Arts Universe and Philology

Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.

Σάββατο 7 Νοεμβρίου 2015

Faces. Το πορτρέτο στην ευρωπαϊκή φωτογραφία μετά το 1990. FACES. European Portrait Photography since 1990

Η έκθεση διερευνά τις σημαντικές εξελίξεις που σημειώθηκαν στην ευρωπαϊκή φωτογραφία πορτρέτου από το 1990 έως σήμερα. Παρουσιάζει ένα ρεύμα που τείνει να εστιάσει στο άτομο σε σχέση με το κοινωνικό και πολιτισμικό του περιβάλλον. Η ιστορία, η μνήμη, η πολιτική, ακόμη και το πού ζει το φωτογραφιζόμενο υποκείμενο (η πόλη ή η χώρα του), όλα παίζουν έναν ρόλο. Αυτές οι εξελίξεις που παρατηρούνται στη συγκεκριμένη τεχνοτροπία, έχουν συντελεστεί με φόντο τη ραγδαία μεταμόρφωση της ευρωπαϊκής ζωής, την οποία έχει προκαλέσει η παγκοσμιοποίηση, η μετανάστευση, η έλευση του διαδικτύου και η οικονομική ενοποίηση – αλλαγές που έχουν στρέψει την προσοχή στην έννοια της «ταυτότητας».

Οι φωτογράφοι και οι εικαστικοί καλλιτέχνες που επελέγησαν γι’ αυτήν την έκθεση έχουν εν γένει βαθύτατη επίγνωση της πλούσιας παράδοσης η οποία αναπτύχθηκε εδώ και αιώνες στην προσωπογραφία. Στο έργο τους, άλλοτε αναφέρονται σκόπιμα σε αυτήν και άλλοτε παίζουν με τις ιστορικές συμβάσεις. Ενώ τα ζωγραφικά πορτρέτα παραδοσιακά απεικονίζουν ανθρώπους από ανώτερη κοινωνική τάξη ή κατέχοντες σημαντικές θέσεις στην κοινωνία, οι σύγχρονοι πορτρετίστες συχνά επιλέγουν να αποτυπώσουν συνηθισμένους άνδρες και γυναίκες σε στιγμές της καθημερινής ζωής τους. Παρά τις διαφορές στη δουλειά αυτών των καλλιτεχνών, κοινό τους χαρακτηριστικό είναι η συμπονετική, ανθρωπιστική αντιμετώπιση των θεμάτων τους.

Μια σημαντική σύμπραξη τριών ευρωπαϊκών φορέων, η έκθεση «FACES. Το πορτρέτο στην ευρωπαϊκή φωτογραφία μετά το 1990», έρχεται στην Ελλάδα! Το BOZAR Centre for Fine Arts (Bρυξέλλες, Bέλγιο), το Nederlands Fotomuseum (Ρότερνταμ, Ολλανδία) και το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, έχοντας συνεργαστεί τα τελευταία χρόνια, παρουσιάζουν αυτήν τη μεγάλη, διεθνών προδιαγραφών, έκθεση, καθώς και τον κατάλογο που τη συνοδεύει.

This is an important collaboration of three European institutions; the BOZAR Centre for Fine Arts (Brussels, Belgium), the Nederlands Fotomuseum (Rotterdam, the Netherlands) and the Museum of Photography in Thessaloniki, who after a fruitful collaboration, present an exhibition of international stature along with its catalogue.

Πρόκειται για το αποτέλεσμα μιας σημαντικής συνέργειας, που ενισχύει το διεθνές προφίλ του Μουσείου Φωτογραφίας και το εντάσσει στο ευρωπαϊκό δίκτυο πολιτιστικών φορέων, ενώ ταυτόχρονα προβάλει τη χώρα μας στο εξωτερικό.

It is a synergy which reinforces each institution’s international profile, and promotes European photography as well as each country’s national artists.

Η έκθεση, πριν φτάσει στη Θεσσαλονίκη, παρουσιάστηκε με εξαιρετική επιτυχία στις Βρυξέλλες και έπειτα στο Ρότερνταμ, στους χώρους των δύο συνδιοργανωτών, συγκεντρώνοντας χιλιάδες επισκέπτες και αποσπώντας τα θερμά σχόλια του διεθνή Τύπου. Παράλληλα, είναι υποψήφια στα Global Fine Art Awards 2015 στο Miami!

