Η «ταυτότητα» του μυστηριώδους πλανήτη Χ. Is Mysterious 'Planet Nine' Tugging on NASA Saturn Probe?

Σύμφωνα με τη νέα μελέτη ο πλανήτη Χ (αν υπάρχει) είναι τέσσερις φορές μεγαλύτερος από τη Γη. Artist’s concept of “Planet Nine,” a hypothesized world about 10 times more massive than Earth that may orbit far from the sun. Credit: Caltech/R. Hurt (IPAC)

Από τα μέσα του 19ου αιώνα, οπότε ανακαλύφθηκε ο πλανήτης Ποσειδώνας, μετά την επιτυχημένη θεωρητική πρόβλεψη των Λεβεριέ και Ανταμς, πολλοί αστρονόμοι υπέθεσαν την ύπαρξη ενός ακόμη πλανήτη πέρα από την τροχιά του Ποσειδώνα. Ο μεγάλος ερασιτέχνης αστρονόμος Πέρσιβαλ Λόουελ, μάλιστα, είχε δώσει στον άγνωστο αυτόν πλανήτη το όνομα Πλανήτης-Χ, από το όνομα του αγνώστου στις αλγεβρικές εξισώσεις. Ως σήμερα δεν έχει ανακαλυφθεί τέτοιος πλανήτης αλλά τα τελευταία χρόνια έχουν εντοπιστεί στις εσχατιές του ηλιακού μας συστήματος κάποια διαστημικά σώματα, η τροχιά των οποίων χαρακτηρίζεται ως «παράξενη» και δεν συμβαδίζει με τα συμβατικά μοντέλα κίνησης που θα έπρεπε να έχουν. Κάποιοι επιστήμονες θεωρούν ότι κάποια από αυτά τα αντικείμενα σχετίζονται ή καλύτερα αλληλεπιδρούν με τον Πλανήτη-Χ, για αυτό και έχουν αυτή τη... συμπεριφορά.

A planet with 10 times the mass of Earth may be orbiting the sun beyond Neptune. This image shows the theorized orbit of the giant planet and six other solar system objects beyond Neptune. Credit: Caltech/R. Hurt (IPAC)

Ένας από τους θιασώτες της ύπαρξης του Πλανήτη-Χ είναι ο Μάικ Μπράουν, αστρονόμος του Πανεπιστημίου Caltech στις ΗΠΑ. Ο Μπράουν πριν από δύο μήνες είχε παρουσιάσει κάποια στοιχεία που ενίσχυαν, σύμφωνα με τον ίδιο, την πιθανότητα ύπαρξης ενός ακόμη πλανήτη στο ηλιακό μας σύστημα. Ο Μπράουν πριν από λίγες εβδομάδες εντόπισε ένα ακόμη διαστημικό σώμα, η συμπεριφορά του οποίου αποτελεί μία ακόμη ένδειξη, αν όχι απόδειξη, σύμφωνα με τον ίδιο, για την ύπαρξη του μυστηριώδους πλανήτη. Ο Μπράουν εντόπισε έναν μεγάλο διαστημικό βράχο στη Ζώνη Κάιπερ, η τροχιά του οποίου είναι εκκεντρική και δικαιολογείται όπως εκτιμά ο επιστήμονας μόνο από την παρουσία ενός πλανήτη κοντά σε αυτό το σώμα. Ο Μπράουν έδωσε μάλιστα στη δημοσιότητα και κάποια γραφήματα που όπως υποστηρίζει δικαιολογούν την εκτίμησή του ότι το σώμα αυτό αποτελεί απόδειξη της ύπαρξης του Πλανήτη-Χ.

Οι νέες θεωρίες

Αστροφυσικοί δημιούργησαν το… προφίλ του άγνωστου πλανήτη που εικάζεται ότι υπάρχει στο ηλιακό μας σύστημα. Researchers say an anomaly in the orbits of distant Kuiper Belt objects points to the existence of an unknown planet orbiting the sun. Credit: by Karl Tate, Infographics artist

Η τελευταία ανακοίνωση του Μπράουν προκάλεσε ένα τσουνάμι αντιδράσεων στην επιστημονική κοινότητα. Πολλοί ειδικοί σχολίασαν τα ευρήματα αλλά και τι μπορεί να σημαίνει η ύπαρξη αυτού του πλανήτη. Κάποιοι υποστήριξαν μάλιστα  ότι υπεύθυνος για κάποιες από τις μαζικές καταστροφές ζωής στη Γη και πιο συγκεκριμένα εκείνες που οφείλονταν στην πτώση αστεροειδών, όπως αυτή που οδήγησε στην εξαφάνιση των δεινοσαύρων, είναι αυτός ο πλανήτης. Οι θιασώτες αυτής της θεωρίας αναφέρουν ότι αν αυτός ο πλανήτης υπάρχει, τότε πράγματι προκαλεί χάος στη ζώνη Κάιπερ εκτρέποντας πολλά σώματα από την πορεία τους. Κάποια από αυτά τα σώματα ταξίδεψαν στο εσωτερικό του ηλιακού μας συστήματος και έφτασαν στη Γη προκαλώντας αναλόγως του μεγέθους τους μικρότερες και μεγαλύτερες καταστροφές.

A planet with 10 times the mass of Earth may be orbiting the sun beyond Neptune. This image shows the theorized orbit of the giant planet and six other solar system objects beyond Neptune. Credit: Caltech/R. Hurt (IPAC)

Ο Κριστόφ Μορντασίνι και η Εσθερ Λίντερ, αστροφυσικοί του Πανεπιστημίου της Βέρνης στην Ελβετία, έκαναν ένα βήμα περισσότερο. Μελετώντας τα δεδομένα έφτιαξαν το προφίλ του πλανήτη Χ. Σύμφωνα με τους δύο ερευνητές ο πλανήτης Χ είναι τέσσερις φορές μεγαλύτερος από τη Γη και είναι ένας παγωμένος κόσμος. Οι δύο ερευνητές υπολογίζουν ότι η θερμοκρασία στον πλανήτη βρίσκεται στους -223 βαθμούς Κελσίου. Θεωρούν ότι διαθέτει έναν πυρήνα σιδήρου που περιβάλλεται από έναν μανδύα που αποτελείται από εστέρες πυριτικού οξέως. Πάνω από τον μανδύα θα υπάρχει ένα στρώμα νερού σε παγωμένο νερό «περιτυλιγμένο» σε ένα στρώμα υδρογόνου και ηλίου.

Πηγή: ScientificAmerican.com

To πρώτο υπερταχύ «δίδυμο» άστρων. New hypervelocity binary star challenges dark matter, stellar acceleration models

Κινείται με μεγάλη ταχύτητα και μπορεί να βγει από τον Γαλαξία. PB3877 is a hyper-velocity wide binary star zooming through the outskirts of the Milky Way galaxy. This image shows its current location as well as our Sun. Credit: THORSTEN BRAND

Ευρωπαίοι και Αμερικανοί αστρονόμοι ανακάλυψαν ένα διπλό αστρικό σύστημα (ζεύγος άστρων) που κινείται με πολύ μεγάλη ταχύτητα, τόσο μεγάλη που μπορεί να «δραπετεύσει» από τον γαλαξία μας. Προς το παρόν, παραμένει άγνωστο αν θα τα καταφέρει.

Οι σπρίντερ

Δείτε ένα βίντεο για τα δύο άστρα που τρέχουν με ταχύτητα έξω από τον Γαλαξία.

Μέχρι σήμερα έχουν ανακαλυφθεί περίπου 20 τέτοια άστρα, όμως όλα είναι μεμονωμένα. Το ΡΒ 3877, το οποίο βρίσκεται σε απόσταση 18.000 ετών φωτός από τη Γη, είναι το πρώτο διπλό αστρικό σύστημα που έχει ανακαλυφθεί να ταξιδεύει με τόσο μεγάλη ταχύτητα.

Η ανακάλυψη, με επικεφαλής τον Πέτερ Νέμεθ του γερμανικού Πανεπιστημίου Φρίντριχ Αλεξάντερ, η οποία δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Astrophysical Journal Letters»  επιβεβαιώθηκε από δύο τηλεσκόπια, το Keck στη Χαβάη και VLT του Ευρωπαϊκού Νοτίου Αστεροσκοπείου (ESO). 

Οι επιστήμονες απέκλεισαν ότι η αιτία για την επιτάχυνση του αστρικού συστήματος είναι η μαύρη τρύπα στο κέντρο του γαλαξία μας και αντιμετωπίζουν ένα αίνιγμα, καθώς δεν γνωρίζουν άλλο μηχανισμό που θα μπορούσε να επιταχύνει τόσο πολύ ένα ζευγάρι άστρων.

Πηγή: Péter Németh et al. AN EXTREMELY FAST HALO HOT SUBDWARF STAR IN A WIDE BINARY SYSTEM, The Astrophysical Journal (2016). DOI: 10.3847/2041-8205/821/1/L13

Τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα οδήγησαν στη μονογαμία. Sexually transmitted diseases 'led ancient humans to monogamy'

Νέα μελέτη για τις προϊστορικές ανθρώπινες κοινωνίες και την επίδραση που είχαν οι λοιμώξεις του σεξ. Τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα κρύβονται πίσω από την μονογαμία. Prehistoric humans may have developed social norms that favor monogamy and punish polygamy thanks to the presence of sexually transmitted infections (STIs) and peer pressure, according to new research. As hunter-gatherers began living in larger populations of early settled agriculturalists, the spread of STIs could explain a shift towards the emergence of social norms that favored one sexual partner over many. Computer simulations show monogamy helped establish a steady population while in communities where polygyny was rife population plummeted. Photograph: Peter Georgi/BBC

Η εξάπλωση των σεξουαλικά μεταδιδόμενων λοιμώξεων πιθανότατα έπαιξε σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση της μονογαμίας στις προϊστορικές ανθρώπινες κοινωνίες, σύμφωνα με μια νέα αμερικανο-γερμανική επιστημονική μελέτη.

Οι προσομοιώσεις

University of Waterloo professor of applied mathematics and university research chair Chris Bauch. Credit: University of Waterloo

Την μελέτη πραγματοποίησαν ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή εφαρμοσμένων μαθηματικών Κράις Μπάουχ του Πανεπιστημίου του Waterloo στον Καναδά και τον Ρίτσαρντ ΜακΈρλιθ του Ινστιτούτου Εξελικτικής Ανθρωπολογίας Max Planck στη Γερμανία βασιζόμενοι σε μαθηματικές προσομοιώσεις σε υπολογιστές, μελέτησαν διάφορους παράγοντες (κοινωνικούς, δημογραφικούς, υγείας κ.α.), που συνέβαλαν στη σταδιακή επικράτηση της μονογαμίας μεταξύ των ανθρώπων.

Προϊστορικά οι περισσότερες κοινωνίες ήσαν πολυγαμικές, καθώς συνήθως οι άνδρες μπορούσαν να ζευγαρώσουν με πολλές γυναίκες και έτσι να αυξήσουν τον αριθμό των απογόνων τους. Αυτή η πρακτική ήταν διαδεδομένη μεταξύ των μικρών ομάδων των κυνηγών-συλλεκτών, αλλά μειώθηκε δραστικά, όταν πια εμφανίσθηκε η γεωργία. Η εμφάνιση της γεωργίας και η δημιουργία πυκνοκατοικημένων οικισμών είχε ως συνέπεια την ανάπτυξη ευνοϊκών συνθηκών για την εύκολη μετάδοση λοιμώξεων μέσω της σεξουαλικής επαφής (σύφιλη, γονόρροια, χλαμύδια κ.α.).

Η απειλή

Prehistoric human. As hunter-gatherers began living in larger populations of early settled agriculturalists, the spread of STIs could explain a shift towards the emergence of social norms that favoured one sexual partner over many, say scientists. Credit: © procy_ab / Fotolia

Σύμφωνα με τη νέα μελέτη, όταν μια κοινωνία μεγαλώνει στα 300 περίπου σεξουαλικά ώριμα άτομα, τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα γίνονται ενδημικά στον πληθυσμό, μειώνοντας τον ρυθμό αναπαραγωγής. Αυτό ευνοεί την ανάδυση της μονογαμίας, σε βαθμό που οι πολυγαμικές πρακτικές τιμωρούνται πλέον ως απειλή για την ίδια την επιβίωση της κοινωνίας.

Αντίθετα, κατά τους ερευνητές, σε μικρές ομάδες έως 30 σεξουαλικά ώριμων ατόμων, οι λοιμώξεις που μεταδίδονται μέσω του σεξ είναι σποραδικές και δεν γίνονται ενδημικές. Αυτό σημαίνει ότι δεν μειώνεται σημαντικά η αναπαραγωγή στην ομάδα και, έτσι, η πολυγαμία (δηλαδή κατά βάση η πολυγυνία) παραμένει για καιρό η κυρίαρχη πρακτική.

Εκτός των σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων, άλλοι παράγοντες που ενίσχυσαν τη μονογαμία, θεωρούνται οι μεταβαλλόμενες επιλογές των γυναικών, οι επιπτώσεις των τεχνολογικών καινοτομιών κ.α. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature Communications».

Πηγή: Chris T. Bauch & Richard McElreath. Disease dynamics and costly punishment can foster socially imposed monogamy. Nature Communications, April 2016 DOI: 10.1038/10.1038/NCOMMS11219

Αποστολή σε άλλο άστρο στηρίζει ο Χόκινγκ. Stephen Hawking wants to send a laser-powered probe to Alpha Centauri

Το Breakthrough Starshot θα στείλει δορυφόρους στο Άλφα του Κενταύρου. The Breakthrough Starshot proposal anticipates certain advances in technology before we reach Alpha Centauri. Credit: Breakthrough Starshot

Ένα φιλόδοξο σχέδιο για την εκτόξευση της πρώτης αποστολής σε άλλο άστρο λανσάρεται από ρώσο μεγιστάνα με τη στήριξη του μεγάλου βρετανού φυσικού Στίβεν Χόκινγκ.

