Πρώιμη Γη στον... Τιτάνα. Cassini Mission Tracks Vanishing Methane On Saturn’s Moon Titan

This artist's concept envisions what hydrocarbon ice forming on a liquid hydrocarbon sea of Saturn's moon Titan might look like. A new model from scientists on NASA's Cassini mission suggests that clumps of methane-and-ethane-rich ice — shown here as the lighter-colored clusters — could float under some conditions. Image credit: NASA/JPL-Caltech/USGS

Ακόμη μία ενδιαφέρουσα ανακάλυψη έκαναν οι επιστήμονες στον Τιτάνα, τον μεγαλύτερο δορυφόρο του Κρόνου, ο οποίος βρίσκεται στο «μικροσκόπιο» των επιστημόνων από το 2004, οπότε και έφθασε εκεί το διαστημικό σκάφος Cassini.

This image shows the first flash of sunlight reflected off a lake on Saturn's moon Titan. The glint off a mirror-like surface is known as a specular reflection. This kind of glint was detected by the visual and infrared mapping spectrometer (VIMS) on NASA's Cassini spacecraft on July 8, 2009. Image credit: NASA/JPL/University of Arizona/DLR

Το Cassini έχει καθήκον να εξερευνά τα δεκάδες φεγγάρια του Κρόνου και έτσι, ανά τακτά χρονικά διαστήματα, περνά από τον Τιτάνα και κάνει παρατηρήσεις. Η τελευταία παρατήρηση αφορά τον σχηματισμό στον Νότιο Πόλο του Τιτάνα μεγάλων νεφών που αποτελούνται από παγοκρυστάλλους, η παρουσία των οποίων θα «υποχρεώσει» την περιοχή να βιώσει μια παρατεταμένη περίοδο φθινοπώρου. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, το φθινόπωρο στον Νότιο Πόλο του Τιτάνα θα διαρκέσει επτά έτη.

Ο Τιτάνας διαθέτει ποτάμια και μεγάλες λίμνες. An artist's impression of a methane lake on Titan. Credit: NASA

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι ο Τιτάνας βρίσκεται σε μια κατάσταση ανάλογη με εκείνη της πρώιμης Γης και έτσι κάθε ανακάλυψη σε αυτόν μας βοηθά να γυρίσουμε πίσω το ρολόι του χρόνου και να δούμε τι (πιθανώς) συνέβη κατά τη γεωλογική και ατμοσφαιρική εξέλιξη του πλανήτη μας. Διαβάστε παρακάτω ορισμένα από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία που μάθαμε τα τελευταία χρόνια για τον Τιτάνα.

Η γέννηση

This composite image shows the cloud, imaged at a distance of 90,000 kilometers (54,000 miles) during a Titan flyby designed to observe the limb of the moon. The cloud extends down to 60 degrees north latitude. CREDIT: NASA, JPL

Ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας διεξήγαγαν μια μελέτη σχετικά με τη δημιουργία του Τιτάνα. Σύμφωνα με τους ερευνητές, λίγο μετά τη δημιουργία του ηλιακού μας συστήματος η περιοχή όπου βρίσκεται ο Κρόνος ήταν ένα βίαιο πεδίο όπου γίνονταν συχνά συγκρούσεις γιγάντιων διαστημικών σωμάτων. Από αυτές τις συγκρούσεις δημιουργήθηκαν μεγαλύτερα και μικρότερα φεγγάρια στον Κρόνο, τα οποία στη συνέχεια συγχωνεύθηκαν σχηματίζοντας τελικά τον Τιτάνα. Κοσμικές «καραμπόλες» είναι, κατά τη μελέτη, υπεύθυνες και για την ύπαρξη τουλάχιστον άλλων έξι δορυφόρων του Κρόνου.

Το λίφτινγκ

Ο Τιτάνας καταφέρνει να διατηρείται νέος στην όψη.

