Πολίτικη κουζίνα. A touch of spice

Πρόκειται για μία βιωματική ταινία του σκηνοθέτη Τάσου Μπουλμέτη, που όντας Κωνσταντινουπολίτης στην καταγωγή ο ίδιος, καταπιάνεται με το ζήτημα των διωγμών που υπέστησαν από τις τουρκικές αρχές οι Έλληνες της Πόλης το 1964.

Ο πρωταγωνιστής της ταινίας Φάνης Ιακωβίδης (τον υποδύεται ο Γιώργος Χωραφάς), καθηγητής αστροφυσικής στην Αθήνα, περιμένει τον παππού του από την Κωνσταντινούπολη, τον οποίο έχει να δει από την παιδική του ηλικία. Αρχίζοντας προετοιμασίες για την υποδοχή του προσκαλεί όλους τους φίλους του παππού του και ετοιμάζει μια σειρά από πιάτα πολίτικης κουζίνας.

Μια ξαφνική αρρώστια όμως του παππού, δεν θα του επιτρέψει να ταξιδέψει στην Αθήνα. Ο καθηγητής τότε θα αποφασίσει να πάει εκείνος στην Κωνσταντινούπολη για να τον συναντήσει και να θυμηθεί ξανά τα χρόνια που έζησε εκεί με τους γονείς του, τους οποίους ενσαρκώνουν οι Ιεροκλής Μιχαηλίδης και Ρένια Λουιζίδου.

Εκεί επιστρέφουν όλες οι ευχάριστες αναμνήσεις της παιδικής ηλικίας, οι δυσάρεστες του διωγμού και της απέλασης, αλλά και ο πρώτος έρωτας της ζωής του, η Σαϊμέ, που υποδύεται η Τουρκάλα ηθοποιός Μπασάκ Κοκλούκαγια (Başak Köklükaya).

Η πρώτη ελληνική ταινία που μετά από χρόνια μας έκανε να γεμίσουμε τις αίθουσες, να αισθανθούμε περήφανοι που την φτιάξαμε, να γελάσουμε με την ψυχή μας, να συγκινηθούμε και να ταξιδέψουμε, αλλά το κυριότερο… η ταινία που πρώτη απέδειξε ότι ο ελληνικός κινηματογράφος υπάρχει, είναι τέχνη και έχει και μαγεία, απλώς δεν τον συναντάμε συχνά! Απέσπασε 10 Βραβεία στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, ανάμεσα στα οποία ήταν αυτά της Σκηνοθεσίας, Σεναρίου, Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης, Μουσικής (καταπληκτικοί ήχοι της Ευανθίας Ρεμπούτσικα) και Ταινίας Μυθοπλασίας.

Fanis, a young Greek boy from Istanbul, has a grandfather who is a culinary philosopher and mentor who teaches Fanis that both food and life require seasoning with a touch of salt and ... A Touch of Spice. Fanis grows up to become an excellent cook, using his cooking skills to spice up the lives of those around him. Thirty-five years later he leaves Athens and travels back to his birthplace of Istanbul to reunite with his grandfather and his first love; only then does he realise that he has forgotten to put a little bit of spice into his own life.

Writer-director Tassos Boumletis’ charming “A Touch of Spice,” Greece’s 2005 Oscar entry and the country’s all-time Greek box-office hit, doesn’t achieve the magic and impact of the similarly themed foodie classic Babette’s Feast, a more concentrated adventure in culinary passion. But his cinematic evocation of the allure of spices and how they provide a critical through-line in the life of a middle-aged teacher packs delectable elements.

Without quite biting off more than it can chew, the film also works as a coming-of-age tale, a short history lesson of late 20th century Turkish-Greek conflicts, and a romance that may or may not end so sweetly.

No doubt autobiographical, the story centers on Fanis Lakovides (George Corraface as an adult), who grows up in a tight-knit Greek Orthodox family in Turkey’s Constantinople (now Istanbul). The seven-year old Fanis first learns about spices and their many meanings (cinnamon, sweet and bitter, is like a woman; salt makes everything come to life yet is invisible, etc.) from his beloved grandfather Vassilis (Tassos Bandis), who owns a spice store.