The exhibition has already been shown with great success first in Brussels and then in Rotterdam in both institutions; it was embraced by the public and by the international press. This is underlined by its nomination in the Global Fine Art Awards 2015 which will take place in Miami!

Αυτή η έκθεση συγκεντρώνει περίπου 200 έργα 32 φωτογράφων και εικαστικών από 20 χώρες (Αυστρία, Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Ελβετία, Ελλάδα, ΗΠΑ, Ιρλανδία, Ισπανία, Ισραήλ, Ιταλία, Μ. Βρετανία, Ολλανδία, Ουκρανία, Πολωνία, Πορτογαλία, Σλοβακία, Σουηδία, Τσεχία, Φιλανδία), οι οποίοι τα τελευταία 25 χρόνια συνετέλεσαν αποφασιστικά στη διαμόρφωση του ευρωπαϊκού φωτογραφικού πορτρέτου. Μεταξύ αυτών και τρεις Έλληνες, ο Στράτος Καλαφάτης, ο Νίκος Μάρκου και ο Κωνσταντίνος Ιγνατιάδης, που δίνουν ο καθένας με το δικό του τρόπο και ύφος, μια άλλη ματιά επάνω στη θεματική του πορτρέτου.

It showcases around 200 works by 32 photographers and artists from 20 countries (Austria, Belgium, France, Germany, Switzerland, Greece, USA, Ireland, Spain, Israel, Italy, Great Britain, The Netherlands, Ukraine, Poland, Portugal, Slovakia, Sweden, Czech Republic, Finland), who have left their mark in the course of these 25 years in the genre of portrait photography.

Πρόκειται για την πρώτη έκθεση φωτογραφίας που αναζητά με το βλέμμα προς το παρελθόν τις ενδιαφέρουσες εξελίξεις που έχουν συμβεί στο ευρωπαϊκό φωτογραφικό πορτρέτο από το 1989, μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου. Σηματοδοτεί μία τάση στο εν λόγω είδος, φέρνοντας στο προσκήνιο το άτομο – επώνυμο ή ανώνυμο – και την κοινωνική ή πολιτιστική του ταυτότητα. Αυτή η καλλιτεχνική εξέλιξη διαδραματίζεται έχοντας ως φόντο τις εξαιρετικά ταχείες αλλαγές που έγιναν στην Ευρώπη, λόγω της παγκοσμιοποίησης, της μετανάστευσης, της επικράτησης του ίντερνετ και της ευρωπαϊκής ενοποίησης: αλλαγές που έχουν επηρεάσει την έννοια της «ταυτότητας» από το 1990. Στόχος της έκθεσης είναι να εγείρει ερωτήματα σχετικά με τις παραπάνω θεματικές, καθώς και τη σχέση μεταξύ υποκειμένου, παρατηρητή και φωτογράφου.

This is the first exhibition which looks back on the interesting developments which European portrait photography has experienced since 1989, after the Fall of the Berlin Wall. It signals a trend in the genre whereby the individual – famous or anonymous – and his or her social and cultural identity occupy centre stage. This artistic development takes place against the background of extremely rapid changes within Europe due to globalisation, migration, the advent of the internet and economic unification: changes which have focused on the notion of ‘identity’ since 1990. The exhibition raises questions about identity, culture and history and the relationship between the subject, the observer and the photographer.

