Ανιχνεύθηκε ατμόσφαιρα γύρω από κοντινό εξωπλανήτη. Atmosphere around super-Earth detected

Υπάρχουν επιστημονικές εκτιμήσεις για «υδάτινο κόσμο». Astronomers have detected an atmosphere around the super-Earth GJ 1132b. This marks the first detection of an atmosphere around a low-mass super-Earth, in terms of radius and mass the most Earth-like planet around which an atmosphere has yet been detected. Thus, this is a significant step on the path towards the detection of life on an exoplanet. An artistic rendering shows the atmosphere of super-Earth planet GJ 1132b, illuminated by the light of the red dwarf in the distance. Credit: Max Planck Society

Ευρωπαίοι αστρονόμοι ανίχνευσαν ατμόσφαιρα γύρω από την υπερ-Γη GJ 1132b, έναν εξωπλανήτη που μοιάζει με τη Γη αλλά είναι περίπου μιάμιση φορά μεγαλύτερος και βρίσκεται σε απόσταση «μόνο» 39 ετών φωτός από τον πλανήτη μας.

Είναι η δεύτερη φορά που ανιχνεύεται ατμόσφαιρα γύρω από έναν «γήινο» εξωπλανήτη. Πέρυσι για πρώτη φορά είχε γίνει το ίδιο γύρω από τον εξωπλανήτη 55 Cancri e, που είναι οκταπλάσιος από τη Γη.

Αυτή τη φορά όμως, η ανίχνευση ατμόσφαιρας έγινε γύρω από μια μικρή υπερ-Γη, που έχει μάζα 1,6 φορές μεγαλύτερη από της Γης και ακτίνα 1,4 φορές μεγαλύτερη. Έτσι, πρόκειται για τον μικρότερο «γήινο» εξωπλανήτη όπου έχει ποτέ ανιχνευθεί ατμόσφαιρα.

Αν και η νέα ανακάλυψη δεν έχει να κάνει με την εύρεση ζωής σε έναν άλλο πλανήτη, οι αστρονόμοι εκτιμούν ότι είναι ένα σημαντικό βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Λουίτζι Μαντσίνι του γερμανικού Ινστιτούτου Αστρονομίας Μαξ Πλανκ και του Πανεπιστημίου της Ρώμης «Τορ Βεργκάτα», που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστρονομίας Astronomical Journal, χρησιμοποίησαν το τηλεσκόπιο του Ευρωπαϊκού Νοτίου Αστεροσκοπείου στη Χιλή για να παρατηρήσουν τον εξωπλανήτη ταυτόχρονα σε επτά διαφορετικά μήκη κύματος.

Ο εξωπλανήτης περιφέρεται γύρω από έναν ερυθρό νάνο, τον GJ 1132, που βρίσκεται στην κατεύθυνση του αστερισμού των Ιστίων στο νότιο ημισφαίριο. Διέρχεται μπροστά από το μητρικό άστρο του κάθε 1,6 μέρες, μπλοκάροντας έτσι ένα μικρό μέρος από το φως του τελευταίου, πράγμα που επιτρέπει τη μελέτη του εξωπλανήτη.

Οι επιστήμονες απέχουν ακόμη πολύ από το να μπορούν να αναλύσουν την χημική σύνθεση της ατμόσφαιρας, ώστε από αυτήν να βγάλουν συμπεράσματα κατά πόσο υπάρχουν έμβιοι οργανισμοί στον εξωπλανήτη, οι οποίοι αφήνουν το «αποτύπωμά» τους. Στην περίπτωση της Γης η παρουσία άφθονου οξυγόνου είναι ένα τέτοιο ίχνος της ζωής.

Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις για την ατμόσφαιρα του GJ 1132b, αυτή είναι πλούσια σε νερό και μεθάνιο. Αυτό υποδηλώνει ότι πιθανώς -αλλά όχι σίγουρα- πρόκειται για έναν υδάτινο κόσμο με πολλούς καυτούς υδρατμούς στην ατμόσφαιρά του.

Ο συγκεκριμένος εξωπλανήτης αναμένεται να μελετηθεί περαιτέρω με άλλα διαστημικά και επίγεια τηλεσκόπια.

Πηγές: John Southworth et al. Detection of the Atmosphere of the 1.6Exoplanet GJ 1132 b, The Astronomical Journal (2017). DOI: 10.3847/1538-3881/aa6477 - http://www.tovima.gr/science/article/?aid=872563

Η Ελλάδα τρίτη παγκοσμίως σε ποσοστό γυναικών καπνιστριών

Amedeo Modigliani, Madame Amédée (Woman with Cigarette), 1918. Στη χώρα μας πάνω από μία στις τέσσερις γυναίκες καπνίζουν κάθε ημέρα.

Η Ελλάδα κατέχει την τρίτη θέση παγκοσμίως σε αριθμό γυναικών που καπνίζουν σε καθημερινή βάση, σύμφωνα με διεθνή μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο The Lancet. Η έρευνα διαπιστώνει επίσης ότι ενώ το ποσοστό των καπνιστών έχει μειωθεί σε πολλές χώρες, σχεδόν ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι συνεχίζουν να καπνίζουν κάθε ημέρα.

Επιστημονική ομάδα με επικεφαλής την καθηγήτρια Εμανουέλα Γακίδου του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον στο Σιάτλ αξιολόγησε στοιχεία από 195 χώρες και διαπίστωσε ότι το διάστημα 1990 - 2015 το ποσοστό των καθημερινών ανδρών καπνιστών διεθνώς μειώθηκε κατά 28% (από 35% σε 25%), ενώ των γυναικών κατά 34% (από 8% σε 5,4%).

Κατά μέσο όρο το ποσοστό των καπνιστών και των δύο φύλων μειώθηκε κατά 29,4% από το 1990, πέφτοντας στο 15,3% το 2015. Όμως, λόγω και της συνεχούς αύξησης του παγκοσμίου πληθυσμού, το 2015 οι καθημερινοί καπνιστές στη Γη ήταν περισσότεροι σε απόλυτο αριθμό, καθώς υπολογίζονταν σε 933 εκατομμύρια έναντι 870,4 εκατομμυρίων το 1990.

«Οι συνεπείς προσπάθειες ελέγχου του καπνίσματος έχουν φέρει πρόοδο στη μείωση της θανατηφόρας συνήθειας του καπνίσματος σε μεγάλο μέρος του κόσμου, όμως πολλά ακόμη πρέπει να γίνουν. Η αύξηση του αριθμού των καθημερινών καπνιστών συνεχίζει να ξεπερνάει την παγκόσμια μείωση στα ποσοστά καθημερινού καπνίσματος», επισημαίνει η δρ Γακίδου.

Οι χώρες με τους περισσότερους άνδρες καθημερινούς καπνιστές το 2015 ήταν η Κίνα (254 εκατομμύρια), η Ινδία (91 εκατ.) και η Ινδονησία (50 εκατ.). Αντίστοιχα στις γυναίκες, ήταν οι ΗΠΑ (17 εκατ.), η Κίνα (14 εκατ.) και η Ινδία (13,5 εκατ.).

«Φουγάρα» οι Ελληνίδες

Anders Zorn, La fille à la cigarette, 1892. Παρά τη μείωση των τελευταίων ετών, ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι είναι καπνιστές.

Η Ελλάδα είναι η τρίτη χώρα στον κόσμο σε ποσοστό γυναικών καθημερινών καπνιστριών (27%), δηλαδή πάνω από μία στις τέσσερις Ελληνίδες καπνίζουν κάθε ημέρα. Προηγούνται η Γροιλανδία (44%) και η Βουλγαρία (28%), ενώ έπονται το Μαυροβούνιο (26%) και η Κροατία (25%).

Σύμφωνα με τη μελέτη, οι περισσότεροι άνδρες καθημερινοί καπνιστές υπάρχουν σε χώρες μεσαίου επιπέδου ανάπτυξης, ενώ οι περισσότερες γυναίκες καθημερινές καπνίστριες στις ανεπτυγμένες χώρες. Από ηλικιακής πλευράς, οι περισσότεροι καθημερινοί καπνιστές είναι 25 έως 35 ετών.

Το κάπνισμα είναι - μετά την υπέρταση - η δεύτερη κυριότερη αιτία θανάτου παγκοσμίως, σύμφωνα με τη μελέτη, καθώς τουλάχιστον το 11% των συνολικών θανάτων το 2015 ή 6,4 εκατομμύρια θάνατοι συνδέονταν με αυτό. Οι θάνατοι που σχετίζονται με το κάπνισμα, εμφάνισαν αύξηση 4,7% παγκοσμίως μεταξύ 1990-2015. Επιπλέον, το κάπνισμα σχετίζεται με την επιβάρυνση της υγείας και με χρόνιες παθήσεις (καρδιαγγειακές, καρκίνος, πνευμόνων κ.α.) εκατομμυρίων ανθρώπων.

Σύμφωνα με την δρ Γακίδου, «παρά τις ορισμένες ιστορίες επιτυχίας, το κάπνισμα παρέμεινε το 2015 η κύρια αιτία θανάτου και αναπηρίας σε 100 χώρες. Χρειάζονται πιο συντονισμένες πολιτικές πρωτοβουλίες, εφαρμογή των μέτρων ελέγχου του καπνίσματος και σταθερή πολιτική βούληση να αντισταθμιστούν τα επιχειρηματικά συμφέροντα. Παρά την πρόοδο, ο πόλεμος κατά του καπνίσματος πολύ απέχει από το  να έχει κερδηθεί, ιδίως στις χώρες με τους μεγαλύτερους αριθμούς καπνιστών».

Πηγές: http://dx.doi.org/10.1016/S0140-6736(17)30819-X - http://www.tovima.gr/science/medicine-biology/article/?aid=872482

Σύστημα 8 ραδιοτηλεσκοπίων προσπαθεί να «φωτογραφήσει» τη μαύρη τρύπα στο κέντρο του γαλαξία μας. Photographing a Black Hole: Historic Campaign Now Underway

A computer-simulation view of a supermassive black hole at the heart of a galaxy. The edge of the black central region represents the event horizon, beyond which no light can escape. Credit: NASA, ESA, and D. Coe, J. Anderson, and R. van der Marel (STScI)

Αν οι επιστήμονες τα καταφέρουν, θα πρόκειται μάλλον για το πιο σημαντικό «πορτρέτο» που θα έχει ποτέ τραβηχτεί. Ένα σύστημα οκτώ διασυνδεμένων ραδιοτηλεσκοπίων, διάσπαρτων στον πλανήτη μας, έτσι ώστε να σχηματίζουν ένα εικονικό τηλεσκόπιο μεγάλο όσο η Γη, έθεσαν σε λειτουργία στις 5 Απριλίου αστρονόμοι από διάφορες χώρες. Στόχος των εκατοντάδων συνεργαζόμενων ερευνητών είναι για πρώτη φορά να «φωτογραφήσουν» τη γιγάντια μαύρη τρύπα που κρύβεται στο κέντρο του γαλαξία μας και για την οποία οι έως τώρα γνώσεις μας -περισσότερο εικασίες- είναι έμμεσες και όχι άμεσες.

Μια εικόνα του κέντρου του γαλαξία μας στο υπέρυθρο φως από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble. Η ένθετη εικόνα δείχνει τις ακτίνες Χ που εκπέμπονται στην περιοχή γύρω από την τεράστια μαύρη τρύπα που υπάρχει στην καρδιά του γαλαξία μας. A Hubble Space Telescope view of the Milky Way galaxy’s center in infrared light. The inset shows X-rays in the region around Sagittarius A*, the supermassive black hole at the Milky Way’s heart. Credit: X-ray: NASA/UMass/D.Wang et al., IR: NASA/STScI

Η κεντρική μαύρη τρύπα, που είναι γνωστή ως Τοξότης Α* (Sagittarius A* ή εν συντομία Sgr A*), εκτιμάται ότι έχει μάζα τουλάχιστον τέσσερα εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από τον Ήλιο και βρίσκεται σε απόσταση περίπου 26.000 ετών φωτός από τον πλανήτη μας.

Οι αστρονόμοι θέλουν να έχουν επιτέλους μια εικόνα του λεγόμενου «ορίζοντα γεγονότων» της μαύρης τρύπας, δηλαδή του συνόρου της πέρα από το οποίο δεν υπάρχει σημείο επιστροφής, καθώς ούτε καν το φως δεν μπορεί να δραπετεύσει (γι’ αυτό το εσωτερικό μιας μαύρης τρύπας δεν είναι δυνατό να φωτογραφηθεί, αφού απλώς είναι…κατάμαυρο).

