Μιλώντας τη γλώσσα των σκύλων. What dogs hear when we talk to them

Marie Laurencin, Femmes au chien, 1924 -1925. Νέα μελέτη αποκαλύπτει ότι τα «μωρουδίστικα» είναι πιο αποδοτικά σε κουτάβια ενώ οι ενήλικοι σκύλοι έχουν ανάγκη τις χειρονομίες. People tend to talk to dogs as though they are human babies. A new study shows that people speak more slowly and with a higher tone to dogs of all ages -- both adults and puppies -- and that puppies respond most readily to this dog-directed speech.  

Ο σκύλος εδώ και δεκάδες χιλιάδες χρόνια είναι ο καλύτερος φίλος του ανθρώπου. Όσοι είχαν και έχουν την τύχη να έχουν έναν σκύλο στην οικογένεια γνωρίζουν καλά ότι το τετράποδό τους, πέρα από χαλάρωση και διασκέδαση, τους προσφέρει μοναδικές στιγμές διάδρασης. Πολυετείς μελέτες άλλωστε έχουν δείξει ότι συγκριτικά με άλλα κατοικίδια, ο σκύλος κατανοεί την ανθρώπινη επικοινωνία με τρόπο που κανένα άλλο είδος δεν μπορεί να κατανοήσει, με αποτέλεσμα να κατακτά δικαιωματικά μια ξεχωριστή θέση στην καρδιά μας.

Πρόσφατη διεθνής μελέτη στην οποία έλαβαν μέρος ερευνητές από τη Γαλλία, τη Βρετανία και τις ΗΠΑ, επιβεβαιώνει ωστόσο ότι προκειμένου οι κάτοχοι σκύλων να επιτυγχάνουν τα μέγιστα κατά την εκπαίδευση του καλύτερού τους φίλου, οφείλουν να ενστερνιστούν μια διαφορετική μέθοδο επικοινωνίας.

Λαγωνικά στην επικοινωνία

  A dog listening to puppy talk. Credit: Mario Gallego-Abenza

Ο περισσότερος κόσμος απευθύνεται στον σκύλο του χρησιμοποιώντας μικρότερες φράσεις με απλοποιημένη γλώσσα και υψηλό τόνο φωνής, η οποία θα μπορούσε να παραπέμπει στη γλώσσα που χρησιμοποιούν συνήθως οι γονείς σε μικρά παιδιά. Όπως εξηγούν οι επιστήμονες με δημοσίευσή τους στην επιθεώρηση «Proceedings of the Royal Society B», κάτι τέτοιο φαίνεται να κεντρίζει την προσοχή σκύλων νεαρής ηλικίας, χωρίς όμως να λειτουργεί το ίδιο καλά σε ενήλικα ζώα.

Στο πλαίσιο της μελέτης τους, οι ερευνητές πραγματοποίησαν μια σειρά πειραμάτων βασισμένα στην αναπαραγωγή ανθρώπινης ομιλίας σε σκύλους διαφόρων ηλικιών. Συγκεκριμένα, ηχογράφησαν τις φράσεις «Γεια σου! Γεια σου, γλυκούλη! Ποιος είναι το καλό αγόρι; Έλα εδώ! Μπράβο, καλό παιδί! Ναι! Έλα εδώ, γλυκούλη! Μα τι καλό παιδί που είσαι!». Οι εκφωνητές κλήθηκαν να παίξουν τον παραπάνω «ρόλο» βλέποντας πότε φωτογραφίες κουταβιών, πότε ενήλικων σκύλων και πότε ηλικιωμένων σκύλων. Στη συνέχεια, έπαιξαν το ηχητικό υλικό σε σκύλους διαφόρων ηλικιών ώστε να καταγράψουν την αντίδρασή τους.

Διαπίστωσαν λοιπόν ότι τα κουτάβια έτειναν να ακούνε περισσότερο τις φράσεις που είχαν εκφωνηθεί υπό τη συνοδεία φωτογραφικού ερεθίσματος. Ωστόσο, τα ενήλικα ζώα δεν φάνηκε να αντιδρούν με τον ίδιο τρόπο.

Τα αποτελέσματα αυτά παραπέμπουν σε προηγούμενες μελέτες που είχαν δείξει ότι οι ενήλικοι σκύλοι ανταποκρίνονται καλύτερα στις ανθρώπινες χειρονομίες και ιδιαίτερα σε εντολές που περιλαμβάνουν την υπόδειξη με το χέρι. Οι ειδικοί θεωρούν ότι μεγαλώνοντας τα πανέξυπνα ζώα δεν περιορίζονται μόνο στο ακουστικό ερέθισμα που λαμβάνουν από τον ιδιοκτήτη τους (π.χ. εντολές) αλλά τείνουν να «διαβάζουν» τη γλώσσα του σώματός του.

Η συμβίωση με τον άνθρωπο για περισσότερα από 30.000 χρόνια έχει οδηγήσει κατά τους επιστήμονες τους σκύλους στο να αναπτύξουν επικοινωνιακές δεξιότητες που θα μπορούσαν να παρομοιαστούν με εκείνες των παιδιών. Υπάρχουν ωστόσο, υπογραμμίζουν, ξεκάθαρες διαφορές μεταξύ των δύο.

Οι σκύλοι για παράδειγμα, σε αντίθεση με τα παιδιά, αναγνωρίζουν την υπόδειξη με το χέρι σαν μια εντολή ήπιας μορφής, η οποία τους προσφέρει χωροταξικές πληροφορίες γύρω από το πού πρέπει να πάνε.

Για χιλιάδες χρόνια, οι σκύλοι επιτέλεσαν δίπλα στον άνθρωπο έναν ρόλο κοινωνικού «βοηθού», καθοδηγώντας κοπάδια και βοηθώντας τον στο κυνήγι, γεγονός που τους οδήγησαν στην ανάπτυξη της ικανότητας να κατανοούν εντολές μέσω χειρονομιών και μάλιστα από μεγάλη απόσταση.

Ταλέντο 100 εκατομμυρίων ετών

Πολυετείς μελέτες έχουν δείξει ότι συγκριτικά με άλλα κατοικίδια, ο σκύλος κατανοεί την ανθρώπινη επικοινωνία με τρόπο που κανένα άλλο είδος δεν μπορεί να κατανοήσει. Credit: CC0 Public Domain

Προηγούμενη μελέτη που είχαν πραγματοποιήσει ερευνητές από το ουγγρικό Πανεπιστήμιο Εετβες Λοράντ, είχε δείξει ότι οι περιοχές του εγκεφάλου των σκύλων που ανταποκρίνονται στη φωνή μας, εξελίχθηκαν τουλάχιστον πριν από 100 εκατ. χρόνια. Κάτι τέτοιο ενισχύει ακόμα περισσότερο τη μοναδική επικοινωνία ανθρώπου - σκύλου και συμβάλλει στην αποκωδικοποίηση των συμπεριφορικών και εγκεφαλικών μηχανισμών που οδήγησαν σε μια επιτυχή συμβίωση άνευ προηγουμένου και ηλικίας δεκάδων χιλιάδων ετών.      

Πηγές: Tobey Ben-Aderet et al. Dog-directed speech: why do we use it and do dogs pay attention to it?, Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences (2017). DOI: 10.1098/rspb.2016.2429, http://www.tovima.gr/science/article/?aid=858878