Καλλιόπη Εξάρχου, «Ερωτικό»

Αύγουστος Ροντέν. Το φιλί, λεπτομέρεια από πίσω, 1882.

Σου έχτισα μια καλύβα

από πούπουλα

αγάπη μου 

Edvard Munch. Moonlight on the Shore, 1892.

Εκεί θα έρθεις

σαν στρογγυλέψει το φεγγάρι 

Hippolyte Flandrin. Jeune homme nu assis sur le bord de la mer (also as (Étude de nu), 1855.

Μόνος

γυμνός

αποκάλυψη 

σώμα

πνοή  

Auguste Rodin. Eternal Spring, 1900. Hermitage, St Petersburg.

Μη φέρεις αποσκευές 

ντύσου μόνο φιλιά 

Θα σε περιμένω

νηστική 

στους αιώνες των αιώνων

καρδιά ορθή

φωνή ψιθύρου 

Θα με ταΐσεις  

χώμα κι ουρανό 

Θα σε χορέψω 

στόμα με στόμα  

Αύγουστος Ροντέν. Έρως και Ψυχή, 1905. Mουσείο Ερμιτάζ, Αγία Πετρούπολη.

και μετά θα λιτανεύσουμε 

το όνειρο 

που μας ανέχθηκε

ανταύγειες εραστών

εφάμιλλες 

του έαρος και του θέρους.

Πρώτη δημοσίευση, Περιοδικό Δίοδος, Περίοδος Α΄, Τεύχος 6, Μάρτιος 2014.

Καλλιόπη Εξάρχου

Η Καλλιόπη Εξάρχου γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Δράμα. Σπούδασε στο Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.). Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού και διδακτορικού διπλώματος στο γαλλικό θέατρο του 20ού αιώνα. Μετά από ακαδημαϊκή πορεία ετών, είναι, σήμερα, Καθηγήτρια Θεατρολογίας στο Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Α.Π.Θ., ενώ η επιστημονική της έρευνα εκτείνεται στο σύγχρονο ελληνικό και γαλλικό θέατρο. Άρθρα της έχουν δημοσιευθεί στα λογοτεχνικά περιοδικά «Νέα Πορεία», «Σύγκριση», «Θέματα Λογοτεχνίας», «Οδός Πανός», «Πάροδος», «Διαβάζω», «L'Atelier du Roman» καθώς και στο δραμινό λογοτεχνικό περιοδικό «Δίοδος». Το έργο της περιλαμβάνει :

Ποίηση :

• Μικρές ιστορίες μεγάλων εξομολογήσεων, εκδόσεις University Studio Press, 2005
• Περί ιδεών, εκδόσεις University Studio Press, 2006
• Περιπλανώμενος λόγος, εκδόσεις Γαβριηλίδης, 2009
• Βιβλιάριο Καταθέσεων, εκδόσεις Γιαλός, 2012 

Θέατρο :

• Όταν πέφτουν οι μάσκες, εκδόσεις University Studio Press, 2002
• Ονομάζομαι...Γυναίκα, εκδόσεις University Studio Press, 2005

Μυθιστόρημα :

• Extra Large , εκδόσεις Σοκόλη-Κουλεδάκη, 2011

Μελέτες :

• Εικόνες  φωτός και σκότους στο θέατρο του Αρραμπάλ, εκδόσεις University Studio Press, 1995 
• Histoire du théâtre : la passion au féminin, εκδόσεις University Studio Press. 2008

Δεν Ψηφίζω. Pourquoi je ne vote pas

James Rosenquist, President Elect, 1960–61/1964. Oil on Masonite, 228 x 365.8 cm. Centre Georges Pompidou. «…Σύντροφοι, δεν έπαψα ποτέ να ελπίζω στην επανάσταση της αυτοδιεύθυνσης και την επανάσταση της καθημερινής ζωής. Πόσο μάλλον σήμερα. Έχω την πεποίθηση ότι, πάνω και πέρα από τα οδοφράγματα της αντίστασης και της αυτοάμυνας, οι ζωντανές δυνάμεις ολόκληρου του κόσμου ξυπνούν από έναν ύπνο βαθύ. Η ορμή τους, δυναμική και ειρηνική, θα σαρώσει κάθε εμπόδιο που ορθώνεται ενάντια στην απέραντη επιθυμία για ζωή, επιθυμία που τρέφει αναρίθμητους ανθρώπους που γεννιούνται και ξαναγεννιούνται με κάθε καινούργια μέρα. Ο κόσμος που έχουμε να χτίσουμε θα ξεριζώσει τον κόσμο που καταστρέφει τον εαυτό του…. Δεν είναι τυχαίο που η Ελλάδα, όπου γεννήθηκε η ιδέα της δημοκρατίας, δίνει πρώτη το σύνθημα της μάχης ενάντια σε μια διεφθαρμένη δημοκρατία, όπου αυξάνονται παντού οι πιέσεις από τις πολυεθνικές και τις χρηματοπιστωτικές μαφίες. Σ’ αυτή τη χώρα είδαμε να εκδηλώνεται μια αντίσταση που έρχεται σε έντονη αντίθεση με τον λήθαργο του ευρωπαϊκού πολεταριάτου, που κείται πλέον αναίσθητο υπό την επήρεια δεκαετιών καταναλωτισμού και ψευδοχειραφέτησης…». Ένα επίκαιρο πρόσφατο κείμενο του Raoul Vaneigem που διανεμήθηκε στη Θεσσαλονίκη στη διάρκεια του Φεστιβάλ Άμεσης Δημοκρατίας.

