O Τυραννόσαυρος Ρεξ είχε δόντια-«μαχαίρια». Tyrannosaurus rex 'had steak knife teeth'

Μπριζόλα είχε το καθημερινό... μενού των σαρκοβόρων δεινοσαύρων, γεγονός που, σύμφωνα με τους επιστήμονες, τους εξόπλισε με τα κατάλληλα δόντια-«μαχαίρια». Στην καλλιτεχνιική απεικόνιση ένας Γοργόσαυρος καταβροχθίζει έναν Κορυθόσαυρο, πριν από περίπου 75 εκατομμύρια χρόνια. The Tyrannosaurus rex and its fellow theropod dinosaurs that rampage across the screen in movies like Jurassic World were successful predators partly due to a unique, deeply serrated tooth structure that allowed them to easily tear through the flesh and bone of other dinosaurs, says new research. Gorgosaurus is shown using its specialized teeth for feeding on a young Corythosaurus in Alberta, 75 million years ago. Credit: Painting by Danielle Dufault

Στα δόντια του Τυραννόσαυρου Ρεξ κρύβεται το μυστικό της επιτυχίας του αιμοσταγούς κυνηγού της Ιουράσιας περιόδου. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, τα τρομακτικά θηρόποδα είχαν για δόντια… οδοντωτά μαχαίρια τα οποία τους επέτρεπαν να κόβουν τη σάρκα,  ακόμα και τα οστά των θηραμάτων τους.

Ο Τ-Ρεξ υπολογίζεται ότι εμφανίστηκε στη Γη πριν από περίπου 200 εκατ. χρόνια και αποτελούσε τον σαρκοβόρο «τρόμο» μέχρι τη στιγμή που οι δεινόσαυροι εξαφανίστηκαν από τη Γη – περίπου πριν από 65 εκατ. χρόνια.

Στην κόψη του… δοντιού

Η οδοντωτή δομή των δοντιών τους, επέτρεπε στα θηρόποδα να κόβουν με μεγάλη ευκολία τη σάρκα και τα οστά των θηραμάτων τους. A detail of a thin section through the tooth of a large theropod, Gorgosaurus, from Alberta. Credit: Danielle Default

Στο πλαίσιο της μελέτης του Πανεπιστημίου του Τορόντο, στο Μισισάουγκα (UTM) του Οντάριο, καναδοί παλαιοντολόγοι εξέτασαν τις περιπτώσεις οκτώ ειδών θηροπόδων, αποκαλύπτοντας τη μέχρι πρότινος άγνωστη περιπλοκότητα της τρομακτικής τους οδοντοστοιχίας.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι εσωτερικοί οδοντικοί ιστοί ήταν «οργανωμένοι»  με τρόπο που χάριζε στα δόντια των «δολοφόνων» της Ιουράσιας περιόδου πρωτόγνωρη αντοχή, δύναμη και διάρκεια ζωής. Το πλαϊνό και εξωτερικό μέρος των δοντιών θύμιζε οδοντωτό μαχαίρι, γεγονός που εξηγεί την ευκολία με την οποία σκότωναν και στη συνέχεια καταβρόχθιζαν το άτυχο θήραμά τους.

Τρώγοντας έρχεται η όρεξη

Lead author Kirstin Brink, University of Toronto Mississauga, is shown with the tooth and thin section of the large theropod Carcharodontosaurus. Credit: Kirstin Brink

Δόντι που εκτιμάται ότι άνηκε στον Τυραννόσαυρο Ρεξ, εντοπίστηκε σε απολίθωμα οστού θηράματος. «Η οδοντωτή δομή του δοντιού ήταν εκείνη που επέτρεπε την αποτελεσματική διάτρηση της σάρκας και της αποκοπής μεγάλων κομματιών από το θήραμα» εξηγεί η παλαιοντολόγος δρ Κριστίν Μπρινκ.

Με τη βοήθεια ηλεκτρονικής μικροσκοπίας, οι ερευνητές ανέλυσαν διαφορετικά στρώματα απολιθωμένων δοντιών που έχουν βρεθεί ως σήμερα, αποκαλύπτοντας τις χημικές τους ιδιότητες. Συγκεκριμένα μελέτησαν δόντια του μικρόσωμου είδους Κοιλόφυσις, του είδους που θύμιζε πτηνό Τρόοδον, όπως επίσης και μεγαλόσωμων θηρευτών όπως ο Αλλόσαυρος, ο Γοργόσαυρος, ο Δασπλετόσαυρος, ο Τυραννόσαυρος, ο Καρχαροδοντόσαυρος και ο γιγάντιος ημι-αμφίβιος Σπινόσαυρος.

Τα δόντια μάλιστα του Τυραννόσαυρου και του Καρχαροδοντόσαυρου άγγιζαν σε μήκος τα 23 εκατοστά.

«Στην περίπτωση των θηροπόδων, οι οδοντωτές δομές είναι μεγαλύτερες και βαθύτερες από ό,τι φαίνεται στο δόντι εκ πρώτης όψεως. Κάτι τέτοιο τους χάριζε μεγαλύτερη δύναμη και διάρκεια ζωής, ενώ προστάτευε τα δόντια από τυχόν φθορές» επισημαίνει ο καθηγητής Παλαιοντολογίας δρ Ρόμπερτ Ράιτ.

Ανανέωση δοντιών εφ’ όρου ζωής

Ο δράκος του Κόμοντο, έχει περίπου 60 μικρά και αιχμηρά «οδοντωτά» δόντια ώστε να μπορεί τεμαχίζει το θήραμά του. Κατά τους ειδικούς μπορεί να καταναλώσει γεύμα που αγγίζει ακόμα και το 80% του βάρους του σώματός του. A combination of venom and sharp teeth makes the Komodo dragon's bite absolutely deadly. Photo Credit: Anna Yu/Getty Images

Τα δόντια των δεινοσαύρων σύμφωνα με τον ίδιο, δεν σταματούσαν να φυτρώνουν, ανεξάρτητα από την ηλικία τους. Για παράδειγμα, όταν ένα δόντι έσπαγε, ένα άλλο το αντικαθιστούσε. «Η αντικατάσταση ενός σπασμένου δοντιού απαιτούσε δύο χρόνια π.χ. στην περίπτωση του Τυραννόσαυρου. Για τον λόγο αυτόν, τα ιδιαίτερα ενισχυμένα δόντια σήμαιναν μικρότερο κίνδυνο φθοράς και λιγότερα κενά στην οδοντοστοιχία, με στόχο το αποτελεσματικό κυνήγι και την επαρκή κατανάλωση κρέατος» προσθέτει ο ειδικός.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, ο δράκος του Κόμοντο που ζει στην Ινδονησία, θυμίζει γιγάντια σαύρα και αγγίζει σε μήκος τα 3 μέτρα, αποτελεί το μοναδικό έμβιο ερπετό το οποίο διαθέτει...  οδοντωτά δόντια παρόμοια με εκείνα που είχαν τα θηρόποδα πριν από αρκετά εκατομμύρια χρόνια.

Πηγή: K. S. Brink, R. R. Reisz, A. R. H. LeBlanc, R. S. Chang, Y. C. Lee, C. C. Chiang, T. Huang, D. C. Evans. Developmental and evolutionary novelty in the serrated teeth of theropod dinosaurs. Scientific Reports, 2015; 5: 12338 DOI: 10.1038/srep12338

Βρέθηκε η εξαδέλφη της Γης! Kepler-452b: What It Would Be Like to Live On Earth's 'Cousin'

Καλλιτεχνική απεικόνιση της επιφάνειας του Kepler-452b ο οποίος είναι πιθανώς ο πιο φιλικός στη ζωή εξωπλανήτης που έχει εντοπιστεί μέχρι σήμερα. Artist impression of the surface of Kepler 452b. With a radius 60% larger than Earth, the planet has a better than even chance of having a rocky composition, and is likely to have a thick atmosphere and a significant amount of water. Because we can’t yet measure the mass of Kepler 452b, astronomers rely on models to estimate a range of possible masses, with the most likely being 5 times that of Earth. Such a massive rocky planet would likely still have active volcanism. Kepler 452b is orbiting a close cousin of our Sun, but one that is 1.5 billion years older. In the scenario depicted here, the planet is just entering a runaway greenhouse phase of its climate history. The increasing energy from its aging sun could be evaporating any oceans, leaving behind large lakes ringed with mineral deposits. Kepler 452b could be giving us a preview of what the Earth will undergo more than a billion years from now, as the Sun ages and grows brighter. Credit: SETI Institute/Danielle Futselaar

Η NASA ανακοίνωσε ότι εντοπίστηκε ένας εξωπλανήτης που έχει μέγεθος παρεμφερές με αυτό της Γης, βρίσκεται σε τροχιά γύρω από ένα άστρο παρόμοιο με τον Ήλιο και επιπλέον βρίσκεται στην λεγόμενη κατοικήσιμη ζώνη, όπως δηλαδή και ο πλανήτης μας. 

This artist's concept compares Earth (left) to the new planet, called Kepler-452b, which is about 60 percent larger in diameter. Credits: NASA/JPL-Caltech/T. Pyle

Είναι η πρώτη φορά που εντοπίζεται ένας πλανήτης μακριά από το ηλιακό μας σύστημα που συγκεντρώνει όλα τα κρίσιμα χαρακτηριστικά (μέγεθος, κατηγορία μητρικού άστρου και απόσταση από αυτό) ώστε να έχει σημαντικές πιθανότητες να διαθέτει συνθήκες ευνοϊκές στην παρουσία της ζωής.

Στον αστερισμό του Κύκνου

Καλλιτεχνική απεικόνιση του πλανήτη Kepler-452b που συγκεντρώνει όλα τα χαρακτηριστικά για να είναι φιλόξενος στη ζωή. This artist's concept depicts one possible appearance of the planet Kepler-452b, the first near-Earth-size world to be found in the habitable zone of star that is similar to our sun. Credits: NASA/JPL-Caltech/T. Pyle

Ο πλανήτης βρίσκεται σε απόσταση 1.400 ετών φωτός από εμάς στον αστερισμό του Κύκνου. Βρίσκεται σε τροχιά γύρω από το άστρο Kepler-452 που ανήκει στην ίδια κατηγορία άστρων με τον Ήλιο (G2) και έχει την ίδια θερμοκρασία με το μητρικό μας άστρο.

The exoplanet Kepler-452b is a planet very much like and the closest cousin or twin to our planet yet found. See all about planet Kepler-452b in our full infographic. Credit: By Karl Tate, Infographics Artist

Ο πλανήτης που ονομάστηκε Kepler-452b ανήκει στην κατηγορία των Υπέρ-Γαιών και έχει διάμετρο 60% μεγαλύτερη από αυτή της Γης. Αν και οι επιστήμονες δεν έχουν ακόμη στη διάθεσή τους δεδομένα για τη μάζα και τη σύνθεσή του, όλα τα υπόλοιπα στοιχεία υποδεικνύουν ότι έχει πολλές πιθανότητες να είναι βραχώδης, άρα πολλαπλασιάζονται και οι πιθανότητες να είναι φιλικός στη ζωή. «Μπορούμε να θωρήσουμε τον Kepler 452-b ως μια μεγαλύτερη εξαδέλφη της Γης που θα μας δώσει πολύτιμες πληροφορίες για την εξέλιξη του πλανήτη μας» ανέφερε σε συνέντευξη Τύπου ο Γιον Τζένκινς, επικεφαλής της ομάδας των αναλυτών δεδομένων της αποστολής Kepler.

This size and scale of the Kepler-452 system compared alongside the Kepler-186 system and the solar system. Kepler-186 is a miniature solar system that would fit entirely inside the orbit of Mercury. Credits: NASA/JPL-CalTech/R. Hurt

Με απλά λόγια πρόκειται για τον δυνητικά πιο φιλόξενο στη ζωή πλανήτη που γνωρίζουμε. Ας δούμε ορισμένα από τα πιο σημαντικά και ενδιαφέροντα στοιχεία για τον Kepler-452b που οι επιστήμονες της NASA τον χαρακτήρισαν ως «εξαδέλφη της Γης»:

· Βρίσκεται σε απόσταση 1.400 ετών φωτός από εμάς.

· Ολοκληρώνει μια περιστροφή γύρω από το μητρικό του άστρο σε 385 ημέρες.

· Έχει διάμετρο 60% μεγαλύτερη από αυτή της Γης.

· Δεν γνωρίζουμε ακόμη τη μάζα του και αν είναι βραχώδης, αν και όλες οι ενδείξεις δείχνουν ότι μάλλον είναι βραχώδης, γεγονός που θα αυξήσει ακόμη περισσότερο τις πιθανότητες να διαθέτει ή να διέθετε στο παρελθόν συνθήκες ευνοϊκές στην παρουσία της ζωής.

· Υπολογίζοντας την ηλιοφάνεια, τη θερμοκρασία και την ακτινοβολία που δέχεται από το μητρικό του άστρο οι επιστήμονες θεωρούν ότι οι συνθήκες στον Kepler-452b ευνοούν τα μέγιστα στην ανάπτυξη χλωρίδας. Με απλά λόγια ο πλανήτης πιθανώς να είναι ένας παράδεισος φυτών.

· Εκτιμάται ότι ο πλανήτης έχει διπλάσια βαρυτική έλξη από αυτή της Γης, γεγονός που ίσως δυσκολεύει αλλά σε καμία περίπτωση δεν απαγορεύει την παρουσία της ζωής.

· Ακόμη και αν διαπιστωθεί ότι ο Kepler-452b είναι κατοικήσιμος, με τα σημερινά τεχνικά μέσα που διαθέτουμε δεν υπάρχει περιθώριο οποιουδήποτε είδους αποστολής, επανδρωμένης ή μη. Το ταχύτερο διαστημικό σκάφος που έχει κατασκευαστεί μέχρι σήμερα είναι το New Horizons που βρίσκεται στο σύστημα του Πλούτωνα. Αν η NASA έδινε εντολή στο New Horizons να συνεχίσει το ταξίδι του για να πάει στον Kepler-452b το σκάφος θα έφτανε στον εξωπλανήτη σε περίπου 26 εκ. έτη!

The mission of the Kepler Space Telescope is to identify and characterize Earth-size planets in the habitable zones of nearby stars. See how NASA's planet-hunting Kepler spacecraft works in this Space.com infographic. Credit: Karl Tate, SPACE.com contributor

To διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler στα περίπου δύο χρόνια λειτουργίας του εξερεύνησε δεκάδες χιλιάδες άστρα του γαλαξία μας και υπέδειξε την ύπαρξη 4.696 πλανητών.

There are 4,696 planet candidates now known with the release of the seventh Kepler planet candidate catalog - an increase of 521 since the release of the previous catalog in January 2015. Credits: NASA/W. Stenzel

Μέχρι σήμερα έχει πιστοποιηθεί η ύπαρξη 1.030 εξ αυτών με τους επιστήμονες να αναζητούν και τους υπόλοιπους. Συνολικά έχουν εντοπιστεί περίπου δύο χιλιάδες εξωπλανήτες στον γαλαξία μας. Η νέα εντυπωσιακή ανακάλυψη δημοσιεύεται παράλληλα με την ανακοίνωσή της από τη NASA στην επιθεώρηση «The Astronomical Journal».

Νέα ευρήματα στην ανασκαφή του κάστρου Βελίκας

Άποψη του κάστρου της Βελίκας. Βρίσκεται σε κατάφυτο λόφο στη βόρεια άκρη της παραλίας της Βελίκας και δίπλα στη μονή του Θεολόγου. Μοναδική οχυρωματική θέση, που έλεγχε όλη την παραλία από το Δερματά μέχρι το Μαυροβούνι και απετέλεσε, σύμφωνα με τις τελευταίες έρευνες, τη θέση της αρχαίας Μελιβοίας. Διατηρεί οχύρωση τριών περιόδων, από την αρχαία μέχρι την κυρίως βυζαντινή περίοδο. Στους πρόποδες του λόφου υπήρχαν τα νεκροταφεία, ενώ η πόλη θα πρέπει να απλωνόταν στην ελεύθερη έκταση μέχρι την παραλία.

Ως σημαντικό μνημείο, θρησκευτικό κέντρο της ευρύτερης περιοχής αναδεικνύουν την εκκλησία του κάστρου Βελίκας, Δήμου Αγιάς, τα ευρήματα της πέμπτης ανασκαφικής περιόδου, που διεξήχθη φέτος, στο πλαίσιο του πενταετούς ερευνητικού προγράμματος το οποίο εγκρίθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού μεταξύ της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λάρισας και του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας – Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας.

Στη διάρκεια της φετινής ανασκαφής ολοκληρώθηκε η έρευνα της τρίκλιτης βασιλικής του 6ου αιώνα.

Στη διάρκεια της φετινής ανασκαφής ολοκληρώθηκε η έρευνα της εκκλησίας, που είναι μια τρίκλιτη βασιλική του 6ου αιώνα, και συνεχίστηκε η αποκάλυψη των κτιρίων του άμεσου περιβάλλοντος χώρου της. Τα έξοδα της πανεπιστημιακής αποστολής κάλυψε ο Δήμος Αγιάς, ενώ την ευθύνη του προγράμματος είχαν ο καθηγητής Αρχαιολογίας, Γιάννης Βαραλής, και η αρχαιολόγος Σταυρούλα Σδρόλια.

Εύρημα από την ανασκαφή στο Κάστρο Βελίκας.

Σημαντικά αποτελέσματα προέκυψαν στη λεγόμενη «οικία του ιερέα» στη νότια πλευρά, όπου είχε βρεθεί πέρυσι ποτήριο Θείας Κοινωνίας και φιαλίδιο μύρου. Φέτος, εκτός από την άφθονη κεραμική του 6ου αι. μ.Χ., βρέθηκε χάλκινος μικρός δίσκος, υαλόλιθος, του χαρακτηριστικού τύπου για διακόσμηση πολυτελών κιβωτιδίων και αρκετά Ιουστινιάνεια νομίσματα κοπής Θεσσαλονίκης, που πιστοποιούν ότι το κάστρο ανήκε στη σφαίρα επιρροής της Θεσσαλονίκης, από την οποία εξαρτώνταν και η φρουρά.

Επίσης, αποκαλύφθηκαν για πρώτη φορά τα βόρεια προσκτίσματα του ναού, που καταλαμβάνουν όλο το μήκος εξωτερικά του βορείου κλίτους και ο ρόλος τους τελεί υπό έρευνα.

Εύρημα από την ανασκαφή στο Κάστρο Βελίκας.

Τα κινητά ευρήματα, όπως και των άλλων ανασκαμμένων κτιρίων του κάστρου, που πρόσφατα αναδείχθηκαν μέσω του ΕΣΠΑ, πιστοποιούν για πρώτη φορά τις εμπορικές σχέσεις της περιοχής με πολλά κέντρα του Αιγαίου και της Μαύρης Θάλασσας. Στις σχέσεις αυτές κεντρικό ρόλο διαδραμάτιζε η διακίνηση ελαιολάδου, που έφτανε μέχρι τα σύνορα του Δούναβη για την τροφοδοσία του στρατού.

Πηγή: Υπουργείο Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων (Δελτίο Τύπου).

Και άλλη παγωμένη οροσειρά στον Πλούτωνα. NASA’s New Horizons Finds Second Mountain Range in Pluto’s ‘Heart’

Μια από τις εικόνες της δεύτερης παγωμένης οροσειράς που εντόπισε το New Horizons στον Πλούτωνα. Βρίσκεται σε απόσταση 110 χλμ από εκείνη που εντόπισε πριν λίγες μέρες το σκάφος New Horizons. A newly discovered mountain range lies near the southwestern margin of Pluto’s Tombaugh Regio (Tombaugh Region), situated between bright, icy plains and dark, heavily-cratered terrain. This image was acquired by New Horizons’ Long Range Reconnaissance Imager (LORRI) on July 14, 2015 from a distance of 48,000 miles (77,000 kilometers) and sent back to Earth on July 20. Features as small as a half-mile (1 kilometer) across are visible. Image Credit: NASA/JHUAPL/SWRI

Συνεχίζει να εντυπωσιάζει τους επιστήμονες ο Πλούτωνας αφού είναι πολύ πιο ενδιαφέρον κόσμος από όσο πίστευαν οι επιστήμονες. Το σκάφος New Horizons που βρίσκεται από τις 14 Ιουλίου στο σύστημα του πλανήτη νάνου του ηλιακού μας μεταδίδει εικόνες και δεδομένα που αποκαλύπτουν συνεχώς νέα και «απρόσμενα» χαρακτηριστικά του Πλούτωνα. Πριν από λίγες μέρες το New Horizons εντόπισε στον πλανήτη νάνο μια οροσειρά τα βουνά της οποίας αποτελούνται από πάγο. Η ανακάλυψη προκάλεσε αίσθηση αφού είναι η πρώτη φορά που εντοπίζονται… παγόβουνα πάνω στην επιφάνεια ενός σώματος στο ηλιακό μας σύστημα. Οι νέες εικόνες που έστειλε το New Horizons αποκάλυψαν την ύπαρξη άλλης μιας παγωμένης οροσειράς στον Πλούτωνα.

Σύμφωνα με τα μέλη της αποστολής του New Horizons η οροσειρά αυτή βρίσκεται σε απόσταση περίπου 110 χλμ από την άλλη και οι κορυφές τους βρίσκονται σε ύψη που κυμαίνονται από χίλια ως χιλιαεξακόσια μέτρα.

Στις νέες εικόνες που έστειλε το New Horizons απεικονίζονται και δύο από τους δορυφόρους του η Νύχτα (αριστερά) και η Ύδρα (δεξιά). Pluto’s moon Nix (left), shown here in enhanced color as imaged by the New Horizons Ralph instrument, has a reddish spot that has attracted the interest of mission scientists. The data were obtained on the morning of July 14, 2015, and received on the ground on July 18. At the time the observations were taken New Horizons was about 102,000 miles (165,000 km) from Nix. The image shows features as small as approximately 2 miles (3 kilometers) across on Nix, which is estimated to be 26 miles (42 kilometers) long and 22 miles (36 kilometers) wide. Pluto’s small, irregularly shaped moon Hydra (right) is revealed in this black and white image taken from New Horizons’ LORRI instrument on July 14, 2015, from a distance of about 143,000 miles (231,000 kilometers). Features as small as 0.7 miles (1.2 kilometers) are visible on Hydra, which measures 34 miles (55 kilometers) in length. Image Credit: NASA/JHUAPL/SWRI

Εκτός από την νέα οροσειρά το New Horizons έστειλε και νέες εικόνες των δορυφόρων του Πλούτωνα. Πέντε είναι οι γνωστοί δορυφόροι του Πλούτωνα: Ο Χάροντας, η Στυξ, η Νύχτα, ο Κέρβερος και η Ύδρα.

Η Νύχτα και η Ύδρα είναι ο δεύτερος και τρίτος κατά σειρά δορυφόρος που ανακαλύφθηκαν μετά τον Χάροντα. Μπορεί να έχουν το ίδιο μέγεθος αλλά η ομοιότητες τελειώνουν εκεί.

Το διαστημικό σκάφος «Νέοι Ορίζοντες» μας έστειλε την πρώτη έγχρωμη φωτογραφία της Νύχτας. Στην εικόνα αυτή αναδεικνύεται μια περίεργη περιοχή σε σχήμα φασολιού, με μέγεθος 42×36 χιλιόμετρα.

Όσον αφορά την Ύδρα, στην πιο καθαρή εικόνα που μας έστειλε το «New Horizons», φαίνεται να έχει ακανόνιστο σχήμα που μοιάζει με την πολιτεία του Michigan. Η εικόνα αυτή λήφθηκε στις 14 Ιουλίου 2015 από απόσταση 231,000 χιλιομέτρων και στην επιφάνεια του δορυφόρου φαίνονται δυο μεγάλοι κρατήρες. Οι επιστήμονες εκτιμούν από την φωτογραφία ότι οι διαστάσεις της Ύδρας είναι 55 χιλιόμετρα μήκος και 40 χιλιόμετρα πλάτος.

Αυτό το νέο πακέτο εικόνων έφθασε στο κέντρο της αποστολής στις 20 Ιουλίου και όπως ανακοίνωσε η NASA νέες εικόνες αναμένονται να φθάσουν την Παρασκευή οπότε πιθανώς να έχουμε ανακοινώσεις για κάποια νέα ανακάλυψη στον παγωμένο κόσμο στην άκρη του ηλιακού μας συστήματος.

H ιστορία του σύμπαντος σε 8 λεπτά. A Brief History of Everything in just 8 Minutes

Most of us have a pretty good understanding of the basic timeline of our universe. Sometime, around 13.8 billion years ago, there was a BANG, and our universe came into being. A few years passed and, roughly 13.6 billion years ago, the first stars were born. Our own little solar system came about 4.5 billion years ago, and evidence suggests that life arose around 3.5 billion years ago. Moving on to humanity, historians assert that civilization formed in various “cradles” sometime around 3300 BCE. Time passed in much the same way and, eventually, I typed this little article and (hopefully) you read some of it. But where are we headed from here? What does the end of everything have in store for us? Photograph courtesy NASA/Brad Hansen (UCLA)/Harvey Richer (UBC)/Steinn Sigurdsson (Penn State)/Ingrid Stairs (UBC)/Stephen Thorsett (UCSC)

Ένα βίντεο από το ΜinuteΡhysics με την συμμετοχή του αστροφυσικού Neil deGrasse Tyson:

Renown astrophysicist Neil deGrasse Tyson explains “The Genesis of the Universe” on a special episode of MinutePhysics writen and narrated by Neil deGrasse Tyson and animated by Henry Reich. The video’s soundtrack of “The Firebird Suite” by Igor Stravinsky, performed by The United States Air Force Band.

«Σταυροφορία» για την αναζήτηση εξωγήινης ζωής. $100m Breakthrough Listen is 'largest ever' search for alien civilisations

Η αναζήτηση νοήμονος εξωγήινης ζωής λαμβάνει νέες διαστάσεις με το νέο ερευνητικό πρόγραμμα. Breakthrough Listen is the largest ever scientific research program aimed at finding evidence of civilizations beyond Earth. Image via Breakthrough Listen.

Τη συνεργασία του με τον ρωσικής καταγωγής δισεκατομμυριούχο Γιούρι Μίλνερ ανακοίνωσε ο Στίβεν Χόκινγκ, σε μία καινούρια προσπάθεια για τον εντοπισμό πολιτισμών σε άλλους πλανήτες.

Ξεκινά νέο ερευνητικό πρόγραμμα με προεξέχων μέλος τον Στίβεν Χόκινγκ. Russian billionaire Yuri Milner announced the Breakthrough Listen project in London on July 20, 2015. Panel at right includes physicist Stephen Hawking, astronomer Martin Rees, SETI pioneer Frank Drake, Cosmos producer Ann Druyan and astronomer Geoffrey Marcy, whose work has been pivotal in the search for extrasolar planets. Credit: Getty Images

Ο Ρώσος δισεκατομμυριούχος Γιούρι Μπορίσοβιτς Μίλνερ που δραστηριοποιείται κυρίως στους τομείς του Διαδικτύου και τηλεπικοινωνιών είναι επίσης γνωστός για την αγάπη του για το Διάστημα. Δεν είναι τυχαίο ότι οι γονείς του τον ονόμασαν Γιούρι προς τιμήν του θρυλικού Ρώσου κοσμοναύτη Γιούρι Γκαγκάριν που ήταν ο πρώτος άνθρωπος που βγήκε από τα σύνορα της Γης. Ο Μίλνερ χρηματοδοτεί ένα νέο φιλόδοξο πρόγραμμα αναζήτησης εξωγήινης ζωής και μάλιστα κάποιου προηγμένου πολιτισμού.

Θέλουμε να τους… ακούσουμε

Parkes Observatory radio telescope in Australia will be used for the search. Credit: Getty Images

Το πρόγραμμα ονομάζεται Breakthrough Listen και οι επιστήμονες που συμμετέχουν σε αυτό θα έχουν την δυνατότητα να χρησιμοποιούν για μεγάλα χρονικά διαστήματα πολύ ισχυρά επίγεια τηλεσκόπια.

The Breakthrough Listen launch at the Royal Society. The project will be the most comprehensive search for radio and optical signals coming from intelligent life beyond the solar system.

Σε πρώτη φάση ο Μίλνερ προσέφερε 100 εκ. δολάρια με τα οποία οι ερευνητές αναμένεται να δεσμεύσουν για δική τους χρήση χιλιάδες ώρες λειτουργίας αυτών των τηλεσκoπίων. Η έρευνα για την αναζήτηση εξωγήινης ζωής δεν θα επικεντρωθεί μόνο στον γαλαξία μας αλλά σε περίπου 100 γαλαξίες. Στόχος είναι να εντοπιστούν σήματα που προέρχονται από νοήμονες πολιτισμούς.

Stephen Hawking gives his support to Breakthrough Listen, an intensive search for alien life.

Η εκκίνηση του προγράμματος έγινε την Δευτέρα στη Βασιλική Εταιρεία του Λονδίνου με κεντρικό ομιλητή τον διάσημο αστροφυσικό Στίβεν Χόκινγκ.

This telescope in Greenbank, West Virginia will join in the search for intelligent life in the universe as part of the Breakthrough Listen endeavor. Image via NRAO/AUI/NSF

Στο πρόγραμμα θα συμμετέχουν και άλλοι διάσημοι επιστήμονες όπως Βρετανός αστρονόμος Μάρτιν Ρις και ο Αμερικανός αστρονόμος Φράνκ Ντρέικ εκ των πρωτοπόρων των ερευνητικών προσπαθειών εντοπισμού προηγμένων εξωγήινων πολιτισμών όπως το πρόγραμμα SETI.

Κατά την παρουσίαση του Breakthrough Listen, το οποίο θα διαρκέσει 10 χρόνια, ο Χόκινγκ επισήμανε τη σημασία που έχει η αναζήτηση εξωγήινης νοημοσύνης. "It is important for us to know if we are alone in the dark." Professor Stephen Hawking. Credit: Getty Images

«Το νέο πρόγραμμα είναι εξαιρετικά σημαντικό και αυξάνει τις ελπίδες για την απάντηση του ερωτήματος του ο άνθρωπος έχει παρέα στο Σύμπαν. Ήρθε η ώρα να δεσμευτούμε στην απάντηση αυτού του ερωτήματος. Ο άνθρωπος έχει βαθιά ανάγκη να εξερευνά, να μαθαίνει, να γνωρίζει. Επιπλέον ο άνθρωπος είναι κοινωνικό ον έτσι είναι σημαντικό για εμάς να μάθουμε αν είμαστε μόνοι μας στο Σύμπαν» ανέφερε στην ομιλία του ο Χόκινγκ. Ο Μίλνερ χρηματοδοτεί και ένα δεύτερο πρόγραμμα, με την ονομασία Breakthrough Message, το οποίο έχει στόχο τη σύνταξη ενός μηνύματος που θα μπορούσαν να μεταδώσουν οι γήινοι στο Διάστημα.

Η χρυσή τομή της Καπέλα Σιξτίνα. Michelangelo painted the Sistine Chapel using the Golden Ratio

Ο Μιχαήλ Άγγελος χρησιμοποίησε τον περίφημο αριθμό φ στην θρυλική τοιχογραφία της οροφής της. New research provides mathematical evidence that Michelangelo used the Golden Ratio of 1.6 when painting The Creation of Adam on the ceiling of the Sistine Chapel. The Golden Ratio is found when you divide a line into two parts so that the longer part divided by the smaller part is equal to the whole length divided by the longer part.

