Τούμας Τράνστρεμερ, «Απρίλιος και σιωπή»

Maurice Denis, Avril (Les Anémones), 1891

Η άνοιξη έρημη.

Το χαντάκι, γεμάτο βελούδινο σκοτάδι,

σέρνεται δίπλα μου

δίχως κατοπτρισμούς.

Το μόνο που φέγγει

είναι τα κίτρινα λουλούδια.

Με κουβαλά η σκιά μου,

όπως μια μαύρη θήκη

κουβαλά το βιολί της.

Το μόνο που θέλω να πω

αστράφτει απρόσιτο

σαν τ' ασημικά

στο ενεχυροδανειστήριο.

Γιάννης Τσαρούχης, Το μνημόσυνο, μακέτα τοιχογραφίας για το ύπαιθρο, 1947. Χρωστικές σκόνες με ζωική κόλλα σε πανί, 28,3 x 37,8 εκ. [Ίδρυμα Γιάννη Τσαρούχη].

Από τη συλλογή: «Η πένθιμη γόνδολα», 1996.

Tomas Tranströmer, «Τα ποιήματα», μετάφραση Βασίλης Παπαγεωργίου, εκδόσεις Printa, 2004.

Το τηλεσκόπιο Hubble φωτογράφισε το πιο μακρινό άστρο μέχρι σήμερα. Hubble Uncovers the Farthest Star Ever Seen

Απέχει 9 δισεκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη. Through a quirk of nature called “gravitational lensing,” a natural lens in space amplified a very distant star’s light. Astronomers using Hubble took advantage of this phenomenon to pinpoint the faraway star and set a new distance record for the farthest individual star ever seen. They also used the distant star to test one theory of dark matter, and to probe the make-up of a galaxy cluster. The team dubbed the star “Icarus,” after the Greek mythological character who flew too near the Sun on wings of feathers and wax that melted. Its official name is MACS J1149+2223 Lensed Star 1. Credits: NASA, ESA, and P. Kelly (University of Minnesota)

Αστρονόμοι στις ΗΠΑ μπόρεσαν, με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble, να φωτογραφήσουν το πιο μακρινό μεμονωμένο άστρο που έχει παρατηρηθεί μέχρι σήμερα, τον «Ίκαρο», σε απόσταση εννέα δισεκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη.

Οι αστρονόμοι έχουν κατά καιρούς δει πολύ πιο μακρινούς γαλαξίες, εκρήξεις υπερκαινοφανών αστέρων (σούπερ-νόβα) ή άλλα εκρηκτικά φαινόμενα, όπως εκλάμψεις ακτίνων γάμα, αλλά ούτε κατά διάνοια τόσο μακρινά μεμονωμένα κανονικά άστρα όπως ο ήλιος. Ο «Ίκαρος» είναι περίπου 100 φορές πιο μακριά σε σχέση με το δεύτερο μακρινότερο μεμονωμένο άστρο που είχε παρατηρηθεί έως τώρα.

«Για πρώτη φορά βλέπουμε σε τόσο μακρινή απόσταση εννέα δισ. ετών φωτός ένα μεμονωμένο φυσιολογικό άστρο, όχι μια σούπερ-νόβα, ούτε μια έκλαμψη ακτίνων γάμα», δήλωσε ο καθηγητής αστρονομίας Άλεξ Φιλιπένκο του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας-Μπέρκλεϊ.

This graphic shows the location, orientation, and filters used to image MACS J1149+2223 Lensed Star 1, the farthest individual star ever seen. Called Icarus, this star is only visible because it is being magnified by the gravity of a massive galaxy cluster, located about 5 billion light-years from Earth. This cluster, called MACS J1149+2223 (shown at left) sits between the Earth and the galaxy that contains the distant star. The team had been using Hubble to monitor a supernova in the far-off spiral galaxy when, in 2016, they spotted a point of light near the supernova that began to brighten. Even though the object subsequently became three times brighter in one month, the colors of the light coming from the object did not change. Analysis of these colors showed it was a blue supergiant star in the background galaxy whose magnification grew for several weeks due to an intervening object, probably a star, in the galaxy cluster. The panels at the right show the view in 2011, without Icarus visible, compared with the star’s brightening in 2016. Credits: NASA, ESA, and P. Kelly (University of Minnesota)

Οι ερευνητές που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστρονομίας «Nature Astronomy», χρησιμοποίησαν την μέθοδο του βαρυτικού φακού για να δουν το άστρο «Ίκαρος» (που έχει την επιστημονική ονομασία MACS J1149 +2223 LS1). Με τη μέθοδο αυτή, ένα πιο κοντινό αντικείμενο – γαλαξίας ή άστρο- μεγεθύνει το φως ενός πιο μακρινού αντικειμένου πίσω του.