Tragedy strikes in the early ’60s when Turkish-Greek tensions force the deportation to Greece of Fanis and parents Savas (Ieroklis Michaelidis) and Soultana (Renia Louizidou). Left behind are Vassilis and Fanis’ adored friend Saime.

When later in the decade the Greek military junta takes over, the young uniformed Fanis moonlights as a cook in a brothel. The Turkish invasion of Cyprus only creates more barriers between Fanis and his mentor/grandfather. Finally, the present holds hope, as successful academic Fanis learns that Vassilis is really on his way and he prepares a wonderful feast for their long-awaited reunion.

A Touch of Spice is full of colorful family moments and flavored with observations like the role of spices in provoking wars. Takis Zervoulakos’ elegant camerawork serves up painterly, magical shots of condiments, lavish banquets and mysterious spaces.

Boumletis’ direction masters all elements and his choice of structure, bolstered by Fanis’ occasional voice-overs, provides the appropriate chronological chapters of “appetizers,” “main course” and “dessert.”

Cast: Tassos Bandis, Georges Corraface, Tamer Karadagli, Basak Köklükaya,  Renia Louizdou, Stelios Mainas, Ieroklis Michaelidis, Markos Osse

Awards received:

Audience Award, Best Cinematography, Best Director, Best Editing, Best Fiction Film,  Best Music, Best Screenplay, Best Set Design, Best Sound and Greek Union of Film and Television Technicians Award, Thessaloniki Film Festival 2003 (Greece)

Λυρίδες, μια βροχή διαττόντων αστέρων, This Weekend’s Lyrid Meteor Shower: How to See It

A Lyrid meteor captured by NASA astronaut Don Pettit out the window of the International Space Station on April 21, 2012. The lights of Florida are visible to the right of the meteor. Click to enlarge. Credit: NASA

Η πρώτη βροχή διαττόντων αστέρων της άνοιξης, οι Λυρίδες, άρχισαν δειλά-δειλά να εμφανίζονται στον ουρανό του βορείου ημισφαιρίου, όπου ανήκει και η Ελλάδα. Οι πτώσεις των συγκεκριμένων μετεώρων, που αποκαλούνται και «πεφταστέρια», θα αποκορυφωθούν την Κυριακή 21 και τη Δευτέρα 22 Απριλίου, ενώ θα διαρκέσουν σε πιο αραιή μορφή έως τις 25 του μηνός.

Lyrid meteors will appear to radiate (red circle) from a point near the bright star Vega in the constellation Lyra. This map shows the sky facing southeast around 3:30 a.m. April 22 – around the time of meteor maximum. Stellarium.

Επειδή πάντως στις 25 Απριλίου υπάρχει πανσέληνος, ο ουρανός τις προηγούμενες νύχτες δεν θα είναι πολύ σκοτεινός και έτσι οι παρατηρητές (στο μέτρο πάντα που το επιτρέπουν οι κατά τόπους καιρικές συνθήκες) δεν θα έχουν ιδανικές συνθήκες, από τα μεσάνυχτα έως τα χαράματα, για να δουν το αστρονομικό φαινόμενο. Στο αποκορύφωμά του αναμένεται να εισέρχονται στη γήινη ατμόσφαιρα και να πυρακτώνονται έως 20 διάττοντες ανά ώρα με ταχύτητα περίπου 50 χιλιομέτρων την ώρα.

A bright fireball meteor in twilight. The Lyrids, like all meteor showers, offer up the occasional fireball among a mix of fainter meteors. Credit: John Chumack

Οι Λυρίδες είναι γνωστό ότι καμία φορά δημιουργούν πολύ φωτεινά πεφταστέρια με μακριές ουρές, ορατές στον ουρανό επί αρκετά δευτερόλεπτα. Κάποιες χρονιές μάλιστα, τα μετέωρά τους έφθασαν μέχρι και τα 100 χλμ. την ώρα.