Το παρεκκλήσι Καπέλα Σιξτίνα στο Βατικανό είναι ίσως πιο διάσημο και από τη Βασιλική του Αγίου Πέτρου. Το παρεκκλήσι αποτελεί μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς εξαιτίας των εκπληκτικών τοιχογραφιών της. Εκείνη που φυσικά ξεχωρίζει είναι η τοιχογραφία της οροφής της οποία δημιούργησε ο Μιχαήλ Άγγελος. Η λεπτομέρεια που ξεχωρίζει σε αυτή την τοιχογραφία είναι η προσπάθεια του Θεού να αγγίξει τον Αδάμ που είναι ξαπλωμένος απλώνοντας το χέρι του. Ο δείκτης στο χέρι του Θεού πλησιάζει τον δείκτη στο απλωμένο χέρι του Αδάμ αλλά τελικά η επαφή δεν επιτυγχάνεται. Έχουν γραφτεί πολλά τόσο συνολικά για την τοιχογραφία του Μιχαήλ Άγγελου όσο και για την συγκεκριμένη σκηνή. 

The team decided to apply the same Golden Ratio equation to see if there is any link between the fingers of God and Adam in relation to the other images that make up the ceiling of the Sistine Chapel. They found them to be aligned with the other images on the Chapel's ceiling in accordance with the Golden Ratio'

Μια νέα μελέτη επιστημόνων του Ομοσπονδιακού Πανεπιστημίου Επιστημών Υγείας στο Πόρτο Αλέγκρε στην Πορτογαλία αναφέρει ότι ο κορυφαίος καλλιτέχνης της Αναγέννησης δεν χρησιμοποίησε μόνο το ζωγραφικό του ταλέντο και τις γνώσεις του στην ανατομία στη δημιουργία της περίφημης σκηνής αλλά χρησιμοποίησε και τα μαθηματικά και ειδικότερα τη λεγόμενη χρυσή τομή.

Η αναλογία

Σύμφωνα με τη νέα μελέτη η σκηνή του Αδάμ με τον Θεό στην Καπέλα Σιξτίνα έγινε με τη χρήση της χρυσής τομής. The Golden Ratio 1.618 is believed to be the hidden math behind nature and beauty. Now scientists believe Michelangelo intentionally used the Golden Ratio when painting The Creation of Adam on the ceiling of the Sistine Chapel to improve his art. Credit: wileyonlinelibrary

Η λεγόμενη χρυσή τομή ή χρυσή αναλογία φ = 1.618 διαδραματίζει έναν σημαντικό ρόλο τόσο στα μαθηματικά, στην αρχιτεκτονική, στις τέχνες και σε άλλους τομείς. Ο χρυσός αριθμός φ, ανιχνεύθηκε για πρώτη φορά από τους αρχαίους Έλληνες οι οποίοι παρατήρησαν ότι όλα πάνω στην γη, από τα φυτά μέχρι το ίδιο το ανθρώπινο σώμα, αναπτύσσονται βάσει μίας αναλογίας. Οι ιστορικοί υποδεικνύουν τον Πυθαγόρα και την σχολή του ως τον τόπο που για πρώτη φορά διατυπώνεται ο μαθηματικός ορισμός της αναλογίας χρησιμοποιώντας δύο ευθύγραμμα τμήματα. 

Ο καινοτόμος της μαθηματικής σκέψης Πυθαγόρας. Bust of Pythagoras of Samos in the Capitoline Museums, Rome.

Η σκέψη του Πυθαγόρα (ή των μαθητών του) ήταν πως αν υπάρχει ένα ευθύγραμμο τμήμα και ένα σημείο τομής να το τέμνει ασύμμετρα έτσι ώστε το μήκος του μεγαλύτερου τμήματος προς όλο το μήκος του τμήματος να είναι ίσο με το μήκος του μεγαλύτερου τμήματος προς το μήκος του μικρότερου, τότε ο λόγος τους φανερώνει κάποιους είδους αναλογία. Η υπόθεση ήταν ότι υπάρχει ένα τμήμα ΑΒ. Τέμνοντάς το σε δύο μέρη τα οποία δεν είναι ίσα μεταξύ τους στο σημείο Γ, δημιουργούνται δύο ευθύγραμμα τμήματα. Έστω ότι ΑΓ&ΒΓ τότε ΑΒ/ΑΓ=ΑΓ/ΒΓ. Το σημείο τομής Γ δίνει την χρυσή αναλογία γιατί ο λόγος των ΑΒ/ΑΓ και ΑΓ/ΒΓ δίνει αποτέλεσμα 1.618 που είναι και ο χρυσός αριθμός φ. Ο αριθμός αυτός φανερώνει την αρμονία που διακατέχει ένα αντικείμενο το οποίο εξετάζεται.

Πηγή: Deivis De Campos, Tais Malysz, João Antonio Bonatto-Costa, Geraldo Pereira Jotz, Lino Pinto De Oliveira Junior, Andrea Oxley da Rocha. More than a neuroanatomical representation in The Creation of Adam by Michelangelo Buonarroti, a representation of the Golden Ratio. Clinical Anatomy, 2015; DOI: 10.1002/ca.22580