Arts Universe and Philology

Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.

Πέμπτη 21 Φεβρουαρίου 2013

Περί αιδοίων ο λόγος...

Attic red-figure lid. Three female organs and a winged phallus. Three names are inscribed: Philonides (masculine), Auletria and Anemone (both feminine). Origin unknown, ca. 460–425 BC. National Archaeological Museum in Athens. Couvercle attique à figures rouges. Trois sexes féminins et un phallus pourvu d'ailes. Trois noms sont inscrits: Philonides, Auletria, et Anemone. Provenance inconnue. Vers 450-425 a. C. Musée archéologique national, Athènes

Εκείνο που άρεσε στους αρχαίους Έλληνες, ήταν να βλέπουν και ν’ απολαμβάνουν τα ξυρισμένα ή μαδημένα αιδοία των γυναικών, καθαρά και λάμποντα, όπως το συνηθίζουν οι σύγχρονες ανατολίτισσες και μερικές της Αφρικής, γιατί οι Έλληνες θεωρούσαν  πως ήταν δουλόπρεπο να έχουν οι γυναίκες τον χ ο ί ρ ο ν (το αιδοίον) σαν μαλλιαρό πρόβατο, όπως το είχαν υποχρεωτικά οι δούλες, το συμπεραίνομε δε αυτό από τους ακόλουθους στίχους του αθάνατου Αριστοφάνη που αναφέρει στους «Βατράχους», ότι οι ορχηστρίδες παρουσιάζοντο άμα χόρευαν «ηβυλλιώσαι γ’ άρτι παρατετιλμέναι».

Hetaera urinating into a skyphos. Tondo of a red-figure kylix in the kind of the Foundry Painter, ca. 480 BC, Antikensammlung Berlin

«Στο άνθος της ηλικίας των και με φρεσκομαδημένο το αιδοίον των», όπως λέει η Θεράπαινα. Επίσης στις «Εκκλησιάζουσες» η Πραξαγόρα λέει:

«Και τας γε δούλας ουχί δει κοσμουμένας
την των ελευθέρων υφαρπάζειν Κύπριν,
αλλά παρά τοις δούλοισι κοιμάσθαι μόνον,
κατωνάκην τον χοίρον αποτετιλμένας».

Δηλ. «κι οι δούλες πάλι δεν πάει να φοράν στολίδια
κι από τις ελεύθερες εμάς να κλέβουν τις ηδονές,
μα θα κοιμώνται μόνον με τους δούλους
μαδώντας το γουρουνάκι τους για μια παλιοπροβιά».
(Αριστοφάνους, Εκκλησιάζουσαι, στ. 721)

Sexual act. Tondo of an Attic red-figure kylix by the Triptolemos painter, ca. 470 BC, Museo Nazionale Tarquinia

Το ίδιο στην «Ειρήνη» στ. 1351 λέει:
«Του μεν μέγα και παχύ, της δ' ηδύ το σύκον».
(αυτουνού είναι μεγάλο και χοντρό (το πέος) κεινής δε γλυκό το σύκο (αιδοίο).

Kylix with a woman playing a game (Greek, Athens, c. 500 BC). A Hetaira holding a large cup like a symposiast (reveler) playing kottabos (a drinking party game where men flicked the dregs of their wine at a target).

Και στους «Αχαρνής», στ. 781:
Μ. «αύτα εστί χοίρος;»
Δ. «νυν γε χοίρος φαίνεται• ατάρ εκτραφείς γε κύσθος έσται».
( Μ. «αυτά είναι χοίρος;»
Δ. «τώρα τουλάχιστον χοίρος (μικρό αιδοίο) φαίνεται•
όμως όταν μεγαλώσει θα γίνει αιδοίον κανονικό).

Και στο στίχο 791:
«Αίκα δε παχυνθή καναχνοασθή τριχί,
κάλλιστος έσται χοίρος Αφροδίτη θύειν»
(εάν όμως παχύνει και γεμίσει τρίχες
θαυμάσιο αιδοίο θα γίνει για να θυσιάζει στην Αφροδίτη).

