Ο ανθρώπινος εγκέφαλος δεν το βάζει κάτω – Αναπτύσσει νέα κύτταρα και μετά τα 80! Signs of new nerve cells spotted in adult brains

Νέα εγκεφαλικά κύτταρα (νευρώνες) αναπτύσσονται έως την ένατη δεκαετία της ζωής ενός ανθρώπου, σύμφωνα με μια νέα ισπανική επιστημονική έρευνα. A study adds evidence to the ongoing debate over human neurogenesis. A microscope image of a hippocampus from a healthy adult shows signs of nerve cell birth in a certain spot called the dentate gyrus (box). E.P. MORENO-JIMÉNEZ ET AL/NATURE MEDICINE 2019

Ο ανθρώπινος εγκέφαλος δεν το βάζει κάτω ακόμη κι αν έχει περάσει τα 80. Νέα εγκεφαλικά κύτταρα (νευρώνες) αναπτύσσονται έως την ένατη δεκαετία της ζωής ενός ανθρώπου, σύμφωνα με μια νέα ισπανική επιστημονική έρευνα.

Όμως, σύμφωνα με τους επιστήμονες, η δημιουργία νέων νευρώνων μειώνεται σημαντικά στους ασθενείς με νόσο Αλτσχάιμερ.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τη δρα Μαρία Λόρενς-Μάρτιν του Τμήματος Μοριακής Βιολογίας του Αυτόνομου Πανεπιστημίου της Μαδρίτης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο ιατρικό περιοδικό «Nature Medicine», ανέλυσαν δείγματα εγκεφαλικών ιστών από 58 ανθρώπους.

Zooming in on a section of the hippocampus, researchers found some nerve cells that contained a protein called doublecortin (red) believed to mark new neuron growth. E.P. MORENO-JIMÉNEZ ET AL/NATURE MEDICINE 2019

Διαπιστώθηκε ότι παρόλο που με το πέρασμα του χρόνου υπάρχει μια μείωση στο ρυθμό της νευρογένεσης, η δημιουργία νευρώνων μπορεί να παρατηρηθεί στον ιππόκαμπο, μια ζωτική περιοχή του εγκεφάλου, καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής, π.χ. από 40.000 νέους νευρώνες ανά χιλιοστόλιτρο εγκεφαλικού ιστού στην ηλικία των 40 ετών σε 30.000 στα 70 έτη.

Μειώνεται όμως ακόμη πιο δραματικά στην περίπτωση Αλτσχάιμερ, ακόμη και στο αρχικό στάδιο της νόσου, από 30.000 σε 20.000 νέους νευρώνες ανά χιλιοστόλιτρο εγκεφαλικού ιστού, δηλαδή μια μείωση πάνω από 30%.

Η πλειονότητα των νευρώνων έχουν δημιουργηθεί στον εγκέφαλο έως τη στιγμή της γέννησης. Όμως ο σχηματισμός νέων κυττάρων συνεχίζεται στον εγκέφαλο των ενηλίκων κυρίως σε μερικές περιοχές όπως ο ιππόκαμπος. Προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει ότι αυτό συμβαίνει στα ζώα, αλλά τώρα επιβεβαιώνεται ότι κάτι ανάλογο ισχύει και για τους ανθρώπους, ακόμη και προχωρημένης ηλικίας.

Πηγές: E.P. Moreno-Jiménez et al. Adult hippocampal neurogenesis is abundant in neurologically healthy subjects and drops sharply in patients with Alzheimer’s disease. Nature Medicine. Published online March 25, 2019. doi:10.1038/s41591-019-0375-9. - https://www.sciencenews.org/article/new-nerve-cells-adult-brains - https://www.tovima.gr/2019/03/27/science/o-anthropinos-egkefalos-den-to-vazei-kato-anaptyssei-nea-kyttara-kai-meta-ta-80/

Βρέθηκαν απολιθώματα από τα πρώτα ζώα της Γης. Newfound fossils in China highlight a dizzying diversity of Cambrian life

Έναν τεράστιο αριθμό απολιθωμάτων, που προέρχονται από τα πρώτα ζώα της Γης, τα οποία έζησαν πριν από 490 έως 530 εκατομμύρια χρόνια, κατά τη λεγόμενη Κάμβρια περίοδο, ανακάλυψαν Κινέζοι και Αμερικανοί επιστήμονες, στην Κίνα. Πολλά από τα απολιθώματα είναι εντυπωσιακά καλοδιατηρημένα και έχουν τελείως παράξενη μορφή. Half of these amazingly well-preserved kinds of creatures have never been seen before. The newly described Qingjiang biota, a rich fossil site dating to about 518 million years ago, helps document a rapid flourishing of diverse invertebrate life known as the Cambrian explosion. The fossils include abundant jellyfish (left) and comb jellies (middle), as well as a segmented, spiny animal that may be a kinorhynch (right). D. FU ET AL/SCIENCE 2019

Κινέζοι και Αμερικανοί επιστήμονες βρήκαν σε μια τοποθεσία της Κίνας έναν τεράστιο αριθμό απολιθωμάτων που προέρχονται από τα πρώτα ζώα της Γης, τα οποία έζησαν πριν από 490 έως 530 εκατομμύρια χρόνια, κατά τη λεγόμενη Κάμβρια περίοδο. Πολλά από αυτά είναι εντυπωσιακά καλοδιατηρημένα και έχουν τελείως παράξενη μορφή, ενώ παρόμοια δεν έχουν βρεθεί σε κανένα άλλο μέρος του πλανήτη μας.

The Danshui River, in the Yangtze Gorges area of South China, is home to a remarkable Burgess Shale-type site, the Qingjiang biota.  Photo by: Robert Gaines

Η ανακάλυψη έγινε στις όχθες του ποταμού Ντανσούι, στην επαρχία Χουμπέι της νότιας Κίνας, και οι παλαιοντολόγοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Science». 

Συνολικά έως τώρα έχουν βρεθεί 4.351 απολιθώματα από 101 αρχέγονα ζώα, από τα οποία 53 είναι τελείως άγνωστα στους επιστήμονες, ενώ εκτιμάται ότι θα βρεθούν και άλλα στο μέλλον.

Professor Robert Gaines at the Danshui River, site of the Qingjiang biota.

«Αποτελεί τεράστια έκπληξη να βρίσκει κανείς μια περιοχή με τέτοιο απίστευτο πλούτο απολιθωμάτων και με τόσο μεγάλη αναλογία ειδών τελείως άγνωστων στην επιστήμη», δήλωσε ένας από τους ερευνητές, ο καθηγητής Ρόμπερτ Γκέινς του Τμήματος Γεωλογίας του Κολλεγίου Πομόνα της Καλιφόρνια.

Leanchoiliid fossil, undescribed. Photo by X. Zhang

Ορισμένα ζώα μοιάζουν με μέδουσες σχήματος καμπάνας, θαλάσσιες ανεμώνες, σπόγγους, αγκαθωτά σκουλήκια, «αρματωμένα» αρθρόποδα κ.ά. Σε αρκετά έχουν διατηρηθεί λεπτομέρειες της ανατομίας τους, όπως βράγχια, πεπτικό σύστημα και μάτια.

A reconstruction of early Cambrian ocean life in South China. Created by Dongjing Fu.

Μέχρι σήμερα οι σημαντικότερες συλλογές απολιθωμάτων αρχέγονων ζώων από την Κάμβρια περίοδο είχαν βρεθεί στις περιοχές Μπέρτζες Σέιλ του Καναδά (ηλικίας 508 εκατ. ετών) και Τσενγκτζιάνγκ της Κίνας (ηλικίας 518 εκατ. ετών). Κατά την Κάμβρια «έκρηξη» της ζωής, όλα τα ζώα ζούσαν μέσα στη θάλασσα.

Πηγές: D. Fu et al. The Qingjiang biota—A Burgess Shale–type fossil lagerstätte from the early Cambrian of South China. Science. Vol. 363, March 22, 2019, p. 1338.  - A.C. Daley. A treasure trove of Cambrian fossils. Science. Vol. 363, March 22, 2019, p. 1284.  - https://www.pomona.edu/news/2019/03/21-professor-robert-gaines-helps-make-historic-discovery-500-million-year-old-fossil-site-south-china - https://tvxs.gr/news/kosmos/brethikan-apolithomata-apo-ta-prota-zoa-tis-gis-fotografies

Η πίστη στους θεούς ήρθε μετά την δημιουργία πολύπλοκων κοινωνιών. Complex societies gave birth to big gods

Αυτό συνέβη κάθε φορά, περίπου 100 χρόνια αφότου ο πληθυσμός μιας μεγα-κοινωνίας ξεπερνούσε περίπου το ένα εκατομμύριο ανθρώπους. What came first – all-seeing Gods or complex societies? Credit: God the Father and Angel, Guercino Giovan Francesco Barbieri via Wikimedia Commons

Τι ήλθε πρώτο; Η μεγάλη και πολύπλοκη κοινωνία ή ο ισχυρός θεός φορέας της ηθικής; Σε αυτό το ανθρωπολογικό ερώτημα του τύπου «το αυγό έκανε την κότα ή η κότα το αυγό;», η νέα επιστημονική απάντηση είναι ότι συνέβη το πρώτο, δηλαδή προηγήθηκε η επέκταση της ανθρώπινης κοινωνίας και ακολούθησε η πίστη στους παντοδύναμους τιμωρούς θεούς με τις αυστηρές ηθικές αρχές.

Εδώ και χρόνια επιστήμονες διαφόρων ειδικοτήτων συμφωνούν ότι υπάρχει σχέση ανάμεσα στους θεούς και στην κοινωνική πολυπλοκότητα, αλλά διαφωνούν ποιο από τα δύο προηγήθηκε και βοήθησε να εμφανισθεί το άλλο. Η νέα έρευνα, η μεγαλύτερη του είδους της μέχρι σήμερα, με επικεφαλής τον ανθρωπολόγο Πάτρικ Σάβιτζ του ιαπωνικού Πανεπιστημίου Κέιο, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Nature», υποστηρίζει αρκετά πειστικά ότι η πίστη στους θεούς σχεδόν πάντα αναδύθηκε μετά την άνοδο των πολύπλοκων κοινωνιών. Μάλιστα αυτό συνέβη κάθε φορά, περίπου 100 χρόνια αφότου ο πληθυσμός μιας μεγα-κοινωνίας ξεπερνούσε περίπου το ένα εκατομμύριο ανθρώπους.

Locations of the 30 sampled regions labelled according to precolonial evidence of moralizing gods. The area of each circle is proportional to social complexity of the earliest polity with moralizing gods to occupy the region or the latest precolonial polity for regions without precolonial moralizing gods. The numbers indicate the date of earliest evidence of such beliefs in thousands of years ago. The circles are colored by type of moralizing gods. Credit: Whitehouse, Francois Savage et al. Nature., Author provided

Οι ερευνητές ανέλυσαν στοιχεία για 414 κοινωνίες που εμφανίστηκαν σε 30 διαφορετικές περιοχές κατά τα τελευταία 10.000 χρόνια στην παγκόσμια ιστορία, από το τέλος της παλαιολιθικής εποχής έως τη βιομηχανική επανάσταση. Αξιολογώντας κάθε κοινωνία με βάση 51 δείκτες κοινωνικής πολυπλοκότητας (μέγεθος πληθυσμού, εμφάνιση ιεραρχίας, γραφειοκρατίας, νομοθεσίας, χρήματος κ.α.) και τέσσερις δείκτες υπερφυσικής πίστης, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι όταν μια κοινωνία υπερέβαινε ένα ορισμένο μέγεθος και ένα βαθμό πολυπλοκότητας, τότε έτεινε να αναπτύσσει την πίστη σε «μεγάλους» θεούς φορείς μιας καθολικής ηθικής.

Αυτή η πίστη σε μια ανώτερη δύναμη ηθικής, γνώσης και δύναμης, που συνήθως ζούσε στον ουρανό, από όπου επέβλεπε τα πάντα, επιβράβευε τις καλές πράξεις και τιμωρούσε τις κακές (π.χ. μέσω του κάρμα στις ασιατικές θρησκείες), συνέβαλε καθοριστικά στο να προωθείται η κοινωνική συνοχή και η συνεργασία ανάμεσα σε διαφορετικούς ανθρώπους.

Social complexity tends to increase more rapidly before the appearance of moralising gods, not after. Credit: Whitehouse, Francois Savage et al. Nature., Author provided

Αντίθετα, σύμφωνα με τους ανθρωπολόγους, οι μικρές κοινωνίες των κυνηγών-τροφοσυλλεκτών, όπου πολλοί ήσαν συγγενείς μεταξύ τους και όλοι ήξεραν όλους, συνεπώς οι αντικοινωνικές παρασπονδίες εύκολα αντιμετωπίζονταν, δεν χρειάζονταν έναν ουράνιο υπερφυσικό «αστυνόμο». Όσο όμως μεγάλωνε μια κοινωνία, ενσωματώνοντας -με ειρηνικά ή πολεμικά μέσα- ολοένα περισσότερες ομάδες διαφορετικές μεταξύ τους από γλωσσική, πολιτισμική και φυλετική άποψη, τόσο το «μάτι στον ουρανό» γινόταν όλο και πιο χρήσιμο ως μηχανισμός αστυνόμευσης και ευταξίας σε μια κοινωνία γεμάτη ανώνυμους και ξένους μεταξύ τους ανθρώπους.

Imentet and Ra from the tomb of Nefertari, 13th century bc

Η νέα έρευνα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι «μεγάλοι» θεοί και οι ηθικοί κώδικες τους, όπως ο Αιγύπτιος θεός-ήλιος Ρα και ο Θεός της Παλαιάς Διαθήκης, αναδύθηκαν σταδιακά ξεκινώντας κατά την τρίτη χιλιετία προ Χριστού. Τις περισσότερες φορές μια κοινωνία έφθανε στο «κατώφλι του Θεού», όταν ο πληθυσμός της έφθανε στο όριο του ενός εκατομμυρίου.

«Είναι εντυπωσιακό με πόση συχνότητα αυτό το φαινόμενο έκανε την εμφάνιση του στο επίπεδο του ενός εκατομμυρίου. Πρώτα εμφανίζονται οι μεγάλες κοινωνίες και μετά ακολουθούν οι πίστεις στους μεγάλους θεούς», ανέφερε ο Σάβιτζ.

«Η έρευνα μας δείχνει ότι η θρησκεία παίζει λειτουργικό ρόλο στην παγκόσμια ιστορία, βοηθώντας τις κοινωνίες να σταθεροποιηθούν και τους ανθρώπους να συνεργασθούν. Αντίθετα με τις πραγματικά μικρές κοινωνίες, στις μεγάλες κοινωνίες που είναι πιο ανώνυμες, μπορεί να μην ξέρεις ποιόν να εμπιστευθείς», πρόσθεσε.

Τελικά, φαίνεται πως οι κοινωνίες δεν χρειάσθηκαν τη θρησκεία για να εξελιχθούν. «Η θρησκεία δεν είναι η κύρια καθοδηγητική δύναμη της κοινωνικής πολυπλοκότητας, όπως μερικές θεωρίες προέβλεψαν», δήλωσε ο ανθρωπολόγος Χάρβεϊ Γουαϊτχάουζ του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, συνεργάτης του Σάβιτζ.

Πηγές: Harvey Whitehouse et al, Complex societies precede moralizing gods throughout world history, Nature (2019). DOI: 10.1038/s41586-019-1043-4 - https://phys.org/news/2019-03-complex-societies-gave-birth-big.html - https://www.in.gr/2019/03/22/tech/nea-ereyna-pisti-stous-theous-irthe-meta-tin-dimiourgia-polyplokon-koinonion/

Μα που είναι επιτέλους οι εξωγήινοι; Are We In A 'Galactic Zoo' Protected By Aliens? Scientists Meet To Investigate The 'Great Silence'

Στο ερώτημα αυτό επιχείρησαν να δώσουν απάντηση κορυφαίοι επιστήμονες από διάφορα πεδία -αστροφυσικοί, αστρονόμοι, κοινωνιολόγοι, βιολόγοι, ψυχολόγοι, ιστορικοί και άλλοι- που συναντήθηκαν τη Δευτέρα στο Παρίσι, στο μουσείο επιστημών Cite des Sciences et de l’Industrie. Are we alone? Probably not. After all, astronomers have already found 4,001 confirmed exoplanets in our Milky Way galaxy, and expect there to be over 50 billion exoplanets out there. For scientists gathering in Paris, the question is different: why haven’t we made contact with alien civilizations?

Εάν υπάρχουν εξωγήινοι πολιτισμοί στο σύμπαν -και αυτό είναι ένα μεγάλο «εάν»- γιατί δεν έχουμε κάνει ακόμη επαφή μαζί τους, με δεδομένο ότι μερικοί τουλάχιστον από αυτούς θα είναι εύλογα πολύ πιο εξελιγμένοι από την ανθρωπότητα;

Στο ερώτημα αυτό επιχείρησαν να δώσουν απάντηση κορυφαίοι επιστήμονες από διάφορα πεδία -αστροφυσικοί, αστρονόμοι, κοινωνιολόγοι, βιολόγοι, ψυχολόγοι, ιστορικοί και άλλοι- που συναντήθηκαν τη Δευτέρα στο Παρίσι, στο μουσείο επιστημών Cite des Sciences et de l’Industrie. Μεταξύ τους βρέθηκε κι ένας Έλληνας επιστήμονας, ο Νικόλας Πράντζος, διευθυντής ερευνών του Εθνικού Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών (CNRS) της Γαλλίας και του Ινστιτούτου Αστροφυσικής του Παρισιού.

Should we be sending more messages to aliens? GETTY

Η διεπιστημονική συνάντηση διοργανώθηκε από τον διεθνή μη κερδοσκοπικό επιστημονικό οργανισμό METI International (Messaging Extraterrestrial Intelligence), που είναι αφιερωμένος στην προσπάθεια επικοινωνίας με μια εξωγήινη νοημοσύνη μέσω μετάδοσης ραδιοσημάτων σε άλλα άστρα, με την ελπίδα ότι κάποια στιγμή θα έλθει απάντηση. Το ΜΕΤΙ, που εδρεύει στο Σαν Φρανσίσκο των ΗΠΑ και το ευρωπαϊκό κέντρο του βρίσκεται στη γαλλική πρωτεύουσα, υποστηρίζει επίσης την ανάπτυξη ενός παγκόσμιου δικτύου αστεροσκοπείων για την οπτική αναζήτηση εξωγήινης νοημοσύνης (Search for Extraterrestrial Intelligence-SETI).

Illustration of the view from the innermost of the two exoplanets orbiting Gliese 667 C (largest star, a red dwarf) in the Gliese 667 system, which lies around 24 light years from Earth in the constellation Scorpius. GETTY

«Φαίνεται πως μολονότι οι ραδιοεπικοινωνίες παρέχουν ένα φυσικό μέσο για την αναζήτηση εξωγήινων πολιτισμών με ηλικία μικρότερη από λίγες χιλιετίες, οι αρχαιότεροι πολιτισμοί θα έχουν μάλλον αναπτύξει εκτεταμένα προγράμματα διαστρικού αποικισμού, επειδή αυτός είναι ο μόνος τρόπος να αποκτήσουν αδιάψευστα στοιχεία, είτε υπέρ είτε κατά της ύπαρξης εξωγήινης νοημοσύνης, στη διάρκεια της ζωής τους», όπως εκτιμά ο Ν.Πράντζος, σύμφωνα με ανακοίνωση του ΜΕΤΙ.

Κάθε δύο χρόνια το METI International, που δημιουργήθηκε το 2015 από τον Αμερικανό αστροβιολόγο Ντάγκλας Βάκοχ, διοργανώνει μια επιστημονική συνάντηση στο Παρίσι στο πλαίσιο των εργαστηρίων του με τίτλο «Τι είναι ζωή; Μια εξωγήινη προοπτική».

No, there are no aliens watching us from Oumuamua, the first interstellar asteroid that passed through the solar system in late 2018. GETTY

Πολλές διαφορετικές απαντήσεις έχουν δοθεί στο λεγόμενο «Παράδοξο του Φέρμι», στο γιατί δηλαδή οι εξωγήινοι είναι…άφαντοι. Μια πιθανότητα είναι ότι παραμένουν σιωπηλοί φοβούμενοι μήπως η επαφή μαζί τους επηρεάσει αρνητικά την ανθρωπότητα. Μια άλλη ότι η νοημοσύνη τους είναι πολύ διαφορετική από τη δική μας, οπότε είναι αδύνατη η επαφή λόγω ασυμβατότητας.

One of the most interesting responses to the Fermi paradox is known as the Zoo Hypothesis. The theory was proposed in 1973 by the radio astronomer John A Ball. Ball suggested that it is possible that aliens are deliberately avoiding contact with human beings, despite having the means to do so, because of some universal code.

Υπάρχει και η λεγόμενη «υπόθεση του ζωολογικού κήπου», που επίσης εξετάσθηκε στο Παρίσι. «Ίσως οι εξωγήινοι παρακολουθούν τους ανθρώπους στη Γη, όπως εμείς κάνουμε με τα ζώα στο ζωολογικό κήπο. Το θέμα είναι πώς μπορούμε να κάνουμε τους γαλαξιακούς φύλακες να αποκαλύψουν τον εαυτό τους», όπως είπε ο Βάκοχ, ο οποίος είναι και πρόεδρος του ΜΕΡΙ.

If a zebra started pounding out a series of prime numbers in a zoo, would we re-evaluate their intelligence? That's how some scientists are characterizing the search for extraterrestrial intelligence. GETTY

Ο ίδιος πρότεινε μια πιο ενεργητική πρωτοβουλία, πέρα από την παθητική αναζήτηση και αναμονή τύπου SETI, που έχει γίνει όλα αυτά τα χρόνια χωρίς αποτέλεσμα. Όπως ανέφερε, «αν πηγαίναμε στο ζωολογικό κήπο και ξαφνικά μια ζέβρα γυρνούσε προς το μέρος μας, μας κοιτούσε στα μάτια και άρχιζε να σχηματίζει μια σειρά από πρώτους αριθμούς με την οπλή της, αυτό θα εγκαθίδρυε μια ριζικά διαφορετική σχέση ανάμεσα σε μας και στη ζέβρα, οπότε θα νιώθαμε υποχρεωμένοι να ανταποκριθούμε. Μπορούμε να κάνουμε το ίδιο με τους εξωγήινους, μεταδίδοντας στα γειτονικά άστρα μια σειρά από ισχυρά, εσκεμμένα και πλούσια από πληροφορίες ραδιοσήματα».

The Robert C. Byrd Green Bank Telescope (GBT) at the Green Bank Observatory, West Virginia, is the world's largest fully steerable radio telescope. GETTY

Όμως η Ντανιέλ Μπριό, αστροφυσικός του Αστεροσκοπείου του Παρισιού, αντέτεινε ως «η εμπειρία του παρελθόντος δείχνει ότι οποιαδήποτε συνάντηση ανάμεσα σε δύο πολιτισμούς είναι επικίνδυνη και για τους δύο. Γνωρίζοντας κάτι τέτοιο, οι πολιτισμένοι εξωγήινοι δεν θα προσπαθήσουν να επικοινωνήσουν μαζί μας».

«Φαίνεται πιθανό πως οι εξωγήινοι έχουν επιβάλει μια «γαλαξιακή καραντίνα», επειδή συνειδητοποιούν ότι θα ήταν πολιτισμικά καταστροφικό για μας το να μάθουμε για την ύπαρξη τους», εκτίμησε ο Ζαν-Πιέρ Ροσπάρ, επίτιμος διευθυντής ερευνών του Εθνικού Ινστιτούτου Αγρονομικών Ερευνών της Γαλλίας. «Δεν υπάρχει λόγος να νομίζουμε ότι οι άνθρωποι έχουν φθάσει το υψηλότερο δυνατό γνωσιακό επίπεδο. Ακόμη υψηλότερα επίπεδα μπορεί να εξελιχθούν στη Γη στο μέλλον και ήδη μπορεί να είναι πραγματικότητα αλλού στο σύμπαν», πρόσθεσε.

In 1960, Dr. Frank Drake at the National Radio Astronomy Observatory in Green Bank, West Virginia used the 25-meter dish for his Project Ozma, in which he searched two nearby stars called Epsilon Eridani (an artist's impression pictured here) and Tau Ceti for signs of alien life. GETTY

Ο αστροφυσικός Ρολάν Λεούκ της γαλλικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας και ο παλαιοντολόγος Ζαν-Σεμπαστιάν Στεγέρ του γαλλικού Εθνικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας εξέφρασαν τον σκεπτικισμό τους κατά πόσο οι άνθρωποι θα έχουν πολλά κοινά με τις εξωγήινες μορφές ζωής. Όπως είπε ο πρώτος, «το περιβάλλον ενός εξωπλανήτη θα επιβάλει τους δικούς του κανόνες, συνεπώς υπάρχει μια τεράστια γκάμα πιθανών μορφολογιών», που θα μπορούσαν να έχουν οι εξωγήινοι. Όπως τόνισε, «έχουμε ένα μόνιμο ανθρωποκεντρισμό στην κατανόηση και περιγραφή της εξωγήινης ζωής».

Πηγές: https://www.forbes.com/sites/jamiecartereurope/2019/03/18/are-we-in-a-galactic-zoo-protected-by-aliens-scientists-meet-to-investigate-the-great-silence/#a4e2e2b1ce79 - https://www.in.gr/2019/03/19/tech/ma-pou-einai-epitelous-oi-eksogiinoi/

Αρχαίο ναυάγιο επαληθεύει τον Ηρόδοτο. Nile shipwreck discovery proves Herodotus right – after 2,469 years

Το πλοίο υπολογίζεται πως αρχικά είχε μήκος έως 28 μέτρα και είναι ένα από τα παλαιότερα αρχαία αιγυπτιακά εμπορικά σκάφη που έχουν βρεθεί ποτέ. One of the most elusive boats from the ancient world — a mysterious river barge that famed Greek historian Herodotus described nearly 2,500 years ago — has finally been discovered. The wooden hull of ship 17. Photograph: Christoph Gerigk/Franck Goddio/Hilti Foundation

Τον πέμπτο αιώνα π.Χ., ο Έλληνας ιστορικός Ηρόδοτος επισκέφθηκε την Αίγυπτο και έγραψε για τα ασυνήθιστα ποταμόπλοια στο Νείλο, αλλά για πρώτη φορά υπάρχουν πλέον ντοκουμέντα της καταγραφής αυτής.

Greek historian’s description of ‘baris’ vessel vindicated by archaeologists at sunken city of Thonis-Heraclion. An archaeologist inspects the keel of a shipwreck discovered in the waters around the sunken port-city of Thonis-Heracleion. Photograph: Christoph Gerigk/Franck Goddio/Hilti Foundation

Είκοσι τρεις γραμμές της Ιστορίας του, της πρώτης μεγάλης ιστορικής καταγραφής του αρχαίου κόσμου, αφιερώνονται στην περίπλοκη περιγραφή της κατασκευής των πλοίων αυτών, που ονομάζονται «Μπάρις» (Baris). Για αιώνες, μελετητές είχαν αμφιβολίες για την ύπαρξή τους, επειδή δεν υπήρχαν αρχαιολογικά στοιχεία ότι τέτοια πλοία υπήρξαν ποτέ.

A recreation of what the city Thonis-Heracleion may have looked like. Photograph: Yann Bernard © Franck Goddio / Hilti Foundation.

Τώρα, όμως, ο Ηρόδοτος δικαιώθηκε καθώς ήρθε στο φως ένα εκπληκτικά συντηρημένο αρχαίο ναυάγιο στα νερά γύρω από το βυθισμένο λιμάνι της πόλης Ηράκλειο, που είναι γνωστή και ως Θώνις. 

«Όταν ανακαλύψαμε το ναυάγιο αυτό, συνειδητοποιήσαμε ότι ο Ηρόδοτος είχε δίκιο», δήλωσε ο Δρ. Damian Robinson, διευθυντής του κέντρου ναυτικής αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, ο οποίος δημοσιεύει τα ευρήματα της ανασκαφής. «Αυτό που περιγράφει ο Ηρόδοτος ήταν αυτό που βρήκαμε», ανέφερε στον Guardian.

Bust of Herodotus of Halicarnassus (c484-425 BC). Photograph: G Nimatallah/De Agostini/Getty Images

Το 450 π.Χ., ο Ηρόδοτος παρακολούθησε την κατασκευή ενός τέτοιου πλοίου και περιγράφει με λεπτομέρεια τις εργασίες, ακόμη και τα υλικά και την τεχνική κατασκευής. Ο Robinson είπε ότι οι προηγούμενοι μελετητές είχαν κάνει κάποια λάθη, προσπαθώντας να ερμηνεύσουν το κείμενο χωρίς αρχαιολογικά στοιχεία.

An artistic treatment of the discovered shipwreck. The upper half of the model illustrates the wreck as excavated. Below this, unexcavated areas are mirrored to pro­duce a complete vessel outline. Photograph: Christoph Gerigk/Franck Goddio/Hilti Foundation

Ωστόσο, η ανεύρεση ενός ναυαγίου που ονομάζεται «Πλοίο 17», έχει αποκαλύψει ένα τεράστιο κύτος σε σχήμα ημισελήνου και έναν προηγουμένως άγνωστο τύπο κατασκευής που περιλαμβάνει χοντρές σανίδες συναρμολογημένες -όπως τις περιέγραψε ο Ηρόδοτος. Το πλοίο υπολογίζεται πως αρχικά είχε μήκος έως 28 μέτρα και είναι ένα από τα πρώτα αρχαία αιγυπτιακά εμπορικά σκάφη που έχουν βρεθεί ποτέ. 

This diagram shows the advanced structure of the boat, thought to be built in 450 BC (Image: ALEXANDER BELOV)

«Ο Ηρόδοτος περιγράφει πως τα σκάφη έχουν μακρά εσωτερικά πλευρά. Κανείς δεν ήξερε πραγματικά τι σήμαινε αυτό... Η δομή αυτή δεν ήταν αρχαιολογικά γνωστή, μέχρι τώρα. Τώρα, ανακαλύψαμε αυτή τη μορφή κατασκευής σε αυτό το συγκεκριμένο σκάφος και ταιριάζει απολύτως με όσα έγραψε ο Ηρόδοτος», λέει ο ερευνητής. 

Περίπου το 70% του σκάφους έχει επιβιώσει καλά διατηρημένο και ο Robinson λέει πως «εδώ έχουμε μια εντελώς μοναδική μορφή κατασκευής, που δεν συναντάμε πουθενά αλλού». Ο Alexander Belov, του οποίου το βιβλίο για το ναυάγιο δημοσιεύεται αυτόν το μήνα, δείχνει ότι η ναυτική κατασκευή του  είναι τόσο κοντά στην περιγραφή του Ηροδότου, που το πλοίο αυτό θα μπορούσε να είναι το ίδιο που περιγράφει ο ιστορικός κατά την επίσκεψή του σε ναυπηγείο.  Η ανάλυση λέξη προς λέξη του ιστορικού κειμένου καταδεικνύει ότι σχεδόν κάθε λεπτομέρεια αντιστοιχεί ακριβώς στα αποδεικτικά στοιχεία που έχουν προκύψει τώρα, οπότε αυτό το ενδεχόμενο δεν είναι καθόλου απίθανο. 

Πηγές: https://www.theguardian.com/science/2019/mar/17/nile-shipwreck-herodotus-archaeologists-thonis-heraclion - http://www.franckgoddio.org/service/newsletter/detail/article/found-in-the-worlds-largest-graveyard-of-ancient-ships.html - https://www.naftemporiki.gr/story/1455104/arxaio-nauagio-epalitheuei-ton-irodoto

   

Η ιπτάμενη μοτοσικλέτα. La Moto Volante

Liftoff! Lazareth's Moto Volante in a stable 1-meter hover on safety tethers. Credit: Lazareth Auto Moto

La Moto Volante είναι το όνομα της νέας, ιπτάμενης μοτοσικλέτας της γαλλικής Lazareth Auto Moto (του Ludovic Lazareth), η οποία είναι ικανή για σταθερή αιώρηση. Όπως αναφέρει το New Atlas, πρόκειται στην ουσία για μια εξέλιξη του LM-847, ενός τετράτροχου φτιαγμένου γύρω από έναν ισχυρό κινητήρα Maserati, ιπποδύναμης 470 αλόγων, με τη διαφορά πως διαθέτει μια τζετ τουρμπίνα JetCat των 96.000 rpm στον κάθε τροχό και υδραυλικούς ενεργοποιητές που ανεβάζουν τους τροχούς προς τα επάνω, με τελικό αποτέλεσμα ένα αεριωθούμενο quadcopter.

You can ride the thing on the road, according to Lazareth, then when you've had it with traffic pull over to a suitable launch area. Pressing a button converts the bike from ride to fly mode and, after waiting about 60 seconds for the jets pre-heat, you can lift off and leave the gridlock behind. www.lazareth.fr

Σύμφωνα με τη Lazareth, ο οδηγός μπορεί να το οδηγά κανονικά στον δρόμο και αν επιθυμεί… να απογειώνεται: Με το πάτημα ενός κουμπιού, περνά από ride σε fly mode, και ύστερα από αναμονή 60 δευτερολέπτων, για τη θέρμανση των κινητήρων, απογειώνεται.

It's truly impressive how Lazareth has designed and executed the bike's unique fly/ride power arms. Each of the rear wheels needs to be driven and braked for on-road use, and the front wheels need steering and braking capability – all while the main wheel hubs are built around jet turbines thick enough to lift this hulking beast of a thing, with a ballistic parachute mounted in each wheel as well in case things go wrong. www.lazareth.fr

Η εταιρεία έχει δοκιμάσει το όχημα σε κατάσταση αιώρησης σε ύψος ενός μέτρου. Θα το παρουσιάσει στη Gitex στο Ντουμπάι τον Οκτώβριο, και εκεί θα αρχίσουν οι προπαραγγελίες σε τιμή 496.000 δολαρίων.

JetPack Aviation introduces The Speeder! Our new vehicle is fully stabilized and is smaller, faster, and easier to fly than any other aircraft in its class! https://jetpackaviation.com/

Το La Moto Volante αποτελεί δυνάμει ανταγωνιστή του Speeder της Jetpack Aviation, ως τα δύο μοναδικά είδη ιπτάμενων, αεριωθούμενων μοτοσικλετών που έχουν παρουσιαστεί ως τώρα. Ωστόσο, υπάρχουν διαφορές μεταξύ τους: Το New Atlas εκτιμά πως οι πτητικές δυνατότητες του Speeder (που δεν προορίζεται για χρήση στον δρόμο) θα είναι μάλλον ανώτερες. Πάντως, η Lazareth έχει ένα πλήρες πρωτότυπο που μπορεί να πετά και να κινείται στον δρόμο, κάτι που συνιστά όντως σημαντική καινοτομία.

Πηγές: https://www.futura-sciences.com/tech/actualites/voiture-decouvrez-moto-volante-lazareth-lmv-496-pleine-action-74345/ - https://www.lazareth.fr/project/lmv496/ - https://newatlas.com/lazareth-moto-volante-flying-motorcycle/58898/ - https://www.naftemporiki.gr/story/1455063/iptameni-motosikleta-apo-ti-lazareth

Οι Νεάντερταλ περπατούσαν όπως οι σύγχρονοι άνθρωποι. Neanderthals walked upright just like the humans of today

Νέα μελέτη σκελετού ενός ηλικιωμένου Νεάντερταλ που είχε βρεθεί στη Γαλλία αποδεικνύει ότι οι μακρινοί «εξάδελφοί» μας είχαν σπονδυλική στήλη με την καμπυλότητα της δικής μας και περπατούσαν όρθιοι. Εικονική αναπαράσταση του σκελετού του Νεάντερταλ που είχε έλθει στο φως στο Λα Σαπέλ-ο-Σεν και η οποία βασίστηκε σε τρισδιάστατες «σαρώσεις» της σπονδυλικής χώρας και της πυέλου του. Neanderthals are often depicted as having straight spines and poor posture. However, these prehistoric humans were more similar to us than many assume. Researchers have shown that Neanderthals walked upright just like modern humans -- thanks to a virtual reconstruction of the pelvis and spine of a very well-preserved Neanderthal skeleton found in France. Virtual reconstruction of the skeleton found in La Chapelle-aux-Saints, based on high-resolution 3D surface scans of the spine and pelvis. Credit: Martin Häusler, UZH

Συχνά αναφέρεται ότι οι Νεάντερταλ είχαν ίσια σπονδυλική στήλη και κακή στάση σώματος. Ωστόσο ολοένα και περισσότερα στοιχεία αποδεικνύουν πως αυτοί οι προϊστορικοί άνθρωποι μας έμοιαζαν πολύ περισσότερο από ό,τι νομίζουμε. Ερευνητές του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης στην Ελβετία έδειξαν χάρη στην εικονική «ανακατασκευή» της πυέλου και της σπονδυλικής στήλης ενός πολύ καλά διατηρημένου σκελετού Νεάντερταλ που είχε βρεθεί στη Γαλλία ότι περπατούσαν όρθιοι όπως οι σύγχρονοι άνθρωποι.

Όρθια στάση: καθοριστικό χαρακτηριστικό

'Our study supports the idea that Neanderthals were not so different from us' (Image: via pixabay / CC0 1.0)

Η όρθια, καλά ισορροπημένη στάση του σώματος είναι ένα από τα καθοριστικά χαρακτηριστικά του Homo sapiens. Αντιθέτως, οι πρώτες αναπαραστάσεις των Νεάντερταλ που είχαν γίνει στις αρχές του 20ού αιώνα οδηγούσαν στο συμπέρασμα ότι οι μακρινοί αυτοί «εξάδελφοί» μας είχαν μερικώς όρθια στάση. Εκείνες οι αναπαραστάσεις είχαν βασιστεί σε έναν καλά διατηρημένο σκελετό ενός ηλικιωμένου αρσενικού Νεάντερταλ που είχε έρθει στο φως στο Λα Σαπέλ-ο-Σεν (La Chapelle-aux-Saints) της Γαλλίας.

Ήδη από τη δεκαετία του 1950 οι επιστήμονες γνώριζαν ότι η εικόνα του Νεάντερταλ ως καμπούρη ανθρώπου των σπηλαίων δεν είναι ακριβής. Οι ομοιότητες των Νεάντερταλ με τους σύγχρονους ανθρώπους – τόσο σε εξελικτικό όσο και σε συμπεριφορικό επίπεδο – είναι επίσης γνωστές επί μακρόν, ωστόσο τα τελευταία χρόνια η επιστήμη φαίνεται να στρέφεται προς την εντελώς αντίθετη κατεύθυνση. «Είναι πάλι στη μόδα να επικεντρωνόμαστε στις διαφορές μας παρά στις ομοιότητές μας με τους Νεάντερταλ» ανέφερε ο Μάρτιν Οϊσλερ, ειδικός στην Εξελικτική Ιατρική του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης. Για παράδειγμα, πρόσφατες μελέτες βασίστηκαν σε ανάλυση μερικών μόνο απομονωμένων σπονδύλων για να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι οι Νεάντερταλ δεν διέθεταν μια καλά ανεπτυγμένη σπονδυλική στήλη με σχήμα S.

Η ανατρεπτική εικονική αναπαράσταση

The previous (left) and new reconstructions of the Neanderthal spine (Image: M. Häusler UZH, left side: adapted by permission from Springer Nature, Been et al., 3D reconstruction of spinal posture of the Kebara 2 Neanderthal, in: Human Paleontology and Prehistory © 2017.)

Τώρα όμως η εικονική αναπάρασταση του σκελετού από το Λα Σαπέλ-ο-Σεν η οποία δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) απέδειξε το αντίθετο. Το ανατομικό μοντέλο που «γεννήθηκε» στον υπολογιστή δημιουργήθηκε από την ερευνητική ομάδα του δρος Οϊσλερ σε συνεργασία με τον Έρικ Τρίνκαους του Πανεπιστημίου Ουάσιγκτον στο Σεντ Λούις. Οι ερευνητές έδειξαν ότι ο αρσενικός Νεάντερταλ της Γαλλίας διέθετε μια καμπυλωτή οσφυϊκή μοίρα καθώς και καμπυλωτή αυχενική μοίρα, όπως ακριβώς οι σύγχρονοι άνθρωποι.

Όταν αναπαρήγαγαν την πύελο του Νεάντερταλ, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι το ιερό οστό ήταν τοποθετημένο με τον ίδιο τρόπο όπως στους σύγχρονους ανθρώπους. Αυτό τούς οδήγησε στο συμπέρασμα ότι οι Νεάντερταλ διέθεταν οσφυϊκή μοίρα με καλά ανεπτυγμένη καμπυλότητα. Συγχρόνως ενώνοντας τους ξεχωριστούς οσφυϊκούς και τραχηλικούς σπονδύλους ήταν σε θέση να δουν ότι η καμπυλότητα της σπονδυλικής στήλης ήταν ακόμα πιο έντονη. Η πολύ στενή επαφή ανάμεσα στις ακανθώδεις αποφύσεις – πρόκειται για τις οστέινες προεκτάσεις στο πίσω μέρος του κάθε σπονδύλου που είναι αυτές που πιάνουμε όταν ψηλαφούμε τη σπονδυλική στήλη – γινόταν σαφής, όπως και τα σημάδια φθοράς τα οποία είχαν εν μέρει προκληθεί εξαιτίας της καμπυλότητας σπονδυλικής στήλης.

Δεν υπάρχουν θεμελιώδεις ανατομικές διαφορές

Και τα σημάδια της φθοράς στην άρθρωση του ισχίου του σκελετού από το Λα Σαπέλ-ο-Σεν οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι οι Νεάντερταλ είχαν όρθια στάση όπως και οι σύγχρονοι άνθρωποι. «Η πίεση στην άρθρωση του ισχίου καθώς και η θέση της πυέλου δεν ήταν διαφορετικές από τη δική μας» είπε ο δρ Οϊσλερ και προσέθεσε ότι το εύρημα της ομάδας του ενισχύεται από αναλύσεις οι οποίες έχουν γίνει και σε άλλους σκελετούς Νεάντερταλ. «Συνολικά δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι οι Νεάντερταλ διέθεταν μια θεμελιωδώς διαφορετική ανατομία από τον σύγχρονο άνθρωπο» εξήγησε ο επικεφαλής της μελέτης και κατέληξε τονίζοντας ότι «τώρα είναι η ώρα να αναγνωρίσουμε τις βασικές ομοιότητες μεταξύ Νεάντερταλ και σύγχρονων ανθρώπων και να στρέψουμε το ενδιαφέρον μας προς τις λεπτές βιολογικές και συμπεριφορικές αλλαγές που έλαβαν χώρα στους ανθρώπους κατά την ύστερη Πλειστόκαινο».

Πηγές: Martin Haeusler el al., "Morphology, pathology, and the vertebral posture of the La Chapelle-aux-Saints Neandertal," PNAS (2019). www.pnas.org/cgi/doi/10.1073/pnas.1820745116 - https://www.media.uzh.ch/en/Press-Releases/2019/Neanderthals.html - https://www.tovima.gr/2019/03/16/science/oi-neantertal-lfperpatousan-opos-lfoi-sygxronoi-anthropoi/