Πέρσι, η μικρότερη κόρη μου, γυρίζοντας από το σχολείο μου είπε: «Βρίσκομαι σε μεγάλη αμηχανία. Μου εξήγησαν ότι όλοι έχουν καθήκον να ψηφίζουν. Εν τω μεταξύ, εσύ δεν ψηφίζεις. Εξήγησέ μου γιατί!». Είχα, τότε, καλά επιχειρήματα, σήμερα είναι ακόμα καλύτερα.

Chris Marker’s Gay-Lussac (Paris, May 1968). Image courtesy Peter Blum, New York.

Κάποτε οι πολιτικές ιδέες είχαν σημασία στα μάτια των πολιτών και καθόριζαν την εκλογική τους επιλογή. Υπήρχε τότε ένα πολύ ξεκάθαρο όριο ανάμεσα στην αριστερά και τη δεξιά, ανάμεσα στους προοδευτικούς και τους συντηρητικούς. Ήδη όμως από τότε φαινόταν καθαρά ότι οι κοινωνικές κατακτήσεις είχαν κερδηθεί πρώτα απ’ όλα στους δρόμους, με τις εξεγέρσεις, τις απεργίες ή τις μεγάλες λαϊκές διαδηλώσεις.

 still from if… (1968), directed by Lindsay Anderson.

Οι λαϊκοί ρήτορες και οι κοινοβουλευτικοί εκπρόσωποι σοσιαλιστές και «κομμουνιστές» απέδιδαν κατόπιν στον εαυτό τους τα εύσημα και επωφελούνταν για να ασκούν την επιρροή τους στις μάζες. Χωρίς την αποφασιστικότητα των διεκδικητικών κινημάτων δεν θα υπήρχε ούτε μείωση του χρόνου εργασίας, ούτε πληρωμένες διακοπές, ούτε δικαιώματα περίθαλψης, επίδομα ανεργίας, προνόμια που οι πολυεθνικές μαφίες κατεδαφίζουν σήμερα, με τη βοήθεια των κυβερνήσεων της δεξιάς και της αριστεράς.

Andy Warhol, Rétrospective noir sur noir, 1979. Sérigraphie sur toile et peinture synthétique, 75,5x187,9 cm. Collection Mugrabi.

Πολύ σύντομα είδαμε το εργατικό κίνημα να γίνεται γραφειοκρατικό. Φάνηκε ότι τα κόμματα και τα συνδικάτα τα απασχολούσε περισσότερο η αύξηση της εξουσίας τους παρά η προστασία ενός προλεταριάτου που μέχρι τη δεκαετία του 1960 υπερασπιζόταν μια χαρά τον εαυτό του. Το κόκκινο έγινε ροζ και το ρόδο φυλλορρόησε. Καθώς ο σοσιαλδημοκρατικός ρεφορμισμός γινόταν καπνός, η απάτη του λεγόμενου «κομμουνιστικού» κινήματος κατέρρεε με τη διάλυση της σταλινικής αυτοκρατορίας, αφήνοντας ελεύθερο το πεδίο σε μια πραγματική αποικιοποίηση των μαζών. Η ανάδυση και η κυριαρχία μιας οικονομίας κατανάλωσης ήρθαν όντως στην κατάλληλη στιγμή να αντισταθμίσουν τα δυσάρεστα αποτελέσματα της απο-αποικιοποίησης που οι λαοί του τρίτου κόσμου είχαν αποσπάσει διά της βίας.

Andy Warhol, Liasse de Billets, 1962. Crayon, feutre et crayon de couleur sur papier, 101,6x76,4 cm, nymoma.

Ο μύθος της κοινωνίας της ευδαιμονίας, που προπαγανδίζει ο καταναλωτισμός και που καταγγέλθηκε απ’ το Μάη του ’68, αποσυντίθεται σήμερα και συνοδεύει στη χρεοκοπία του τον χρηματιστηριακό καπιταλισμό, που η κερδοσκοπική του φούσκα σκάει και αποκαλύπτει γύρω μας το κενό που δημιούργησε το τρελό χρήμα, το χρήμα που χρησιμοποιείται για την αναπαραγωγή του σε κλειστό κύκλωμα (όχι χωρίς να γεμίζουν στο διάβα του οι τσέπες των μαφιόζων μπίζνεσμαν και των πολιτικών, που μόλις ξαναεκλεγούν θα συστήσουν λιτότητα).

Duane Hanson, Supermarket Shopper, 1970.

Εν τω μεταξύ το σουπερμάρκετ έγινε το πρότυπο της δημοκρατίας: διαλέγουμε ελεύθερα οποιοδήποτε προϊόν, φτάνει να το πληρώνουμε βγαίνοντας. Το σημαντικό για την οικονομία και αυτούς που επωφελούνται είναι να μας κάνουν να καταναλώνουμε οτιδήποτε για να ανεβαίνει ο τζίρος. Μέσα στην πελατειακή πολιτική που μας μαστίζει σήμερα, οι ιδέες δεν έχουν περισσότερη αξία από ένα διαφημιστικό φυλλάδιο. Αυτό που μετράει για τον υποψήφιο είναι να μεγαλώσει την εκλογική του πελατεία, ώστε να πάνε οι δουλειές του καλύτερα για τα εγωιστικά του συμφέροντα.