Όπως λέει ο επικεφαλής επιμελητής της έκθεσης Frits Gierstberg, «Με τη φωτογραφία είμαστε εντελώς βέβαιοι πως αυτό που κοιτάμε είναι μια απεικόνιση, ένα επινόημα, μια κατασκευή και όχι ένα άτομο καθαυτό. Ωστόσο, το πορτρέτο μας επιτρέπει να βιώσουμε και μια σύγκρουση με το “άλλο άτομο”. Καθώς κοιτάμε ένα πορτρέτο, βλέπουμε πρώτα απ’ όλα το βλέμμα. Ερευνάμε αρχικά τα μάτια, σχεδόν ενστικτωδώς. Μέσα σε κλάσματα του δευτερολέπτου έχουμε εκτιμήσει το βλέμμα, την έκφραση του προσώπου και τη στάση. Η εικόνα τότε γίνεται το φευγαλέο αφηρημένο υποκατάστατο μιας πραγματικής συνάντησης. Αυτό δίνει στο πορτρέτο μια ιδιαίτερη αύρα, που δεν απαντά στα φωτογραφικά τοπία, στις νεκρές φύσεις και στις σκηνές δρόμου. Καθιστά το φωτογραφικό πορτρέτο ξεχωριστό είδος, ακόμα και εντός της ίδιας της φωτογραφικής τέχνης. Το πορτρέτο επιδρά στην ανθρώπινη εμπειρία μας. Κάνει έκκληση στο αίσθημα ανθρωπιάς μας. Διατυπώνει μια ταυτότητα για το άλλο άτομο ή εγείρει ερωτήματα, πράγμα που οδηγεί σε ένα βαθμό ενσυναίσθησης καθώς βάζουμε τον εαυτό μας, ορθολογικά ή συναισθηματικά, στη θέση του απεικονιζόμενου. Κατά δεύτερο λόγο, κάνοντάς μας να διερωτηθούμε για την ταυτότητά μας ως θεατών, το πορτρέτο λειτουργεί σαν καθρέφτης. Πρέπει να σχετιστούμε με το άλλο άτομο, και κάνοντας το, βλέπουμε τον εαυτό μας. Αυτό συμβαίνει μόνο αν η εικόνα του άλλου ατόμου είναι αξιόπιστη».

As Frits Gierstberg, the head curator of the exhibition mentions: “With photographs, we are perfectly aware that what we are looking at is an image, a fabrication, a construction, and not a person as such. Yet a portrait does allow us to experience a confrontation with ‘the other person’. As we look at a portrait, we see the look first of all. We search out the eyes first, almost instinctively. Within a fraction of a second, we have assessed that look, his or her facial expression and the posture. The image then becomes the fleeting abstract substitute for a meeting in the flesh. This gives a portrait a special aura, which is foreign to photographic landscapes, still lifes and street scenes. This makes a photo portrait an exceptional genre, even within photography itself. The portrait has an effect on our experience of being human. It appeals to our sense of humanity. It postulates an identity for the other person or it raises questions, which leads to a degree of empathy as we put ourselves, rationally or emotionally, in the depicted person’s place. Secondly, in questioning our identity as a beholder, the portrait acts as a mirror. We have to relate to the other person, and by doing so, we see ourselves. This happens only if the image of that other person is a credible one”.

Οι φωτογράφοι και οι εικαστικοί καλλιτέχνες που επελέγησαν γι’ αυτήν την έκθεση έχουν εν γένει βαθύτατη επίγνωση της πλούσιας παράδοσης η οποία αναπτύχθηκε εδώ και αιώνες στην προσωπογραφία. Στο έργο τους, άλλοτε αναφέρονται σκόπιμα σε αυτήν και άλλοτε παίζουν με τις ιστορικές συμβάσεις. Ενώ τα ζωγραφικά πορτρέτα παραδοσιακά απεικονίζουν ανθρώπους από ανώτερη κοινωνική τάξη ή κατέχοντες σημαντικές θέσεις στην κοινωνία, οι σύγχρονοι πορτρετίστες συχνά επιλέγουν να αποτυπώσουν συνηθισμένους άνδρες και γυναίκες σε στιγμές της καθημερινής ζωής τους. Παρά τις διαφορές στη δουλειά αυτών των καλλιτεχνών, κοινό τους χαρακτηριστικό είναι η συμπονετική, ανθρωπιστική αντιμετώπιση των θεμάτων τους. Οι τυπολογικές σειρές πορτρέτων που δημιούργησε ο εικαστικός καλλιτέχνης Thomas Ruff στα τέλη της δεκαετίας του ‘80 (μέρος των οποίων εκτίθεται εδώ), έπαιξαν καίριο ρόλο στην εξέλιξη της φωτογραφίας πορτρέτου. Ο Ruff απάλλαξε το πορτρέτο από κάθε εξωτερικότητα, μετατρέποντάς το σε καθαρή εικαστική εικόνα. Τα τελευταία είκοσι πέντε χρόνια, αρχίζοντας από αυτήν την tabula rasa, πολλοί ακόμη φωτογράφοι αναζήτησαν νέες μορφές και νέες προσεγγίσεις στο είδος.




