Arts Universe and Philology

Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.

Τετάρτη 16 Μαΐου 2018

Η ατμοσφαιρική ρύπανση δίνει απαντήσεις στην ελληνο-ρωμαϊκή ιστορία. Lead pollution in Greenland ice shows rise and fall of ancient European civilizations

Μια διεθνής επιστημονική ομάδα κάνει μελέτες μέσω Γροιλανδίας. Scientists, historians and economists have used ice samples from the North Greenland Ice Core Project to measure, date and analyze European lead emissions that were captured in Greenland ice between 1100 BC and AD 800. Their results provide new insight for historians about how European civilizations and their economies fared over time. Oskari Porkka / Gilmanshin / Shutterstock / Katie Martin / The Atlantic

Είναι δυνατό να «φωτίσει» κανείς την αρχαία ελληνο-ρωμαϊκή ιστορία μέσω …Γροιλανδίας; Και όμως, ακριβώς αυτό επιχειρεί να κάνει μια νέα διεθνής επιστημονική έρευνα, η οποία μελέτησε τα ίχνη ατμοσφαιρικής ρύπανσης που έχουν «κλειδωθεί» βαθιά μέσα στους αρκτικούς γροιλανδικούς πάγους, προκειμένου να βγάλει συμπεράσματα για τους πολέμους, τις επιδημίες, την άνοδο και την πτώση των πολιτισμών της Ελλάδας, της Ρώμης, της Φοινίκης κ.α.

Πριν από χιλιάδες χρόνια, στην ακμή των πολιτισμών του αρχαίου μεσογειακού κόσμου, οι εκπομπές κυρίως μολύβδου από διάφορες πηγές, όπως η εξόρυξη και το λιώσιμο των μετάλλων, παρασύρθηκαν με τους ανέμους και κατέληξαν στην παρθένα Γροιλανδία, σε απόσταση 4.600 χιλιομέτρων. Εκεί εγκλωβίσθηκαν στους πάγους και διατηρήθηκαν μέχρι σήμερα, μαζί με άλλα αερολύματα όπως σκόνη και σωματίδια.

A Greenland ice core is analyzed. (PNAS)

Οι επιστήμονες είχαν την ιδέα να μελετήσουν αυτό το παγωμένο «αρχείο», εξάγοντας πυρήνες πάγου, για να μάθουν περισσότερα πράγματα για τις συνθήκες στο παρελθόν. Για το σκοπό αυτό, μελέτησαν δείγματα πάγου που προέρχονται από το 1100 π.Χ. (ύστερη Εποχή του Σιδήρου) έως το 800 μ.Χ. (ευρωπαϊκός μεσαίωνας).

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, του Ινστιτούτου Ερευνών της Ερήμου (DRI) των ΗΠΑ, του Νορβηγικού Ινστιτούτου Μελέτης του Αέρα και του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης, με επικεφαλής τον αμερικανό καθηγητή υδρολογίας Τζόε ΜακΚόνελ έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο επιστημονικό έντυπο της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS).

Dr. Monica Arienzo inspects an ice core sample in the ice core lab at the Desert Research Institute in Reno, Nev. Credit: DRI

«Μελετήσαμε μια περίοδο που περιλαμβάνει την άνοδο και την πτώση των ελληνικών και των ρωμαϊκών πολιτισμών. Βρήκαμε ότι η ρύπανση του αέρα από μόλυβδο στη Γροιλανδία αντικατοπτρίζει πολύ καλά γνωστά συμβάντα, όπως επιδημίες, πολέμους, κοινωνικές αναταραχές και αυτοκρατορικές επεκτάσεις στην ευρωπαϊκή αρχαιότητα» δήλωσε ο ΜακΚόνελ.

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι οι εκπομπές μολύβδου εκείνης της περιόδου συνδέονται κυρίως με την παραγωγή ασημιού, που ήταν το βασικό υλικό για τα αρχαία νομίσματα. Συνεπώς, κατά τους επιστήμονες, «οι εκπομπές μολύβδου μπορούν να θεωρηθούν αντιπροσωπευτικός δείκτης για τις μεταβολές στη συνολική οικονομική δραστηριότητα». 

Κορινθιακό αγγείο με απεικόνιση των εργαζομένων σκλάβων στα μεταλλεία Λαυρίου. 5ος π.Χ. αιώνας. Esclaves travaillant dans les Mines antiques du Laurion. Peinture sur plaquette en terre cuite corinthienne, Ve siècle av. J-C.

Στη μελέτη γίνεται ειδική αναφορά και στους ατμοσφαιρικούς ρύπους από τα αρχαία μεταλλεία του Λαυρίου στην Αττική.

There’s a lot going on in this chart. It shows the varying amount of lead pollution in the air, as measured from an ice core taken from the NGRIP site in northeastern Greenland. It augments this timeline with major events in Roman history and, after 300 B.C., the silver content of Roman coinage. The letters at the very top signify individual historical events, as follows: A: the Punic Wars, B: the Sertorian War, C: the Civil Wars, D: the final pacification of Gaul and Spain, E: the Antonine plague, F: the Plague of Cyprian, G: the Roman abandonment of Britain, and H: the collapse of the Western Roman Empire. (McConnell, et al. / PNAS)

Η μελέτη δείχνει ότι η ρύπανση από μόλυβδο άρχισε να αυξάνεται αισθητά από το 900 π.Χ., εποχή που συμπίπτει με την εμπορική επέκταση των Φοινίκων από την ανατολική προς τη δυτική Μεσόγειο. Ακολούθησε μια σταδιακή αύξηση της ρύπανσης, με αποκορύφωμα την εποχή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας κατά τον πρώτο και δεύτερο αιώνα μ.Χ., την κατ’ εξοχήν εποχή της Pax Romana (Ρωμαϊκής Ειρήνης). Αντίθετα, οι εκπομπές μολύβδου ήσαν πολύ χαμηλότερες (σχεδόν το ένα τέταρτο) κατά τα τελευταία 80 χρόνια της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας, μια εποχή οικονομικής κρίσης.

Οι εκπομπές ρύπων αυξομειώνονταν ανάλογα με την πολιτική αστάθεια και τους πολέμους, ενώ εμφάνισαν μεγάλη μείωση στη διάρκεια δύο σοβαρών επιδημιών πανώλους (του Αντωνίνου και του Κυπριανού) κατά τον δεύτερο και τρίτο αιώνα μ.Χ.

Πηγές:  Lead pollution recorded in Greenland ice indicates European emissions tracked plagues, wars, and imperial expansion during antiquityProceedings of the National Academy of Sciences, 2018; 201721818 DOI: 10.1073/pnas.1721818115 - http://www.tovima.gr/science/article/?aid=978129


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου