Arts Universe and Philology

Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.

Κυριακή 8 Σεπτεμβρίου 2013

Μύθος η αριστερή ή δεξιά «κυριαρχία» του εγκεφάλου, Researchers Debunk Myth of 'Right-Brained' and 'Left-Brained' Personality Traits

Significant lateralization of gray matter density. show more Colored regions included ROIs that showed significantly greater left- or right-lateralization of gray matter density across 1011 subjects, correcting for multiple comparisons using a false discovery rate correction of q<0.05 across 7266 ROIs. Color bars show t-statistics for the left and right hemispheres, respectively. Images are in radiologic format with subject left on image right. (Credit: Nielsen JA, Zielinski, Ferguson, Lainhart, Anderson. An Evaluation of the Left-Brain vs. Right-Brain Hypothesis with Resting State Functional Connectivity Magnetic Resonance Imaging. PLoS ONE, 2013 DOI: 10.1371/journal.pone.0071275)

Είναι το «θεμέλιο» επάνω στο οποίο βασίζονται ατελείωτα τεστ προσωπικότητας, βιβλία που στοχεύουν στο να μας κάνουν… καλύτερους ανθρώπους, αλλά και ασκήσεις για τη βελτίωση της συμπεριφοράς μας - αποδεικνύεται όμως ότι το θεμέλιο αυτό είναι όχι μόνο σαθρό αλλά και… ανύπαρκτο.

Ως σήμερα έχουμε ακούσει επανειλημμένως ότι στα άτομα που είναι μεθοδικά, λογικά και αναλυτικά κυριαρχεί το αριστερό ημισφαίριο του εγκεφάλου, ενώ αντιθέτως σε όσα είναι δημιουργικές και καλλιτεχνικές φύσεις «βασιλεύει» το δεξιό ημισφαίριο. Το πρόβλημα είναι βέβαια ότι η σοβαρή επιστήμη δεν είχε ποτέ υποστηρίξει κάτι τέτοιο.

Ο αριστερός και δεξιός μύθος

Μύθος τα περί κυριαρχίας του δεξιού ή του αριστερού ημισφαιρίου σε ό,τι αφορά διαφορετικές λειτουργίες, όπως αποδεικνύει νέα μελέτη. Evidence from over 1,000 fMRI brain scans finds no evidence people are 'right-brained' or 'left-brained'.

Τώρα, ερευνητές του Πανεπιστημίου της Γιούτα αποκάλυψαν ότι οι… αριστερές και δεξιές θεωρίες του εγκεφάλου αποτελούν μύθο, μέσα από την ανάλυση περισσότερων από 1.000 εγκεφάλων. Συγκεκριμένα είδαν ότι οι εθελοντές της μελέτης δεν χρησιμοποιούσαν περισσότερο κάποιο από τα δύο ημισφαίρια αλλά ολόκληρο τον εγκέφαλό τους καθ' όλη τη διάρκεια του πειράματος.

Όπως σημειώνουν οι επιστήμονες με δημοσίευσή τους στην online επιστημονική πλατφόρμα PLoS ONE, πράγματι ο κάθε άνθρωπος χρησιμοποιεί μια περιοχή του εγκεφάλου περισσότερο από άλλες προκειμένου να επιτελέσει ορισμένες λειτουργίες (ο σχετικός όρος ονομάζεται πλευρικότητα ή πλευρίωση). Για παράδειγμα, σύμφωνα με τον δρα Τζεφ Αντερσον, διευθυντή του Τμήματος Νευροχειρουργικής Χαρτογράφησης του Πανεπιστημίου της Γιούτα, η ομιλία «βγαίνει» από την αριστερή πλευρά του εγκεφάλου στους περισσότερους δεξιόχειρες. Αυτό ωστόσο δεν σημαίνει ότι οι πιο χαρισματικοί ομιλητές χρησιμοποιούν περισσότερο το αριστερό ημισφαίριο του εγκεφάλου τους απ' ό,τι το δεξιό, ή ότι το ένα ημισφαίριο είναι πιο πλούσιο σε νευρώνες από το άλλο.

