Ανακάλυψη «ακραίου» εξωπλανήτη από το Cheops. An ‘Extreme’ Exoplanet Observed by CHEOPS

Ένα νέο, κοντινό πλανητικό σύστημα που περιλαμβάνει έναν από τους θερμότερους και πιο «ακραίους» εξωπλανήτες που είναι γνωστοί ως τώρα, τον WASP-189b, ανακάλυψε η αποστολή Cheops του ΕΟΔ. WASP-189b is one of the most ‘extreme’ planets ever discovered and its star holds some surprises too. Artist’s impression of CHEOPS in front of the exoplanet WASP-189b, as if the space telescope were between the day side of the planet and its blue star. In reality, CHEOPS observes exoplanets from Earth orbit. © Frederik Peeters / David Ehrenreich

Το Cheops (Characterising Exoplanet Satellite), το οποίο εκτοξεύτηκε τον Δεκέμβριο του 2019, είναι σχεδιασμένο για την παρατήρηση κοντινών άστρων που θεωρείται πως «φιλοξενούν» πλανήτες.

An artist’s impression of the CHEOPS telescope — the ESA’s first S-Class project which will search for suitable exoplanets for future investigations — planets like WASP-189b (ESA)

Μέσω μετρήσεων ακριβείας στα επίπεδα του φωτός που προέρχονται από αυτά τα συστήματα, καθώς οι πλανήτες περιστρέφονται γύρω από τα άστρα, το Cheops μπορεί να κατηγοριοποιήσει αυτούς τους πλανήτες- και στη συνέχεια να βοηθήσει στην εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με το πώς σχηματίζονται και εξελίσσονται.

Infographic of the WASP-189b and its system (ESA)

Η νέα ανακάλυψη έχει να κάνει με έναν αποκαλούμενο «υπερ-θερμό Δία», υπό την ονομασία WASP-189b. Οι πλανήτες αυτοί είναι γίγαντες αερίων σαν τον Δία, ωστόσο βρίσκονται πολύ πιο κοντά στο άστρο τους, και ως εκ τούτου έχουν πολύ ακραίες θερμοκρασίες. Ο WASP-189b βρίσκεται 20 φορές πιο κοντά στο άστρο του από ό,τι η Γη στον ήλιο, και πραγματοποιεί μια πλήρη περιστροφή σε μόλις 2,7 ημέρες. Το άστρο του είναι πολύ μεγαλύτερο και πολύ πιο θερμό από τον ήλιο, οπότε εμφανίζεται να έχει γαλάζια λάμψη.

An artist’s impression of an ultrahot Jupiter. Image credit: Sci-News.com.

«Μόνο λίγοι πλανήτες είναι γνωστοί γύρω από τόσο θερμά άστρα, και αυτό το σύστημα είναι μακράν το φωτεινότερο» είπε η Μόνικα Λεντλ του University of Geneva στην Ελβετία. «Το WASP-189b είναι επίσης ο φωτεινότερος θερμός Δίας που μπορούμε να παρατηρήσουμε, καθώς διέρχεται μπροστά ή πίσω από το σύστημά του, κάτι που κάνει πραγματικά ενδιαφέρον το όλο σύστημα».

Highly precise brightness measurements of WASP-189b with CHEOPS: When a planet passes in front of its star as seen from Earth, the star seems fainter for a short time. This phenomenon is called a transit. When the planet passes behind the star, the light emitted and/or reflected by the planet is obscured by the star for a short time. This phenomenon is called occultation. (ESA)

Η θερμοκρασία στον πλανήτη υπολογίζεται στους 3.200 βαθμούς Κελσίου, κάτι που καθιστά τον WASP-189b έναν από τους θερμότερους και πιο «ακραίους» γνωστούς πλανήτες- εντελώς διαφορετικό από τους πλανήτες στο ηλιακό μας σύστημα. Σε τέτοιες θερμοκρασίες, ακόμα και μέταλλα όπως ο σίδηρος λιώνουν και μετατρέπονται σε αέριο.

Πηγές: https://www.aanda.org/component/article?access=doi&doi=10.1051/0004-6361/202038677 - https://medium.com/predict/wasp-189b-an-extreme-exoplanet-observed-by-cheops-ad974aba822b - https://www.naftemporiki.gr/story/1641048/anakalupsi-akraiou-eksoplaniti-apo-to-cheops-tou-eod