Jenny Holzer, The Survival series, Protect Me From What I want, 1985-1986.

Tι θα πει πραγματική δημοκρατία; Μια συνέλευση πολιτών διαλέγει αντιπροσώπους για να υπερασπιστούν τις διεκδικήσεις της, τους δίνει εντολή να την εκπροσωπούν και τους ζητάει να δώσουν λόγο για την επιτυχία ή την αποτυχία της αποστολής τους. Όμως, σε τι θα με εκπροσωπούσαν αυτοί που:

–κλέβουν τον δημόσιο πλούτο,

–χρησιμοποιούν τους δασμούς και τους φόρους των μισθωτών και των μικροεπαγγελματιών για να ξελασπώσουν τις καταχρήσεις των μπάνγκστερ,

–διαχειρίζονται τα νοσοκομεία σαν κερδοσκοπικές επιχειρήσεις χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τους ασθενείς,

–προωθούν τα σχολεία-στρατόπεδα και κατασκευάζουν φυλακές και κλειστά κέντρα αντί να πολλαπλασιάζουν τα μικρά σχολεία,

–υποστηρίζουν τις μαφίες των αγροτικών προϊόντων που εκτρέπουν τη διατροφή από τη φύση,

–καταστρέφουν τους τομείς προτεραιότητας (μεταλλουργία, υφαντουργία, κατοικία, ταχυδρομεία, μεταφορές, υαλουργία, εργοστάσια αγαθών χρήσιμων στην κοινωνία);

Απ’ την άκρα αριστερά ως την άκρα δεξιά, αυτό που προέχει είναι η αναζήτηση πελατείας, είναι η εξουσία, το ψέμα, η απάτη και τα φούμαρα. Είναι η περιφρόνηση του φουκαρά που ρίχνει στα χαμένα την εμπιστοσύνη του στην κάλπη χωρίς να σκέφτεται τη χολέρα της απογοήτευσης που, καθώς τον οδηγεί εξαγριωμένο στην τυφλή λύσσα, τον προετοιμάζει για τη βαρβαρότητα του «ο καθένας για πάρτη του» και του «όλοι εναντίον όλων».

Μα, θα πείτε, δεν είναι όλοι οι πολιτικοί διεφθαρμένοι, δεν ξοδεύουν όλοι το χρήμα του φορολογούμενου σε επαγγελματικά ταξίδια, σε έξοδα παραστάσεως, σε διάφορες καταχρήσεις. Μερικοί είναι έντιμοι και αφελείς. Σίγουρα, αλλά αυτοί δεν μένουνε καιρό στην αρένα.

Εν τω μεταξύ χρησιμοποιούνται για προπέτασμα από τους διψασμένους για εξουσία, τους άρρωστους για κυριαρχία, τους διαχειριστές της εκλογικής φάρσας, τους προαγωγούς ενός ίματζ που κοτσάρουν παντού χωρίς να φοβούνται τη γελοιοποίηση. Ας μην παρεξηγηθώ: αν και η κοινοβουλευτική δημοκρατία σαπίζει όρθια, δεν προτείνω ούτε να την εξαφανίσουμε ούτε να την ανεχθούμε σαν το μη χείρον. Δεν θέλω ούτε το «Βούλωσ’ το!» ούτε το «Μη σταματάς να μιλάς!». Θέλω να ξαναβρεί η πολιτική το αρχικό της νόημα: τέχνη της διακυβέρνησης της πολιτείας. Θέλω μια άμεση δημοκρατία που να πηγάζει όχι από δαρμένους, προδομένους πολίτες που λένε «καλά είμαι εδώ», αλλά από άνδρες και γυναίκες που νοιάζονται να προάγουν παντού την αλληλεγγύη και την πρόοδο του ανθρώπου.

Όταν τοπικές κοινότητες δρώντας συνολικά – στο πρότυπο των διεθνών ομοσπονδιών – αποφασίσουν την αυτοδιαχείρισή τους και εξετάσουν:

–Με ποιο τρόπο θα προωθηθεί η δημιουργία μορφών δωρεάν ενέργειας προς χρήση όλων.

–Πώς θα ιδρυθεί ένας επενδυτικός συνεταιρισμός που θα χρηματοδοτήσει την οικοδόμησή της.

–Πώς θα τεθεί σε λειτουργία η συλλογική διαχείριση ενός επενδυτικού ταμείου συγκροτημένου με τέτοια χρηματοδοτική συμμετοχή που να καθιστά δυνατή την άρνηση των μικρών και μεσαίων εισοδημάτων να καταβάλλουν τους δασμούς και τους φόρους που επιβάλλει το Κράτος-μπάνγκστερ.

–Πώς θα γενικευθεί η κατάληψη των εργοστασίων και η διαχείρισή τους από τους εργαζόμενους σε αυτά.

–Πώς θα οργανωθεί μια τοπική παραγωγή που θα προορίζεται για κατανάλωση από τις τοπικές και τις ομόσπονδες κοινότητες, ώστε να γλιτώσουμε από τις κομπίνες της αγοράς και να εξασφαλίσουμε σιγά σιγά τη δωρεάν διάθεση των αγαθών επιβίωσης, που καταργεί το χρήμα. (Μην πείτε πως είναι ουτοπία! Αυτό ακριβώς έκαναν το 1936 οι ελευθεριακές κοινότητες της Καταλονίας και της Αραγoνίας, πριν να τις συντρίψουν οι κομμουνιστές.)

–Πώς θα διαδοθεί η ιδέα και η πρακτική αυτού του δωρεάν που είναι το μόνο απόλυτο όπλο απέναντι στο εμπορευματικό σύστημα.

–Πώς θα ευνοηθεί η εξάπλωση των λεγόμενων βιολογικών αγροκτημάτων και η διείσδυσή τους μέσα στις πόλεις.

–Πώς θα πολλαπλασιαστούν μικρές σχολικές μονάδες γειτονιάς, απ’ όπου να έχουν εξοριστεί οι έννοιες του συναγωνισμού, του ανταγωνισμού και της αλληλοσφαγής. Ουτοπικό; Όχι. Στο Μεξικό, στο Σαν Κριστομπάλ, το Πανεπιστήμιο της Γης προτείνει μια δωρεάν εκπαίδευση στους πιο διαφορετικούς τομείς (συν τους παραδοσιακούς: εργαστήρια τσαγκαράδων, μηχανικών, ηλεκτρονικών, σιδηρουργίας, φυσικής καλλιέργειας, μαγειρικής, μουσικής, ζωγραφικής κτλ). Η μόνη απαιτούμενη ιδιότητα είναι η επιθυμία για μάθηση. Δεν υπάρχουν διπλώματα, αλλά ζητιέται από αυτούς «που ξέρουν» να μεταδίδουν δωρεάν και παντού τις γνώσεις τους.

–Πώς θα προικιστούν οι τοπικές κοινότητες με υγειονομικούς σταθμούς, όπου θα μπορεί να εξασφαλίζεται η βασική περίθαλψη με τη βοήθεια αγροτικών και συνοικιακών γιατρών.

–Πώς θα οργανωθεί ένα δίκτυο δωρεάν μεταφορών, που να μη μολύνει.

–Πώς θα τεθεί σε λειτουργία μια ενεργή αλληλεγγύη με στόχο τα παιδιά, τους γέροντες, τους αρρώστους και τους αναπήρους, τα άτομα με νοητικές δυσκολίες.

–Πώς θα φτιαχτούν εργαστήρια καλλιτεχνικής δημιουργίας ανοιχτά σε όλους.

–Πώς θα μετατραπούν τα σουπερμάρκετ σε αποθήκες, όπου τα προϊόντα, τερπνά και ωφέλιμα, θα ανταλλάσσονται με πράγματα ή με υπηρεσίες, με στόχο να εξαφανιστεί το χρήμα και η εξουσία.

Situationist International, November 1962 (from left to right: an unknown woman, J.V. Martin, Raoul Vaneigem and Guy Debord). Raoul Vaneigem, along with Guy Debord, was one of the principal theoreticians of the Situationist movement and one of the architects of the May 1968 uprisings in Paris. He was one of the longest-standing Situationist International members and frequently edited the journal Internationale Situationniste. Vaneigem is the author of several books, including the seminal The Revolution of Everyday Life.

Τότε θα ψηφίσω. Με πάθος!!!

1η έκδοση: Siné Hebdo, τ. 80, 17/3/2010. Έκδοση στην ελληνική γλώσσα: Bibliothèque des enfants perdus, Αθήνα 2010.

Του Raoul Vaneigem. Ο Raoul Vaneigem είναι Βέλγος συγγραφέας και φιλόσοφος. Γεννήθηκε το 1934 και μαζί με τον Γκυ Ντεμπόρ ήταν οι βασικοί θεωρητικοί εκφραστές του κινήματος των Καταστασιακών κατά τη διάρκεια του ταραχώδους Γαλλικού Μάη του ‘68. Πολλά από τα «τσιτάτα» του έγιναν συνθήματα που αποτυπώθηκαν στους τοίχους του Παρισιού και έμειναν στην ιστορία, ενδεικτικά του ανατρεπτικού κλίματος της δεκαετίας του ‘60.

ΥΓ. Αυτά όλα αναφέρονται σε όσους απέχουν συνειδητά, καθώς όποιος δε λαμβάνει μέρος στις εκλογές και δε μάχεται για την κοινωνική επανάσταση, την ενημέρωση της μάζας και την προετοιμασία για ένα καλύτερο μέλλον είναι απλά βλαβερός όπως λέει και ο Durruti: “Όποιος ψηφίσει και δεν προετοιμάσει την κοινωνική επανάσταση είναι για εμάς βλαβερός, αλλά το ίδιο βλαβερός είναι και όποιος απόσχει από τις εκλογές και δεν προετοιμάσει την κοινωνική επανάσταση.”

Πηγή: classwar.espiv.net

Ένα «κλαμπ σάντουιτς ωκεανών» στον Γανυμήδη, Jupiter Moon's 'Club Sandwich' Ocean Could Potentially Support Life

Κάτω από το έδαφος του Γανυμήδη πιθανώς να υπάρχει ένα σύστημα ωκεανών φιλόξενο για τη ζωή. This artist's concept of Jupiter's moon Ganymede, the largest moon in the solar system, illustrates the "club sandwich" model of its interior oceans. Credit: NASA/JPL-Caltech

Προηγούμενες μελέτες για τον Γανυμήδη, ένα από τους μεγαλύτερους δορυφόρους του Δία, έχουν υποδείξει την ύπαρξη ενός ωκεανού κάτω από την επιφάνεια του. Ερευνητές της NASA υποστηρίζουν τώρα ότι ο Γανυμήδης δεν διαθέτει ένα αλλά περισσότερους ωκεανούς που χωρίζονται από στρώματα πάγου. Πρόκειται για μια μοναδική γεωλογική δομή στην οποία οι ερευνητές προσέδωσαν τον χαρακτηρισμό «ωκεανοί κλαμπ σάντουιτς».

Ο Γανυμήδης

Ο Γανυμήδης έχει μέγεθος λίγο μεγαλύτερο από εκείνο του Ερμή και είναι το μοναδικό από τα δεκάδες φεγγάρια στο ηλιακό μας σύστημα που διαθέτει μαγνητικό πεδίο. Οι επιστήμονες πιθανολογούν ότι ο Γανυμήδης διαθέτει πυρήνα παρόμοιο με αυτόν της Γης (με κύριο συστατικό τον ρευστό σίδηρο) ο οποίος και παράγει το μαγνητικό πεδίο. Μάλιστα το μαγνητικό πεδίο του δορυφόρου είναι τόσο ισχυρό που επιτρέπει τη δημιουργία σέλαος.

Ο Γανυμήδης διαθέτει επίσης οξυγόνο που δημιουργείται από τη διάσπαση πάγου νερού στην επιφάνειά του. «Ο Γανυμήδης είναι ιδιαίτερα ελκυστικός σε γεωλόγους, αστροβιολόγους, φυσικούς κ.α. Είναι ξεκάθαρο ότι πρόκειται για ένα ιδιαίτερα πλούσιο περιβάλλον, για τον λόγο αυτό και υπάρχει τόση ανυπομονησία σχετικά με την εξερεύνησή του» αναφέρει η Εμα Μπανς, φυσικός του Πανεπιστημίου του Λέστερ στη Βρετανία και μέλος της αποστολής Juice του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, το σκάφος της αποστολής θα ξεκινήσει το ταξίδι του από τη Γη το 2022 για να μελετήσει από κοντά τρεις μεγάλους δορυφόρους του Δία που πιστεύεται ότι κρύβουν υπόγειους ωκεανούς με μικροβιακές ή άλλες μορφές ζωής.

Το… κλαμπ σάντουιτς

Labeled version of an artist's concept of Jupiter's moon Ganymede, the largest satellite in the solar system, illustrating the "club sandwich" model of its interior oceans. Credit: NASA/JPL-Caltech

Προηγούμενες μελέτες στον Γανυμήδη είχαν υποδείξει την παρουσία ενός μεγάλου βάθους ωκεανού στο υπέδαφος του. Ενός ωκεανού βάθους εκατοντάδων χιλιομέτρων που βρίσκεται ανάμεσα σε δύο στρώματα πάγου. Η νέα μελέτη των επιστημόνων της NASA δείχνει ότι υπάρχουν τέσσερα στρώματα πάγου ανάμεσα στα οποία υπάρχουν ωκεανοί. Σύμφωνα με τους ερευνητές μάλιστα οι… κατώτεροι ωκεανοί διαθέτουν συνθήκες ικανές να δημιουργήσουν και να στηρίξουν τη ζωή. Στους κατώτερους ωκεανούς είναι πολύ πιθανό το νερό να είναι αλμυρό και οι άλλες παράμετροι (πίεση, θερμοκρασία κ.α.) να είναι φιλικές προς τη ζωή. Η νέα μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Planetary and Space Science».

Πρωτομαγιάτικος… Κένταυρος Α, Bright Galaxy Centaurus A

H νέα εικόνα του Κενταύρου Α. Centaurus A is the fifth brightest galaxy in the sky -- making it an ideal target for amateur astronomers -- and is famous for the dust lane across its middle and a giant jet blasting away from the supermassive black hole at its center. Cen A is an active galaxy about 12 million light years from Earth. This image is part of a "quartet of galaxies" collaboration of professional and amateur astronomers that combines optical data from amateur telescopes with data from the archives of NASA missions. NASA's Marshall Space Flight Center in Huntsville, Ala., manages the Chandra program for NASA's Science Mission Directorate in Washington. The Smithsonian Astrophysical Observatory in Cambridge, Mass., controls Chandra's science and flight operations. Image credit: X-ray: NASA/CXC/SAO; Optical: Rolf Olsen; Infrared: NASA/JPL-Caltech

Την Πρωτομαγιά επέλεξε η NASA για να δώσει στη δημοσιότητα μια νέα εικόνα του Κενταύρου Α. Πρόκειται για τον πέμπτο λαμπρότερο γαλαξία στον ουράνιο θόλο. Ο Κένταυρος Α είναι ένας φακοειδής γαλαξίας που βρίσκεται σε απόσταση 12 εκ. ετών φωτός από τη Γη. Διαθέτει μια παράξενη μορφολογία η οποία πιστεύεται ότι είναι αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης του με γειτονικούς του γαλαξίες ενώ επιπλέον υπάρχουν ενδείξεις ότι βρίσκεται σε εξέλιξη συγχώνευση του Κενταύρου Α με ένα σπειροειδή γαλαξία. Όλες αυτές οι κοσμικές διεργασίες έχουν ως αποτέλεσμα στον Κένταυρο Α να έχουν δημιουργηθεί τουλάχιστον 100 περιοχές γέννησης άστρων. Για όλα αυτά ο Κένταυρος Α αποτελεί ένα από τους μόνιμους στόχους παρατήρησης των επιστημόνων.

Σικάγο 1886. Chicago 1886

Robert Koehler, The Strike, 1886. Courtesy of the Stiftung Deutsches Historisches Museum, Berlin, Germany.

Tα εργατικά συνδικάτα των ΗΠΑ αποφάσισαν την έναρξη απεργιακών κινητοποιήσεων την 1η Μαΐου 1886 για το οκτάωρο, ωθούμενα από τις επιτυχημένες διεκδικήσεις των καναδών συντρόφων τους. Την περίοδο εκείνη το κανονιστικό πλαίσιο εργασίας στις ΗΠΑ ήταν σχεδόν ανύπαρκτο και οι εργοδότες μπορούσαν να απασχολούν το προσωπικό τους κατά το δοκούν, ακόμη και τις Κυριακές.

A bilingual English-German flier notifying people of a rally in support of striking workers (Chicago, 1886).

Το πρώτο αίμα χύθηκε δύο ημέρες αργότερα έξω από το εργοστάσιο ΜακΚόρμικ στο Σικάγο. Απεργοσπάστες προσπάθησαν να διασπάσουν τον απεργιακό κλοιό και ακολούθησε συμπλοκή. Η Αστυνομία και οι μπράβοι της επιχείρησης επενέβησαν δυναμικά. Σκότωσαν τέσσερις απεργούς και τραυμάτισε πολλούς, προκαλώντας οργή στην εργατική τάξη της πόλης.

"The anarchist riot in Chicago—A dynamite bomb exploding among the police," illustration by Thure de Thulstrup, Harper's Weekly (May 15, 1886). Courtesy of the American Social History Project, New York, NY.

Την επομένη αποφασίστηκε συλλαλητήριο καταδίκης της αστυνομικής βίας στην Πλατεία Χεϊμάρκετ, με πρωτοστατούντες τους αναρχικούς. Η συγκέντρωση ήταν πολυπληθής και ειρηνική. Το κακό, όμως, δεν άργησε να γίνει. Οι αστυνομικές δυνάμεις πήραν εντολή να διαλύσουν δια της βίας τη συγκέντρωση και τότε από το πλήθος των απωθούμενων διαδηλωτών ρίφθηκε μια χειροβομβίδα προς το μέρος τους, η οποία εξερράγη, σκοτώνοντας έναν αστυνομικό και τραυματίζοντας δεκάδες. Η αστυνομία άνοιξε πυρ κατά βούληση κατά των συγκεντρωμένων, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν τουλάχιστον τέσσερις διαδηλωτές και να τραυματιστεί απροσδιόριστος αριθμός, ενώ έξι αστυνομικοί έχασαν τη ζωή τους από πυρά (φίλια ή των διαδηλωτών παραμένει ανεξακρίβωτο), ανεβάζοντας τον αριθμό τους σε επτά.

Οι “μάρτυρες του Σικάγου”: οι Parsons, Engel, Spies και Fischer απαγχονίστηκαν, ο Lingg (στο κέντρο) αυτοκτόνησε στη φυλακή. Engraving of the seven anarchists sentenced to die for Degan's murder. An eighth defendant, Oscar Neebe, not shown here, was sentenced to 15 years in prison.

Για τη βομβιστική επίθεση, που προκάλεσε τον θάνατο του αστυνομικού, κατηγορήθηκαν οι αναρχοσυνδικαλιστές Άουγκουστ Σπις, Γκέοργκ Έγκελ, Άντολφ Φίσερ, Λούις Λινγκ, Μίκαελ Σβαμπ, Σάμουελ Φίλντεν, Όσκαρ Νίμπι και Άλμπερτ Πάρσονς, που ήταν από τους οργανωτές της διαδήλωσης. Όλοι, εκτός του Πάρσονς και του Φίλντεν, ήταν γερμανοί μετανάστες. Η δίκη των οκτώ ξεκίνησε στις 21 Ιουνίου 1886. Ο εισαγγελέας Τζούλιους Γκρίνελ ζήτησε τη θανατική ποινή και για τους οκτώ κατηγορουμένους, χωρίς να προσκομίσει κανένα στοιχείο που να τους συνδέει με τη βομβιστική επίθεση. Απλώς, είπε ότι οι κατηγορούμενοι ενθάρρυναν με τους λόγους τους τον άγνωστο βομβιστή να πραγματοποιήσει την αποτρόπαια πράξη του, γι' αυτό κρίνονται ένοχοι συνωμοσίας.

"Is Not This Only Another Form of 'Monoply'"? Puck Magazine, (March 31, 1886). Courtesy of the Special Collections and Archives, Georgia State University Library, Atlanta, Georgia.

Από την πλευρά της, η υπεράσπιση έκανε λόγο για προβοκάτσια και συνέδεσε τη βομβιστική επίθεση με το διαβόητο πρακτορείο ντετέκτιβ «Πίνκερτον», που συχνά χρησιμοποιούσαν οι εργοδότες ως απεργοσπαστικό μηχανισμό. Οι ένορκοι εξέδωσαν την ετυμηγορία τους στις 20 Αυγούστου 1886 κι έκριναν ενόχους και τους οκτώ κατηγορούμενους. Οι Σπις, Έγκελ, Φίσερ, Λινγκ, Σβαμπ, Φίλντεν και Πάρσονς καταδικάστηκαν σε θάνατο, ενώ ο Νίμπι σε κάθειρξη 15 ετών. Μετά την εξάντληση και του τελευταίου ενδίκου μέσου, ο κυβερνήτης της Πολιτείας του Ιλινόις, Ρίτσαρντ Όγκλεσμπι, μετέτρεψε σε ισόβια τις θανατικές ποινές των Σβαμπ και Φίλντεν, ενώ ο Λιγκ αυτοκτόνησε στο κελί του. Έτσι, στις 11 Νοεμβρίου 1887 οι Σπις, Πάρσονς, Φίσερ και Έγκελ οδηγήθηκαν στην αγχόνη, τραγουδώντας τη «Μασσαλιώτιδα». Η δίκη των οκτώ θεωρείται από διαπρεπείς αμερικανούς νομικούς ως μία από τις σοβαρότερες υποθέσεις κακοδικίας στην ιστορία των ΗΠΑ.

This sympathetic engraving by English Arts and Crafts illustrator Walter Crane of "The Anarchists of Chicago" was widely circulated among anarchists, socialists, and labor activists.

Στις 26 Ιουνίου 1893 ο κυβερνήτης του Ιλινόις, Τζον Πίτερ Άλτγκελντ παραδέχθηκε ότι και οι οκτώ καταδικασθέντες ήταν αθώοι και κατηγόρησε τις αρχές του Σικάγου ότι άφησαν ανεξέλεγκτους τους ανθρώπους του «Πίνκερτον». Ως μια ύστατη πράξη δικαίωσης έδωσε χάρη στους φυλακισμένους Φίλντεν, Νίμπε και Σβαμπ. Αυτό ήταν και το πολιτικό του τέλος. Αργότερα, ο επικεφαλής της αστυνομίας του Σικάγου, που έδωσε την εντολή για τη διάλυση της συγκέντρωσης, καταδικάσθηκε για διαφθορά. Μέχρι σήμερα παραμένει ανεξακρίβωτο ποιος ήταν ο δράστης της βομβιστικής επίθεσης.

Crosby, Stills, and Nash began as (and still tour as) a trio – Young joined later. All three members had belonged to a significant band; David Crosby = The Byrds, Stephen Stills = the fabulous Buffalo Springfield, and Graham Nash = The Hollies. From the beginning the band made no secret of their political leanings with regards to the Vietnam War. They recorded two songs venting their displeasure. The first was Chicago, an answer to the trial of the Chicago 7 – a group of anti-war activists arrested during demonstrations and riots in downtown Chicago during the Democratic National Convention of 1968.

Βέβαια το Chicago, των Crosby, Stills, Nash and Young (σύνθεση του Graham Nash) αναφέρεται στα γεγονότα και τις ταραχές που έλαβαν χώρα στο Σικάγο τον Αύγουστο του 1968, κατά τη διάρκεια ενός συνεδρίου των Δημοκρατικών.

Κοινός τόπος με το Σικάγο του 1886 οι στίχοι του τραγουδιού: “we can change the world, rearrange the world…”

The second song, Ohio, was a response to the deaths of four students at Kent State University. The students were shot by Ohio National Guardsmen during an anti-war protest on 4th May 1970. There were a number of aspects to Ohio that made it revolutionary. In the main, that it was so bold in its denouncing of the US Government and its role in the Vietnam conflict. It even went as far as to name the then President, Richard Nixon.

Τσουνάμι εξαφάνισε τη «γέφυρα» Βρετανίας-Ευρώπης, Prehistoric North Sea 'Atlantis' hit by 5m tsunami

Ένα τσουνάμι από τη Νορβηγία είναι πιθανό να εξαφάνισε την Doggerland. A prehistoric "Atlantis" in the North Sea may have been abandoned after being hit by a 5m tsunami 8,200 years ago.

Έχει διαπιστωθεί ότι κατά την τελευταία εποχή παγετώνων στην Ευρώπη η Βρετανία δεν ήταν το νησί που γνωρίζουμε σήμερα αλλά ενωνόταν με την υπόλοιπη ήπειρο. Υπήρχε ένα μεγάλης έκτασης κομμάτι γης που έχει ονομαστεί Doggerland το οποίο ένωνε τη Βρετανία με τις ακτές της Ολλανδίας της Γερμανίας και της Δανίας. Μια νέα μελέτη αποκαλύπτει ότι η Doggerland αποτελεί κατά ένα τρόπο την «Ατλαντίδα» της Βρετανίας αφού η περιοχή βυθίστηκε μετά από ένα τεράστιο τσουνάμι.