Η εν λόγω βροχή μετεώρων, που καταγράφηκε για πρώτη φορά το 687 π.Χ. από τους Κινέζους, φαίνεται να προέρχεται από τον αστερισμό της Λύρας, από όπου πήρε το όνομά της, και κυρίως από τον αστέρα Βέγα (Άλφα Λύρας), ο οποίος είναι το πιο λαμπρό άστρο του συγκεκριμένου αστερισμού και το δεύτερο φωτεινότερο άστρο του νυχτερινού ουρανού του βορείου ημισφαιρίου.

Το φαινόμενο εμφανίζεται όταν η τροχιά της Γης διασταυρώνεται, μία φορά τον χρόνο, με τα σωματίδια που έχει αφήσει ο κομήτης Θάτσερ, ο οποίος πέρασε για τελευταία φορά από τη «γειτονιά» μας το 1861. Comet Thatcher circles the sun once every approxiimately 415 years. Each time it does, the comet leaves dust and small bits of ice and rock in a trail behind it. Sometimes it sheds more dust than others, creating denser filaments that can make for unexpectedly high numbers of Lyrid meteors when the Earth passes through. Not to scale. Illustration: Bob King

Η πραγματική, όμως, πηγή προέλευσής είναι ο κομήτης «Θάτσερ», που ανακάλυψε το 1861 ο Αμερικανός Α. Θάτσερ (συνεπώς καμία σχέση με την μόλις αποβιώσασα πρώην Βρετανίδα πρωθυπουργό) και ο οποίος αφήνει στο πέρασμά του μια ουρά σκόνης και σωματιδίων, που διασταυρώνεται κάθε χρόνο με την τροχιά του πλανήτη μας. Ο κομήτης εκτιμάται ότι θα ξαναπεράσει πολύ κοντά από τη Γη το έτος 2276, καθώς η τροχιά του γύρω από τον Ήλιο διαρκεί περίπου 415 χρόνια.

The delicate, rarefied dust tail of Comer C/2012 K5 in Dec. 2012. If Earth happens to intersects a comet’s dusty orbit – as we do with Comet Thatcher every April – we witness a meteor shower. Credit: Michael Jaeger

Τα απομεινάρια από την ουρά του, μετά το τελευταίο κοντινό πέρασμά του τον 19ο αιώνα, αιωρούνται ακόμα στο διάστημα και συνεχίζουν κάθε χρόνο να προκαλούν τη «βροχή» των Λυρίδων. Ορισμένοι αστρονόμοι εκτιμούν ότι η επόμενη θεαματική βροχή Λυρίδων θα λάβει χώρα το 2040-41.

Ζουμ στην επιφάνεια της Σελήνης. Zoom to the Moon's surface

Δείτε λεπτομέρειες της Σελήνης με διαδραστικό τρόπο:

Εκπληκτικές εικόνες της Κεφαλής του Αλόγου, Herschel and Hubble see the Horsehead in new light

Η Κεφαλή του Αλόγου στην απεικόνιση του τηλεσκοπίου Hubble. This new Hubble image, captured and released to celebrate the telescope’s 23rd year in orbit, shows part of the sky in the constellation of Orion (The Hunter). Rising like a giant seahorse from turbulent waves of dust and gas is the Horsehead Nebula, otherwise known as Barnard 33. Image released April 19, 2013. CREDIT: NASA, ESA, and the Hubble Heritage Team (AURA/STScI)

Νέες εντυπωσιακές εικόνες του νεφελώματος Κεφαλή του Αλόγου από τα τηλεσκόπια Herschel και Hubble δόθηκαν στη δημοσιότητα από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA) και τη NASA.

Η Κεφαλή του Αλόγου στην απεικόνιση του τηλεσκοπίου Herschel. Stunning new view from ESA’s Herschel space observatory of the iconic Horsehead Nebula in the context of its surroundings. The image is a composite of the wavelengths of 70 microns (blue), 160 microns (green) and 250 microns (red), and covers 4.5x1.5 degrees. The image is oriented with northeast towards the left of the image and southwest towards the right. CREDIT: ESA/Herschel/PACS, SPIRE/N. Schneider, Ph. André, V. Könyves (CEA Saclay, France) for the “Gould Belt survey” Key Programme

Το νεφέλωμα με την χαρακτηριστική εμφάνιση προσελκύει το ενδιαφέρον των επαγγελματιών αλλά και των ερασιτεχνών αστρονόμων και ειδικά το πανοραμικό «στιγμιότυπο» του Herschel προσφέρει την λεπτομερέστερη ως τώρα απεικόνισή του.

Η Κεφαλή του Αλόγου βρίσκεται στον αστερισμό του Ωρίωνα, περίπου 1.300 έτη φωτός μακριά από εμάς. Το νεφέλωμα, το οποίο «διαγράφει» με σπάνια καθαρότητα το σχήμα του κεφαλιού ενός αλόγου, αποτελείται από αέρια και πολύ πυκνή μεσοαστρική σκόνη. Ανήκει στο τεράστιο Σύμπλεγμα Μοριακών Νεφών του Ωρίωνα και γειτονεύει με το Νεφέλωμα της Φλόγας.

Το δυο διαστημικά τηλεσκόπια λειτουργούν με διαφορετικό τρόπο, γι’ αυτό και προσφέρουν διαφορετικές απόψεις του νεφελώματος. Το Hublble (NASA/ESA), το οποίο επέστρεψε στην Κεφαλή του Αλόγου γιορτάζοντας τα 23 χρόνια του σε τροχιά, δείχνει μια «νεφελώδη» άποψή του απαθανατίζοντάς το στο εγγύς υπέρυθρο φως.

Herschel is one of the largest space telescopes ever launched; its 3.5m diameter mirror perfectly captures infrared light. Infrared shines through gas and dust clouds that can block visible light - Herschel can see deep into dusty star-forming regions. The telescope is named after the astronomer William Herschel who discovered infrared radiation while studying the Sun in 1800. The Earth's atmosphere absorbs infrared, so Herschel was launched into space in 2009 to get a clear view of the infrared Universe.

Από την πλευρά του το Herschel (ESA) «βλέπει» στα μεγάλα μήκη της υπέρυθρης ακτινοβολίας διαπερνώντας τη σκόνη συλλαμβάνοντας τη λάμψη των νεογέννητων άστρων που υπάρχουν πίσω της. Στο αριστερό τμήμα της απεικόνισης διακρίνονται τα «μαιευτήρια» άστρων NGC 2068 και NGC 2071.

Νερό σε εξωπλανήτες παρόμοιους με τη Γη; NASA's Kepler Discovers Its Smallest 'Habitable Zone' Planets to Date

Much like our solar system, Kepler-62 is home to two habitable zone worlds. The small shining object seen to the right of Kepler-62f is Kepler-62e. Orbiting on the inner edge of the habitable zone, Kepler-62e is roughly 60 percent larger than Earth.  Image credit: NASA Ames/JPL-Caltech

Δυο πλανήτες που είναι ό,τι πιο «κοντινό» έχουμε δει μέχρι στιγμής με τη Γη ανακαλύφθηκαν σε ένα ηλιακό σύστημα που απέχει 1.200 έτη φωτός από το δικό μας. Οι νεοανακαλυφθέντες εξωπλανήτες βρίσκονται σε τέτοια απόσταση από τον ήλιο τους ώστε οι επιστήμονες θεωρούν ότι είναι πιθανό να έχουν στην επιφάνειά τους νερό σε υγρή μορφή. Όπως όμως σπεύδουν να τονίσουν, αν και θεωρητικά φαίνονται να διαθέτουν συνθήκες ευνοϊκές για τη ζωή, δεν μπορούμε να είμαστε καθόλου βέβαιοι ότι πράγματι τη φιλοξενούν.

Οι μικρότερες υπερ-Γαίες

Τα μεγέθη των πλανητών – δυο εκ των οποίων βρίσκονται στην κατοικίσημεη ζώνη – του συστήματος Kepler 62. Ανακαλύφθηκαν στις 18 Απρίλη του 2013. Από αριστερά προς τα δεξιά: Kepler-22b, Kepler-69c, Kepler-62e, Kepler-62f, και η Γη (καλλιτεχνική αναπαράσταση – εκτός από τη Γη). Relative sizes of all of the habitable-zone planets discovered to date alongside Earth. Left to right: Kepler-22b, Kepler-69c, Kepler-62e, Kepler-62f and Earth (except for Earth, these are artists' renditions). Image credit: NASA Ames/JPL-Caltech.

«Από ό,τι μπορούμε να συμπεράνουμε κρίνοντας από την ακτίνα τους και την περίοδο της τροχιάς τους αυτά είναι τα περισσότερο όμοια με τη Γη αντικείμενα που έχουμε βρει ποτέ» δήλωσε στο ειδησεογραφικό δίκτυο CBS ο Τζάστιν Κρεπ, αστροφυσικός του Πανεπιστημίου Νοτρ Νταμ και ένας εκ των συγγραφέ3ων της σχετικής μελέτης, η οποία δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Science».

Πρόκειται για δυο υπερ-Γαίες οι οποίες εντοπίστηκαν από το τηλεσκόπιο Kepler – τον «κυνηγό» εξωπλανητών της NASA – να περιφέρονται γύρω από το Kepler 62, ένα άστρο παρόμοιο με τον ήλιο μας αλλά ψυχρότερο και μικρότερο σε μέγεθος από αυτόν. Το σύστημα του Kepler 62 αποτελείται από πέντε πλανήτες. Από αυτούς οι δυο εξωτερικοί – ο Kepler 62e και ο Kepler 62f –φαίνονται να έχουν μέγεθος πολύ κοντινό σε αυτό της Γης.

This artist's concept depicts Kepler-62e, a super-Earth-size planet in the habitable zone of a star smaller and cooler than the sun, located about 1,200 light-years from Earth.  Image credit: NASA Ames/JPL-Caltech

Η ακτίνα του Kepler 62e και του Kepler 62f είναι αντίστοιχα 1,61 και 1,41 φορές μεγαλύτερη από αυτή της Γης. Είναι οι μικρότεροι σε μέγεθος εξωπλανήτες που έχουν εντοπιστεί ποτέ.

This artist's concept depicts Kepler-62f, a super-Earth-size planet in the habitable zone of its star. Image credit: NASA/Ames/JPL-Caltech

Υπολογίζεται ότι ο Kepler 62f είναι μόλις κατά 40% μεγαλύτερος από τον πλανήτη μας, κάτι το οποίο τον καθιστά τον πιο παραπλήσιο σε μέγεθος με τη Γη εξωπλανήτη που έχει ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα.

Νερό στη μέση της κατοικήσιμης ζώνης

To σύστημα Kepler-62 σε σύγκριση με το το Ηλιακό μας σύστημα. The diagram compares the planets of the inner solar system to Kepler-69, a two-planet system about 2,700 light-years from Earth. Image credit: NASA Ames/JPL-Caltech

Η θερμότητα που δέχονται οι δυο πλανήτες από το άστρο τους είναι επίσης αντίστοιχη με το 1,2 και το 0,41 αυτής που δέχεται η Γη από τον Ήλιο, γεγονός το οποίο σύμφωνα με τους ειδικούς σημαίνει ότι, αν διαθέτουν νερό και ατμόσφαιρα, θεωρητικά θα μπορούσαν να έχουν υγρό νερό στην επιφάνειά τους.

The artist's concept depicts Kepler-69c, a super-Earth-size planet in the habitable zone of a star like our sun. Image credit: NASA Ames/JPL-Caltech

Προς το παρόν καμία από τις παραπάνω προϋποθέσεις – η ύπαρξη ατμόσφαιρας και νερού – δεν έχει εξακριβωθεί από τους επιστήμονες ενώ το ίδιο ισχύει και για τη σύσταση των πλανητών, για την οποία προς το παρόν γίνονται μόνο υποθέσεις. Με βάση τα μοντέλα τους ο επικεφαλής της μελέτης Γουίλιαμ Μπορούκι του Ερευνητικού Κέντρου Ειμς της NASA και οι συνεργάτες του πιστεύουν πάντως ότι η σύστασή τους είναι μάλλον στερεά – το πιθανότερο βραχώδης ή από πάγο.

Προς το παρόν καμία από τις παραπάνω προϋποθέσεις – η ύπαρξη ατμόσφαιρας και νερού – δεν έχει εξακριβωθεί από τους επιστήμονες ενώ το ίδιο ισχύει και για τη σύσταση των πλανητών, για την οποία προς το παρόν γίνονται μόνο υποθέσεις. Με βάση τα μοντέλα τους ο επικεφαλής της μελέτης Γουίλιαμ Μπορούκι του Ερευνητικού Κέντρου Ειμς της NASA και οι συνεργάτες του πιστεύουν πάντως ότι η σύστασή τους είναι μάλλον στερεά – το πιθανότερο βραχώδης ή από πάγο.

Το ενδιαφέρον των επιστημόνων επικεντρώνεται κυρίως στον εξωτερικό πλανήτη, τον Kepler 62f. Εκτός του ότι έχει το πιο κοντινό μέγεθος προς αυτό της Γης ο συγκεκριμένος πλανήτης – γεγονός σπάνιο – βρίσκεται ακριβώς στη μέση της κατοικήσιμης ζώνης. Παρ’ όλα αυτά στη μελέτη τονίζεται ότι έως ότου καταστεί δυνατόν να γίνει ανάλυση των χημικών αποτυπωμάτων της ατμόσφαιρας των δυο εξωπλανητών «δεν μπορούμε να προσδιορίσουμε αν είναι πράγματι κατοικήσιμοι».

«Η Μεγάλη Έκρηξη δεν χρειαζόταν τον Θεό»! Big Bang Didn't Need God, Stephen Hawking Says

Michelangelo, La Création d'Adam, Détail Dieu

Συνεχίζει τον κύκλο διαλέξεων που δίνει στις ΗΠΑ ο διάσημος αστροφυσικός Στίβεν Χόκινγκ προκαλώντας, όπως κάθε φορά, πολλές συζητήσεις με τα λεγόμενά του.

Dr. Stephen Hawking is brought onstage by a helper to give his presentation, "The Origin of the Universe," at Caltech on April 16, 2013. CREDIT: Rod Pyle/SPACE.com

Η τελευταία του διάλεξη έγινε στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας (Caltech) και είχε θέμα με τίτλο «Η καταγωγή του Σύμπαντος». Αναπτύσσοντας τις θεωρίες του για το πώς γεννήθηκε το Σύμπαν ο κορυφαίος επιστήμονας επανέλαβε την άποψη του ότι δεν υπήρξε καμία θεϊκή παρέμβαση. «Η Μεγάλη Έκρηξη δεν χρειαζόταν τον Θεό» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Χόκινγκ.

Ένα και «αυτοφυές»

Our journey toward understanding the nature of our universe began thousands of years ago and had its roots in religion and philosophy. Around 2,300 years ago, careful observers in the Mediterranean deduced that the Earth must be round and must orbit the sun.  With no way for these early theories to be proved correct, however, they could not stand against the more flattering notion that the Earth was at the center of everything and that the cosmos existed to support human life and destiny.  When Italian astronomer Galileo Galilei invented the astronomical telescope some 1,900 years later, it was finally possible to make precise observations about the planets and stars. A science of the structure and history of the entire universe, called "cosmology," emerged. Credit: Illustration: Karl Tate, based on a photo of Galaxy M74 (NASA, ESA, and Hubble Heritage Collaboration) and the engraving "Awakening of the Pilgrim" from "The Atmosphere: Popular Meteorology" by Camille Flammarion, 1888

Ο Στίβεν Χόκινγκ ξεκίνησε την ομιλία του αναφερόμενος σε μυθολογικές και θεολογικές προσεγγίσεις σχετικά με την ύπαρξη του Κόσμου καθώς και σε υπαρξιακά ερωτήματα όπως: «Γιατί βρισκόμαστε εδώ;», «Τι έκανε ο Θεός πριν τη γέννηση του Σύμπαντος; Μήπως προετοίμαζε την κόλαση για όσους κάνουν τέτοιες ερωτήσεις;».

Στη συνέχεια ο διάσημος αστροφυσικός έκανε αναφορά σε διάφορες κοσμολογικές θεωρίες και εστίασε σε εκείνη που έχουν αναπτύξει οι Φρεντ Χόιλ και Τόμας Γκολντ. Αυτή κάνει λόγο για ένα αιώνιο Σύμπαν που υπήρχε ανέκαθεν και δεν έχει τέλος μέσα στο οποίο γεννιούνται συνεχώς γαλαξίες από ύλη που σχηματίζεται «αυθόρμητα».

In the early 20th century, Belgian astronomer and Catholic priest Georges Lemaitre calculated that the universe is expanding. By mathematically running the expansion backward, he theorized that everything in the universe once must have been compacted into a small, dense object, which he called "the primeval atom." This atom exploded, an event that astronomer Fred Hoyle flippantly called "The Big Bang." The expansion of the universe explains why the light from distant objects is shifted toward the red end of the spectrum, a phenomenon called "redshift." Just as the Doppler effect causes sound from moving vehicles to change pitch, redshift causes light from moving stars to change color as its wavelength gets stretched by expanding space. The farther an object is from Earth, the more the intervening space has expanded, and the more the object's light will have been shifted toward red.  American astronomer Edwin Hubble later proved with observations that redshift was indeed related to distance, and the correlation is now known as Hubble's law. Credit: Karl Tate, SPACE.com

Αναφέρθηκε επίσης στις θεωρίες που κάνουν λόγο για μια διαδικασία κατά την οποία μια Μεγάλη Έκρηξη δημιουργεί ένα Σύμπαν και όταν αυτό πεθαίνει εκδηλώνεται εκ νέου μια Μεγάλη Έκρηξη που γεννά ένα καινούργιο. Ο Χόκινγκ παρέθεσε μια σειρά από επιστημονικά δεδομένα τα οποία, όπως υποστήριξε, αποδομούν όλες αυτές τις θεωρίες. «Ο χρόνος ξεκίνησε τη στιγμή της ιδιομορφίας και αυτό πιθανότατα έχει συμβεί μόλις μια φορά» είπε.

Η Ιερά Εξέταση

Ο Χόκινγκ θυμήθηκε μάλιστα ότι στη δεκαετία του 1980 δημοσίευσε ένα άρθρο για τη στιγμή της γέννησης του Σύμπαντος. Την ίδια περίοδο ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β  είχε αποκηρύξει τις επιστημονικές προσπάθειες που μελετούσαν τη στιγμή που γεννήθηκε το Σύμπαν, τη στιγμή της Δημιουργίας, αναφέροντας ότι πρόκειται για ένα ιερό θέμα που δεν πρέπει να αγγίζεται. «Ένιωσα ανακούφιση που δεν με οδήγησαν στην Ιερά Εξέταση» είπε ο Χόκινγκ που ολοκλήρωσε τη διάλεξη αναφερόμενος στη λεγόμενη θεωρία-Μ της οποίας είναι θιασώτης. Η συγκεκριμένη θεωρία προσπαθεί να ενοποιήσει την κλασική και την κβαντική φυσική, να γίνει δηλαδή η λεγόμενη «θεωρία των πάντων».

Πορτρέτο ιστορικού σουπερνόβα, SN 1006: X-Ray View of A Thousand-Year-Old Cosmic Tapestry

Τεράστιες ποσότητες υλικού που εκτινάχθηκαν κατά την έκρηξη εξαπλώνονται με ταχύτητες που φτάνουν τα 17 εκατομμύρια χιλιόμετρα την ώρα. A new Chandra image of SN 1006 provides new details about the remains of an exploded star. This explosion was witnessed from Earth over a millennium ago. The Chandra data provides the best map to date of the debris field including information on important elements expanding into space. SN 1006 belongs to a class of supernova used to measure the expansion of the Universe. Credit: NASA/CXC/Middlebury College/F.Winkler

Την 1η Μαΐου του 1006 μ.Χ, ένα αντικείμενο πιο φωτεινό από την Αφροδίτη έμεινε ορατό για εβδομάδες στον ουρανό και καταγράφηκε από αστρονόμους στην Ευρώπη, την Κίνα, την Ιαπωνία και τον αραβικό κόσμο. Μια χιλιετία μετά, διαστημικό τηλεσκόπιο ακτίνων Χ απεικονίζει με μοναδική λεπτομέρεια ό,τι απέμεινε από το ιστορικό σουπερνόβα.

H εντυπωσιακή νέα εικόνα προέρχεται από το διαστημικό παρατηρητήριο Chandra της NASA, το οποίο μελέτησε για οκτώ μέρες το αντικείμενο SN 1006, το υπόλειμμα ενός σουπερνόβα (ή υπερκαινοφανούς αστέρα) Τύπου Ιa.

Τα σουπερνόβα αυτής της κατηγορίας εμφανίζονται όταν ένας λευκός νάνος -ένα νεκρό αλλά εξαιρετικά πυκνό άστρο- απορροφά μεγάλες ποσότητες μάζας από ένα συνοδό άστρο, οπότε εκρήγνυται. Εναλλακτικά, τα σουπερνόβα Ιa προέρχονται από δύο λευκούς νάνους που συγχωνεύονται και αμέσως εκρήγνυνται.

Στο λεπτομερές νέο πορτρέτο του SΝ 1006, τεράστιες ποσότητες υλικού που εκτινάχθηκαν κατά την έκρηξη διακρίνονται να εξαπλώνονται στο Διάστημα με ταχύτητες που φτάνουν τα 17 εκατομμύρια χιλιόμετρα την ώρα.

Το κόκκινο, πράσινο και μπλε χρώμα αντιστοιχούν σε ακτίνες Χ χαμηλής, μέσης και υψηλής ενέργειας αντίστοιχα

Κοσμικές μεζούρες

Comparison of visible hydrogen emission in the NW filament of SN 1006 in data taken at the CTIO Curtis-Schmidt H-alpha, continuum-subtracted (Winkler, et al.) in 1998 (shown in green), and the Hubble ACS data (Raymond et. al) in 2006 (shown in red). The stellar background is from WFPC2 broadband B, V, and I data from 2008 (Hubble Heritage Team). Credit: NASA, ESA, and L. Frattare (STScI). Science Credit: Hubble data: NASA, ESA, and the Hubble Heritage Team (STScI/AURA); CTIO data: Winkler/CTIO/NOAO/AURA

Τα σουπερνόβα Τύπου Ιa είναι ιδιαίτερα σημαντικά για τους αστρονόμους. Τα επίπεδα της ακτινοβολίας που εκπέμπουν αυτά τα αντικείμενα είναι προβλέψιμα και σταθερά, κάτι που σημαίνει ότι η φωτεινότητα του σουπερνόβα όπως το βλέπουμε από τη Γη εξαρτάται κυρίως από την απόστασή του.

Και το χαρακτηριστικό αυτό επιτρέπει στους αστρονόμους να χρησιμοποιούν τα σουπερνόβα Ia σαν ένα είδος μεζούρας για τον υπολογισμό αποστάσεων στο Σύμπαν.

Οι παρατηρήσεις του Chandra στο υπόλειμμα του σουπερνόβα SN 1006 ίσως βοηθήσουν τώρα τους αστροφυσικούς να κατανοήσουν καλύτερα τους μηχανισμούς των υπερκαινοφανών αστέρων Ia.

Εξετάζοντας την αναλογία διαφόρων στοιχείων, όπως το οξυγόνο, το πυρίτιο και το μαγνήσιο, οι ερευνητές ίσως μπορέσουν να συμπεράνουν πώς έμοιαζε το άστρο πριν εκραγεί και πώς ακριβώς εκδηλώθηκε η έκρηξη.

Η μελέτη παρουσιάστηκε από διεθνή ερευνητική ομάδα σε συνέδριο Αστροφυσικής Υψηλής Ενέργειας που πραγματοποίησε στην Καλιφόρνια η Αμερικανική Εταιρεία Αστρονομίας.