημονική ομάδα με το τηλεσκόπιο ALMA που βρίσκεται στην έρημο Ατακάμα της Χιλής. Οι ερευνητές παρατηρούν έναν κοσμικό «τοκετό». Εντόπισαν ένα νεαρό άστρο γύρω από το οποίο αρχίζει να δημιουργείται ένα πλανητικό σύστημα. Συγκεκριμένα οι επιστήμονες εντόπισαν τον σχηματισμό δύο πλανητών και απεικόνισαν το φαινόμενο, γεγονός που συμβαίνει για πρώτη φορά.

Ένας πλανήτης γεννιέται

Οι ερευνητές παρατηρούν το άστρο HD 142527 που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 450 ετών φωτός από τη Γη. Πρόκειται για ένα άστρο που βρίσκεται στα πρώτα στάδια της ζωής του. Γύρω του έχει δημιουργηθεί ένας δίσκος κοσμικής ύλης που αποτελείται από τα «υπολείμματα» (σκόνη, αέρια) του νεφελώματος μέσα στο οποίο γεννήθηκε.

Το πανίσχυρο τηλεσκόπιο ALMA που είναι τοποθετημένο σε ύψος πέντε χιλιάδων μέτρων εντόπισε γιγάντιες δέσμες αερίου να ξεφεύγουν από τον δίσκο ύλης του άστρου και να «ρέουν» σταθερά στο κενό ανάμεσα στον δίσκο και το άστρο. Το τηλεσκόπιο κατέγραψε εικόνες από το φαινόμενο. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι αυτή τη στιγμή γύρω από το άστρο σχηματίζονται δύο πλανήτες, πιθανότατα δύο γίγαντες αερίου σαν τον Δία.

Είναι η πρώτη φορά που υπάρχουν άμεσες εικόνες της γέννησης ενός πλανήτη και, όπως είναι ευνόητο, οι παρατηρήσεις προσφέρουν νέα σημαντικά στοιχεία για ένα από τα πιο σημαντικά κοσμικά φαινόμενα.

Εικόνα από το τηλεσκόπιο ALMA (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array). Ο δίσκος αερίου και η κοσμική ύλη γύρω από το νεαρό άστρο HD 142527. Observations made with the Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) telescope of the disc of gas and cosmic dust around the young star HD 142527, showing vast streams of gas flowing across the gap in the disc. These are the first direct observations of these streams. CREDIT: ALMA (ESO/NAOJ/NRAO), S. Casassus et al.

«Οι αστρονόμοι είχαν προβλέψει την ύπαρξη αυτών των δεσμών κοσμικής ύλης αλλά είναι η πρώτη φορά που έχουμε άμεση οπτική επαφή. Χάρη στο ALMA μπορέσαμε να παρατηρήσουμε αυτές τις δέσμες. Θα μάθουμε περισσότερα για τον μηχανισμό του σχηματισμού των πλανητών και θα δούμε αν οι υπάρχουσες θεωρίες για αυτό το φαινόμενο είναι ορθές» αναφέρει ο Σάιμον Κασάσους, του Πανεπιστημίου της Χιλής που είναι μέλος της ερευνητικής ομάδας. Η έρευνα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature».