Στις νυχτερίδες το μυστικό της μακροζωίας; Surprising bat genetic trait holds secrets of longevity

Σε ένα είδος νυχτερίδας τα τελομερή δεν συρρικνώνονται με το πέρασμα του χρόνου - εντοπίστηκαν τα γονίδια που τα διατηρούν το μήκος τους. The greater mouse-eared bat (Myotis myotis) is shown in this undated handout photo taken in Brittany, France, released on February 7, 2018. Courtesy Olivier Farcy/Handout via REUTERS

Ευρωπαίοι επιστήμονες, οι οποίοι μελετούν τις νυχτερίδες για να βρουν το μυστικό της μακροζωίας, ανακοίνωσαν ότι έκαναν ένα πρώτο σημαντικό βήμα προόδου, που μπορεί μελλοντικά να βοηθήσει τους ανθρώπους να ζήσουν περισσότερα χρόνια.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής την καθηγήτρια βιολογίας Έμα Τίλινγκ του Πανεπιστημιακού Κολεγίου του Δουβλίνου (UCD), που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Science Advances", ανέλυσαν DNA από περίπου 500 άγριες νυχτερίδες, οι οποίες ανήκουν σε τέσσερα είδη.

The longest-lived species of bats (Myotis) in which telomeres don't shorten with age Credit: UCD

Οι επιστήμονες βρήκαν ότι σε ένα είδος που έχει αφτιά σαν ποντικιού (Myotis) και ζει γύρω στα 37 χρόνια (ενώ θα έπρεπε να ζει μόνο τέσσερα χρόνια με βάση το μέγεθος του), τα τελομερή, δηλαδή τα προστατευτικά τμήματα DNA στις άκρες των χρωμοσωμάτων, που μοιάζουν με τα πλαστικά στις άκρες των κορδονιών, δεν συρρικνώνονται με το πέρασμα του χρόνου, όπως θα έπρεπε να συμβαίνει. Σε όλα σχεδόν τα ζώα και στους ανθρώπους, όσο πιο γρήγορα μικραίνουν τα τελομερή των χρωμοσωμάτων, τόσο πιο γρήγορα καταστρέφονται τα κύτταρα και «καίγεται» το κερί της ζωής.

Οι επιστήμονες μελέτησαν εξονυχιστικά το γονιδίωμα των νυχτερίδων, συγκρίνοντάς το με 52 άλλα θηλαστικά, και βρήκαν δύο γονίδια (ATM και SETX), που φαίνεται να διατηρούν το μήκος των τελομερών. Τώρα που βρέθηκαν δύο γονίδια που ίσως κρατούν ακέραια τα τελομερή, θα μελετηθούν περαιτέρω.

The vast majority of bat species live much longer than expected given body size (highlighted in blue), as does a single rodent species, the naked mole rat (position indicated by a black star). Here, the relationship between telomere length and age is estimated for species highlighted in black and denoted by a bat outline. SCIENCE ADVANCES

Οι νυχτερίδες είναι τα πιο μακρόβια θηλαστικά ζώα στον κόσμο σε σχέση με το μέγεθός τους. Μόνο 19 είδη θηλαστικών ζουν περισσότερο από τον άνθρωπο σε σχέση με το σωματικό μέγεθός τους. Τα 18 είναι είδη νυχτερίδων και το 19ο ένας παράξενος αφρικανικός άτριχος τυφλοπόντικας.

«Η μελέτη εξαιρετικά μακρόβιων ζώων, που έχουν με φυσικό τρόπο αναπτύξει μηχανισμούς για την καταπολέμηση της γήρανσης, αποτελεί μια εναλλακτική οδό για τον εντοπισμό της μοριακής βάσης της παρατεταμένης διάρκειας ζωής. Οι νυχτερίδες αποτελούν ένα νέο συναρπαστικό είδος-πρότυπο για κάτι τέτοιο», δήλωσε η Τίλινγκ.

Πηγές: N.M. Foley el al., "Growing old, yet staying young: The role of telomeres in bats' exceptional longevity," Science Advances (2018). DOI: 10.1126/sciadv.aao0926  - http://www.tovima.gr/science/medicine-biology/article/?aid=941234