Η Αυτοαποκάλυψη της Αυτοαξιολόγησης

Jérôme Bosch, Le Jardin des Délices, l'Enfer, détail les oreilles

Για την εφαρμογή του θεσμού της Αξιολόγησης του Εκπαιδευτικού έργου σύμφωνα με την εγκύκλιο του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων (αρ. πρωτ. 190089/Γ1/10-12-2013) και τις οδηγίες των Σχολ. Συμβούλων Παιδαγωγικής Ευθύνης (αρ. πρωτ. 896/16-12-2013) κοινοποιήθηκε στα σχολεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης συνημμένο αρχείο με υλικό σχετικά με την εφαρμογή της ΑΕΕ.

Στην πρώτη σελίδα του αρχείου εμφανίζεται απεικόνιση η οποία αναπαριστά τη σχέση Πολιτείας και Εκπαιδευτικού με υπότιτλο «Η πολιτεία εμπιστεύεται τον εκπαιδευτικό» και την αναφορά στην πηγή χρηματοδότησης του έργου (ΕΣΠΑ, 2007-2013). Η παρούσα εικόνα που κοσμεί ως γράφημα τις επιμέρους θεματικές ενότητες συμπυκνώνει την φιλοσοφία της Αξιολόγησης του Εκπαιδευτικού έργου και ιδιαίτερα τον θεσμό της Αυτοαξιολόγησης. Σε ασπρόμαυρο φόντο, εικονίζεται ενδεχομένως η επιδιωκόμενη σχέση Πολιτείας και Εκπαιδευτικού. Δύο απρόσωπα ανθρωπάκια εμπλέκονται σε μια συμβολαιογραφική πράξη. Η στάση και η κίνηση του σώματος και των χεριών τους ομολογουμένως αποκαλυπτική. Δύο απρόσωπα πιόνια συνάπτουν ένα «Συμβόλαιο εμπιστοσύνης».

Jérôme Bosch, Le Jardin des Délices, le Paradis, detail, La Chouette au centre

Βέβαια, η αίσθηση της εμπιστοσύνης κερδίζεται μέσα από μια μακροχρόνια σχέση αμοιβαίας φιλίας. Θυμάμαι την εποχή που μάθαινα γράμματα: «Πιστεύω τω φίλω. Πιστόν φίλον εν κινδύνοις γιγνώσκεις». Αλλά ο φίλος δεν είναι πια εδώ. Προσμένω.

Βλέπω από την μια, την Πολιτεία, όρθια εν κινήσει, ζωντανή και αγέρωχη να κρατά στα χέρια της την Σφραγίδα, σύμβολο του Νόμου και της Εξουσίας. Απ’ την άλλη, ο Εκπαιδευτικός γερμένος υποκλίνεται, με τα χέρια απλωμένα, ένας Ικέτης, που κρατά για σφράγισμα ένα «συμβόλαιο εμπιστοσύνης». Αμήχανος περιμένει ίσως το σφράγισμα της βεβαίωσης για τον φάκελο της αξιολόγησης ή το σφράγισμα (κλείσιμο) του σχολείου του, σε μια μαύρη κοινωνία (φόντο) που πεινά και υποφέρει.

Η Αυτοαξιολόγηση «αυτοπροσώπως». Όραμα ή Εφιάλτης; Δεν ξέρω. Ωστόσο, οι σχέσεις φιλίας δεν πιστοποιούνται με σφραγισμένα συμβόλαια. Αυτά ανήκουν στη φιλοσοφία της «ελεύθερης» αγοράς κι όχι στην Ελευθερία της Παιδείας.

Μετά από 25 σχεδόν χρόνια, στην υπηρεσία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης απευθύνομαι στον Υπουργό  μου, σεμνά και ταπεινά, ως δάσκαλος προς Δάσκαλο, ζητώντας να με κοιτάει ως πρόσωπο προς πρόσωπο.

Γιατί ο εκπαιδευτικός είναι πρόσωπο κι όχι ένα άμορφο ανθρωπάκι υποταγμένο και φοβισμένο στην δύναμη της Εξουσίας. Γιατί η διδασκαλία είναι μια διαδικασία πνευματική και απελευθερωτική, μια πράξη παιδαγωγική, μια σχέση μοναδική δασκάλου και μαθητή, που δεν μετριέται με καινοτομίες και «καλές πρακτικές» αλλά με το ανάστημα της ψυχής στα μαρμαρένια αλώνια της τάξης και της ζωής.

Γιάννης Σπυράλατος

1ο Γυμνάσιο Δραπετσώνας