Το ιστολόγιο "Τέχνης Σύμπαν και Φιλολογία" είναι ένας διαδικτυακός τόπος που αφιερώνεται στην προώθηση και ανάδειξη της τέχνης, της επιστήμης και της φιλολογίας. Ο συντάκτης του ιστολογίου, Κωνσταντίνος Βακουφτσής, μοιράζεται με τους αναγνώστες του τις σκέψεις του, τις αναλύσεις του και την αγάπη του για τον πολιτισμό, το σύμπαν και τη λογοτεχνία.
Ετικέτες
ΕΠΙΣΤΗΜΗ
(1669)
ΔΙΑΣΤΗΜΑ
(1532)
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
(358)
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ
(233)
ΙΣΤΟΡΙΑ
(203)
ΤΕΧΝΗ
(201)
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ
(152)
ΦΙΛΟΛΟΓΙΑ
(110)
ΠΑΙΔΕΙΑ
(73)
ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
(68)
ΜΟΥΣΙΚΗ
(42)
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
(32)
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
(30)
ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ
(4)
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ - ΙΣΤΟΡΙΑ
(2)
ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ
(1)
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ - ΘΕΑΤΡΟ
(1)
Κυριακή 27 Ιουλίου 2014
Καλλιόπη Εξάρχου, « Διαθήκη»
Félicien Rops, La
tentation de Saint Antoine, 1878.
«Έζησε
και
πέθανε»
θα
πούνε
όταν
δεν θα ‘μαι εδώ
Τίποτε
λιγότερο
Τίποτε
περισσότερο
Δεν
υπάρχει εξάλλου
κάτι
άξιο
από
εμένα
που
να αφήσει το ίχνος του
Τα
όνειρα
που
έφτιαξα
είναι
προσωπική υπόθεση
δεν
βαραίνουν κανέναν
Και
οι λέξεις μου
άσφαιρες
το πλείστον
κάτι
μεταξύ
συνύπαρξης
και συνεννόησης
παρατάσεις
ζωής
με
στόχο το ανείπωτο
Μόνο
το
ερωτοχτυπημένο
σώμα
μου
ίσως
αφήσει
διαθήκη
προς
αποκατάσταση
της
αληθείας του
αυτήν
που δεν τόλμησε
να
κατονομάσει
στο
ανικτοίρμον τώρα
Δεν
θα την καταθέσει
σε
συμβολαιογράφους
και
τα τοιαύτα
μαζί
του θα την πάρει
να
γίνει ένα με το χώμα
να
γίνει λίπασμα
να
βγάλει λουλούδια
να
μυρίσει ο αγέρας
να
σαρκωθούν οι άνθρωποι
να
μην υπάρξει ξανά
παρεξηγημένο
σώμα
του
πάθους και της απωλείας
«Έζησε,
ερωτεύτηκε
και
πέθανε»
θα
πούνε
όταν
δεν θα ‘μαι εδώ
Τίποτε
λιγότερο
Τίποτε
περισσότερο.
Marc Chagall, Blue Lovers, 1914.
(Πρώτη δημοσίευση, Τα Ποιητικά,
τεύχος 14, Ιούνιος 2014)
Καλλιόπη Εξάρχου
«Αυτή η Γη είναι Δική μου». “This Land is Mine”
Εκπληκτικό
animation μας δείχνει τι συμβαίνει στη Μέση Ανατολή. A brief history of
the land called Israel/Palestine/Canaan/the Levant.
Θέλετε
να μάθετε πώς ξεκίνησε ο κύκλος βίας; Το εκπληκτικό animation της Nina Paley θα
σας λύσει τις απορίες. Όπως εύστοχα σχολιάζεται από το κοινό που το
παρακολούθησε: «Αυτή η γη ανήκει δικαιωματικά πλέον στο θάνατο…».
"This Land is
Mine" is a video from Nina Paley, originally posted on Vimeo.
It tells the story
of the wars in the land called Israel/Palestine/Canaan/the Levant, since the
cavemen until today, all so musical and poetic.
LYRIC: The Exodus
Song, "This Land is Mine" (Lyrics
by Pat Boone. Sung by Andy Williams).
This land is mine
God gave this land
to me
This brave and
ancient land to me
And when the
morning sun
Reveals her hills
and plains
Then I see a land
Where children can
run free.
So take my hand
And walk this land
with me
And walk this
lovely land with me
Tho' I am just a
man
When you are by my
side
With the help of
God
I know I can be
strong.
Tho' I am just a
man
When you are by my
side
With the help of
God
I know I can be
strong.
To make this land
our home
If I must fight
I'll fight to make
this land our own.
Until I die this
land is mine!
Σάββατο 26 Ιουλίου 2014
Κουρσάροι και πειρατές στην Ανατολική Μεσόγειο. Corsairs and Pirates in the Eastern Mediterranean
Στα
αριστερά του πίνακα διακρίνεται ελληνική φελούκα που χρησιμοποιούσαν Έλληνες
πειρατές τον 19ο αιώνα. In the left of panel we see a Greek ship used by Greek
pirates in the 19th century. “Corsairs and
Pirates in the Eastern Mediterranean, 15th–19th c.” is the title of the
2nd International Scientific Conference on The Greek World in Travel
Accounts and Maps organized by the Sylvia Ioannou Foundation.
Το
2ο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο Περιήγησης και Χαρτογράφησης του Ελληνικού
Χώρου, με θέμα «Κουρσάροι και Πειρατές στην Ανατολική Μεσόγειο, 15ος-19ος
αι.», που διοργανώνει το Sylvia Ioannou Foundation θα πραγματοποιηθεί στο
Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης στην Αθήνα, από τις 17 έως και τις 19 Οκτωβρίου 2014.
Περισσότεροι
από 20 διεθνούς κύρους πανεπιστημιακοί και ερευνητές, από έξι χώρες, θα ρίξουν
φως στο πολυδιάστατο φαινόμενο της πειρατείας και των κουρσάρικων καταδρομών
στον ευρύτερο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου. The aim of the
Conference is to highlight the historical dimensions of a phenomenon that has
recurred in the Mediterranean history up to the end of the 19th century.
Τις
εργασίες του Συνεδρίου θα εγκαινιάσει ο Διευθυντής του Μουσείου Κυκλαδικής
Τέχνης Νικόλαος Χρ. Σταμπολίδης, Καθηγητής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο
Κρήτης, και η εναρκτήρια ομιλία θα πραγματοποιηθεί από τον David J. Starkey,
Καθηγητή Ιστορίας στο University of Hull.
Aert Anthonisz, A French Ship and Barbary Pirates, c.
1615. More than 20 scientists and scholars of international repute from six
countries (Greece, Cyprus, USA, UK, Malta, Turkey) will shed light to the
multidimensional phenomenon of piracy and corsair raids in the Eastern
Mediterranean.
Περισσότεροι
από 20 διεθνούς κύρους πανεπιστημιακοί και ερευνητές, από έξι χώρες (Ελλάδα,
Κύπρο, Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, Ηνωμένο Βασίλειο, Μάλτα, Τουρκία) θα ρίξουν
φως στο πολυδιάστατο φαινόμενο της πειρατείας και των κουρσάρικων καταδρομών
στον ευρύτερο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου. Ξεκινώντας από τον 15ο αιώνα και
καταλήγοντας στον 19ο, έμφαση θα δοθεί επίσης στην παρουσία και τον αντίκτυπο
της πειρατείας στη σύγχρονη εποχή και πραγματικότητα.
Pier Francesco Mola,
A Barbary pirate, 1650. The
conference will open with the welcoming address by the Director of the Museum
of Cycladic Art, Nicholas Chr. Stampolidis. The keynote speech will be
delivered by David J. Starkey (Department of History, University of Hull).
Οι
καινοτόμες προσεγγίσεις των ομιλητών θα καλύψουν έξι θεματικές ενότητες: «Τόποι
της Πειρατείας», «Κλίμακα και Είδος επιδρομών σε εμπορικά πλοία», «Πολιτική και
Νομιμότητα», «Πειρατεία και Κράτος», «Απεικονίσεις της Πειρατείας», «Πειρατεία:
Παρελθόν και Παρόν – Συμπεράσματα Συνεδρίου».
Mulai Ahmed er
Raisuli, the last of the Barbary Pirates. At the conference the Proceeding of
the 1st International Conference on the Greek World in Travel Accounts and
Maps entitled Cyprus on the crossroads of travellers and
map-makers from the 15th to 20th century, held
in October 18-20, 2012 in Athens, will also be presented.
Στο
Συνέδριο θα παρουσιαστεί, επίσης, η έντυπη έκδοση επιλεγμένων ανακοινώσεων από
τα Πρακτικά του 1ου Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου Περιήγησης και
Χαρτογράφησης του Ελληνικού Χώρου, που οργάνωσε τον Οκτώβριο του 2012 το Sylvia
Ioannou Foundation σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και το Τμήμα
Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου, με θέμα «Η Κύπρος στο
σταυροδρόμι των αναζητήσεων χαρτογράφων και περιηγητών από τον 15ο έως τον 20ό
αιώνα».
Cornelis Hendriksz
Vroom, Spanish Men-of-War Engaging
Barbary Corsairs, 1615. Thematic sessions: “Topoi of Piracy”, “Scale and
Character of Commerce Raiding”, “Politics and Legitimacy”, “Piracy and the
State”, “Images of Piracy” “Piracy: Past and Present – Concluding Remarks”.
Το
Sylvia Ioannou Foundation ιδρύθηκε το 2009 από την Σύλβια Ιωάννου με
στόχο να θέσει στη διάθεση των ερευνητών, των επιστημόνων και των συλλεκτών σε
ολόκληρο τον κόσμο μια από τις μεγαλύτερες ιδιωτικές συλλογές βιβλίων και
χαρτών αφιερωμένη στο νησί της Κύπρου: περισσότερα από 2.000 χειρόγραφα και
σπάνια βιβλία για την Κύπρο, ένα ιδιαίτερα σημαντικό σύνολο περιηγητικών
κειμένων, καθώς και πάνω από 600 άτλαντες και χάρτες της Κύπρου και της
ευρύτερης γεωγραφικής περιοχής, που χρονολογούνται από τον 15ο αιώνα έως τη
σύγχρονη εποχή.
Περισσότερες
πληροφορίες και οδηγίες για την εγγραφή στο Συνέδριο παρέχονται εδώ. For further information / Registration click here.
Χαρτογραφώντας ένα από τα πιο μακρινά γαλαξιακά σμήνη. New mass map of a distant galaxy cluster is the most precise yet
Πρόκειται
για το σμήνος MCS
J0416.1-2403 το οποίο
έχει μάζα 160 τρισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου και
καταλαμβάνει μία περιοχή με διάμετρο 650.000 ετών φωτός. This
image from the NASA/ESA Hubble Space Telescope shows the galaxy cluster MCS J0416.1–2403.
This is one of six being studied by the Hubble Frontier Fields programme. This
programme seeks to analyse the mass distribution in these huge clusters and to
use the gravitational lensing effect of these clusters, to peer even deeper
into the distant Universe. A team of researchers used almost 200 images of
distant galaxies, whose light has been bent and magnified by this huge cluster,
combined with the depth of Hubble data to measure the total mass of this
cluster more precisely than ever before. Credit: ESA/Hubble, NASA, HST Frontier
Fields. Acknowledgement: Mathilde Jauzac (Durham University, UK and
Astrophysics & Cosmology Research Unit, South Africa) and Jean-Paul Kneib
(École Polytechnique Fédérale de Lausanne, Switzerland)
Μία
ομάδα αστρονόμων με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου Χαμπλ χαρτογράφησε
την κατανομή της μάζας ενός μακρινού γαλαξιακού σμήνους με τη μεγαλύτερη
ακρίβεια που έχει επιτευχθεί ποτέ μέχρι σήμερα.
Πρόκειται
για το σμήνος MACS
J0416.1-2403 το οποίο
έχει μάζα 160 τρισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου και
καταλαμβάνει μία περιοχή με διάμετρο 650.000 ετών φωτός.
Το
Χαμπλ μελέτησε το συγκεκριμένο αντικείμενο στο πλαίσια του προγράμματος Frontier Fields του οποίου ο βασικός στόχος είναι οι
μελέτη έξι γαλαξιακών σμηνών που βρίσκονται στις παρυφές του ορατού Σύμπαντος,
οι οποίοι εξέπεμψαν το φως που λαμβάνουμε την εποχή της δημιουργίας των πρώτων
γαλαξιών.
This image shows
the galaxy MCS J0416.1–2403, one of six clusters targeted by the Hubble
Frontier Fields programme. The varying intensity of blue haze in this image is
a mass map created by using new Hubble observations combined with the
magnifying power of a process known as gravitational lensing. Strong lensing
gives a much more precise indication of the mass at the cluster’s core whilst
weak lensing provides valuable information about the mass surrounding the
cluster core. Credit: ESA/Hubble, NASA, HST Frontier Fields. Acknowledgement:
Mathilde Jauzac (Durham University, UK and Astrophysics & Cosmology
Research Unit, South Africa) and Jean-Paul Kneib (École Polytechnique Fédérale
de Lausanne, Switzerland)
Για
τη λεπτομερή μέτρηση της μάζας τόσο μακρινών αντικειμένων οι αστρονόμοι
χρησιμοποιούν τις δυνατότητες των ισχυρότερων υφιστάμενων τηλεσκοπίων σε συνδυασμό
με μια βοήθεια από τη φύση που ονομάζεται φαινόμενο του βαρυτικού φακού.
Το
φαινόμενο αυτό περιγράφει πώς μία μεγάλη μάζα μπορεί να παραμορφώσει τις
ακτίνες φωτός που περνούν γύρω της, συγκεντρώνοντάς τες προς μία κατεύθυνση
όπως και ένας μεγεθυντικός φακός μπορεί να συγκεντρώσει τις ακτίνες του Ήλιου.
Με
τον τρόπο αυτό, μεγάλοι γαλαξίες ή και γαλαξιακά σμήνη κατά μήκος μίας
διαδρομής μπορούν να λειτουργήσουν ως φυσικοί ενισχυτές του αμυδρού σήματος που
εκπέμπουν ορισμένα από τα πιο μακρινά αντικείμενα στο Σύμπαν.
Μέσω
των βαρυτικών φακών οι επιστήμονες κατόρθωσαν να παρατηρήσουν 51 νέους γαλαξίες
εντός του σμήνους MACS J0416.1-2403 ανεβάζοντας το συνολικό αριθμό των γαλαξιών
στους 68.
Το σμήνος γαλαξιών MACS
J0416.1–2403 (arxiv.org).
Ο
αριθμός αυτός επέτρεψε στους ερευνητές να υπολογίσουν την κατανομή της ορατής
και της σκοτεινής ύλης στο σμήνος και να παράξουν ένα λεπτομερή χάρτη της μάζας
του με τη διπλάσια ακρίβεια από αυτή που είχαν επιτύχει άλλα υπάρχοντα μοντέλα.
Η
ομάδα θα συνεχίσει να μελετάει το σμήνος κάνοντας χρήση των οργάνων του Χαμπλ
προσπαθώντας να εντοπίσει μικρότερες δομές στα περίχωρά του.
Σύντομα
θα προχωρήσουν και παρατηρήσεις σε άλλα μήκη κύματος, όπως τη διερεύνηση των
εκπομπών ακτινών Χ από τα θερμά αέρια της περιοχής, οι οποίες θα τους βοηθήσουν
στην περαιτέρω βελτίωση των μοντέλων τους και στην κατανόηση της ιστορίας και
της εξέλιξης του συγκεκριμένου γαλαξιακού σμήνους.
Τα
αποτελέσματα θα δημοσιευθούν στο επιστημονικό περιοδικό Monthly Notices of the Royal Astronomical Society.
Παρασκευή 25 Ιουλίου 2014
Ο ανθρώπινος πολιτισμός σώθηκε στο παρά 5! The solar storm of 2012 that almost sent us back to a post-apocalyptic Stone Age
Αν
μας χτυπούσε η ηλιακή καταιγίδα το 2012 ο ανθρώπινος πολιτισμός θα είχε δεχθεί
ισχυρό πλήγμα. While you didn’t see it, feel it, or even read about
it in the newspapers, Earth was almost knocked back to the Stone Age on July
23, 2012. It wasn’t some crazed dictator with his finger on the thermonuclear
button or a giant asteroid that came close to wiping out civilization as we
know it, though — no, what nearly ended us was a massive solar storm. Almost
two years ago to the day, our most bounteous and fantastical celestial body —
the Sun — kicked out one of the largest solar flares and coronal mass ejections
ever recorded. And it missed Earth by a whisker. “If it had hit, we would still
be picking up the pieces,” says Daniel Baker, who led the research into the
massive solar storm.
Μερικά
πράγματα είναι καλύτερα να τα μαθαίνεις εκ των υστέρων - αν και όταν τα
μαθαίνεις. Η Γη γλύτωσε παρατρίχα μια σοβαρή καταστροφή το 2012, όταν μια
τεράστια ηλιακή "καταιγίδα" πέρασε ξυστά από τον πλανήτη μας, όπως
αποκάλυψαν τώρα οι επιστήμονες. Αν είχε "χτυπήσει" τη Γη, η ζωή δεν
θα ήταν πια αυτή που ξέρουμε και ο ανθρώπινος πολιτισμός θα είχε γυρίσει στον
18ο αιώνα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις επιστημόνων της NASA.
Το
συμβάν
This handout image
provided by Nasa, taken Sunday night, Jan. 22, 2012, shows a solar flare
erupting on the Sun's northeast hemisphere.
Στις
23 Ιουλίου 2012, ο Ήλιος, μετά από μία εκτίναξη στεμματικής μάζας, έστειλε προς
την κατεύθυνση του πλανήτη μας μια πανίσχυρη μαγνητική "καταιγίδα",
με ταχύτητα 3.000 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο, η οποία στο «τσακ» δεν βρήκε τον
στόχο της. Η NASA
ανακοίνωσε ότι επρόκειτο για την ισχυρότερη ηλιακή καταιγίδα των τελευταίων 150
ετών και είχε τη δυνατότητα να «ταρακουνήσει» για τα καλά τον σύγχρονο
πολιτισμό. Στην πραγματικότητα επρόκειτο για δύο διαδοχικές εκτινάξεις
στεμματικής μάζας με χρονική απόσταση μόλις δέκα έως 15 λεπτών, με αποτέλεσμα
το φαινόμενο να έχει ασυνήθιστη συνδυασμένη ένταση.
«Αν
η ηλιακή έκρηξη είχε συμβεί μόνο μια εβδομάδα νωρίτερα, η Γη θα είχε βρεθεί
ακριβώς στη γραμμή του πυρός», δήλωσε ο καθηγητής ατμοσφαιρικής και διαστημικής
φυσικής του Πανεπιστημίου του Κολοράντο Ντάνιελ Μπέικερ. Ελάχιστοι κάτοικοι της
Γης πήραν τότε είδηση τι συνέβη - ή τι θα μπορούσε να είχε συμβεί.
Οι
προηγούμενες εμπειρίες
Η
"καταιγίδα" έπληξε τη διαστημοσυσκευή STEREO-A,
το ηλιακό παρατηρητήριο της NASA.
