Ο κατακλυσμός του Άρη, New 3-D radar reconstructions show buried flood channels on Mars

Η περιοχή Elysium Planitia στον Άρη πλημμύρισε πριν από 500 εκατομμύρια έτη. Τhe location of the ~ 1000 km Marte Vallis channel system on Mars. Marte Vallis is filled with young lavas obscuring the source and morphology of the channels. The dashed box highlights the area shown in Fig. 2. The background shows the global topography of Mars (MOLA colorized elevation above a MOLA hillshade image). Credit: NASA/MOLA Team/Smithsonian

Για πρώτη φορά οι επιστήμονες έχουν στα χέρια τους στοιχεία που αποδεικνύουν ότι ο άνυδρος σήμερα Άρης βίωσε στο παρελθόν τουλάχιστον έναν μεγάλο κατακλυσμό. Εντοπίστηκε μια περιοχή που φέρει εμφανή τα σημάδια πλημμύρας και οι επιστήμονες συνεχίζουν την έρευνα για να αποκαλύψουν τόσο την έκταση των πλημμυρών όσο και τον ρόλο που έπαιξαν στις κλιματικές αλλαγές που συνέβησαν στον Κόκκινο Πλανήτη.

Ο χάρτης

3D visualization of the buried Marte Vallis channels beneath the martian surface. Marte Vallis consists of multiple perched channels formed around streamlined islands. These channels feed a deeper and wider main channel. Please note the surface has been elevated, and scaled by a factor of 1/100 for clarity. The color scale represents the elevation of the buried channels relative to a martian datum (Note: the reason the values are negative is because the elevation of the surface of Mars in this region is also a negative – below average global elevation). Credit: Smithsonian/NASA/JPL-Caltech/Sapienza University of Rome/MOLA Team/USG

Τα τελευταία χρόνια έχουν εντοπιστεί στην επιφάνεια αλλά και στο υπέδαφος του Άρη πολλές γεωλογικές διαμορφώσεις που παραπέμπουν σε διαφόρων ειδών κανάλια μέσα στα οποία έρεε νερό στο μακρινό αλλά και πιο πρόσφατο παρελθόν του πλανήτη. Ομάδα επιστημόνων χρησιμοποίησε το ραντάρ του δορυφόρου MRO που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Άρη και τον εξερευνά.

Την ομάδα αποτελούν επιστήμονες της NASA, του Ινστιτούτου Smithsonian και του Ινστιτούτου Ερευνών Southwest στις ΗΠΑ. Επικέντρωσαν την προσοχή τους στην περιοχή Elysium Planitia που βρίσκεται στον ισημερινό του Άρη και στο παρελθόν είχε πληγεί από την ηφαιστειακή δραστηριότητα στον πλανήτη.

Η περιοχή έγινε πεδίο ροής και συγκέντρωσης λάβας. Στην περιοχή αυτή υπάρχει ένα μεγάλο κανάλι, το Marte Vallis που είναι θαμμένο κάτω από τη λάβα. Οι μετρήσεις που έχουν γίνει δείχνουν ότι το κανάλι αυτό έχει μήκος 185 χλμ. Με τα δεδομένα από το ραντάρ οι ερευνητές δημιούργησαν έναν τρισδιάστατο χάρτη του Marte Vallis. Ο χάρτης αποκάλυψε ότι το κανάλι έχει διπλάσιο βάθος από εκείνο που θεωρούσαμε ότι έχει.

Ο κατακλυσμός

Our interpretation of the geologic history of Eastern Elysium Planitia. (a) Before the formation of Marte Vallis, the Cerberus Fossae fracture system cuts across the volcanic plains of Elysium Planitia. We see three seperate geologic layers betheath the surfase of the plains. (b) Floods erupt form Cerberus Fossea, the first phase of erosion carves channels around streamlined islands. (c) During the second phase, flow is concentrated in a single channel that is eroded below the level of the other channels. (d) After the floods, volcanic eruptions cover the surface of eastern Elysium Planitia with lava, which bury a portion of Cerberus Fossae and infill the Marte Vallis channels. With SHARAD, we have mapped out the subsurface boundaries between the three geologic layers. From identifying where there are incisions through one or two of these boundaries, we were able to map out the shape and scale of the channels. The surface was generated from modifying the NASA Viking Merged Color Mosaic data set. Credit: Smithsonian/NASA

Σύμφωνα με τους ερευνητές τα χαρακτηριστικά του Marte Vallis παραπέμπουν σε πλημμύρα. Εκτιμούν ότι κάποια εποχή ο Άρης βίωσε γιγάντιες, όπως τις χαρακτηρίζουν, πλημμύρες που έπαιξαν κομβικό ρόλο στις δραματικές κλιματικές μεταβολές του Κόκκινου Πλανήτη. Όσον αφορά την πλημμύρα στο Marte Vallis οι ερευνητές υπολογίζουν ότι συνέβη πριν από περίπου 500 εκατομμύρια έτη.

«Τα νέα ευρήματα δείχνουν ότι το μέγεθος της διάβρωσης στο κανάλι είχε υποεκτιμηθεί και το βάθος του καναλιού είναι τουλάχιστον διπλάσιο από όσο πιστεύαμε. Η πηγή των πλημμυρών φαίνεται ότι είναι μεγάλα αποθέματα νερού που βρίσκονταν βαθιά στο υπέδαφος του Άρη. Έντονη τεκτονική και ηφαιστειακή δραστηριότητα άνοιξε δρόμους στο νερό για να ανέβει στην επιφάνεια. Η μελέτη μας εκτός των άλλων αποδεικνύει και τη χρησιμότητα των ραντάρ με τα οποία είναι εξοπλισμένοι οι δορυφόροι που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τον Άρη. Μπορούν να μας βοηθήσουν να εντοπίσουμε στοιχεία για την παρουσία του νερού στην επιφάνεια του Άρη και τον ρόλο που έπαιξε στη διαμόρφωση της» αναφέρει ο Γκάρεθ Μόργκαν, επιστήμονας της NASA και μέλος της ερευνητικής ομάδας. Η έρευνα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Science».