Η κατολίσθηση

These young Mesolithic women from Teviec, Brittany, were brutally murdered. As sea levels rose competition for resources may have intensified.

Ομάδα ερευνητών του Imperial College του Λονδίνου ανάμεσα στους οποίους και ο έλληνας επιστήμονας Αλέξανδρος Αβδής πραγματοποίησαν σειρά προσομοιώσεων για να διαπιστώσουν την αιτία της εξαφάνισης της Doggerland στην οποία έχει εξακριβωθεί ότι ζούσαν κάποιες φυλές της μεσολιθικής περιόδου. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι μια από τις μεγαλύτερες κατολισθήσεις εδαφών που γνωρίζουμε ήταν η αιτία της εξαφάνισης της Doggerland.

The North Sea has given up wonderful prehistoric finds, like these bone points now kept at the National Museum of Antiquities in Leiden, The Netherlands.

Στις νότιες ακτές της Νορβηγίας μέσα σε μια χρονική περίοδο περίπου τριών χιλιάδων ετών συνέβησαν τρεις τεράστιες κατολισθήσεις που έχουν ονομαστεί κατολισθήσεις Storegga. Σύμφωνα με τους ειδικούς οι κατολισθήσεις αυτές ξεκίνησαν υποθαλάσσια στην υφαλοκρηπίδα της Νορβηγίας και κάθε φορά καταβύθιζαν πολύ μεγάλα κομμάτια εδάφους. Υπολογίζεται ότι συνολικά από τις τρεις κατολισθήσεις κατέρρευσε μια περιοχή μήκους 290 χλμ. Σε κάθε κατολίσθηση δημιουργούνταν ένα μεγάλο τσουνάμι. Σύμφωνα με τους ερευνητές μια από τις κατολισθήσεις αυτές σημειώθηκε πριν από 8.200 χρόνια και δημιούργησε ένα τσουνάμι ύψους 5 μέτρων το οποίο κατάπιε κυριολεκτικά την Doggerland. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Ocean Modelling».

Ένας πλανήτης… σβούρα! Meet Beta Pictoris b, The Exoplanet With An 8-Hour Day, Located 63 Light-Years From Earth

Ο Beta Pictoris B είναι ο... ταχύτερος εξωπλανήτης. This artist’s view shows the planet orbiting the young star Beta Pictoris. This exoplanet is the first to have its rotation rate measured. Its eight-hour day corresponds to an equatorial rotation speed of 100,000 kilometers/hour — much faster than any planet in the Solar System. Credit: ESO L. Calçada/N. Risinger

Ο Beta Pictoris B ανακαλύφθηκε το 2008. Πρόκειται για ένα εξωπλανήτη που κινείται γύρω από ένα άστρο που βρίσκεται σε απόσταση 63 ετών φωτός από τη Γη. Νέες παρατηρήσεις σε αυτόν αποκαλύπτουν εντυπωσιακά στοιχεία. Περιστρέφεται πιο γρήγορα από οποιοδήποτε άλλο από τους περίπου χίλιους εξωπλανήτες που έχουν ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα.

Τι γράφει το… ταχύμετρο

On Beta Pictoris b, a planet still forming nearly 64 light-years away, a day lasts only 8.1 hours. Credit: By Karl Tate, Infographics Artist

Ο Beta Pictoris B είναι ένας γίγαντας αερίου με μέγεθος περίπου 7 μεγαλύτερο από εκείνο του Δία. Ερευνητές του Πανεπιστημίου Leiden στην Ολλανδία χρησιμοποίησαν το πολύ ισχυρό τηλεσκόπιο VLT στη Χιλή για να μελετήσουν τον Beta Pictoris B. Έκαναν μια σειρά από ανακαλύψεις όπως ότι διαθέτει μια πυκνή ατμόσφαιρα που κυριαρχείται από σκόνη ενώ η θερμοκρασία σε αυτόν ξεπερνάει τους 1300 βαθμούς Κελσίου.

This graphic shows the rotation speeds of several of the planets in the Solar System along with the recently measured spin rate of the planet Beta Pictoris b. Credit: ESO/I. Snellen (Leiden University)

Το πιο εντυπωσιακό χαρακτηριστικό του Beta Pictoris B όμως είναι η ταχύτητα με την οποία περιστρέφεται γύρω από τον άξονα του. Σύμφωνα με τους ερευνητές ο πλανήτης κινείται με ταχύτητα 25 χλμ/δευτ. Αυτό σημαίνει ότι ολοκληρώνει μια πλήρη περιστροφή γύρω από τον εαυτό του σε μόλις 8 ώρες. Ο Beta Pictoris B είναι μέχρι στιγμής ο ταχύτερα περιστρεφόμενος εξωπλανήτης  που γνωρίζουμε και οι επιστήμονες θα συνεχίσουν να τον παρατηρούν για να μάθουν και άλλα στοιχεία για αυτόν. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature».