Οι πρωτεΐνες απειλούν τους 50άρηδες, High-protein diet 'as bad for health as smoking'

Gustave Caillebotte, Côte de boeuf, 1882, Huile sur Toile, 38x55 cm, Collection Particulière. Research finds that people who eat diet rich in animal protein carry similar cancer risk to those who smoke 20 cigarettes each day.

Τα πολλά κρέατα, τυριά, αυγά και άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα, που είναι πλούσια σε ζωικές πρωτεΐνες, είναι για έναν άνθρωπο, ιδίως μεσήλικα, το ίδιο επιβλαβή για την υγεία του όσο το κάπνισμα. Σύμφωνα με μεγάλη έρευνα αυτή η διατροφή σχεδόν διπλασιάζει σε αυτές τις ηλικίες την πιθανότητα πρόωρου θανάτου από οποιαδήποτε αιτία και τετραπλασιάζει τον κίνδυνο θανάτου ειδικά από καρκίνο ή διαβήτη, Τα ευρήματα αυτά δημιουργούν ερωτηματικά για τις μακροπρόθεσμες συνέπειες που έχουν στην υγεία δημοφιλείς δίαιτες όπως του Άτκινς, που βασίζονται κατ’ εξοχήν στην κατανάλωση πρωτεϊνών.

Τα ευρήματα

“We provide convincing evidence that a high-protein diet – particularly if the proteins are derived from animals – is nearly as bad as smoking for your health,” said Dr Valter Longo, of the university. Photo: Alamy

Ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή γεροντολογίας Βάλτερ Λόνγκο, διευθυντή του Ινστιτούτου Μακροζωίας του Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνια Ντέιβις μελέτησαν επί 18 χρόνια περίπου 6.300 άτομα άνω των 50 ετών. Είναι η πρώτη μελέτη που συσχετίζει άμεσα την υψηλή κατανάλωση πρωτεϊνών (ιδίως των ζωικών) με την αυξημένη θνησιμότητα.

Όπως προέκυψε οι 50άρηδες που θέλουν να ζήσουν περισσότερα χρόνια, πρέπει να μην τρώνε πάνω από 0,8 γραμμάρια πρωτεΐνης την ημέρα για κάθε κιλό του βάρους τους, πράγμα που πχ σημαίνει όχι πάνω από 64 γραμμάρια πρωτεϊνών για έναν άνθρωπο που ζυγίζει 80 κιλά.

«Οι άνθρωποι πρέπει να ρυθμίσουν τη διατροφή τους έτσι ώστε μόνο το 9% έως 10% των θερμίδων τους να προέρχεται από πρωτεΐνες, κατά προτίμηση φυτικές. Αφιερώστε μερικούς μήνες να μελετάτε τις ετικέτες των τροφίμων, καθώς υπάρχει λίγη πρωτεΐνη παντού» αναφέρει ο Λόνγκο.

Meat and cheese are featured -- in the extreme -- in this Quad Stacker from Burger King. BEAU96080 /WIKIMEDIA COMMONS

Η έρευνα έδειξε ότι ο μέσος μεσήλικας άνθρωπος στην εποχή μας καταναλώνει αρκετά περισσότερες πρωτεΐνες από το ιδανικό «κατώφλι» του 10% (γύρω στο 16% των ημερήσιων θερμίδων του προέρχεται από πρωτεΐνες και από αυτές τα δύο τρίτα είναι ζωικής προέλευσης). Εξάλλου πειράματα σε ποντίκια που έκαναν οι Αμερικανοί ερευνητές επί δίμηνο, έδειξαν ότι όσα ζώα τρέφονταν με λίγες πρωτεΐνες, είχαν 45% μικρότερους καρκινικούς όγκους σε σχέση με όσα έτρωγαν πολλές πρωτεΐνες.

«Σχεδόν ο καθένας μας πρόκειται να αποκτήσει ένα καρκινικό ή προκαρκινικό κύτταρο κάποια στιγμή. Το ερώτημα είναι: "Θα εξελιχτεί αυτό ή όχι;" Φαίνεται πως η απάντηση σε σημαντικό βαθμό εξαρτάται και από τον βαθμό κατανάλωσης πρωτεϊνών», υποστηρίζει ο Λόνγκο. Ο ίδιος εκτίμησε ότι η Μεσογειακή διατροφή, που είναι φτωχή σε πρωτεΐνες και πλούσια σε υδατάνθρακες είναι πιθανώς η καλύτερη για την μακροζωία. Πάντως, άλλοι ειδικοί διατροφολόγοι εμφανίστηκαν πιο επιφυλακτικοί και δήλωσαν ότι είναι πρόωρο να εξαχθούν οριστικά συμπεράσματα από τη νέα μελέτη, ενώ επέκριναν ως άτοπη τη συσχέτιση της βλάβης από το τσιγάρο με τη ζημιά από τις πρωτεΐνες.

Διαφορετική εικόνα μετά τα 65

Salvatore Caruso, 108, is the second oldest man in Italy. Like many others in the small Italian town of Molochio, with one of the highest prevalence of centenarians in the world, Salvatore maintained a low-protein, plant-based diet for the majority of his life, but switched to a higher-protein diet after moving in with his son's family once he became frail.  THIERRY DE LESTRADE

Η μελέτη δείχνει πάντως ότι η λελογισμένη κατανάλωση πρωτεϊνών μάλλον κάνει καλό για την υγεία μετά την ηλικία των 65 ετών. Με άλλα λόγια, καθώς αλλάζει η βιολογία του οργανισμού με το πέρασμα του χρόνου, αυτό που είναι επιβλαβές σε μικρότερη ηλικία, γίνεται ωφέλιμο σε μεγαλύτερη.

Όταν οι πρωτεΐνες στη διατροφή προέρχονται από φυτικές πηγές, όπως τα όσπρια, τότε οι επιβλαβείς επιπτώσεις μειώνονται σημαντικά. Παρ’ όλα αυτά, ο κίνδυνος καρκίνου είναι τριπλάσιος για έναν άνθρωπο που τρέφεται όχι με πολλές αλλά με μεσαίες πρωτεΐνες (ζωικές και φυτικές), σε σχέση με κάποιον που τις αποφεύγει γενικά. Από την άλλη, ενώ οι μεσήλικες που τρώνε πολλές ζωικές πρωτεΐνες, πεθαίνουν πιο νέοι από καρκίνο, διαβήτη ή άλλες παθήσεις, η ίδια ακριβώς πρωτεϊνούχα διατροφή φαίνεται να λειτουργεί προστατευτικά για τους ανθρώπους άνω των 65 ετών.

Gustave Caillebotte, Poulets et gibier à l'étalage, 1882, Huile sur Toile, 76x105 cm, Espagne, collection particulière.

Η νέα μελέτη δείχνει ότι οι άνθρωποι μέχρι τα 65 τους πρέπει να τρώνε λίγες πρωτεΐνες και όταν πια αρχίζουν να χάνουν βάρος και να γίνονται πιο αδύναμοι, τότε πρέπει να αυξάνουν την ποσότητα πρωτεϊνών, ώστε να ενισχύσουν την υγεία τους. Στα άτομα της τρίτης ηλικίας, η πλούσια διατροφή σε πρωτεΐνες (όταν τουλάχιστον το 20% των θερμίδων προέρχονται από ζωικές και φυτικές πρωτεΐνες) μείωσε τον κίνδυνο θανάτου από οποιαδήποτε αιτία κατά 28% και από καρκίνο ειδικά κατά 60%. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Cell Metabolism».