Ο χαμαιλέοντας αλλάζει χρώμα με τρικ νανοτεχνολογίας. Chameleon color changing abilities unlocked by science

Οι ερευνητές εξέτασαν τον άκρως παρδαλό χαμαιλέοντα-πάνθηρα της Μαδαγασκάρης. A paper has been published this week in Nature Communications which shows how chameleons are able to swiftly and radically alter their exterior colors. Believe it or not, this study is brand new - science did not know how a creature like the Panther Chameleon was able to change colors based on emotion or surroundings. In addition to uncovering the secrets of miniature nanocrystals for color change, these scientists also uncovered another reason for their existence: passive thermal protection (made to keep cool).

Ακολουθώντας... στυλιστικές συμβουλές, οι χαμαιλέοντες επιλέγουν χρώματα ανάλογα με τη διάθεσή τους. Όμως ο μηχανισμός με τον οποίο δημιουργούν τα παρδαλά τους σχέδια έχει μια μεγάλη δόση νανοτεχνολογίας.

Για πολύ καιρό, οι ζωολόγοι πίστευαν ότι αυτά τα ιδιαίτερα ερπετά αλλάζουν χρώμα όπως τα καλαμάρια ή σουπιές, τεντώνοντας κύτταρα του δέρματος που περιέχουν χρωστικές ουσίες.

Αυτό, όμως, αποδεικνύεται ανακριβές. Μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature Communications» αποκαλύπτει ότι οι χαμαιλέοντες αλλάζουν χρώμα ρυθμίζοντας ένα πλέγμα άχρωμων νανοκρυστάλλων στο επιφανειακό στρώμα του δέρματος. Ανάλογα με τη ρύθμιση, οι νανοκρύσταλλοι ανακλούν διαφορετικά χρώματα.

Η μελέτη πραγματοποιήθηκε με τον άκρως παρδαλό χαμαιλέοντα-πάνθηρα (Furcifer pardalis) της Μαδαγασκάρης. Τα ευρήματα, όμως, πρέπει να ισχύουν και για αρκετά ακόμα από τα 180 χαμαιλέοντα που υπάρχουν σε όλο τον κόσμο.

Ο νέος μηχανισμός

Figure 1: Colour change and iridophore types in panther chameleons. a) Reversible colour change is shown for two males (m1 and m2): during excitation (white arrows), background skin shifts from the baseline state (green) to yellow/orange and both vertical bars and horizontal mid-body stripe shift from blue to whitish (m1). Some animals (m2 and Supplementary Movie 2) have their blue vertical bars covered by red pigment cells. (b) Red dots: time evolution in the CIE chromaticity chart of a third male with green skin in a high-resolution video (Supplementary Movie 3); dashed white line: optical response in numerical simulations using a face-centred cubic (FCC) lattice of guanine crystals with lattice parameter indicated with black arrows. (c) Haematoxylin and eosin staining of a cross-section of white skin showing the epidermis (ep) and the two thick layers of iridophores (see also Supplementary Fig. 1). (d) TEM images of guanine nanocrystals in S-iridophores in the excited state and three-dimensional model of an FCC lattice (shown in two orientations). (e) TEM image of guanine nanocrystals in D-iridophores. Scale bars, 20 μm (c); 200 nm (d,e).

Η αλήθεια είναι ότι δέρμα του χαμαιλέοντα μπορεί να περιέχει καφετιά, κόκκινα και κίτρινα χρώματα, τα οποία όμως δεν επαρκούν για την παραγωγή μιας τόσο μεγάλης γκάμας χρωμάτων. Το μυστικό, αναφέρουν οι ερευνητές, είναι τα λεγόμενα «δομικά χρώματα».

O χαμαιλέοντας-πάνθηρας αλλάζει χρώμα σε βίντεο από τη μελέτη. 

«Τα χρώματα αυτά παράγονται χωρίς χρωστικές ουσίες μέσω ενός φυσικού φαινομένου οπτικής παρεμβολής. Είναι αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης ανάμεσα σε συγκεκριμένα μήκη κύματος του φωτός και μικροσκοπικές δομές, όπως οι κρύσταλλοι που υπάρχουν στο δέρμα των ερπετών» εξηγεί ο Μίτσελ Μιλίνκοβιτς, επικεφαλής της μελέτης.

Κύτταρα που υπάρχουν στην επιφάνεια του δέρματος και ονομάζονται «ιριδοφόρα» περιέχουν νανοκρυστάλλους της ουσίας γουανίνης, μιας από τις τέσσερις χημικές βάσεις στην αλυσίδα του DNA. Οι κρύσταλλοι αυτοί βρίσκονται διατεταγμένοι σε ένα πλέγμα, το οποίο όμως μπορεί να τεντώνεται ή να συρρικνώνεται ανάλογα με τις διαθέσεις του ζώου. Και, όσο πιο πολύ τεντώνεται το πλέγμα, τόσο μεγαλύτερα είναι τα μήκη κύματος του φωτός που ανακλά.

«Ανακαλύψαμε ότι ο χαμαιλέοντας αλλάζει χρώμα μέσω της ενεργής ρύθμισης ενός πλέγματος νανοκρυστάλλων» αναφέρει ο Μιλίνκοβιτς. «Όταν το ζώο είναι ήρεμο, οι κρύσταλλοι οργανώνονται σε ένα πυκνό δίκτυο που ανακλά τα μπλε μήκη κύματος. Όταν όμως βρίσκεται σε διέγερση, το πλέγμα νανοκρυστάλλων χαλαρώνει, κάτι που επιτρέπει την ανάκλαση άλλων χρωμάτων όπως το κίτρινο και το κόκκινο».

Η αλλαγή αυτή μπορεί να συμβεί, για παράδειγμα, όταν ένα αρσενικό βρεθεί αντιμέτωπο με κάποιον ανταγωνιστή, ή όταν θέλει να φλερτάρει κάποιο θηλυκό.

Αυτή η τεχνική νανοτεχνολογίας που ανέπτυξε ο χαμαιλέοντας στην πορεία της εξέλιξης έχει όμως και μια δεύτερη χρήση.

Figure 3: Iridophore types in lizards and function of D-iridophores in chameleons. (a) In addition to F. pardalis (Fig. 1), other chameleonidae (top to bottom: Chamaeleo calyptratus, Rhampholeon spectrum and Kinyongia matschiei) exhibit two superposed layers of (S- and D-) iridophores, whereas agamids (the sister group to chameleons) and gekkonids have a single-type iridophore layer (top to bottom: Agama mwanzae, Pogona vitticeps and Phelsuma grandis). Scale bar, 500 nm. (b) Reflectivity (R) of a panther chameleon white skin sample and solar radiation spectrum (blue curve) at sea level (1,000 W m−2); the product of the solar radiation spectrum and (1−R) yields the amount of sun radiation absorbed by deep tissues (red curve, 548 W m−2). (c) The product of the Fourier power spectrum (red curve, computed from TEM images of D-iridophores) and the extinction coefficient of skin29 (blue inset) yields a predicted reflectivity distribution (green curve) similar to the measured reflectivity spectrum (black dashed curve) of a panther chameleon red skin sample.

Βαθύτερα μέσα στο δέρμα, έδειξε η μελέτη, υπάρχει ένα δεύτερο στρώμα ιριδοφόρων κυττάρων που ανακλά το υπέρυθρο φως, δηλαδή τη θερμική ακτινοβολία. Αυτό επιτρέπει στο ερπετό να ρυθμίζει τη θερμοκρασία του όταν για παράδειγμα βρίσκεται στον ήλιο.

Χάρη στα ιριδοφόρα, επομένως, ο χαμαιλέοντας απολαμβάνει απέξω εμφάνιση κι από μέσα άνεση.

Ο ναρκισσισμός είναι γένους... αρσενικού. Men tend to be more narcissistic than women, study finds

Καραβάτζιο, Νάρκισσος, π.1595. Μεγάλη μετα-ανάλυση μελετών έδειξε ότι οι άνδρες δείχνουν σταθερά πιο ναρκισσιστικές τάσεις σε σύγκριση με τις γυναίκες σε όλες τις γενιές και ηλικίες. With three decades of data from more than 475,000 participants, a new study on narcissism from the University at Buffalo School of Management reveals that men, on average, are more narcissistic than women.

Ερευνητές της Σχολής Διοίκησης του Πανεπιστημίου του Μπάφαλο στις ΗΠΑ ανακάλυψαν ότι οι άνδρες είναι κατά μέσο όρο πιο ναρκισσιστές από τις γυναίκες. Η σχετική μελέτη, η οποία αναμένεται να δημοσιευθεί στην επιθεώρηση «Psychological Bulletin», έδειξε ότι σε μια περίοδο 31 ετών οι άνδρες είχαν σταθερά υψηλότερα σκορ σε τεστ ναρκισσισμού σε σύγκριση με τις γυναίκες - και μάλιστα η παρατήρηση αυτή αφορούσε πολλές και διαφορετικές γενιές καθώς και άτομα πολλών και διαφορετικών ηλικιών.

«Ο ναρκισσισμός συνδέεται με πολλές διαπροσωπικές δυσλειτουργίες, συμπεριλαμβανομένων της ανικανότητας του ατόμου να διατηρήσει υγιείς μακροχρόνιες σχέσεις, της επίδειξης ανήθικων συμπεριφορών και της επιθετικότητας» αναφέρει η επικεφαλής της μελέτης Εμιλι Γκριτζάλβα, επίκουρη καθηγήτρια Οργάνωσης και Ανθρώπινου Δυναμικού στη Σχολή Διοίκησης του Πανεπιστημίου του Μπάφαλο και προσθέτει: «Την ίδια στιγμή, αποδεικνύεται ότι ο ναρκισσισμός ενισχύει την αυτοεκτίμηση, χαρίζει συναισθηματική σταθερότητα ενώ συνδέεται και με ηγετικές τάσεις».

Σύμφωνα με την ερευνήτρια, εξετάζοντας τις διαφορές σε ό,τι αφορά τον ναρκισσισμό μεταξύ των δύο φύλων, μπορούμε να ρίξουμε φως και στις διαφορές που εμφανίζουν στις σχέσεις τους και στη συμπεριφορά τους.

Μεγάλη μετα-ανάλυση μελετών

Προκειμένου να καταλήξουν στα συμπεράσματά τους οι ειδικοί προχώρησαν σε μετα-ανάλυση περισσότερων από 355 δημοσιευμένων σε επιθεωρήσεις επιστημονικών άρθρων, τεχνικών εγχειριδίων, χειρογράφων και δοκιμίων βασιζόμενοι σε τρεις πτυχές του ναρκισσισμού: ηγετική συμπεριφορά / εξουσιαστικές τάσεις, πομπώδης συμπεριφορά / επιδειξιομανία, αίσθημα ότι το άτομο είναι ξεχωριστό και αξίζει ιδιαίτερη μεταχείριση.

Το μεγαλύτερο χάσμα μεταξύ των δύο φύλων εντοπίστηκε στον τελευταίο άξονα του... ανώτερου όντος, γεγονός που μαρτυρεί ότι οι άνδρες έχουν μεγαλύτερη τάση από τις γυναίκες να εκμεταλλεύονται τους άλλους και να νιώθουν ότι δικαιούνται να έχουν ειδικά προνόμια.

Ηγετικές τάσεις και ματαιοδοξία

Gyula Benczúr, Narcissus, 1881. “Narcissism is associated with various interpersonal dysfunctions, including an inability to maintain healthy long-term relationships, unethical behavior and aggression,” Emily Grijalva, Ph.D., assistant professor of organization and human resources in the UB School of Management states. "At the same time, narcissism is shown to boost self-esteem, emotional stability and the tendency to emerge as a leader," she says.

Η δεύτερη μεγάλη διαφορά μεταξύ των δύο φύλων αφορούσε τις ηγετικές τάσεις. «Σε σύγκριση με τις γυναίκες, οι άνδρες δείχνουν περισσότερη επιθυμία για εξουσία» σημείωσε η δρ Γκριτζάλβα, συμπληρώνοντας ωστόσο ότι δεν εμφανίστηκαν διαφορές μεταξύ των δύο φύλων σε ό,τι αφορούσε την επιδειξιομανία. «Αυτό δείχνει ότι τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες έχουν τις ίδιες πιθανότητες να δείξουν ματαιοδοξία».

Επιπλέον, οι επιστήμονες μελέτησαν στοιχεία που αφορούσαν φοιτητές κατά την περίοδο 1990-2013. Δεν βρήκαν καμία ένδειξη σχετικά με το ότι κάποιο από τα δύο φύλα έχει γίνει πιο ναρκισσιστικό με την πάροδο του χρόνου.

Έρευνες έχουν δείξει ότι διαφορές στην προσωπικότητα όπως ο ναρκισσισμός «αναδύονται» από στερεότυπα και προσδοκίες συνυφασμένα με τα δύο φύλα. Οι συγγραφείς της νέας μελέτης υποπτεύονται ότι η μόνιμη απουσία γυναικών σε ηγετικές θέσεις οφείλεται ως έναν βαθμό στα στερεότυπα που θέλουν τη θηλυκότητα να μη συνάδει με την ηγεσία.

Τα στερεότυπα

Nicolas Poussin, Echo et Narcisse, c. 1650. © Musée du Louvre, Paris. “By examining gender differences in narcissism, we may be able to explain gender disparities in these important outcomes.” Emily Grijalva, assistant professor of organization and human resources, University at Buffalo.

«Οι άνθρωποι τείνουν να παρατηρούν και να μαθαίνουν τους ρόλους του φύλου από μικρή ηλικία και έτσι μπορεί να αντιμετωπίσουν πολύ επιθετικές συμπεριφορές αν παρεκκλίνουν από τις προσδοκίες της κοινωνίας. Ιδίως οι γυναίκες γίνονται συχνά αντικείμενο έντονης κριτικής όταν εμφανίζουν επιθετικότητα και τάσεις εξουσίας. Αυτό το πλαίσιο δημιουργεί πίεση στις γυναίκες περισσότερο από όσο στους άνδρες και τις αναγκάζει να καταστείλουν εκφάνσεις ναρκισσιστικής συμπεριφοράς» γράφουν οι ερευνητές και καταλήγουν ότι μελλοντικές έρευνες θα πρέπει να διερευνήσουν περαιτέρω τους κοινωνικούς, πολιτισμικούς και βιολογικούς παράγοντες που συντελούν σε αυτές τις διαφορές μεταξύ των δύο φύλων.

Ο Νάρκισσος και ο ναρκισσισμός

Narcisse, fresque à Pompéi.

Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία ο Νάρκισσος ήταν ένας νεαρός, γιος της νύμφης Λειριώπης και του ποταμού Κηφισού, ο οποίος ήταν τόσο όμορφος ώστε όλες οι νύμφες τον ήθελαν για σύντροφό τους. Ο ίδιος όμως απέρριπτε όλες τις υποψήφιες λόγω της υπεροψίας του.

John William Waterhouse, Echo et Narcisse, 1903. Walker Art Gallery, Liverpool.

Λέγεται μάλιστα ότι μεταξύ άλλων απέρριψε και τη νύμφη Ηχώ η οποία απελπισμένη φώναζε συνεχώς το όνομά του μέχρι που η φωνή της έσβησε με αποτέλεσμα να ακούγεται πλέον μόνο η κατάληξη του ονόματος.

Nicolas-Bernard Lépicié, Narcisse changé en fleur, 1771.

Ο όμορφος Νάρκισσος τελικά ερωτεύθηκε μόνο το είδωλό του και αυτό τον κατέστρεψε. Σύμφωνα με τον μύθο, μια ημέρα, καθώς περιφερόταν στον ποταμό πρόσεξε το είδωλό του στο νερό. Ήταν το πιο όμορφο πρόσωπο που είχε δει. Άρχισε να περνά ημέρες ολόκληρες θαυμάζοντας το όμορφο είδωλο στο ποτάμι. Θεωρώντας πως αυτό που έβλεπε ήταν άλλη μία από τις νύμφες που τον κυνηγούσαν, ερωτεύτηκε σφόδρα το είδωλό του και καθόταν με τις ώρες και το θαύμαζε, ενώ ταυτόχρονα παραπονιόταν που το πρόσωπο μέσα στο νερό δεν του έλεγε τίποτα, αλλά μόνο τον κοιτούσε.

Ο Νάρκισσος περνούσε ημέρες ολόκληρες θαυμάζοντας την ομορφιά του στο ποτάμι. Μια ημέρα όμως, στην προσπάθειά του να φιλήσει αυτό που θεωρούσε πως ήταν νύμφη, έπεσε στο νερό και πνίγηκε. Στη θέση εκείνη μετά από λίγο φύτρωσε το ομώνυμο άνθος ως σύμβολο της φθοράς και των χθόνιων θεοτήτων.

Salvador Dalí, Métamorphose de Narcisse, 1937. This painting is Dalí's interpretation of the Greek myth of Narcissus. Narcissus was a youth of great beauty who loved only himself and broke the hearts of many lovers. The gods punished him by letting him see his own reflection in a pool. He fell in love with it, but discovered he could not embrace it and died of frustration. Relenting, the gods immortalised him as the narcissus (daffodil) flower. For this picture Dalí used a meticulous technique which he described as 'hand-painted colour photography' to depict with hallucinatory effect the transformation of Narcissus, kneeling in the pool, into the hand holding the egg and flower. Narcissus as he was before his transformation is seen posing in the background. The play with 'double images' sprang from Dalí's fascination with hallucination and delusion.

Ο Νάρκισσος της μυθολογίας έδωσε έτσι το όνομά του στην ψυχολογική διαταραχή προσωπικότητας που ονομάστηκε ναρκισσισμός και η οποία έχει ως κύρια χαρακτηριστικά την αλαζονεία, το αίσθημα ανωτερότητας και την έλλειψη ενσυναίσθησης.

Κ.Π. Καβάφης, Στου Kαφενείου την Eίσοδο. C.P. Cavafy, At the Café Door

Jean Béraud, Au Bistro, At the Bistro. Oil on canvas, 33 × 41 cm, Private collection.

Την προσοχή μου κάτι που είπαν πλάγι μου

διεύθυνε στου καφενείου την είσοδο.

Κ’ είδα τ’ ωραίο σώμα που έμοιαζε

σαν απ’ την άκρα πείρα του να τώκαμεν ο Έρως —

πλάττοντας τα συμμετρικά του μέλη με χαρά·

υψώνοντας γλυπτό το ανάστημα·

πλάττοντας με συγκίνησι το πρόσωπο

κι αφίνοντας απ’ των χεριών του το άγγιγμα

ένα αίσθημα στο μέτωπο, στα μάτια, και στα χείλη.

L'Ephèbe d'Agde, trouvé dans l'Hérault, Bronze, H. 1.33 m.

(Από τα Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984)

At the Café Door

Pierre-Auguste Renoir, Au café, In the Café, circa 1877. Oil on canvas, 39.3 × 34.3 cm, Kröller-Müller Museum.

Something they said beside me

made me look toward the café door,

and I saw that lovely body which seemed

as though Eros in his mastery had fashioned it,

joyfully shaping its well-formed limbs,

molding its tall build,

shaping its face tenderly,

and leaving, with a touch of the fingers,

a particular nuance on the brow, the eyes, the lips.

Tête de l'Aurige, Bronze, H. 1.80 m.

Translated by Edmund Keeley/Philip Sherrard.

Νέα κατηγορία φαρμάκων «επιβραδύνει θεαματικά» τη γήρανση. A 'big first step' toward slowing the aging process with new class of drugs

Lucian Freud, Large Interior, 1973. H εξόντωση των κυττάρων που έχουν σταματήσει να διαιρούνται δεν αποκλείεται να επαναφέρει τα χαμένα νιάτα. The results of a new study have pushed researchers one step closer to developing drugs that slow the human aging process. Scientists from The Scripps Research Institute in Jupiter, FL, the Mayo Clinic in Rochester, MN, and colleagues have identified a new class of drugs that dramatically improved cardiac function, reduced symptoms of frailty and prolonged the healthy lifespan of mice.

Φάρμακα που σπρώχνουν στην αυτοκτονία τα γερασμένα κύτταρα του οργανισμού οδήγησαν σε «θεαματική» επιβράδυνση της γήρανσης σε ποντίκια, αναφέρουν ερευνητές της Mayo Clinic και άλλων ερευνητικών ιδρυμάτων.

Στο μέλλον εφικτή η επιβράδυνση, η πρόληψη, η αντιστροφή των χρόνιων παθήσεων

Rembrandt Harmenszoon van Rijn (July 15, 1606 – October 4, 1669) was probably the most famous and best painter and etcher of The Netherlands.. He was born was born on July 15, 1606 in Leiden. He became quite old for those days, he died at age 63 while the average life expectancy in those days was 44. Nevertheless several investigators have diagnosed him with several illnesses. These diagnoses were based on the minor physical aberrations seen in his self portraits or stylistic style changes.

Τα εντυπωσιακά αποτελέσματα του πειράματος δείχνουν ότι «ίσως μια μέρα γίνει εφικτό το να επιβραδύνουμε, να προλαμβάνουμε, να μετριάζουμε, ή ακόμα και να αντιστρέφουμε πολλαπλές χρόνιες παθήσεις, αντί για μία κάθε φορά» δηλώνει ο Τζέιμς Κέρκλαντ, ερευνητής της διάσημης κλινικής και επικεφαλής της μελέτης που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Aging Cell.

Τα κύτταρα που έχουν ολοκληρώσει τον μέγιστο αριθμό διαιρέσεων συσσωρεύονται στον οργανισμό με την πάροδο του χρόνου και πιστεύεται ότι επιταχύνουν τις διαδικασίες της γήρανσης. Η έρευνα διαπιστώνει ότι, όπως συμβαίνει και στην περίπτωση του καρκίνου, τα γερασμένα αυτά κύτταρα εκφράζουν γονίδια που τους επιτρέπουν να αντιστέκονται στη διαδικασία προγραμματισμένου κυτταρικού θανάτου, γνωστή ως απόπτωση.

Προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει ότι η εισαγωγή ενός γονιδίου που αναγκάζει τα γερασμένα κύτταρα να αυτοκτονήσουν αυξάνει τη διάρκεια υγιούς ζωής στα ποντίκια. Ωστόσο η μέθοδος αυτή δεν μπορεί να εφαρμοστεί στον άνθρωπο, κυρίως για λόγους ηθικής, οπότε η ερευνητική ομάδα αναζήτησε φάρμακα που θα προσέφεραν τα ίδια οφέλη.

Δύο υποσχόμενες ουσίες

Lucian Freud, Two Irishmen, 1985. The researchers say senolytics "could keep the effects of aging at bay and significantly extend the healthspan of patients."

Και όπως φαίνεται, τα βρήκαν. Το πρώτο από τα φάρμακα που χρησιμοποίησαν ήταν το αντικαρκινικό φάρμακο ντασατινίμπη (dasatinib), ενώ η δεύτερη ουσία είναι η κερκετίνη ή βαλανοκετόνη, μια φυσική ουσία με αντιισταμινική και αντιφλεγμονώδη δράση.

Εργαστηριακές δοκιμές έδειξαν ότι η ντασατινίμπη στοχεύει επιλεκτικά τα γερασμένα πρόδρομα κύτταρα του λιπώδους ιστού, ενώ η βαλανοκετόνη τα γερασμένα κύτταρα του ενδοθηλίου και τα βλαστικά κύτταρα του μυελού των οστών.

Σε συνδυασμό, τα δύο φάρμακα προσέφεραν τη μεγαλύτερη παράταση της υγιούς ζωής σε ποντίκια που γερνούν ταχύτερα από το κανονικό λόγω εσκεμμένης ακτινοβόλησης.

Οφέλη με μια μόνο δόση

Μία μόνο δόση ήταν αρκετή για να βελτιώσει την καρδιαγγειακή λειτουργία και την αντοχή στην άσκηση, ενώ παράλληλα περιόρισε την οστεοπόρωση και τη γεροντική αδυναμία, αναφέρουν οι ερευνητές. Τα οφέλη διήρκεσαν τουλάχιστον επτά μήνες, ενώ η επαναλαμβανόμενη χορήγηση του κοκτέιλ έδειξε να επιβραδύνει ακόμα περισσότερο τη γήρανση.

Οι ερευνητές τονίζουν ότι απαιτούνται περαιτέρω μελέτες προτού εφαρμοστεί στον άνθρωπο αυτή η αντιγηραντική θεραπεία. Επισημαίνουν ακόμα ότι και τα δύο φάρμακα ενδέχεται να έχουν παρενέργειες.

Δεδομένου όμως ότι ακόμα και μία μόνο δόση δείχνει να προσφέρει αποτέλεσμα, τα ευρήματα της μελέτης θα μπορούσαν ενδεχομένως να αξιοποιηθούν στην καταπολέμηση μιας ποικιλίας ασθενειών που σχετίζονται με το γήρας.

Ανακαλύφθηκαν 9 νάνοι γαλαξίες στη γειτονιά μας. New dwarf galaxies discovered in orbit around the Milky Way

The Magellanic Clouds and the Auxiliary Telescopes at the Paranal Observatory in the Atacama Desert in Chile. Only 6 of the 9 newly discovered satellites are present in this image. The other three are just outside the field of view. The insets show images of the three most visible objects (Eridanus 1, Horologium 1 and Pictoris 1) and are 13x13 arcminutes on the sky (or 3000x3000 DECam pixels). Credit: V. Belokurov, S. Koposov (IoA, Cambridge). Photo: Y. Beletsky (Carnegie Observatories)

Βρετανοί αστρονόμοι ανακάλυψαν εννέα άγνωστους έως τώρα νάνους γαλαξίες, που αποτελούν δορυφόρους του δικού μας γαλαξία, εμπλουτίζοντας έτσι την εικόνα της «γειτονιάς» μας. Πρόκειται για τον μεγαλύτερο αριθμό γειτονικών γαλαξιών που έχει ποτέ ανακαλυφθεί. Είναι επίσης η πρώτη ανακάλυψη νάνων γαλαξιών εδώ και μια δεκαετία.

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, με επικεφαλής τον δρ. Σεργκέι Κοπόζοφ του Ινστιτούτου Αστρονομίας, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστροφυσικής «The Astrophysical Journal», ανέφεραν ότι τα ευρήματα, μεταξύ άλλων, θα βοηθήσουν στην καλύτερη κατανόηση της σκοτεινής ύλης, της μυστηριώδους ουσίας που συγκρατεί βαρυτικά τον γαλαξία μας και τους άλλους γαλαξίες του σύμπαντος, για να μη διαλυθούν.

The Magellanic Clouds and the stream of neutral hydrogen. The insets show the image of the largest satellite discovered (Eridanus 2) as well as the smallest one (Indus 1). The insets are 13x13 arcminutes on the sky (or 3000x3000 DECam pixels) for Eridanus 2 and 6.5x6.5 arcminutes (or 1500x1500 DECam pixels) for Indus 1. Credit: V. Belokurov, S. Koposov (IoA, Cambridge). HI image: M. Putman (Columbia)

Οι νέοι νάνοι γαλαξίες ανακαλύφθηκαν στο νότιο ημισφαίριο της Γης, κοντά στο Μεγάλο και στο Μικρό Μαγγελανικό Νέφος, τους έως σήμερα μεγαλύτερους και πιο γνωστούς νάνους γαλαξίες σε τροχιά γύρω από τον δικό μας μεγάλο γαλαξία.

Οι νέοι νάνοι γαλαξίες είναι περίπου ένα δισεκατομμύριο φορές πιο αχνοί από τον δικό μας και έχουν μάζα ένα εκατομμύριο φορές μικρότερη. Ο πιο κοντινός από τους εννέα απέχει γύρω στα 97.000 έτη φωτός (στον αστερισμό του Διχτυού), ενώ ο πιο μακρινός 1,2 εκατομμύρια έτη φωτός (στον αστερισμό του Ποταμού). Μερικοί από τους εννέα νάνους μπορεί να μην είναι γαλαξίες, αλλά σφαιρικά σμήνη άστρων.

Η ανακάλυψη εξέπληξε τους επιστήμονες. «Δεν μπορούσα να πιστέψω στα μάτια μου. Η ανακάλυψη τόσων πολλών γαλαξιών σε μια τόσο μικρή περιοχή του ουρανού ήταν τελείως απρόσμενη» δήλωσε ο Κοπόζοφ.

Distribution of the Galactic satellites on the sky. The underlying background image is the Infrared Map produced by the 2MASS survey Credit: S. Koposov, V. Belokurov (IoA, Cambridge). Background: 2MASS

Οι νάνοι γαλαξίες είναι οι μικρότερες γαλαξιακές δομές στο σύμπαν και οι μικρότεροι και πιο αχνοί από αυτούς περιέχουν μόνο 5.000 άστρα. Ο δικός μας γαλαξίας, αντίθετα, περιέχει εκατοντάδες δισεκατομμύρια άστρα. Αν και εκτιμάται ότι υπάρχουν εκατοντάδες νάνοι γαλαξίες γύρω από τον γαλαξία μας, η πολύ αμυδρή λάμψη τους και το μικρό μέγεθός τους καθιστά απίστευτα δύσκολο να εντοπιστούν, ακόμη κι αν βρίσκονται πολύ κοντά μας.

Επειδή οι νάνοι γαλαξίες περιέχουν μόνο 1% ορατή ύλη και 99% σκοτεινή ύλη, θεωρούνται ιδανικοί για τη μελέτη της τελευταίας, η οποία αποτελεί περίπου το 25% όλης της ύλης και ενέργειας του σύμπαντος. Αν και αόρατη, η σκοτεινή ύλη κάνει αισθητή την παρουσία και δράση της, μέσω της βαρυτικής έλξης που ασκεί.

Από πού κρατάει η σκούφια των σκύλων; Where did dogs first appear?

Pierre Bonnard, La Convoitise de Black, 1910. Τη... σκούφια του σκύλου αναζητούν με επιμονή οι επιστήμονες συγκεντρώνοντας πλήθος δεδομένων. The origins of dog domestication have been difficult to unravel.

Σε... σκυλοκαβγά εξελίσσεται η επιστημονική έρευνα σχετικά με την καταγωγή του σκύλου. Έχει διαπιστωθεί ότι ο σκύλος προέρχεται από την εξημέρωση λύκων αλλά όλες οι τελευταίες μελέτες υποδεικνύουν διαφορετικές χρονικές περιόδους για το πότε συνέβη αυτό αλλά και διαφορετικές περιοχές σχετικά με το πού συνέβη. Κάποιοι ειδικοί τοποθετούν την εξημέρωση πριν από περίπου 20 χιλιάδες έτη ενώ άλλοι μιλούν για ενδείξεις εξημέρωσης πριν από περίπου 70 χιλιάδες έτη. Κάποιες μελέτες υποδεικνύουν ως τόπο καταγωγής των σκύλων την Ευρώπη, κάποιες άλλες τη Μέση Ανατολή και άλλες τη Νοτιοανατολική Ασία.

Ευρωπαίοι;

Skull of a Palaeolithic dog from the Goyet cave (Belgium), calibrated age of 36,000 years Before the Present. Thalmann et al. believe the species represented by this fossil to be an ancient sister-group to all modern dogs and wolves, rather than a direct ancestor. Credit: Image courtesy of Royal Belgian Institute of Natural Sciences

Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Τούρκου στη Φινλανδία πραγματοποίησαν μεγάλη γενετική ανάλυση σε δείγματα σύγχρονων και αρχαίων σκύλων και λύκων. Η ανάλυσή τους αποκάλυψε ότι οι σύγχρονοι σκύλοι έχουν συγγένεια με τους αρχαίους ή σύγχρονους ευρωπαϊκούς λύκους, όχι όμως και με λύκους εκτός Ευρώπης.

Τα δείγματα των αρχαίων σκύλων που χρησιμοποιήθηκαν στην ανάλυση χρονολογούνται πριν από περισσότερο από 18.000 χρόνια. Αν τα πράγματα έχουν πράγματι έτσι, αυτό σημαίνει ότι οι σκύλοι άρχισαν να διαχωρίζονται από τους λύκους όταν οι άνθρωποι βρίσκονταν ακόμη στη φάση του κυνηγού-τροφοσυλλέκτη.

Είναι πιθανό κάποιοι λύκοι να ακολουθούσαν τους κυνηγούς, αρχικώς από απόσταση, προκειμένου να τραφούν από τα απομεινάρια μεγάλων ζώων που οι κυνηγοί άφηναν πίσω τους. Τελικώς όμως οι λύκοι ενσωματώθηκαν σε αυτές τις ομάδες καθώς εξοικειώθηκαν με τον άνθρωπο. Η μελέτη δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Science».

Μέση Ανατολή ή Ασία;

Researchers at Sweden’s KTH Royal Institute of Technology say their genetic studies provide “very strong evidence” that wolves were first domesticated in southern East Asia. Credit: © Ya-Ping Zhang

Σειρά μελετών που δημοσιεύθηκαν στην επιθεώρηση «Nature» προσέφεραν αρχαιολογικές και γενετικές ενδείξεις σύμφωνα με τις οποίες ο σκύλος εμφανίστηκε στη Μέση Ανατολή.

Αυτό όμως δεν βρίσκει σύμφωνο τον δρα Πέτερ Σαβολάινεν του σουηδικού Βασιλικού Ινστιτούτου Τεχνολογίας. «Καμία από αυτές τις μελέτες δεν συμπεριέλαβε δείγματα από την περιοχή της Ασίας που βρίσκεται νότια του ποταμού Γιανγκτσέ» επισημαίνει.

Ο Σαβολάινεν συνεργάστηκε με κινέζους συναδέλφους του για να πραγματοποιήσει γενετικές αναλύσεις σε αρσενικούς σκύλους από όλο τον κόσμο. Συγκεκριμένα, η μελέτη εξέτασε το χρωμόσωμα Υ, το οποίο κληροδοτείται αποκλειστικά από τον πατέρα στους άρρενες απογόνους.

«Τα αποτελέσματά μας επιβεβαιώνουν ότι η περιοχή της Ασίας νότια του Γιανγκτσέ ήταν η σημαντικότερη - και πιθανότατα η μόνη - περιοχή όπου εξημερώθηκε ο σκύλος» είπε ο δρ Σαβολάινεν.

Η ανάλυση έδειξε ότι η γενετική ποικιλότητα των σκύλων ήταν υψηλότερη σε αυτή την περιοχή της Ασίας από ό,τι σε οποιαδήποτε άλλη περιοχή. Μάλιστα, αυτή η περιοχή κάλυπτε το σύνολο της γονιδιακής δεξαμενής των σκύλων που εξετάστηκαν, ενώ μόλις το μισό της γονιδιακής δεξαμενής ήταν κοινό σε όλες τις περιοχές που εξετάστηκαν.

Η μελέτη του Σαβολάινεν για το σκυλίσιο χρωμόσωμα Υ δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Heredity». Η έρευνα μάλιστα προστίθεται σε προηγούμενη μελέτη της ίδιας ομάδας, η οποία δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Ecology and Evolution». Σε αυτή την περίπτωση, η ομάδα του Σαβολάινεν εξέτασε το μιτοχονδριακό DNA, το οποίο κληροδοτείται σε όλους τους απογόνους αποκλειστικά από τη μητέρα. Παρ' όλο που η μελέτη εστιάστηκε στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, προς την οποία έδειχναν άλλες έρευνες, το συμπέρασμα ήταν και σε αυτή την περίπτωση ότι ο λύκος εξημερώθηκε στην Ασία.

Πότε;

Το μόνο βέβαιο είναι ότι οι σκύλοι είναι προϊόν της εξημέρωσης των γκρίζων λύκων. New analysis suggests that domestic dogs evolved from European wolves that interacted with human hunter-gatherers. Gray wolf. WIKIMEDIA, MARTIN MECNAROWSKI

Κρανίο σκύλου που ανακάλυψαν οι επιστήμονες στα όρη Αλτάι στη Σιβηρία συγγενεύει περισσότερο με αυτό του οικόσιτου σκύλου παρά με εκείνο του λύκου, σύμφωνα με γενετικές αναλύσεις. Όπως εξηγούν οι ερευνητές της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, με δημοσίευσή τους στην επιθεώρηση «PLοS ONE», τα νέα ευρήματα μαρτυρούν ότι ο σκύλος εξημερώθηκε για πρώτη φορά πριν από περίπου 33.000 χρόνια. Το καλοδιατηρημένο κρανίο του Αλτάι αποτελεί ένα από τα δύο παλαιότερα ευρήματα που αφορούν πιθανότατα εξημερωμένους σκύλους. Το δεύτερο είναι ένα απολίθωμα που ενδεχομένως ανήκει σε σκύλο ο οποίος είχε ζήσει πριν από 31.700 έτη - βρέθηκε στη σπηλιά Γκογέ, στο Βέλγιο. Από ανατομικές αναλύσεις φάνηκε ότι τα ευρήματα αυτά πλησιάζουν περισσότερο στον σκύλο παρά στον λύκο.

Την πιο πρόσφατη άποψη για την ημερομηνία της εξημέρωσης του σκύλου αλλά και την τοποθεσία που αυτό συνέβη διατυπώνει η αμερικανίδα ανθρωπολόγος Πατ Σίπμαν του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια σε βιβλίο της που θα κυκλοφορήσει σε λίγες εβδομάδες. Η Σίπμαν πιστεύει ότι οι λύκοι έμαθαν να τρέφονται από τους ανθρώπους ήδη πριν από 70.000 χρόνια, μόλις οι πρόγονοί μας άρχισαν να μεταναστεύουν από την Αφρική προς την Ευρώπη, όπου έφθασαν τελικά πριν από περίπου 45.000 χρόνια, γεγονός που σταδιακά οδήγησε στην εμφάνιση των σκύλων. Μάλιστα, η Σίπμαν προχώρησε ένα βήμα παρακάτω υποστηρίζοντας ότι οι σκύλοι που συντρόφευαν τον σύγχρονο άνθρωπο στην Ευρώπη ήταν ο καθοριστικός παράγοντας για τη μυστηριώδη εξαφάνιση των Νεάντερταλ. Η Σίπμαν εκτιμά ότι τα πρώτα λυκόσκυλα μαζί με τα ανώτερα όπλα και τις μεγαλύτερες κυνηγετικές δεξιότητες επέτρεψαν στους ανθρώπους να «σβήσουν» τους Νεάντερταλ από τον χάρτη και να γίνουν αυτοί οι κυρίαρχοι στην Ευρώπη.

Τα λυκόσκυλα θα εντόπιζαν και μετά θα κυνηγούσαν τα μεγάλα ζώα (π.χ. ελάφια, βίσονες κ.ά.) έως ότου αυτά εξαντλούνταν από την κούραση. Τελικά οι άνθρωποι θα έδιναν με τα δόρατα και τα βέλη τους τη χαριστική - και σχετικά ξεκούραστη - βολή στα θηράματά τους. Ήταν μια παραγωγική συνέργεια και κατανομή δραστηριοτήτων, καθώς τα μεν λυκόσκυλα δεν χρειαζόταν να κάνουν το δύσκολο μέρος της «δουλειάς», δηλαδή να πλησιάσουν πολύ κοντά τα μεγάλα ζώα-θηράματα, για να τα σκοτώσουν, ενώ οι άνθρωποι δεν χρειαζόταν να χαλούν άσκοπα την ενέργειά τους στο κυνήγι.

«Δωμάτιο με θέα» στην Κέα. ‘A room with a view’ on the island of Kea

Οπτικοποίηση ενός από τα πλοία και θραύσμα που εικονίζει τμήμα πλοίου διακοσμημένου με δελφίνια καθώς και το σχέδιο μελέτης του. Visualization of one of the ships, plus a photograph of the fragment of hull with dolphins. In her lecture entitled “”A room with a view’: Kea paintings and social context” Lyvia Morgan will present new reconstructions of the Miniature Frieze and Plant Panels from the Northeast Bastion at Ayia Irini, Kea, placing the images within their physical setting and socio-cultural context. The lecture is part of the Cycladic Seminar series, organized by Marisa Marthari at the Archaeological Society of Athens.

Nέες αναπαραστάσεις της μικρογραφικής ζωφόρου και των τοιχογραφιών με τα φυτικά θέματα από τον Βορειοανατολικό Προμαχώνα της Αγίας Ειρήνης της Κέας, που θέτουν τις εικόνες στο φυσικό καθώς και το κοινωνικό και πολιτιστικό περιβάλλον τους, θα παρουσιάσει η Lyvia Morgan σε διάλεξή της με τίτλο «”A Room with a View”: Kea Paintings and Social Context» («“Δωμάτιο με θέα”: Οι τοιχογραφίες της Κέας σε συνάρτηση με το κοινωνικό περιβάλλον»), στο πλαίσιο του Κυκλαδικού Σεμιναρίου που διοργανώνεται στην Αρχαιολογική Εταιρεία από τη Μαρίζα Μαρθάρη.

Η Αγία Ειρήνη κατά την περίοδο VI (YK I / YM IA) με τους τοιχογραφημένους χώρους (Διασκευή της κάτοψης του οικισμού που δείχνει τους τοίχους στο παρόν στάδιο της στρωματογραφικής έρευνας). Ayia Irini in Period VI (LC I / LM IA), showing the painted rooms (Adapted from the site plan showing the walls according to the current state of research on stratigraphy).

Όπως αναφέρει η κα Morgan: «Ο Βορειοανατολικός Προμαχώνας και οι τοιχογραφίες του δημιουργήθηκαν για να απεικονίσουν τις πρωτοφανείς επιπτώσεις της επέκτασης των εμπορικών και πολιτιστικών ανταλλαγών ανάμεσα στα νησιά στην αρχή της Ύστερης Εποχής του Χαλκού. Το δωμάτιο με τις Μικρογραφίες, στρατηγικά τοποθετημένο μέσα στο νέο διευρυμένο τείχος της Περιόδου VI, είχε μια θέα ζωτικής σημασίας για την προσέγγιση στην πόλη.

Ανασυγκρότηση του βραχώδους τοπίου και φωτογραφίες δύο θραυσμάτων. Reconstruction of the rocky landscape, plus photographs of two of the fragments. According to Mrs. Morgan: “The Northeast Bastion and its paintings were created to accommodate the phenomenal impact of the expansion of trade and cultural exchange between the islands at the beginning of the Late Bronze Age. Strategically placed within the newly extended fortification wall of Period VI, the room with the Miniatures had a crucial view of the approach to the town. The paintings speak of social relationships and the sharing of produce, hunting, preparation for a feast, and ceremonial display on land and sea. Extraordinary attention has been paid to landscape – marsh, river, rocky hills, sea and, uniquely, sky. The Bastion is interpreted as a meeting place and banqueting hall for elites, its paintings being pivotal in expressing the local fabric of cultural life and the social role of this harbour settlement.”

Οι τοιχογραφίες “μιλούν” για τις κοινωνικές σχέσεις και την κατανομή των προϊόντων, το κυνήγι, την προετοιμασία μιας γιορτής, τα τελετουργικά δρώμενα σε στεριά και θάλασσα. Εξαιρετική προσοχή έχει δοθεί στο τοπίο – έλος, ποτάμι, βραχώδεις λόφοι, θάλασσα και ένας μοναδικά αποδοσμένος ουρανός.

Θραύσμα τοιχογραφίας που εικονίζει άνδρες και τρίποδες και το σχέδιο μελέτης του. Fragment of men with cauldrons, plus study drawing. The lecture will be given on Tuesday, March 10, 2015, at 7.00 p.m., in the Archaeological Society of Athens (22, Panepistimiou str.).

Ο Προμαχώνας ερμηνεύεται ως χώρος συνάντησης και αίθουσα συμποσίων της αριστοκρατίας με τις τοιχογραφίες του να είναι καθοριστικής σημασίας για την έκφραση του τοπικού ιστού της πολιτιστικής ζωής και τον κοινωνικό ρόλο του παραθαλάσσιου οικισμού-λιμανιού».

Η διάλεξη θα δοθεί την Τρίτη 10 Μαρτίου 2015, και ώρα 19.00, στο κτήριο της Εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας (Πανεπιστημίου 22).

Πηγή: http://www.archaiologia.gr/