Στην εποχή μας… In Our Time…

Ουρά δεινοσαύρου παγιδευμένη και διατηρημένη σε ήλεκτρο. First Dinosaur Tail Found Preserved in Amber

To ανακάλυψε τυχαία ένας κινέζος ερευνητής σε αγορά σε πόλη της Μιανμάρ. Το σπάνιο εύρημα της Κρητιδικής περιόδου, προσφέρει στους επιστήμονες την ευκαιρία να μελετήσουν ενδελεχώς το φτερωτό είδος. A segment from the feathered tail of a dinosaur that lived 99 million years ago is preserved in amber. A Cretaceous-era ant and plant debris were also trapped in the resin. PHOTOGRAPH BY R.C. MCKELLAR, ROYAL SASKATCHEWAN MUSEUM 

Εδώ και 99 εκατομμύρια χρόνια, η φτερωτή ουρά ένας νεαρού δεινοσαύρου βρίσκεται κολλημένη στο ρετσίνι ενός δέντρου, που παγίδευσε το ζώο. Η ατυχία του όμως αυτή παρέχει στους επιστήμονες σήμερα μια μοναδική ευκαιρία να μελετήσουν τους δεινόσαυρους με φτερά που ήκμασαν την Κρητιδική περίοδο.

A micro-CT scan reveals the delicate feathers that cover the dinosaur tail.  PHOTOGRAPH BY LIDA XING

Οι επιστήμονες ανακοίνωσαν ότι ένα κομμάτι ήλεκτρου που ανακάλυψε τυχαία ένας κινέζος ερευνητής σε αγορά σε πόλη της Μιανμάρ περιέκλειε 36 χιλιοστά της ουράς του δεινοσαύρου, με ορατά τα κόκκαλα, τη σάρκα, το δέρμα και τα φτερά. Ο δεινόσαυρος ήταν μικρότερος από 15 εκατοστά, δηλαδή περίπου όσο ένα σπουργίτι σε μήκος.

«Αυτό είναι το πρώτο του είδους αυτού» είπε για το δείγμα ο παλαιοντολόγος Ράιαν Μακ Κέλαρ του μουσείου Royal Saskatchewan στον Καναδά, ο οποίος είναι ένας από τους επιστήμονες στην έρευνα που εκδόθηκε στο περιοδικό του κλάδου, Current Biology. «Έχω μείνει με το στόμα ανοιχτό» είπε.

Artist's impression: the dinosaur was about the size of a sparrow. PHOTOGRAPH BY CHEUNG CHUNG-TAT

Οι επιστήμονες υποψιάζονται ότι η ουρά ανήκει σε έναν τύπο δίποδου δεινόσαυρου που έμοιαζε με πουλί και που ανήκει στην κατηγορία maniraptora, μία από αρκετές κατηγορίες δεινοσαύρων με φτερά.

Τα πουλιά εμφανίστηκαν στη Γη πριν από περίπου 150 εκατομμύρια χρόνια, κατά την ιουράσια γεωλογική περίοδο, και εξελίχθηκαν από μικρούς, φτερωτούς δεινόσαυρους.

A scan of the underside of the tail shows the feather arrangement. PHOTOGRAPH BY LIDA XING

Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν προηγμένη τεχνολογία σάρωσης και μικροσκοπικές αναλύσεις για να μελετήσουν την ουρά. Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι είχε μια καστανή άνω επιφάνεια, με ωχρό ή άσπρο χρώμα στην κάτω επιφάνεια.

The dinosaur feather structure is open, flexible, and similar to modern ornamental feathers. PHOTOGRAPH BY ROYAL SASKATCHEWAN MUSEUM

«Βλέπουμε τα φτερά που βρίσκονται ακόμα συνδεδεμένα με την ουρά, και βλέπουμε πώς γίνεται η σύνδεση, το σχήμα που έχουν, σε κλίμακα μικρόμετρου, και άλλα πράγματα όπως τα σχέδια των χρωματισμών στα φτερά» είπε ο Μακ Κέλαρ.

«Κολλώδης» θάνατος

An extraordinarily well-preserved dinosaur tail, with a fluffy covering of feathers, lies trapped within a piece of amber. The animal it belonged to would have lived about 99 million years ago. Researchers from China and Canada identify it as a juvenile of some type of coelurosaur, a group that includes birdlike dinosaur species that walked on two legs. But because the bones of the tail are flexible and not fused as in a bird’s tail, the specimen must be a terrestrial dinosaur rather than an actual bird. Lida Xing, first author of the study announcing the discovery, found the amber for sale in a northern Myanmar (Burma) market. Credit: National Geographic

Η ουρά αποτελείται από οκτώ σπονδύλους, μαλακούς ιστούς, και φτερά που είναι άπταιστα διατηρημένα σε τρεις διαστάσεις.

Σύμφωνα με τον Μακ Κέλλαρ, το να κολλήσει η ουρά του δεινόσαυρου σε ρετσίνι «σήμαινε το τέλος για το συγκεκριμένο ζώο. Δεν μπορούν να αποκόψουν την ουρά τους όπως μερικές σαύρες.»

Η ανατομία της ουράς επέτρεψε στους επιστήμονες να αποκλείσουν το ενδεχόμενο να ανήκει σε πουλί γιατί ήταν μακριά και ευέλικτη και δεν εμφάνιζε πυγόστυλο, την σύντηξη των σπονδύλων που εμφανίζεται στα πουλιά ώστε να υποστηριχθούν τα φτερά της ουράς.

Η ανακάλυψη ρίχνει επίσης φως και στην εξέλιξη των φτερών. Αυτά που παγιδεύτηκαν στο ήλεκτρο είναι πιο πρωτόγονα από εκείνα των πουλιών, και τους λείπει μεγάλο μέρος του κεντρικού στελέχους (κάλαμος) που φαίνεται στα φτερά των πουλιών.

The amber sample, from a mine in Myanmar, had already been partially shaped into an oval by a jewelry maker. PHOTOGRAPH BY R.C> MCKELLAR, ROYAL SASKATCHEWAN MUSEUM

Το ήλεκτρο έχει προσφέρει μεγάλα οφέλη στους παλαιοντολόγους. Πολλά ζώα που έχουν βρεθεί διατηρημένα σε ήλεκτρο - μεταξύ των έντομα, σαύρες, αμφίβια, θηλαστικά και πτηνά, καθώς και φυτά, όπως λουλούδια.

Κοσμική αρχέγονη σκόνη βρέθηκε στις στέγες κτιρίων ευρωπαϊκών πόλεων. Cosmic dust grains found on city rooftops for the first time

Έχει ηλικία όση και το ηλιακό μας σύστημα, δηλαδή γύρω στα 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια. The roofs of Paris are cosmic dust collectors. James Farley/Getty

Σωματίδια σκόνης κοσμικής προέλευσης που πέφτουν από τον ουρανό, ανακαλύφθηκαν για πρώτη φορά στις στέγες και στις ταράτσες κτιρίων του Όσλο και του Παρισιού. Η σκόνη αυτή μπορεί να έχει ηλικία όση και το ηλιακό μας σύστημα, δηλαδή γύρω στα 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια. Τέτοια αρχέγονη σκόνη συνήθως ανακαλύπτεται στην παρθένα Ανταρκτική, αλλά κρύβεται ανακατεμένη και στην κοινή σκόνη μιας μεγαλούπολης.

Η ανακάλυψη

Cosmic dust clouds sprawl across a rich field of stars in this sweeping telescopic vista near the northern boundary of Corona Australis, the Southern Crown. Probably less than 500 light-years away and effectively blocking light from more distant, background stars in the Milky Way, the densest part of the dust cloud is about 8 light-years long. At its tip (upper right) is a group of lovely reflection nebulae cataloged as NGC 6726, 6727, 6729, and IC 4812. A characteristic blue color is produced as light from hot stars is reflected by the cosmic dust. The smaller yellowish nebula (NGC 6729) surrounds young variable star R Coronae Australis. Magnificent globular star cluster NGC 6723 is toward the upper right corner of the view. While NGC 6723 appears to be part of the group, it actually lies nearly 30,000 light-years away, far beyond the Corona Australis dust clouds. Image Credit: Marco Lorenzi

Οι ερευνητές από τη Βρετανία, τη Νορβηγία και το Βέλγιο, με επικεφαλής τον Μάθιου Γκεντζ του Τμήματος Γεωεπιστημών και Μηχανικής του Imperial College του Λονδίνου, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό γεωλογίας «Geology», σύμφωνα με το «New Scientist», εξέτασαν 300 κιλά σκόνης που πήραν δειγματοληπτικά από τις στέγες των ευρωπαϊκών πόλεων.

Χρησιμοποιώντας μαγνήτες για να απομονώσουν τα κοσμικά σωματίδια που περιέχουν μέταλλα, εντόπισαν 500 σωματίδια κοσμικής σκόνης. Οι επιστήμονες γνωρίζουν ήδη από τη δεκαετία του 1940 ότι η κοσμική σκόνη πέφτει στον πλανήτη μας, αλλά δεν πίστευαν ότι θα ήταν δυνατό να τη βρουν ανάμεσα στα εκατομμύρια σωματίδια της γήινης σκόνης (σαν να ψάχνεις ψύλλους στα άχυρα...), παρά μόνο σε πεντακάθαρα μέρη όπως η Ανταρκτική ή τα βάθη των ωκεανών.

Στο παρελθόν διάφοροι άνθρωποι είχαν ισχυρισθεί ότι βρήκαν κοσμική σκόνη στην αυλή τους, αλλά όταν ακολούθως έγιναν επιστημονικές αναλύσεις, αποδείχθηκε πάντα ότι επρόκειτο για... ταπεινή γήινη σκόνη. Όμως αυτή τη φορά, οι επιστήμονες πέτυχαν «τζακπότ» ψάχνοντας στις στέγες!

Η κοσμική σκόνη στην πόλη έχει διάμετρο 0,3 χιλιοστά (περίπου τριπλάσια από αυτή που έχει βρεθεί στην Ανταρκτική) και εκτιμάται ότι εισήλθε στη γήινη ατμόσφαιρα με μεγάλη ταχύτητα 12 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Geology».