Shuvalov Painter and S Potter, Erotic scene with a young man and a hetaera. Detail of an Attic red-figure oinochoe, ca. 430 BC. From Locri (Italy)

Γεμάτους χάρη κι εξυπνάδα βρίσκομε στη Λυσιστράτη και πάλιν του Αριστοφάνη τους παρακάτω στίχους, στους οποίους χρησιμοποιεί τη λέξη υν αντί γουρούνι – χοίρος, όταν μαλώνουν οι άντρες με τις γυναίκες λέγοντας:

«Ει νη τω θεώ με ζωπυρήσεις
Λύσω την εμαυτής υν εγώ δη και ποιήσω
Τήμερον τους δημότας βωστρείν σ' εγώ πεκτούμενον».
Εάν μα τη θεά μ' εξερεθίσεις
θα λύσω τον χοίρο μου (θα βγάλω έξω το αιδοίον μου
και κυνηγώντας σε θα σε κάνω να φωνάζεις στους δημότες βοήθεια).
(Αριστοφάνους, Λυσιστράτη, στ. 682)

Δύο εταίρες ετοιμάζονται και αρωματίζονται πριν βάλουν τα φορέματα με τις πτυχώσεις, που είναι ακουμπισμένα πάνω σ΄ ένα σκαμνί. Περίπου 500 π.Χ. (Αρχαιολογικό Μουσείο, Ταρκινία)

Ο Φερεκράτης πάλι χρησιμοποίησε αντί αιδοίον τη λέξη ρ ό δ ο ν:

«Κόραι αρτίως ηβυλλιώσαι και τα ρόδα κεκαρμέναι».
(Κόρες μόλις στο άνθος της ηλικίας τους που είχαν κουρεμένα τα αιδοία τους).

Ο αθάνατος πατέρας της Ιατρικής Ιπποκράτης μεταχειρίσθηκε την λέξη φ ύ σ ι ν που χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα:

«Ων αι μήτραι προΐωσιν εξωτέρω της φύσιος».
(Αν η μήτρα προπέσει και βγει έξω από το αιδοίον)
(Ιπποκράτους, Αφορισμοί § 27, σελ. 643)

Couple allongé, sur le point de s'embrasser. Dessin intérieur d'une coupe à figures rouges. Vers 500 avjc

Ο Λουκιανός περιγράφοντας πώς πιάστηκε επ' αυτοφώρω ένας μοιχός λέει:

«Και μοιχός εάλω ποτέ, ως ο Άξων φησίν, άρθρα εν άρθροις έχων».
(Κάποτε πιάστηκε ένας μοιχός, που είχε τα αιδοία του μέσα στα αιδοία της γυναίκας).

Euphronios psykter: Drawing of the figural scene, showing a nude hetaira, labelled Smikra, holding skyphoi, playing kottabos

Ο Αθήναιος χρησιμοποίησε τη λέξη κ ο ί λ ο ν   Ά ρ γ ο ς αντί αιδοίον:

«Η δ' είπε• μήτερ, πώς, έφη, μέλλω φιλείν τον μηδέν ωφέλημα, τον υπό τας στέγας το κοίλον Άργος θέλοντ' έχειν;»
(Η κόρη είπε, πώς καλέ μητέρα θ' αγαπήσω αυτόν, από τον οποίον δεν έχω καμμιά ωφέλεια, που κάτω από τη στέγη μας θέλει να' χει δωρεάν το αιδοίο μου;)
(Αθήναιος, Βιβλ. ΙΓ΄, 582 α΄)

Μεταγενέστερα στους Μαγικούς Παπύρους αναφέρεται:

«Ορκίζω σε, νεκύδαιμον, – ίνα μοι άξης την δείνα και κεφαλήν κεφαλή κολλήση και χείλεα χείλεσι συνάψη και γαστέρα γαστρί κολλήση και μηρόν μηρώ πελάση και το μ έ λ α ν τω μ έ λ α ν ι (το μαυρότριχον αιδοίον συναρμόσει με το μαυρότριχο ανδρικό) και τα αφροδισιακά εαυτής εκτελέση μετ' εμού».

“Circe Shapeshifting Odysseus’ Man” (Mural on an arula from Sicily, now in the Louvre Museum) by Anonymus (c. 550 - 525 BC), Ancient Greece

Ο της Κωνσταντινουπόλεως Πατριάρχης Φώτιος, σε διάφορα μέρη του Λεξικού του, πριν την άλωση, αναφέροντας για τα γεννητικά όργανα, λέει:

«Σ ά ρ α β ο ν• το γυναικείο οι κωμικοί το ονομάζουν και σ ά κ α ν και σ ά β υ τ τ ο ν και σ έ λ ι ν ο και τ α ύ ρ ο και έτερα πολλά».
(Ευίου Ληναίου, Απόρρητα, Θεσσαλονίκη, 1935)

“Woman Kneeling Before An Altar” (Vase Painting on an Attic kylix, now in the Ancient Agora Museum of Athens, Greece) by Anonymus (c. 510 - 500 BC), Ancient Greece

Αλλά και ο μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Ευστάθιος, σε μερικά μέρη των «Εις Όμηρον Παρεκβολών», γράφει τα ακόλουθα:

«Ότι δε πολυώνυμον (ον) το γυναικείον αιδοίον, ά μ β ω ν τε γαρ λέγεται και
χ ο ί ρ ο ς και ε σ χ ά ρ α και δ έ λ τ α, το αυτό και κ έ λ η ς κλπ.»

Courtesan fastening her sandal, (Louvres, Paris)

ΟΝΟΜΑΣΙΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟΥ ΑΙΔΟΙΟΥ
Παραθέτομεν για τον περίεργον πλούτον των ονομασιών, τα πιο κάτω:

1) Αγγείον
2) Αηδονιεύς
3) Αιδοίον
4) Αιδώς
5) Αισχύνη
6) Άμβων
7) Αναγκαίον
Απόκρυφον
9) Απόρρητα
10) Άρθρα
11) Ασχημοσύνη
12) Βασιλείδης
13) Βληχώ
14) Βύττος
15) Γείτον
16) Γέρρα
17) Γίγαρτον
18) Γυία
19) Δέλτα
20) Δελφάκιον
21) Δορίαλλος
22) Επίσειον
23) Εσχάρα
24) Ευδίαιον
25) Εύστρα
26) Ηδονοθήκη
27) Ίακχος
28) Ιπποκλείδης
29) Κέλης
30) Κένταυρος
31) Κήπος
32) Κοίλον Άργος
33) Κόκκος
34) Κολεός
35) Κτεις
36) Κύνειρα
37) Κύσθος
38) Κυσολαμπίς
39) Κυσός
40) Κύων
41) Λάκκος
42) Λειμών
43) Μέλαθρον
44) Μέλαν
45) Μισγκάγκειον
46) Μόριον
47) Μύρτον
48) Μύσχος
49) Μύτος
50) Νάπος
51) Οστάνιον
52) Πεδίον
53) Πελλάνα
54) Πράγμα
55) Ρόδον
56) Ροδωνιά
57) Σάβυττος
58) Σαβαρίχη
59) Σάκανδρος
60) Σάκας
61) Σάκος
62) Σαλάμβη
63) Σάραβος
64) Σάρων
65) Σέλινον
66) Σκάφιον
67) Σύκον
68) Ταύρον
69) Τιτίς
70) Τρήμα
71) Τρυβλίον
72) Τρυμαλίη
73) Τρύπημα
74) Υς
75) Ύσσακος
76) Ύσσαξ
77) Φορμίσιος
78) Φύσις
79) Χοιρίλος
80) Χοιρίον
81) Χοίρος
82) Ψίμαρον

“Woman Bathing” (Vase Painting on an Attic amphora, now in the Louvre Museum) by Andokides (c. 525 - 520 BC).

Και τα νεώτερα:


Α χ ι ν ό ς, α χ α ΐ ρ ε υ τ ο (Καρύστου), α μ ε λ έ τ η τ ο, ο π ω ρ ι κ ό (Λευκάδος),
ν ε ρ ό μ υ λ ο ς, π ο υ λ ί, π ο υ λ ά κ ι, π ο υ τ ί, π ρ ά μ α, ρ η μ α δ ι α κ ό,
σ χ ι σ τ ό και το ηπειρώτικο κ λ ε ι δ ω ν ι ά.

Στη συλλογή Αραβαστινού (σελ. 223, 373) υπάρχει το παραστατικώτατο δημοτικό αλληγορικό τραγούδι για την κλειδωνιά:

Απόψε κυρά νύφη
Θα παίξη ο μάνταλος
Τα δυο κουπιά του Μπάρκα
Και ο παρασάνταλος
Απόψε κυρά Νύφη
Της πεθεράς σου ο γιος
Θα μπη ξεσπαθωμένος
Σαν φίλος σαν οχτρός
Απόψε η κλειδωνιά σου
Με μια θα τσακιστεί
Και η πόρτα της αυλής σου
Θα στέκετ' ανοιχτή.

Ο Κουκουλές επίσης αναφέρει ότι οι Πόντιοι και σήμερα εξακολουθούν να ονομάζουν το αιδοίον της γυναίκας γ ε ί τ ο ν.

Απόσπασμα από το βιβλίο «Η ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΛΑΩΝ» του δρ. Βαλέριου Ι. Μαρσέλλου, εκδ. Μαρή, Αθήνα 1963.




















Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου