Όταν ο... ουρανός έπεσε στη Γη. BOLIDES - Visualizing Meteorite Impacts

Έρχονται από το Διάστημα και χτυπούν σαν απρόσμενες βολίδες απροειδοποίητα τη Γη. Ενίοτε οι επιπτώσεις τους μπορεί να είναι από καταστρεπτικές ως και κοσμογονικές: σε αυτούς αποδίδεται η εξαφάνιση των δεινοσαύρων ενώ όλοι θυμόμαστε τι συνέβη τον περασμένο Φεβρουάριο, όταν ένας μετεωρίτης έπεσε ξαφνικά στη Ρωσία προκαλώντας μεγάλες ζημιές και τραυματισμούς. Σίγουρα πάντως είναι θεαματικοί, με την πύρινη λάμψη τους στον αέρα, αν και τις περισσότερες φορές περνούν τη γήινη ατμόσφαιρα εντελώς απαρατήρητοι.

Στα δισεκατομμύρια χρόνια της ύπαρξής του ο πλανήτης μας έχει δεχθεί μάλλον εκατοντάδες χιλιάδες μετεωρίτες, κανείς όμως δεν είναι σε θέση να γνωρίζει τον ακριβή αριθμό. Τα 2.500 τελευταία χρόνια έχουν καταγραφεί 45.716 ενώ έχουν βρεθεί σε διάφορα σημεία της Γης 34.842.  

Από αυτούς όμως τα ανθρώπινα μάτια έχουν δει «εν δράσει» μόνο τους 1.107, όπως μας πληροφορεί με εξαιρετικά φαντασμαγορικό τρόπο μια οπτικοποίηση της visualizing.org με τον τίτλο Bolides που έχει κερδίσει τα εύσημα ακόμη και από την ιστοσελίδα της NASA. Ο δημιουργός της Κάρλο Ζαπόνι έχει χρησιμοποιήσει τα στοιχεία της βάσης δεδομένων της Μετεωριτικής Εταιρείας (Meteoritic Society) για να συνθέσει την ιστορία όλων αυτών των πτώσεων.

Το χρονολόγιο ξεκινάει από το 861 μ.Χ. Τότε έχουμε την πρώτη «επίσημα» καταγεγραμμένη μαρτυρία για τη θεαματική νυχτερινή πτώση ενός μετεωρίτη στις 19 Μαΐου με το Ιουλιανό ημερολόγιο, στη Νογκάτα της Ιαπωνίας. Το επόμενο πρωί ο εξωγήινος βράχος ανασύρθηκε από την τρύπα που είχε ανοίξει στο έδαφος από τους κατοίκους του χωριού και στη συνέχεια μεταφέρθηκε στον σιντοϊστικό ναό της Σούγκα Τζίντζα όπου και φυλάσσεται ως σήμερα.

Thousands of meteorites have collided with the Earth since 2500 BC. 34,513 have been recorded, only 1,042 have been seen falling. BOLIDES is an attempt to visualize and explore the meteorites that have collided with the Earth. The visualization focuses mainly on meteorites that were eye-witnessed when falling and hitting the ground. Data from the Meteoritical Society.

Στα αριστερά τού άψογα στυλιζαρισμένου γραφικού και με φόντο τις θεαματικές φωτεινές βολίδες να διασχίζουν τον ουρανό βλέπετε τους μετεωρίτες να «πέφτουν» σε αριθμούς, ανάλογα με τη χρονιά. Στη γραμμή του χρονολογίου βλέπετε επίσης με μπλε χρώμα την καμπύλη της συχνότητάς τους ανά τους αιώνες. Μεταφέροντας το «βελάκι», βρίσκεστε στη χρονιά που επιθυμείτε και βλέπετε τη «δράση» των μετεωριτών στη διάρκειά της.

Όπως θα παρατηρήσετε, η συχνότητα αυξάνεται καθώς πλησιάζουμε προς το 2013, το γεγονός όμως δεν σημαίνει ότι οι μετεωρίτες με το πέρασμα του χρόνου άρχισαν να πυκνώνουν και να πέφτουν σαν το χαλάζι. Απλώς η καταγραφή των παρατηρήσεων άρχισε να γίνεται πιο συστηματική. Επί χιλιετίες η εμφάνισή τους αποδιδόταν σε θεϊκή παρέμβαση, γι' αυτό και συχνά τα σημεία της πτώσης τους έχουν μετατραπεί σε τόπους λατρείας.

Ο πρώτος που πρότεινε ανοιχτά την ιδέα ότι προέρχονται από το Διάστημα ήταν ένας γερμανός φυσικός, ο Ερνστ Φλόρενς Χλάντνι, ο οποίος δημοσίευσε το 1794 σχετική μελέτη. Η ιδέα του αντιμετωπίστηκε αρχικά με χλευασμό, με το γύρισμα του αιώνα όμως τα πνεύματα άλλαξαν όταν μια αντίστοιχη μελέτη του γάλλου φυσικού, μαθηματικού και αστρονόμου Ζαν-Μπατίστ Μπιό έγινε δεκτή από τη Γαλλική Ακαδημία Επιστημών.

Ο κ. Ζαπόνι παρουσιάζει επίσης μερικούς από τους σημαντικότερους μετεωρίτες που έχουν καταγραφεί να πέφτουν ή έχουν βρεθεί στη Γη. Κάνοντας «κλικ» επάνω τους μπορείτε να δείτε περισσότερα στοιχεία και να μεταφερθείτε στις αντίστοιχες πληροφορίες της βάσης δεδομένων της Μετεωριτικής Εταιρείας.