Το πρότζεκτ

The project, dubbed Breakthrough Starshot, will rely on tiny so-called 'nanocraft' flying on sails, similar to the one illustrated, pushed by beams of light. Each of these tiny craft will carry cameras and a built in GPS.

Το ερευνητικό πρόγραμμα των 100 εκατομμυρίων δολαρίων είναι ακόμα ένα «τρελό» πρότζεκτ του Γιούρι Μίλνερ, εκκεντρικού ρώσου μεγιστάνα που πλούτισε από επενδύσεις στο Facebook και άλλες εταιρείες υψηλής τεχνολογίας.

Yuri Milner presented Breakthrough Starshot, a ground-based light beamer pushing nanocrafts, ultra-light space probes attached to lightsails, to speeds of up to 100 million miles an hour, which could reach Alpha Centauri in just over 20 years from launch. Credit: Breakthrough Initiatives

Ο Μίλνερ έχει ιδρύσει τον οργανισμό Breakthrough Foundation που καταπιάνεται με φιλόδοξες ερευνητικές πρωτοβουλίες και μεταξύ άλλων έχει επενδύσει 100 εκατομμύρια δολάρια σε νέο πρόγραμμα αναζήτησης εξωγήινων πολιτισμών.

Ο Μίλνερ και οι συνεργάτες του εκτιμούν τώρα ότι η πρώτη, μη επανδρωμένη διαστρική αποστολή μπορεί να γίνει πραγματικότητα εντός 30 ετών. «Αν θέλουμε να επιζήσουμε ως είδος θα πρέπει τελικά να εξαπλωθούμε σε άλλα άστρα» δήλωσε στο BBC ο Χόκινγκ. «Οι αστρονόμοι πιστεύουν ότι υπάρχει πιθανότητα ύπαρξης ενός πλανήτη σαν τη Γη στο Άλφα του Κενταύρου [το πλησιέστερο σύστημα άστρων]. Θα μάθουμε περισσότερα γι΄αυτό από επίγεια και διαστημικά τηλεσκόπια τις επόμενες δύο δεκαετίες» είπε.

O στόχος

Our neighbouring star Alpha Centauri. Credit: ESO/Digitized Sky Survey 2

Το Άλφα του Κενταύρου, μια ομάδα τριών άστρων, απέχει από τη Γη περίπου 4,4 έτη φωτός ή 40 τρισεκατομμύρια χιλιόμετρα. Με τις σημερινές τεχνολογίες, το ταξίδι θα διαρκούσε γύρω στα 30.000 χρόνια. Επικεφαλής της νέας προσπάθειας είναι ο Δρ. Πιτ Γουόρντεν, πρώην διευθυντής του Ερευνητικού Κέντρου «AMES» της NASA στην Καλιφόρνια.

Breakthrough Starshot involves deploying small spacecraft powered by solar sails to carry equipment like cameras and communication equipment. (Breakthrough Intiatives)

Όπως εξήγησε, η αποστολή θα περιλαμβάνει περίπου 1.000 μικρά διαστημικά σκάφη, καθένα σε μέγεθος σπιρτόκουτου, τα οποία αρχικά θα τεθούν σε τροχιά γύρω από τη Γη. Εκεί θα ξετυλίξουν «ηλιακά ιστία», μεγάλες επιφάνειες που δέχονται πίεση από το ηλιακό φως και ωθούν το σκάφος προς την αντίθετη κατεύθυνση. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, όμως, η ώση που προσφέρει η ηλιακή ακτινοβολία δεν θα ήταν επαρκής -οι ερευνητές του σχεδίου σκοπεύουν να χρησιμοποιήσουν έναν ισχυρό πομπό λέιζερ για να επιταχύνουν απότομα τα ηλιακά ιστία μέχρι το 20% της ταχύτητας του φωτός.

«Αν θέλουμε να επιζήσουμε ως είδος θα πρέπει τελικά να εξαπλωθούμε σε άλλα άστρα» υποστηρίζει ο διάστημος επιστήμονας.

Όταν το σμήνος των διαστημικών σκαφών φτάσει στον προορισμό του λίγα χρόνια αργότερα, θα πρέπει να ενημερώσει τη Γη και να μεταδώσει δεδομένα. Οι τεχνικές δυσκολίες ενός τέτοιου εγχειρήματος είναι τεράστιες, παραδέχονται οι ερευνητές, ελπίζουν όμως ότι θα ξεπεραστούν. 

'Earth is a wonderful place, but it might not last forever,' commented Stephen Hawking, 'Sooner or later, we must look to the stars. 'Breakthrough Starshot is a very exciting first step on that journey'.

Για τον καθηγητή Χόκινγκ, εξάλλου, η μετανάστευση του ανθρώπου σε άλλα αστρικά συστήματα είναι μακροπρόθεσμα η μόνη σωτηρία. Όπως είπε στο BBC, «η ζωή στη Γη αντιμετωπίζει κινδύνους από αστρονομικά φαινόμενα όπως οι αστεροειδείς και τα σουπερνόβα».

Το Σύμπαν διαστέλλεται «πιο γρήγορα από ό,τι θα έπρεπε». Measurement of Universe's expansion rate creates cosmological puzzle

H ταχύτητα με την οποία οι γαλαξίες απομακρύνονται μεταξύ τους δείχνει να αυξάνεται πιο γρήγορα από ό,τι είχε εκτιμηθεί. Το κοσμολογικό μυστήριο προσπαθούν να λύσουν ανεξάρτητοι ερευνητές. The cosmic distance ladder, symbolically shown here in this artist's concept, is a series of stars and other objects within galaxies that have known distances. The most precise measurement ever made of the current rate of expansion of the Universe has produced a value that appears incompatible with measurements of radiation left over from the Big Bang. If the findings are confirmed by independent techniques, the laws of cosmology might have to be rewritten. Credit: NASA/JPL-Caltech

Αν οι τελευταίες παρατηρήσεις επιβεβαιωθούν από ανεξάρτητους ερευνητές, οι κοσμολόγοι θα πρέπει να επιστρέψουν στα θρανία: η ακριβέστερη μέχρι σήμερα μέτρηση του ρυθμού διαστολής του Σύμπαντος δίνει μια τιμή που δείχνει ασύμβατη με τις προβλέψεις. Το Σύμπαν δείχνει να διαστέλλεται 8% ταχύτερα από το αναμενόμενο αναφέρει η ομάδα του Άνταμ Ρις στο Πανεπιστήμιο της Βαλτιμόρης στο Μέριλαντ.

«Νομίζω πως υπάρχει κάτι που δεν κατανοούμε στο κοσμολογικό μοντέλο» σχολιάζει ο ερευνητής στο δικτυακό τόπο του «Nature». Η μελέτη έχει υποβληθεί για δημοσίευση σε επιστημονική επιθεώρηση και είναι διαθέσιμη στην υπηρεσία προδημοσίευσης arXiv.

Οι ανακαλύψεις

Δεδομένα από γαλαξίες όπως ο M101, επιτρέπουν στους επιστήμονες να υπολογίσουν την ταχύτητα με την οποία διαστέλλεται το σύμπαν. Data from galaxies such as M101, seen here, allow scientists to gauge the speed at which the universe is expanding. Credit: X-ray: NASA/CXC/SAO; Optical: Detlef Hartmann; Infrared: NASA/JPL-Caltech

To 1998, o Ρις και άλλοι επιστήμονες ανακάλυψαν έκπληκτοι ότι η διαστολή του Σύμπαντος επιταχύνεται, αντί να επιβραδύνεται λόγω της βαρύτητας όπως πίστευαν οι περισσότεροι μέχρι τότε. Η επιτάχυνση πιστεύεται ευρέως ότι οφείλεται στη «σκοτεινή ενέργεια», μια δύναμη άγνωστης προέλευσης που δρα αντίθετα από τη βαρύτητα και κάνει τους γαλαξίες να απομακρύνονται μεταξύ τους με όλο και μεγαλύτερη ταχύτητα.

Η ταχύτητα διαστολής του Σύμπαντος σε οποιαδήποτε φάση της εξέλιξής του είναι δυνατό να εκτιμηθεί έμμεσα από τη λεγόμενη μικροκυματική ακτινοβολία υποβάθρου, ή CΜΒ, το απόφωτο μιας λάμψης που γέμισε τα πάντα όταν το Σύμπαν είχε ηλικία περίπου 380.000 ετών. Τα φωτόνια αυτής της λάμψης γεμίζουν ακόμα και σήμερα τον ουρανό στο φάσμα των μικροκυμάτων.

Η ακριβέστερη ως σήμερα μελέτη του CMB ολοκληρώθηκε τα τελευταία χρόνια από το ευρωπαϊκό διαστημικό τηλεσκόπιο Planck. Η νέα μελέτη δίνει ταχύτητα διαστολής 8% μεγαλύτερη από ό,τι το Planck.

Το 1929, ο Έντγουιν Χαμπλ περνάει στην ιστορία ως ο άνθρωπος που ανακάλυψε πρώτος πως το Σύμπαν δεν είναι στατικό, αλλά διαστέλλεται. Δύο χρόνια πριν, το 1927, ο Λεμέτρ είχε δημοσιεύσει τη δική του θεωρία για τη διαστολή του Σύμπαντος στα Χρονικά της Επιστημονικής Εταιρείας των Βρυξελλών, μία επιστημονική επιθεώρηση που λίγοι γνώριζαν. Το αποτέλεσμα είναι η ανακάλυψη του να μην διαδοθεί. Το 1929 ο Χαμπλ ολοκληρώνοντας τη δική του έρευνα καταλήγει στα ίδια αποτελέσματα, τα οποία και δημοσιεύει. Η ανακάλυψη της διαστολής του Σύμπαντος χρεώνεται στον Χαμπλ.

Η αλήθεια είναι ότι οι εκτιμήσεις με βάση τα δεδομένα του Planck βρίσκονταν ούτως ή άλλως σε ασυμφωνία με τις άμεσες μετρήσεις της λεγόμενης σταθεράς του Χαμπλ, της ταχύτητας με την οποία οι κοντικοί γαλαξίες απομακρύνονται από τον δικό μας Γαλαξία (o Έντουιν Χαμπλ ήταν ο αστρονόμος που ανακάλυψε τη δεκαετία του 1930 ότι το Σύμπαν δεν είναι στατικό αλλά διαστέλλεται). Μέχρι σήμερα, όμως, οι φυσικοί πίστευαν ότι η απόκλιση οφειλόταν απλά στο μεγάλο περιθώριο σφάλματος κατά τις μετρήσεις της σταθεράς του Χαμπλ.

Η νέα μελέτη του Ρις, η οποία βασίστηκε στο διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble για να μετρήσει τις ταχύτητες 18 γαλαξιών, περιορίζει τώρα την αβεβαιότητα της μέτρησης από το 3,3 στο 2,4 τοις εκατό και υποδεικνύει ότι η απόκλιση από τα δεδομένα του Planck είναι πιθανότατα πραγματική.

Όπως λέει ο ίδιος ο ερευνητής, αν δεν εντοπιστούν σφάλματα σε έναν από τους δύο τρόπους μέτρησης, τότε κάτι θα πρέπει να αλλάξει στο καθιερωμένο μοντέλο της κοσμολογίας.

Μια πιθανή εξήγηση είναι ότι η λεγόμενη σκοτεινή ύλη, ένα αόρατο υλικό άγνωστης σύστασης που ξεπερνά την κανονική ύλη στο Σύμπαν σε αναλογία πέντε προς ένα, έχουν ασυνήθιστες ιδιότητες που μπορεί να επηρέασαν την εξέλιξη του νεαρού Σύμπαντος. Μια άλλη εξήγηση είναι ότι η δύναμη της σκοτεινής ενέργειας αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου αντί να μένει σταθερή όπως πιστεύουν μέχρι σήμερα οι κοσμολόγοι.

Και μια τρίτη εξήγηση είναι ότι η ομάδα του Δρ Ρις απλώς έκανε δεν μέτρησε σωστά τις ταχύτητες των υπό εξέταση γαλαξιών. Τα συναρπαστικά ευρήματα θα πρέπει επομένως να επιβεβαιωθούν με ανεξάρτητες μετρήσεις. Θα δούμε τότε αν το μυστήριο παραμένει ή αν θα αποδειχθεί φούσκα.

Το LSD κάνει τον εγκέφαλο των ενηλίκων να μοιάζει με μωρού. First LSD brain imaging study offers insights into consciousness

Νέα βρετανική μελέτη αποκαλύπτει τι συμβαίνει στον εγκέφαλο κατά την λήψη της παραισθησιογόνου ουσίας. Modern imaging methods are revealing LSD’s influence on the brain. Credit: Carhart-Harris et al

Φως στην επίδραση του διαιθυλαμιδίου του λυσεργικού οξέος ή κοινώς LSD στον ανθρώπινο εγκέφαλο ρίχνει επιστημονική μελέτη που δημοσιεύεται στο επιστημονικό έντυπο «Proceedings of the National Academy of Sciences». 

Ερευνητές του Κέντρου Νευροψυχοφαρμακολογίας του Ιατρικού Τμήματος του Κολεγίου Imperial του Λονδίνου, με επικεφαλής τους δρ Ντέηβιντ Νατ και Ρόμπιν Κάχαρτ-Χάρις, χορήγησαν διαδοχικά σε ελεγχόμενες εργαστηριακές συνθήκες σε 20 υγιείς εθελοντές 75 mg LSD σε μορφή δισκίου και εικονικό χάπι (placebo). Οι εγκέφαλοι των χρηστών μελετήθηκαν με διάφορες τεχνικές, όπως λειτουργική μαγνητική απεικόνιση (fMRI) και μαγνητοεγκεφαλογράφημα (MEG).

Όπως διαπιστώθηκε, ενώ υπό κανονικές συνθήκες λειτουργίας ο εγκέφαλος των ενηλίκων λειτουργούσε με ανεξάρτητα δίκτυα που εκτελούσαν επιμέρους λειτουργίες (όραση, κίνηση, ακοή κ.α.), υπό την επίδραση του LSD ο διαχωρισμός αυτών των δικτύων και των αντίστοιχων λειτουργιών κατέρρεε. Το αποτέλεσμα ήταν να δημιουργείται ένα πιο ενιαίο εγκεφαλικό σύστημα και ο άνθρωπος να βιώνει -μέσω παραισθήσεων- μια πιο ολιστική εμπειρία της πραγματικότητας.

Lysergic acid diethylamide (LSD), the prototypical “psychedelic,” may be unique among psychoactive substances. In the decades that followed its discovery, the magnitude of its effect on science, the arts, and society was unprecedented. LSD produces profound, sometimes life-changing experiences in microgram doses, making it a particularly powerful scientific tool. Here we sought to examine its effects on brain activity, using cutting-edge and complementary neuroimaging techniques in the first modern neuroimaging study of LSD. Results revealed marked changes in brain blood flow, electrical activity, and network communication patterns that correlated strongly with the drug’s hallucinatory and other consciousness-altering properties. These results have implications for the neurobiology of consciousness and for potential applications of LSD in psychological research. Credit: Carhart-Harris et al

«Με πολλούς τρόπους, ο εγκέφαλος με το LSD προσομοιάζει με τον εγκέφαλό μας όταν ήμασταν νήπιο, δηλαδή ελεύθερος και χωρίς περιορισμούς, πράγμα που εξηγεί την υπερσυναισθηματική και ευφάνταστη φύση του νηπιακού νου», εξηγεί ο δρ Κάχαρτ-Χάρις.

Έτσι, για παράδειγμα, λόγω του LSD, πολλές άλλες περιοχές πλήν του οπτικού φλοιού συμμετείχαν πλέον στην επεξεργασία των οπτικών ερεθισμάτων από τον εγκέφαλο - με αποτέλεσμα τις πολύπλοκες οπτικές παραισθήσεις που βιώνε ο χρήστης.

Η ιστορία του LSD

Ο «πατέρας» του LSD, Άλμπερτ Χόφμαν

To διαιθυλαμίδιο του λυσεργικού οξέος ή LSD παρασκευάστηκε για πρώτη φορά το 1938 από τον Ελβετό χημικό Άλμπερτ Χόφμαν, στα εργαστήρια της φαρμακευτικής εταιρείας Sandoz, στη Βασιλεία, στα πλαίσια ενός γενικού ερευνητικού προγράμματος για τη μελέτη της ιατρικής χρήσης θεραπευτικών βοτάνων. Η παραισθησιογόνος δράση του διαπιστώθηκε πέντε χρόνια αργότερα, το 1943.

Στη συνέχεια, στις δεκαετίες του '50 και του '60, το LSD αποτέλεσε αντικείμενο εκτεταμένης επιστημονικής έρευνας, ειδικά στον τομέα των ψυχικών διαταραχών. Όμως, η εν συνεχεία κατάχρησή του ως ναρκωτικής ουσίας από τους νέους, οδήγησε στην απαγόρευσή του με διεθνή συμφωνία στη δεκαετία του '60.

Ένα βασικό χαρακτηριστικό του LSD καθώς και άλλων ψυχεδελικών ουσιών είναι ότι ο χρήστης χάνει την γνώριμη αίσθηση του εγώ και του εαυτού του, ενώ συχνά έχει μια εμπειρία θρησκευτικού ή πνευματικού περιεχομένου.

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι οι έρευνες για το LSD και άλλες ουσίες (όπως η ψιλοσυμβίνη, βασικό συστατικό των «μαγικών μανιταριών») θα μπορούσαν, πέρα από την φαρμακευτική αξιοποίησή τους, να ρίξουν φως και στην λειτουργία της ανθρώπινης συνείδησης.

Στο πλαίσιο αυτό ο δρ Νατ, εδώ και χρόνια υπέρμαχος της χρήσης των ψυχοδηλωτικών ουσιών στην Ψυχιατρική, εξέφρασε την αισιοδοξία του ότι η νέα μελέτη θα εμπνεύσει και άλλους να ακολουθήσουν. «Για την ανθρώπινη νευροεπιστήμη, αυτή η μελέτη είναι το αντίστοιχο του μποζονίου του Χιγκς στη σωματιδιακή φυσική», σημείωσε.

Να σημειωθεί πάντως ότι ο Δρ Νατ, πρώην πρόεδρος της συμβουλευτικής επιτροπής της βρετανικής κυβέρνησης για τα φάρμακα, είχε προκαλέσει σκάνδαλο και είχε αναγκαστεί να παραιτηθεί το 2009, όταν είχε δηλώσει ανοιχτά ότι ουσίες, όπως το LSD και τα χάπια ecstasy είναι λιγότερο επικίνδυνες από το αλκοόλ και τον καπνό.

Σε κάθε περίπτωση η νέα μελέτη αναμένεται να αναζωπυρώσει τον διάλογο στην επιστημονική κοινότητα κατά πόσο πρέπει να ξαναμπεί στο τραπέζι η προοπτική αξιοποίησης ουσιών, όπως το LSD για ιατρικά πειράματα, αλλά ακόμη και για θεραπευτικούς σκοπούς, ιδίως στην ψυχιατρική. Μια μειονότητα επιστημόνων επιμένουν ότι αυτό πρέπει να γίνει επειγόντως, αλλά η πλειονότητα των επιστημόνων εμφανίζεται αδιάφορη, διστακτική ή αρνητική μέχρι στιγμής.

Ο Στίβεν Χόκινγκ ανακοινώνει τη μυστηριώδη διαστημική αποστολή «Starshot». Professor Steven Hawking to announce mystery space mission

Ο Στίβεν Χόκινγκ και δισεκατομμυριούχος Ρώσος ανακοινώνουν πως ψάχνουν εξωγήινους. Prof Stephen Hawking is to unveil a new space exploration project. The announcement can be watched here. CREDIT: TELEGRAPH /TELEGRAPH

Στην αναζήτηση εξωγήινης ζωής φαίνεται πως θα επιδοθούν ο Στίβεν Χόκινγκ και ο δισεκατομμυριούχος Ρώσος επιχειρηματίας, Γιούρι Μίλνερ, με το νέο τους πρότζεκτ, το «Starshot». Μάλιστα, οι δύο νέοι συνεργάτες αναμένεται να ανακοινώσουν σήμερα το σχέδιο τους για αναζήτηση εξωγήινων πολιτισμών.

Είναι ήδη γνωστό πως ο Μίλνερ, ο οποίος έχει σπουδάσει Φυσική, έχει συμφωνήσει στη χρηματοδότηση μιας δεκαετούς έρευνας για εξωγήινη ζωή, το οποίο θα του κοστίσει περίπου 100 εκατομμύρια δολάρια.

Ο ίδιος, μάλιστα, είχε δηλώσει πέρυσι στην «Time» πως: «Το σύμπαν δεν είναι γεμάτο από ζωή, αλλά πιθανότατα δεν είμαστε μόνοι. Αλλά δεν θέλω να παριστάνω τον κριτή, απλά θέλω να βρω μια απάντηση».

Από την πλευρά του ο Στίβεν Χόκινγκ έχει εκφράσει πολλές φορές το ενδιαφέρον του για την πιθανότητα ύπαρξης εξωγήινων πολιτισμών.

On April 12, 2016, billionaire Yuri Milner and cosmologist Stephen Hawking will announce a new space-exploration project called Starshot. This photo shows Milner (left), Hawking (second from left) and other researchers in July 2015, during the unveiling of a $100 million search for signs of intelligent alien life called Breakthrough Listen. Credit: Breakthrough Initatives

Το περασμένο καλοκαίρι ο Χόκινγκ είχε ανακοινώσει το 10ετές πρόγραμα Breakthrough Listen (χρηματοδοτείται από τον Γιούρι Μίλνερ) που θα ερευνήσει ένα εκατομμύριο άστρα – κοντινά στη Γη, σαρώνοντας το γαλαξιακό επίπεδο του Γαλαξία μας. Και πέρα από το Γαλαξία μας θα αναζητηθούν πιθανά εξωγήινα μηνύματα από τους 100 πλησιέστερους γαλαξίες σε ένα τεράστιο εύρος συχνοτήτων.

Η ανακοίνωση του πρότζεκτ «Starshot» θα πραγματοποιηθεί σήμερα στο «One World Observatory» στη Νέα Υόρκη. Τώρα τι είναι ακριβώς «Starshot» θα το μάθουμε σε λίγο, παρακολουθώντας live την ανακοίνωση ΕΔΩ: http://livestream.com/accounts/18650072/events/5143435