Η μελέτη νέων εικόνων και δεδομένων που έστειλε το Cassini αποκάλυψε ένα πολύ ενδιαφέρον γεωλογικό φαινόμενο που εξελίσσεται στον Τιτάνα. Όπως φαίνεται, μεγάλες μάζες μιας «εξωτικής», όπως τη χαρακτηρίζουν οι ειδικοί, άμμου μετακινούνται συνεχώς στην επιφάνεια του δορυφόρου και «γεμίζουν» τους κρατήρες του. Τα στελέχη της αποστολής του Cassini κάνουν λόγο για άμμο που αποτελείται από υδρογονάνθρακες και η οποία κάνει ένα είδος γεωλογικού λίφτινγκ στον Τιτάνα εξαφανίζοντας τις... ρυτίδες του.

Το ψωμί

Τo έδαφος του Τιτάνα «φουσκώνει» όπως το...ψωμί.

Ακόμη μία πολύ ενδιαφέρουσα παρατήρηση στον Τιτάνα έκαναν οι επιστήμονες της NASA μελετώντας νέες εικόνες και δεδομένα που έστειλε το διαστημικό σκάφος Cassini. Όπως φαίνεται, σε ορισμένα σημεία της επιφάνειας του Τιτάνα υπάρχουν ρωγμές που οφείλονται σε ένα γεωλογικό φαινόμενο το οποίο λαμβάνει χώρα και στη Γη. Οι επιστήμονες της NASA αναφέρουν ότι το έδαφος του Τιτάνα σε ορισμένες περιοχές ανυψώνεται και προκαλούνται ρωγμές με τον ίδιο τρόπο που το ψωμί φουσκώνει και η επιφάνειά του «σκάει» κατά τη διαδικασία του ψησίματος.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, το φαινόμενο οφείλεται στην ανύψωση του μάγματος από το εσωτερικό του Τιτάνα προς την επιφάνεια. Το ίδιο φαινόμενο λαμβάνει χώρα και στη Γη δημιουργώντας ένα νέο λεπτό στρώμα ορυκτών ανάμεσα στα ιζηματογενή πετρώματα του υπεδάφους. Τα ορυκτά αυτά έχουν λάβει την ονομασία «λακκόλιθοι».

Ζωή στα «παγόβουνα»;

A dense network of small rivers or swampy areas appears to connect some of the seas on Titan, as seen in this comparison of data of the same area from two Cassini instruments. Images from the radar instrument are on the left and images from the visual and infrared mapping spectrometer (VIMS) are on the right. Credit: NASA/JPL-Caltech/University of Arizona

Ομάδα επιστημόνων στους οποίους συμμετέχουν και ειδικοί της NASA εικάζει ότι είναι πιθανό να υπάρχουν κάποιες μορφές ζωής στον Τιτάνα. Η θεωρία που ανέπτυξαν είναι ότι το πιθανότερο μέρος όπου μπορεί να βρίσκονται αυτές οι μορφές ζωής είναι σε παγωμένα κομμάτια υδρογονανθράκων που επιπλέουν μέσα στις θάλασσες, τις λίμνες και τα ποτάμια που έχουν εντοπιστεί στον μεγαλύτερο δορυφόρο του Κρόνου.

Ο υπόγειος ωκεανός

These images from NASA's Cassini spacecraft show one of the large seas and a bounty of smaller lakes on Saturn's moon Titan. Scientists saw these small lakes in data obtained by both Cassini's visual and infrared mapping spectrometer (left) and radar instrument (right). Image credit: NASA/JPL-Caltech/University of Arizona

Διεθνής ομάδα επιστημόνων μελέτησε δεδομένα που έστειλε το Cassini και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο Τιτάνας έχει έναν γιγάντιο υπόγειο ωκεανό. Σύμφωνα με τους ερευνητές, ο ωκεανός αυτός είναι μεγαλύτερος απ' όσο όλοι οι ωκεανοί της Γης μαζί! Θεωρούν επίσης ότι διαθέτει συνθήκες ευνοϊκές για την ύπαρξη ζωής.