Οδυσσέας Ελύτης, Μ. ΠΕΜΠΤΗ, 23

Edvard Munch, The Lonely One, 1896

Μέρα τρεμάμενη όμορφη σαν νεκροταφείο

με κατεβασιές ψυχρού ουρανού

Γονατιστή Παναγία κι αραχνιασμένη

Max Slevogt, Dance of Death, 1896

Τα χωματένια πόδια μου άλλοτε

(Πολύ νέος ή και ανόητα όμορφος θα πρέπει να ήμουν)

Οι και δύο και τρεις ψυχές που δύανε

Γέμιζαν τα τζάμια ηλιοβασίλεμα.

Edvard Munch, Two Women on the Shore, 1898 

Μ. ΠΕΜΠΤΗ, 23 β

Diego Vélasquez, Christ en croix, detail, 1632

Σωστός θεός. Όμως κι αυτός έπινε το φαρμάκι του

γουλιά γουλιά καθώς του είχε ταχθεί

εωσότου ακούστηκε η μεγάλη έκρηξη.

Le Tintoret, La Crucifixion, 1565

Χάθηκαν τα βουνά. Και τότε αλήθεια φάνηκε

πίσω από το πελώριο πηγούνι ο κύλικας

Κι αργότερα οι νεκροί μες στους ατμούς, εκτάδην.

Sir John Lavery, Le Mort du Cygne, Anna Pavlova, 1911

Οδυσσέας Ελύτης, «Ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου» (1984)

Κλείτος Κύρου, «Κάτι που έμεινε»

René Magritte, Les Liaisons dangereuses, 1935

Η ώριμη στιγμή του χωρισμού

Μας πρόφτασε βιαστικά

Φορέσαμε κι οι δύο από ένα χαμόγελο

Ελέγχαμε τις χειρονομίες μας

Και ξεφυλλίζαμε

Τις μέρες που θα ’ρθουν

Βέβαια

Ήταν άσχημο να το συλλογιστώ

Πώς τα χέρια μου

Δεν θα τύλιγαν πια

Τις γραμμές του κορμιού της.

Άνοιξε την τσάντα

Και μου επέστρεψε δυο βιβλία

Ένα κίτρινο πουκάμισο

Και μιαν αλυσίδα

Piet van der Hem, A promenade on the Pincio, Rome

- Λοιπόν

Τώρα δεν έχω πια τίποτα δικό σου

Και ‘σύ νομίζω δεν έχεις τίποτα δικό μου

Émile Bernard, Woman at Saint-Briac, 1886

Δεν απάντησα

Μου έσφιξε τα χέρια

Κι απομακρύνθηκε

Federico Zandomeneghi, Reverie

Δες έχεις πια τίποτε δικό μου

Κι όμως

Τη θύμησή της

Τη δίπλωσα προσεχτικά

Και την κρατώ ακόμα.

Θεόδωρος Ράλλης, Νέα στο παράθυρο

Κλείτος Κύρου, «Αναζήτηση - αναμνήσεις μιας αμφίβολης εποχής», 1949

A Look Back at Burt Glinn

Ο Burt Glinn έγινε μέλος του Magnum το 1951, μαζί με την Eve Arnold και τον Dennis Stock - τους πρώτους Αμερικανούς που εντάχθηκαν στο νέο φωτογραφικό πρακτορείο - και πλήρες μέλος το 1954. Άφησε το σημάδι του στον κόσμο της φωτογραφίας με τις εντυπωσιακές έγχρωμες σειρές του από τις Νότιες Θάλασσες, την Ιαπωνία, τη Ρωσία, το Μεξικό και την Καλιφόρνια. 

Το 1959 βραβεύθηκε με το Mathew Brady Award ως ο Φωτογράφος Περιοδικού της Χρονιάς από το Πανεπιστήμιο του Mισούρι. Σε συνεργασία με τον συγγραφέα Laurens van der Post, ο Glinn εξέδωσε τα βιβλία A Portrait of All the Russias και A Portrait of Japan. Τα ρεπορτάζ του έχουν φιλοξενηθεί στις σελίδες των Esquire, Geo, Travel and Leisure, Fortune, Life και Paris-Match. 

Κάλυψε τον πόλεμο του Σινά, την απόβαση του Αμερικανικού Ναυτικού στον Λίβανο και την κατάληψη της εξουσίας από τον Φιντέλ Κάστρο στην Κούβα. Πολύπλευρος και με άριστη τεχνική, ο Glinn αποτελεί έναν από τους μεγάλους εταιρικούς και διαφημιστικούς φωτογράφους του Magnum. 

Έχει λάβει πολυάριθμα βραβεία για το εκδοτικό και διαφημιστικό του φωτογραφικό έργο, όπως το βραβείο Καλύτερου Βιβλίου Φωτορεπορτάζ Εξωτερικού από το Overseas Press Club και το βραβείο Καλύτερης Έντυπης Διαφήμισης της Χρονιάς από το Art Directors Club της Νέας Υόρκης. 

Ο Glinn διετέλεσε πρόεδρος της ένωσης American Society of Media Photographers. Υπήρξε πρόεδρος του πρακτορείου Magnum από το 1972 έως το 1975 και ξαναεκλέχθηκε στην ίδια θέση το 1987.

Born in Pittsburgh, Pennsylvania, Burt Glinn served in the United States Army between 1943 and 1946 before studying literature at Harvard University where he edited and photographed for the Harvard Crimson college newspaper.  From 1949 to 1950, Glinn worked for Life magazine before becoming a freelancer.

Glinn became an associate member of Magnum in 1951 along with Eve Arnold and Dennis Stock - the first Americans to join the young photo agency - and a full member in 1954. He made his mark with spectacular color series on the South Seas. Japan, Russia, Mexico and California.  In 1959 he received the Mathew Brady Award for Magazine Photographer of the Year from the University of Missouri.

In collaboration with the writer Laurens van der Post, Glinn published A Portrait of All the Russias and A Portrait of Japan.  His reportages have appeared in Esquire, Geo, Travel and Leisure, Fortune, Life and Paris-Match.  He has covered the Sinai War, the US Marine invasion of Lebanon and Fidel Castro's takeover of Cuba.  In the 1990's he completed an extensive photo essay on the topic of medical science.

Versatile and technically brilliant, Glinn was one of Magnum's great corporate and advertising photographers.  He received numerous awards for his editorial and commercial photography, including the Best Book of Photographic Reporting from Abroad from the Overseas Press Club and the Best Print Ad of the Year from the Art Directors Club of New York.  

Glinn served as president of ASMP from 1980 - 1981.  Between 1972 and 1975 he was president of Magnum, and was re-elected to the post in 1987.

Οδυσσέας Ελύτης, Μ. ΤΕΤΑΡΤΗ, 22

Ολοένα οι κάκτοι μεγαλώνουν κι ολοένα οι άνθρωποι ονειρεύονται

σαν να 'ταν αιώνιοι. Όμως το μέσα μέρος του Ύπνου έχει όλο φαγωθεί

και μπορείς τώρα να ξεχωρίσεις καθαρά τι σημαίνει κείνος ο

μαύρος όγκος που σαλεύει

Ο λίγες μέρες πριν ακόμη μόλις αναστεναγμός

Και τώρα μαύρος αιώνας.

Φωτογραφίες: © Κωνσταντίνος Βακουφτσής

Οδυσσέας Ελύτης, «Ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου» (1984)

Γιώργος Σαραντάρης, «Δύο τραγούδια της Άνοιξης»

Ι

Μοῦ φαίνεται, πὼς ἡ ἄνοιξη

Σὰν κελαηδᾶ μὲ τρέμει

Μὴν τῆς ζητήσω ἕνα σκοπὸ

Νὰ δώσει τοῦ ἔρωτά μου

Μὴν τῆς ζητήσω ἕνα φιλὶ

Νὰ σοῦ φιλήσω τὴν καρδιὰ

Νὰ σοῦ χαρίσω δυὸ φτερὰ

Καὶ νὰ σὲ δῶ δικιά μου

Harold Gilman, Nude on a bed, circa 1914.

ΙΙ

Ἔλα νὰ δεῖς τὴν ἄνοιξη ποὺ περπατάει

Ποὺ μὲ τὰ σύννεφα ἀγκαλιὰ μᾶς χαιρετάει

Ἔλα νὰ δεῖς τὴν κόρη μου πῶς ἔγινε μεγάλη

Καὶ τραγουδάει μὲ μιὰ φωνὴ ποὺ δὲν ἦταν δικιά της

Καὶ τραγουδάει μ᾿ ἕνα παλμὸ ποὺ εἶναι τοῦ κόσμου ὅλου

Σὰν νὰ βρέχει τὰ χείλια της στὴ βρύση τ᾿ οὐρανοῦ

Σὰν νὰ πετάει ἡ καρδούλα της μὲ κάθε χελιδόνι

Καὶ νὰ μὴν ξέρει ἡ ἄνοιξη ἂν εἶν᾿ δικιά της κόρη!

Φωτογραφίες: © Κωνσταντίνος Βακουφτσής

Γιώργος Σαραντάρης, «Δύο τραγούδια της Άνοιξης», Ι, [1939]. Ποιήματα. Βιβλιοπωλείον της «Εστίας», 1961. 89.

Η βαρύτητα μετατρέπει γαλαξία σε «Δακτύλιο του Αϊνστάιν». Einstein Ring seen in stunning image of lensed galaxy

O πορτοκαλί δακτύλιος είναι η παραμορφωμένη εικόνα ενός μακρινού γαλαξία. Η γαλάζια αίγλη είναι το φως ενός ενδιάμεσου γαλαξία όπως απεικονίστηκε με το Hubble. ALMA/Hubble composite image of the gravitationally lensed galaxy SDP.81. The bright orange central region of the ring (ALMA's highest resolution observation ever) reveals the glowing dust in this distant galaxy. The surrounding lower-resolution portions of the ring trace the millimeter wavelength light emitted by carbon monoxide. The diffuse blue element at the center of the ring is from the intervening lensing galaxy, as seen with the Hubble Space Telescope. Credit: ALMA (NRAO/ESO/NAOJ); B. Saxton NRAO/AUI/NSF; NASA/ESA Hubble, T. Hunter (NRAO)

Χάρη στις καλύτερες εικόνες που έχουν ληφθεί ως σήμερα από το ισχυρότερο ραδιοτηλεσκόπιο του κόσμου, οι αστρονόμοι είδαν έναν μακρινό γαλαξία να παραμορφώνεται από τη βαρύτητα ενός δεύτερου γαλαξία και να εμφανίζεται με τη μορφή ενός κοσμικού δαχτυλιδιού.

Το φαινόμενο

ALMA image of the gravitationally lensed galaxy SDP.81. The bright orange central region of the ring (ALMA's highest resolution observation ever) reveals the glowing dust in this distant galaxy. The surrounding lower-resolution portions of the ring trace the millimeter wavelength light emitted by carbon monoxide. Credit: ALMA (NRAO/ESO/NAOJ); B. Saxton NRAO/AUI/NSF

To τηλεσκόπιο ALMA, μια συστοιχία 66 επιμέρους ραδιοτηλεσκοπίων στην έρημο Ατακάμα της Χιλής, παρατήρησε μια σπάνια περίπτωση βαρυτικού φακού, ενός φαινομένου που είχε προβλέψει ο Άλμπερτ Αϊνστάιν στο πλαίσιο της Γενικής Σχετικότητας. Το φαινόμενο εκδηλώνεται όταν το φως ενός γαλαξία ή άλλου φωτεινού αντικειμένου παραμορφώνεται από τη βαρύτητα ενός άλλου γαλαξία ή αντικειμένου μεγάλης μάζας. Η βαρύτητα ουσιαστικά παραμορφώνει το χώρο έτσι ώστε οι ακτίνες φωτός να ακολουθούν καμπύλη πορεία.

Ο δακτύλιος

ALMA's highest resolution image ever reveals the dust glowing inside the distant galaxy SDP.81. The ring structure was created by a gravitational lens that distorted the view of the distant galaxy into a ring-like structure. Credit: ALMA (NRAO/ESO/NAOJ)

Ο «Δακτύλιος του Αϊνστάιν» στην παραπάνω εικόνα είναι μια παραμορφωμένη, μεγεθυμένη εικόνα ενός γαλαξία που βρίσκεται σε απόσταση 12 δισεκατομμυρίων ετών φωτός. Ανάμεσα στη Γη και τον γαλαξία βρίσκεται ένας δεύτερος, ενδιάμεσος γαλαξίας σε απόσταση 4 δισ. ετών φωτός.

Είναι μια σπάνια περίπτωση βαρυτικού φακού που εμφανίζεται ως σχεδόν πλήρης δακτύλιος, επισημαίνουν οι ερευνητές του ALMA. Αυτό συμβαίνει επειδή η Γη και οι δύο γαλαξίες είναι σχεδόν τέλεια ευθυγραμμισμένοι. Η εικόνα έχει απίστευτα μεγάλη ανάλυση, καθώς καλύπτει μια περιοχή μόλις 0,0000063888888889 μοιρών στον ουρανό. Αυτό θα ισοδυναμούσε με το να βλέπει κανείς από τη Νέα Υόρκη το δαχτυλίδι μιας μπασκέτας στην κορυφή του Πύργου του Άιφελ.

Χάρη στη μεγέθυνση του βαρυτικού φακού, το ALMA μπόρεσε να κοιτάξει ακόμα πιο μακριά στο Σύμπαν. «Το φαινόμενο του βαρυτικού φακού χρησιμοποιείται στην αστρονομία για τη μελέτη του πολύ μακρινού, πολύ αρχαίου Σύμπαντος, αφού προσφέρει μια εντυπωσιακή αύξηση ισχύος ακόμα και στα καλύτερα τηλεσκόπιά μας» αναφέρει η Κάθριν Βλαχάκις, ερευνήτρια του ALMA. Χρησιμοποιώντας ειδικό λογισμικό, οι αστρονόμοι θα μπορέσουν τώρα να υπολογίσουν το πραγματικό σχήμα του μεγεθυμένου γαλαξία. Η μελέτη έχει γίνει δεκτή για δημοσίευση από την επιθεώρηση «The Astrophysical Journal».

The paper, "ALMA Long Baseline Observations of the Strongly Lensed Submillimeter Galaxy HATLAS J090311.6+003906 at z=3.042," is located here: http://arxiv.org/abs/1503.02652

Οι βροχερές μέρες δεν μας «μαυρίζουν» τη διάθεση. How blue skies leave the British feeling blue

Jean Béraud, La Modiste Sur Les Champs Elysées. Ό,τι κι αν λένε οι Βρετανοί, εμείς οι Νότιοι ψηφίζουμε ήλιο... Forget the winter blues: 17-year study concludes grey skies do not make Britons less happy – but they do feel less content at work on sunny days.

Με τα τερτίπια του καιρού έχουμε συνηθίσει λίγο-πολύ να παρομοιάζουμε τη διάθεσή μας. Στην πραγματικότητα, όμως, όπως ισχυρίζονται βρετανοί επιστήμονες, τελικά το αν βρέχει ή έχει καλό καιρό δεν φαίνεται να μας επηρεάζει ψυχολογικά.

Τα νέα ευρήματα των ειδικών από το Πανεπιστήμιο του Γουεστμίνστερ, τα οποία παρουσιάστηκαν στο συνέδριο της Royal Economic Society, καταρρίπτουν τον μύθο που μας θέλει «συννεφιασμένους» κάθε φορά που έξω βρέχει. Σύμφωνα με τους ειδικούς, είτε κάνει ζέστη ή κρύο είτε έχει καλό καιρό είτε όχι, οι εργαζόμενοι κατά τη διάρκεια της εβδομάδας δεν πρόκειται να είναι ούτε πιο χαρούμενοι αλλά ούτε και πιο λυπημένοι.

Ο ήλιος φέρνει… σύννεφα;

Οι ηλιόλουστες μέρες είναι εκείνες που, σύμφωνα με νέα μελέτη, τελικά επηρεάζουν την ψυχολογική μας κατάσταση. People sunbathe in St James's Park, London. Photo: Owen Humphreys/PA

Βάσει της ανάλυσης, φάνηκε ότι οι εθελοντές έτειναν να έχουν περισσότερα νεύρα κατά τη διάρκεια των ηλιόλουστων ημερών καθώς ήταν αναγκασμένοι να βρίσκονται καθηλωμένοι στα γραφεία ή στα καταστήματα στα οποία εργάζονταν από το να βρίσκονται έξω και να απολαμβάνουν τη μέρα. Οι ερευνητές υπογραμμίζουν ωστόσο ότι η επίδραση αυτή στον ψυχισμό των εργαζομένων ήταν τόσο μικρή που δεν υπάρχει ανάγκη για τη λήψη μέτρων από πλευράς των εργοδοτών ή των Αρχών. Το ίδιο μικρή, αναφέρουν, ήταν και η επίδραση του παρατεταμένου κρύου και των συχνών βροχοπτώσεων. 

Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο της μελέτης τους, οι ειδικοί ανέλυσαν μια περίοδο 17 ετών, από το 1991 ως το 2008, κατά τη διάρκεια της οποίας συνέκριναν στοιχεία που αφορούσαν τη διάθεση των πολιτών με τις καιρικές συνθήκες. Τα στοιχεία γύρω από τα επίπεδα της χαράς, της υγείας, της ικανοποίησης των εργαζομένων και της οικονομικής ευημερίας ελήφθησαν από την πολυετή μελέτη British Household Panel Survey του Ινστιτούτου Κοινωνικής και Οικονομικής Ερευνας (ISER) του Πανεπιστημίου του Εσεξ, η οποία αφορούσε συνολικά 10.000 νοικοκυριά.

Μικρή ως ανεπαίσθητη η επίδραση του καιρού

André Derain, Westminster, 1906.

«Η κοινή πεποίθηση ότι ο καλός καιρός μάς φτιάχνει τη διάθεση δεν υποστηρίζεται επιστημονικά» εξηγεί ο επικεφαλής της μελέτης δρ Φραντζ Μπούσκα. «Ιδιαίτερα στην περίπτωση των Βρετανών βλέπουμε ότι ο κόσμος έχει αποκτήσει μια σχετική "ανοσία" γύρω από τα τερτίπια του καιρού».

«Η ανάλυση των παραπάνω δεδομένων αποκαλύπτει ότι η αύξηση της εμφάνισης ακραίων καιρικών φαινομένων, π.χ. η αύξηση της θερμοκρασίας και της συχνότητας των βροχοπτώσεων, δεν φαίνεται να επηρεάζει άμεσα την ψυχολογική διάθεση των πολιτών» αναφέρει ο ειδικός.

«Συγκεκριμένα είδαμε ότι οι εναλλαγές του καιρού είχαν πολύ μικρή επίδραση ως προς τα επίπεδα της προσωπικής ευημερίας του καθενός. Επιπλέον, η ηλιοφάνεια και η καλοκαιρία δεν φάνηκε να κάνουν τον κόσμο πιο ευτυχισμένο. Η επίδραση του καιρού, λοιπόν, μπορούμε να πούμε ότι είναι, στην καλύτερη περίπτωση, πολύ μικρή» προσθέτει ο δρ Μπούσκα.

Από τη μελέτη φάνηκε ότι οι ηλιόλουστες μέρες ενδεχομένως να συνέβαλαν στην απογοήτευση που ένιωθαν οι εργαζόμενοι για τη δουλειά τους. Ωστόσο οι ειδικοί είδαν ότι 10 ώρες ηλιοφάνειας μείωναν το συναίσθημα της ικανοποίησης των εργαζομένων κατά μόλις 1%.

Οι βρετανοί επιστήμονες καταλήγουν ότι υπάρχουν κάποιες ενδείξεις κατά τις οποίες οι παρατεταμένες περίοδοι ηλιοφάνειας θα μπορούσαν ενδεχομένως να ενισχύσουν σε μικρό βαθμό το συναίσθημα της χαράς και τα επίπεδα της ευημερίας των πολιτών.