Στους Φράνσις Χ. Άρνολντ, Τζορτζ Π. Σμιθ και Γκρέγκορι Π. Ουίντερ το Νόμπελ Χημείας 2018. Nobel prize in chemistry awarded for pioneering work on proteins

Οι τρεις ερευνητές τιμώνται για τις έρευνές τους στις πρωτεΐνες και τη χρήση αυτών σε όλα τα πεδία της Επιστήμης, από τα βιοκαύσιμα μέχρι τα φάρμακα και τον καρκίνο. Two Americans and a Briton are honored for their word toward solving ‘humankind’s chemical problems’. From left to right, Gregory P. Winter, George P. Smith and Frances H. Arnold, winners of the Nobel Prize in Chemistry 2018. PHOTO: (L TO R) AGA MACHAJ/UNIVERSITY OF CAMBRIDGE, MARJORIE SABLE/ASSOCIATED PRESS, HEIKKI SAUKKOMAA/LEHTIKUVA/ASSOCIATED PRESS

Με το βραβείο Νόμπελ Χημείας 2018 τιμήθηκαν η Αμερικανίδα Φράνσις Χ. Άρνολντ και ο επίσης Αμερικανός Τζορτζ Π. Σμιθ, καθώς και ο Βρετανός Γκρέγκορι Π. Ουίντερ.

Frances H Arnold, George P Smith and Gregory P Winter have been named the winners of the 2018 Nobel prize for chemistry. Photograph: Jonas Ekstromer/EPA

«Οι φετινοί Νομπελίστες Χημείας εμπνεύσθηκαν από τη δύναμη της εξέλιξης και χρησιμοποίησαν τις ίδιες αρχές -γενετική αλλαγή και επιλογή- για να αναπτύξουν πρωτεΐνες που λύνουν χημικά προβλήματα της ανθρωπότητας», αναφέρει η Σουηδική Βασιλική Ακαδημία Επιστημών σε δήλωσή της για το βραβείο, το οποίο συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 9 εκατομμυρίων κορωνών Σουηδίας (1 εκατομμύριο δολάρια).

Οι βραβευθέντες «τιθάσσευσαν τις αρχές εξέλιξης» ανοίγοντας τον δρόμο για την παραγωγή νέων υλικών ή πιο καθαρών βιοκαυσίμων, και για καινοτόμες θεραπείες, τονίζει η Ακαδημία.

Το βραβείο απονέμεται κατά το ήμισυ στην Αμερικανίδα Φράνσις Χ. Άρνολντ και κατά το έτερο ήμισυ στον συμπατριώτη της Τζορτζ Π. Σμιθ και στον Βρετανό Γκρέγκορι Π. Ουίντερ.

Η Άρνολντ είναι η δεύτερη γυναίκα που κερδίζει φέτος βραβείο Νόμπελ, μετά την Καναδέζα Ντόνα Στρίκλαντ που μοιράσθηκε χθες Τρίτη το Νόμπελ Φυσικής.

Frances Arnold is a pioneer of directed evolution, a process for ‘breeding’ scientifically interesting or technologically useful proteins by mutating and recombining their DNA sequences and screening for desired properties.

H Φράνσις Χ. Άρνολντ πραγματοποίησε την πρώτη «κατευθυνόμενη ανάπτυξη» ενζύμων, δηλαδή πρωτεϊνών που δρουν ως καταλύτες στις χημικές αντιδράσεις. Τα ένζυμα παράγονται μέσω κατευθυνόμενης ανάπτυξης για να δομηθεί οτιδήποτε, από βιοκαύσιμα έως φαρμακευτικές ουσίες.

Ο Τζορτζ Π. Σμιθ ανέπτυξε μια μέθοδο όπου ένα βακτηριοφάγο, ένας ιός δηλαδή που μολύνει τα βακτήρια μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ανάπτυξη νέων πρωτεϊνών.

Sir Greg Winter recalls his activity of serial entrepreneur who has been exploiting invention for 20 years and the way the environment has changed for start-ups.

Ο Σερ Γκρέγκορι Π. Ουίντερ χρησιμοποίησε τη μέθοδο του Δρ Σμιθ για να παράγει νέες φαρμακευτικές ουσίες, όπως αντισώματα που μπορούν να εξουδετερώσουν τοξίνες, αυτοάνοσες ασθένειες και να θεραπεύσουν τον μεταστατικό καρκίνο.

Στους καρπούς της δουλειάς αυτής περιλαμβάνεται το κορυφαίο παγκοσμίως σε πωλήσεις συνταγογραφούμενο φάρμακο adalimumab (αδαλιμουμπάμπη) για τη θεραπεία της ρευματοειδούς αρθρίτιδας και άλλων αυτοάνοσων ασθενειών.

Η δραστική ουσία αδαλιμουμπάμπη ήταν το πρώτο βασισμένο στην έρευνα του Δρ Ουίντερ φάρμακο, το οποίο εγκρίθηκε το 2002 από τον Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) και εν συνεχεία από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ).

Πηγές: https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/2018/press-release/ - https://www.theguardian.com/science/live/2018/oct/03/nobel-prize-in-chemistry-2018-live - https://www.in.gr/2018/10/03/tech/stous-fransis-x-arnolnt-tzortz-p-smith-kai-gkregkori-p-ouinter-nompel-ximeias-2018/

Βραβείο Νόμπελ Φυσικής 2018 στις επαναστατικές τεχνικές των λέιζερ. Nobel physics prize winners include first female laureate for 55 years

Οι Άρθουρ Άσκιν (ΗΠΑ), Ζεράρ Μουρού (Γαλλία) και Ντόνα Στρίκλαντ (Καναδάς) βραβεύονται με το Νόμπελ Φυσικής 2018 για τις έρευνές τους στον τομέα της Φυσικής των Λέιζερ. American Arthur Ashkin, Frenchman Gérard Mourou and Canadian Donna Strickland share annual award for advances in laser physics. (Photo Credits: File Image)

Το βραβείο Νόμπελ 2018 στην Φυσική απονέμεται στους Arthur Ashkin (1/2) και στους Gérard Mourou (1/4) και Donna Strickland (1/4) (μοιράζονται το άλλο μισό) «για τις πρωτοποριακές έρευνές τους στην φυσική των λέιζερ».

A screen displays portraits of Arthur Ashkin of the United States, Gérard Mourou of France and Donna Strickland of Canada during the announcement of the winners of the 2018 Nobel prize in physics. Photograph: Hanna Franzen/AFP/Getty Images

Το πρώτο μισό του βραβείου απονέμεται στον Arthur Ashkin (Bell Laboratories, Holmdel, USA) «για την οπτική λαβίδα (ή τσιμπίδα λέιζερ) και τις εφαρμογές της σε βιολογικά συστήματα» και το δεύτερο μισό μοιράζονται οι Gérard Mourou (École Polytechnique, Palaiseau, France University of Michigan, Ann Arbor, USA) και η Donna Strickland (University of Waterloo, Canada) «για την μέθοδό τους που δημιουργεί οπτικούς παλμούς μεγάλης έντασης και πολύ μικρής διάρκειας».

H Donna Strickland είναι η πρώτη γυναίκα που βραβεύεται με Νόμπελ στη φυσική μετά από 55 χρόνια. To 1963 η Maria Goeppert-Mayer βραβεύθηκε με το Νόμπελ φυσικής για το μοντέλο των φλοιών του πυρήνα των ατόμων. Η Marie Curie είναι η τρίτη γυναίκα που τιμήθηκε με το Νόμπελ φυσικής, το 1903.

Εργαλεία φτιαγμένα από φως

Οπτική λαβίδα. Optical tweezers were invented by Ashkin in 1970. If a laser beam is focussed by a high numerical aperture objective, small objects with an index of refraction higher that the immersion medium are attracted to the focal spot. Typically, plastic beads in water will be trapped to the focal spot. This allows one to move them about and thus to manipulate micron-sized objects in a non invasive way just by using a light beam, in a manner reminiscent of the Star Wars “tractor beam”. The trapping effect results from the deflection of the laser light by the bead when it is pushed out of focus by Brownian motion. The laser power required is on the order of a few milliwatts.

Οι ανακαλύψεις που τιμήθηκαν φέτος με το Νόμπελ φυσικής έχουν φέρει επανάσταση στην φυσική των λέιζερ. O χειρισμός εξαιρετικά μικρών αντικειμένων και η παρακολούθηση απίστευτα γρήγορων διαδικασιών ανοίγει νέους δρόμους στον μικρόκοσμο, με την δυνατότητα κατασκευής προηγμένων οργάνων ακριβείας και την δημιουργία πολλών βιομηχανικών και ιατρικών εφαρμογών.

Ο Arthur Ashkin εφηύρε τις οπτικές λαβίδες (ή τσιμπίδες λέιζερ) με τις οποίες οι φυσικοί «πιάνουν» σωματίδια, άτομα, ιούς και ζωντανά κύτταρα. Αυτό το νέο εργαλείο επέτρεψε στον Ashkin να πραγματοποιήσει το παλιό όνειρο της επιστημονικής φαντασίας – την μετακίνηση φυσικών αντικειμένων χρησιμοποιώντας την ώθηση της ακτινοβολίας. Κατάφερε με το φως του λέιζερ να ωθήσει μικρά σωματίδια προς το κέντρο της δέσμης και να τα κρατήσει εκεί. Έτσι ανακαλύφθηκαν οι οπτικές λαβίδες.

Οπτική λαβίδα

Μια σημαντική ανακάλυψη έγινε το 1987, όταν ο Ashkin χρησιμοποίησε τις οπτικές λαβίδες για να συλλάβει ζωντανά βακτήρια χωρίς να τα καταστρέψει. Άρχισε αμέσως να μελετά βιολογικά συστήματα και οι οπτικές τσιμπίδες χρησιμοποιούνται ευρέως σήμερα στην έρευνα του μηχανισμού της ζωής.

Ο  Gérard Mourou και η Donna Strickland άνοιξαν το δρόμο για την δημιουργία των συντομότερων και ισχυρότερων παλμών λέιζερ που έγιναν ποτέ.

Το επαναστατικό τους άρθρο δημοσιεύθηκε το 1985 και ήταν το θέμα της διδακτορικής διατριβής της Strickland. Χρησιμοποιώντας μια έξυπνη προσέγγιση, κατάφεραν να δημιουργήσουν υπερ-βραχείς παλμούς λέιζερ με υψηλή ένταση, χωρίς την καταστροφή του υλικού ενίσχυσης.

Πρώτα άπλωσαν χρονικά τους παλμούς λέιζερ για να μειώσουν την μέγιστη ισχύ τους, στη συνέχεια τους ενίσχυσαν, και τελικά τους συμπίεσαν. Αν ένας παλμός συμπιεστεί χρονικά και γίνει συντομότερος, τότε πακετάρεται περισσότερο φως στον ίδιο μικροσκοπικό χώρο, οπότε η ένταση του παλμού αυξάνεται δραματικά.

Έτσι, οι Strickland και Mourou ανακάλυψαν μια νέα τεχνική ενίσχυσης παλμών λέιζερ που ονομάζεται Chirped Pulse Amplification (CPA) και σύντομα καθιερώθηκε στα επόμενα λέιζερ υψηλής έντασης. Υπάρχουν αμέτρητοι τομείς εφαρμογών, όπως για παράδειγμα στις οφθαλμολογικές επεμβάσεις που χρησιμοποιούνται όλο και ακριβέστερες δέσμες λέιζερ.

Πηγές: https://www.nobelprize.org/prizes/physics/2018/press-release/ - https://www.theguardian.com/science/live/2018/oct/02/nobel-prize-in-physics-2018-live - https://physicsgg.me/2018/10/01/

Βραβείο Νόμπελ Ιατρικής 2018 σε έρευνα για την θεραπεία του καρκίνου. Nobel prize for medicine won by cancer researchers

Το βραβείο Νόμπελ 2018 στην Ιατρική μοιράζονται οι James P. Allison και Tasuku Honjo «για την ανακάλυψη της θεραπείας του καρκίνου με την αναστολή της αρνητικής ανοσολογικής ρύθμισης». James P Allison of the MD Anderson Cancer Center, USA, and Tasuku Honjo from the Kyoto University, Japan, have been awarded the Nobel prize for medicine. Photograph: Fredrik Sandberg/EPA

Ο καρκίνος σκοτώνει εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο και αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της ανθρωπότητας στον τομέα της υγείας. Μελετώντας την ικανότητα του ανοσοποιητικού μας συστήματος να επιτίθεται στα καρκινικά κύτταρα, οι φετινοί νικητές των Νόμπελ Ιατρικής ανακάλυψαν μια εντελώς νέα μέθοδο για την θεραπεία του καρκίνου.

James Allison at the MD Anderson Cancer Center in Texas talks about his work to combat cancer.

Ο James P. Allison μελέτησε μια γνωστή πρωτεΐνη που λειτουργεί ως φρένο στο ανοσοποιητικό σύστημα. Συνειδητοποίησε πως η δυναμική που προκύπτει με την απελευθέρωση αυτού του φρένου, συμπαρασύρει και την απελευθέρωση των ανοσοποιητικών κυττάρων που επιτίθενται στους καρκινικούς όγκους. Στη συνέχεια εφάρμοσε την ιδέα αυτή σε μια νέα προσέγγιση της θεραπείας των ασθενών.

Interview with Dr Tasuku Honjo, the 2016 Kyoto prize laureate in basic sciences.

Παράλληλα, ο Tasuku Honjo ανακάλυψε μια πρωτεΐνη στα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος και, μετά από προσεκτική εξερεύνηση του μηχανισμού λειτουργίας της, συνειδητοποίησε τελικά ότι λειτουργεί επίσης σαν φρένο, αλλά με ένα διαφορετικό μηχανισμό δράσης. Οι θεραπείες που βασίζονται στην ανακάλυψή του αποδείχθηκαν εντυπωσιακά αποτελεσματικές στην καταπολέμηση του καρκίνου.

Οι Allison και Honjo έδειξαν πως διαφορετικές στρατηγικές έλεγχο των πρωτεϊνών-φρένων στο ανοσοποιητικό σύστημα μπορούν να χρησιμοποιηθούν στη θεραπεία του καρκίνου. Οι εργασίες των δύο βραβευθέντων αποτελούν ένα ορόσημο στην καταπολέμηση του καρκίνου.

«Το ονειρευόμουν, αλλά δεν πίστευα ότι θα πραγματοποιηθεί. Μου φαινόταν υπερβολικά σπουδαίο», δήλωσε ο Τζέιμς Π. Άλισον 70 ετών του Κέντρου για τον Καρκίνο του Πανεπιστημίου του Τέξας.

«Θα συνεχίσω την έρευνά μου…ώστε η ανοσοθεραπεία να σώσει περισσότερους ασθενείς από ποτέ», δήλωσε από την πλευρά του ο Τασούκου Χόνζο, 76 ετών, του Πανεπιστημίου του Κιότο.

Οι δύο επιστήμονες είχαν λάβει από κοινού το 2014 το βραβείο Tang, που θεωρείται η ασιατική εκδοχή του Νόμπελ.

Η επιτροπή του Νόμπελ θα ανακοινώσει αύριο το βραβείο της Φυσικής, την Τετάρτη της Χημείας και την Πέμπτη της Οικονομίας. Το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας δεν θα ανακοινωθεί φέτος για πρώτη φορά από το 1949 εξαιτίας εσωτερικών ερίδων στην Επιτροπή και της αποχώρησης σειράς μελών που κατέστησαν αδύνατη την λειτουργία της.

Πηγές: https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/2018/press-release/ - https://www.theguardian.com/science/live/2018/oct/01/the-nobel-prize-in-physiology-or-medicine-2018-live - https://physicsgg.me/2018/10/01/

Ανιχνεύθηκε υπερσυμμετρικό σωματίδιο στην Ανταρκτική; Hints of weird particles from space may defy physicists’ standard model

Ο ανιχνευτής ANITA (δεξιά) που αιωρείται πάνω από την Ανταρκτική με την βοήθεια του αεροστάτου με ήλιο (κέντρο), κατέγραψε δυο μυστηριώδη σωματίδια που δεν προβλέπονται από την θεωρία των στοιχειωδών σωματιδίων. NASA went searching for micro black holes in Antarctica. Instead, it detected cosmic rays shooting from the ground and some physicists think it could be evidence of a supersymmetric particle. The ANITA experiment (foreground, right) floated above Antarctica on a helium balloon (center). It has detected two odd particles seemingly traveling upward through the Earth. Credit: NASA

Ο ανιχνευτής ANITA (Antarctic Impulsive Transient Antenna) που αιωρείται με αερόστατο πάνω από την Ανταρκτική συνέλαβε δυο ασυνήθιστα σήματα. Τα δυο σήματα του ανιχνευτή δεν μπορούν να αποδοθούν σε κανένα γνωστό σωματίδιο σύμφωνα με την δημοσίευση των ερευνητών Fox et al «The ANITA Anomalous Events as Signatures of a Beyond Standard Model Particle, and Supporting Observations from IceCube».

Είναι πιθανό τα σήματα αυτά να δείχνουν τον δρόμο προς μια νέα φυσική θεωρία πέραν του Καθιερωμένου Προτύπου των στοιχειωδών σωματιδίων.

A team recovers NASA's Antarctic Impulsive Transient Antenna (ANITA) after a successful flight. Credit: Australian Antarctic Division

O ανιχνευτής ΑΝΙΤΑ αιωρείται με την βοήθεια ενός αεροστάτου σε ύψος 37 χιλιομέτρων για περίπου μια φορά το μήνα και αναζητά σωματίδια υψηλής ενέργειας (κοσμικές ακτίνες) από το διάστημα. Τα δύο σήματα που καταγράφηκαν αντιστοιχούν σε σωματίδια με τεράστια ενέργεια, περίπου 0,6 EeV (1 ΕeV ή 1ExaeV =10¹⁸ electronvolts = 0.1602 joules).

Και παλαιότερα είχαν καταγραφεί κοσμικές ακτίνες ενέργειας της τάξης των ΕeV, αλλά κατευθύνονταν από τον ουρανό προς την Γη. Όμως τα δυο σήματα που καταγράφηκαν είχαν κατεύθυνση από την Γη προς τον ουρανό, που σημαίνει ότι διέσχισαν ολόκληρη τη Γη μέχρι να ανιχνευθούν.

Χαμηλής ενέργειας κοσμικές ακτίνες, όπως τα ηλεκτρικά ουδέτερα σωματίδια που ονομάζονται νετρίνα, μπορούν να διασχίσουν ολόκληρο τον πλανήτη μας, χωρίς να αλληλεπιδράσουν και να παραμείνουν αόρατα.

Τα δυο αινιγματικά σήματα που καταγράφηκαν από τις κεραίες της ΑΝΙΤΑ φαίνεται να προέρχονται από εξαιρετικά μεγάλης ενέργειας νετρίνα που κατευθύνονται από την Γη προς τον ουρανό, τα οποία δεν θα μπορούσαν να διέλθουν μέσα από τόση ύλη χωρίς να αλληλεπιδράσουν όπως τα χαμηλής ενέργειας.

Σύμφωνα με τους Fox et al η θεωρητική ερμηνεία των δυο γεγονότων απαιτεί φυσική πέραν του Καθιερωμένου Προτύπου των στοιχειωδών σωματιδίων με βεβαιότητα πάνω από 5σ (5 σίγμα σημαίνει ότι το αποτέλεσμα είναι τόσο τυχαίο όσο κατά την ρίψη νομίσματος να φέρει κανείς πάνω από 20 φορές συνεχόμενες κορώνες!).

Ένα υποθετικό σωματίδιο υψηλής ενέργειας που θα μπορούσε να διασχίσει τη Γη και να ανιχνευθεί από την ΑΝΙΤΑ περιγράφεται από την θεωρία της υπερσυμμετρίας και ονομάζεται stau (υπεσυμμετρικός σύντροφος του λεπτονίου τ). Το σωματίδιο αυτό μπορεί να δημιουργηθεί από ένα νετρίνο υψηλής ενέργειας που προσκρούει στην άλλη πλευρά της Γης και να διασχίσει την Γη πριν διασπαστεί σε ελαφρύτερα σωματίδια τα οποία προκαλούν τα σήματα που ανιχνεύονται.

The surface facility for the IceCube experiment, which is located under nearly 1 mile (1.6 kilometers) of ice in Antarctica. IceCube suggests ghostly neutrinos don't exist, but a new experiment says they do. Credit: Courtesy of IceCube Neutrino Observatory

Οι Fox et al για να υποστηρίξουν την πρότασή τους υπενθυμίζουν πως τρία παρόμοια γεγονότα ανιχνεύθηκαν κι από έναν άλλον ανιχνευτή νετρίνων στην Ανταρκτική, τον IceCube.

Προς το παρόν χρειάζονται επειγόντως πολύ περισσότερα δεδομένα, γιατί με δύο ή τρία γεγονότα δεν μπορούμε να μιλάμε για πειραματική επιβεβαίωση της ύπαρξης ενός υπερσυμμετρικού σωματιδίου.

Πηγές: D.B. Fox et al. The ANITA anomalous events as signatures of a beyond standard model particle, and supporting observations from IceCube. arXiv:1809.09615. - https://www.sciencenews.org/article/hints-weird-particles-space-may-defy-physics-standard-model - physicsgg

Μανόλης Αναγνωστάκης, «Επιτύμβιον»

Anna Ancher, A Funeral, 1891

Πέθανες — κι έγινες και συ: ο καλός.

Ο λαμπρός άνθρωπος, ο οικογενειάρχης, ο πατριώτης.

Τριάντα έξι στέφανα σε συνοδέψανε, τρεις λόγοι αντιπροέδρων,

εφτά ψηφίσματα για τις υπέροχες υπηρεσίες που προσέφερες.

Α, ρε Λαυρέντη, εγώ που μόνο το 'ξερα τι κάθαρμα ήσουν,

τι κάλπικος παράς, μια ολόκληρη ζωή μέσα στο ψέμα.

Κοιμού εν ειρήνη δε θα 'ρθω την ησυχία σου να ταράξω.

(Εγώ, μια ολόκληρη ζωή μες στη σιωπή θα την εξαγοράσω

πολύ ακριβά κι όχι με τίμημα το θλιβερό σου το σαρκίο).

Κοιμού εν ειρήνη. Ως ήσουν πάντα στη ζωή: ο καλός,

ο λαμπρός άνθρωπος, ο οικογενειάρχης, ο πατριώτης.

Δε θα 'σαι ο πρώτος ούτε δα κι ο τελευταίος.

Walter Gramatté, Funeral, 1917

Το ποίημα ανήκει στην ποιητική συλλογή Ο Στόχος (1970), που περιέχει ποιήματα γραμμένα στην περίοδο της δικτατορίας (1967-1974).

Ανακαλύφθηκε τεράστιος δεινόσαυρος στη Νότια Αφρική. Ledumahadi mafube – South Africa’s new Jurassic Giant

Επρόκειτο για ένα τετράποδο φυτοφάγο δεινόσαυρο, με μακρύ λαιμό, μακριά ουρά, μικρό κεφάλι, βάρος περίπου 12 τόνων, μήκος 15 μέτρων και ύψος τεσσάρων μέτρων. Καλλιτεχνική απεικόνιση του δεινόσαυρου Ledumahadi mafube. A new species of a giant dinosaur has been found in South Africa’s Free State Province. The plant-eating dinosaur, named Ledumahadi mafube, weighed 12 tonnes and stood about four metres high at the hips. Artist Viktor Radermacher's reconstuction of what Ledumahadi mafube may have looked like. Another South African dinosaur, Heterodontosaurus tucki, watches in the foreground. Credit: Viktor Radermacher

Το απολίθωμα ενός νέου είδους γιγαντιαίου δεινόσαυρου ανακάλυψαν παλαιοντολόγοι στη Νότια Αφρική, ο οποίος ήταν περίπου διπλάσιος από ένα σημερινό μεγάλο αφρικανικό ελέφαντα.

Ο «Λεντουμαχάντι μαφούμπε», όπως ονομάσθηκε (σημαίνει «μια γιγάντια βροντή την αυγή» στη γλώσσα Σεσότο της χώρας) είναι ο μεγαλύτερος που έχει ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα στον αφρικανικό Νότο.

Some of the preserved elements of the newly discovered dinosaur, Ledumahadi mafube. Credit: McPhee et al. / Current Biology

Επρόκειτο για ένα τετράποδο φυτοφάγο δεινόσαυρο, με μακρύ λαιμό, μακριά ουρά, μικρό κεφάλι, βάρος περίπου 12 τόνων, μήκος 15 μέτρων και ύψος τεσσάρων μέτρων, ο οποίος έζησε πριν σχεδόν 200 εκατομμύρια χρόνια. Εκείνη την εποχή, την πρώιμη Ιουρασική, ήταν πιθανότατα το μεγαλύτερο ζώο της ξηράς στη Γη.

Closely spaced growth rings at the periphery of the fossil show that the animal is an adult. Credit: Wits University

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Παλαιοντολογίας Γιονα Χοϊνιερε του Πανεπιστημίου του Witwatersrand του Γιοχάνεσμπουργκ, έκαναν την παρουσίαση του Λεντουμαχάντι μαφούμπε (Ledumahadi mafube) στο Current Biology.

Ledumahadi mafube is the first of the giant sauropodomorphs of the Jurassic. Credit: Wits University

Ο νέος δεινόσαυρος είναι ένας από τους στενότερους συγγενείς των σαυρόποδων δεινοσαύρων, οι οποίοι έφθαναν σε βάρος τους 60 τόνους και περιλάμβαναν είδη όπως ο γνωστός Βροντόσαυρος. Όλα τα σαυρόποδα ήσαν φυτοφάγα και τετράποδα.

Ο Λεντουμαχάντι μαφούμπε συγγενεύει επίσης με άλλους γιγάντιους δεινόσαυρους της Αργεντινής που έζησαν την ίδια περίπου εποχή, πράγμα που δείχνει ότι χάρη στην υπερήπειρο Παγγαία που υπήρχε τότε, όπως είπε ο Χοϊνιερε, «οι δεινόσαυροι θα μπορούσαν εύκολα να περπατήσουν από το Γιοχάνεσμπουργκ ως το Μπουένος Άϊρες».

Ο υπουργός Επιστήμης και Τεχνολογίας της Νότιας Αφρικής Μναμολόκο Κουμπάγι-Νγκουμπάνε δήλωσε ότι η νέα ανακάλυψη δείχνει για μια ακόμη φορά πόσο σημαντική είναι η παλαιοντολογία της Νότιας Αφρικής για όλο τον κόσμο.

«Όχι μόνο η χώρα μας αποτελεί το λίκνο της ανθρωπότητας, αλλά έχουμε επίσης απολιθώματα που βοηθούν να κατανοήσουμε την εμφάνιση των γιγάντιων δεινοσαύρων», όπως είπε.

Πηγές: Blair W. McPhee et al, A Giant Dinosaur from the Earliest Jurassic of South Africa and the Transition to Quadrupedality in Early Sauropodomorphs, Current Biology (2018). DOI: 10.1016/j.cub.2018.07.063, www.cell.com/current-biology/f … 0960-9822(18)30993-X - http://www.wits.ac.za/news/latest-news/research-news/2018/2018-09/ledumahadi-mafube--south-africas-new-jurassic-giant-1.html - http://www.in.gr/2018/09/28/tech/anakalyfthike-terastios-deinosayros-sti-notia-afriki/

Το πείραμα LHCb ανακάλυψε δύο, ίσως και τρία νέα σωματίδια. LHCb experiment discovers two, perhaps three, new particles

It could be three for the price of one. The LHCb collaboration has found two never-before-seen particles, as well as hints of another new particle, in high-energy proton collisions at the Large Hadron Collider (LHC). Future studies of the properties of these new particles will shed light on the strong force that binds subatomic particles called quarks together. The LHCb experiment at CERN. (Image: CERN)

Το πείραμα LHCb μέσα από τις συγκρούσεις πρωτονίων στον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων, ανακάλυψε δυο νέα σωματίδια και έδωσε επίσης ενδείξεις για τρίτο νέο σωματίδιο. Η μελλοντική διερεύνηση των ιδιοτήτων αυτών των νέων σωματιδίων θα ρίξουν φως στην ισχυρή δύναμη η οποία κρατάει τα κουάρκ δέσμια στο εσωτερικό σύνθετων σωματιδίων, όπως τα πρωτόνια και τα νετρόνια.

Τα νέα σωματίδια προβλέπονται από τη θεωρία των στοιχειωδών σωματιδίων και ανήκουν στην ίδια οικογένεια σωματιδίων με τα πρωτόνια, τα βαρυόνια, που αποτελούνται από τρία κουάρκ. Ενώ τα πρωτόνια περιέχουν δυο πάνω κουάρκ και ένα κάτω κουάρκ, τα νέα σωματίδια που ονομάζονται Σ_b(6097)⁺ και Σ_b(6097)^– αποτελούνται από ένα κουάρκ πυθμένα και δυο πάνω κουάρκ (buu) ή ένα κουάρκ πυθμένα και δυο κάτω κουάρκ (bdd), αντίστοιχα. Τέσσερα παρόμοια με αυτά σωματίδια, γνωστά ως  Σ_b⁺, Σ_b^–, Σ_b^*+ και Σ_b^*- παρατηρήθηκαν για πρώτη φορά σε ένα πείραμα στο Fermilab, όμως τώρα είναι η πρώτη φορά που τα δυο μεγαλύτερα Σ_b(6097)⁺ και Σ_b(6097)^– ανιχνεύονται.

Η συνεργασία LHCb ανακάλυψε αυτά τα σωματίδια χρησιμοποιώντας την κλασική τεχνική αναζήτησης νέων σωματιδίων που ψάχνει για κάποια περίσσεια γεγονότων, μια κορυφή πάνω σε ένα ομαλό υπόβαθρο γεγονότων στα δεδομένα από τις συγκρούσεις των σωματιδίων. Έτσι βρέθηκαν δυο κορυφές που αντιστοιχούν στα σωματίδια Σ_b(6097)⁺ και Σ_b(6097)^– με την απαιτούμενη στατιστική ακρίβεια. Ο αριθμός 6097 αναφέρεται στις κατά προσέγγιση μάζες των νέων σωματιδίων σε MeV, που είναι περίπου έξι φορές μεγαλύτερη από την μάζα του πρωτονίου.

Το σωματίδιο Z_c^–(4100) (μπλε συντονισμός κάτω) συνεισφέρει στο αντίστοιχο «καρούμπαλο» των πειραματικών δεδομένων.

Στα δεδομένα της ομάδας LHCb εμφανίστηκαν ενδείξεις για ένα τρίτο σωματίδιο, το οποίο ονομάζεται Z_c^–(4100). Πρόκειται για ένα διαφορετικό είδος σωματιδίου που αποτελείται από τέσσερα κουάρκ (δυο κουρκ και δυο αντικουάρκ), δυο από το οποία είναι γοητευτικά κουάρκ. Aυτά τα εξωτικά μεσόνια ονομάζονται και «τετρακουάρκ», τα οποία όπως και τα «πεντακουάρκ» είχαν προβλεφθεί από θεωρητικά αλλά ανακαλύφθηκαν προσφάτως. Πάντως, για την επίσημη επιβεβαίωση του σωματιδίου Z_c^–(4100) χρειάζονται περισσότερα πειραματικά δεδομένα.

Τα νέα αυτά ευρήματα αποτελούν ένα ακόμα βήμα στην κατανόηση της ισχυρής πυρηνικής δύναμης, μιας από τις τέσσερις θεμελιώδεις δυνάμεις της φύσης.

Πηγές: https://arxiv.org/abs/1809.07416 - https://home.cern/about/updates/2018/09/lhcb-experiment-discovers-two-perhaps-three-new-particles - https://physicsgg.me/2018/09/28/το-πείραμα-lhcb-ανακάλυψε-δύο-ίσως-και-τρί/