Clockwise from top: Andrew A. West, UC Berkley/Radio Astronomy Lab; University of Arizona/David Harvey. Used with permission; Ewan O'Sullivan; Iztok Boncina/ESO; ALMA (ESO/NAOJ/NRAO), C. Padilla; Sean Goebel; Joint Astronomy Centre; Sean Goebe

Το εικονικό τηλεσκόπιο με τις διαστάσεις της Γης έχει ονομασθεί Event Horizon Telescope-EHT (Τηλεσκόπιο Ορίζοντα Γεγονότων) και συνδέει επιμέρους τηλεσκόπια στις ΗΠΑ (Χαβάη, Αριζόνα, Καλιφόρνια), στο Μεξικό, στη Χιλή (διάταξη ALMA του Ευρωπαϊκού Νοτίου Αστεροσκοπείου), στην Ισπανία και στην Ανταρκτική. Το τηλεσκόπιο θα επιχειρήσει να καταγράψει τα ραδιοκύματα που εκπέμπονται από τη μαύρη τρύπα.

Massive galaxy M87 with its black hole emissions. Credit: X-ray and radio image by NASA/CXC/KIPAC/N.Werner and NSF/NRAO/AUIW. Cotton

Το ΕΗΤ θα στρέψει το τεράστιο «μάτι» του επίσης σε μια άλλη πολύ πιο μακρινή και πιο υπερμεγέθη μαύρη τρύπα, ου βρίσκεται στο κέντρο του γιγάντιου γαλαξία Μessier 87 (M87) σε απόσταση 53,5 εκατομμυρίων ετών φωτός. Η εν λόγω μαύρη τρύπα έχει μάζα σχεδόν έξι δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από τον Ήλιο μας, συνεπώς ο ορίζοντας γεγονότων της είναι πολύ μεγαλύτερος από του Τοξότη Α*.

Οι παρατηρήσεις του τηλεσκοπίου ΕΗΤ θα διαρκέσουν έως τις 14 Απριλίου και στη συνέχεια οι αστρονόμοι -με επικεφαλής επιστήμονες του Αστεροσκοπείου Haystack του Πανεπιστημίου ΜΙΤ- θα χρειασθούν κάποιο χρόνο για να ενοποιήσουν τις εικόνες που τράβηξαν. Τα τελικά αποτελέσματα θα ανακοινωθούν το 2018.

Στο μέλλον ακόμη περισσότερα τηλεσκόπια αναμένεται να προστεθούν στο δίκτυο του ΕΗΤ, αυξάνοντας έτσι τις δυνατότητές του.

Πηγές: www.amna.gr – www.space.com

Με το «Νόμπελ των υπολογιστών» τιμήθηκε ο δημιουργός του Web, Τιμ Μπέρνερς Λη. Web inventor Tim Berners-Lee wins Turing Award

Επισημαίνεται πως ο Μπέρνερς-Λη τιμάται για την «εφεύρεση του World Wide Web, τον πρώτο web browser και τα θεμελιώδη πρωτόκολλα και αλγορίθμους που επιτρέπουν την κλιμάκωση του web». Tim Berners-Lee was honored with the Turing Award for his work inventing the World Wide Web, the first web browser, and "the fundamental protocols and algorithms [that allowed] the web to scale." Photo: Henry Thomas

Με το ΑΜ Turing Award, το οποίο θεωρείται το «Νόμπελ των ηλεκτρονικών υπολογιστών» τιμήθηκε ο δημιουργός του World Web- ο καθηγητής του ΜΙΤ και ερευνητής του World Wide Web, Τιμ Μπέρνερς Λη.

Το βραβείο συνοδεύεται από το ποσό του ενός εκατομμυρίου δολαρίων, το οποίο παρέχει η Google. Όπως αναφέρει το Mit News, σε σχετική ανακοίνωση επισημαίνεται πως ο Μπέρνερς-Λη τιμάται για την «εφεύρεση του World Wide Web, τον πρώτο web browser και τα θεμελιώδη πρωτόκολλα και αλγορίθμους που επιτρέπουν την κλιμάκωση του web». Φέτος είναι η 50ή επέτειος του συγκεκριμένου βραβείου.