«Κλειδί» οι συνάψεις σε όλον τον εγκέφαλο

Ο δρ Αντερσον εξήγησε μιλώντας στην ιστοσελίδα επιστημονικών ειδήσεων LiveScience ότι «δεν ισχύει πως το αριστερό ημισφαίριο συνδέεται με τη λογική περισσότερο απ' ό,τι το δεξιό. Παράλληλα, η δημιουργικότητα δεν έχει την "έδρα" της στο δεξιό ημισφαίριο και όχι στο αριστερό. Στην πραγματικότητα οι συνάψεις μεταξύ όλων των περιοχών του εγκεφάλου είναι εκείνες που κάνουν το κάθε άτομο να εμφανίζει δημιουργικότητα αλλά και αναλυτική και λογική σκέψη».

Η ομάδα του δρος Αντερσον ανέλυσε τις απεικονιστικές εξετάσεις του εγκεφάλου 1.000 ανθρώπων ηλικίας από επτά ως 29 ετών ενόσω εκείνοι ξεκουράζονταν. Οι επιστήμονες κατέγραψαν τη δραστηριότητα 7.000 περιοχών του εγκεφάλου και εξέτασαν τις νευρικές συνάψεις μέσα σε αυτές τις περιοχές, αλλά και μεταξύ των περιοχών. Παρ' ότι εντόπισαν μεγάλο «μποτιλιάρισμα» δραστηριότητας σε κάποιες περιοχές-«κλειδιά», κατά μέσον όρο είδαν ότι και τα δύο ημισφαίρια του εγκεφάλου ήταν ισοδύναμα σε ό,τι αφορούσε τα νευρικά τους δίκτυα και τη συνδεσιμότητα μεταξύ διαφορετικών περιοχών.

Πώς γεννήθηκε ο μύθος

Ο μύθος σχετικά με άτομα… δεξιά ή αριστερά (σε ό,τι αφορά τον εγκέφαλό τους) πιθανότατα γεννήθηκε μέσα από έρευνες - οι οποίες μάλιστα έλαβαν Νομπέλ - του Ρότζερ Σπέρι που διεξήχθησαν τη δεκαετία του 1960. Ο Σπέρι μελέτησε ασθενείς με επιληψία που υποβλήθηκαν σε χειρουργική θεραπεία στο πλαίσιο της οποίας ο εγκέφαλος «τεμαχίζεται» κατά μήκος μιας δομής που ονομάζεται μεσολόβιο. Καθώς το μεσολόβιο συνδέει τα δύο ημισφαίρια του εγκεφάλου, στους συγκεκριμένους ασθενείς τα δύο ημισφαίρια δεν επικοινωνούσαν πλέον μετά την επέμβαση. Η μελέτη αυτών των ασθενών προσδιόρισε έτσι ποια πλευρά του εγκεφάλου εμπλέκεται στη γλώσσα, στα μαθηματικά, στη ζωγραφική και σε άλλες λειτουργίες. Και άλλοι ερευνητές διεξήγαγαν παρόμοια πειράματα. Ωστόσο θιασώτες της «λαϊκής» ψυχολογίας πήραν αυτά τα ευρήματα και τα… παρατράβηξαν, αποδίδοντας τελικώς πλήθος χαρακτηριστικών στα δύο εγκεφαλικά ημισφαίρια.

Πάντως η κοινότητα των νευροεπιστημόνων δεν δέχθηκε ποτέ την υποτιθέμενη κυριαρχία ενός από τα δύο ημισφαίρια του εγκεφάλου σε ό,τι αφορά διαφορετικές λειτουργίες, και τώρα η νέα μεγάλη μελέτη αποδεικνύει ότι δεν υπάρχει κυρίαρχος στον εγκέφαλο. Ο δρ Αντερσον ξεκαθαρίζει βέβαια ότι στόχος της έρευνάς του δεν είναι να «αποκαθηλώσει» λαϊκούς μύθους, αλλά να κατανοήσει καλύτερα την πλευρίωση του εγκεφάλου ώστε να αναπτυχθούν αποτελεσματικότερες θεραπευτικές προσεγγίσεις για το Σύνδρομο Ντάουν, τον αυτισμό ή τη σχιζοφρένεια. 


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου