Η Ευρώπη «φτύνει» νερό στο Διάστημα, Scientists find evidence of water plumes erupting on Europa

Καλλιτεχνική απεικόνιση της παγωμένης επιφάνειας της Ευρώπης με έναν πίδακα νερού στο προσκήνιο και τον Δία καθώς και τον Ήλιο στο βάθος. This is an artist's concept of a plume of water vapor thought to be ejected off the frigid, icy surface of the Jovian moon Europa, located about 500 million miles (800 million kilometers) from the sun. Image Credit: NASA/ESA/K. Retherford/SWRI

Η Ευρώπη, το παγωμένο φεγγάρι του Δία, που θεωρείται από τις κύριες υποψήφιες «κατοικίες» εξωγήινης ζωής στο Ηλιακό Σύστημα, «φτύνει» νερό στο Διάστημα.

Περίσσεια υδρογόνου και οξυγόνου

Αριστερά ο Δίας και δεξιά ο δορυφόρος του Ευρώπη με έντονο το υπεριώδες σήμα από τους νεοανακαλυφθέντες πίδακες στον νότιο πόλο του.  This image shows Jupiter and its icy moon Europa, with the moon's bright ultraviolet light signal from south polar water vapor plumes shown in blue. Credit: Lorenz Roth, Southwest Research Institute, USGS

Εικόνες που έλαβε το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble δείχνουν περίσσεια υδρογόνου και οξυγόνου στο νότιο ημισφαίριο του δορυφόρου, σύμφωνα με δημοσίευση στην επιθεώρηση «Science».

Αν επιβεβαιωθεί ότι πρόκειται για στήλες νερού, αυξάνονται οι ελπίδες για μελέτη των υπόγειων ωκεανών της Ευρώπης από την… επιφάνεια του φεγγαριού. Ετσι μελλοντικές αποστολές θα μπορούν να αναζητήσουν ίχνη ζωής.

Αστροβιολόγοι εκτιμούν ότι θεωρητικώς στους ωκεανούς της Ευρώπης μπορούν να ζουν οργανισμοί. Οι επιστήμονες φοβούνταν όμως ότι ο παχύς παγωμένος φλοιός του δορυφόρου αποτελούσε ένα ανυπέρβλητο εμπόδιο για να διερευνηθεί το τι συμβαίνει από κάτω του.

Τώρα στο πλαίσιο της νέας μελέτης αμερικανοί φυσικοί μελέτησαν εικόνες που ελήφθησαν από το Hubble πέρυσι τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο καθώς και παλαιότερες εικόνες που είχαν ληφθεί το 1999.

Δύο γιγάντιες στήλες υδρατμών

This graphic shows the location of water vapor detected over Europa's south pole in observations taken by NASA's Hubble Space Telescope in December 2012. Image Credit: NASA/ESA/L. Roth/SWRI/University of Cologne

Σε δύο διαφορετικές περιοχές του νοτίου ημισφαιρίου της Ευρώπης βρήκαν ενδείξεις νερού το οποίο διασπάται σε υδρογόνο και οξυγόνο – όπως αποκάλυψαν οι υπεριώδεις «υπογραφές» των δύο στοιχείων. «Οι εικόνες αυτές μαρτυρούν την ύπαρξη δύο στηλών υδρατμών με ύψος 200 χιλιομέτρων η καθεμία» ανέφερε ο κύριος συγγραφέας της μελέτης Λόρεντς Ροθ από το Ερευνητικό Ινστιτούτο Southwest στο Σαν Αντόνιο του Τέξας.

Αυτοί οι τεράστιοι πίδακες φαίνεται ότι είναι άκρως… εφήμεροι – εμφανίζονται μόνο για επτά ώρες τη φορά. Φθάνουν στο αποκορύφωμά τους όταν η Ευρώπη βρίσκεται στη μεγαλύτερη απόστασή της από τον Δία (στο απόκεντρο της τροχιάς της) και εξαφανίζονται όταν φθάνει στην πιο κοντινή απόσταση από τον πλανήτη (στο αποκαλούμενο περίκεντρο). Σύμφωνα με τους ερευνητές, το γεγονός αυτό μαρτυρεί ότι πιθανότατα οι παλιρροϊκές δυνάμεις οδηγούν στη δημιουργία των πιδάκων σπάζοντας τον πάγο της επιφάνειας του φεγγαριού.

Σαν τους πίδακες του Εγκέλαδου

Bursting at the seams. Image credit: NASA/JPL/Space Science Institute

Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι οι πίδακες υδρατμών της Ευρώπης μοιάζουν με εκείνους που εντοπίζονται στον Εγκέλαδο, το φεγγάρι του Κρόνου, όπου από πολύ στενές ρωγμές της επιφάνειας εκτοξεύονται υδρατμοί με τεράστια πίεση.

Τα συγκεκριμένα ευρήματα παρουσιάστηκαν και στο συνέδριο της Αμερικανικής Γεωφυσικής Ένωσης που διεξάγεται αυτές τις ημέρες στο Σαν Φρανσίσκο των ΗΠΑ.

Εκτός από τις επόμενες τηλεσκοπικές παρατηρήσεις του φαινομένου, η μεγάλη ευκαιρία να μελετηθούν οι πίδακες της Ευρώπης από κοντά αναμένεται να έλθει με την αποστολή Juice του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA). Η αποστολή θα ξεκινήσει το ταξίδι της για το σύστημα του Δία το 2022 και υπολογίζεται ότι θα περάσει πολύ κοντά από την Ευρώπη δύο φορές το 2030. Με λίγη τύχη τα όργανα του διαστημόπλοιου θα καταφέρουν να λάβουν… πραγματικό δείγμα των πιδάκων.