Sir Tim used this NeXT computer as the world's first web server. SCIENCE PHOTO LIBRARY

Ανώτερος ερευνητής του Computer Sciece and Artificial Intelligence Laboratory (CSAIL) του ΜΙΤ, με επιπλέον θέση στο Τμήμα Ηλεκτρολογίας- Μηχανολογίας και Επιστημών Υπολογιστή, ο Μπέρνερς- Λη «έπιασε» την ιδέα του Web το 1989 στο CERN, ως έναν τρόπο ώστε επιστήμονες ανά τον κόσμο να μπορούν να διαμοιράζονται πληροφορίες στο Ίντερνετ. Δημιούργησε έναν τρόπο κατονομασμού (URL), ένα πρωτόκολλο επικοινωνίας (HTTP) και μια γλώσσα δημιουργίας ιστοσελίδων (HTML). Η open source προσέγγισή του όσον αφορά στον πρώτο browser και server θεωρείται πως λειτούργησε καταλυτικά όσον αφορά στην ταχύτατη ανάπτυξη του Παγκοσμίου Ιστού.

Ο Μπέρνερς Λη δήλωσε πως είναι τιμή του να λαμβάνει ένα βραβείο το οποίο έχει δοθεί σε κάποια από τα μεγαλύτερα μυαλά του κόσμου. Σημειώνεται πως είναι επίσης ιδρυτής και διευθυντής του World Wide Web Consortium (W3C), που θέτει τεχνικά στάνταρ για την ανάπτυξη του Web, καθώς και του World Wide Web Foundation, που έχει σκοπό την καθιέρωση του ανοικτού Web ως δημοσίου αγαθού και βασικού δικαιώματος. Επίσης, έχει τον τίτλο καθηγητή στο Oxford University. Ως διευθυντής του Decentralized Information Group του CSAIL, έχει αναπτύξει συστήματα και πρωτόκολλα όπως το “HTTP with Accountability” (HTTPA) που παρακολουθούν τη μετάδοση προσωπικών δεδομένων και επιτρέπουν στους χρήστες του Ίντερνετ να έχουν εικόνα σχετικά με το πώς αυτά χρησιμοποιούνται. Είναι επίσης επικεφαλής του Solid (social linked data), ενός project για την αποκέντρωση του Web, έτσι ώστε οι χρήστες να μπορούν να ελέγχουν τα δεδομένα τους και να τα καθιστούν διαθέσιμα μόνο για εφαρμογές που επιθυμούν.

Έχει τιμηθεί με σειρά βραβείων, μεταξύ των οποίων ο τίτλος του «Σερ» που του δόθηκε από τη βασίλισσα Ελισάβετ και η συμπερίληψή του στη λίστα των 100 σημαντικότερων ανθρώπων του 20ού αιώνα από το περιοδικό Time. Θα παραλάβει επίσημα το βραβείο Turing στις 24 Ιουνίου στο Σαν Φρανσίσκο.

Πηγές: A.M. Turing Award - www.naftemporiki.gr

Το Cassini ετοιμάζεται για το μεγάλο «φινάλε» στον Κρόνο. NASA's Cassini Mission Prepares for Grand Finale at Saturn

Καλλιτεχνική άποψη του διαστημικού σκάφους Cassini–Huygens. Η αποστολή Cassini αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα ανθρώπινα επιτεύγματα. Artist's concept of Cassini diving into the gap between Saturn and its innermost ring. Credit: NASA/JPL-Caltech

Η διαστημοσυσκευή «Cassini» (Κασίνι) της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA) και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA), η οποία βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Κρόνο από το 2004, ετοιμάζεται για το τελευταίο κεφάλαιο της σημαντικής αποστολής της, πλησιάζοντας ριψοκίνδυνα τον γιγάντιο πλανήτη περισσότερο από κάθε άλλη φορά στα 13 περίπου χρόνια που τον γυροφέρνει.

A computer-generated representation of all Cassini's Saturn orbits -affectionately called the "ball of yarn" by mission planners. This GIF was created for NASA by Erick Sturm. Color Key: Gray – Prime Mission. Orange – Equinox Mission. Blue – Solstice Mission (Years 1-4). Yellow – Solstice Mission (Year 5). Purple – Solstice Mission (Year 6). Green – Ring-Grazing and Grand Finale Orbits. Credit: NASA/Jet Propulsion Laboratory-Caltech

Στις 22 Απριλίου θα κάνει το τελευταίο κοντινό πέρασμα από το δορυφόρο Τιτάνα και στις 26 Απριλίου το «Cassini» – κινούμενο με ταχύτητα 122.000 χιλιομέτρων την ώρα- θα κάνει τη πρώτη από μια σειρά «βουτιές» στο κενό διάστημα πλάτους 2.400 χιλιομέτρων, που υπάρχει ανάμεσα στον γιγάντιο πλανήτη και στον πιο εσωτερικό δακτύλιό του D.

«Κανένα διαστημικό σκάφος δεν έχει ποτέ εισέλθει σε αυτή τη μοναδική περιοχή, την οποία θα προσπαθήσουμε να διασχίσουμε 22 φορές», δήλωσε ο Τόμας Ζερμπούχεν της NASA. Η πιθανότητα καταστροφής του σκάφους λόγω πρόσκρουσης με κάτι μεγαλύτερο από τα μικροσκοπικά σωματίδια των δακτυλίων εκτιμάται ότι είναι μικρότερη του 1%.

Κατά την πολυετή παραμονή του στο σύστημα του Κρόνου, το κόστους 3,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων «Cassini» -και η συνοδευτική διαστημοσυσκευή Huygens- έχει κάνει διάφορες σημαντικές ανακαλύψεις, όπως η ύπαρξη ενός μεγάλου ωκεανού κάτω από την παγωμένη επιφάνεια του δορυφόρου Εγκέλαδου και οι θάλασσες υδρογονανθράκων στον δορυφόρο Τιτάνα.

During its final months, the Cassini spacecraft will climb repeatedly high above the planet’s north pole and then dive between the planet and the innermost edge of its dazzling rings. Credit: NASA / Jet Propulsion Laboratory-Caltech / Erick Sturm

Είκοσι χρόνια μετά την εκτόξευσή του από τη Γη, το σκάφος – ένας πραγματικός «βετεράνος» του διαστήματος- ξεμένει πλέον από καύσιμα. Έτσι, η NASA αποφάσισε να δώσει ένα θεαματικό τέλος στην αποστολή του με μια τρίλεπτη βουτιά θανάτου που θα κάνει στον Κρόνο φέτος στις 15 Σεπτεμβρίου, αφού προηγουμένως -αν όλα έχουν πάει καλά- θα έχει περάσει κατ’ επανάληψη ανάμεσα στον Κρόνο και στους εσωτερικούς δακτυλίους του.

Σε αυτή την τελική φάση, οι επιστήμονες ελπίζουν να μάθουν περισσότερα τόσο για την εσωτερική δομή του Κρόνου, όσο και για την προέλευση των θεαματικών δακτυλίων που τον περιβάλλουν. Μεταξύ άλλων, το σκάφος θα συλλέξει τα πρώτα δείγματα από την ατμόσφαιρα του πλανήτη, ενώ θα φωτογραφήσει πιο κοντά από κάθε άλλη φορά τα νέφη γύρω από τον Κρόνο, καθώς και τους εσωτερικούς δακτυλίους του. Θα χαρτογραφήσει επίσης το βαρυτικό και το μαγνητικό πεδίο του.

The final chapter in a remarkable mission of exploration and discovery, Cassini's Grand Finale is in many ways like a brand new mission. Twenty-two times, NASA's Cassini spacecraft will dive through the unexplored space between Saturn and its rings. What we learn from these ultra-close passes over the planet could be some of the most exciting revelations ever returned by the long-lived spacecraft. This animated video tells the story of Cassini's final, daring assignment and looks back at what the mission has accomplished. Credit: NASA/JPL-Caltech

Ένας λόγος που το σκάφος θα αυτοκαταστραφεί πάνω στον Κρόνο, είναι ότι οι επιστήμονες θέλουν να είναι σίγουροι ότι δεν θα πέσει στον Τιτάνα ή στον Εγκέλαδο, μολύνοντάς τους ίσως με γήινα μικρόβια. Αν και το «Cassini» αποστειρώθηκε προτού φύγει από τη Γη το 1997, δεν αποκλείεται να έχουν επιβιώσει πάνω του μερικοί γήινοι μικροοργανισμοί. Με δεδομένο ότι τα μεγάλα φεγγάρια του Κρόνου είναι υποψήφια για την ανακάλυψη μορφών ζωής, οι επιστήμονες θέλουν να αποφύγουν το μπέρδεμα με τη ζωή που θα έχει μεταφερθεί από τη Γη.

Πηγές: www.amna.gr – saturn.jpl.nasa.gov           

         

Νίκος Κωνσταντινίδης, «Γιαζίκ»

Ronald B. Kitaj, Smyrna Greek (Nikos), 1976-77

Αναζητούσα ό,τι δεν ήτανε για μένα

και ό,τι δεν με ταίριαζε.

όχι από κακή κατασκευή και όψη

αυτό λίγο βαραίνει και μετρά,

αλλά από την έλλειψη πλούσιου προφίλ.

Ντυμένος πάντα με ρετάλια κι ατημέλητος

αγνόησα τη μόδα παντελώς.

Καμία υπόσχεση δεν έδινα για ένα ευοίωνο μέλλον.

Ζητώντας ό,τι δεν ήταν για μένα.

βρήκα παντού κλειστές τις πόρτες.

Και βέβαια τα χρόνια εκείνα πέρασαν

όπως το τρένο στην ομίχλη,

ανήκουν στο σκιώδες παρελθόν

και μοιάζουν σαν να μην ήταν καθόλου,

σαν να μην έγιναν,

σαν να τα είδα μόνο• όταν γινόταν, κάπου.

Τώρα συνθέτω στίχους καθιστός κάτω απ’ το φως του πορτατίφ

συντροφιά πιστή μου είναι τώρα οι στίχοι.

Γράφω για έρωτες και για γυναίκες που δεν ήτανε για μένα

και που εγώ τις ήθελα.

-Οδυνηρόν εστί να θέλεις και να μη σε θέλουν-

Όλες τους μ’ ένα ταχύ βηματισμό με προσπεράσαν

τραβώντας προς τη δόξα, προς το φως.

Καμιά δεν είπε το ηρωικό της και μεγάλο ναι!

νά ‘σπρωχνα και γω ένα καροτσάκι με μωρό στην αγορά

και δίπλα μου περιφανής, να βάδιζε εκείνη.

Γιαζίκ...

Marc Chagall, The Promenade, 1917

γιαζίκ (επίρ.): α. κρίμα, β. άδικος κόπος, γ. ας την ευχή! Προέλευση: από το τουρκ. yazik, πηγή: ΙΝΒΑ, σελ. 256.

Από τη συλλογή «Οπτική γωνία 17»

Νίκος Κωνσταντινίδης (1928-2017). Φιλόλογος. Ιστορικός. Συγγραφέας. Δοκιμιογράφος. Αρθρογράφος. Ποιητής. Σπούδασε φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) και εργάστηκε ως εκπαιδευτικός σε σχολεία και φροντιστήρια της Δράμας ως το 1999, χρονιά που συνταξιοδοτήθηκε. Έχει εκδώσει 28 ποιητικές συλλογές (όλες αυτοεκδόσεις) ενώ στο έργο του περιλαμβάνονται και αρκετές μελέτες. Εραστής της Δράμας, έχει εμπλουτίσει με το έργο του, που περιλαμβάνει βιβλία και άρθρα μεγάλου ενδιαφέροντος, την ιστορική και λογοτεχνική βιβλιογραφία της πόλης.

*

Όταν πάρουν τη συλλογή μας,

το πρώτο που θα κάνουν είναι

ν’ αναζητήσουν δάνεια κι επιδράσεις.

Δανείστηκε από τον Σαραντάρη θα μας πουν

κι απ’ τον Μπεκέ, σαφώς, κάτι έχει πάρει.

Ερωτικός εδώ, κοινωνικός εκεί,

συνέπεια δεν υπάρχει.

Ύστερα πάσχει κι από σύνταξη.

Τέτοια, κι άλλα παρόμοια θα μας πουν.

Γι’ αυτό και μεις προσέχουμε,

δεν στέλνουμε παντού τα ποιήματά μας.

Τα στέλνουμε σ’ όσους δεν διάβασαν Μπεκέ και Σαραντάρη.

Σ’ όσους ακούν το λάλημα του σπίνου τον χειμώνα∙

το τραγούδι της βροχής τη νύχτα

στους έρημους δρόμους της πόλης.

Από τη συλλογή «Οπτική γωνία 2», Θεσσαλονίκη 1978

Ερυθρά αιμοσφαίρια διατηρήθηκαν σε κεχριμπάρι για 20 εκατομμύρια χρόνια. Monkey business produces rare preserved blood in amber fossils

Παλαιοντολόγοι εντόπισαν σε απολιθωμένο ρετσίνι παγιδευμένο τσιμπούρι αλλά και το τελευταίο.. γεύμα του. Πάνω στο τσιμπούρι διακρίνονται δύο μικρές τρύπες από τις οποίες πρέπει να χύθηκαν τα ερυθρά αιμοσφαίρια που είχε το παράσιτο στο στομάχι του. Two monkeys grooming each other about 20-30 million years ago may have helped produce a remarkable new find - the first fossilized red blood cells from a mammal, preserved so perfectly in amber that they appear to have been prepared for display in a laboratory. This tick found as a fossil in amber shows two small holes in its back, as if it were just picked off the animal it was feeding on. Credit: Photo by George Poinar, Jr., courtesy of Oregon State University

Πριν από 20 -30 εκατομμύρια χρόνια, μια μαϊμού στην περιοχή του σημερινού Άγιου Δομίνικου βρήκε ένα καλοταϊσμένο τσιμπούρι στο τρίχωμα μιας άλλης μαϊμούς. Το ξεκόλλησε βίαια από το δέρμα της και το πέταξε κατά τύχη πάνω σε μια σταγόνα ρετσίνι.

Εκατομμύρια χρόνια μετά, παλαιοντολόγοι εντόπισαν μέσα στο απολιθωμένο ρετσίνι όχι μόνο το παγιδευμένο τσιμπούρι αλλά και το τελευταίο γεύμα του, που είχε ξεχυθεί από τρύπες στη ράχη του.

Είναι τα πρώτα απολιθωμένα ερυθρά αιμοσφαίρια θηλαστικού που γνωρίζει η επιστήμη, αναφέρουν οι ερευνητές στο Journal of Medical Entomology.

Όπως φαίνεται, η μαϊμού που βρήκε το τσιμπούρι άνοιξε δυο μικρές τρύπες στη ράχη του, μέσα από τις οποίες βγήκαν τα ερυθρά αιμοσφαίρια που είχε καταπιεί το παράσιτο από τη δεύτερη μαϊμού.

Η μορφολογία των ερυθρών αιμοσφαιρίων «βρίσκεται σε συμφωνία με τη συμπεριφορά ξεψειρίσματος των μαϊμούδων που γνωρίζουμε ότι ζούσαν στην περιοχή εκείνη την περίοδο» λέει ο Τζορτζ Πόιναρ του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Όρεγκον, συγγραφέας της δημοσίευσης.

Τα ερυθρά αιμοσφαίρια όπως διακρίνονται στο μικροσκόπιο. Fossilised red blood cells. Credit: The George Poinar Jr/Oregon State University

Τα ερυθρά αιμοσφαίρια, λέει, διατηρούνται σε τόσο τέλεια κατάσταση σαν να τα προετοίμασε κανείς ειδικά για παρατήρηση στο μικροσκόπιο.

Το κεχριμπάρι μέσα στο οποίο βρέθηκε το τσιμπούρι έκρυβε όμως και μια δεύτερη έκπληξη: μέσα στα ερυθρά αιμοσφαίρια βρέθηκαν κύτταρα του πρωτόζωου Babesia microti, το οποίο παρασιτεί στα ερυθροκύτταρα του ανθρώπου και άλλων ζώων.

Το B.microti προκαλεί στον άνθρωπο την σπάνια ασθένεια της μπαμπεσίωσης, η οποία εκδηλώνεται με συμπτώματα που θυμίζουν ελονοσία και μπορεί να είναι θανατηφόρος.

Ένα συγγενικό παράσιτο μολύνει τα βοοειδή και φέτος την άνοιξη ανάγκασε τις αμερικανικές αρχές να θέσουν σε καραντίνα 2 εκατομμύρια στρέμματα γης στο Τέξας. Όπως φαίνεται, κάποια πράγματα δεν αλλάζουν όσα εκατομμύρια χρόνια κι αν περάσουν.

Πηγές: George Poinar, Jr. Fossilized Mammalian Erythrocytes Associated With a Tick Reveal Ancient Piroplasms. Journal of Medical Entomology, 2017 DOI: 10.1093/jme/tjw247 - http://www.tovima.gr/science/medicine-biology/article/?aid=871963