Οι επιστήμονες μπορούν να δουν πιο μακρινούς γαλαξίες, επειδή αυτοί λάμπουν με τη φωτεινότητα των δισεκατομμυρίων άστρων που περιέχουν, ενώ και μια σούπερ-νόβα, η οποία συχνά είναι πιο φωτεινή από ένα γαλαξία, μπορεί να γίνει ορατή σε όλο σχεδόν το σύμπαν σε αποστάσεις έως δέκα δισεκατομμυρίων ετών. Όμως αυτό δεν είναι δυνατό για τα μεμονωμένα άστρα, τα οποία είναι αδύνατο να παρατηρηθούν ως μεμονωμένα αντικείμενα, μετά από την απόσταση περίπου των 100 εκατομμυρίων ετών φωτός από τη γη. Χάρις ωστόσο στο φαινόμενο του βαρυτικού φακού, είναι δυνατό να μεγεθυνθεί ένα αντικείμενο που βρίσκεται πολύ μακριά, και να γίνει έτσι παρατηρήσιμο.

Συνήθως, ο βαρυτικός φακός μεγεθύνει ένα γαλαξία έως 50 φορές, αλλά στη συγκεκριμένη περίπτωση το άστρο «Ίκαρος» μεγεθύνθηκε πάνω από 2.000 φορές. Το ρόλο του βαρυτικού φακού για τον «Ίκαρο» έπαιξε, τόσο ένας ενδιάμεσος γαλαξίας, όσο κι ένα άλλο άστρο μέσα σε αυτόν τον γαλαξία, το οποίο – σε μια σπάνια συγκυρία – ευθυγραμμίσθηκε απολύτως ανάμεσα στο πολύ πιο μακρινό άστρο και στο Hubble.

Scientists found that the Hubble data from MACS J1149+2223 Lensed Star 1 (Icarus) matches the model for a blue supergiant. The agreement shows a remarkably good fit, and indicates that Icarus is approximately twice as hot as the Sun. The solid blue line shows the model spectrum of the blue supergiant, adjusted for the distance to the host galaxy of the highly magnified star. The red diamonds are the actual data measured for Icarus. The observed wavelength of the Balmer discontinuity relative to its intrinsic wavelength (at about 365 nm) is an indicator of the distance to the star. The strength of the Balmer discontinuity depends on the strength of the star’s gravity at its surface and its temperature. Credits: NASA, ESA, and A. Feild (STScI)

Η ανάλυση του φωτός του «Ίκαρου» αποκάλυψε ότι είναι ένας μπλε υπεργίγαντας, ένα άστρο τύπου-Β, πολύ μεγαλύτερο σε μέγεθος, σε μάζα, σε θερμοκρασία και σε φωτεινότητα από τον ήλιο μας – ίσως ακόμη και εκατοντάδες χιλιάδες φορές πιο λαμπρό από το δικό μας άστρο. Η θερμοκρασία της επιφάνειάς του – υπερδιπλάσια σε σχέση με τον ήλιο μας – κυμαίνεται μεταξύ των 11.000 και 14.000 βαθμών Κελσίου.

Ακόμη πιο μακρινά άστρα μπορεί να ανακαλυφθούν στο μέλλον από το Hubble, που θα συνεχίσει να λειτουργεί έως τα μέσα του 2021 και, ακόμη περισσότερο, από το διάδοχό του, το πολύ πιο ισχυρό διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb που θα εκτοξευθεί στα μέσα του 2019.

Πηγές: http://hubblesite.org/news_release/news/2018-13 - http://www.amna.gr/home/article/245049/To-tileskopio-Hubble-fotografise-to-pio-makrino-astro-mechri-simera–ton-Ikaro 

Νέα ανατρεπτική θεωρία για το τέλος του Σύμπαντος. The universe may end in a collision with a bubble of nothingness

Ερευνητές του Χάρβαρντ υποστηρίζουν ότι το διάσημο μποζόνιο Χιγκς μπορεί να καταστρέψει τον Κόσμο. Σύμφωνα με την νέα θεωρία ίσως έχει ήδη αρχίσει να σχηματίζεται στον Σύμπαν μια φυσαλίδα αρνητικής ενέργειας που θα το καταπιεί ολόκληρο. The Higgs boson could destroy the universe. There’s a chance this particle has collapsed in a distant corner of the cosmos, producing a bubble of expanding vacuum energy that could envelop us all. A growing void could be coming for us. Credit: ESO/R. Fosbury (ST-ECF)

Χαρακτηριζόταν ως το «ιερό δισκοπότηρο» της Φυσικής και η προσπάθεια εντοπισμού του από τους επιστήμονες είχε λάβει μυθιστορηματικές διαστάσεις. Το μποζόνιο του Χιγκς είναι το σωματίδιο που αντιστοιχεί στο πεδίο του Χιγκς, το οποίο προσδίδει μάζα στην ύλη.

Το μποζόνιο Χιγκς δημιουργήθηκε στις ακραίες συνθήκες θερμοκρασίας που προέκυψαν την στιγμή της γέννησης του Σύμπαντος. Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι χωρίς το μποζόνιο Χίγκς το Σύμπαν θα ήταν πιο ελαφρύ από πούπουλο, χωρίς καθόλου μάζα και επομένως χωρίς βαρύτητα. Και χωρίς βαρύτητα δεν θα υπήρχαν άστρα, πλανήτες, άνθρωποι. 

A fundamental particle that gives mass to all matter in the universe could one day lead to its destruction. Experts say that our cosmos may ended as abruptly as it began in a collision with a bubble of negative energy, created by a Higgs boson - the so-called 'God particle.

Κάπως έτσι προέκυψε και ο χαρακτηρισμός του ως το «σωματίδιο του Θεού». Την δεκαετία του 1960 ομάδα επιστημόνων με μπροστάρη τον Βρετανό φυσικό Πίτερ Χίγκς πρότειναν μια νέα θεωρία για την ύπαρξη της μάζας στην οποία προβλεπόταν ή ύπαρξη του μποζονίου που στην συνέχεια πήρε το όνομα του.

The Higgs boson was a yawning gap in the Standard Model of physics, until the discovery of a particle with its properties was dramatically announced by scientists at the Large Hadron Collider (pictured) in 2012.

Μετά από επίμονες προσπάθειες δεκαετιών το μποζόνιο εντοπίστηκε το 2012 σε πειράματα που έγιναν στον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Πυρηνικής Έρευνας, το γνωστό CERN. Η ανακάλυψη του σωματιδίου όπως ήταν επόμενο προσέφερε στον Πίτερ Χιγκς το Νομπέλ Φυσικής.

In a classically scale-invariant quantum field theory, tunneling rates are infrared divergent due to the existence of instantons of any size. While one expects such divergences to be resolved by quantum effects, it has been unclear how higher-loop corrections can resolve a problem appearing already at one loop. With a careful power counting, graduate student Anders Andreassen, 2017 Harvard PhD William Frost, and Prof. Matthew Schwartz uncover a series of loop contributions that dominate over the one-loop result and sum all the necessary terms. They also clarify previously incomplete treatments of related issues pertaining to global symmetries, gauge fixing, and finite mass effects. In addition, they produce exact closed-form solutions for the functional determinants over scalars, fermions, and vector bosons around the scale-invariant bounce, demonstrating manifest gauge invariance in the vector case. With these problems solved, the physicists produce the first complete calculation of the lifetime of our Universe: 10¹³⁹ years . With 95% confidence, they estimate our Universe to last more than 10⁵⁸ years . The uncertainty is part experimental uncertainty on the top quark mass and on α s and part theory uncertainty from electroweak threshold corrections.

Όμως ερευνητές του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ φέρνουν τα πάνω κάτω υποστηρίζοντας ότι το μποζόνιο Χιγκς μπορεί από σωματίδιο του Θεού να μετατραπεί σε σωματίδιο του… διαβόλου!

Worse still, the processes behind this dramatic finale to all life as we know it may have already started, kick started by interaction with a black hole. Experts say the curvature of space-time surrounding a microscopic black hole could begin the collapse of the Higgs boson.

Σύμφωνα με την θεωρία που ανέπτυξαν οι ερευνητές είναι πιθανό η αλληλεπίδραση του σωματιδίου με μια μελανή οπή μπορεί να προκαλέσει δομικές αλλαγές στις ιδιότητες του. Αλλαγές τέτοιες που να αλλάξουν στην ουσία την φύση του σωματιδίου και να δημιουργήσουν ένα κοσμικό φαινόμενο που θα έχει ως αποτέλεσμα την καταστροφή του Σύμπαντος.

Should the quantum particle, which gives all other matter its mass, loss its own mass, it could tear apart all of the processes that make life in our universe possible. This could create an expanding bubble of negative energy in which the laws of physics are completely obliterated.

Πιο συγκεκριμένα οι ερευνητές αναφέρουν ότι αν το μποζόνιο Χιγκς έρθει σε επαφή με μια μαύρη τρύπα η επαφή αυτή είναι πιθανό να οδηγήσει στην δημιουργία μιας φυσαλίδας αρνητικής ενέργειας η οποία θα αρχίσει να απορροφά στο εσωτερικό της τις δομές και τα αντικείμενα του Σύμπαντος (την ύλη, τους γαλαξίες κλπ) και να διογκώνεται μέχρις ότου να απορροφήσει στο εσωτερικό της όλο το Σύμπαν.

Μέσα στην φυσαλίδα κανένας νόμος της φυσικής δεν θα λειτουργεί με αποτέλεσμα το Σύμπαν να πάψει να υπάρχει. Μάλιστα οι ερευνητές αναφέρουν ότι δεν αποκλείεται η διαδικασία αυτή να έχει ήδη ξεκινήσει σε κάποια μακρινή γωνιά του Σύμπαντος.

Πηγές: Anders Andreassen, William Frost, and Matthew D. Schwartz, "Scale-invariant instantons and the complete lifetime of the standard model," Phys. Rev. D 97 (12 March 2018) DOI: https://doi.org/10.1103/PhysRevD.97.056006 - New Scientist - http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=959071

Η Γερμανία του Άλφρεντ Εσενστέντ. Eisenstaedt: Germany

Alfred Eisenstaedt has frequently been described as the father of photojournalism. He was one of a handful of pioneers who developed photo reportage in the late 1920s and 1930s, coincident with the emergence of high-speed Leica cameras. On view are 93 black-and-white photographs by the German émigré, contrasting Germany of the 1930s with that of today. Among those seen in the 1930s photos are Marlene Dietrich and Joseph Goebbels; Max Schmeling is seen in both groups of photos.

«Τα μάτια του μίσους», Alfred Eisenstaedt, 1933. Σε μια συνεδρίαση της Κοινωνίας των Εθνών το 1933, ο ναζιστής υπουργός προπαγάνδας Γιόζεφ Γκαίμπελς παραμένει καθιστός, ενώ μιλάει στον διερμηνέα του. Ο γεννημένος στη Γερμανία Alfred Eisenstaedt, ένας από τους ιδρυτές φωτογράφους του LIFE αργότερα, θυμήθηκε ότι ο Γκαίμπελς του χαμογελούσε μέχρι που έμαθε ότι ο Eisenstaedt ήταν Εβραίος. Τη στιγμή αυτή συνέλαβε σε αυτήν τη φωτογραφία. Ξαφνικά, «με κοίταξε με μίσος στα μάτια και περίμενε να μαζευτώ», είπε ο φωτογράφος. «Αλλά δεν το έκανα».

A marvelous book of photographs from the great German photographer Alfred Eisenstaedt, all of his native country, spanning 1913 to 1980. Eisenstaedt fled Germany in 1935 for the West, during the Nazi era, and photographs people as diverse as Gunter Grass, Joseph Goebbels, Lufthansa stewardesses and chimney sweeps during 50 years of German history. He likes to contrast Germany of the '20s and '30s with the informality of Berlin in the late '70s and early '80s.