The photographers and visual artists selected for this exhibition are generally keenly aware of the continent’s rich, centuries-old tradition of portrait painting. They sometimes make deliberate reference to it or play around with historical conventions in their work. Whereas portraits have traditionally featured people of high social class or occupying important positions within society, these modern portraitists often choose to depict ordinary men and women involved in their everyday lives. However varied their work may be, its common feature is their compassionate, humanistic view of their subjects.

Τα επιλεγμένα έργα ακολουθούν μια μακρά Ευρωπαϊκή παράδοση αποτύπωσης ή απεικόνισης, ενός ατόμου ή μιας ομάδας ατόμων, θέτοντας ανοιχτά ερωτήματα για τον τρόπο συγκρότησης της ταυτότητας και των δημιουργικών πρακτικών μέσα από τις παρακάτω ενότητες: To πρόσωπο ως μάσκα, Tabula Rasa, Παράδοση και Καινοτομία, Η πόζα και η ανθρώπινη προοπτική, Κουλτούρα και Τόπος, Ταυτότητα εντός της ομάδας, Δημόσιο και Ιδιωτικό, Επίσημο και Ανεπίσημο.


The selected works, by combining artistic with social development, stand in a long European tradition of the portrayal or imagination of an individual person or a group of individuals, while also posing open questions regarding identity and artistic practices. The exhibition presents the works in the following sections: The Face as a mask, Tabula Rasa, Tradition and Innovation, The pose and the human perspective, Culture and Location, Identity within the group, Private and Public, Formal and Informal.













































Συμμετέχοντες δημιουργοί: Tina Barney, Sergey Bratkov, Koos Breukel, Clegg & Guttmann, Anton Corbijn, Christian Courrèges, Denis Darzacq, Luc Delahaye, Rineke Dijkstra, Jitka Hanzlová, Alberto García-Alix, Boris Mikhailov, Hellen van Meene, Jorge Molder, Lucia Nimcova, Adam Pańczuk, Dita Pepe, Anders Petersen, Paola De Pietri, Jorma Puranen, Thomas Ruff, Clare Strand, Beat Streuli, Thomas Struth, Juergen Teller, Ari Versluis & Ellie Uyttenbroek, Stephan Vanfleteren, Manfred Willmann, Κωνσταντίνος Ιγνατιάδης, Στράτος Καλαφάτης, Νίκος Μάρκου.

Participating photographers: Tina Barney, Sergey Bratkov, Koos Breukel, Clegg & Guttmann, Anton Corbijn, Christian Courrèges, Denis Darzacq, Luc Delahaye, Rineke Dijkstra, Jitka Hanzlová, Konstantinos Ignatiadis, Alberto García-Alix, Stratos Kalafatis, Boris Mikhailov, Nikos Markou, Hellen van Meene, Jorge Molder, Lucia Nimcova, Adam Pańczuk, Dita Pepe, Anders Petersen, Paola De Pietri, Jorma Puranen, Thomas Ruff, Clare Strand, Beat Streuli, Thomas Struth, Juergen Teller, Ari Versluis & Ellie Uyttenbroek, Stephan Vanfleteren, Manfred Willmann.




Χώροι: 1. Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης (Αποθήκη Α’, 1ος όροφος, Λιμάνι) & – ανοιχτά από 11/09/15 2. παράρτημα ΜΦΘ-κτίριο πρώην Αποθηκών Στρατού (Α’ Προβλήτα, Λιμάνι) – ανοιχτά από 26/09/15.

Locations: 1. Museum of Photography Thessaloniki (Warehouse Α’, 1st floor, Port) – open from 11/09/15, 2. TMP annex-Army Warehouses (Dock A’, Port) – open from 26/09/15.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου