Σπάνιο φαινόμενο κοσμικού
κανιβαλισμού σε απόσταση τριών χιλιάδων ετών φωτός. Καλλιτεχνική απεικόνιση του
εντυπωσιακού φαινομένου με το ένα άστρο να απορροφά την ύλη ενός γειτονικού του
με την όλη διαδικασία να παράγει ένα εντυπωσιακό νέφος ύλης. This illustration reveals
a vast disk of gas surrounding the Wolf-Rayet star Nasty 1, shown at center. A
close companion star is pulling gas from the star, shown by the bridge of
bright material connecting the two stars. This act of celestial cannibalism
exposes the massive star’s hot, helium core. Some of the material, however, is
escaping into space, forming the huge disk. This disk structure has never been
seen before around a Wolf-Rayet star. Image credit: NASA / ESA
/ G. Bacon, STScI.
Ομάδα ερευνητών εντόπισε
ένα εντυπωσιακό αλλά και πολύ ενδιαφέρον κοσμικό φαινόμενο. Ένα άστρο που
ανήκει σε μια πολύ σπάνια κατηγορία είναι θύμα κανιβαλισμού από ένα γειτονικό
του άστρο.
Το Μοχθηρό
A pancake-shaped disk of gas circles around an
extremely bright star nicknamed "Nasty 1," in our Milky Way galaxy. Credit:
NASA, ESA, and J. Mauerhan (University of California, Berkeley)
Το 1963 δύο αστρονόμοι
ανακάλυψαν σε απόσταση τριών χιλιάδων ετών φωτός από εμάς ένα άστρο το οποίο
ονομάστηκε NaSt1 από τα αρχικά των επιθέτων των δύο ερευνητών (Νασάου και Στίβενσον). Όμως στην αστρονομική κοινότητα το άστρο αυτό απέκτησε το…παρατσούκλι «Μοχθηρό»
επειδή η αντίστοιχη αγγλική λέξη (nasty) έμοιαζε πολύ με το όνομα του. Πρόκειται για
ένα άστρο που ανήκει σε ένα σπάνιο είδος γιγάντιων άστρων που οι επιστήμονες
ονομάζουν Wolf-Rayet. Μέχρι σήμερα έχουν εντοπισθεί μόλις 300 τέτοια άστρα στο Σύμπαν.
Τα άστρα Wolf-Rayet έχουν μάζα 20 φορές μεγαλύτερη από τη μάζα του Ήλιου. Πρόκειται για
ιδιαίτερα φωτεινά άστρα που διοχετεύουν συνεχώς ύλη στο διάστημα με τη μορφή
του αστρικού ανέμου με αποτέλεσμα να σχηματίζονται φυσαλίδες στο διαστρικό
μέσο. Η σπανιότητα των Wolf-Rayet δεν έχει επιτρέψει στους επιστήμονες να αποκτήσουν πολλές γνώσεις για
αυτά. Δεν υπάρχουν πολλά διαθέσιμα στοιχεία για το πώς δημιουργούνται, πώς
εξελίσσονται και πόση είναι η διάρκεια της ζωής τους. Αυτό που γνωρίζουμε είναι
ότι τα Wolf-Rayet μετατρέπονται σε υπερκαινοφανείς αστέρες.
O κανίβαλος
Astronomers using the Wide Field Camera 3 on
NASA’s Hubble Space Telescope have discovered a pancake-shaped disk of gas
around an extremely bright star in the Milky Way Galaxy. The star is nicknamed
‘Nasty 1,’ derived from its catalog name of NaSt1. Compass and scale image of
the Wolf-Rayet star Nasty 1. Image credit: NASA / ESA / Z. Levay, STScI / J.
Mauerhan, University of California, Berkeley.
Ερευνητές με επικεφαλής
επιστήμονες του Πανεπιστημίου Μπέρκλι στις ΗΠΑ έστρεψαν τα διαστημικά τηλεσκόπια
Hubble και Chandra στο Nast1 και διαπίστωσαν ότι γύρω από το άστρο έχει σχηματιστεί ένα κολοσσιαίο
νέφος πυκνής κοσμικής ύλης. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των ερευνητών το νέφος
αυτό έχει διάμετρο περίπου 3 τρισεκατομμύρια χλμ! Σύμφωνα με τους ερευνητές το
νέφος αυτό κρύβει στο εσωτερικό του ένα άλλο άστρο το οποίο ρουφάει την ύλη του
Nast1. Όμως το άστρο κανίβαλος δεν μπορεί να απορροφήσει ολόκληρη την ύλη του Nast1 με αποτέλεσμα ότι περισσεύει να σχηματίζει το πυκνό νέφος. Οι
ερευνητές εκτιμούν ότι το άστρο-κανίβαλος κάποια στιγμή στο μέλλον θα
καταστραφεί σε μια έκρηξη σουπερνόβα. H ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Monthly
Notices of the Royal Astronomical Society (arXiv.org preprint)».