Στη συνέχεια, οι επιστήμονες ανέλυσαν τα δεδομένα που εστάλησαν στη Γη και
συμπέραναν ότι, αν ο πλανήτης μας είχε «χτυπηθεί» τότε, θα επρόκειτο για το
χειρότερο συμβάν από την ηλιακή καταιγίδα του 1859 (γνωστή και ως «συμβάν
Κάρινγκτον»), όταν το σέλας που είχε προκληθεί, ήταν ορατό νότια μέχρι την
Ταϊτή στον Ειρηνικό, ενώ το «διαδίκτυο» της Βικτωριανής εποχής, το τηλεγραφικό
δίκτυο, είχε βγει εκτός λειτουργίας. Το συμβάν του 2012 ήταν επίσης διπλάσιας
έντασης από αυτήν που έπληξε το Κεμπέκ του Καναδά το 1989, προκαλώντας καθολικό
«μπλακ-άουτ».
«Είμαι
πεπεισμένος περισσότερο από ποτέ ότι η Γη και οι κάτοικοί της ήταν απίστευτα
τυχεροί, όταν συνέβη η ηλιακή έκρηξη του 2012», δήλωσε ο Ντάνιελ Μπέικερ. «Αν
είχαμε χτυπηθεί, ακόμη θα μαζεύαμε τα κομμάτια», πρόσθεσε και προειδοποίησε ότι
η ανθρωπότητα πρέπει να προετοιμαστεί καλύτερα για ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Οι
επιπτώσεις
A less threatening
solar storm on the Sun. Photograph: Nasa/AP
Μία
μελέτη της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ εκτίμησε πρόσφατα ότι μια
"καταιγίδα" ανάλογη εκείνης του 1859 θα είχε κοστίσει πάνω από δύο
τρισεκατομμύρια δολάρια στην παγκόσμια οικονομία (20 φορές περισσότερα από τις
ζημιές του τυφώνα «Κατρίνα») και θα είχε προκαλέσει εκτεταμένες καταστροφές σε
κάθε είδους υποδομές και υπηρεσίες, που θα χρειάζονταν πολλά χρόνια για να
αποκατασταθούν.
Μια
τέτοια ηλιακή καταιγίδα μπορεί να επιφέρει εκτεταμένες και όχι εύκολα
αποκαταστάσιμες διακοπές του ηλεκτρικού ρεύματος (βγαίνουν εκτός λειτουργίας οι
μετασχηματιστές των ηλεκτρικών δικτύων), κατάρρευση ζωτικών συστημάτων
επικοινωνιών και GPS,
ζημιές στα συστήματα ύδρευσης - αποχέτευσης (που βασίζονται συνήθως σε
ηλεκτρικές αντλίες), διάφορα επικίνδυνα προβλήματα ασφάλειας κ.α.
Η
ηλιακή δραστηριότητα, που επηρεάζει καθοριστικά τον διαστημικό καιρό, είναι ένα
σύνθετο φαινόμενο. Περιλαμβάνει τις ηλιακές εκλάμψεις (που στέλνουν ακτίνες-Χ
και ισχυρή υπεριώδη ακτινοβολία στη Γη), την εκτόξευση τεράστιων ποσοτήτων
φορτισμένων ηλιακών σωματιδίων, ηλεκτρονίων και πρωτονίων (που κάνουν ζημιά στα
ηλεκτρονικά συστήματα των δορυφόρων), καθώς και τις εκτινάξεις στεμματικής
μάζας, οι οποίες στέλνουν προς τον πλανήτη μας δισεκατομμύρια τόνους
μαγνητισμένου νέφους ηλιακού πλάσματος, που πέφτουν πάνω στην
"ασπίδα" του γήινου μαγνητικού πεδίου (συνήθως προκαλούν απλώς το
θεαματικό σέλας στους πόλους, αλλά ένα απευθείας μαζικό χτύπημα θα ήταν
καταστροφικό).
Υπάρχει
πιθανότητα 12% μια σούπερ ηλιακή καταιγίδα να χτυπήσει τη Γη μέσα στην επόμενη
δεκαετία, σύμφωνα με τον φυσικό Πιτ Ράιλι, ο οποίος έκανε τη σχετική δημοσίευση
στην επιθεώρηση «Space
Weather». Η εκτίμηση
αυτή βασίζεται σε στατιστική ανάλυση των στοιχείων για τις ηλιακές καταιγίδες
κατά τα τελευταία 50 χρόνια.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)